Ir al contenido

Ir al índice

CAPÍTULO 17

Tá káʼa̱nyó xíʼin Ndióxi̱ kúyatinkayó nu̱úra

Tá káʼa̱nyó xíʼin Ndióxi̱ kúyatinkayó nu̱úra
  • ¿Nda̱chun xíniñúʼu ka̱ʼa̱nyó xíʼin Ndióxi̱?

  • ¿Ndáaña xíniñúʼu keʼéyó ña̱ va̱ʼa kuniso̱ʼo Ndióxi̱ ña̱ káʼa̱nyó xíʼinra?

  • ¿Nda̱saa ndákuiin Ndióxi̱ yuʼúyó?

“Ta̱ i̱xava̱ʼa ndiví xíʼin ñuʼú” kúni̱ra ná ka̱ʼa̱nyó xíʼinra

1, 2. a) ¿Nda̱chun iin ña̱ va̱ʼaní kúú ña̱ ka̱ʼa̱nyó xíʼin Ndióxi̱? b) ¿Nda̱chun xíniñúʼu kunda̱a̱-iniyó ña̱ káʼa̱n Biblia xa̱ʼa oración?

LOʼONÍ planeta ndóoyó yóʼo, chi náʼnuka sava ña̱ i̱xava̱ʼa Jehová ña̱kán kúúra “ta̱ i̱xava̱ʼa ndiví xíʼin ñuʼú”, ndiʼi ñuu náʼnu táki̱ʼva íyo iin gota loʼo ti̱kui̱í saá íyoña nu̱úra (Salmo 115:15; Isaías 40:15). Soo Biblia káchiña “Jehová íyo yatinra xíʼin na̱ ndásakáʼnu-ñaʼá, ndiʼi na̱ ndásakáʼnu-ñaʼá xíʼin ña̱ nda̱a̱”, tasaá “táxira ña̱ʼa míí ña̱ kúni̱ na̱ íxato̱ʼó-ñaʼá tá ndúkúnaña nu̱úra” (Salmo 145:18, 19). Ndakanixi̱ní xa̱ʼa ña̱yóʼo. Mií ta̱ ndakú ta̱ i̱xava̱ʼa ndiʼi ña̱ʼa íyo yatinra xíʼinyó ta xíniso̱ʼora tá káʼa̱nyó xíʼinra xíʼin ndinuʼu-iniyó. Iin ña̱ va̱ʼaní kúú ña̱yóʼo.

2 Soo tá kúni̱yó kuniso̱ʼo Jehová ña̱ káʼa̱nyó xíʼinra, ná ka̱ʼa̱nyó xíʼinra xa̱ʼa ña̱ kúni̱ miíra. Soo, ¿nda̱saa va̱ʼa ka̱ʼa̱nyó xíʼinra tá kǒo xíni̱yó ndáaña káʼa̱n Biblia xa̱ʼa oración? Xíniñúʼu kunda̱a̱-iniyó xa̱ʼa ña̱yóʼo, chi ña̱yóʼo chindeé miíyó ña̱ kuyatinyó nu̱úra.

¿NDA̱CHUN XÍNIÑÚʼU KA̱ʼA̱NYÓ XÍʼIN JEHOVÁ?

3. ¿Nda̱chun xíniñúʼu ka̱ʼa̱nyó xíʼin Jehová?

3 Xíniñúʼu ka̱ʼa̱nyó xíʼin Ndióxi̱ saáchi miíra káʼa̱n xíʼinyó ná ka̱ʼa̱nyó xíʼinra. Saá káchi Biblia xa̱ʼara: “Kǒo kundi̱ʼi̱-inindó xa̱ʼa ni iin ña̱ʼa, ndiʼiña ka̱ʼa̱nndó xa̱ʼa xíʼin Ndióxi̱, ta taxindó tixaʼvi ndaʼa̱ra ta ka̱ʼa̱nndó xíʼinra xa̱ʼa ña̱ kúni̱ndó; tasaá Ndióxi̱ taxira ña̱ koo va̱ʼa inindó ta ña̱yóʼo kundaaña níma̱ndó xíʼin ña̱ ndákani-inindó, ndóʼó na̱ ndíku̱n ta̱ Jesucristo” (Filipenses 4:6, 7). Miíyó va̱ása kúni̱yó sandákooyó ña̱ ka̱ʼa̱nyó xíʼinra saáchi ta̱yóʼo kúú ta̱ káʼnu nu̱ú ndiʼiyó.

