Jueces 3:1-31

  • Jehová xítondosóra na̱ ñuu Israel (1-6)

  • Ta̱ Otniel xi̱kuu juez ta̱ nu̱ú (7-11)

  • Ta̱ juez Ehúd xa̱ʼníra ta̱ rey Eglón, ta̱ nduʼúní ni̱xi̱yo (12-30)

  • Ta̱ juez Samgar (31)

3  Ña̱yóʼo kúú sava ñuu ña̱ sa̱ndákoo Jehová, ña̱ va̱ʼa kotondosóna na̱ ñuu Israel na̱ va̱ása níxa̱ʼa̱n nu̱ú ku̱a̱chi tá ni̱ki̱ʼvina chí Canaán  (tasaá kúú ña̱ kunda̱a̱-ini na̱ se̱ʼe na̱ ñuu Israel ndáa ki̱ʼva íyo guerra, saáchi na̱ ka̱ku tándi̱ʼi ta̱ʼán ya̱ʼana nu̱ú táʼan ña̱yóʼo):  ki̱ndoo u̱ʼu̱n saá na̱ rey na̱ xi̱xaʼndachíñu nu̱ú na̱ filisteo xíʼin ndiʼi na̱ cananeo, na̱ sidonio xíʼin na̱ heveo na̱ xi̱ndoo chí yuku̱ Líbano, chí yuku̱ Baal-Hermón iinsaá nda̱a̱ Lebó-Hamat.*  Na̱yóʼo ki̱ndoona ña̱ va̱ʼa kotondosóna na̱ ñuu Israel, tasaá kunda̱a̱-ini Jehová á kándíxana ndiʼi ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin ta̱ Moisés ka̱ʼa̱nra xíʼin na̱ táʼanna na̱ xi̱ndoo xi̱naʼá.  Xa̱ʼa̱ ña̱kán na̱ ñuu Israel xi̱ndoona xíʼin na̱ cananeo, na̱ hitita, na̱ amorreo, na̱ perizita, na̱ heveo xíʼin na̱ jebuseo.  Ta xi̱tindaʼa̱na xíʼin ná ñaʼá ñuu kán, ta xi̱taxina se̱ʼe-síʼina ña̱ tindaʼa̱ná xíʼin se̱ʼeta̱a na̱ ñuu kán. Ta ki̱xáʼana ndásakáʼnuna ndióxi̱ na̱yóʼo.  Na̱ ñuu Israel ki̱xáʼana kéʼéna ña̱ʼa ña̱ va̱ása va̱ʼa nu̱ú Jehová, ta na̱ndóso-inina xa̱ʼa̱ Jehová Ndióxi̱na ta ki̱xáʼana ndásakáʼnuna ña̱ Baal xíʼin yitu̱n tú ndásakáʼnuna.*  Xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo ni̱sa̱a̱ní Jehová xíʼin na̱ ñuu Israel, ta nda̱taxirana ndaʼa̱ ta̱ Cusán-Risataim ta̱ rey ñuu Mesopotamia.* Ña̱kán na̱ ñuu Israel ka̱chíñuna nu̱ú ta̱ Cusán-Risataim ki̱ʼva u̱na̱ ku̱i̱ya̱.  Tá ki̱xáʼa na̱ ñuu Israel xákundáʼvina nu̱ú Jehová ña̱ ná chindeétáʼanra xíʼinna, Jehová chi̱ndaʼára iin ta̱ sakǎku miína: ta̱yóʼo xi̱kuu ta̱ Otniel se̱ʼe ta̱ Quenaz ñani ta̱ Caleb ta̱ loʼoka. 10  Tasaá ta̱xi Jehová espíritu santora ndaʼa̱ ta̱ Otniel ta ni̱xa̱a̱ra ku̱ura juez nu̱ú na̱ ñuu Israel. Tá ki̱ta ta̱ Otniel ku̱a̱ʼa̱nra kanitáʼanra, ku̱chiñura ka̱nitáʼanra xíʼin ta̱ Cusán-Risataim ta̱ rey ñuu Mesopotamia* saáchi Jehová nda̱taxira ta̱yóʼo ndaʼa̱ra. 11  Ta 40 ku̱i̱ya̱ kúú ña̱ kǒoka ku̱a̱chi níxi̱yo nu̱ú ñuʼú kán. Tasaá ni̱xi̱ʼi̱va ta̱ Otniel se̱ʼe ta̱ Quenaz. 