Ña̱ ka̱ʼyí ta̱ Juan 1:1-51

  • “Ta̱ kúú tu̱ʼun ni̱xa̱a̱ra ndu̱ura iin na̱ yiví” (1-18)

  • “Ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Juan” ta̱ sándakuchi na̱ yiví (19-28)

  • Ta̱ Jesús ta̱ kúú ndikachi sa̱na̱ Ndióxi̱ (29-34)

  • Na̱ nu̱ú xi̱kuu discípulo ta̱ Jesús (35-42)

  • Ta̱ Felipe xíʼin ta̱ Natanael (43-51)

1  Tá xa̱ʼa̱, ta̱ kúú tu̱ʼun xa̱a̱ íyora, ta̱ tu̱ʼun yóʼo ni̱xi̱yora xíʼin Ndióxi̱ ta ta̱ tu̱ʼun yóʼo xi̱kuura iin ndióxi̱.  Ta̱kán ni̱xi̱yora tá xa̱ʼa̱ xíʼin Ndióxi̱.  Ndióxi̱ xi̱niñúʼura ta̱kán ña̱ ke̱ʼéra ndiʼi ña̱ʼa, ta ndiʼi ña̱ʼa ña̱ na̱kuva̱ʼa ta̱kán kúú ta̱ ke̱ʼéña.  Ndióxi̱ xi̱niñúʼura ta̱kán ña̱ ke̱ʼéra ña̱ táku, ta ña̱yóʼo táki̱ʼva íyo iin ñuʼu̱ saá íyoña nu̱ú na̱ yiví.  Ña̱ ñuʼu̱ ndáye̱ʼe̱ña nu̱ú naá, soo ña̱ naá kǒo kúchiñuña xíʼinña.  Ki̱xi iin ta̱a ta̱ chi̱ndaʼá Ndióxi̱. Juan xi̱naníra.  Ta̱yóʼo xi̱kuura iin testigo ña̱ va̱ʼa ka̱ʼa̱nra xa̱ʼa̱ ña̱ kúú ñuʼu̱, ta xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼé ta̱yóʼo kivi kandíxa ndiʼi na̱ yiví.  Ta su̱ví ta̱ Juan níxi̱kuu ña̱ ñuʼu̱ kán, chi ta̱ ki̱xi na̱túʼun xa̱ʼa̱ ña̱ ñuʼu̱ kánva xi̱kuura.  Ñuʼu̱ mií ña̱ ndixa ña̱ sándaye̱ʼe̱ nu̱ú ndiʼi na̱ yiví xa̱a̱ ku̱nu̱mí kixiña nu̱ú ñuyǐví yóʼo. 10  Mií ña̱ nda̱a̱ xa̱a̱ ni̱xi̱yora ñuyǐví yóʼo, Ndióxi̱ xi̱niñúʼura ta̱kán ña̱ ke̱ʼéra ndiʼi ña̱ʼa, soo na̱ ñuyǐví yóʼo kǒo níxi̱xini̱nara. 11  Veʼe miíra kúú ña̱ ki̱xira, soo na̱ veʼera kǒo níxiinna kuninara. 12  Soo ndiʼi na̱ nda̱kiʼin-ñaʼá ta ka̱ndíxanara, chi̱ndeétáʼanra xíʼinna ña̱ ni̱xa̱a̱na ku̱una se̱ʼe Ndióxi̱. 13  Na̱yóʼo kǒo níkakuna xa̱ʼa̱ ña̱ kúni̱ mií na̱ yiví á xa̱ʼa̱ ña̱ kúni̱ mií na̱ yivána, chi xa̱ʼa̱ ña̱ kúni̱ mií Ndióxi̱ kúú ña̱ ka̱ku na̱yóʼo. 14  Ta̱ kúú tu̱ʼun ni̱xa̱a̱ra ndu̱ura iin na̱ yiví ta ni̱xi̱yora xíʼinyó, ta xi̱niyó ndee̱ ña̱ kúúmiíra, nda̱a̱ táki̱ʼva íyo ndee̱ ña̱ táxi ta̱ kúú yivá ndaʼa̱ se̱ʼera ta̱ mitúʼun. Xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ʼaní-inira ta kúúmiíra ña̱ nda̱a̱, Ndióxi̱ xi̱kusi̱íní-inira xíʼinra. 