Ña̱ ka̱ʼyí ta̱ Marcos 6:1-56

  • Kǒo níxiinna kunina ta̱ Jesús ñuu miíra (1-6)

  • Káʼa̱nra xíʼin na̱ u̱xu̱ u̱vi̱ apóstol ndáa ki̱ʼva natúʼunna xa̱ʼa̱ Ndióxi̱ (7-13)

  • Xa̱ʼnína ta̱ Juan ta̱ sándakuchi na̱ yiví (14-29)

  • Ta̱ Jesús sákuxura 5,000 na̱ ta̱a (30-44)

  • Ta̱ Jesús xíkara nu̱ú ti̱kui̱í (45-52)

  • Sándaʼara ku̱a̱ʼání na̱ yiví chí Genesaret (53-56)

6  Tasaá ke̱era ñuu kán ta nda̱kiʼinra ku̱a̱ʼa̱nra chí ñuura, ta ku̱a̱ʼa̱n na̱ discípulora xíʼinra.  Tasaá ni̱xa̱ʼa̱nra ki̱vi̱ sábado ña̱ sa̱náʼa̱ra ini sinagoga, ta ku̱a̱ʼání na̱ ndóo kán iin nda̱kanda̱-inina* ta ka̱china: “¿Ndáa míí sa̱kuaʼara ndiʼi ña̱yóʼo? ¿Nda̱chun ku̱a̱ʼání ña̱ ndíchi kúúmiíra? Ta, ¿nda̱chun va̱ʼaní kéʼéra milagro?  Ta̱yóʼo kúú ta̱ carpintero se̱ʼe ñá María, ¿á su̱ví ñanira kúú ta̱ Santiago, ta̱ José, ta̱ Judas xíʼin ta̱ Simón? Ta, ¿á su̱ví ná ku̱ʼvara kúú ná ndóo xíʼinyó ñuu yóʼo?”. Ta xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo kǒo níxiinna kandíxanara.  Soo ta̱ Jesús ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna: “Iin na̱ profeta, va̱ʼa ndákiʼinnana ndiʼi ñuu, soo ñuu miína nu̱ú ndóo na̱ táʼanna xíʼin na̱ veʼena kúú nu̱ú kǒo xíínna kuninana”.  Ña̱kán va̱ása níkivi keʼéra ni iin milagro kán, soo sava na̱ kúúmií kue̱ʼe̱ sa̱ndúva̱ʼarana tá chi̱núura ndaʼa̱ra sa̱tána.  Nda̱a̱ nda̱kanda̱-inira ña̱ xi̱nira ña̱ va̱ása kándíxana Ndióxi̱. Tasaá nda̱kiʼinra ku̱a̱ʼa̱nra ndiʼi ñuu ña̱ íyo yatin kán ña̱ va̱ʼa sanáʼa̱ra.  Tasaá sa̱ndátakara na̱ u̱xu̱ u̱vi̱ apóstol ta chi̱ndaʼára u̱vi̱ tá u̱vi̱na ña̱ ku̱ʼu̱nna, ta ta̱xira ndee̱ ndaʼa̱na ña̱ va̱ʼa tavána na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa.  Ta saátu ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna ña̱ va̱ása ku̱ʼu̱n ni iin ña̱ʼa xíʼinna, iinlá bastónva ku̱ʼu̱n xíʼinna. Va̱ása ku̱ʼu̱n si̱táva̱ʼa kuxuna xíʼinna, ni bolsa nu̱ú kuñuʼu ña̱ʼana ni xu̱ʼúnna.  Ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna ña̱ ná ku̱ʼu̱n ndu̱xa̱nna xíʼinna soo va̱ása kuniʼina inka ti̱ko̱to̱ ña̱ nasa̱mana. 10  Ta saátu ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna: “Tá ná ki̱ʼvindó ini iin veʼe, koondó xíʼinna nda̱a̱ ná kixaa̱ hora ña̱ ku̱ʼu̱nndó. 11  Soo tá íyo iin veʼe á iin ñuu nu̱ú va̱ása xíínna ndakiʼinna ndóʼó ta ni va̱ása xíínna kuniso̱ʼona tu̱ʼun ña̱ káʼa̱nndó, tá ná keendó ku̱ʼu̱nndó kisindó xa̱ʼa̱ndó ña̱ va̱ʼa ná ko̱yo yákáña* ta saá na̱ʼa̱ndó ña̱ xa̱a̱ na̱túʼunndó xíʼinna xa̱ʼa̱ ña̱ kuu”. 