Ir al contenido

Ir al índice

CAPÍTULO 4

¿Ndáa ta̱a xi̱kuu ta̱ Jesucristo?

¿Ndáa ta̱a xi̱kuu ta̱ Jesucristo?

1, 2. a) ¿Nda̱chun va̱ása kivi ka̱ʼún ña̱ xíni̱ va̱ʼún iin na̱ yiví tá ki̱vi̱ kuitína xíni̱ún? b) ¿Ndáaña ndákanixi̱ní na̱ yiví xa̱ʼa̱ ta̱ Jesús?

ÑUYǏVÍ yóʼo íyo na̱ yiví na̱ xíni̱ ku̱a̱ʼánína, ta sana miíún xíni̱ún ki̱vi̱ savana. Soo xa̱ʼa̱ ña̱ xíni̱ún ki̱vi̱na, ¿á kivi ka̱ʼún ña̱ xíni̱ va̱ʼún ndáa ki̱ʼva íyona? Va̱ása. ¿Nda̱chun? Saáchi va̱ása xíni̱yó ndáa ña̱ kéʼéna á ndáa ña̱ kútóona á ndáa ki̱ʼva íyona.

2 Ni xa̱a̱ ni̱ya̱ʼa 2,000 ku̱i̱ya̱ ña̱ ni̱xi̱yo ta̱ Jesucristo nu̱ú ñuʼú yóʼo, sana xíniso̱ʼún ña̱ káʼa̱nna xa̱ʼa̱ra. Soo ku̱a̱ʼání na̱ yiví va̱ása xíni̱na ndáa ta̱a xi̱kuu ta̱ Jesús. Savana káʼa̱nna ña̱ xi̱kuura iin ta̱a va̱ʼa. Ta inkana káʼa̱nna ña̱ xi̱kuura profeta. Ta inkatuna káʼa̱nna ña̱ kúúra Ndióxi̱. ¿Ndáaña ndákanixi̱ní miíún? (Koto nota 12, “Ta̱ Jesucristo”).

3. ¿Nda̱chun xíniñúʼu kunda̱a̱-iniún ña̱ nda̱a̱ xa̱ʼa̱ Jehová xíʼin ta̱ Jesús?

3 ¿Nda̱chun xíniñúʼu kunda̱a̱-iniún ña̱ nda̱a̱ xa̱ʼa̱ ta̱ Jesús? Saáchi ña̱ Biblia káchiña: “Ña̱ va̱ʼa kutakuna ndiʼi tiempo, xíniñúʼu xa̱a̱na sakuaʼana xa̱ʼa̱ yóʼó, mitúʼun Ndióxi̱ ta̱ nda̱a̱, ta saátu xa̱ʼa̱ ta̱ chi̱ndaʼún nu̱ú ñuʼú yóʼo, ta̱ Jesucristo” (Juan 17:3). Tá ná sakuaʼún ña̱ nda̱a̱ xa̱ʼa̱ Jehová xíʼin ta̱ Jesús, va̱ʼa xa̱ún koún ndiʼi tiempo nu̱ú iin ñuʼú livi (Juan 14:6). Tá ná keʼún ña̱yóʼo, kivi chindeétáʼanña xíʼún tiempo vitin, saáchi va̱ʼaní yichi̱ chi̱núu ta̱ Jesús nu̱úyó ndáa ki̱ʼva keʼéyó xíʼin inkana, ta saátu ndáa ki̱ʼva kutakuyó (Juan 13:34, 35). Nu̱ú ña̱ capítulo 1 sa̱kuaʼayó ña̱ nda̱a̱ xa̱ʼa̱ Ndióxi̱. Ta nu̱ú capítulo yóʼo sakuaʼayó ña̱ káʼa̱n Biblia xa̱ʼa̱ ta̱ Jesús.

“XA̱A̱ NDA̱NI̱ʼÍNDI̱ TA̱ MESÍAS”

4. ¿Ndáaña kúni̱ kachi ña̱ tu̱ʼun Mesías á Cristo?

