Ña̱ ka̱ʼyí ta̱ Mateo 21:1-46

  • Ta̱ Jesús ni̱ki̱ʼvira ñuu Jerusalén (1-11)

  • Távára na̱ íxi̱kó ini templo (12-17)

  • Chíka̱a̱ra chiʼña iin tú higo (18-22)

  • Kǒo xíínna ndakunina chiñu ña̱ kúúmií ta̱ Jesús (23-27)

  • Ilustración ña̱ káʼa̱n xa̱ʼa̱ iin ta̱a xíʼin u̱vi̱ se̱ʼera (28-32)

  • Ilustración ña̱ káʼa̱n xa̱ʼa̱ na̱ chíʼi ta kúúna na̱ xáʼní (33-46)

    • Kúndasína xínina yu̱u̱ ña̱ ndáyáʼvi va̱ʼaka (42)

21  Tá ku̱yatinna ñuu Jerusalén ta ni̱xa̱a̱na yatin ñuu Betfagué chí yuku̱ ña̱ Olivo, ta̱ Jesús ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin u̱vi̱ na̱ discípulora:  “Kúáʼanndó ñuu ña̱ xítondó káa. Tá ná xa̱a̱ndó kán, ndani̱ʼíndó iin tí burro síʼi, ta núʼnirí xíʼin iin tí burro loʼo. Ndaxínndórí ta ná kixirí xíʼinndó.  Tá ndáka̱tu̱ʼunna ndóʼó, ña̱yóʼo ka̱ʼa̱nndó xíʼinna: ‘Ta̱ Jesús xíniñúʼurí’. Ta ndi̱ku̱n taxivana kixirí xíʼinndó”.  Ndiʼi ña̱yóʼo ku̱u ña̱ va̱ʼa ná xi̱nu ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n iin ta̱ profeta, ta̱ ni̱ka̱ʼa̱n:  “Ka̱ʼa̱nndó xíʼin ñá se̱ʼe Sion: ‘Koto, ta̱ rey miíún va̱xira nu̱ún. Ta̱ vitá-ini kúúra ta kánuura sa̱tá iin tí burro loʼo va̱xira, tí kúú se̱ʼe iin tí ndíso ña̱ʼa ve̱e’”.  Tasaá na̱ discípulo ku̱a̱ʼa̱nna ta ke̱ʼéna táki̱ʼva ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús xíʼinna.  Ta níʼina tí burro síʼi xíʼin burro loʼo se̱ʼerí ki̱xaa̱ xíʼinna, ta chi̱núuna ti̱ko̱to̱na sa̱tárí ta xi̱kunúura sa̱tárí.  Ku̱a̱ʼání na̱ yiví kán sa̱ndáka̱a̱na ti̱ko̱to̱na ta chi̱ndoonaña chí yichi̱; ta inkana xa̱ʼndana ndaʼa̱ yitu̱n ta chi̱ndoonaña chí yichi̱.  Ta ku̱a̱ʼá na̱ yiví na̱ ku̱a̱ʼa̱n chí nu̱úra xíʼin na̱ ndíku̱n sa̱tára kána kóʼóna ku̱a̱ʼa̱nna: “Ndióxi̱, káʼa̱n-ndáʼvindi̱ xíʼún, sakǎku se̱ʼe ta̱ David. Jehová* ná taxi ña̱ va̱ʼa ndaʼa̱ ta̱ va̱xi xíʼin ki̱vi̱ra. Sakǎkura, káʼa̱n-ndáʼvindi̱ xíʼún, Ndióxi̱ ta̱ íyo chí ndiví”. 10  Tá ni̱ki̱ʼvira chí ñuu Jerusalén, ndiʼi na̱ ndóo ñuu kán ki̱xáʼana ndáka̱tu̱ʼunna: “¿Ndáa ta̱a kúú ta̱yóʼo?”. 11  Ta na̱ yiví va̱xi xíʼinra nda̱kuiinna: “Ta̱ profeta Jesús kúúra, ta̱ ke̱e ñuu Nazaret ña̱ Galilea”. 12  Ta̱ Jesús ni̱ki̱ʼvira ña̱ templo ta ta̱vára ndiʼi na̱ íxi̱kó kán xíʼin na̱ sátá* kán. Ta sa̱ndúvara mesa na̱ násama xu̱ʼún xíʼin tayi̱ na̱ íxi̱kó paloma. 