Ña̱ ka̱ʼyí ta̱ Lucas 19:1-48

  • Ta̱ Jesús ku̱a̱ʼa̱nra nu̱ú ta̱ Zaqueo (1-10)

  • Ilustración ña̱ káʼa̱n xa̱ʼa̱ 10 mina (11-27)

  • Ta̱ Jesús kíʼvira ñuu Jerusalén (28-40)

  • Ta̱ Jesús xákura xa̱ʼa̱ ñuu Jerusalén (41-44)

  • Ta̱ Jesús távára na̱ íxi̱kó ini templo (45-48)

19  Tasaá tá ni̱xa̱a̱ ta̱ Jesús ñuu Jericó ta ni̱ya̱ʼara ma̱ʼñú ñuu ku̱a̱ʼa̱nra.  Kán xi̱nira iin ta̱a ta̱ xi̱naní Zaqueo. Iin ta̱ xi̱xaʼndachíñu nu̱ú na̱ xi̱ndakaya xu̱ʼún ña̱ impuesto. Ta kúikání ni̱xi̱yora.  Ta̱yóʼo xi̱kuni̱ra kunira ndáa ta̱a kúú ta̱ Jesús. Soo xa̱ʼa̱ ña̱ ku̱a̱ʼá na̱ yiví ku̱a̱ʼa̱n kǒo níkivi kunirara chi kúítiní ni̱xi̱yora.  Tasaá siʼnakara ki̱ta ku̱a̱ʼa̱n ta nda̱ara ndaʼa̱ iin yitu̱n* ña̱ va̱ʼa kunira ta̱ Jesús, saáchi xa̱a̱ ku̱nu̱mí ya̱ʼara kán.  Ta tá ni̱xa̱a̱ ta̱ Jesús kán xi̱tora chí ni̱nu ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: “Kama nuún Zaqueo saáchi vitin kindo̱i̱ veʼún”.  Ta ta̱kán kamaní nu̱ura ta ni̱kusi̱íní-inira ña̱ nda̱kiʼinrara ña̱ kindo̱ora veʼera.  Tá xi̱nina ña̱yóʼo, ndiʼina ki̱xáʼana káʼa̱nna: “Ku̱a̱ʼa̱nra koora veʼe iin ta̱a ta̱ ku̱a̱chi”.  Soo ta̱ Zaqueo nda̱kundichira ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin ta̱ Jesús: “Táta, taxii̱ iin táʼví ña̱ʼa ña̱ kúúmiíi̱ ndaʼa̱ na̱ ndáʼvi, ta xu̱ʼún ña̱ nda̱kiʼi̱n xa̱ʼa̱ ña̱ sa̱ndáʼvii̱na, nda̱a̱ ku̱mí yichi̱ ndataxii̱ña ndaʼa̱na”.  Tasaá ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús xíʼinra: “Ki̱vi̱ vitin Ndióxi̱ sakǎkura ta̱ ta̱a yóʼo xíʼin na̱ veʼera, saáchi se̱ʼe ta̱ Abrahán kúútu ta̱yóʼova. 10  Chi ta̱ kúú se̱ʼe ta̱a va̱xira nandukúra na̱ nda̱ñúʼu ta saátu ña̱ sakǎkurana”. 11  Tá xíniso̱ʼokana ña̱yóʼo ni̱ka̱ʼa̱nra inka ilustración xíʼinna, saáchi xa̱a̱ yatin Jerusalén ndíka̱a̱ra chi na̱kán xi̱ndakanixi̱nína ña̱ Reino Ndióxi̱ iin kamava kixaa̱ña. 12  Tasaá ni̱ka̱ʼa̱nra: “Iin ta̱a ta̱ kúú se̱ʼe iin rey ni̱xa̱ʼa̱nra iin ñuu ña̱ xíká ña̱ va̱ʼa nduura rey ta saá ndikóra. 13  Ta ka̱nara 10 na̱ káchíñu nu̱úra ta ta̱xira 10 ña̱ mina* ndaʼa̱na ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna: ‘Keʼéndó negocio xíʼinña nda̱a̱ ná ndikói̱’. 14  Soo na̱ yiví na̱ ñuura xi̱sa̱a̱-inina xi̱xinina miíra, ta chi̱ndaʼána iin tiʼvi na̱ níʼi tu̱ʼun ni̱xa̱ʼa̱n ni̱ka̱ʼa̱n xíʼinra: ‘Kǒo kúni̱ndi̱ ña̱ xa̱ún koún rey nu̱úndi̱’. 