Jueces 19:1-30

  • Na̱ benjaminita ti̱in tuúnna iin ñá ñaʼá chí Guibeá (1-30)

19  Tá tiempo ña̱ kǒo na̱ rey níxi̱yo ñuu Israel, iin ta̱ levita ta̱ ni̱xi̱yo chí yuku̱ chí nu̱ú ñuʼú na̱ tribu ta̱ Efraín ti̱ndaʼa̱ra xíʼin inka ñá ñaʼá* ñá ñuu Belén, ña̱ kíndo̱o chí Judá.  Soo ñá ñaʼá yóʼo ki̱xáʼañá sándaʼviñára xíʼin inka ta̱a. Sa̱ndákooñára ta ku̱a̱nuʼuñá veʼe yiváñá chí Belén ña̱ kíndo̱o chí Judá ta kán ni̱xi̱yoñá ku̱mí yo̱o̱.  Tasaá yii̱ñá ni̱xa̱ʼa̱nra na̱ndukúrañá ña̱ va̱ʼa ka̱ʼa̱nra xíʼinñá ña̱ ndikóñá xíʼinra (ta ni̱xa̱ʼa̱n iin ta̱ káchíñu nu̱úra xíʼinra ta saátu u̱vi̱ burro). Ta ni̱ka̱ʼa̱nñá xíʼinra ña̱ ná ya̱ʼara veʼe yiváñá ta ta̱kán ni̱kusi̱íní-inira ña̱ xi̱nirara.  Xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo, si̱sora sa̱xínu̱ra-inira* ña̱ ná kindo̱ora koora kán u̱ni̱ ki̱vi̱. Xi̱xina ta xi̱ʼina, ta ta̱ levita yóʼo ki̱ndoora ni̱ki̱si̱ra kán.  Tá ki̱vi̱ ku̱mí, ya̱chi̱ní nda̱koona ña̱ va̱ʼa ku̱ʼu̱nna, soo yivá ñá loʼo yóʼo ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin ka̱sára: “Kuxu ña̱ va̱ʼa koo ndeún, ta tándi̱ʼi saá ku̱ʼu̱nndó”.  Tándi̱ʼi miíra xíʼin si̱sora nda̱kundoona xíxina ta xíʼina. Ta yivá ñá loʼo yóʼo ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin ka̱sára: “Ixaún ña̱ ma̱ní kindo̱o ku̱sún yóʼo, ña̱ va̱ʼa kǒo kundi̱ʼi-iniún ta ndakundeún kusi̱í-iniún”.  Tá nda̱koo ta̱ ta̱a yóʼo ña̱ va̱ʼa ku̱ʼu̱nra, si̱sora sa̱xínu̱ tukura inira ña̱ va̱ʼa kindo̱ora kán. Ta kán ki̱ndoo tukura ni̱ki̱si̱ra ñuu saá.  Tá ki̱vi̱ u̱ʼu̱n ya̱chi̱ní nda̱koora ña̱ va̱ʼa ku̱ʼu̱nra, soo yivá ñá loʼo yóʼo ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: “Ixaún ña̱ ma̱ní, kuxu ña̱ va̱ʼa koo ndeún”. Ta u̱vi̱ saána nda̱kundoona xíxina ta ndóona saá nda̱a̱ tá ku̱u xi̱kuaá.  Tá nda̱koo ta̱ ta̱a yóʼo ña̱ va̱ʼa ndakiʼinra ku̱ʼu̱nra xíʼin ñá síʼira ta saátu xíʼin ta̱ káchíñu nu̱úra, si̱sora ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: “Xa̱a̱ ku̱a̱ʼa̱n kúñuúva. Ixaún ña̱ ma̱ní yóʼo kindo̱ondó ku̱su̱nndó, si̱lóʼo kúma̱ní ta kuñuú. Yóʼo kindo̱ún ku̱su̱ún ta kǒo kundi̱ʼi̱-iniún ta ndakundeún kusi̱í-iniún. Taa̱n kivi ya̱chi̱ ndako̱ondó tasaá ndakiʼinndó ku̱ʼu̱nndó chí veʼún”. 10  Soo ta̱ ta̱a yóʼo va̱ása níxiinra kindo̱ora ku̱su̱nra kán. Xa̱ʼa̱ ña̱kán nda̱koora ta nda̱kiʼinra ku̱a̱ʼa̱nra chí Jebús á Jerusalén. Ta ku̱a̱ʼa̱n ñá síʼira xíʼinra ta saátu ta̱ káchíñu nu̱úra. 11  Tá xa̱a̱ ku̱yatinna ñuu Jebús xa̱a̱ ku̱a̱ʼa̱n kúnaa. Xa̱ʼa̱ ña̱kán ta̱ káchíñu nu̱úra ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: “Ná ki̱ʼviyó ñuu na̱ jebuseo yóʼo ta yóʼo kindo̱oyó ku̱su̱nyó ñuú vitin”. 