Ña̱ ka̱ʼyí ta̱ Juan 6:1-71

  • Ta̱ Jesús sákuxura 5,000 na̱ ta̱a (1-15)

  • Ta̱ Jesús xíkara nu̱ú ti̱kui̱í (16-21)

  • Ta̱ Jesús kúúra “si̱táva̱ʼa ña̱ táxi ña̱ táku” (22-59)

  • Ku̱a̱ʼánína ni̱sa̱a̱na tá xi̱niso̱ʼona ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús (60-71)

6  Tándi̱ʼi ku̱u ndiʼi ña̱yóʼo, ta̱ Jesús nda̱kiʼinra ku̱a̱ʼa̱nra chí inka xiyo yuʼú tá mar Galilea á ña̱ naní Tiberíades.  Ta ku̱a̱ʼání na̱ yiví ku̱a̱ʼa̱n sa̱tára saáchi xi̱xinina milagro ña̱ xi̱keʼéra ña̱ sa̱ndáʼara na̱ xi̱kuumií kue̱ʼe̱.  Ña̱kán ta̱ Jesús nda̱ara iin yuku̱* ta kán xi̱koora* xíʼin na̱ discípulora.  Xa̱a̱ ku̱yatin koo vikó ña̱ Pascua ña̱ xi̱keʼé na̱ judío.  Tá nda̱niʼi ta̱ Jesús nu̱úra xi̱nira ña̱ ku̱a̱ʼání na̱ yiví va̱xi nu̱úra, ta ni̱nda̱ka̱tu̱ʼunra ta̱ Felipe: “¿Ndáa míí satáyó* si̱táva̱ʼa ña̱ kuxu na̱ yiví yóʼo?”.  Ña̱yóʼo ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra ña̱ va̱ʼa kotondosórara, saáchi xa̱a̱ xíni̱vara ndáaña keʼéra.  Ta̱ Felipe nda̱kuiinra yuʼúra: “Ni ná satáyó 200 denario* si̱táva̱ʼa ta taxiyó iin táʼví loʼo ndaʼa̱ iin iinna ni saá va̱ása naniña”.  Iin discípulora ta̱ naní Andrés, ñani ta̱ Simón Pedro, ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra:  “Yóʼo xíka iin ta̱ loʼo ta kúúmiíra u̱ʼu̱n si̱táva̱ʼa ña̱ cebada xíʼin u̱vi̱ ti̱a̱ká válí. Soo ña̱yóʼo va̱ása naniña kuxu ndiʼina”. 10  Ta̱ Jesús ni̱ka̱ʼa̱nra: “Ka̱ʼa̱nndó xíʼin na̱ yiví ná kundoona”. Ta xa̱ʼa̱ ña̱ ku̱a̱ʼání ku̱ʼu̱ ni̱xi̱yo, kán xi̱kundoona. Ta ki̱ʼva 5,000 xi̱kuu ta̱a. 11  Ta̱ Jesús ki̱ʼinra si̱táva̱ʼa, ta tándi̱ʼi ta̱xira tíxa̱ʼvi ndaʼa̱ Ndióxi̱, ta̱ʼvíraña ta ta̱xiraña ndaʼa̱ na̱ ndóo kán; saátu ke̱ʼéra xíʼin ti̱a̱ká válí, ta xi̱xina nda̱a̱ táki̱ʼva kúni̱ miína. 12  Tándi̱ʼi chu̱tú-inina, ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin na̱ discípulora: “Ndakayandó ndiʼi ña̱ ni̱ndo̱o, ña̱ va̱ʼa ná kǒo ndiʼi-xa̱ʼa̱ nda̱a̱ ni iinña”. 13  Tasaá nda̱kayanaña ta sa̱kútuna 12 canasta xíʼin ña̱ ni̱ndo̱o tá sa̱kúxurana xíʼin u̱ʼu̱n si̱táva̱ʼa ña̱ cebada. 