Ña̱ ka̱ʼyí ta̱ Mateo 22:1-46

  • Ilustración ña̱ káʼa̱n xa̱ʼa̱ vikó tíndaʼa̱na (1-14)

  • Ndióxi̱ xíʼin ta̱ César (15-22)

  • Ndáka̱tu̱ʼunna xa̱ʼa̱ ña̱ ndataku na̱ yiví (23-33)

  • U̱vi̱ ley ña̱ ndáyáʼvi va̱ʼaka (34-40)

  • ¿Á se̱ʼe ta̱ David kúú ta̱ Cristo? (41-46)

22  Ta̱ Jesús, tuku xi̱niñúʼura inka ilustración ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna. Ta ka̱chira:  “Ña̱ Reino Ndióxi̱ ña̱ íyo chí ndiví kivi kooña táki̱ʼva íyo iin rey ta̱ ke̱ʼé iin vikó ña̱ tíndaʼa̱ se̱ʼera.  Chi̱ndaʼára na̱ káchíñu nu̱úra ña̱ ná ka̱ʼa̱nna xíʼin na̱ ka̱nara ku̱ʼu̱n vikó ña̱ tíndaʼa̱ se̱ʼera, soo na̱yóʼo kǒo níxiinna ku̱ʼu̱nna.  Tasaá chi̱ndaʼá tukura inka na̱ káchíñu nu̱úra ña̱ ná ku̱ʼu̱nna ta ka̱ʼa̱nna xíʼin na̱ ka̱nara: “Kotondó xa̱a̱ íyo tu̱ʼva ña̱ kuxundó. Xa̱a̱ xa̱ʼnína si̱ndi̱ki̱ sa̱na̱i̱ xíʼin inkaka kití sa̱na̱i̱ tí sa̱ndáʼi̱. Xa̱a̱ íyo tu̱ʼva ndiʼivaña. Naʼandó vikó ña̱ tíndaʼa̱ se̱ʼi̱”.  Soo na̱kán ke̱ena ku̱a̱ʼa̱nvana va̱ása níxíínna ku̱ʼu̱nna vikó, iinna ku̱a̱ʼa̱n yuku̱va ta inkana ku̱a̱ʼa̱nna negociovana;  ta savana ti̱inna na̱ káchíñu ndáʼvi kán, ta i̱xandi̱va̱ʼana xíʼinna ta xa̱ʼnínana.  ”Tasaá ta̱ rey ni̱sa̱a̱níra ta chi̱ndaʼára na̱ soldadora; ta sa̱ndíʼi-xa̱ʼa̱na na̱ xa̱ʼní na̱ káchíñu nu̱úra ta xa̱ʼmina ñuuna.  Tándi̱ʼi ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin na̱ káchíñu nu̱úra: ‘Vikó ña̱ tíndaʼa̱ se̱ʼi̱ xa̱a̱ íyo tu̱ʼvaña, soo na̱ ka̱nai̱ va̱ása ndáyáʼvikana ña̱ kixina vikó.  Ña̱kán, kúáʼanndó chí yichi̱ ña̱ kíta chí ñuu ta kanandó nda̱a̱ ndáaka na̱ ndáni̱ʼíndó ña̱ ná kixina vikó ña̱ tíndaʼa̱ se̱ʼi̱’. 10  Tasaá na̱ káchíñu ndáʼvi nu̱úra ke̱ena ku̱a̱ʼa̱nna ndiʼi yichi̱ ta sa̱ndátakana ndiʼina, kúúna na̱ va̱ʼa á na̱ va̱ása va̱ʼa. Tasaá chu̱tú ini veʼe xíʼin na̱ ka̱nara. 11  ”Tá ni̱ki̱ʼvi ta̱ rey kotora na̱ ki̱xaa̱, xi̱nira iin ta̱a ña̱ va̱ása ndíxira ti̱ko̱to̱ ña̱ ndíxi na̱ xáʼa̱n vikó tíndaʼa̱. 12  Ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: ‘Migo, ¿nda̱chun ki̱xaún yóʼo ta kǒo ti̱ko̱to̱ ña̱ ndíxi na̱ xáʼa̱n vikó tíndaʼa̱ ndíxiún?’. Tasaá kǒo ña̱ níndakuiin ta̱ ta̱a yóʼo. 13  Ta ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ rey xíʼin na̱ káchíñu nu̱úra: ‘Katúnndó xa̱ʼa̱ra xíʼin ndaʼa̱ra ta chika̱a̱ndóra chí nu̱ú naá. Kán kúú nu̱ú kuakura ta nda̱a̱ ndakaxí nu̱ʼura’.* 14  ”Saáchi ku̱a̱ʼá kúú na̱ kánana, soo loʼova kúú na̱ ndáka̱xinna”. 