4 Tá tiempo xi̱naʼá tá kúma̱níka kaku ta̱ Jesús nu̱ú ñuʼú yóʼo, Jehová ni̱ka̱ʼa̱nra nu̱ú Biblia ña̱ chindaʼára ta̱ Mesías á ta̱ Cristo ña̱ kixira nu̱ú ñuʼú yóʼo. Ña̱ tu̱ʼun Mesías va̱xiña ti̱xin ña̱ tu̱ʼun hebreo ta ña̱ tu̱ʼun Cristo va̱xiña ti̱xin ña̱ tu̱ʼun griego. U̱vi̱ saá ña̱ tu̱ʼun yóʼo káʼa̱nña xa̱ʼa̱ ta̱ ndaka̱xin Ndióxi̱ ña̱ taxira iin chiñu káʼnu ndaʼa̱ra. Ta chí nu̱únínu ta̱ Mesías saxínura ndiʼi ña̱ kúni̱ Ndióxi̱.

5. ¿Á xi̱kandíxa na̱ discípulo ta̱ Jesús ña̱ xi̱kuura ta̱ Mesías?

5 Na̱ discípulo ta̱ Jesús xi̱kunda̱a̱ káxi inina ña̱ xi̱kuura ta̱ Mesías ta̱ nda̱kaxin Ndióxi̱ (Juan 1:41). Tá kúú, ta̱ apóstol Pedro ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin ta̱ Jesús: “Yóʼó kúú ta̱ Cristo” (Mateo 16:16). Ta vitin ná sakuaʼayó, nda̱chun va̱ása xíniñúʼu kaka-iniyó ña̱ kúú ta̱ Jesús ta̱ Mesías.

6. ¿Ndáaña ke̱ʼé Jehová ña̱ va̱ʼa chindeétáʼanra xíʼinyó ña̱ ndakuniyó ta̱ Mesías?

6 Tá kúma̱ní ku̱a̱ʼá ku̱i̱ya̱ ña̱ kaku ta̱ Jesús, na̱ profeta Ndióxi̱ ni̱ka̱ʼa̱nna ku̱a̱ʼání ña̱ʼa xa̱ʼa̱ ta̱ Mesías, ña̱ kivi chindeétáʼan xíʼin na̱ yiví ña̱ ndakunina ndáa ta̱ kúúra. ¿Ndáa ki̱ʼva chi̱ndeétáʼan ña̱yóʼo xíʼinna? Ná ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ iin ejemplo ña̱ va̱ʼa kunda̱a̱-iniyó xíʼinña. Ná kachiyó ña̱ káʼa̱n iinna xíʼún ña̱ ku̱ʼún ndakiʼún iin na̱ yiví na̱ va̱ása xíni̱ún iin terminal tú autobús, nu̱ú chútu ku̱ʼání na̱ yiví. Tá viíní ná ka̱ʼa̱nna xíʼún ndáa ki̱ʼva káa na̱ yiví kán ta ndáa ki̱ʼva ndíxina, kiviva ndakuniúnna. Ta ki̱ʼva saá íyo ña̱ ke̱ʼé Jehová, chi xi̱niñúʼura na̱ profeta ña̱ ka̱ʼa̱nna xíʼinyó ndáa ña̱ keʼé ta̱ Mesías ta ndáa ña̱ kundoʼora. Xa̱ʼa̱ ña̱ ni̱xi̱nu ndiʼi ña̱ profecía yóʼo, chíndeétáʼanña xíʼin na̱ ndixa kúni̱ sakúsi̱í-ini Jehová ña̱ va̱ʼa kunda̱a̱-inina xa̱ʼa̱ ta̱ Jesús ña̱ kúúra ta̱ Mesías á ta̱ Cristo.

7. ¿Ndáa u̱vi̱ profecía kúú ña̱ chíndeétáʼan xíʼinyó ña̱ kunda̱a̱-iniyó ña̱ ta̱ Jesús kúú ta̱ Mesías?