15  (Ta̱ Juan ni̱ka̱ʼa̱nra xa̱ʼa̱ ta̱yóʼo. Ka̱chira: “Ta̱yóʼo kúú ta̱ ni̱ka̱ʼi̱n xa̱ʼa̱ xíʼinndó ‘Ta̱ va̱xi sa̱tá yi̱ʼi̱, káʼnuka ta̱yóʼo nu̱ú yi̱ʼi̱, saáchi xa̱a̱ ya̱chi̱kava íyo ta̱yóʼo nu̱ú yi̱ʼi̱’”). 16  Xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ʼaní-inira ta kúúmiíra ña̱ nda̱a̱, ndiʼi yichi̱ va̱ʼaní-inira xíʼinyó. 17  Saáchi Ndióxi̱ ta̱xi ña̱ Ley ndaʼa̱ ta̱ Moisés, soo xi̱niñúʼura ta̱ Jesucristo ña̱ na̱ʼa̱ra ña̱ va̱ʼa íyo inira xíʼinyó ta saátu ña̱ na̱ʼa̱ra ña̱ nda̱a̱ nu̱úyó. 18  Ndióxi̱ nda̱a̱ ni iin yichi̱ ta̱ʼán kuni na̱ yiví miíra. Chi ta̱ mitúʼun* ta̱ íyo táki̱ʼva íyo Ndióxi̱, ta̱ íyo yatin xíʼin yiváyó, ta̱kán kúú ta̱ nda̱kani nu̱úyó ndáa ki̱ʼva íyora. 19  Ña̱yóʼo kúú ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Juan tá chi̱ndaʼá na̱ judío na̱ su̱tu̱ xíʼin na̱ levita na̱ ke̱e nda̱a̱ ñuu Jerusalén ña̱ nda̱ka̱tu̱ʼunnara “¿Ndáa ta̱a kúú yóʼó?”. 20  Ta̱kán kǒo níxi̱ka-inira ña̱ ka̱ʼa̱nra, chi ka̱chira: “Su̱ví yi̱ʼi̱ kúú ta̱ Cristo”. 21  Ta ni̱nda̱ka̱tu̱ʼunnara: “Tá saá, ¿á ta̱ Elías kúún?”. Ta ta̱kán nda̱kuiinra: “Su̱ví yi̱ʼi̱ kúúra”. “¿Á iin Profeta kúún?”. Ta nda̱kuiinra: “Su̱ví iin Profeta kúi̱”. 22  Tasaá ni̱ka̱ʼa̱nna xíʼinra: “Ka̱ʼa̱n xíʼinndi̱ ndáa ta̱a kúún, ña̱kán va̱ʼa natúʼunndi̱ xíʼin na̱ chi̱ndaʼá ndi̱ʼi̱. ¿Ndáaña káchi miíún?”. 23  Ta ta̱kán nda̱kuiinra: “Yi̱ʼi̱ kúú ta̱ kána chí nu̱ú ñuʼú yi̱chí ‘Ndasaviíndó yichi̱ Jehová* ta ndasanda̱kúndóña’, nda̱a̱ táki̱ʼva ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ profeta Isaías”. 24  Ta na̱ fariseo kúú na̱ chi̱ndaʼá na̱yóʼo. 25  Ta ni̱nda̱ka̱tu̱ʼunnara: “Tá su̱ví ta̱ Cristo kúún ni ta̱ Elías ni Profeta, ¿nda̱chun sándakuchiún na̱ yiví?”. 26  Ta ta̱ Juan nda̱kuiinra: “Yi̱ʼi̱ sándakuchii̱ na̱ yiví xíʼin ti̱kui̱í. Soo íyo iin ta̱ íyo xíʼin miíndó ta̱ kǒo xíni̱ndó. 27  Ta̱yóʼo kúú ta̱ va̱xi sa̱tái̱, ta nda̱a̱ ndu̱xa̱nra kǒo kivi tavái̱”. 