Ña̱ ka̱ʼyí ta̱ Lucas 11:1-54

  • Ndáa ki̱ʼva ka̱ʼa̱nyó xíʼin Ndióxi̱ (1-13)

    • Ta̱ Jesús sánáʼa̱ra na̱ discípulo ndáa ki̱ʼva ka̱ʼa̱nna xíʼin Ndióxi̱ (2-4)

  • Távára na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa xíʼin ndee̱ Ndióxi̱ (14-23)

  • Tá kíʼvi tuku ta̱chí ndi̱va̱ʼa ini iin na̱ yiví (24-26)

  • Mií ña̱ ndixa sákusi̱í-iniyó (27, 28)

  • Ña̱ ndo̱ʼo ta̱ Jonás (29-32)

  • “Ñuʼu̱ ña̱ túun nu̱ún” (33-36)

  • Káʼa̱nra xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása va̱ʼa ña̱ kéʼé na̱ su̱tu̱ na̱ níʼi yichi̱ nu̱ú na̱ ñuu (37-54)

11  Iin ki̱vi̱, tá xa̱a̱ ndi̱ʼi ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin Ndióxi̱, iin ta̱ discípulora ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: “Táta, sanáʼa̱ ndi̱ʼi̱ ña̱ ka̱ʼa̱nndi̱ xíʼin Ndióxi̱, nda̱a̱ táki̱ʼva sa̱náʼa̱ ta̱ Juan na̱ discípulora”.  Tasaá ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna: “Tá káʼa̱nndó xíʼin Ndióxi̱, ña̱yóʼo ka̱ʼa̱nndó: ‘Yivá, ná nduyi̱i̱ ki̱vi̱ún. Ná kixaa̱ ki̱vi̱ ña̱ kaʼndachíñún.  Taxi ña̱ kuxundi̱* táki̱ʼva íyo mií ña̱ xíniñúʼundi̱ ki̱vi̱ tá ki̱vi̱.  Ta koo káʼnu-iniún xa̱ʼa̱ ku̱a̱chindi̱, saáchi saátu miíndi̱ íxakáʼnu-inindi̱ xa̱ʼa̱ ndiʼi na̱ kéʼé ña̱ va̱ása va̱ʼa xíʼinndi̱. Ta kǒo taxiún ndakavandi̱ ndaʼa̱ ku̱a̱chi’”.  Tasaá ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna: “Ná kachiyó ña̱ iin ndóʼó íyo iin na̱ migondó ta sava* ñuú ku̱a̱ʼa̱nndó nu̱úna ta káchindó xíʼinna: ‘Ñani, chindeé loʼo u̱ni̱ si̱táva̱ʼa yi̱ʼi̱,  saáchi sa̱kán ki̱xaa̱ iin ta̱ migoi̱ ta̱ ke̱e xíká ta kǒo mií ña̱ taxii̱ kuxura’.  Ta nda̱a̱ chí ini veʼe ndákuiin ta̱ migondó ta káchira: ‘Kǒo sándi̱ʼi̱kaún yi̱ʼi̱. Chi xa̱a̱ nda̱kasii̱ yéʼé xíʼin llave, ta̱ xa̱a̱ kísi̱va kúi̱ xíʼin na̱ va̱lí se̱ʼi̱ nu̱ú xi̱to. Ta kǒo kívika ndako̱i̱ ña̱ taxii̱ ni iin ña̱ʼa ndaʼún’.  Ta káʼi̱n xíʼinndó: ni tá kǒo ndako̱ora ña̱ taxira iin ña̱ʼa ndaʼa̱ndó xa̱ʼa̱ ña̱ kúúra migondó, soo xa̱ʼa̱ ña̱ ndeéní sándi̱ʼi̱ndóra ndako̱ovara ta taxira ndiʼi ña̱ xíniñúʼundó.  