14  Tá xi̱ni na̱ yiví milagro ña̱ ke̱ʼéra, ki̱xáʼana káʼa̱n xíʼin táʼanna: “Náʼa̱ káxi miívaña ta̱yóʼo kúú ta̱ Profeta ta̱ xi̱niñúʼu kixi ñuyǐví yóʼo”. 15  Tasaá ta̱ Jesús na̱kunda̱a̱-inira ña̱ xa̱a̱ ku̱nu̱mí kixi na̱ yiví xa̱ʼa̱ra ta ixandúxana xíʼinra ña̱ ku̱ʼu̱nra xíʼinna ña̱ ndasanara rey, ta tuku ke̱e mitúʼunra ku̱a̱ʼa̱nra chí yuku̱. 16  Tá xa̱a̱ ku̱ñuú, na̱ discípulora ki̱xaa̱na chí yuʼú tá mar, 17  ta nda̱ana iin tú barco ta ku̱a̱ʼa̱nna chí mar ña̱ va̱ʼa xa̱a̱na chí nu̱ú ndíka̱a̱ ñuu Capernaúm. Ta xa̱a̱ ku̱ñuú ta ta̱ Jesús ta̱ʼán ndakutáʼanra xíʼinna. 18  Ta tá mar ki̱xáʼará ndáku̱i̱ta nu̱úrá saáchi ndeéní ki̱xáʼa káni ta̱chí. 19  Tá xa̱a̱ ku̱a̱ʼa̱nna ki̱ʼva u̱ʼu̱n á i̱ñu̱ kilómetro,* xi̱nina ta̱ Jesús ña̱ va̱xi xáʼára nu̱ú tá mar ta kúyatinra nu̱ú ku̱a̱ʼa̱n tú barco ta ndeéní ni̱yi̱ʼvína. 20  Soo ta̱kán ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna: “Yi̱ʼi̱va kúúra. Va̱ása yi̱ʼvíndó”. 21  Tasaá ni̱kusi̱íní-inina ta nda̱kiʼinnara ku̱a̱ʼa̱n xíʼinna, tándi̱ʼi tú barco ni̱xa̱a̱nú xíʼinna nu̱ú ku̱a̱ʼa̱nna. 22  Ta inka ki̱vi̱, na̱ yiví na̱ ni̱ndo̱o chí inka táʼví yuʼú tá mar xi̱nina ña̱ iinláva tú barco kúú tú xi̱ndichi ta tándi̱ʼi kǒokanú. Ta na̱ discípulo ta̱ Jesús xa̱a̱ ku̱a̱ʼa̱nna xíʼin tú barco ta kǒora ku̱a̱ʼa̱n xíʼinna. 23  Ta yatin nu̱ú ta̱xi ta̱ Jesús tíxa̱ʼvi ndaʼa̱ Ndióxi̱ xa̱ʼa̱ si̱táva̱ʼa ña̱ xi̱xi na̱ yiví, kán ki̱xaa̱ sava tú barco tú ke̱e chí Tiberíades. 24  Ña̱kán tá xi̱ni na̱ yiví ña̱ kǒo ta̱ Jesús xíʼin na̱ discípulora ñúʼu kán, nda̱kiʼinna ku̱a̱ʼa̱nna xíʼin tú barco chí Capernaúm ña̱ nandukúna ta̱ Jesús. 25  Tá nda̱ni̱ʼínara chí inka táʼví yuʼú tá mar ni̱nda̱ka̱tu̱ʼunnara: “Maestro,* ¿ama ki̱xaún yóʼo?”. 26  Ta nda̱kuiin ta̱ Jesús yuʼúna: “Mií ña̱ nda̱a̱ káʼi̱n xíʼinndó, va̱ása nándukúndó yi̱ʼi̱ xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱nindó milagro, chi xa̱ʼa̱ ña̱ chu̱tú-inindó ña̱ xi̱xindó si̱táva̱ʼa kúúña. 27  Va̱ása kachíñundó xa̱ʼa̱ ña̱ kuxundó ta tándi̱ʼi ndiʼi-xa̱ʼa̱ña, va̱ʼaka kachíñundó xa̱ʼa̱ ña̱ kuxundó ña̱ taxi kutakundó ndiʼi tiempo ña̱ taxi ta̱ kúú se̱ʼe ta̱a ndaʼa̱ndó. Saáchi mií Ndióxi̱ ta̱ kúú yivára táxi ña̱ keʼéraña”. 