4. ¿Nda̱chun tá káʼa̱n ni̱ʼiyó xíʼin Jehová kivi kuyatinkayó nu̱úra?

4 Inka ña̱ va̱ʼa ndákiʼinyó tá káʼa̱nyó xíʼin Jehová kúú ña̱ ítáʼan va̱ʼakayó xíʼinra. Táki̱ʼva íyoyó xíʼin na̱ migoyó ndiʼi tiempo káʼa̱nyó xíʼinna ta kǒo káʼa̱n kuitíyó xíʼinna tá xa̱a̱ ndíka̱a̱yó tu̱ndóʼo, chi ndiʼi tiempo káʼa̱n xíʼin táʼanyó. Chi saá va̱ʼaka ndákutáʼanyó xíʼinna ta kíxaʼáyó káʼa̱nyó xíʼinna ndiʼi ña̱ ndóʼoyó á ña̱ ndákanixi̱níyó. Ki̱ʼva saá xíniñúʼu kooyó xíʼin Jehová. Libro yóʼo va̱ʼaní chíndeéña miíyó xa̱ʼa ña̱ káʼa̱n Biblia ña̱ va̱ʼa kuyatinkayó nu̱ú Jehová chi kúnda̱a̱-iniyó ndáa ña̱ va̱ʼa kúúmiíra ta ndáa ña̱ kúni̱ra keʼéra. Tasaá ndinuʼuka-iniyó kándíxayóra. Ná ka̱ʼa̱nyó xíʼin yiváyó Jehová ndiʼi ña̱ ndákanixi̱níyó xíʼin ndiʼi ña̱ ndóʼoyó chi saá va̱ʼa kuyatinkayó nu̱úra (Santiago 4:8).

¿NDÁAÑA XÍNIÑÚʼU KEʼÉYÓ ÑA̱ VA̱ʼA KUNISO̱ʼORA ÑA̱ KÁʼA̱NYÓ?

5. ¿Nda̱chun va̱ʼa xíni̱yó kǒo xíniso̱ʼo Jehová ndiʼi ña̱ káʼa̱nna xíʼinra?

5 ¿Á xíniso̱ʼo Jehová ndiʼi ña̱ káʼa̱nna xíʼinra? Koto ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin ta̱ profeta Isaías ná ka̱ʼa̱nra xíʼin na̱ ñuu Israel na̱ xi̱ndoo tiempo xi̱naʼá: “Ni ku̱a̱ʼákaví yichi̱ káʼa̱nndó xíʼi̱n, va̱ása xíniso̱ʼi̱ ña̱ káʼa̱nndó; chi iin chu̱tú ndaʼa̱ndó xíʼin ni̱i̱” (Isaías 1:15). Xa̱ʼa ña̱yóʼo tá kéʼéyó ña̱ kini, kǒo kuniso̱ʼora ña̱ ka̱ʼa̱nyó xíʼinra. Tá kúni̱yó kuniso̱ʼora ña̱ ka̱ʼa̱nyó ná keʼéyó ña̱ kúni̱ra.

6. Ña̱ va̱ʼa kuniso̱ʼo Ndióxi̱ ña̱ káʼa̱nyó, ¿ndáaña xíniñúʼu keʼéyó?

6 Iin ña̱ xíniñúʼu keʼéyó kúúña ná kandíxayóra (kaʼvi Marcos 11:24). Saá ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ apóstol Pablo: “Saáchi tá va̱ása kándíxaún Ndióxi̱ kǒo kívi kuyatiún nu̱úra chi na̱ kúni̱ kuyatin nu̱úra xíniñúʼu kandíxana ña̱ íyora ta saátu kandíxana ña̱ taxira ña̱ va̱ʼa ndaʼa̱ na̱ nándukúníñaʼá” (Hebreos 11:6). Ña̱ va̱ʼa kandíxayóra su̱ví kuití ña̱ kunda̱a̱-iniyó ña̱ íyora ta xíniso̱ʼora oración ña̱ kéʼéyó ta ndákuiinra yuʼúyó ña̱kán kúú ndiʼiña, chi xíniñúʼu keʼéyó ña̱ kúni̱ra (Santiago 2:26).