15  Tasaá na̱ fariseo* nda̱kiʼinna ku̱a̱ʼa̱nna ta ki̱xáʼana káʼa̱n xíʼin táʼanna ndáaña keʼéna ña̱ va̱ʼa ná ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús iin tu̱ʼun ña̱ va̱ása va̱ʼa tasaá sakúiso ku̱a̱chinara. 16  Xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo chi̱ndaʼána na̱ discípulona xíʼin inkaka na̱ kítáʼan xíʼin ta̱ Herodes ña̱ va̱ʼa ná ka̱ʼa̱nna xíʼinra: “Maestro, xíni̱ndi̱ ña̱ nina ña̱ nda̱a̱ káʼún, ta nina ña̱ nda̱a̱ sánáʼún xa̱ʼa̱ yichi̱ Ndióxi̱ ta ni va̱ása ndúkún ña̱ kindo̱o va̱ʼún xíʼin ni iin na̱ yiví saáchi va̱ása xítoún ndáa ki̱ʼva náʼa̱na. 17  Ña̱kán ka̱ʼa̱n xíʼinndi̱, ¿ndáaña ndákanixi̱níún? ¿Á va̱ʼa chaʼvindi̱ xu̱ʼún ña̱ impuesto ndaʼa̱ ta̱ César á va̱ása va̱ʼa?”. 18  Tasaá ta̱ Jesús xa̱ʼa̱ ña̱ xa̱a̱ xíni̱ra ña̱ ndi̱va̱ʼa-inina ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna: “Na̱ vatáva* kúúndó, ¿nda̱chun xítondosóndó yi̱ʼi̱? 19  Na̱ʼa̱ndó iin denario* nu̱úi̱”. Saá ta̱xina iin denario* ndaʼa̱ra. 20  Ta ni̱nda̱ka̱tu̱ʼunrana: “¿Ndáa na̱ʼná kúú ña̱ va̱xi yóʼo ta ndáana kúú na̱ va̱xi ki̱vi̱ nu̱úña?”. 21  Ta na̱kán nda̱kuiinna: “Na̱ʼná ta̱ César xíʼin ki̱vi̱ra kúú ña̱ va̱xi nu̱úña”. Tasaá ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna: “Tá saá, taxindó ndaʼa̱ ta̱ César ña̱ʼa ña̱ kúú kuentara, ta taxindó ndaʼa̱ Ndióxi̱ ña̱ʼa ña̱ kúú kuenta Ndióxi̱”. 22  Tá xi̱niso̱ʼona ña̱yóʼo nda̱kanda̱-inina.* Va̱ása níka̱ʼa̱nkana xíʼinra ta nda̱kiʼinna ku̱a̱ʼa̱nna. 23  Mií ki̱vi̱ saá ki̱xi na̱ saduceo,* na̱ káʼa̱n ña̱ kǒo ndataku na̱ ni̱xi̱ʼi̱, ta ni̱nda̱ka̱tu̱ʼunnara: 24  “Maestro, ta̱ Moisés ni̱ka̱ʼa̱nra: ‘Tá ná kuvi iin ta̱a ta va̱ása níxi̱yo se̱ʼera, ñanira xíniñúʼu tindaʼa̱ xíʼin ñá síʼira ñá ni̱ndo̱o ña̱kán va̱ʼa ná koo iin se̱ʼe ta̱ ni̱xi̱ʼi̱’. 25  Ña̱yóʼo ku̱u xíʼin u̱xa̱ na̱ ta̱a ta ñani táʼan miína xi̱kuuna. Ta̱ nu̱ú ti̱ndaʼa̱ra soo tándi̱ʼi ni̱xi̱ʼi̱ra, soo xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása níxi̱yo se̱ʼera, ñá síʼira ñá ni̱ndo̱o ta̱ ñanira ti̱ndaʼa̱ xíʼinñá. 26  Saá ku̱u xíʼin ta̱ u̱vi̱, ta̱ u̱ni̱..., iinsaá nda̱a̱ ta̱ u̱xa̱. 27  Tándi̱ʼi ña̱ ni̱xi̱ʼi̱ ndiʼi na̱yóʼo, ni̱xi̱ʼi̱ ñá ñaʼá yóʼo. 28  Ka̱ʼa̱n xíʼinndi̱, tá ná ndataku na̱ ni̱xi̱ʼi̱, ¿ndáa na̱ ta̱a yóʼo kindo̱oñá xíʼin? Saáchi ndiʼina ni̱xi̱yo xíʼinñá”. 