28  Tasaá ni̱nda̱ka̱tu̱ʼunnara: “¿Ndáaña keʼéndi̱ ña̱ va̱ʼa saxínundi̱ ña̱ kúni̱ Ndióxi̱?”. 29  Ta nda̱kuiin ta̱ Jesús yuʼúna: “Ña̱yóʼo kúú ña̱ kúni̱ Ndióxi̱: xíniñúʼu na̱ʼa̱ndó ña̱ kándíxandó yi̱ʼi̱”. 30  Tasaá ni̱ka̱ʼa̱nna xíʼinra: “¿Ndáa milagro keʼún ña̱ kunindi̱ ta kandíxandi̱ yóʼó? ¿Ndáaña kúú ña̱ kéʼún? 31  Na̱ táʼanndi̱ na̱ xi̱ndoo xi̱naʼá xi̱xina maná chí nu̱ú ñuʼú yi̱chí, nda̱a̱ táki̱ʼva káʼa̱n tu̱ʼun Ndióxi̱: ‘Ta̱xira si̱táva̱ʼa ña̱ ki̱xi chí ndiví xi̱xina’”. 32  Tasaá ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús xíʼinna: “Ña̱ nda̱a̱ káʼi̱n xíʼinndó, ta̱ Moisés su̱ví chí ndiví níkiʼinra si̱táva̱ʼa taxira ndaʼa̱na, ta vitin yivái̱ táxira si̱táva̱ʼa mií ña̱ ndixa ndaʼa̱ndó ña̱ ke̱e chí ndiví. 33  Saáchi si̱táva̱ʼa Ndióxi̱ kúú ta̱ ki̱xi chí ndiví ta táxira ña̱ kutaku na̱ ñuyǐví”. 34  Tasaá ni̱ka̱ʼa̱nna xíʼinra: “Táta, ndiʼi yichi̱ taxiún si̱táva̱ʼa kán ndaʼa̱ndi̱”. 35  Ta̱ Jesús ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna: “Yi̱ʼi̱ kúú si̱táva̱ʼa ña̱ táxi ña̱ táku. Na̱ ná kixi nu̱úi̱ kǒo so̱ko koo nu̱úna, ta na̱ kándíxa yi̱ʼi̱ va̱ása yi̱chi̱kana ti̱kui̱í. 36  Soo nda̱a̱ táki̱ʼva xa̱a̱ ni̱ka̱ʼi̱n xíʼinndó, ndóʼó xa̱a̱ xi̱nindó yi̱ʼi̱ soo ni saá kǒo kándíxandó yi̱ʼi̱. 37  Ndiʼi na̱ táxi yivái̱ ndaʼíi̱ kixina nu̱úi̱, ta na̱ ná kixi nu̱úi̱ va̱ása kundasíi̱na. 38  Saáchi kǒo níkei̱ chí ndiví ña̱ kixii̱ keʼíi̱ ña̱ kúni̱ miíi̱, saáchi va̱xii̱ keʼíi̱ ña̱ kúni̱ mií ta̱ chi̱ndaʼá yi̱ʼi̱. 39  Ña̱yóʼo kúú ña̱ kúni̱ ta̱ chi̱ndaʼá yi̱ʼi̱: ná kǒo sandáñúʼi̱ ni iin na̱ nda̱taxira ndaʼíi̱, ta sandátakui̱na ki̱vi̱ nu̱ú ndíʼi. 40  Saáchi ña̱yóʼo kúú ña̱ kúni̱ mií yivái̱: ndiʼi na̱ ndákuni se̱ʼera ta náʼa̱na ña̱ kándíxanara kutakuna ndiʼi tiempo, ta yi̱ʼi̱ sandátakui̱na ki̱vi̱ nu̱ú ndíʼi”. 41  Tasaá na̱ judío ki̱xáʼana káʼa̱nna ña̱ va̱ása va̱ʼa xa̱ʼa̱ra saáchi ni̱ka̱ʼa̱nra “Yi̱ʼi̱ kúú si̱táva̱ʼa ña̱ ki̱xi chí ndiví”. 42  Ta ki̱xáʼana káʼa̱nna: “¿Á su̱ví ta̱yóʼo kúú ta̱ Jesús se̱ʼe ta̱ José? ¿Á su̱ví xíni̱yó yivára xíʼin siʼíra? Ta ¿nda̱chun káʼa̱nra ‘Yi̱ʼi̱ kúú ta̱ ki̱xi chí ndiví’?”