Jueces 6:1-40

  • Na̱ ñuu Madián i̱xandi̱va̱ʼana xíʼin na̱ ñuu Israel (1-10)

  • Iin ta̱ ángel ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin ta̱ Gedeón ña̱ chíndeétáʼanva Jehová xíʼinra (11-24)

  • Ta̱ Gedeón sa̱ndíʼi-xa̱ʼa̱ra altar ña̱ Baal (25-32)

  • Espíritu Ndióxi̱ chi̱ndeétáʼanña xíʼin ta̱ Gedeón (33-35)

  • Ña̱ ku̱u xíʼin ixí sa̱tá ndikachi (36-40)

6  Na̱ ñuu Israel ki̱xáʼa tukuna kéʼéna ña̱ va̱ása va̱ʼa nu̱ú Jehová. Xa̱ʼa̱ ña̱kán, Jehová nda̱taxirana u̱xa̱ ku̱i̱ya̱ ndaʼa̱ na̱ ñuu Madián.  Ta na̱ ñuu Madián ki̱xáʼana kéʼéna ña̱ kúni̱ miína xíʼin na̱ ñuu Israel. Ta ku̱a̱chi na̱ ñuu Madián, na̱ ñuu Israel ki̱xáʼana kéʼéna nu̱ú koose̱ʼéna* chí yuku̱, ti̱xin kavá á inkaka lugar nu̱ú va̱ása kivi ndani̱ʼínana.  Tá xi̱chiʼi na̱ ñuu Israel, na̱ madianita, na̱ amalequita xíʼin na̱ xi̱ndoo chí oriente xi̱xaa̱na xi̱kanitáʼanna xíʼinna.  Xi̱xaa̱na xi̱kundoona yatin kán ña̱ va̱ʼa kanitáʼanna xíʼinna ta xi̱sandíʼi-xa̱ʼa̱na ndiʼi ña̱ xi̱chiʼi na̱ ñuu Israel iníísaá nu̱ú ñuʼú ña̱ xi̱kuumiína iinsaá nda̱a̱ Gaza, ta va̱ása níxi̱sandákoona ña̱ kuxu na̱ ñuu Israel ta xi̱ndakiʼinna ndiʼi ndikachi,* si̱ndi̱ki̱ xíʼin burro sa̱na̱na.  Saáchi xi̱xaa̱na xíʼin kití sa̱na̱na ta saátu veʼe válína, ta ku̱a̱ʼání xi̱kuuna nda̱a̱ táki̱ʼva ku̱a̱ʼání kúú tí ti̱ka náʼnu. Ku̱a̱ʼání xi̱kuuna ta saátu ku̱a̱ʼání xi̱kuu camello sa̱na̱na ta kǒo na̱ níxi̱kivi ndakaʼvi-ñaʼá ta xi̱xaa̱na ñuu kán ña̱ sandíʼi-xa̱ʼa̱naña.  Xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo na̱ ñuu Israel ki̱ndoo ndáʼvi va̱ʼana i̱xaa na̱ ñuu Madián; ña̱kán xa̱kundáʼvina nu̱ú Jehová ña̱ ná chindeétáʼanra xíʼinna.  Tá ki̱xáʼa na̱ ñuu Israel xákundáʼvina nu̱ú Jehová ña̱ ná sakǎkurana nu̱ú na̱ ñuu Madián,  Jehová chi̱ndaʼára iin profeta ña̱ ka̱ʼa̱nra ña̱yóʼo xíʼinna: “Ña̱yóʼo kúú ña̱ káʼa̱n Jehová Ndióxi̱ na̱ ñuu Israel: ‘Yi̱ʼi̱ kúú ta̱ ta̱vá ndóʼó chí ñuu Egipto nu̱ú i̱xandúxana xíʼinndó ña̱ kachíñundó nu̱úna.  