7. a) ¿Nda̱chun xíniñúʼu to̱ʼó koo iniyó tá káʼa̱nyó xíʼin Jehová? b) ¿Nda̱saa náʼa̱yó tá xíʼin ña̱ vitá-iniyó káʼa̱nyó xíʼinra?

7 Inka ña̱ kúni̱ Jehová kúúña nina ña̱ nda̱a̱ ná ka̱ʼa̱nyó ta vitá ná koo-iniyó tá káʼa̱nyó xíʼinra. ¿Á su̱ví ña̱ nda̱a̱ kúú ña̱ xíniñúʼu vitá koo iniyó tá káʼa̱nyó xíʼinra? Tá ku̱a̱ʼa̱n na̱ yiví ka̱ʼa̱nna xíʼin iin rey á xíʼin iin presidente á su̱ví to̱ʼókaví káʼa̱nna xíʼinra saáchi xíni̱na ña̱ kúúmiíra iin chiñu káʼnu. Saá xíniñúʼu kooyó xíʼin Jehová to̱ʼó ná koo iniyó tá káʼa̱nyó xíʼinra (Salmo 138:6). Saáchi ta̱yóʼo kúú ta̱ káʼnu nu̱ú ndiʼina (Génesis 17:1). Xíʼin tu̱ʼun káʼa̱nyó náʼa̱yó ña̱ kúúra iin Ndióxi̱ ta̱ káʼnu. Ña̱kán nina ña̱ nda̱a̱ ka̱ʼa̱nyó xíʼinra, kǒo kuniñúʼuyó suvi ta suvi tu̱ʼun ka̱ʼa̱nyó xíʼinra (Mateo 6:7, 8).

8. ¿Ndáaña keʼéyó ña̱ va̱ʼa saxínuyó tu̱ʼun ña̱ káʼa̱nyó xíʼin Jehová?

8 Inka ña̱ va̱ʼa keʼéyó kúúña tá kúni̱yó kuniso̱ʼo Ndióxi̱ ña̱ káʼa̱nyó xíʼinra ná keʼéyó ña̱ káʼa̱nyó xa̱ʼa xíʼinra. Ná kachiyó ni̱ka̱ʼa̱nyó xíʼin Jehová ‘ná taxira ña̱ kuxuyó’, xíniñúʼu kachíñuyó xa̱ʼaña, nda̱a̱ ndáaka chiñu nda̱ni̱ʼíyó ná keʼéyóña (Mateo 6:11; 2 Tesalonicenses 3:10). Tá káʼa̱nyó xíʼinra ná chindeéra miíyó ña̱ sandákooyó iin vicio, xíniñúʼu chika̱a̱yó ndée ña̱ kǒo keʼékayóña (Colosenses 3:5). Su̱ví kuití ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa yóʼo kúú ndiʼi ña̱ kiʼinyó kuenta xíʼin, tá káʼa̱nyó xíʼin Ndióxi̱. Chi íyoka sava ña̱ xíniñúʼu keʼéyó.

ÑA̱ XÍNIÑÚʼU KUNDA̱A̱-INIYÓ XA̱ʼA ORACIÓN

9. ¿Ndáana ka̱ʼa̱nyó xíʼin, ta ndáana kuniñúʼuyó ki̱vi̱?

9 ¿Ndáana ka̱ʼa̱nyó xíʼin? Ta̱ Jesús sa̱náʼa̱ra na̱ discípulo ña̱ ka̱ʼa̱nna siʼa xíʼin Ndióxi̱: “Yivándi̱ ta̱ íyo chí ndiví” (Mateo 6:9). Ña̱yóʼo náʼa̱ nu̱úyó ña̱ iinlá xíʼin Jehová xíniñúʼu ka̱ʼa̱nyó. Soo ta̱yóʼo kúni̱ra ná kunda̱a̱-iniyó ndáa chiñu kúúmií se̱ʼera, ta̱ Jesucristo. Táki̱ʼva sa̱kuaʼayó capítulo 5, Jehová chi̱ndaʼára ta̱ Jesús ña̱ ki̱xira nu̱ú ñuʼú yóʼo ña̱ cha̱ʼvira xa̱ʼa ku̱a̱chiyó xíʼin xa̱ʼa ña̱ xíʼi̱yó (Juan 3:16; Romanos 5:12). Tasaá ta̱xira chiñu ndaʼa̱ra ña̱ kuura su̱tu̱ káʼnu xíʼin juez (Juan 5:22; Hebreos 6:20). Xa̱ʼa ña̱yóʼo Biblia káʼa̱nña xíʼinyó ña̱ ná kuniñúʼuyó ki̱vi̱ ta̱ Jesús ña̱ ka̱ʼa̱nyó xíʼin Ndióxi̱ chi saá káchi miíra: “Yi̱ʼi̱ kúú yichi̱, yi̱ʼi̱ kúú ta̱ kúúmií ña̱ nda̱a̱, yi̱ʼi̱ kúú ta̱ táxi ña̱ táku na̱ yiví. Ni iinna kǒo kívi xa̱a̱ nu̱ú yivái̱ tá kǒo ndíku̱nna yi̱ʼi̱” (Juan 14:6). Ña̱ va̱ʼa kuniso̱ʼora oraciónyó, xíniñúʼu iinlá Jehová ka̱ʼa̱nyó xíʼin ta kuniñúʼuyó ki̱vi̱ se̱ʼera.