13  Ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna: “Tu̱ʼun Ndióxi̱ káʼa̱nña: ‘Veʼi̱, veʼe nu̱ú ka̱ʼa̱nna xíʼin Ndióxi̱ kunaníña’, soo ndóʼó nda̱sandóña kavá nu̱ú ñúʼu na̱ kui̱ʼná”. 14  Tá ndíka̱a̱ra ini templo ku̱yatin na̱ kúáa nu̱ú xíʼin na̱ kǒo kívi kaka nu̱úra ta sa̱ndáʼarana. 15  Na̱ su̱tu̱ náʼnu xíʼin na̱ maestro na̱ sánáʼa̱ ley* ni̱sa̱a̱na xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ʼa ña̱ xi̱keʼéra ta na̱ va̱lí kána kóʼóna ini templo: “Ndióxi̱, káʼa̱n-ndáʼvindi̱ xíʼún, sakǎku se̱ʼe ta̱ David”. 16  Ña̱kán ni̱ka̱ʼa̱nna xíʼin ta̱ Jesús: “¿Á xíniso̱ʼún ña̱ káʼa̱n na̱ va̱lí?”. Nda̱kuiinra yuʼúna: “Xíniso̱ʼovai̱ ña̱ káʼa̱nna. Soo ndóʼó, ¿á va̱ása níkaʼvindó ña̱yóʼo: ‘Na̱ va̱líchíín xíʼin na̱ sa̱kán chíchín ndásakáʼnuna yóʼó’?”. 17  Ta sa̱ndákoorana kán, ta ki̱tara ku̱a̱ʼa̱nra chí ñuu Betania, ta kán ni̱ki̱si̱ra. 18  Tá xi̱ta̱a̱n va̱ʼa ndi̱kóra chí ñuu, ki̱xáʼara kúni̱ra kuxura. 19  Ña̱kán tá xi̱nira iin tú higo chí yichi̱ kán, ku̱yatinra nu̱únú, ta ni kǒo ku̱i̱ʼi níndani̱ʼíra ndaʼa̱nú, yu̱ku̱ kuitíva xi̱nira. Tasaá ni̱ka̱ʼa̱nra: “Nda̱a̱ ni iin yichi̱ ná kǒo taxikaún ku̱i̱ʼi”. Ta ndi̱ku̱n ni̱yi̱chi̱ tú higo. 20  Tá xi̱ni na̱ discípulo ña̱yóʼo, iin nda̱kanda̱-inina ta ni̱ka̱ʼa̱nna: “¿Nda̱chun kamaní ni̱yi̱chi̱ tú higo?”. 21  Ta̱ Jesús nda̱kuiinra yuʼúna: “Ña̱ nda̱a̱ káʼi̱n xíʼinndó tá kándíxandó Ndióxi̱ ta kǒo xíka-inindó su̱ví ña̱ ke̱ʼé kuitíi̱ xíʼin tú higo keʼéndó, chi nda̱a̱ ka̱ʼa̱nndó xíʼin yuku̱* ‘Ndakundichi ta sakána miíún nu̱ú tá mar’ ta saá kooña. 22  Ta ndiʼi ña̱ ndúkúndó nu̱ú Ndióxi̱, tá kándíxandó ña̱ taxiraña ndaʼa̱ndó ndakiʼinvandóña”. 23  Tándi̱ʼi ni̱ki̱ʼvira ini templo, na̱ su̱tu̱ náʼnu xíʼin na̱ xi̱ku̱a̱ʼa̱* ñuu kán ku̱yatinna nu̱úra tá sánáʼa̱ra ta ni̱nda̱ka̱tu̱ʼunnara: “¿Ndáana ta̱xi ndee̱ ndaʼún ña̱ kéʼún ña̱yóʼo? ¿Á ndáana ni̱ka̱ʼa̱n xíʼún keʼún ña̱yóʼo?”. 24  Ta̱ Jesús nda̱kuiinra yuʼúna: “Saátu yi̱ʼi̱ nda̱ka̱tu̱ʼíi̱n iin ña̱ʼa ndóʼó. Tá ná ndakuiinndó yuʼíi̱, saá ka̱ʼi̱n xíʼinndó ndáana ta̱xi ndee̱ ndaʼíi̱ ña̱ kéʼíi̱ ña̱ʼa yóʼo. 25  ¿Ndáana xa̱ʼnda chiñu nu̱ú ta̱ Juan ña̱ sandákuchira na̱ yiví, Ndióxi̱ ta̱ íyo chí ndiví á na̱ yivíva?”