Yi̱ʼi̱ kúú ta̱ sa̱kǎku ndóʼó nu̱ú na̱ ñuu Egipto ta saátu nu̱ú ndiʼi na̱ i̱xandi̱va̱ʼa xíʼinndó ta ta̱vái̱ ndiʼi na̱ sáa̱-ini xíni ndóʼó nu̱ú ñuʼúna ta nda̱taxii̱ña ndaʼa̱ndó. 10  Ta ni̱ka̱ʼi̱n xíʼinndó: “Yi̱ʼi̱ kúú Jehová Ndióxi̱ndó. Va̱ása ndasakáʼnundó ndióxi̱ na̱ amorreo na̱ ndóo nu̱ú ñuʼú nu̱ú ndóondó”. Soo ndóʼó va̱ása níkandíxandó ña̱ ni̱ka̱ʼi̱n xíʼinndó’”. 11  Tá ni̱ya̱ʼa loʼo, ta̱ ángel Jehová ni̱xa̱a̱ra xi̱koora* chí xa̱ʼa̱ yitu̱n káʼnu tú níndichi chí Ofrá, nu̱ú ñuʼú ña̱ kúú kuenta ta̱ Joás ta̱ abí-ezrita. Ta̱ Gedeón se̱ʼe ta̱ Joás ndíkaa̱ra kísira trigo chí nu̱ú xáñi̱na* uva ña̱ va̱ʼa kǒo kuni na̱ madianita trigo yóʼo. 12  Tasaá ta̱ ángel Jehová ki̱tara nu̱úra ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: “Jehová íyora xíʼún, yóʼó ta̱ ndakúní ta̱ va̱ʼaní kánitáʼan”. 13  Ta ta̱ Gedeón nda̱kuiinra yuʼúra: “Káʼnu koo iniún xa̱ʼíi̱ táta, soo tá íyo Jehová xíʼinndi̱, ¿nda̱chun ndóʼondi̱ ndiʼi ña̱yóʼo? ¿Ndáaña ku̱u xíʼin ndiʼi ña̱ va̱ʼaní xi̱natúʼun na̱ yivándi̱ xíʼinndi̱? Na̱kán xi̱kaʼa̱nna xíʼinndi̱: ‘Jehová kúú ta̱ ta̱vá miíyó chí ñuu Egipto’. Soo vitin sa̱ndákoondaʼa̱ Jehová ndi̱ʼi̱ ta nda̱taxira ndi̱ʼi̱ ndaʼa̱ na̱ ñuu Madián”. 14  Ta Jehová nda̱kotora nu̱úra ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: “Kúáʼan, chi xíʼin ndee̱ ña̱ kúúmiíún kuchiñuvaún sakǎkún na̱ ñuu Israel ndaʼa̱ na̱ ñuu Madián. ¿Á su̱ví yi̱ʼi̱va kúú ta̱ chíndaʼá yóʼó ña̱ ku̱ʼún?”. 15  Soo ta̱ Gedeón nda̱kuiinra yuʼúra: “Káʼnu koo iniún Jehová, ¿soo ndáa ki̱ʼva sakǎku yi̱ʼi̱ na̱ ñuu Israel? Na̱ veʼe yi̱ʼi̱ kúú na̱ loʼoníka ndáyáʼvi nu̱ú na̱ tribu ta̱ Manasés. Ta ti̱xin veʼe yivái̱, yi̱ʼi̱ kúú ta̱ loʼoníka ndáyáʼvi”. 16  Soo Jehová ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: “Yi̱ʼi̱ chindeétáʼan xíʼún ña̱ kuchiñún kanitáʼún xíʼin na̱ ñuu Madián, ta nda̱a̱ táki̱ʼva kuchiñún kanitáʼún xíʼin iin kuití ta̱a saá kuchiñún xíʼinna”. 17  Tasaá ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Gedeón xíʼinra: “Tá ndixa kíndo̱o-iniún xíʼin ña̱ kéʼíi̱, na̱ʼa̱ iin señal nu̱úi̱ ña̱ miíún kúú ta̱ káʼa̱n xíʼi̱n. 18  Ixaún ña̱ ma̱ní kundatún nda̱a̱ ná ndikói̱ xíʼin ña̱ʼa ña̱ kúni̱i̱ taxii̱ ndaʼún ta chindoi̱ña nu̱ún”. Ta ta̱ ángel nda̱kuiinra yuʼúra: “Yóʼo kundatui̱ nda̱a̱ ná ndikóún”. 