10. ¿Nda̱saa keʼéyó tá káʼa̱nyó xíʼin Jehová?

10 ¿Nda̱saa keʼéyó tá káʼa̱nyó xíʼin Jehová? Ña̱ Biblia táxiña yichi̱ nu̱úyó ndáaña keʼéyó tá káʼa̱nyó xíʼinra, kivi kundooyó, á kuxítíyó, á kunditayó ka̱ʼa̱nyó xíʼinra, á nda̱a̱ ndáaka ki̱ʼva kúni̱ miívayó (1 Crónicas 17:16; Nehemías 8:6; Daniel 6:10; Marcos 11:25). Chi ña̱ ndáyáʼvika kúúña ndinuʼu-iniyó ná ka̱ʼa̱nyó xíʼinra. Sava nda̱a̱ va̱ʼa ka̱ʼa̱n ya̱áyó xíʼinra ta va̱ʼatu ka̱ʼa̱nyó xíʼinra nda̱a̱ ndáaka nu̱ú xíkayó, á nu̱ú káchíñuyó á nda̱a̱ ndáaka tu̱ndíni̱ ndóʼoyó. Sava yichi̱ ni kǒo na̱ yiví xíni káʼa̱nyó xíʼinra, soo Jehová xíniso̱ʼovara (Nehemías 2:1-6).

11. ¿Ndáaña kivi ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa tá káʼa̱nyó xíʼin Ndióxi̱?

11 ¿Ndáa ña̱ʼa kivi ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa tá káʼa̱nyó xíʼinra? Biblia káchiña: “Nda̱saaka ña̱ʼa ndúkúyó nu̱úra, tá ña̱ kúni̱ra kúúña, xíniso̱ʼovara ña̱ káʼa̱nyó xíʼinra” (1 Juan 5:14). Va̱ʼa ka̱ʼa̱nyó xíʼinra xa̱ʼa ndiʼi ña̱ʼa ña̱ kúni̱ra koo. Soo sana ndakanixi̱níyó, ¿á kuniso̱ʼora ná ka̱ʼa̱nyó xíʼinra xa̱ʼa ña̱ sándi̱ʼi̱-iniyó? Kuniso̱ʼovara. Tá káʼa̱nyó xíʼin Jehová nda̱a̱ táki̱ʼva káʼa̱nyó xíʼin iin migoyó saá ka̱ʼa̱nyó xíʼinra. Kivi ka̱ʼa̱nyó xíʼinra xíʼin ndiʼi níma̱yó, ña̱yóʼo kúni̱ kachiña, ndiʼi ña̱ ndákani-iniyó xa̱ʼa (Salmo 62:8). Kivitu ndukúyó espíritu santo nu̱úra ña̱ ná chindeéña miíyó keʼéyó ña̱ va̱ʼa (Lucas 11:13). Ta saátu kivi ka̱ʼa̱nyó xíʼinra ná taxira yichi̱ nu̱úyó xa̱ʼa ña̱ keʼéyó, ta ná taxira ndée ndaʼa̱yó ña̱ va̱ʼa ya̱ʼayó nu̱ú tu̱ndóʼo (Santiago 1:5). Tá kéʼéyó ña̱ va̱ása va̱ʼa, ná ndukúyó ña̱ káʼnu-ini nu̱úra, chi koo káʼnuva-inira xa̱ʼayó xa̱ʼa ña̱ kándíxayó ña̱ ni̱xi̱ʼi̱ ta̱ Jesús xa̱ʼa ku̱a̱chiyó (Efesios 1:3, 7). Soo su̱ví iinlá xa̱ʼa mií kuitíyó ka̱ʼa̱nyó, chi va̱ʼa ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa na̱ veʼeyó xíʼinra, xíʼin xa̱ʼa ndiʼi na̱ ndásakáʼnu-ñaʼá (Hechos 12:5; Colosenses 4:12).