12  Tasaá nda̱kiʼinna ku̱a̱ʼa̱nna ta ki̱xáʼana nátúʼunna xíʼin na̱ yiví ña̱ xíniñúʼu ndikó-inina, 13  ta xi̱tavána ku̱a̱ʼá na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa ini na̱ yiví ta xi̱chika̱a̱na aceite na̱ yiví na̱ kúúmií kue̱ʼe̱ ta xi̱sandúva̱ʼanana. 14  Saá ku̱u ña̱ na̱kunda̱a̱-ini ta̱ rey Herodes xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo, saáchi xi̱natúʼunní na̱ yiví xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱keʼé ta̱ Jesús ta xi̱kachina: “Ta̱ Juan ta̱ sándakuchi na̱ yiví kúú ta̱ nda̱taku, ña̱kán va̱ʼa kéʼéra milagro”. 15  Ta inkana xi̱ka̱ʼa̱n: “Ta̱ Elías kúúra”. Ta inkana xi̱kachi: “Iin profeta kúúra, táki̱ʼva ni̱xi̱yo na̱ profeta na̱ xi̱ndoo xi̱naʼá”. 16  Soo tá xi̱niso̱ʼo ta̱ Herodes ña̱ káʼa̱nna xa̱ʼa̱ ta̱ Jesús, ni̱ka̱ʼa̱nra: “Ta̱ Juan ta̱ xa̱ʼndai̱ su̱kún kúú ta̱ nda̱taku”. 17  Saáchi ta̱ Herodes kúú ta̱ xa̱ʼnda chiñu ña̱ ná tiinna ta̱ Juan ta chika̱a̱nara veʼeka̱a xa̱ʼa̱ ñá Herodías, ñá síʼi ta̱ Filipo ñanira. Saáchi ta̱ Herodes ti̱ndaʼa̱ xíʼinñá 18  ta xi̱ka̱ʼa̱nní ta̱ Juan xíʼin ta̱ Herodes: “Va̱ása va̱ʼa ña̱ tindaʼún xíʼin ñá síʼi ñaniún”. 19  Ña̱kán xi̱sa̱a̱-ini ñá Herodías xi̱xiniñá ta̱ Juan ta xi̱kuni̱ñá kaʼníñára, soo va̱ása níkivi, 20  saáchi ta̱ Herodes xi̱ ixato̱ʼóra ta̱ Juan. Ta xi̱kunda̱a̱-inira ña̱ kúúra iin ta̱a va̱ʼa ta̱ xi̱ndasakáʼnu Ndióxi̱, ña̱kán xi̱ndaarara. Ndiʼi yichi̱ ña̱ xi̱natúʼun ta̱ Juan xíʼinra, kǒo níxi̱kunda̱a̱-inira ndáaña keʼéra; soo ni saá xi̱kutóovara kuniso̱ʼora ña̱ xi̱ka̱ʼa̱n ta̱ Juan. 21  Soo ki̱xaa̱ ki̱vi̱ ña̱ keʼé ñá Herodías ña̱ kúni̱ñá tá ni̱xi̱yo cumpleaño ta̱ Herodes. Ta ñuú saá i̱xava̱ʼana ña̱ kuxuna ta ka̱na ta̱ Herodes na̱ chíñu na̱ káchíñu xíʼinra xíʼin na̱ xáʼndachíñu nu̱ú na̱ soldado* ta saátu na̱ kúúmií chiñu ña̱ náʼnuní na̱ ndóo chí Galilea. 22  Tasaá ni̱ki̱ʼvi ñá loʼo se̱ʼe ñá Herodías ti̱xáʼañá ta ku̱tóoní ta̱ Herodes ña̱ ti̱xáʼañá saátu na̱ xíxi xíʼinra. Ña̱kán ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ rey xíʼin ñá loʼo kán: “Ka̱ʼa̱n ndáaña kúni̱ún ta taxii̱ña ndaʼún”. 23  Nda̱a̱ ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinñá: “Taxii̱ ndaʼún nda̱a̱ ndáaka ña̱ ná ndukún nu̱úi̱, nda̱a̱ iin táʼví sava ñuu nu̱ú xáʼndachíñui̱ taxii̱ ndaʼún”. 24  Saá ki̱tañá ta ni̱nda̱ka̱tu̱ʼunñá siʼíñá: “¿Ndáaña ndukúi̱ nu̱úra?”. Nda̱kuiinñá yuʼúñá ta ka̱chiñá: “Xi̱ní ta̱ Juan ta̱ sándakuchi na̱ yiví”. 25  Ndi̱ku̱n xi̱nuñá ni̱xa̱ʼa̱nñá nu̱ú ta̱ rey ta ni̱ka̱ʼa̱nñá xíʼinra: “Ndi̱ku̱n kúni̱i̱ taxiún xi̱ní ta̱ Juan ta̱ sándakuchi na̱ yiví ini iin ko̱ʼo̱ ndaʼíi̱”. 