19  Ta ta̱ Gedeón ni̱ki̱ʼvira ini veʼera ta sa̱chíʼyo̱ra* iin ti̱xúʼú loʼo ta xíʼin 11 kilo* ña̱ harina ke̱ʼéra si̱ta̱váʼa ña̱ kǒo yuxa̱n iyá* xíʼin, ta̱ánra ku̱ñu ti̱xin iin canasta ta tá caldo* ta̱ánrará ini iin ki̱si, tándi̱ʼi níʼira ndiʼi ña̱yóʼo ni̱xa̱ʼa̱n xíʼinra nu̱ú íyo ta̱ ángel xa̱ʼa̱ iin yitu̱n káʼnu ta ta̱ánraña kuxura. 20  Soo ta̱ ángel Ndióxi̱ ta̱ nda̱a̱ ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: “Kiʼin ku̱ñu ta saátu si̱ta̱váʼa ña̱ kǒo yuxa̱n iyá xíʼin, ta chindósoña sa̱tá yu̱u̱ káʼnu káa ta sakáún caldo sa̱táña”. Tasaá ke̱ʼévara. 21  Ta ta̱ ángel Jehová sa̱káa̱ra ndaʼa̱ra xíʼin yitu̱n tú níʼira ta nu̱ú túyóʼo ni̱tu̱ndaaña sa̱tá ku̱ñu ta saátu sa̱tá si̱ta̱váʼa ña̱ kǒo yuxa̱n iyá xíʼin, ta sa̱tá yu̱u̱ kán ka̱na ñuʼu̱ ta xa̱ʼmiña ndiʼi ku̱ñu ta saátu si̱ta̱váʼa ña̱ kǒo yuxa̱n iyá xíʼin. Tasaá nda̱ñúʼu ta̱ ángel Jehová nu̱úra. 22  Ta ndi̱ku̱n saá ku̱ndaa̱-ini ta̱ Gedeón ña̱ iin ángel mií Jehová kúú ta̱ xi̱nira. Tasaá ndi̱ku̱n ni̱ka̱ʼa̱nra: “Ndáʼviníi̱, táta káʼnu Jehová, saáchi xi̱ninu̱úi̱ ta̱ ángel Jehová”. 23  Soo Jehová ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: “Va̱ása kundi̱ʼi-iniún, ta va̱ása yi̱ʼvíún saáchi va̱ása kuvivíún”. 24  Xa̱ʼa̱ ña̱kán ta̱ Gedeón i̱xava̱ʼara iin altar Jehová kán, ta nda̱a̱ ki̱vi̱ vitin naníña Jehová-Salom.* Ta níndichikaña chí Ofrá ña̱ kúú kuenta na̱ abí-ezrita. 25  Mií ñuú saá ni̱ka̱ʼa̱n Jehová xíʼinra: “Kiʼin si̱ndi̱ki̱ yúta̱* sa̱na̱ yiváún tí kúúmií u̱xa̱ ku̱i̱ya̱. Tándi̱ʼi sandúva altar ña̱ Baal ña̱ kúú kuenta yiváún ta kaʼnda yitu̱n tú ndásakáʼnuna* tú níndichi síi̱n* altar yóʼo. 26  Tándi̱ʼi, kuniñúʼu yu̱u̱ yóʼo ña̱ ixava̱ʼún iin altar Jehová Ndióxi̱ún chí nu̱ú súkun sa̱tá yu̱u̱ yóʼo. Tasaá kiʼún si̱ndi̱ki̱ yúta̱* ta chinúúnrí sa̱tá yitu̱n tú ndásakáʼnuna tú xa̱ʼnda válíún, ta kaʼmiúnrí* ña̱ so̱kóúnrí nu̱úi̱”.