Ña̱kán káʼi̱n xíʼinndó: ndakundeéndó ndukúndó ña̱ va̱ʼa nu̱ú Ndióxi̱ ta taxiraña ndaʼa̱ndó, ndakundeéndó nandukúndóña ta ndani̱ʼívandóña, ndakundeéndó kani ndaʼa̱ndó yéʼé ta nu̱náña nu̱úndó. 10  Saáchi ndiʼi na̱ ndúkúña ndákiʼinvanaña, ta ndiʼi na̱ nándukúña ndáni̱ʼívanaña, ta ndiʼi na̱ káni ndaʼa̱ yéʼé nu̱návaña nu̱úna. 11  Ta, ¿ndáa ndóʼó na̱ íyo se̱ʼe, tá ndúkúna iin ti̱a̱ká nu̱úndó, á taxindó iin ko̱o̱ ndaʼa̱na nu̱úka ña̱ taxindó ti̱a̱ká ndaʼa̱na? 12  Á tá ndúkúna iin ndi̱ví nu̱úndó, ¿á taxindó iin ti̱siʼma̱ ndaʼa̱na? 13  Ña̱kán, ni kúúndó na̱ yiví ku̱a̱chi, xíni̱vandó taxindó ña̱ va̱ʼa ndaʼa̱ se̱ʼendó, saátu yivándó ta̱ íyo chí ndiví taxivara espíritu santo ndaʼa̱ na̱ ndúkúña nu̱úra”. 14  Tándi̱ʼi ta̱vára iin ta̱chí ndi̱va̱ʼa ini iin ta̱a chi ña̱yóʼo kúú ña̱ sa̱kúʼun tu̱ʼun ta̱ ta̱a kán ta kǒo níkivi ka̱ʼa̱nra. Tá xa̱a̱ ki̱ta ña̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa inira, va̱ʼa nda̱kaʼa̱nra ta ndiʼi na̱ yiví nda̱kanda̱ní-inina.* 15  Soo sava na̱kán ni̱ka̱ʼa̱nna: “Ta̱yóʼo távára na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa xíʼin ndee̱ ta̱ Belcebú* ta̱ xáʼndachíñu nu̱ú na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa”. 16  Soo savana ña̱ va̱ʼa kotondosónara, ki̱xáʼana káʼa̱nna xíʼinra ña̱ ná keʼéra iin milagro nu̱úna. 17  Tá na̱kunda̱a̱-inira xa̱ʼa̱ ña̱ ndákanixi̱nína ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna: “Ndiʼi gobierno ña̱ kánitáʼan xíʼin táʼan ndiʼi-xa̱ʼa̱ña ta na̱ veʼe na̱ kánitáʼan xíʼin táʼan taʼví-táʼan ndiʼina. 18  Ta saátu tá ta̱ Ndi̱va̱ʼa távára ta̱ Ndi̱va̱ʼa kánitáʼanra xíʼin miívara. Ta ndiʼi-xa̱ʼa̱va ña̱ kaʼndachíñura. Saáchi ndóʼó káʼa̱nndó ña̱ távái̱ ña̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa xíʼin ndee̱ ta̱ Belcebú. 19  Tá yi̱ʼi̱ távái̱ na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa xíʼin ndee̱ ta̱ Belcebú, ¿ndáana chíndeétáʼan xíʼin na̱ discípulondó ña̱ va̱ʼa távánana? Ña̱kán na̱ discípulondó na̱ʼa̱na nu̱úndó ña̱ va̱ása va̱ʼa kúú ña̱ káʼa̱nndó. 20  Soo, tá yi̱ʼi̱ távái̱ na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa xíʼin ndee̱ Ndióxi̱, kéʼíi̱ña saáchi Reino Ndióxi̱ xa̱a̱ íyoña xíʼinndó ta kǒo kíʼinndó kuenta. 21  Tá iin ta̱a ta̱ ndakúní ndáara veʼera ta íyo tu̱ʼvara xíʼin espada, kǒo ni iin ña̱ʼa kundoʼo ña̱ kúúmiíra. 