15  ”Tá xa̱a̱ ndu̱ura rey ta ndi̱kóra, sa̱ndátakara na̱ ta̱xira xu̱ʼún ndaʼa̱ ña̱ va̱ʼa kunda̱a̱-inira nda̱saa ki̱ʼinna si̱kíña. 16  Ta̱ nu̱ú ku̱yatinra ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: ‘Táta, iin mina ta̱xiún ndaʼíi̱ soo 10 mina nda̱kiʼi̱n si̱kíña’. 17  Ta ta̱ rey nda̱kuiinra yuʼúra: ‘Iin ta̱a va̱ʼa kúún, va̱ʼaní ke̱ʼún. Xa̱ʼa̱ ña̱ nda̱kú ni̱xi̱yo iniún xíʼin iin ña̱ʼa ña̱ loʼoní, ta vitin kaʼndachíñún nu̱ú 10 ñuu’. 18  Ta tándi̱ʼi ki̱xi ta̱ u̱vi̱ ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: ‘Táta, iin mina ta̱xiún ndaʼíi̱ soo 5 mina nda̱kiʼi̱n si̱kíña’. 19  Saátu ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin ta̱yóʼo: ‘Yóʼó kaʼndachíñún nu̱ú 5 ñuu’. 20  Soo ki̱xi inkara ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: ‘Táta, yóʼo íyo mina ña̱ ta̱xiún ndaʼíi̱, ta chi̱se̱ʼíi̱ña ti̱xin iin ti̱ko̱to̱. 21  Saáchi ni̱yi̱ʼvíi̱ xi̱nii̱ yóʼó chi kúún iin ta̱a ta̱ ndeéní-ini, ku̱a̱ʼún ndákiʼún ña̱ʼa nu̱ú kǒo níchika̱únña ta sákeún nu̱ú va̱ása níchiʼún’. 22  Ta ta̱ rey nda̱kuiinra yuʼúra: ‘Xa̱ʼa̱ tu̱ʼun ña̱ ni̱ka̱ʼún tii̱n ku̱a̱chi xíʼún, ta̱a ta̱ ndi̱va̱ʼa-ini. ¿Á xíni̱vaún ña̱ kúi̱ iin ta̱a ta̱ ndeéní-ini, ta ndákiʼi̱n ña̱ʼa nu̱ú kǒo níchika̱i̱ña ta sákei̱ nu̱ú va̱ása níchiʼi̱? 23  Tá saá, ¿nda̱chun kǒo níchika̱ún xu̱ʼíi̱n ini banco ta tá ná ndikói̱ va̱ʼa ndakiʼi̱n si̱kíña?’. 24  ”Ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin na̱ ndíta kán: ‘Ndakiʼinndó mina ndaʼa̱ra ta taxindóña ndaʼa̱ ta̱ kúúmií 10 mina’. 25  Soo na̱kán ni̱ka̱ʼa̱nna: ‘Táta, xa̱a̱ kúúmiíva ta̱yóʼo 10 mina’. 26  Ta ta̱kán nda̱kuiinra yuʼúna: ‘Káʼi̱n xíʼin ndiʼindó, na̱ kúúmií ku̱a̱ʼáka ña̱ʼa, ku̱a̱ʼákaña taxina ndaʼa̱na; ta na̱ kǒo ni iin ña̱ʼa kúúmií nda̱a̱ ña̱ kúúmiína kindaanaña ndaʼa̱na. 27  Kúáʼanndó xa̱ʼa̱ na̱ sáa̱-ini xíni yi̱ʼi̱ ña̱ ná kixina yóʼo, na̱ kǒo níxiin ña̱ koi̱ rey nu̱úna ta kaʼníndóna nu̱úi̱ yóʼo’”. 28  Tándi̱ʼi ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱yóʼo tasaá ku̱a̱ʼa̱nra chí ñuu Jerusalén. 29  Tá xa̱a̱ ku̱yatinra ñuu Betfagué xíʼin ñuu Betania, chí yuku̱* ña̱ naní Olivo, chi̱ndaʼára u̱vi̱ na̱ discípulora 30  ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna: “Kúáʼanndó ñuu ña̱ xítondó káa. Tá ná xa̱a̱ndó káa, ndani̱ʼíndó iin tí burro loʼo tí núʼni ta nda̱a̱ ni iinna ta̱ʼán kunúu sa̱tárí. Ndaxínndórí ta ná kixirí xíʼinndó. 31  Tá iinna ndáka̱tu̱ʼunna ndóʼó ‘¿Nda̱chun ndáxínndórí?’, ka̱ʼa̱nndó xíʼinna ‘Ta̱ Jesús xíniñúʼurí’”. 