Ña̱ ka̱ʼyí ta̱ Lucas 10:1-42

  • Ta̱ Jesús chíndaʼára 70 discípulora (1-12)

  • Káʼa̱nra xa̱ʼa̱ ña̱ kundoʼo na̱ kǒo níxiin ndikó-ini (13-16)

  • Ndi̱kó na̱ 70 discípulo (17-20)

  • Ta̱ Jesús ndásakáʼnura yivára xa̱ʼa̱ ña̱ chíndeétáʼanra xíʼin na̱ vitá-ini (21-24)

  • Ilustración ña̱ káʼa̱n xa̱ʼa̱ iin ta̱ samaritano ta̱ va̱ʼa-ini (25-37)

  • Ta̱ Jesús ku̱a̱ʼa̱nra kotora ñá Marta xíʼin ñá María (38-42)

10  Tándi̱ʼi ku̱u ndiʼi ña̱yóʼo, ta̱ Jesús nda̱kaxinra inka 70 na̱ discípulo ta chi̱ndaʼára u̱vi̱ tá u̱vi̱na ña̱ ku̱ʼu̱nna ndiʼi ñuu nu̱ú ku̱ʼu̱n miíra.  Tasaá ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna: “Ku̱a̱ʼání kúú ña̱ sákeeyó, soo na̱ sákee loʼova kúúna. Ña̱kán ka̱ʼa̱nndó xíʼin ta̱ ndísochíñu xíʼin ña̱ sákeendó ña̱ ná chindaʼára ku̱a̱ʼáka na̱ sákee.  Kúáʼanndó, chi chíndaʼíi̱ ndóʼó táki̱ʼva íyo tí ndikachi* ña̱ ku̱ʼu̱nndó ma̱ʼñú tí lobo.  Ta va̱ása kuniʼindó bolsa loʼo nu̱ú ke̱e xu̱ʼúnndó ni bolsa nu̱ú kuñuʼu ña̱ʼa ni ndu̱xa̱nndó ta ni va̱ása chindeéndó* ni iinna chí yichi̱.*  Nda̱a̱ ndáaka veʼe ná ki̱ʼvindó, siʼna xíniñúʼu ka̱ʼa̱nndó: ‘Ná koo ña̱ va̱ʼa xíʼinndó’.  Soo tá íyo iin na̱ yiví va̱ʼa-ini, ña̱ va̱ʼa ña̱ kúni̱ndó ná kooña xíʼinna. Soo tá kǒona, ná ndikó ña̱ va̱ʼa xíʼinndó.  Ña̱kán koondó veʼe kán ta kuxundó ta koʼondó ña̱ táxina ndaʼa̱ndó, saáchi na̱ káchíñu ndakiʼinna ya̱ʼvina xa̱ʼa̱ ña̱ káchíñuna. Ta kǒo kakandó xa̱a̱ síín síín veʼe.  ”Ta ni nda̱a̱ ndáaka ñuu ná ki̱ʼvindó ta ndákiʼinna ndóʼó, kuxundó ña̱ táxina ndaʼa̱ndó,  ta sandáʼandó na̱ kúúmií kue̱ʼe̱ na̱ íyo kán ta ka̱ʼa̱nndó xíʼinna: ‘Ndikó-inindó saáchi Reino Ndióxi̱ xa̱a̱ ku̱yatinña nu̱úndó’. 10  Soo nda̱a̱ ndáaka ñuu ná ki̱ʼvindó ta kǒo ndákiʼinna ndóʼó, keendó chí callena ña̱ náʼnu ta ka̱ʼa̱nndó: 11  ‘Ña̱ va̱ʼa na̱ʼa̱ndi̱ ña̱ íyo ku̱a̱chindó, ki̱sindi̱ xa̱ʼa̱ndi̱ ña̱ va̱ʼa ná ko̱yo yáká* ñuundó ña̱ nda̱a xa̱ʼa̱ndi̱. Soo kunda̱a̱-inindó xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo: Reino Ndióxi̱ xa̱a̱ ku̱yatinña’. 12  Káʼi̱n xíʼinndó, ki̱vi̱ kán* ndeéka koo tu̱ndóʼo ña̱ kixi nu̱ú na̱ ñuu yóʼo nu̱úka ña̱ ki̱xi nu̱ú na̱ ñuu Sodoma. 13  ”Ndáʼviní ndóʼó na̱ ñuu Corazín. Ndáʼviní ndóʼó na̱ ñuu Betsaida. Saáchi tá milagro ña̱ ke̱ʼéna ñuundó níkeʼéna chí ñuu Tiro xíʼin ñuu Sidón ndáa tiempoví xa̱a̱ ndikó-ini na̱kán ta ndakundixina ti̱ko̱to̱ ndayí* ta kundoona nu̱ú ya̱a̱. 14  Ña̱kán, tá ná ndatiin Ndióxi̱ ku̱a̱chi xíʼin na̱ yiví ndeéka koo tu̱ndóʼo ña̱ kixi nu̱ú ndóʼó nu̱úka ña̱ kixi nu̱ú na̱ ñuu Tiro xíʼin na̱ ñuu Sidón. 