12. ¿Ndáaña xíniñúʼu ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa ña̱ va̱ʼa na̱ʼa̱yó ña̱ ndíʼi̱ka-iniyó xa̱ʼa ña̱ kúni̱ Jehová?

12 Tá káʼa̱nyó xíʼin Jehová kivi ka̱ʼa̱nyó xíʼinra xa̱ʼa ndiʼi ña̱ kúni̱ra keʼéyó. Kivi ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa ña̱ ndasakáʼnuyóra ta taxiyó tixaʼvi ndaʼa̱ra xíʼin ndiʼi níma̱yó xa̱ʼa ña̱ va̱ʼaní-inira xíʼinyó (1 Crónicas 29:10-13). Nu̱ú tutu Mateo 6: 9-13 (kaʼviña) va̱xi oración ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús xa̱ʼa. Yóʼo ni̱ka̱ʼa̱nra xa̱ʼa ki̱vi̱ Ndióxi̱ ña̱ xíniñúʼu ndasayi̱i̱yóña. Tándi̱ʼi ka̱ʼa̱nyó xíʼinra ña̱ ná kixi Reinora ta ná koo ña̱ kúni̱ miíra nu̱ú ñuʼú yóʼo nda̱a̱ táki̱ʼva íyo chí ndiví. Ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús yóʼo sánáʼa̱ña miíyó ña̱ siʼnaka ña̱ kúni̱ Ndióxi̱ ndukúyó saáví ndukúyó ña̱ kúni̱ miíyó. Soo tá káʼa̱nyó xíʼinra xa̱ʼa ndiʼi ña̱ kúni̱ miíra, saá náʼa̱yó su̱ví xa̱ʼa ña̱ koo va̱ʼa mií kuitíyó ndíʼi-iniyó xa̱ʼa.

13. ¿Nda̱saa tiempo ka̱ʼa̱nyó xíʼin Ndióxi̱ káchi Biblia?

13 ¿Nda̱saa tiempo xíniñúʼu ka̱ʼa̱nyó xíʼin Ndióxi̱? Ña̱ Biblia va̱ása káʼa̱nña nda̱saa tiempo ka̱ʼa̱nyó, tá kúú káʼa̱nyó xa̱ʼa iinlá miíyó á tá káʼa̱nyó nu̱ú ndóo ku̱a̱ʼá na̱ yiví. Kivi loʼova tiempo ka̱ʼa̱nyó táki̱ʼva íxaayó tá káʼa̱nyó xíʼinra tá kuxuyó, á kivitu naʼá ka̱ʼa̱nyó táki̱ʼva íxaayó tá káʼa̱nyó xíʼinra xa̱ʼa ña̱ ndóʼoyó (1 Samuel 1:12, 15). Soo, ta̱ Jesús ni̱ka̱ʼa̱nra kǒo xíniñúʼu ka̱ʼa̱nyó xíʼin Ndióxi̱ xa̱ʼa ña̱ kuni kuití na̱ yiví miíyó (Lucas 20:46, 47). Jehová va̱ása kútóora keʼéyó ña̱yóʼo. Chi ña̱ ndáyáʼvi nu̱úra kúúña ná ka̱ʼa̱nyó xíʼinra xíʼin ndinuʼu-iniyó. Kivi ka̱ʼa̱nyó xíʼinra nda̱saa tiempo kúni̱ miívayó.

Ndióxi̱ va̱ʼa xíniso̱ʼora ña̱ káʼa̱nyó xíʼinra nda̱a̱ ndáaka nu̱ú xíkayó

14. ¿Ndáaña kúni̱ kachi Biblia tá káʼa̱nña ná ka̱ʼa̱n ni̱ʼiyó xíʼin Ndióxi̱?