7 Ná ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ u̱vi̱ profecía. Ña̱ nu̱ú profecía ni̱ka̱ʼyi̱ña 700 ku̱i̱ya̱ tá kúma̱níka kaku ta̱ Jesús. Ta̱ profeta Miqueas ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ kaku ta̱ Mesías iin ñuu loʼo ña̱ naní Belén (Miqueas 5:2). Ta kán kúú nu̱ú ka̱ku ta̱ Jesús (Mateo 2:1, 3-9). Ta ta̱ profeta Daniel kúú ta̱ ka̱ʼyí profecía ña̱ u̱vi̱. Ta̱yóʼo ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ kixaa̱ ta̱ Mesías ña̱ ku̱i̱ya̱ 29 (Daniel 9:25). Ta saátu ni̱xi̱nu ña̱yóʼo. * Su̱ví u̱vi̱ ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ yóʼo kúú ndiʼiña, chi íyo ku̱a̱ʼáka ña̱ kivi chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ kunda̱a̱-iniyó xa̱ʼa̱ ta̱ Jesús ña̱ kúúra ta̱ Mesías ta̱ nda̱kaxin Ndióxi̱.

Tá nda̱kuchi ta̱ Jesús, ndu̱ura ta̱ Mesías á ta̱ Cristo.

8, 9. ¿Ndáaña ku̱u tá nda̱kuchi ta̱ Jesús kúú ña̱ náʼa̱ nu̱úyó ña̱ kúúra ta̱ Mesías?

8 Jehová ni̱na̱ʼa̱ káxira ña̱ ta̱ Jesús kúú ta̱ Mesías. Ndióxi̱ ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin ta̱ Juan ta̱ xi̱sandákuchi na̱ yiví ña̱ taxira iin seña ndaʼa̱ra ña̱ va̱ʼa ndakunira ta̱ Mesías. Tá ku̱i̱ya̱ 29, ta̱ Jesús ni̱xa̱ʼa̱nra yu̱ta Jordán ña̱ va̱ʼa sandákuchi ta̱ Juan miíra. Tasaá kúú ña̱ xi̱ni ta̱ Juan iin seña. Ña̱ Biblia káʼa̱nña xíʼinyó ndáa ki̱ʼva ku̱u ña̱yóʼo: “Tándi̱ʼi nda̱kuchi ta̱ Jesús, kama ki̱tara ini ti̱kui̱í, tasaá, ni̱nu̱ná chí ndiví, ta xi̱ni ta̱ Juan espíritu santo Ndióxi̱ táki̱ʼva káa tí sa̱ta saá káaña va̱xiña xi̱ní ta̱ Jesús. Tasaá xi̱niso̱ʼona ni̱ka̱ʼa̱n iinna chí ndiví ta káchina: ‘Ta̱yóʼo kúú se̱ʼíi̱, ta̱ kúni̱níi̱ xínii̱, ta̱yóʼo kúú ta̱ nda̱kaxii̱nʼ” (Mateo 3:16, 17). Tá xi̱ni ta̱ Juan ña̱yóʼo ta xi̱niso̱ʼora ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n Ndióxi̱, na̱kunda̱a̱ káxi inira ña̱ ta̱ Jesús kúú ta̱ Mesías (Juan 1:32-34). Ki̱vi̱ saá ta̱xi Jehová espíritu santora ndaʼa̱ ta̱ Jesús. Ta ndi̱ku̱n saá ndu̱ura ta̱ Mesías á ta̱ Cristo. Ta̱yóʼo kúú ta̱ nda̱kaxin Ndióxi̱ ña̱ koora Rey ta kuniʼira yichi̱ nu̱ú inkana (Salmo 2:6; Isaías 55:4).

9 Ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n profecía xíʼin ña̱ ke̱ʼé Jehová, ta saátu ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra tá nda̱kuchi se̱ʼera náʼa̱ña nu̱úyó ña̱ ta̱ Jesús kúú ta̱ Mesías. Soo, ¿ndáa míí ke̱e ta̱ Jesús? ¿Ndáa ta̱a xi̱kuura? Ná kotoyó ña̱ káʼa̱n Biblia xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo.