* 27  Xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo, ta̱ Gedeón ka̱nara u̱xu̱ na̱ ta̱a na̱ káchíñu nu̱úra ta ke̱ʼéna ndiʼi ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n Jehová xíʼinra. Soo xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱yiʼvíra xi̱xinira na̱ veʼe yivára ta saátu na̱ ta̱a na̱ ñuu kán, va̱ása níkeʼéra ña̱yóʼo káʼñu* chi ñuúva ke̱ʼéraña. 28  Tá ni̱tu̱vi inka ki̱vi̱ tá nda̱koo na̱ ta̱a na̱ ñuu kán, xi̱nina ña̱ sa̱ndíʼi-xa̱ʼa̱na altar ña̱ Baal ta xa̱ʼndana yitu̱n tú ndásakáʼnuna tú xi̱ndichi síi̱n altar yóʼo, ta ni̱so̱kóna si̱ndi̱ki̱ yúta̱ nu̱ú altar ña̱ sa̱kán ku̱vaʼa. 29  Tasaá ki̱xáʼana ndáka̱tu̱ʼun-táʼanna: “¿Ndáana ke̱ʼé ña̱yóʼo?”. Tá xa̱a̱ ndi̱ʼi na̱ndukú va̱ʼana xa̱ʼa̱ña, ka̱china: “Ta̱ Gedeón se̱ʼe ta̱ Joás kúú ta̱ ke̱ʼé ña̱yóʼo”. 30  Xa̱ʼa̱ ña̱kán na̱ ta̱a na̱ ñuu kán ni̱ka̱ʼa̱nna xíʼin ta̱ Joás: “Ndataxi se̱ʼún ndaʼa̱ndi̱ ña̱ kaʼníndi̱ra saáchi sa̱ndúvara altar ña̱ Baal, ta xa̱ʼndara yitu̱n tú ndásakáʼnuna tú xi̱ndichi síi̱n altar yóʼo”. 31  Soo ta̱ Joás nda̱kuiinra yuʼú ndiʼi na̱ ta̱a na̱ káʼa̱n xíʼinra: “¿Á xíniñúʼuví ña̱ Baal ña̱ ndakiʼinndó tu̱ʼunña* ta sakǎkundóña? Ndiʼi na̱ ndákiʼin tu̱ʼunña kuvina xi̱ta̱a̱n* vitin. Tá iin ndióxi̱ kúúña, ná ndakiʼin miíña tu̱ʼunña saáchi altar miíña kúú ña̱ sa̱ndúvana”. 32  Ki̱vi̱ saá ki̱xáʼara káʼa̱nra Jerubaal* xíʼin ta̱ Gedeón ta xi̱kaʼa̱nra: “Ná ndakiʼin mií ña̱ Baal tu̱ʼunña saáchi altar miíña kúú ña̱ sa̱ndúvana”. 33  Na̱ madianita, na̱ amalequita xíʼin na̱ xi̱ndoo chí oriente nda̱kutáʼanna, ni̱ya̱ʼana yu̱ta ta ni̱xa̱a̱na xi̱kundoona chí yoso̱ ña̱ Jezreel. 34  Tasaá espíritu Jehová ki̱xaa̱ña sa̱tá ta̱ Gedeón. Ña̱kán ti̱vira ndiki̱, ta na̱ abí-ezrita nda̱kutáʼanna xíʼinra ta nda̱kundiku̱nna sa̱tára. 35  Ta saátu chi̱ndaʼára sava na̱ ku̱a̱ʼa̱n natúʼun xíʼin na̱ ndóo chí nu̱ú ñuʼú na̱ tribu ta̱ Manasés, ta na̱ ta̱a na̱ tribu yóʼo nda̱kutáʼanna ta nda̱kundiku̱nna sa̱tára. Saátu chi̱ndaʼára na̱ ku̱a̱ʼa̱n natúʼun xíʼin na̱ ndóo nu̱ú ñuʼú na̱ tribu ta̱ Aser, ta̱ Zabulón xíʼin ta̱ Neftalí ta na̱ ta̱a na̱ tribu yóʼo ni̱xa̱ʼa̱nna nda̱kutáʼanna xíʼinra. 