28  Ña̱yóʼo ku̱uña chí ñuu Betania ña̱ ndíka̱a̱ chí inka táʼví yu̱ta Jordán, nu̱ú xi̱ndika̱a̱ ta̱ Juan xi̱sandákuchira na̱ yiví. 29  Tá inka ki̱vi̱, ta̱ Juan xi̱nira ña̱ va̱xi ta̱ Jesús nu̱úra ta ka̱chira: “Kotondó, ndikachi* sa̱na̱ Ndióxi̱, ta̱ sándiʼi-xa̱ʼa̱ ku̱a̱chi ñuyǐví yóʼo. 30  Ta̱yóʼo kúú ta̱ ni̱ka̱ʼi̱n xa̱ʼa̱ xíʼinndó ‘Ta̱ va̱xi sa̱tá yi̱ʼi̱, káʼnuka ta̱yóʼo nu̱ú yi̱ʼi̱, saáchi xa̱a̱ ya̱chi̱kava íyo ta̱yóʼo nu̱ú yi̱ʼi̱’. 31  Ni yi̱ʼi̱ kǒo níxi̱xini̱i̱ra, soo yi̱ʼi̱ sándakuchii̱ na̱ yiví xíʼin ti̱kui̱í ña̱kán va̱ʼa kunda̱a̱-ini na̱ ñuu Israel xa̱ʼa̱ra”. 32  Ta saátu ni̱ka̱ʼa̱nka ta̱ Juan: “Xi̱nii̱ ña̱ nu̱u espíritu santo chí ndiví nda̱a̱ táki̱ʼva káa iin paloma ta xi̱kunúuña sa̱tára. 33  Ni yi̱ʼi̱ kǒo níxi̱xini̱i̱ra, soo ta̱ chi̱ndaʼá yi̱ʼi̱ ña̱ sandákuchii̱ na̱ yiví xíʼin ti̱kui̱í ta̱kán kúú ta̱ ni̱ka̱ʼa̱n xíʼi̱n: ‘Kunda̱a̱-iniún ndáa ta̱ kúú ta̱ sandákuchi xíʼin espíritu santo tá ná kuniún nuuña ta kunúuña sa̱tára’. 34  Ta xi̱nii̱ ña̱yóʼo, ta nátúʼi̱n xa̱ʼa̱ ta̱yóʼo ña̱ kúúra se̱ʼe Ndióxi̱”. 35  Tá inka ki̱vi̱, ta̱ Juan ndíka̱a̱ tukura kán, ta kítáʼan u̱vi̱ na̱ discípulora xíʼinra, 36  ta tá xi̱nira ña̱ va̱xi ta̱ Jesús nu̱úra ta ka̱chira: “Kotondó, ndikachi sa̱na̱ Ndióxi̱”. 37  Tá xi̱niso̱ʼo u̱vi̱ saá na̱ discípulora ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱yóʼo, nda̱kundiku̱nna ta̱ Jesús. 38  Tasaá tá ndi̱kóko̱o ta̱ Jesús xi̱tora ña̱ va̱xina sa̱tára, ni̱nda̱ka̱tu̱ʼunrana: “¿Ndáana nándukúndó?”. Ta na̱kán nda̱kuiinna: “Rabí, (ña̱yóʼo kúni̱ kachiña ‘maestro’) ¿ndáa míí kíndo̱ún?”. 39  Ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna: “Naʼandó ta kunindó”. Tasaá ni̱xa̱ʼa̱nna ta xi̱nina nu̱ú kíndo̱ora ta ki̱ndoona xíʼinra iníí ki̱vi̱; ta xa̱a̱ kúyatin ka̱a ku̱mí xi̱ku̱aá kúúña. 40  Ta̱ Andrés, ñani ta̱ Simón Pedro, kúú iin ta̱ xi̱niso̱ʼo ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Juan ta nda̱kundiku̱nra ta̱ Jesús. 