Hechos ña̱ ke̱ʼé na̱ apóstol 17:1-34

  • Ta̱ Pablo xíʼin ta̱ Silas ñúʼuna chí Tesalónica (1-9)

  • Ta̱ Pablo xíʼin ta̱ Silas ñúʼuna chí Berea (10-15)

  • Ta̱ Pablo ndíka̱a̱ra chí Atenas (16-22a)

  • Káʼa̱nndosó ta̱ Pablo chí Areópago (22b-34)

17  Tasaá ni̱ya̱ʼana chí ñuu Anfípolis xíʼin ñuu Apolonia ta ni̱xa̱a̱na ñuu Tesalónica, nu̱ú ni̱xi̱yo iin sinagoga na̱ judío.  Ta ta̱ Pablo ni̱ki̱ʼvira nu̱ú ndóo na̱kán ta u̱ni̱ sábado chi̱ndeétáʼanra xíʼinna ña̱ ná kunda̱a̱ va̱ʼa inina xa̱ʼa̱ tu̱ʼun Ndióxi̱, chi ña̱yóʼo kúú ña̱ xi̱kutóoníra keʼéra.  Ta xi̱ndakanira nu̱úna ta xi̱sanáʼa̱rana ña̱ káʼa̱n tu̱ʼun Ndióxi̱ xa̱ʼa̱ ta̱ Cristo ña̱ xíniñúʼu kundoʼoníra ta kuvira tasaá ndatakura. Ta xi̱kachira xíʼinna: “Ta̱yóʼo kúú ta̱ Cristo: ta̱ Jesús, ta̱ nátúʼi̱n xa̱ʼa̱ xíʼinndó”.  Ta xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo savana ni̱xa̱a̱na ka̱ndíxana ta nda̱kutáʼanna xíʼin ta̱ Pablo xíʼin ta̱ Silas. Ta saátu ke̱ʼé ku̱a̱ʼání na̱ káʼa̱n tu̱ʼun griego na̱ xi̱ndasakáʼnu Ndióxi̱ ta saátu ku̱a̱ʼání ná ñaʼá ná xi̱kuumií chiñu náʼnu.  Soo na̱ judío ni̱sa̱a̱nína ta sa̱ndátakana sava na̱ ta̱a na̱ ndi̱va̱ʼa-ini na̱ xíka chí nu̱ú ya̱ʼvi, ta ndu̱ku̱a̱ʼání na̱ yiví kán ta sa̱sáa̱na na̱ ñuu. Tasaá ni̱ki̱ʼvina veʼe ta̱ Jasón ña̱ nandukúna ta̱ Pablo xíʼin ta̱ Silas ña̱ ndataxina na̱yóʼo ndaʼa̱ na̱ yiví kán.  Soo xa̱ʼa̱ ña̱ kǒo níndani̱ʼínana, nda̱kiʼinna ta̱ Jasón xíʼin sava na̱ hermano ku̱a̱ʼa̱n xíʼinna nu̱ú na̱ chíñu ñuu kán ta káñuunana ku̱a̱ʼa̱n xíʼinna, ta xi̱ndaʼyi̱ kóʼóna: “Na̱ ta̱a na̱ sákaku ku̱a̱chi ndiʼi ñuu, nda̱a̱ yóʼo ki̱xaa̱na,  ta ta̱ Jasón nda̱kiʼinrana ndóona veʼera. Ta ndiʼi na̱ ta̱a yóʼo kǒo ndíku̱nna ña̱ káʼa̱n ta̱ César ta káchina ña̱ íyo inka rey: ta̱ Jesús”.  Tá xi̱niso̱ʼo na̱ yiví na̱ ñuu kán ña̱yóʼo ta saátu na̱ chíñu, ni̱yi̱ʼvína,  tasaá cha̱ʼvi ta̱ Jasón xíʼin inka na̱ hermano ña̱ va̱ʼa sa̱ñána, saá ta̱xina ku̱a̱ʼa̱nna. 10  Ta mií ñuú saá, na̱ hermano chi̱ndaʼána ta̱ Pablo xíʼin ta̱ Silas ku̱a̱ʼa̱nna chí ñuu Berea. Tá ni̱xa̱a̱na, ni̱xa̱ʼa̱nna sinagoga na̱ judío. 