15  Ta ndóʼó na̱ ñuu Capernaúm, ¿á kivi ku̱ʼu̱nndó chí ndiví? Va̱ása ku̱ʼu̱nndó, chi nda̱a̱ ti̱xin Ya̱vi̱* kúú ña̱ ku̱ʼu̱nndó. 16  ”Na̱ xíniso̱ʼo ña̱ káʼa̱nndó xíniso̱ʼotuna yi̱ʼi̱va, ta na̱ kǒo xíniso̱ʼo ña̱ káʼa̱nndó saátu kǒo xíniso̱ʼona yi̱ʼi̱. Ta na̱ kǒo xíniso̱ʼo ña̱ káʼi̱n, saátu kǒo xíniso̱ʼona ta̱ chi̱ndaʼá yi̱ʼi̱”. 17  Tasaá na̱ 70 yóʼo ni̱kusi̱í tuku inina ta ni̱ka̱ʼa̱nna xíʼinra: “Táta, nda̱a̱ na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa xíniso̱ʼona ña̱ káʼa̱nndi̱ tá xíniñúʼundi̱ ki̱vi̱ún”. 18  Tasaá ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna: “Xítoi̱ ta̱ Ndi̱va̱ʼa ña̱ nda̱kavara nda̱a̱ táki̱ʼva ndákava iin taxa ña̱ kée chí ndiví. 19  Saáchi ta̱xii̱ ndee̱ ndaʼa̱ndó ña̱ ku̱a̱ñi̱ndosóndó* tí ko̱o̱ xíʼin tí ti̱siʼma̱ náʼnu, saátu ña̱ va̱ʼa kuchiñundó nu̱ú ta̱ sáa̱-ini xíni ndóʼó. Ta kǒo ni iin ña̱ʼa kundi̱va̱ʼa xíʼinndó. 20  Soo va̱ása kusi̱í-inindó xa̱ʼa̱ ña̱ xíniso̱ʼo na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa ña̱ káʼa̱nndó. Va̱ʼaka kusi̱í-inindó saáchi xa̱a̱ ni̱ka̱ʼyi̱ ki̱vi̱ndó chí ndiví”. 21  Ta ndi̱ku̱n saá ndeéní ni̱kusi̱í-inira i̱xaa ña̱ espíritu santo ta ni̱ka̱ʼa̱nra: “Ndásakáʼnui̱ yóʼó nu̱ú ndiʼina, yivá, ta̱ xáʼndachíñu chí ndiví xíʼin nu̱ú ñuʼú, saáchi va̱ása nítaxiún kunda̱a̱-ini na̱ ndíchi xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo, chi sa̱náʼúnña nu̱ú na̱ vitá-ini na̱ íyo táki̱ʼva íyo na̱ va̱lí. Saá i̱xaún yivá miíi̱, chi saá kúni̱ miíún ná kooña”. 22  Ta saátu ni̱ka̱ʼa̱nra: “Yivái̱ nda̱taxira ndiʼi ña̱ʼa ndaʼíi̱. Ni iinna kǒo xíni̱ yi̱ʼi̱ táki̱ʼva xíni̱ yivái̱ yi̱ʼi̱. Ta ni iinna kǒo xíni̱ yivái̱ táki̱ʼva xíni̱ yi̱ʼi̱ra, ta na̱ kivi kuití kuxini̱ñaʼá kúú na̱ nátúʼi̱n xíʼin xa̱ʼa̱ra”. 23  Tándi̱ʼi ndi̱kóra xi̱tora nu̱ú na̱ discípulo ta ni̱ka̱ʼa̱n se̱ʼéra xíʼinna: “Si̱íní íyo na̱ xíto ña̱ xíto miíndó vitin. 24  Saáchi mií ña̱ nda̱a̱ káʼi̱n xíʼinndó ña̱ ku̱a̱ʼání na̱ profeta xíʼin na̱ rey xi̱kuni̱na kunina táʼan ña̱ xítondó soo kǒoña níxinina, ta xi̱kuni̱na kuniso̱ʼona ña̱ʼa ña̱ xíniso̱ʼondó soo kǒoña níxiniso̱ʼona”. 25  Tasaá iin ta̱a ta̱ xíni̱ va̱ʼa xa̱ʼa̱ Ley nda̱kundichira ta ña̱ va̱ʼa kotondosórara ni̱nda̱ka̱tu̱ʼunrara: “Maestro, ¿ndáaña xíniñúʼu keʼíi̱ ña̱ va̱ʼa kutakui̱ ndiʼi tiempo?”. 26  Ta̱kán ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: “¿Ndáaña káchi ña̱ va̱xi nu̱ú Ley? Ta, ¿ndáaña kúnda̱a̱-iniún xíʼin ña̱ káʼviún?”. 