12  Tándi̱ʼi, tuku ki̱xáʼa na̱ ñuu Israel kéʼéna ña̱ʼa ña̱ va̱ása va̱ʼa nu̱ú Jehová. Xa̱ʼa̱ ña̱kán, Jehová ta̱xira ña̱ ndakúníka ná koo ta̱ Eglón ta̱ rey ñuu Moab nu̱ú na̱ ñuu Israel, saáchi na̱yóʼo xi̱keʼéna ña̱ʼa ña̱ va̱ása va̱ʼa nu̱ú Jehová. 13  Xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo ta̱xira ña̱ ná kanitáʼan na̱ ammonita ta saátu na̱ amalequita xíʼin na̱ ñuu Israel, ta ku̱chiñuna nda̱kiʼinna ñuu nu̱ú íyo tú ñu̱u̱. 14  Ta 18 ku̱i̱ya̱ ka̱chíñu na̱ ñuu Israel nu̱ú ta̱ Eglón, ta̱ rey ñuu Moab. 15  Tasaá na̱ ñuu Israel xa̱kundáʼvina nu̱ú Jehová ña̱ ná chindeétáʼanra xíʼinna, ta Jehová chi̱ndaʼára iin ta̱ sakǎku miína: ta̱yóʼo xi̱kuu ta̱ Ehúd se̱ʼe ta̱ Guerá, ta̱ ki̱xi ti̱xin na̱ veʼe ta̱ Benjamín. Ta ndaʼa̱ yitin ta̱ Ehúd kúú ña̱ xi̱xiniñúʼura. Tá ni̱ya̱ʼa tiempo, na̱ ñuu Israel chi̱ndaʼána ta̱ Ehúd ña̱ va̱ʼa ku̱ʼu̱nra chaʼvira impuesto ndaʼa̱ ta̱ Eglón, ta̱ rey ñuu Moab. 16  Tasaá i̱xava̱ʼa ta̱ Ehúd iin espada ña̱ káni̱ ki̱ʼva 40 centímetro* ta xi̱ín* u̱vi̱ saá táʼví yuʼúña ta ka̱túnraña xa̱ʼa̱ kúaʼara ti̱xin ti̱ko̱to̱ra. 17  Tasaá nda̱taxira impuesto ndaʼa̱ ta̱ Eglón ta̱ rey ñuu Moab, ta ta̱yóʼo nduʼúní ni̱xi̱yora. 18  Tá xa̱a̱ ndi̱ʼi nda̱taxi ta̱ Ehúd ña̱ impuesto yóʼo, ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin na̱ xi̱ndisoña ña̱ ná ku̱ʼu̱nna. 19  Soo tá xa̱a̱ ni̱xa̱a̱ ta̱ Ehúd chí Guilgal chí nu̱ú ndóo ña̱ʼa ña̱ ndásakáʼnuna ña̱ ku̱vaʼa xíʼin yu̱u̱, saá ndi̱kóra ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin ta̱ rey: “Íyo iin ña̱ kúni̱i̱ ka̱ʼi̱n xíʼin iinlá miíún táta rey”. Ta ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ rey xíʼinra: “Kundatu naʼún”. Tasaá ke̱e ndiʼi na̱ káchíñu nu̱úra ku̱a̱ʼa̱nna. 20  Tá xa̱a̱ ni̱ndo̱o mitúʼunra ta íyora* nu̱ú tronora ini veʼe ña̱ kánuu chí xi̱ní veʼe nu̱ú va̱ʼaní vi̱xin, saá ku̱yatin ta̱ Ehúd nu̱úra ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: “Íyo iin ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n Ndióxi̱ ña̱ xíniñúʼu ka̱ʼi̱n xíʼún”. Tá xi̱niso̱ʼora ña̱yóʼo, ndi̱ku̱n nda̱kundichira. 21  Tasaá, ta̱ Ehúd xíʼin ndaʼa̱ yitinra ta̱vára espada ña̱ ndíkaa̱se̱ʼé xa̱ʼa̱ kúaʼara ta tu̱viraña* ti̱xin ta̱ Eglón. 