11  Soo na̱ judío yóʼo va̱ʼaníka xi̱kuni̱na sakúaʼana nu̱ú na̱ ñuu Tesalónica, saáchi va̱ʼaní xi̱niso̱ʼona tu̱ʼun Ndióxi̱ ta ni̱ndi̱ʼi̱ní-inina xa̱ʼa̱ña, ta ndiʼi ki̱vi̱ xi̱kaʼvikavína tu̱ʼun Ndióxi̱ ña̱ va̱ʼa kunda̱a̱-inina á ndixa táki̱ʼva káchina xíʼinna saá íyoña. 12  Ña̱kán, ku̱a̱ʼánína ni̱xa̱a̱ ka̱ndíxa Ndióxi̱. Saátu sava ná ñaʼá ná káʼa̱n tu̱ʼun griego ná íxato̱ʼónína ni̱xa̱a̱ná ka̱ndíxaná Ndióxi̱ ta saátu savaka na̱ ta̱a. 13  Soo tá na̱kunda̱a̱-ini na̱ judío na̱ ñuu Tesalónica xa̱ʼa̱ ta̱ Pablo ña̱ xíkara nátúʼunra xa̱ʼa̱ tu̱ʼun Ndióxi̱ chí ñuu Berea, ni̱xa̱ʼa̱nna sa̱sáa̱na ndiʼi na̱ yiví ñuu kán. 14  Na̱ hermano kamaní ta̱vána ta̱ Pablo ña̱ ku̱ʼu̱nra chí nu̱ú mar, soo ta̱ Silas xíʼin ta̱ Timoteo ni̱ndo̱ona ñuu kán. 15  Soo na̱ ku̱a̱ʼa̱n xíʼin ta̱ Pablo, nda̱a̱ ñuu Atenas ni̱xa̱ʼa̱nna xíʼinra. Tá ndi̱kóna ni̱ka̱ʼa̱nna ña̱ kamaní ná ku̱ʼu̱n ta̱ Silas xíʼin ta̱ Timoteo ndakutáʼanna xíʼin ta̱ Pablo. 16  Soo tá ndátu ta̱ Pablo na̱yóʼo chí ñuu Atenas, ni̱sa̱a̱níra ña̱ xi̱nira ña̱ íyoní ndióxi̱ vatá ñuu kán. 17  Ta ki̱xáʼara sánáʼa̱ra na̱ judío ini ña̱ sinagoga ta chi̱ndeétáʼanra xíʼinna ña̱ ná kunda̱a̱ va̱ʼa inina xa̱ʼa̱ tu̱ʼun Ndióxi̱, saátu i̱xaara xíʼin inka na̱ yiví na̱ xi̱ndasakáʼnu Ndióxi̱. Tasaá ke̱ʼéra ndiʼi ki̱vi̱ chí nu̱ú ya̱ʼvi xíʼin na̱ yiví na̱ xi̱xika kán. 18  Soo sava na̱ filósofo na̱ epicúreo* xíʼin na̱ estoico* ki̱xáʼana nátúʼun kúáchina xíʼinra. Savana káchina: “¿Ndáaña káʼa̱nní ta̱ sána yóʼo?”. Ta savana xi̱kachina: “Xa̱ʼa̱ ndióxi̱ ña̱ inka ñuu nátúʼunra”. Xi̱ka̱ʼa̱nna ña̱yóʼo xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱natúʼunra tu̱ʼun va̱ʼa xa̱ʼa̱ ta̱ Jesús ta saátu xa̱ʼa̱ ña̱ ndataku na̱ ni̱xi̱ʼi̱. 19  Tasaá ti̱innara ku̱a̱ʼa̱nra xíʼinna chí Areópago. Ta ni̱ka̱ʼa̱nna: “¿Á kivi ka̱ʼún xíʼinndi̱ ndáaña kúú ña̱ xa̱á ña̱ xíkaún sánáʼún? 20  Saáchi nátúʼún xa̱ʼa̱ ña̱ʼa ña̱ kǒo xíni̱ndi̱, ta kúni̱ndi̱ kunda̱a̱-inindi̱ ndáaña kúni̱ kachi ña̱ nátúʼún xa̱ʼa̱”. 21  Saáchi na̱ ñuu Atenas xíʼin na̱ inka ñuu na̱ ndóo ñuu kán, tá kǒo chiñu níxikeʼéna xi̱kutóonína natúʼunna ta kuniso̱ʼona xa̱ʼa̱ ña̱ʼa ña̱ xa̱á. 22  Tasaá, ta̱ Pablo xi̱kundichira ma̱ʼñú ña̱ Areópago ta ka̱chira: “Ndóʼó na̱ ta̱a na̱ ñuu Atenas, xítoi̱ ña̱ ndíʼi̱níka-inindó xa̱ʼa̱ na̱ ndióxi̱ nu̱úka inkana. 