22  Soo tá iin na̱ ndakúka nu̱ú miíra ki̱xaa̱na kánitáʼanna xíʼinra ta kúchiñuna xíʼinra ta kíndaana ndiʼi espadara ña̱ xi̱ndakanixi̱níra kundaa miíra ta ndiʼi ña̱ kúúmiíra ndátaʼvínaña xíʼin táʼan miína. 23  Na̱ kǒo chíndeétáʼan xíʼi̱n, na̱ kánitáʼan xíʼi̱n kúúna; ta na̱ kǒo káchíñu xíʼi̱n, sándiʼi-xa̱ʼa̱na chiñui̱. 24  ”Tá iin ta̱chí ndi̱va̱ʼa, kítaña ini iin na̱ yiví, yáʼaña nu̱ú yi̱chí ndúkúña ndáa míí ndakindee̱ña, soo kǒo ndáni̱ʼíña ndáa míí ndakindee̱ña. Tasaá káʼa̱nña: ‘Ndikói̱ veʼi̱, nu̱ú ni̱xi̱yoi̱’. 25  Tá xáa̱ña ini veʼe kán xa̱a̱ nda̱tiʼví iniña ta livikaví náʼa̱ña. 26  Tasaá ku̱a̱ʼa̱nña ta níʼiña inka u̱xa̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa ña̱ ndi̱va̱ʼaníka-ini nu̱ú miíña, ta kíʼviña ini na̱ yiví kán ta kán kíndo̱oña. Ta ndeéka íyo ña̱ ndóʼo na̱ yiví kán nu̱úka ña̱ xi̱ndoʼona tá ya̱chi̱”. 27  Tá káʼa̱nkara ña̱yóʼo, iin ñá ñaʼá ki̱tañá nu̱ú ñúʼu ku̱a̱ʼání na̱ yiví ta ndeéní ka̱nañá: “Si̱íní íyo ñá ñaʼá ñá sa̱káku yóʼó ta ta̱xiñá chi̱chíún”. 28  Soo ta̱kán nda̱kuiinra yuʼúñá: “Na̱ si̱íka íyo kúú na̱ xíniso̱ʼo tu̱ʼun Ndióxi̱ ta kéʼéna ña̱ káʼa̱nña”. 29  Tá xa̱a̱ ku̱a̱ʼáka na̱ yiví ki̱xáʼa ndátaka, ta̱kán ki̱xáʼara káʼa̱nra xíʼinna: “Na̱ yiví yóʼo, na̱ yiví na̱ kǒo kéʼé ña̱ va̱ʼa kúúna. Kúni̱na kunina iin milagro, soo va̱ása kuninaña, chi iinlá ña̱ ndo̱ʼo ta̱ Jonás kunina. 30  Saáchi nda̱a̱ táki̱ʼva ndo̱ʼo ta̱ Jonás ña̱ ni̱xa̱a̱ra ku̱ura iin señal nu̱ú na̱ ñuu Nínive, saátu ta̱ se̱ʼe ta̱a xa̱a̱ra koora iin señal nu̱ú na̱ yiví yóʼo. 31  Tá ná ndatiin Ndióxi̱ ku̱a̱chi xíʼin ndiʼi na̱ yiví, ñá reina ñá sur ndatakuñá xíʼin na̱ yiví na̱ ndóo tiempo vitin ta ka̱ʼa̱nñá xíʼinna ña̱ kúúmiína ku̱a̱chi. Saáchi ñáyóʼo xíkání ke̱eñá ña̱ va̱ʼa kuniso̱ʼoñá ña̱ ndíchi ña̱ kúúmií ta̱ Salomón. Soo kotondó, yóʼo íyo iin ta̱ ndáyáʼvika nu̱ú ta̱ Salomón. 32  Tá ná ndatiin Ndióxi̱ ku̱a̱chi xíʼin ndiʼi na̱ yiví, na̱ ñuu Nínive ndatakuna xíʼin na̱ yiví na̱ ndóo tiempo vitin ta ka̱ʼa̱nna xíʼinna ña̱ kúúmiína ku̱a̱chi. Saáchi na̱ ñuu Nínive ndi̱kó-inina tá na̱túʼun ta̱ Jonás xíʼinna. Soo yóʼo íyo iin ta̱ ndáyáʼvika nu̱ú ta̱ Jonás. 