12  Soo ta̱ ta̱a yóʼo ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: “Va̱ása xíniñúʼu ki̱ʼviyó ñuu inka na̱ yiví na̱ kǒo kúú na̱ ñuu Israel, ná ndakundeéyó ku̱ʼu̱nyó nda̱a̱ xa̱a̱yó Guibeá”.* 13  Tasaá ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin ta̱ káchíñu nu̱úra: “Ná ku̱ʼu̱nyó nda̱a̱ xa̱a̱yó Guibeá á Ramá, ta kán kindo̱oyó ku̱su̱nyó”. 14  Xa̱ʼa̱ ña̱kán nda̱kundeéna ku̱a̱ʼa̱nna, tá xa̱a̱ ku̱a̱ʼa̱n kúyatinna ñuu Guibeá ña̱ xi̱kuu ñuu na̱ tribu ta̱ Benjamín xa̱a̱ ku̱a̱ʼa̱n kíʼvi ñu̱ʼu.* 15  Tasaá ni̱xa̱a̱na chí Guibeá ta kán ki̱ndoona ñuú saá. Tá xa̱a̱ ni̱ki̱ʼvina ñuu yóʼo, ni̱xa̱a̱na xi̱kundoona chí calle soo kǒo nda̱a̱ ni iin na̱ níka̱ʼa̱n xíʼinna ña̱ ku̱ʼu̱nna ku̱su̱nna veʼena. 16  Mií ñuú saá ndi̱kó iin ta̱ xi̱kuaʼa̱ ta̱ ni̱xa̱ʼa̱n ka̱chíñu chí yuku̱. Ta̱yóʼo ke̱era chí yuku̱ chí nu̱ú ndóo na̱ tribu ta̱ Efraín ta ki̱xaa̱ra íyo naʼara* chí Guibeá. Soo na̱ ta̱a na̱ ñuu kán xi̱kuuna na̱ tribu ta̱ Benjamín. 17  Tasaá nda̱koto ta̱ xi̱kuaʼa̱ yóʼo ña̱ íyo ta̱ ta̱a yóʼo chí calle ñuu kán, ta ni̱nda̱ka̱tu̱ʼunrara: “¿Ndáa míí ke̱ún? ¿Ta ndáa míí ku̱ʼún?”. 18  Ta ta̱ ta̱a yóʼo nda̱kuiinra yuʼúra: “Chí Belén ña̱ kíndo̱o chí Judá ke̱endi̱ ta ku̱a̱ʼa̱nndi̱ iin ñuu loʼo ña̱ xíká va̱ʼa ndíkaa̱ chí nu̱ú íyo yuku̱ nu̱ú ñuʼú na̱ tribu ta̱ Efraín. Chí Belén ña̱ ndíkaa̱ chí Judá ni̱xa̱ʼi̱n ta vitin ku̱a̱ʼi̱n chí nu̱ú íyo veʼe Jehová,* soo kǒo nda̱a̱ ni iin na̱ káʼa̱n loʼo xíʼi̱n ña̱ va̱ʼa kindo̱i̱ veʼena. 19  Kúúmiívandi̱ ña̱ʼa ña̱ kixáʼan* burro sa̱na̱ndi̱ ta níʼitui̱ si̱ta̱váʼa ña̱ kuxui̱ xíʼin ñá síʼi̱ ta saátu ta̱ káchíñu nu̱úi̱ ta níʼitundi̱ vino. Kǒo nda̱a̱ ni iin ña̱ʼa kúma̱ní nu̱úndi̱”. 20  Ta ta̱ xi̱kuaʼa̱ yóʼo ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: “Va̱ʼaní ku̱u ki̱xaún. Yi̱ʼi̱ taxi ndiʼi ña̱ xíniñúʼún, soo va̱ása kindo̱ún ku̱su̱ún calle yóʼo”. 21  Tasaá nda̱kiʼinra ta̱ ta̱a yóʼo ku̱a̱ʼa̱n xíʼinra ta ta̱xira ña̱ kixáʼan burro sa̱na̱ra. Ta na̱yóʼo nda̱katana xa̱ʼa̱na ta ki̱xáʼana xíxina ta xíʼina. 22  Soo sava na̱ ta̱a na̱ ñuu kán na̱ ndi̱va̱ʼaní-ini, ni̱ka̱va̱nduuna sa̱tá veʼe kán ta ki̱xáʼana ndeéní kánina yéʼé. Ta xi̱kaʼa̱nna xíʼin ta̱ xi̱kuaʼa̱ ta̱ xíʼin veʼe kán: “Tavá ta̱ ta̱a ta̱ ni̱ki̱ʼvi ini veʼún ña̱ ku̱su̱nndi̱ xíʼinra”. 