. Na̱kán ki̱xáʼana káʼa̱n xíʼin táʼanna xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo: “Tá ná ka̱ʼa̱nyó Ndióxi̱ ta̱xi chiñu yóʼo ndaʼa̱ra, ta ka̱ʼa̱nra xíʼinyó: ‘Tá saá, ¿nda̱chun va̱ása níkandíxandóra?’. 26  Soo, tá ná ka̱ʼa̱nyó na̱ yivíva chi̱ndaʼá miíra, i̱yo keʼéna iin ña̱ʼa xíʼinyó. Saáchi ndiʼina kándíxa ña̱ kúú ta̱ Juan iin profeta”. 27  Tasaá nda̱kuiinna yuʼúra: “Va̱ása xíni̱ndi̱”. Ña̱kán ta̱ Jesús ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna: “Saátu yi̱ʼi̱ va̱ása ka̱ʼi̱n xíʼinndó ndáana ta̱xi ndee̱ ndaʼíi̱ ña̱ kéʼíi̱ ña̱ʼa yóʼo. 28  ”¿Ndáaña ndákanixi̱níndó xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo? Iin ta̱a ta̱ ni̱xi̱yo u̱vi̱ ta̱a válí se̱ʼe ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin ta̱ nu̱ú ta ka̱chira: ‘Se̱ʼe miíi̱, kúáʼan kachíñún vitin nu̱ú íyo tú uva’. 29  Ta se̱ʼera nda̱kuiinra yuʼúra: ‘Kǒo kúni̱i̱ ku̱ʼi̱n’. Soo tándi̱ʼi ndi̱kóva-inira ta ni̱xa̱ʼa̱nvara. 30  Tándi̱ʼi, ta̱ ta̱a kán ku̱yatinra nu̱ú inka ta̱ se̱ʼera ta táki̱ʼva ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin ta̱ nu̱ú saátu ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin ta̱ u̱vi̱. Ta nda̱kuiinra yuʼú yivára: ‘Ku̱ʼu̱nvai̱’, soo kǒo níxa̱ʼa̱nra. 31  U̱vi̱ saá na̱yóʼo, ¿ndáana ke̱ʼé ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n yivána?”. Ta na̱yóʼo nda̱kuiinna: “Ta̱ nu̱ú”. Ta̱ Jesús ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna: “Ña̱ nda̱a̱ káʼi̱n xíʼinndó, na̱ ndákaya xu̱ʼún ña̱ impuesto xíʼin ná si̱ʼí ná íxi̱kó mií siʼnaka na̱yóʼo ki̱ʼvina nu̱úndó ti̱xin ña̱ Reino Ndióxi̱. 32  Saáchi ta̱ Juan ki̱xira ta chi̱núura iin yichi̱ va̱ʼa nu̱úndó, soo ndóʼó va̱ása níkandíxandóra. Ta na̱ ndákaya xu̱ʼún ña̱ impuesto xíʼin ná si̱ʼí ná íxi̱kó mií ka̱ndíxavanara. Ta ndóʼó, xi̱nindó ña̱yóʼo ta ni saá kǒo níndikó-inindó ta ni va̱ása níkandíxandóra. 33  ”Kuniso̱ʼondó inka ilustración. Iin ta̱ kúúmií ñuʼú chi̱ʼira tú uva nu̱úña ta chi̱ka̱a̱ra corra nu̱úña. Ta nda̱saviíra iin táʼví nu̱ú kuʼnína tí uva ta kán i̱xava̱ʼara iin torre. Tándi̱ʼi sa̱ndákooraña renta ndaʼa̱ na̱ káchíñu xíʼin tú uva ta ke̱era ku̱a̱ʼa̱nra chí inka ñuu xíká. 34  Tá ki̱xaa̱ ki̱vi̱ ña̱ kaʼndana tí uva, chi̱ndaʼára na̱ káchíñu nu̱úra ña̱ ná ku̱ʼu̱nna nu̱ú na̱ sa̱ndákoora ñuʼúra ndaʼa̱, ña̱ ná taxina táʼví ña̱ʼa ña̱ xíniñúʼu ndakiʼinra. 