33  Ni iinna kǒo nátuunna iin lámpara ta tándi̱ʼi chíse̱ʼénaña á ndákasina nu̱úña xíʼin iin canasta, chi nu̱ú súkunva chínúunaña ña̱ va̱ʼa ndaye̱ʼe̱ña nu̱ú na̱ kíʼvi ini veʼe. 34  Nduchúnu̱ún kúú ñuʼu̱ ña̱ túun nu̱ún. Tá nduchúnu̱ún xítoña nina ña̱ va̱ʼa, iníísaún yéʼe̱. Soo tá nduchúnu̱ún xítoña ña̱ va̱ása va̱ʼa, iníí miíún ndíka̱a̱ nu̱ú naá. 35  Xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo, kuentaní koún ña̱ va̱ʼa ñuʼu̱ ña̱ kúúmiíún ná va̱ása kooña ña̱ naá. 36  Ña̱kán, tá iníísaún yéʼe̱ ta kǒo ni iin táʼví naá, iníísaún yéʼe̱ní koún nda̱a̱ táki̱ʼva íyo iin lámpara ña̱ túun ñuʼu̱ nu̱ún”. 37  Tándi̱ʼi ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱yóʼo, iin ta̱ fariseo ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra ña̱ ku̱ʼu̱nra kuxura xíʼinra chí veʼera. Tasaá ni̱ki̱ʼvira veʼera ta xi̱kundúʼura* nu̱ú mesa. 38  Soo ta̱ fariseo nda̱kanda̱ní-inira xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱nira ña̱ kǒo níndaʼá* ta̱ Jesús ña̱ kuxura. 39  Tasaá ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús xíʼinra: “Ndóʼó na̱ fariseo, íyondó táki̱ʼva íyo copa xíʼin ko̱ʼo̱ ña̱ nda̱yakúnndó chí sa̱tá soo chí inindó ndíʼi̱níka-inindó ña̱ kuumiíndó ku̱a̱ʼáníka ña̱ʼa ta saátu ña̱ keʼéndó ña̱ kini. 40  Ndóʼó na̱ kǒo ndákani vií xi̱ní, ta̱ i̱xava̱ʼa ña̱ íyo chí sa̱tá kúútu ta̱ i̱xava̱ʼa ña̱ íyo chí iniva, ¿á su̱ví saá? 41  Ña̱kán, xíʼin ndiʼi níma̱ndó keʼéndó ña̱ va̱ʼa xíʼin na̱ yiví ndáʼvi. Tá ná keʼéndó ña̱yóʼo limpio koondó. 42  Ndáʼviní ndóʼó na̱ fariseo, saáchi táxindó iin táʼví loʼo* ña̱ menta, ña̱ ruda xíʼin ndiʼika nu̱ú yu̱ku̱, soo sándakoondaʼa̱ndó ña̱ nda̱kú koo inindó táki̱ʼva íyo Ndióxi̱ ta saátu ña̱ kuʼvi̱-inindó kunindóra. Xíniñúʼu keʼévandó ña̱yóʼo soo va̱ása xíniñúʼu sandákoondaʼa̱ndó inka ña̱ʼa. 43  Ndáʼviní ndóʼó na̱ fariseo, saáchi tá ku̱a̱ʼa̱nndó sinagoga kútóoníndó koondó tayi̱ tú íyo chí nu̱ú, ta saátu kúni̱níndó ña̱ ná chindeéna ndóʼó* chí nu̱ú ya̱ʼvi. 44  Ndáʼviní ndóʼó, saáchi táki̱ʼva íyo nu̱ú ndúxu̱n na̱ ni̱xi̱ʼi̱ ña̱ ni loʼo va̱ása túvi saá íyondó: na̱ yiví xíkana sa̱táña ta ni va̱ása kúnda̱a̱-inina”. 45  Iin ta̱ xíni̱ va̱ʼa xa̱ʼa̱ ley nda̱kuiinra yuʼúra: “Maestro, tá káʼún ña̱yóʼo nda̱a̱ ndi̱ʼi̱ káʼún xa̱ʼa̱”. 