Ir al contenido

Ir al índice

CAPÍTULO 4

¿Ndáa ta̱a kúú ta̱ Jesucristo?

¿Ndáa ta̱a kúú ta̱ Jesucristo?
  • ¿Ndáa chiñu kúúmií ta̱ Jesús?

  • ¿Ndáa míí ke̱era?

  • ¿Ndáa ta̱a xi̱kuura?

1, 2. a) ¿Nda̱chun su̱ví iin kúú ña̱ kuniso̱ʼoyó xa̱ʼa iinna xíʼin ña̱ kunda̱a̱ va̱ʼa iniyó xa̱ʼana? b) ¿Ndáaña káʼa̱n na̱ yiví xa̱ʼa ta̱ Jesús?

ÑUYǏVÍ yóʼo íyo sava na̱ yiví ta ku̱a̱ʼánína xíni̱ñaʼá. Savana xíni̱na ñuu nu̱ú ka̱kuna, país nu̱ú ndóona, ta savatuna iníísaá ñuyǐví xíni̱nana. Tá xíni̱ún ki̱vi̱ iin na̱yóʼo kǒo kúni̱ kachiña ña̱ xíni̱ún xa̱ʼa ndiʼiví ña̱ xi̱keʼéna á ña̱ kéʼéna á kútóona.

2 Xa̱a̱ kúyatin xi̱nu 2,000 ku̱i̱ya̱ ni̱xi̱yo ta̱ Jesús nu̱ú ñuʼú yóʼo, ni saáví iníísaá ñuyǐví káʼa̱nkana xa̱ʼara. Soo ku̱a̱ʼánína kǒo xíni̱na ndáa ta̱a xi̱kuura. Savana káʼa̱nna iin ta̱a va̱ʼa xi̱kuura, inkana káʼa̱n profeta xi̱kuura. Inkakana káʼa̱n kúúra Ndióxi̱ ta xíniñúʼu ndasakáʼnuyóra. ¿Á ña̱ nda̱a̱ kúú ña̱yóʼo?

3. ¿Nda̱chun xíniñúʼu kunda̱a̱-iniyó ña̱ nda̱a̱ xa̱ʼa Jehová xíʼin xa̱ʼa ta̱ Jesús?

3 Xíniñúʼu kunda̱a̱-iniyó ña̱ nda̱a̱ xa̱ʼa ta̱ Jesús. ¿Nda̱chun? Saáchi Biblia káchiña: “Ña̱ va̱ʼa kutakuna ndiʼi tiempo, xíniñúʼu xa̱a̱na sakuaʼana xa̱ʼa yóʼó, mitúʼun Ndióxi̱ ta̱ nda̱a̱, ta saátu xa̱ʼa ta̱ chi̱ndaʼún nu̱ú ñuʼú yóʼo, ta̱ Jesucristo” (Juan 17:3). Ña̱ kunda̱a̱-iniyó míí ña̱ nda̱a̱ xa̱ʼa Jehová xíʼin xa̱ʼa ta̱ Jesús kivi xa̱a̱yó kooyó ndiʼi tiempo nu̱ú ñuʼú livi (Juan 14:6). Mií ta̱ Jesús chi̱núu yichi̱ nu̱úyó nda̱saa xíniñúʼu kundooyó, ta nda̱saa xíniñúʼu kooyó xíʼin na̱ yiví (Juan 13:34, 35). Nu̱ú capítulo iin ña̱ libro yóʼo sa̱kuaʼayó ndáaña kúú míí ña̱ nda̱a̱ xa̱ʼa Ndióxi̱. Ta vitin sakuaʼayó ndáaña káʼa̱n Biblia xa̱ʼa ta̱ Jesús.

TA̱ MESÍAS TA̱ NI̱KA̱ʼA̱NNA XA̱ʼA

4. ¿Ndáaña kúni̱ kachi tu̱ʼun Mesías xíʼin Cristo?