26  Ni ku̱suchíní-ini ta̱ rey xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo, soo xa̱ʼa̱ ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinñá nu̱ú ndiʼi na̱ ni̱xa̱ʼa̱n vikó kán xi̱kuni̱ra saxínura ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra. 27  Ta ndi̱ku̱n saá chi̱ndaʼára iin ta̱ káchíñu nu̱úra ña̱ ná ku̱ʼu̱nra ndakiʼinra xi̱ní ta̱ Juan. Ta̱yóʼo ni̱xa̱ʼa̱nra ta xa̱ʼndara xi̱ní ta̱ Juan ini veʼeka̱a 28  ta níʼiraña ki̱xaa̱ra ini iin ko̱ʼo̱. Ta ta̱xiraña ndaʼa̱ ñá loʼo yóʼo, ta ñáyóʼo ta̱xiñáña ndaʼa̱ siʼíñá. 29  Tá na̱kunda̱a̱-ini na̱ discípulo ta̱ Juan, ki̱xina nda̱kiʼinnara ta sa̱ndúxu̱nnara. 30  Tá ndi̱kó na̱ apóstol nu̱ú ta̱ Jesús, na̱túʼunna xíʼinra xa̱ʼa̱ ndiʼi ña̱ ke̱ʼéna xíʼin ña̱ sa̱náʼa̱na. 31  Ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna: “Naʼandó ná ku̱ʼu̱nyó chí nu̱ú kǒo na̱ yiví ta ndakindee̱ loʼondó”. Saáchi ku̱a̱ʼá na̱ yiví ku̱a̱ʼa̱nna ta va̱xina, ta ni va̱ása kívi kuxu ta̱ Jesús xíʼin na̱ apóstolra. 32  Ña̱kán ku̱a̱ʼa̱nna xíʼin tú barco chí nu̱ú kǒo na̱ yiví ña̱ va̱ʼa koo miína. 33  Soo íyo na̱ xi̱ni ña̱ ku̱a̱ʼa̱nna, ta savatuna na̱kunda̱a̱-inina xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo. Ña̱kán na̱ yiví na̱ ndóo chí ndiʼi ñuu kán kamaní nda̱kiʼinna ku̱a̱ʼa̱nna sa̱tána ta siʼnakana ni̱xa̱a̱ nu̱ú na̱kán. 34  Tá nu̱u ta̱ Jesús ini tú barco xi̱nira ku̱a̱ʼání na̱ yiví, ta ku̱ndáʼvikaví-inira xi̱nirana saáchi xi̱nira ña̱ íyona nda̱a̱ táki̱ʼva íyo ndikachi* tí kǒo xi̱toʼo. Ta ki̱xáʼara sánáʼa̱rana ku̱a̱ʼá ña̱ʼa. 35  Soo xa̱ʼa̱ ña̱ xa̱a̱ ku̱a̱ʼa̱n kúaa, na̱ discípulora ku̱yatinna nu̱úra ta ni̱ka̱ʼa̱nna xíʼinra. “Xíkání íyoyó ta xa̱a̱ ku̱a̱ʼa̱n kúaa. 36  Ka̱ʼa̱n xíʼinna ná ku̱ʼu̱nna chí ñuu ña̱ íyo yatin ta satána* ña̱ kuxuna”. 37  Soo nda̱kuiinra yuʼúna ta ka̱chira: “Miíndó taxi ña̱ kuxuna”. Tasaá ni̱nda̱ka̱tu̱ʼunnara: “¿Á kúni̱ún ku̱ʼu̱nndi̱ satándi̱ 200 denario* si̱táva̱ʼa ña̱ taxindi̱ kuxuna?”. 38  Ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna: “¿Nda̱saa si̱táva̱ʼa níʼindó? Kúáʼanndó kotondó”. Saá ni̱xa̱ʼa̱nna xi̱nina ta ni̱ka̱ʼa̱nna xíʼinra: “U̱ʼu̱n kúúña, ta saátu u̱vi̱ ti̱a̱káva”. 39  Tasaá ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin ndiʼi na̱ yiví kán ña̱ ná kundoona nu̱ú ku̱ʼu̱. 40  Tasaá nda̱kundoo 100 tá 100 na̱ yiví, ta saátu 50 tá 50 na̱ yiví. 41  Ta ki̱ʼinra u̱ʼu̱n si̱táva̱ʼa xíʼin u̱vi̱ ti̱a̱ká, tasaá nda̱niʼira nu̱úra chí ndiví ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin Ndióxi̱. Tándi̱ʼi ta̱ʼvíra si̱táva̱ʼa ta ta̱xiraña ndaʼa̱ na̱ discípulora ta na̱yóʼo ta̱xinaña ndaʼa̱ ndiʼi na̱ yiví kán. Ta saátu i̱xaara xíʼin u̱vi̱ saá ti̱a̱ká. 42  Ta ndiʼina xi̱xi ta chu̱tú-inina. 