14 ¿Nda̱saa yichi̱ xíniñúʼu ka̱ʼa̱nyó xíʼin Ndióxi̱? Biblia káchiña: “Ka̱ʼa̱n ni̱ʼindó xíʼin Ndióxi̱” (Mateo 26:41; Romanos 12:12; 1 Tesalonicenses 5:17). Su̱ví ña̱yóʼo kúni̱ kachiña iníí ñu̱ú ta iníí káʼñu ka̱ʼa̱nyó xíʼinra. Ña̱ kúni̱ kachiña kúúña ndiʼi ki̱vi̱ ná ka̱ʼa̱n ni̱ʼiyó xíʼinra ta ná taxiyó tixaʼvi ndaʼa̱ra xa̱ʼa ña̱ va̱ʼa-inira xíʼinyó, ta ka̱ʼa̱nyó xíʼinra ná taxira yichi̱ nu̱úyó, ná chindeéra miíyó, ná taxira ndée ndaʼa̱yó. Iin ña̱ va̱ʼaní kúú ña̱ táxi Jehová ka̱ʼa̱nyó xíʼinra nda̱saa tiempo ta nda̱saa yichi̱ kúni̱ miíyó. Ña̱kán ná ka̱ʼa̱n ni̱ʼiyó xíʼinra.

15. ¿Nda̱chun xíniñúʼu ka̱ʼa̱nyó “saá koo” tá xa̱a̱ káʼa̱nyó xa̱ʼa miíyó á xa̱ʼa na̱ ñúʼu xíʼinyó?

15 ¿Nda̱chun xíniñúʼu ka̱ʼa̱nyó “Amén”? Tu̱ʼun yóʼo kúni̱ kachiña “saá koo”. Nu̱ú Biblia va̱xi ejemplo ña̱ sánáʼa̱ miíyó tá xa̱a̱ sa̱ndíʼiyó ni̱ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa miíyó á xa̱ʼa na̱ ñúʼu xíʼinyó, kivi ka̱ʼa̱nyó “saá koo” (1 Crónicas 16:36; Salmo 41:13). Tá káʼa̱nyó “saá koo”, náʼa̱yó ña̱ ndinuʼu-iniyó káʼa̱nyó xíʼin Ndióxi̱. Soo tá káʼa̱nyó nu̱ú ñúʼu ku̱a̱ʼána (á káʼa̱n ya̱áyó á ndeé káʼa̱nyó), náʼa̱yó ña̱ kíndo̱o-iniyó xíʼin ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nna (1 Corintios 14:16).

¿NDA̱SAA NDÁKUIIN NDIÓXI̱ ÑA̱ KÁʼA̱NYÓ XÍʼINRA?

16. ¿Nda̱chun va̱ʼa kúnda̱a̱-iniyó ña̱ ndákuiin Ndióxi̱ ña̱ káʼa̱nyó xíʼinra?

16 ¿Á ndixa ndákuiin Jehová ña̱ káʼa̱nyó xíʼinra? Ndákuiinvara, saáchi ndinuʼu-iniyó kándíxayóra ta ta̱yóʼo kúú “ta̱ xíniso̱ʼo ndiʼi ña̱ káʼa̱nna”, ku̱a̱ʼání na̱ yiví káʼa̱n xíʼinra xíʼin ndinuʼu-inina ta ndákuiinvara ña̱ káʼa̱nna (Salmo 65:2). Sava xíniñúʼura na̱ ángel á na̱ yiví ña̱ va̱ʼa ndákuiinra yuʼúna.

17. ¿Nda̱chun káʼa̱nyó ña̱ xíniñúʼu Jehová ñaniyó á ku̱ʼvayó á na̱ ángel ña̱ ndákuiinra yuʼúyó tá xa̱a̱ káʼa̱nyó xíʼinra?

17 Sava xíniñúʼu Jehová na̱ ángel á na̱ yiví ña̱ va̱ʼa ndákuiinra yuʼú na̱ káchíñu nu̱úra (Hebreos 1:13, 14). Ku̱a̱ʼání na̱ yiví káʼa̱n xíʼinra ná chindeérana ña̱ va̱ʼa kunda̱a̱-inina xíʼin ña̱ káʼa̱n Biblia, soo yáʼa loʼo ki̱vi̱ ta xa̱a̱ xáʼa̱nva na̱ testigo Jehová nu̱úna. Ña̱yóʼo náʼa̱ nu̱úyó na̱ ángel chíndeé na̱ káchíñu nu̱ú Ndióxi̱ (Revelación 14:6). Sava yichi̱ tá ndóʼoyó tu̱ndóʼo, Jehová ndákuiinra yuʼúyó xa̱ʼa ña̱ chíndaʼára sava ñaniyó á ku̱ʼvayó ña̱ chindeéna miíyó (Proverbios 12:25; Santiago 2:16).