¿NDÁA MÍÍ KE̱E TA̱ JESÚS?

10. ¿Ndáaña káʼa̱n Biblia xa̱ʼa̱ ta̱ Jesús tá kúma̱níka kixira nu̱ú ñuʼú yóʼo?

10 Ña̱ Biblia káʼa̱nña xíʼinyó ña̱ ku̱a̱ʼání tiempo ni̱xi̱yo ta̱ Jesús chí ndiví tá kúma̱níka kixira nu̱ú ñuʼú yóʼo. Ta̱ profeta Miqueas ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ xa̱a̱ tiempo xi̱naʼáví íyo ta̱ Mesías (Miqueas 5:2). Ta ku̱a̱ʼá yichi̱ ni̱ka̱ʼa̱n mií ta̱ Jesús ña̱ ni̱xi̱yora chí ndiví tá kúma̱níka kakura nu̱ú ñuʼú yóʼo (kaʼvi Juan 3:13; 6:38, 62; 17:4, 5). Tá ni̱xi̱yora chí ndiví va̱ʼaní xi̱kitáʼanra xíʼin yivára.

11. ¿Nda̱chun kúʼvi̱ní-ini Jehová xínira ta̱ Jesús?

11 ¿Nda̱chun kúʼvi̱ní-ini Jehová xínira ta̱ Jesús? Saáchi “ta̱yóʼo kúú ta̱ nu̱ú i̱xava̱ʼara nu̱ú ndiʼika ña̱ʼa” (Colosenses 1:15). * Saátu kúʼvi̱ní-ini Jehová xínirara, saáchi ta̱yóʼo kúú “se̱ʼera ta̱ mitúʼun”. Ña̱yóʼo kúni̱ kachiña ña̱ mií Jehová kúú ta̱ i̱xava̱ʼa-ñaʼá (Juan 3:16). Saátu, iinlá ta̱ Jesús kúú ta̱ chi̱ndeétáʼan xíʼin Jehová ña̱ i̱xava̱ʼara ndiʼi ña̱ʼa (Colosenses 1:16). Ta iinlá ta̱ Jesús kúú ta̱ naní “tu̱ʼun”, saáchi Jehová xi̱xiniñúʼura ta̱ Jesús ña̱ ka̱ʼa̱nra xíʼin na̱ ángel ta saátu xíʼin na̱ yiví xa̱ʼa̱ ña̱ kúni̱ Jehová (Juan 1:14).

12. ¿Nda̱chun va̱ʼa kúnda̱a̱-iniyó ña̱ su̱ví iin kúú ta̱ Jesús xíʼin Ndióxi̱?

12 Sava na̱ yiví ndákanixi̱nína ña̱ ta̱ Jesús xíʼin Ndióxi̱ iinlá kúúna, soo su̱ví ña̱yóʼo kúú ña̱ sánáʼa̱ ña̱ Biblia. Ña̱ Biblia káʼa̱nña ña̱ mií Ndióxi̱ kúú ta̱ i̱xava̱ʼa ta̱ Jesús chi kǒora níxi̱yo tá ya̱chi̱. Soo Jehová ndiʼi tiempo íyora ta kǒo na̱ ní ixava̱ʼa-ñaʼá, chi miívara kúú ta̱ i̱xava̱ʼa ndiʼi ña̱ʼa (Salmo 90:2). Ña̱ Biblia káxiní káʼa̱nña xíʼinyó ña̱ káʼnuka Jehová nu̱ú ta̱ Jesús. Ta ta̱ Jesús nda̱a̱ ni iin yichi̱ va̱ása níxikuni̱ra koora nda̱a̱ táki̱ʼva íyo yivára (kaʼvi Juan 14:28; 1 Corintios 11:3). Ta iinlá Jehová kúú ta̱ kúúmií ndiʼi ndee̱ (Génesis 17:1). Iinlá ta̱yóʼo kúú ta̱ káʼnu ta íyoní ndee̱ra nu̱ú ndiʼikana. (Koto nota 14, “Iin ña̱ vatá kúú ña̱ trinidad”).