29  Ta̱ Jesús nda̱kuiinra yuʼúna: “Ndóʼó va̱ása va̱ʼa káʼa̱nndó saáchi va̱ása kúnda̱a̱-inindó ndáaña káʼa̱n tu̱ʼun Ndióxi̱ ta ni va̱ása xíni̱ndó xa̱ʼa̱ ndee̱ ña̱ kúúmií Ndióxi̱. 30  Saáchi tá ná ndataku na̱ ni̱xi̱ʼi̱, na̱ ta̱a va̱ása tindaʼa̱na ta ná si̱ʼí va̱ása tindaʼa̱ná, saáchi koona táki̱ʼva íyo na̱ ángel na̱ íyo chí ndiví. 31  Ta xa̱ʼa̱ ña̱ ndataku na̱ ni̱xi̱ʼi̱, ¿á va̱ása níkaʼvindó ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n Ndióxi̱ xíʼinndó: 32  ‘Yi̱ʼi̱ kúú Ndióxi̱ ta̱ Abrahán, Ndióxi̱ ta̱ Isaac, Ndióxi̱ ta̱ Jacob’? Ta̱yóʼo su̱ví Ndióxi̱ na̱ ni̱xi̱ʼi̱ kúúra, chi Ndióxi̱ na̱ táku kúúra”. 33  Tá xi̱niso̱ʼo ndiʼi na̱ yiví ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra iin nda̱kanda̱-inina xa̱ʼa̱ ña̱ sánáʼa̱ra. 34  Tá na̱kunda̱a̱-ini na̱ fariseo ña̱ kǒo níkivika ndakuiin na̱ saduceo yuʼúra, iin nda̱kutáʼan u̱vi̱ saána. 35  Tasaá iin ta̱ fariseo ta̱ xíni̱ va̱ʼa xa̱ʼa̱ Ley, ni̱nda̱ka̱tu̱ʼunrara xa̱ʼa̱ ña̱ kúni̱ra kotondosórara: 36  “Maestro, ¿ndáa chiñu ña̱ xáʼnda Ndióxi̱ kúú ña̱ káʼnuka nu̱ú ndiʼi Ley?”. 37  Ta nda̱kuiinra yuʼúra ta ka̱chira: “Kuʼvi̱-iniún kuniún Jehová* Ndióxi̱ún xíʼin ndiʼi níma̱ún, xíʼin ndiʼi ña̱ tákún* ta xíʼin ndiʼi xi̱níúnʼ. 38  Ña̱yóʼo kúú ña̱ nu̱ú ña̱ káʼnuka nu̱ú ndiʼiña. 39  Ña̱yóʼo kúú ña̱ u̱vi̱: ‘Kuʼvi̱-iniún kuniún inka na̱ yiví nda̱a̱ táki̱ʼva kúʼvi̱-iniún xíniún miíún’. 40  Ti̱xin u̱vi̱ saá ña̱yóʼo ka̱na ña̱ Ley xíʼin ña̱ sa̱náʼa̱ na̱ profeta”. 41  Tasaá, tá ndítaka na̱ fariseo kán, ta̱ Jesús ni̱nda̱ka̱tu̱ʼunrana: 42  “¿Ndáaña ndákanixi̱níndó xa̱ʼa̱ ta̱ Cristo? ¿Ndáana kúú yivára?”. Ta nda̱kuiinna yuʼúra ta ka̱china: “Ta̱ David kúú yivára”. 43  Ta ni̱nda̱ka̱tu̱ʼunrana: “Tá saá, ¿nda̱chun ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ David táta xíʼinra tá ni̱na̱ʼa̱ espíritu santo yichi̱ nu̱úra ña̱ ka̱ʼa̱nra saá? Saáchi ni̱ka̱ʼa̱nra: 44  ‘Jehová* ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin tátai̱: “Koo chí ndaʼa̱ kúaʼi̱ nda̱a̱ ná chindúʼi̱ na̱ sáa̱-ini xíni yóʼó ti̱xin xa̱ʼún”’. 45  Ta̱ David tátava ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin ta̱ Cristo, ¿á kivi koora se̱ʼera tá saá?”. 46  Ni iinna va̱ása níkivi ndakuiin yuʼúra. Nani ki̱vi̱ saá ni iinna kǒo níxiinka nda̱ka̱tu̱ʼun-ñaʼá.

Nota

Keʼéra ña̱yóʼo xa̱ʼa̱ ña̱ ndeéní sa̱a̱ra.
Ña̱yóʼo káʼa̱nña xa̱ʼa̱, na̱ yiví na̱ náʼa̱ ña̱ kúúna na̱ va̱ʼa soo su̱ví ña̱ ndixa kúúña.
Inka variante “iin ku̱a̱ʼa̱n-inina”.
Koto glosario, alma.