27  Ta nda̱kuiinra yuʼúra: “‘Kuʼvi̱-iniún kuniún Jehová* Ndióxi̱ún xíʼin ndiʼi níma̱ún, xíʼin ndiʼi ña̱ tákún,* xíʼin ndiʼi ndeún ta xíʼin ndiʼi xi̱níún’ ta ‘kuʼvi̱-iniún kuniún inka na̱ yiví nda̱a̱ táki̱ʼva kúʼvi̱-iniún xíniún miíún’”. 28  Ta̱ Jesús ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: “Va̱ʼaní nda̱kuiún; ndakundeékaún keʼún ña̱yóʼo ta kutakún ndiʼi tiempo”. 29  Soo, ta̱kán xi̱kuni̱ra na̱ʼa̱ra ña̱ kúúra iin ta̱a va̱ʼa, ta ni̱nda̱ka̱tu̱ʼunra ta̱ Jesús: “¿Ndáana kúú na̱ xíniñúʼu kuʼvi̱-inii̱ kunii̱?”. 30  Ta̱ Jesús nda̱kuiinra yuʼúra: “Iin ta̱a ke̱era chí ñuu Jerusalén ta ku̱a̱ʼa̱nra chí ñuu Jericó ta kán ti̱in na̱ kui̱ʼnára, ta ta̱vána ti̱ko̱to̱ra ta ka̱ninara ta si̱lóʼo kuvira. 31  Ta mií yichi̱ kán iin sana ni̱ya̱ʼa iin ta̱ su̱tu̱; soo tá xi̱nirara ni̱ya̱ʼara inka xiyo. 32  Ta saátu ku̱u xíʼin iin ta̱ levita tá ni̱xa̱a̱ra kán xi̱nirara, ta ni̱ya̱ʼa xiyora ku̱a̱ʼa̱nra. 33  Soo iin ta̱ samaritano ta̱ ku̱a̱ʼa̱n chí yichi̱ kán ni̱xa̱a̱ra nu̱ú kándúʼu ta̱kán, tá xi̱nirara ndeéní ku̱ndáʼvi-inira xi̱nirara. 34  Tasaá ku̱yatinra nu̱úra ta sa̱káara aceite xíʼin vino nu̱ú tu̱kue̱ʼe̱ra* ta nda̱sukúndaarara xíʼin venda. Ta sa̱ndáarara sa̱tá kití sa̱na̱ra, ta nda̱kiʼinrara ku̱a̱ʼa̱n xíʼinra iin veʼe* ta kán xi̱ndaarara. 35  Tá inka ki̱vi̱ ta̱xira u̱vi̱ denario* ndaʼa̱ ta̱ xíʼin kuenta veʼe kán ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: ‘Kundaa loʼúnra, soo tá ná kuniñúʼukaún xu̱ʼún xíʼinra tá ná ndikói̱ ndataxii̱ña ndaʼún’. 36  ¿Ndáa na̱ u̱ni̱ yóʼo kúú na̱ ndákanixi̱níún ni̱kuʼvi̱ka-ini xi̱ni ta̱ ka̱ni na̱ kui̱ʼná yóʼo?”. 37  Ta nda̱kuiinra yuʼúra: “Ta̱ ku̱ndáʼvika-ini xi̱niñaʼá”. Tasaá ta̱ Jesús ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: “Kúáʼan ta saátu keʼé miíún”. 38  Tá ku̱a̱ʼa̱nna chí yichi̱, ta̱ Jesús ni̱ki̱ʼvira iin ñuu. Ta iin ñá ñaʼá ñá naní Marta nda̱kiʼinñára ña̱ kindo̱ora veʼeñá. 39  Ta ñákán ni̱xi̱yo iin ku̱ʼvi̱ñá ñá xi̱naní María, ta xi̱kooñá ña̱ kuniso̱ʼoñá ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús. 40  Soo ñá Marta ndíʼi̱ní-iniñá xa̱ʼa̱ ña̱ íyoní chiñu nu̱úñá. Xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo ku̱yatinñá nu̱ú ta̱ Jesús ta ni̱ka̱ʼa̱nñá xíʼinra: “Táta, ¿á kǒo ka̱ʼa̱nvíún xíʼin ñá ku̱ʼvi̱i̱ chi sa̱ndákoo miíñá yi̱ʼi̱ xíʼin ndiʼi chiñu yóʼo? Ka̱ʼa̱n xíʼinñá ná kixiñá chindeétáʼanñá xíʼi̱n”. 41  Ta ta̱ Jesús nda̱kuiinra yuʼúñá: “Marta, Marta, ndeéní ndíʼi̱-iniún xa̱ʼa̱ ku̱a̱ʼá ña̱ʼa, 42  soo loʼova kúú ña̱ xíniñúʼu, á sana iinlávaña. Soo ñá María nda̱kaxinñá ña̱ ndáyáʼvi va̱ʼaka ta kǒo na̱ kindaaña ndaʼa̱ñá”.