Jehová ndákuiinra ña̱ káʼa̱nyó xíʼinra ta xíniñúʼura na̱ ndásakáʼnu-ñaʼá ña̱ chindeéna miíyó

18. ¿Nda̱saa xíniñúʼu Jehová espíritu santora xíʼin tu̱ʼunra ña̱ ndákuiinra yuʼúyó?

18 Jehová xíniñúʼutura espíritu santora xíʼin Biblia ña̱ va̱ʼa ndákuiinra yuʼú na̱ ndásakáʼnu-ñaʼá. Tá káʼa̱nyó xíʼinra ña̱ chindeéra miíyó tá yáʼayó nu̱ú tu̱ndóʼo, chíndeévara miíyó chi táxira yichi̱ nu̱úyó ta táxitura espíritu santora ndaʼa̱yó (2 Corintios 4:7). Tá káʼa̱nyó xíʼinra xa̱ʼa ña̱ ndákanixi̱níyó keʼéyó, chíndeéra miíyó xíʼin tu̱ʼunra. Tá káʼviyó Biblia ndáni̱ʼíyó sava texto ña̱ chíndeé miíyó á savaka tutu ña̱ tává na̱ ñuura tá kúú libro ña̱ káʼviyó yóʼo. Sava xíniñúʼuyó ná sandákaʼánna miíyó sava texto. Kivitu ndakaʼányó xa̱ʼa sava texto á consejo tá ku̱a̱ʼa̱nyó reunión á tá xa̱a̱ táxi iin anciano consejo ndaʼa̱yó xa̱ʼa ña̱ ndíʼi̱-inina xa̱ʼayó (Gálatas 6:1).

19. ¿Ndáaña xíniñúʼu ndakaʼányó xa̱ʼa tá sava yichi̱ kǒo ndákuiin Ndióxi̱ yuʼúyó túviyó?

19 Sava yichi̱ ndákanixi̱níyó kúeení ndákuiin Jehová yuʼúyó xa̱ʼa ña̱ káʼa̱nyó xíʼinra, soo kǒo kúni̱ kachi ña̱yóʼo ña̱ va̱ása ndakuiinra yuʼúyó. Ná ndakaʼányó chi Jehová xíni̱vara ama kúú ña̱ ndakuiinra yuʼúyó. Xíni̱ va̱ʼaka Jehová nu̱ú miíyó ndáa ña̱ʼa kúú ña̱ xíniñúʼuyó ta nda̱saa chindeéra miíyó. Miíra káʼa̱n xíʼinyó ná ndukúyóña nu̱úra (Lucas 11:5-10). Tá ndúkúyóña nu̱úra náʼa̱yó ña̱ ndinuʼu-iniyó káʼa̱nyó xíʼinra ta ndixa kándíxayóra. Sava yichi̱ kǒo kuni nu̱úyó nda̱saa ndákuiin Jehová yuʼúyó. Ná kachiyó, káʼa̱nyó xíʼinra ña̱ ná chindeéra miíyó chi ndóʼoyó iin tu̱ndóʼo, xa̱ʼa ña̱yóʼo taxivara ndée ndaʼa̱yó ña̱ va̱ʼa ndakú koo iniyó xíʼinña (kaʼvi Filipenses 4:13).

20. ¿Nda̱chun xíniñúʼu kundayáʼvi oración nu̱úyó?

20 Kúsi̱íní-iniyó káʼa̱nyó xíʼin Jehová chi ta̱yóʼo kúú ta̱ káʼnu nu̱ú ndiʼina, ta íyo yatinra xíʼinyó tá káʼa̱nyó xíʼinra táki̱ʼva kúni̱ miíra (kaʼvi Salmo 145:18). Ná kundayáʼviní oración nu̱úyó. Tá saá ná keʼéyó va̱ʼa kuyatinkayó nu̱ú Jehová, chi ta̱yóʼo xíniso̱ʼora ndiʼi ña̱ káʼa̱nyó xíʼinra.