13. ¿Nda̱chun káʼa̱n ña̱ Biblia xa̱ʼa̱ ta̱ Jesús ña̱ íyora “táki̱ʼva íyo Ndióxi̱”?

13 Tá kúma̱níka kuva̱ʼa ndiví xíʼin ñuʼú, Jehová xíʼin ta̱ Jesús ku̱a̱ʼání ku̱i̱ya̱ inkáchi ka̱chíñuna. Xa̱ʼa̱ ña̱ ku̱a̱ʼání ku̱i̱ya̱ inkáchi ka̱chíñuna, va̱ʼaní ni̱xa̱a̱na ki̱táʼanna (Juan 3:35; 14:31). Ña̱ Biblia káʼa̱nña xa̱ʼa̱ ta̱ Jesús ña̱ íyora “táki̱ʼva íyo Ndióxi̱”. ¿Nda̱chun káʼa̱nña saá xa̱ʼa̱ra? Saáchi ta̱ Jesús kúúmiíra ña̱ va̱ʼa ña̱ kúúmií yivára (Colosenses 1:15).

14. ¿Ndáaña ke̱ʼé Jehová ña̱ va̱ʼa ka̱ku ta̱ Jesús nu̱ú ñuʼú yóʼo?

14 Kǒo nda̱a̱ ni iin na̱ ní ixandúxa xíʼin ta̱ Jesús ña̱ sandákoora ndiví ta kixira nu̱ú ñuʼú yóʼo. Soo, ¿nda̱chun va̱ʼa ka̱kura nu̱ú ñuʼú yóʼo? Iin milagro kúú ña̱ ke̱ʼé Jehová. Sa̱ndáya̱ʼara se̱ʼera ta̱ Jesús ti̱xin ñá María iin ñá loʼo ñá kúa̱an, xa̱ʼa̱ ña̱kán su̱ví iin na̱ yiví kúú yivá ta̱ Jesús. Tá ka̱ku ta̱ Jesús kǒo ku̱a̱chi níxikuumiíra, ta siʼíra ñá María chi̱núuñá ki̱vi̱ra ña̱ kunaníra Jesús (Lucas 1:30-35).

¿NDÁA TA̱A XI̱KUU TA̱ JESÚS?

15. ¿Ndáa ki̱ʼva kivi xa̱ún kunda̱a̱ka-iniún xa̱ʼa̱ Jehová?

15 Ta̱ Jesús ni̱ka̱ʼa̱nra: “Na̱ xa̱a̱ xi̱ni yi̱ʼi̱ xa̱a̱ xi̱nituna yivái̱” (Juan 14:9). Xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ʼaní ke̱ʼé ta̱ Jesús táki̱ʼva kéʼé yivára, kiviva kunda̱a̱ka-iniún ndáa ki̱ʼva íyo Jehová tá ná sakuaʼakaún xa̱ʼa̱ ta̱ Jesús. Kivi sakuaʼakaún xa̱ʼa̱ ta̱ Jesús xíʼin xa̱ʼa̱ ki̱ʼva ña̱ íyora tá ná kaʼviún ku̱mí libro ña̱ va̱xi nu̱ú Biblia ña̱ Mateo, Marcos, Lucas xíʼin Juan.

16. a) ¿Ndáaña xi̱sanáʼa̱ ta̱ Jesús xa̱ʼa̱? b) ¿Ndáa míí sa̱kuaʼa ta̱ Jesús ndiʼi ña̱ xi̱sanáʼa̱ra?