. 43  Tá xi̱ni ta̱ Jesús ña̱yóʼo ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna: “Sandákoondó ña̱ ka̱ʼa̱nndó xa̱ʼíi̱ xíʼin táʼan miíndó. 44  Ni iinna kǒo kivi kixi nu̱úi̱ tá su̱ví yivái̱ ta̱ chi̱ndaʼá yi̱ʼi̱ kúú ta̱ níkanana, ta yi̱ʼi̱ sandátakui̱na ki̱vi̱ nu̱ú ndíʼi. 45  Na̱ Profeta ka̱ʼyí ña̱yóʼo: ‘Ndiʼi na̱kán sanáʼa̱ Jehová* miína’. Ndiʼi na̱ xíniso̱ʼo ña̱ káʼa̱n yivái̱ ta sákuaʼana xa̱ʼa̱ra va̱xina nu̱úi̱. 46  Ni iin na̱ yiví ta̱ʼán kuni yivái̱, iinlá yi̱ʼi̱ ta̱ chi̱ndaʼára kúú ta̱ xa̱a̱ xi̱niñaʼá. 47  Ña̱ nda̱a̱ káʼi̱n xíʼinndó, na̱ kándíxa yi̱ʼi̱ kutakuna ndiʼi tiempo. 48  ”Yi̱ʼi̱ kúú si̱táva̱ʼa ña̱ táxi ña̱ táku. 49  Na̱ táʼanndó na̱ xi̱ndoo xi̱naʼá xi̱xina maná chí nu̱ú ñuʼú yi̱chí ta ni saá ni̱xi̱ʼi̱vana. 50  Ña̱yóʼo kúú si̱táva̱ʼa ña̱ ke̱e chí ndiví, ta na̱ ná kuxuña va̱ása kuvina. 51  Yi̱ʼi̱ kúú si̱táva̱ʼa ña̱ táxi ña̱ táku ña̱ ke̱e chí ndiví. Tá iinna ná kuxu si̱táva̱ʼa yóʼo, kutakuna ndiʼi tiempo. Ta si̱táva̱ʼa ña̱ taxii̱ ña̱ va̱ʼa ná kutaku na̱ ñuyǐví kúú ku̱ñui̱”. 52  Tasaá na̱ judío ki̱xáʼana kánitáʼanna xíʼin táʼan miína ta káchina: “¿Ndáa ki̱ʼva taxi ta̱ ta̱a yóʼo ku̱ñura ndaʼa̱yó ña̱ kuxuyó?”. 53  Ña̱kán, ta̱ Jesús ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna: “Ña̱ nda̱a̱ káʼi̱n xíʼinndó, tá kǒo xíxindó ku̱ñu ta̱ kúú se̱ʼe ta̱a ta ni kǒo xíʼindó ni̱i̱ra va̱ása kutakundó.* 54  Na̱ xíxi ku̱ñui̱ ta xíʼina ni̱íi̱ kutakuna ndiʼi tiempo, ta yi̱ʼi̱ sandátakui̱na kivi nu̱ú ndíʼi; 55  saáchi ku̱ñui̱ xíʼin ni̱íi̱ va̱ʼakaña nu̱ú inkaka ña̱ xíxina xíʼin ña̱ xíʼina. 56  Na̱ xíxi ku̱ñui̱ ta xíʼina ni̱íi̱, na̱kán xíʼin yi̱ʼi̱ inkáchi íyondi̱. 57  Nda̱a̱ táki̱ʼva tákui̱ íxaa yivái̱ ta̱ táku ta̱ chi̱ndaʼá yi̱ʼi̱, saátu na̱ xíxi ku̱ñui̱ kutakuna. 58  Ña̱yóʼo kúú si̱táva̱ʼa ña̱ ke̱e chí ndiví. Su̱ví iin kúúña xíʼin ña̱ xi̱xi na̱ táʼanndó na̱ xi̱ndoo xi̱naʼá, chi na̱yóʼo ni̱xi̱ʼi̱vana. Ta na̱ xíxi si̱táva̱ʼa yóʼo kutakuna ndiʼi tiempo”. 59  Ña̱yóʼo kúú ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra tá sa̱náʼa̱ra ini iin sinagoga ña̱ ñuu Capernaúm. 