23  Saáchi tá xíkai̱ ku̱a̱ʼi̱n xi̱nii̱ ña̱ʼa ña̱ ndásakáʼnundó, ta nda̱ni̱ʼíi̱ iin altar nu̱ú ni̱ka̱ʼyi̱: ‘Iin Ndióxi̱ ta̱ kǒo xíni̱ndi̱’. Soo yi̱ʼi̱ káʼi̱n xíʼinndó xa̱ʼa̱ Ndióxi̱ ta̱ ndásakáʼnundó ni kǒo xíni̱ndóra. 24  Ndióxi̱ ta̱ ke̱ʼé ñuyǐví xíʼin ndiʼika ña̱ʼa ña̱ íyo nu̱úña, ta̱yóʼo va̱ása íyora templo ña̱ íxava̱ʼa na̱ yiví chí kuenta ta̱yóʼo kúú ndiví xíʼin ñuʼú. 25  Ni va̱ása ndátura ña̱ chindeétáʼan na̱ yiví xíʼinra nda̱a̱ táki̱ʼva íyo iin ta̱ xíniñúʼu ña̱ʼa, saáchi miíra kúú ta̱ táxi ña̱ táku na̱ yiví, táxira ta̱chí ndákiʼinna xíʼin ndiʼika ña̱ʼa. 26  Ta iin ta̱a kuití kúú ta̱ i̱xava̱ʼara, ta ti̱xin ta̱yóʼo kúú ña̱ ki̱xi ndiʼi na̱ ñuu ña̱ va̱ʼa sandákutúna iníí nu̱ú ñuʼú, ta chi̱ndúʼúra tiempo ña̱ kuu iin iin ña̱ʼa ta chi̱ndúʼúra ki̱ʼva ndáa míí kúú nu̱ú koo na̱ yiví. 27  Ke̱ʼéra ña̱yóʼo ña̱ va̱ʼa nandukúna Ndióxi̱, tá ná chika̱a̱na ndee̱ ña̱ nandukúnara ndani̱ʼívanara, chi mií ña̱ nda̱a̱ va̱ása xíká íyora nu̱ú iin iinyó. 28  Saáchi xa̱ʼa̱ ta̱kán kúú ña̱ tákuyó, kánda̱yó ta íyoyó. Nda̱a̱ táki̱ʼva ni̱ka̱ʼa̱n sava na̱ káʼyí tutu nu̱úndó:* ‘Saáchi se̱ʼe ta̱kán kúútu miívayó’. 29  ”Xa̱ʼa̱ ña̱ kúúyó se̱ʼe Ndióxi̱, va̱ása xíniñúʼu ndakanixi̱níyó ña̱ íyo Ndióxi̱ nda̱a̱ táki̱ʼva íyo ña̱ oro, ña̱ plata á yu̱u̱, á nda̱a̱ ndáaka ña̱ʼa ña̱ íxava̱ʼa mií na̱ yiví. 30  Ndixava, Ndióxi̱ i̱xakáʼnu-inira xa̱ʼa̱na tiempo saá xa̱ʼa̱ ña̱ kǒo níxi̱xini̱nara, soo vitin iníí káʼa̱nra xíʼin ndiʼina ña̱ ná ndikó-inina. 31  Saáchi nda̱kaxinra iin ki̱vi̱ ña̱ kuniñúʼura ta̱ nda̱kaxinra ña̱ nda̱kúní ndatiinra ku̱a̱chi xíʼin na̱ yiví na̱ ndóo nu̱ú ñuʼú yóʼo. Ta sa̱ndátakura ta̱yóʼo tasaá kúú ña̱ ni̱na̱ʼa̱ra nu̱ú ndiʼi na̱ yiví ña̱ ndixa kúú ña̱ kixaa̱ ki̱vi̱ yóʼo”. 32  Tá xi̱niso̱ʼona ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra xa̱ʼa̱ ña̱ ndataku na̱ ni̱xi̱ʼi̱, savana ki̱xáʼana kúsi̱kindaanara ta xi̱kachina: “Inka yichi̱ saá kuniso̱ʼondi̱ ña̱ káʼún”. 33  Tasaá nda̱kiʼin ta̱ Pablo ku̱a̱ʼa̱nra, 34  soo sava na̱ ta̱a nda̱kutáʼanna xíʼinra ta ndu̱una discípulo ta̱ táta Jesús. Ta xíʼin na̱kán xi̱ndika̱a̱ ta̱ Dionisio, ta̱ xi̱kuu juez ña̱ Areópago ta saátu iin ñaʼá ñá xi̱naní Dámaris xíʼin inkakana.

Nota

Á “na̱ poeta”.