16 Ku̱a̱ʼání na̱ yiví xi̱ka̱ʼa̱nna “maestro” xíʼin ta̱ Jesús (Juan 1:38; 13:13). Ña̱ ndáyáʼviníka xi̱natúʼun ta̱ Jesús xa̱ʼa̱ kúú tu̱ʼun va̱ʼa ña̱ káʼa̱n xa̱ʼa̱ Reino Ndióxi̱. ¿Ndáaña kúú Reino Ndióxi̱? Ña̱yóʼo kúú iin Reino ña̱ íyo chí ndiví, ta kaʼndachíñuña nu̱ú ñuʼú yóʼo ta ku̱a̱ʼání bendición taxiña ndaʼa̱ na̱ xíniso̱ʼo ña̱ káʼa̱n Ndióxi̱ (Mateo 4:23). ¿Ndáa míí sa̱kuaʼa ta̱ Jesús ndiʼi ña̱ xi̱sanáʼa̱ra? Jehová kúú ta̱ sa̱náʼa̱-ñaʼá xa̱ʼa̱ ndiʼi ña̱yóʼo. Ta̱ Jesús ni̱ka̱ʼa̱nra: “Ña̱ sánáʼi̱ ndóʼó su̱ví xi̱ní miíi̱ níkanaña, xi̱ní ta̱ chi̱ndaʼá yi̱ʼi̱va ka̱naña” (Juan 7:16). Ta̱ Jesús xi̱xini̱ra ña̱ kúni̱ Ndióxi̱ ña̱ ná kunda̱a̱-ini na̱ yiví ña̱ kaʼndachíñu Reino Ndióxi̱ nu̱ú ñuʼú yóʼo.

17. a) ¿Ndáa míí ni̱xi̱ka ta̱ Jesús xi̱sanáʼa̱ra na̱ yiví? b) ¿Nda̱chun chi̱ka̱a̱níra ndee̱ ña̱ sa̱náʼa̱ra na̱ yiví?

17 ¿Ndáa míí ni̱xi̱ka ta̱ Jesús xi̱sanáʼa̱ra na̱ yiví? Nda̱a̱ ndáaka nu̱ú ni̱xi̱yona. Xi̱sanáʼa̱rana chí yuku̱, chí ñuu náʼnu, chí ñuu válí, chí nu̱ú ya̱ʼvi, chí ini templo ta saátu chí veʼena. Va̱ása níxi̱ndatura ña̱ ku̱ʼu̱n na̱ yiví nu̱úra, chi miíra xi̱xa̱ʼa̱n xi̱nandukúna (Marcos 6:56; Lucas 19:5, 6). Ta̱ Jesús ku̱a̱ʼání tiempora xíʼin ndee̱ra xi̱niñúʼura ña̱ sa̱náʼa̱ra na̱ yiví. ¿Nda̱chun ke̱ʼéra ña̱yóʼo? Saáchi xi̱kunda̱a̱-inira ña̱yóʼo kúú ña̱ kúni̱ mií yivára, ta ndiʼi yichi̱ xi̱xiniso̱ʼora ña̱ xi̱ka̱ʼa̱n yivára (Juan 8:28, 29). Ta saátu xi̱natúʼunra xíʼin na̱ yiví saáchi xi̱kundáʼvi-inira xi̱xinirana (kaʼvi Mateo 9:35, 36). Ki̱ʼinra kuenta ña̱ va̱ása níxi̱sanáʼa̱ na̱ su̱tu̱ veʼe-ñu̱ʼu ña̱ nda̱a̱ xa̱ʼa̱ Ndióxi̱ ni xa̱ʼa̱ Reinora. Ña̱kán xi̱kuni̱ra natúʼunra xíʼin ndiʼi na̱ yiví xa̱ʼa̱ Reino Ndióxi̱.

18. ¿Ndáaña xi̱keʼé ta̱ Jesús kúú ña̱ kútóokaún?