60  Tá xi̱niso̱ʼona ña̱yóʼo, ku̱a̱ʼání na̱ discípulora ni̱ka̱ʼa̱nna: “Su̱ví ña̱ va̱ʼa kúú ña̱ káʼa̱nra ¿ndáana kivi kuniso̱ʼo ña̱ káʼa̱nra?”. 61  Soo xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱kunda̱a̱-ini ta̱ Jesús ña̱ nátúʼun na̱ discípulora xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo, ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna: “¿Á va̱ása va̱ʼa kúnindó xíʼin ña̱yóʼo? 62  Tá saá, ¿ndáaña kuu tá ná kunindó ta̱ kúú se̱ʼe ta̱a ku̱ʼu̱nra chí nu̱ú ni̱xi̱yora tá ya̱chi̱? 63  Ña̱ táxi ña̱ táku kúú ña̱ espíritu; ta ña̱ kéʼé na̱ yiví va̱ása ndáyáʼvi miívíña. Tu̱ʼun ña̱ ni̱ka̱ʼi̱n xíʼinndó espíritu kúúña ta táxiña ña̱ kutakundó. 64  Soo íyo sava ndóʼó na̱ va̱ása kándíxa”. Saáchi ta̱ Jesús xa̱a̱ ya̱chi̱ví xi̱xini̱ra ndáana kúú na̱ kǒo kándíxa ta ndáa ta̱ kúú ta̱ xi̱kóñaʼá. 65  Ta ni̱ka̱ʼa̱nkara: “Ña̱kán ni̱ka̱ʼi̱n xíʼinndó ni iinna kǒo kívi kixi nu̱úi̱ tá su̱ví yivái̱ kúú ta̱ kúni̱ kixina nu̱úi̱”. 66  Ta xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo, ku̱a̱ʼání na̱ discípulora ndi̱kó tukuna sa̱tá ña̱ sa̱ndákoona tá ya̱chi̱ ta kǒo níxi̱xikakana xíʼinra. 67  Ña̱kán ta̱ Jesús ni̱nda̱ka̱tu̱ʼunra na̱ u̱xu̱ u̱vi̱ apóstol: “¿Á kúni̱tu ndóʼóva ku̱ʼu̱nndó?”. 68  Ta nda̱kuiin ta̱ Simón Pedro yuʼúra: “Táta, ¿ndáana ku̱ʼu̱nndi̱ nu̱ú? Yóʼó níʼi tu̱ʼun ña̱ taxi kutakuna ndiʼi tiempo. 69  Ndi̱ʼi̱ kándíxandi̱ ta xíni̱ndi̱ yóʼó kúú ta̱ Santo ta̱ chi̱ndaʼá Ndióxi̱”. 70  Ta̱ Jesús nda̱kuiinra yuʼúna: “Yi̱ʼi̱ nda̱kaxii̱n 12 saándó ¿á su̱ví saá? Soo iin ndóʼó íyondó táki̱ʼva íyo ta̱ Ndi̱va̱ʼa”.* 71  Ta̱ ni̱ka̱ʼa̱nra xa̱ʼa̱ kúú ta̱ Judas se̱ʼe ta̱ Simón Iscariote, saáchi ni xi̱kitáʼanra xíʼin na̱ u̱xu̱ u̱vi̱ kán, ta̱yóʼo kúú ta̱ xi̱kóñaʼá.

Nota

Inka variante “xi̱kí”.
Á “xi̱kundúʼura”.
Inka variante “kueenyó”.
Tu̱ʼun ña̱ ni̱ka̱ʼyi̱ña káchiña “ki̱ʼva 25 á 30 estadio”.
Á “Rabí”.
Tu̱ʼun ña̱ ni̱ka̱ʼyi̱ña káchiña “kǒo ña̱ tákundó ini miíndó”.
Ña̱yóʼo káʼa̱nña xa̱ʼa̱, iin na̱ yiví na̱ káʼa̱n ña̱ va̱ása va̱ʼa xa̱ʼa̱ inkana.