22  Iníísaá espada ni̱ki̱ʼvi ti̱xinra ta nda̱a̱ xa̱ʼa̱ña ni̱ki̱ʼvi, ta xa̱ʼan* ña̱ íyo ti̱xinra nda̱kasiña sa̱tá espada yóʼo saáchi ta̱ Ehúd va̱ása nítaváraña ti̱xinra. Ta chí nu̱ú ni̱ta̱ʼnda̱ ti̱xinra yóʼo ke̱e si̱ʼví. 23  Ta̱ Ehúd nda̱kasira yéʼé veʼe kán xíʼin llave tasaá ki̱tara chí ventana ku̱a̱ʼa̱nra. 24  Tándi̱ʼi ki̱ta ta̱ Ehúd ku̱a̱ʼa̱nra, ndi̱kó na̱ káchíñu nu̱ú ta̱ rey ta xi̱nina ña̱ ndási yéʼé veʼe ña̱ kánuu xi̱ní veʼe kán xíʼin llave. Xa̱ʼa̱ ña̱kán ni̱ka̱ʼa̱nna: “Sana ta̱ tátáva kúúra ndíkaa̱ra-ini veʼe nu̱ú va̱ʼaní vi̱xin”. 25  Soo tá xa̱a̱ naʼání ndátuna, ki̱xáʼana ndíʼi̱ní-inina. Ta xa̱ʼa̱ ña̱ kǒo ta̱ rey yóʼo xúná yéʼé veʼe kán, ki̱ʼinna llave ta xu̱nánaña, ta xi̱nina ña̱ xa̱a̱ ni̱xi̱ʼi̱ ta̱ rey yóʼo kánduʼúra* nu̱ú piso. 26  Ta xa̱ʼa̱ ña̱ ni̱kuachi̱nína, va̱ʼa xi̱nu ta̱ Ehúd, ta ni̱ya̱ʼara chí nu̱ú ndóo ña̱ʼa ña̱ ndásakáʼnuna ña̱ ku̱vaʼa xíʼin yu̱u̱ ta kǒo nda̱a̱ ni iin ña̱ʼa níndoʼora ta va̱ʼa ni̱xa̱a̱ra nda̱a̱ Seirá. 27  Tá ni̱xa̱a̱ra chí nu̱ú íyo yuku̱, chí nu̱ú ndóo na̱ tribu ta̱ Efraín, ti̱vira ndiki̱ tasaá ni̱xa̱a̱ na̱ ñuu Israel nda̱kutáʼanna xíʼinra chí nu̱ú íyo yuku̱; ta siʼna miíra ku̱a̱ʼa̱n chí nu̱úna. 28  Tasaá ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna: “Ná ku̱ʼu̱nyó, saáchi Jehová xa̱a̱ nda̱taxira na̱ moabita na̱ sáa̱-ini xíni miíyó ndaʼa̱yó”. Ta na̱kán nda̱kundiku̱nna ku̱a̱ʼa̱nna sa̱tára, ta ña̱ va̱ʼa kǒo ka̱ku nda̱a̱ ni iin na̱ moabita, ni̱xa̱a̱na xi̱kundoona lugar nu̱ú yáʼa na̱ yiví chí yu̱ta Jordán. Ta kǒo nítaxina ña̱ ya̱ʼa nda̱a̱ ni iinna. 29  Tasaá kúú ña̱ xa̱ʼnína 10,000 na̱ moabita, ni xi̱kuuna ta̱a na̱ ndakúní ta va̱ása níxi̱yiʼvína. Nda̱a̱ ni iin na̱yóʼo va̱ása níkivi ka̱ku. 30  Saá kúú ña̱ ku̱chiñu na̱ ñuu Israel ka̱nitáʼanna xíʼin na̱ ñuu Moab, ta 80 ku̱i̱ya̱ kúú ña̱ kǒoka ku̱a̱chi níxi̱yo nu̱ú ñuʼú kán. 31  Tándi̱ʼi ni̱xi̱ʼi̱ ta̱ Ehúd, inka ta̱ ni̱xa̱a̱ ndu̱u juez xi̱kuu ta̱ Samgar se̱ʼe ta̱ Anat, ta ta̱yóʼo xa̱ʼníra 600 na̱ filisteo xíʼin iin ka̱a ña̱ xi̱ín nu̱ú ña̱ xi̱xiniñúʼuna ña̱ kanina si̱ndi̱ki̱, ta sa̱kǎkura na̱ ñuu Israel.

Nota

Á “yéʼé ñuu Hamat”.
Koto glosario, yitu̱n tú ndásakáʼnuna.
Tu̱ʼun ña̱ ni̱ka̱ʼyi̱ña káchiña “Aram-Naharaim”.
Tu̱ʼun ña̱ ni̱ka̱ʼyi̱ña káchiña “Aram”.
Tu̱ʼun ña̱ ni̱ka̱ʼyi̱ña káchiña “iin codo”. Sana iin codo corto xi̱kuuña. Koto apéndice B14.
Inka variante “si̱i̱n”, “see̱n”.
Inka variante “níndúʼura”.
Inka variante “ka̱xaníʼniraña”.
Inka variante “sa̱ʼan”.
Inka variante “nándúʼú síi̱nra”.