18 Ta̱ Jesús xi̱kuʼvi̱ní-inira xi̱xinira na̱ yiví ta xi̱ndi̱ʼi̱ní-inira xa̱ʼa̱na. Viíní xi̱keʼéra xíʼinna, ña̱kán xi̱kutóonína natúʼunna xíʼinra. Nda̱a̱ na̱ va̱lí xi̱kutóo koo yatin xíʼinra (Marcos 10:13-16). Ndiʼi yichi̱ ke̱ʼéra ña̱ nda̱kú. Ta xi̱sa̱a̱ra xi̱xinira na̱ va̱ása níxi̱keʼé ña̱ nda̱kú ta saátu na̱ xi̱ ixandi̱va̱ʼa xíʼin inkana (Mateo 21:12, 13). Ni̱xi̱yora tá tiempo ña̱ va̱ása níxi̱ndayáʼvi ná ñaʼá nu̱ú inkana ta saátu va̱ása ní ixato̱ʼóna náyóʼo. Soo ta̱ Jesús ndiʼi yichi̱ xi̱ ixato̱ʼóraná ta xi̱ndayáʼviná nu̱úra (Juan 4:9, 27). Mií ña̱ nda̱a̱ vitání ni̱xi̱yo inira. Tá kúú, iin ki̱vi̱ nda̱katara xa̱ʼa̱ na̱ apóstolra, soo na̱ xi̱kachíñu ndáʼvi nu̱úna kúú na̱ xi̱keʼé chiñu yóʼo (Juan 13:2-5, 12-17).

Ta̱ Jesús xi̱natúʼunra xa̱ʼa̱ Ndióxi̱ xíʼin na̱ yiví, nda̱a̱ ndáaka nu̱ú ni̱xi̱yona.

19. ¿Ndáa ejemplo kúú ña̱ náʼa̱ nu̱úyó ña̱ xi̱xini̱ ta̱ Jesús ndáa ña̱ xi̱xiniñúʼu na̱ yiví, ta xi̱kuni̱ra chindeétáʼanra xíʼinna?

19 Ta̱ Jesús xi̱kunda̱a̱-inira ndáa ña̱ kúú ña̱ xi̱xiniñúʼu na̱ yiví ta xi̱kuni̱ra chindeétáʼanra xíʼinna. Ni̱na̱ʼa̱ra ña̱yóʼo tá xi̱niñúʼura ndee̱ ña̱ ta̱xi Ndióxi̱ ndaʼa̱ra ña̱ sa̱ndáʼara na̱ yiví (Mateo 14:14). Iin yichi̱, iin ta̱a ta̱ kúúmií kue̱ʼe̱ lepra ku̱yatinra nu̱ú ta̱ Jesús ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: “Tá kúni̱ún, kiviva sandáʼún yi̱ʼi̱”. Nda̱a̱ níma̱ ta̱ Jesús ni̱xa̱a̱ ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ ta̱a yóʼo xíʼinra. Ta̱ Jesús ku̱ndáʼvi-inira xi̱nirara ta chi̱ndeétáʼanra xíʼinra. Ti̱inra ta̱yóʼo ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: “Kúni̱vai̱ sandáʼi̱ yóʼó, ná nduva̱ʼún”. Ta nda̱ʼava ta̱ ta̱a yóʼo (Marcos 1:40-42). ¿Á kivi ndakanixi̱níún xa̱ʼa̱ ña̱ ni̱kusi̱íní-ini ta̱ ta̱a yóʼo?

NDIʼI TIEMPO NDA̱KÚ NI̱XI̱YO INI TA̱ JESÚS XÍʼIN YIVÁRA

20, 21. ¿Nda̱chun va̱ʼaní yichi̱ sa̱ndákoo ta̱ Jesús nu̱úyó xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ʼaní xi̱niso̱ʼora ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n yivára?

20 Va̱ʼaní yichi̱ chi̱núu ta̱ Jesús nu̱úyó, chi va̱ʼaní xi̱xiniso̱ʼora ña̱ xi̱ka̱ʼa̱n yivára xíʼinra. ¿Nda̱chun? Saáchi ndiʼi yichi̱ nda̱kú ni̱xi̱yo inira xíʼin yivára ni ni̱ya̱ʼara nu̱ú ku̱a̱ʼání tu̱ndóʼo ta saátu nu̱ú ndiʼi ña̱ ke̱ʼé na̱ sáa̱-ini xíniñaʼá. Ta ni va̱ása níkeʼéra ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Ndi̱va̱ʼa xíʼinra, tá xi̱tondosórara (Mateo 4:1-11). Ta sava na̱ veʼera va̱ása níxikandíxana ña̱ kúúra ta̱ Mesías, ta xi̱ka̱ʼa̱nna ña̱ sánara. Soo ni saá nda̱kundeéra ke̱ʼéra ña̱ kúni̱ Jehová (Marcos 3:21). Ni tá i̱xandi̱va̱ʼana xíʼinra, nda̱kú ni̱xi̱yo inira xíʼin yivára, ta va̱ása níkeʼéra nda̱a̱ ni iin ña̱ʼa xíʼin na̱yóʼo (1 Pedro 2:21-23).