32  Tasaá na̱ discípulo na̱ chi̱ndaʼára ni̱xa̱ʼa̱n, nda̱ni̱ʼínarí nda̱a̱ táki̱ʼva ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna. 33  Soo tá ki̱xáʼana ndáxínna tí burro loʼo, na̱ xi̱toʼo tíyóʼo ni̱nda̱ka̱tu̱ʼunnana: “¿Nda̱chun ndáxínndórí?”. 34  Ta nda̱kuiinna yuʼúna: “Ta̱ Jesús xíniñúʼurí”. 35  Tasaá ni̱xa̱ʼa̱nna xíʼinrí nu̱ú ta̱ Jesús ta tándi̱ʼi chi̱núuna ti̱ko̱to̱na sa̱tá tí burro loʼo yóʼo, tasaá xi̱kunúu ta̱ Jesús sa̱tárí. 36  Tá xíka na̱ yiví ku̱a̱ʼa̱nna chí nu̱ú ta̱ Jesús, sa̱ndáka̱a̱na ti̱ko̱to̱na ta chi̱ndoonaña chí yichi̱. 37  Tá xa̱a̱ ku̱yatinra yichi̱ ña̱ ku̱a̱ʼa̱n chí yuku̱ ña̱ Olivo, ndiʼi na̱ discípulora ndeéní ni̱kusi̱í-inina ta ki̱xáʼana káʼa̱n ndeéna ña̱ ndásakáʼnuna Ndióxi̱ xa̱ʼa̱ ndiʼi milagro ña̱ xi̱nina. 38  Xi̱ka̱ʼa̱nna: “Jehová* ná taxi ña̱ va̱ʼa ndaʼa̱ ta̱ Rey ta̱ va̱xi xíʼin ki̱vi̱ra. Vií ná kutáʼan na̱ yiví xíʼin Ndióxi̱, ta ná ndukáʼnu Ndióxi̱ ta̱ íyo chí ndiví”. 39  Soo sava na̱ fariseo na̱ xi̱ñuʼu ma̱ʼñú na̱ yiví kán ni̱ka̱ʼa̱nna xíʼinra: “Maestro, nda̱ʼyi̱ nu̱ú na̱ discípuloún”. 40  Ta ta̱kán nda̱kuiinra: “Káʼi̱n xíʼinndó tá na̱yóʼo ná kǒo ka̱ʼa̱nna, yu̱u̱ kúú ña̱ kana kóʼó”. 41  Tá ku̱yatinra ñuu Jerusalén xi̱niraña ta xa̱kura xa̱ʼa̱ña 42  ta ka̱chira: “Tá yóʼó, mií yóʼó, níkunda̱a̱-iniún ki̱vi̱ yóʼo ndáaña chindeé yóʼó ña̱ táxi̱n koo iniún... Soo xa̱a̱ ki̱ndoo se̱ʼéña nu̱ún. 43  Saáchi kixaa̱ ki̱vi̱ ta na̱ sáa̱-ini xíni yóʼó keʼéna corra xíʼin yitu̱n tú xi̱ín nu̱ú; ta kasina nu̱ún ta sandóʼonína-iniún 44  ta sandíʼi-xa̱ʼa̱na miíún xíʼin na̱ ñuún* ta yu̱u̱ ña̱ íyo nu̱ún kǒokaña kindo̱o saáchi Ndióxi̱ ki̱xira nda̱tiinra ku̱a̱chi xíʼún ta kǒo níkiʼún kuenta”. 45  Tasaá ni̱ki̱ʼvira ini templo ta ki̱xáʼara távára ndiʼi na̱ íxi̱kó kán. 46  Ta xi̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna: “Tu̱ʼun Ndióxi̱ káʼa̱nña ‘Veʼi̱, veʼe nu̱ú ka̱ʼa̱nna xíʼin Ndióxi̱ kunaníña’, soo ndóʼó nda̱sandóña kavá nu̱ú ñúʼu na̱ kui̱ʼná”. 47  Ta ta̱kán nda̱kundeékara sa̱náʼa̱ra ndiʼi ki̱vi̱ ini ña̱ templo. Soo na̱ su̱tu̱ náʼnu, xíʼin na̱ maestro na̱ sánáʼa̱ ley* xíʼin inkaka na̱ yiví na̱ ndísochíñu ñuu kán xi̱kuni̱na kaʼnínara. 48  Soo kǒo níndani̱ʼína ndáa ki̱ʼva kaʼnínara saáchi ndiʼi na̱ yiví xi̱kuni̱na kuniso̱ʼokana ña̱ sánáʼa̱ra.

Nota

Yitu̱n yóʼo sicómoro xi̱ka̱ʼa̱nna xíʼinnú.
Iin mina griega ve̱eña 340 gramo ta kúúña ki̱ʼva 100 dracma.
Inka variante “xi̱kí”.
Tu̱ʼun ña̱ ni̱ka̱ʼyi̱ña káchiña “na̱ se̱ʼún”.
Á “na̱ escriba”.