41  Ta̱ siʼna nda̱ni̱ʼíra kúú ñani miíra ta̱ Simón ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: “Nda̱ni̱ʼíndi̱ ta̱ Mesías” (ña̱ kúni̱ kachi Cristo), 42  ta ni̱xa̱ʼa̱nra xíʼinra nda̱a̱ nu̱ú ndíka̱a̱ ta̱ Jesús. Tasaá, tá xi̱ni ta̱ Jesús ta̱yóʼo ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: “Yóʼó kúú ta̱ Simón se̱ʼe ta̱ Juan. Yóʼó, Cefas kunaníún” (ña̱ kúni̱ kachi Pedro). 43  Tá inka ki̱vi̱, xi̱kuni̱ ta̱ Jesús ku̱ʼu̱nra chí Galilea. Tasaá nda̱ni̱ʼíra ta̱ Felipe ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: “Naʼa ta koún discípuloi̱”. 44  Ta̱ Felipe ta̱ ñuu Betsaida xi̱kuura, ta ñuu yóʼo xi̱kuutu ñuu ta̱ Andrés xíʼin ta̱ Pedro. 45  Ta̱ Felipe nda̱ni̱ʼíra ta̱ Natanael ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: “Nda̱ni̱ʼíndi̱ ta̱ ka̱ʼyí ta̱ Moisés xa̱ʼa̱ nu̱ú ña̱ Ley, saátu na̱ profeta ka̱ʼyína xa̱ʼa̱ra: ta̱yóʼo kúú ta̱ Jesús se̱ʼe ta̱ José ta̱ ñuu Nazaret”. 46  Soo ta̱ Natanael ni̱nda̱ka̱tu̱ʼunrara: “¿Á kiviví kana iin na̱ yiví va̱ʼa chí ñuu Nazaret?”. Tasaá nda̱kuiin ta̱ Felipe: “Naʼa ta kuniún”. 47  Tá xi̱ni ta̱ Jesús ña̱ va̱xi ta̱ Natanael nu̱úra, ta ni̱ka̱ʼa̱nra: “Kotondó, iin ta̱ ñuu Israel ta̱ kǒo sándaʼvi”. 48  Ta̱ Natanael ni̱nda̱ka̱tu̱ʼunrara: “¿Nda̱chun va̱ʼa xíni̱ún yi̱ʼi̱?”. Tasaá nda̱kuiin ta̱ Jesús: “Tá ndíka̱ún xa̱ʼa̱ tú higo saá xi̱nii̱ yóʼó, tá kúma̱níka kana ta̱ Felipe yóʼó”. 49  Tasaá ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Natanael: “Maestro,* yóʼó kúú se̱ʼe Ndióxi̱, yóʼó kúú Rey na̱ ñuu Israel”. 50  Tasaá ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús xíʼinra: “¿Á kándíxaún yi̱ʼi̱ xa̱ʼa̱ ña̱ ni̱ka̱ʼi̱n xíʼún ña̱ xi̱nii̱ ndíka̱ún xa̱ʼa̱ tú higo? Kuniún ña̱ʼa ña̱ ndakanda̱ka-iniún xíʼin nu̱úka ña̱yóʼo”. 51  Ta ni̱ka̱ʼa̱nkara xíʼinna: “Mií ña̱ nda̱a̱ káʼi̱n xíʼinndó, kunindó chí ndiví ña̱ kununáña ta saátu kunindó na̱ ángel Ndióxi̱ ña̱ ndaana ta nuuna chí nu̱ú ta̱ kúú se̱ʼe ta̱a”.

Nota

Tu̱ʼun ña̱ ni̱ka̱ʼyi̱ña káchiña “ndióxi̱ ta̱ mitúʼun”.
Inka variante “levo”.
Á “Rabí”.