23  Ta ta̱ xi̱kuaʼa̱ ta̱ xíʼin veʼe kán ki̱tara chí ke̱ʼe* ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna: “Ixandó ña̱ ma̱ní, va̱ása keʼéndó ña̱ kininí yóʼo na̱ táʼanyó.* Ta̱ ta̱a yóʼo veʼevai̱ ki̱ndoora, va̱ása keʼéndó ña̱ kaʼanní nu̱ú yóʼo xíʼinra. 24  Yóʼo íyo ñá loʼo se̱ʼi̱ ñá ta̱ʼán ku̱su̱n xíʼin ni iin ta̱a, ta saátu ñá síʼi ta̱ ta̱a yóʼo, ná tavái̱ná ña̱ ku̱su̱nndó xíʼinná ta kivi keʼéndó nda̱a̱ ndáaka ña̱ kúni̱ miíndó xíʼinná. Soo va̱ása xíniñúʼu keʼéndó ña̱ kaʼanní nu̱ú yóʼo xíʼin ta̱ ta̱a yóʼo”. 25  Ta na̱ ta̱a kán va̱ása níxiinna kuniso̱ʼona ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna. Ña̱kán ta̱ levita ta̱vára ñá síʼira, ta nda̱taxirañá ndaʼa̱na. Na̱ ta̱a yóʼo ti̱in tuúnnañá* ta ni̱ki̱si̱na xíʼinñá iníísaá ñuú nda̱a̱ tá xa̱a̱ ni̱tu̱vi. Tá xa̱a̱ ni̱tu̱vi saá sa̱ñánañá ku̱a̱ʼa̱nñá. 26  Tá xi̱ta̱a̱n,* ñá ñaʼá yóʼo ni̱xa̱a̱ñá nu̱ú íyo yii̱ñá veʼe ta̱ ta̱a kán, ta ndu̱vañá yéʼé kán ta kán ki̱ndooñá xi̱ndúʼuñá nda̱a̱ tá xa̱a̱ ni̱tu̱vi. 27  Tá nda̱koo yii̱ñá xi̱ta̱a̱n ta nda̱kunára yéʼé veʼe kán ña̱ va̱ʼa ndakiʼinra ku̱ʼu̱nra, xi̱nira ña̱ kánduʼú ñá síʼira yéʼé veʼe yóʼo ta ni̱tu̱ndaa ndaʼa̱ñá xa̱ʼa̱ yéʼé kán. 28  Ta yii̱ñá ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinñá: “Ndako̱o ná ku̱ʼu̱nyó”. Soo va̱ása níndakuiinñá. Tasaá nda̱kiʼinrañá ta chi̱núurañá sa̱tá burro sa̱na̱ra ta nda̱kiʼinra ku̱a̱ʼa̱nra chí veʼera. 29  Tá ni̱xa̱a̱ra veʼera, ki̱ʼinra iin cuchillo ta 12 táʼví xa̱ʼndara ñá síʼira ñá xa̱a̱ ni̱xi̱ʼi̱. Tándi̱ʼi chi̱ndaʼára iin táʼví ku̱ñuñá ndaʼa̱ iin tá iin tribu na̱ ñuu Israel. 30  Ta ndiʼi na̱ xi̱ni ña̱yóʼo ni̱ka̱ʼa̱nna: “Nda̱a̱ ni iin yichi̱ ta̱ʼán kuniyó kuu ña̱yóʼo nda̱a̱ tá ke̱e na̱ ñuu Israel chí Egipto. Ndakani va̱ʼa xi̱níndó xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo, natúʼun-táʼanndó xa̱ʼa̱ña ta ka̱ʼa̱nndó xíʼinndi̱ ndáaña keʼéndi̱”.

Nota

Tu̱ʼun ña̱ ni̱ka̱ʼyi̱ña káchiña “concubina”. Koto glosario, concubina.
Inka variante “sa̱núura-inira”.
Á “Guibeah”. Saá va̱xiña iníísaá nu̱ú libro yóʼo. Koto apéndice A2.
Inka variante “ña̱ ka̱ndii”.
Inka variante “tóora”, “ko̱xaa̱ tínaʼa̱ra”.
Á sana “káchíñui̱ veʼe Jehová”.
Inka variante “kuxu”.
Inka variante “ya̱ta̱”.
Tu̱ʼun ña̱ ni̱ka̱ʼyi̱ña káchiña “na̱ ñaniyó”.
Inka variante “ti̱in kúítínañá”, “ti̱in u̱ʼvi̱nañá”.
Inka variante “ñaʼa”.