4 Xa̱a̱ ya̱chi̱kaví tá kúma̱ní kaku ta̱ Jesús, saáví ni̱ka̱ʼa̱n Biblia ña̱ chindaʼá Ndióxi̱ iinra kixira, ta̱ naní Mesías á Cristo. Ki̱vi̱ Mesías (ka̱naña tu̱ʼun hebreo) ta Cristo (ka̱naña tu̱ʼun griego) ta u̱vi̱ saá tu̱ʼun yóʼo kúni̱ kachiña: “Ta̱ nda̱ka̱xin Ndióxi̱”. Ta̱yóʼo kúú ta̱ ni̱ka̱ʼa̱nra chindaʼára kixi ña̱ kuumiíra iin chiñu káʼnu. Nu̱ú inka capítulo libro yóʼo sakuaʼayó xa̱ʼara ña̱ ndáyáʼviní chiñu kúúmiíra ña̱ va̱ʼa xi̱nu tu̱ʼun ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n Ndióxi̱. Sakuaʼakayó xa̱ʼa ta̱ Jesús chi nda̱a̱ vitin va̱ʼa taxira bendición ndaʼa̱yó. Sana tá kúma̱níka kaku ta̱ Jesús, ku̱a̱ʼání na̱ yiví xi̱nda̱ka̱tu̱ʼunna miína: “¿Ndáa ta̱ kuu ta̱ Mesías?”.

5. ¿Á ni̱xi̱ka-ini na̱ discípulo xa̱ʼa ta̱ Jesús?

5 Tá tiempo ki̱xi ta̱ Jesús, na̱ discípulo kǒo níxi̱ka-inina xa̱ʼara ña̱ kúúra ta̱ Mesías ta̱ ni̱ka̱ʼa̱n Ndióxi̱ xa̱ʼa (Juan 1:41). Iin ta̱ discípulo ta̱ naní Simón Pedro ni̱ka̱ʼa̱n káxira: “Yóʼó kúú ta̱ Cristo” (Mateo 16:16). ¿Nda̱chun ni loʼo kǒo níxi̱ka-ini na̱ discípulo xa̱ʼa ta̱ Jesús ña̱ kúúra ta̱ Mesías? ¿Nda̱chun kǒo kaka-ini miíyó xa̱ʼara?

6. Ka̱ʼa̱n xa̱ʼa iinna ña̱ va̱ʼa kunda̱a̱-iniyó, ¿ndáaña i̱xaa Jehová ña̱ va̱ʼa ndakunina ta̱ Mesías?

6 Na̱ profeta na̱ ni̱xi̱yo tá kúma̱níka kaku ta̱ Jesús, ku̱a̱ʼání ña̱ʼa ni̱ka̱ʼa̱nna xa̱ʼa ta̱ Mesías ña̱ va̱ʼa ndakuni inkanara. Ná kachiyó: miíún xíniñúʼu ku̱ʼu̱n ndakiʼún iin na̱ kǒo xíni̱ún iin terminal nu̱ú kíxa̱a̱ autobús á tren á avión. ¿Á va̱ʼa ndani̱ʼúnna tá kǒo xíni̱ún nda̱saa káana? Jehová ku̱a̱ʼání ña̱ʼa ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin na̱ profeta xa̱ʼa ta̱ Mesías ndáaña keʼéra xíʼin ndáaña ndoʼora. Xíʼin ña̱yóʼo, na̱ ndinuʼu-ini kándíxa Ndióxi̱ kivi ndakunina ta̱ Mesías tá ná kunina xínu ndiʼi tu̱ʼun ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n Ndióxi̱ xa̱ʼara.

7. Ka̱ʼa̱n xa̱ʼa u̱vi̱ ña̱ʼa ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n Biblia xa̱ʼa ta̱ Jesús ta ni̱xi̱nu nu̱úña.

7 Ná ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa u̱vi̱ ña̱ʼa vitin. Tá kúma̱níka 700 ku̱i̱ya̱ kaku ta̱ Mesías xa̱a̱ saáví ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ profeta Miqueas xa̱ʼara ña̱ kakura ñuu Belén, iin ñuu loʼo ña̱ ndíku̱n ñuu Judá (Miqueas 5:2). ¿Ndáa ñuu ka̱ku ta̱ Jesús? Ñuu Belén ka̱kura (Mateo 2:1, 3-9). Ña̱ inka ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa kúú ña̱ va̱xi nu̱ú tutu Daniel 9:25, tá kúma̱níka ki̱ʼva 500 ku̱i̱ya̱ kixi ta̱ Mesías xa̱a̱ saáví ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Daniel xa̱ʼara ña̱ kixa̱a̱ra ku̱i̱ya̱ 29 ña̱ tiempo ndóoyó vitin. * Su̱ví u̱vi̱ ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa yóʼo kúú ndiʼiña, íyo ku̱a̱ʼáka ña̱ káʼa̱n xa̱ʼa ta̱ Jesús ña̱ kúúra ta̱ nda̱ka̱xin Ndióxi̱.