43  Tándi̱ʼi nda̱kayana ña̱ ni̱ndo̱o ta 12 canasta si̱táva̱ʼa sa̱kútuna xíʼinña ta nda̱kayatuna ti̱a̱káva. 44  Ki̱ʼva 5,000 kúú na̱ ta̱a na̱ xi̱xi. 45  Tándi̱ʼi, ndi̱ku̱n ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin na̱ discípulora ña̱ ná ndaana barco ta ya̱ʼana inka xiyo tá mar ta xa̱a̱na ñuu Betsaida, ta miíra ni̱ndo̱o káʼa̱nkara xíʼin na̱ yiví kán ña̱ ná ku̱ʼu̱nna. 46  Tá xa̱a̱ ku̱a̱ʼa̱nna, nda̱kiʼinra ku̱a̱ʼa̱nra chí yuku̱* ña̱ ka̱ʼa̱nra xíʼin Ndióxi̱. 47  Tá xa̱a̱ ku̱ñuú xa̱a̱ ma̱ʼñú tá mar ku̱a̱ʼa̱n tú barco, soo ta̱ Jesús ni̱ndo̱o mitúʼunra chí kán. 48  Tasaá xi̱nira ña̱ íxayo̱ʼvi̱kavíña* xíʼinna ku̱a̱ʼa̱nna xíʼin tú barco saáchi ndeéní káni ta̱chí chí nu̱ú ku̱a̱ʼa̱nnú. Soo tá xa̱a̱ ku̱a̱ʼa̱n kúni̱ tu̱vi,* xíka ta̱ Jesús ku̱a̱ʼa̱nra nu̱ú tá mar, ta nda̱kanixi̱níra ña̱ va̱ása ku̱ʼu̱nra nu̱ú ñúʼuna chi ya̱ʼa nda̱kúvara ku̱ʼu̱nra. 49  Tá xi̱ni na̱ discípulo ña̱ va̱xira nu̱ú tá mar, nda̱kanixi̱nína: “Yíʼnava kúúña”. Ta ki̱xáʼana ni̱nda̱ʼyi̱ kóʼóna 50  saáchi ndiʼina xi̱niñaʼá ta ndeéní ni̱yi̱ʼvína. Soo ndi̱ku̱n ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús xíʼinna: “Táxi̱n koondó. Yi̱ʼi̱va kúúra. Va̱ása yi̱ʼvíndó”. 51  Tándi̱ʼi nda̱ara barco xíʼinna, sa̱yáa̱va ta̱chí. Tá xi̱nina ña̱yóʼo nda̱kanda̱ní-inina, 52  saáchi kǒo níkunda̱a̱ va̱ʼa inina xíʼin milagro ña̱ ke̱ʼé ta̱ Jesús xíʼin si̱táva̱ʼa, ta chi̱ka̱a̱kavína ndee̱ ña̱ va̱ʼa kunda̱a̱-inina xíʼinña. 53  Tándi̱ʼi ni̱xa̱a̱na inka xiyo yuʼú tá mar chí Genesaret ta ka̱túnna tú barco yatin kán. 54  Soo tá ndi̱ku̱n nu̱una tú barco, kama nda̱kuni na̱ yiví ta̱ Jesús. 55  Ta xi̱nuna ni̱xa̱ʼa̱nna chí ndiʼi ñuu kán na̱túʼunna xíʼin inkana ta níʼina na̱ kúúmií kue̱ʼe̱ nu̱ú tú xi̱to ni̱xa̱a̱na nu̱úra. Ta xi̱xa̱ʼa̱nna nu̱ú xi̱ka̱ʼa̱nna xíʼinna ña̱ íyora. 56  Tá kíxaa̱ra iin ñuu loʼo á iin ñuu káʼnu, xáa̱ na̱ yiví chí nu̱ú ya̱ʼvi xíʼin na̱ kúúmií kue̱ʼe̱ ta xákundáʼvina nu̱úra ña̱ ná taxi loʼora tiinna yuʼú ti̱ko̱to̱ra. Ta ndiʼi na̱ xi̱tiin ti̱ko̱to̱ra xi̱nduva̱ʼana.

Nota

Inka variante “iin ku̱a̱ʼa̱n-inina”.
Inka variante “ya̱a̱ña”.
Na̱ xáʼndachíñu nu̱ú yáʼaka 1,000 na̱ soldado.
Inka variante “levo”.
Inka variante “kueenna”.
Inka variante “xi̱kí”.
Inka variante “íxaxuxaña”.
Tu̱ʼun ña̱ ni̱ka̱ʼyi̱ña káchiña “vigilia ku̱mí”. Hora ña̱ ni̱xi̱yo tá tiempo ta̱ Jesús ña̱yóʼo kíxáʼaña ki̱ʼva ka̱a u̱ni̱ xi̱ta̱a̱n iinsaá nda̱a̱ tá ku̱a̱ʼa̱n túvi.