Nota

Inka variante “levo”.
Inka variante “va̱ása ka̱ʼa̱n to̱ʼóndó xíʼin”, “va̱ása ka̱ʼa̱n ndióxi̱ndó xíʼin”.
Tá tiempo saá tá xi̱chindeéna inkana xi̱chitó nu̱ú táʼanna ta xi̱numi táʼanna ta naʼání xi̱natúʼunna.
Inka variante “ya̱a̱”.
Ña̱yóʼo káʼa̱nña xa̱ʼa̱, ki̱vi̱ ná ndatiin Ndióxi̱ ku̱a̱chi.
Inka variante “ti̱ko̱to̱ ndeé”.
Á “Hades”. Ña̱yóʼo káʼa̱nña xa̱ʼa̱, nu̱ú ñúʼu na̱ ni̱xi̱ʼi̱ ta iin ña̱ náʼa̱ kuitíva kúúña. Koto glosario, ya̱vi̱ nu̱ú ñúʼu na̱ ni̱xi̱ʼi̱.
Inka variante “ku̱niʼnindó”.
Koto glosario, alma.
Inka variante “nda̱kue̱ʼe̱ra”.
Ña̱yóʼo káʼa̱nña xa̱ʼa̱, iin veʼe nu̱ú xi̱kisi̱ na̱ xi̱xika yichi̱ tá ñuú ta xi̱chaʼvinaña.