21 Nda̱kúní ni̱xi̱yo ini ta̱ Jesús xíʼin yivára, ni i̱xandi̱va̱ʼanína xíʼinra ta xa̱ʼnínara (kaʼvi Filipenses 2:8). Ndakanixi̱ní xa̱ʼa̱ ndiʼi ña̱ ndo̱ʼora mií ki̱vi̱ ña̱ ni̱xi̱ʼi̱ra: ti̱innara ku̱a̱ʼa̱n xíʼinna, sava na̱ yiví ni̱ka̱ʼa̱nna ña̱ vatá xa̱ʼa̱ra ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ va̱ása va̱ʼa xa̱ʼa̱ Ndióxi̱, na̱ chíñu xa̱ʼndana chiñu ña̱ ná kaʼnínara, ta na̱ yiví xi̱xaku̱ndaanara, ta sava na̱ soldado i̱xandi̱va̱ʼanína xíʼinra ta ka̱tikaanara ndaʼa̱ iin yitu̱n. Tá xa̱a̱ ku̱nu̱mí kuvira ni̱ka̱ʼa̱nra: “Xa̱a̱ ni̱xi̱nuña”. Ta iinlá ña̱ xi̱ndi̱ʼi̱-inira xa̱ʼa̱ kúú ña̱ xi̱nu ña̱ kúni̱ Ndióxi̱ (Juan 19:30). Tá ni̱ya̱ʼa u̱ni̱ ki̱vi̱ ña̱ ni̱xi̱ʼi̱ra, Jehová sa̱ndátakurara ta ndu̱ura iin espíritu (1 Pedro 3:18). Tá ni̱ya̱ʼa 40 ki̱vi̱, ndi̱kó ta̱ Jesús chí ndiví ta “xi̱kundúʼúra chí ndaʼa̱ kúaʼa Ndióxi̱” ta xi̱ndatura ña̱ nduura Rey ixaa yivára (Hebreos 10:12, 13).

22. ¿Ndáaña va̱ʼa ndakiʼinyó tíxa̱ʼvi ña̱ nda̱kú ni̱xi̱yo ini ta̱ Jesús xíʼin yivára?

22 Tíxa̱ʼvi ña̱ nda̱kú ni̱xi̱yo ini ta̱ Jesús xíʼin yivára, kivi ndakiʼinyó ña̱ kutakuyó ndiʼi tiempo nu̱ú ñuʼú livi, chi ña̱yóʼo kúú ña̱ xi̱kuni̱ Jehová tá xa̱ʼa̱. Nu̱ú ña̱ inka capítulo sakuaʼayó ña̱ tíxa̱ʼvi ña̱ ni̱xi̱ʼi̱ ta̱ Jesús kivi ndakiʼinyó ña̱yóʼo.

^ párr. 7 Tá kúni̱kaún kunda̱a̱-iniún ndáa ki̱ʼva ni̱xi̱nu ña̱ profecía yóʼo, koto nota 13, “Profecía ña̱ káʼa̱n xa̱ʼa̱ 70 semana”.

^ párr. 11 Jehová kúú yiváyó chi ta̱yóʼo kúú ta̱ i̱xava̱ʼa ndiʼi ña̱ʼa (Isaías 64:8). Mií Ndióxi̱ kúú ta̱ i̱xava̱ʼa ta̱ Jesús, ña̱kán káʼa̱nna xíʼinra ña̱ kúúra se̱ʼe Ndióxi̱. Ta saátu na̱ ángel kúúna se̱ʼe Ndióxi̱ saátu ni̱xi̱yo ta̱ Adán (Job 1:6; Lucas 3:38).