35  Soo na̱ sa̱ndákoora ñuʼúra ndaʼa̱, ti̱inna na̱ káchíñu nu̱úra ta iinra ndeéní ka̱ninara, ta inkara xa̱ʼnínara ta inkara ka̱ninara xíʼin yu̱u̱. 36  Ta̱ kúúmií ñuʼú kán tuku chi̱ndaʼára na̱ káchíñu ndáʼvi nu̱úra ku̱a̱ʼa̱nna, soo ku̱a̱ʼákana chi̱ndaʼára ku̱a̱ʼa̱n vitin nu̱úka ña̱ nu̱ú. Ta inkáchi ke̱ʼéna xíʼin na̱yóʼo. 37  Ta tándi̱ʼi chi̱ndaʼára se̱ʼera ku̱a̱ʼa̱n, saáchi nda̱kanixi̱níra: ‘Ixato̱ʼóvana se̱ʼi̱’. 38  Soo, tá xi̱nina se̱ʼera, na̱ káchíñu xíʼin tú uva ni̱ka̱ʼa̱n xíʼin táʼanna: ‘Ta̱yóʼo kúú ta̱ ndakiʼin ñuʼú, ná kaʼníyóra ta saá kuenta miíyó koo ndiʼiña’. 39  Tasaá ti̱innara ta ta̱vánara nu̱ú íyo tú uva ta xa̱ʼnínara. 40  Tá ná kixaa̱ ta̱ xíʼin ñuʼú nu̱ú íyo tú uva, ¿ndáaña keʼéra xíʼinna?”. 41  Ta na̱ xi̱niso̱ʼo kán nda̱kuiinna ta ka̱china: “Ña̱ kúúna na̱ yiví ndi̱va̱ʼa-ini, sandíʼi-xa̱ʼa̱ va̱ʼarana ta taxira ñuʼúra ndaʼa̱ inkana, na̱ kandíxa taxi ña̱ʼa ndaʼa̱ra tá ná kixaa̱ ki̱vi̱ ña̱ ta̱ʼnda̱ tí uva”. 42  Ta̱ Jesús ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna: “Tu̱ʼun Ndióxi̱ káʼa̱nña: ‘Yu̱u̱ ña̱ ku̱ndasí na̱ íxava̱ʼa veʼe, ña̱yóʼo ni̱xa̱a̱ña ndu̱uña yu̱u̱ ña̱ ndáyáʼvi va̱ʼaka.* Mií Jehová* ke̱ʼé ña̱yóʼo ta kúsi̱íní-iniyó xíʼin ña̱yóʼo’. ¿Á ni iin yichi̱ kǒo níkaʼvindó xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo? 43  Ña̱kán káʼi̱n xíʼinndó, Ndióxi̱ kindaara Reinora ndaʼa̱ndó ta taxiraña ndaʼa̱ inka na̱ yiví na̱ kéʼé ña̱ kúni̱ra. 44  Ta na̱ ná ndakava sa̱tá yu̱u̱ yóʼo ndiʼi-xa̱ʼa̱na. Soo tá ná ndakava yu̱u̱ yóʼo sa̱tá iinna, iin kuachi válí ndiʼina”. 45  Tá xi̱niso̱ʼo na̱ su̱tu̱ náʼnu xíʼin na̱ fariseo xa̱ʼa̱ ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra yóʼo, na̱kunda̱a̱-inina ña̱ xa̱ʼa̱ miína káʼa̱nra. 46  Ta xi̱kuni̱na tiinnara, soo ni̱yi̱ʼvína xi̱nina na̱ yiví, saáchi iin profeta xi̱kuura nu̱úna.

Nota

Inka variante “xéen”.
Á “na̱ escriba”.
Inka variante “xi̱kí”.
Á “anciano”.
Yu̱u̱ yóʼo chínúunaña xi̱ní ti̱tu̱n nu̱ú ndákitáʼan nama̱ ña̱ va̱ʼa tuun ná kooña.