46  Tasaá ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: “Ndáʼvinítu ndóʼóva na̱ xíni̱ va̱ʼa xa̱ʼa̱ ley, saáchi ve̱ení ña̱ʼa ña̱ chínúundó sa̱tá na̱ yiví, soo ndóʼó ni va̱ása xíínndó sákandandóña xíʼin nu̱ú ndaʼa̱ndó.* 47  ”Ndáʼviní ndóʼó, saáchi ndásaviíndó nu̱ú ni̱ndu̱xu̱n na̱ profeta, soo na̱ táʼanndó na̱ xi̱ndoo xi̱naʼá kúú na̱ xa̱ʼní-ñaʼá. 48  Náʼa̱ káxivaña ña̱ xíni̱ndó xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼé na̱ táʼanndó na̱ xi̱ndoo xi̱naʼá soo kítáʼan tu̱ʼunndó xíʼinna, saáchi na̱kán kúú na̱ xa̱ʼní na̱ profeta, soo ndóʼó ndásaviíndó nu̱ú ni̱ndu̱xu̱nna. 49  Ña̱kán, Ndióxi̱ ni̱na̱ʼa̱ra ña̱ ndíchiníra tá ni̱ka̱ʼa̱nra: ‘Yi̱ʼi̱ chindaʼíi̱ na̱ profeta xíʼin na̱ apóstol ku̱ʼu̱n nu̱úna, ta ixandi̱va̱ʼana xíʼin sava na̱yóʼo ta kaʼnínana, 50  ña̱kán na̱ yiví na̱ ndóo tiempo vitin kúú na̱ kundiso ku̱a̱chi xa̱ʼa̱ ni̱i̱ ndiʼi na̱ profeta ña̱ ni̱xi̱ta̱ nda̱a̱ tá ki̱xáʼa ñuyǐví yóʼo, 51  nda̱a̱ ni̱i̱ ta̱ Abel iinsaá nda̱a̱ ni̱i̱ ta̱ Zacarías ta̱ xa̱ʼnína chí yéʼé ña̱ templo yatin nu̱ú íyo altar’. Yi̱ʼi̱ káʼi̱n xíʼinndó: na̱ yiví na̱ ndóo tiempo vitin kúú na̱ chaʼvi xa̱ʼa̱ña. 52  ”Ndáʼviní ndóʼó na̱ xíni̱ va̱ʼa xa̱ʼa̱ ley, saáchi va̱ása táxindó ña̱ sakúaʼa na̱ yiví ña̱ va̱ʼa kunda̱a̱-inina. Ta ndóʼó kǒo níki̱ʼvindó ta na̱ kúni̱ ki̱ʼvi sásindó nu̱úna”. 53  Tá ki̱tara kán, na̱ maestro na̱ sánáʼa̱ ley* xíʼin na̱ fariseo ndeéní ki̱xáʼana ndáka̱tu̱ʼunnara 54  chi xi̱kuni̱na ña̱ ná ka̱ʼa̱nra iin ña̱ʼa tasaá kivi chika̱a̱na ku̱a̱chi sa̱tára.

Nota

Tu̱ʼun ña̱ ni̱ka̱ʼyi̱ña káchiña “si̱táva̱ʼa”.
Á “ma̱ʼñú”.
Inka variante “iin ku̱a̱ʼa̱n-inina”.
Á “Beelzebub”. Iin ki̱vi̱ ña̱ kúúmií ta̱ Ndi̱va̱ʼa.
Inka variante “xi̱koora”.
Ña̱yóʼo káʼa̱nña xa̱ʼa̱, na̱ fariseo xíʼin inkaka na̱ judío xi̱ndakatana ndaʼa̱na nda̱a̱ táki̱ʼva ni̱xi̱yo costumbre na̱ judío.
Ña̱ Ley káʼa̱nña tá iin na̱ yiví xáʼndana á sákutúna u̱xu̱ canasta xíʼin ña̱ʼa ña̱ chíʼina, xíniñúʼu taxina iin canasta ndaʼa̱ Ndióxi̱. Koto glosario, diezmo.
Inka variante “ka̱ʼa̱n to̱ʼóna xíʼinndó”, “ka̱ʼa̱n ndióxi̱na xíʼinndó”.
Inka variante “luku ndaʼa̱ndó”, “nduku ndaʼa̱ndó”.
Á “na̱ escriba”.