36  Tasaá ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Gedeón xíʼin Ndióxi̱ ta̱ nda̱a̱: “Tá ndixa kuniñúʼún yi̱ʼi̱ ña̱ sakǎkún na̱ ñuu Israel nda̱a̱ táki̱ʼva xa̱a̱ ki̱ndoún xíʼi̱n, 37  kúni̱i̱ ná keʼún ña̱yóʼo ña̱ va̱ʼa na̱ʼúnña: chindúʼíi̱ ixí* ndikachi* chí nu̱ú ndátivina trigo. Ta tá iinlá ixí yóʼo ná ndaxi* ixaa yúyú soo ñuʼú nu̱ú kánduʼúña va̱ása níndaxiña, saá kúú ña̱ kunda̱a̱-inii̱ ña̱ kuniñúʼún yi̱ʼi̱ ña̱ sakǎkún na̱ ñuu Israel nda̱a̱ táki̱ʼva xa̱a̱ ki̱ndoún xíʼi̱n”. 38  Ta ña̱yóʼo kúú ña̱ ku̱uva. Tá ya̱chi̱ní nda̱koora inka ki̱vi̱, ku̱ʼníra ixí yóʼo ta ku̱a̱ʼání ti̱kui̱í ke̱e ti̱xinña ta nda̱a̱ kivi kutú iin ko̱ʼo̱ ña̱ kúnú ini ña̱ xa̱a̱ chée va̱ʼa xíʼinrá. 39  Tasaá ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Gedeón xíʼin Ndióxi̱ ta̱ nda̱a̱: “Va̱ása sa̱ún xíʼi̱n, soo kúni̱i̱ ndukúi̱ inka ña̱ʼa nu̱ún. Íyo inkaka ña̱ kúni̱i̱ keʼíi̱ xíʼin ixí ndikachi yóʼo. Ixaún ña̱ ma̱ní sandáxiún iníísaá nu̱ú ñuʼú xíʼin yúyú soo ixí ndikachi yóʼo ná va̱ása ndaxiña”. 40  Ta ña̱kán kúú ña̱ ke̱ʼéva Ndióxi̱ ñuú saá. Yúyú sa̱ndáxirá iníísaá nu̱ú ñuʼú, soo ixí ndikachi va̱ása níndaxiña.

Nota

Inka variante “chise̱ʼéna”.
Inka variante “levo”.
Inka variante “xi̱kundúʼura”.
Inka variante “xíniʼnina”, “xáʼnina”.
Inka variante “sa̱chúʼu̱ra”.
Tu̱ʼun ña̱ ni̱ka̱ʼyi̱ña káchiña “iin efá”. Koto apéndice B14.
Á “levadura”.
Á “ndiayú”.
Ña̱ kúni̱ kachi ‘Jehová táxira ña̱ vií kutáʼanyó’, ‘Jehová sándi̱kora-iniyó’.
Koto glosario, yitu̱n tú ndásakáʼnuna.
Inka variante “xiín”.
Tu̱ʼun ña̱ ni̱ka̱ʼyi̱ña káchiña “si̱ndi̱ki̱ yúta̱ tí u̱vi̱”. Inka variante “ítíá”.
Tu̱ʼun ña̱ ni̱ka̱ʼyi̱ña káchiña “si̱ndi̱ki̱ yúta̱ tí u̱vi̱”.
Inka variante “taxiúnrí ndaʼíi̱”.
Inka variante “ndiví”.
Á “ña̱ ndakuiinndó xa̱ʼa̱ña”.
Inka variante “ñaʼa”.
Ña̱ kúni̱ kachi “mií ta̱ Baal ná ndakiʼinra tu̱ʼunra”.
Inka variante “yisi̱”.
Á “ñii̱ ndikachi ña̱ íyoka ixí sa̱tá”.
Inka variante “ná chii”.