Tá nda̱kuchi ta̱ Jesús saá kúú ña̱ ndu̱ura ta̱ Mesías

8, 9. ¿Ndáaña ku̱u tá nda̱kuchi ta̱ Jesús ña̱kán va̱ʼa kúnda̱a̱-iniyó ndixa ta̱yóʼo kúú ta̱ Mesías?

8 Tá xa̱a̱ ku̱a̱ʼa̱n ndíʼi ku̱i̱ya̱ 29 saá ni̱na̱ʼa̱ Ndióxi̱ ña̱ ndixa ta̱ Jesús kúú ta̱ Mesías. Ku̱i̱ya̱ saá ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús xíʼin ta̱ Juan ña̱ ná sandákuchirara yu̱ta Jordán. Xa̱a̱ ni̱ka̱ʼa̱n Jehová xíʼin ta̱ Juan ña̱ taxira iin seña nu̱úra ña̱ kivi ndakunira ta̱ Mesías. Ta xi̱niraña tá sa̱ndákuchira ta̱ Jesús. Ña̱ Biblia káchiña: “Tándi̱ʼi nda̱kuchi ta̱ Jesús, kama ki̱tara ini ti̱kui̱í, tasaá, chí ndiví ni̱nu̱naña, ta̱ Juan xi̱nira espíritu santo Ndióxi̱ táki̱ʼva káa tí sa̱ta saá káa espíritu santo Ndióxi̱ va̱xi xi̱ní ta̱ Jesús. Tasaá xi̱niso̱ʼotura ni̱ka̱ʼa̱n iinna chí ndiví, ta káchina: ‘Ta̱yóʼo kúú se̱ʼíi̱, ta̱ kúni̱níi̱ xínii̱, ta̱yóʼo kúú ta̱ nda̱ka̱xii̱n’” (Mateo 3:16, 17). Tá xi̱ni ta̱ Juan ña̱yóʼo ta xi̱niso̱ʼora ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nna, ni loʼo kǒo níxika-inira xa̱ʼa ña̱ chi̱ndaʼá Ndióxi̱ ta̱ Jesús (Juan 1:32-34). Ki̱vi̱ saá, ta̱ Jesús nda̱kiʼinra espíritu santo Ndióxi̱, ta ndu̱ura ta̱ Mesías á Cristo, ta̱ nda̱ka̱xin Ndióxi̱ koo rey ta kuniʼira yichi̱ nu̱ú na̱ yiví (Isaías 55:4).

9 Ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n Biblia xa̱ʼa ta̱ Jesús xíʼin ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n Jehová xa̱ʼara tá nda̱kuchira náʼa̱ña ta̱ Jesús kúú ta̱ Mesías. Soo íyoka inka u̱vi̱ ña̱ʼa káʼa̱n Biblia xa̱ʼara: ndáa míí ke̱era ta ndáa ta̱a xi̱kuura.

¿NDÁA MÍÍ KE̱E TA̱ JESÚS?

10. ¿Ndáa míí ni̱xi̱yo ta̱ Jesús tá kúma̱níka kixira nu̱ú ñuʼú?

10 Ña̱ Biblia káʼa̱nña xa̱ʼa ta̱ Jesús ña̱ ni̱xi̱yora chí ndiví saáví ki̱xira nu̱ú ñuʼú. Ta̱ profeta Miqueas ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ kaku ta̱ Mesías ñuu Belén, ta saátu ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ xa̱a̱ íyora tiempo xi̱naʼáví (Miqueas 5:2). Saátu mií ta̱ Jesús ku̱a̱ʼání yichi̱ ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ ni̱xi̱yora chí ndiví saáví ka̱kura nu̱ú ñuʼú (kaʼvi Juan 3:13; 6:38, 62; 17:4, 5). Tá ni̱xi̱yora chí ndiví iin ángel xi̱kuura ta va̱ʼaní xi̱táʼanra xíʼin Jehová.

11. ¿Ndáa xa̱ʼa kúú ña̱ kúni̱ní Jehová xínira ta̱ Jesús káchi Biblia?

11 Vitin sakuaʼayó ndáa xa̱ʼa kúú ña̱ kúni̱ní Jehová ta̱ Jesús. Ña̱ Biblia káʼa̱nña, “siʼna ta̱yóʼo na̱kuva̱ʼa nu̱ú ndiʼika ña̱ʼa” (Colosenses 1:15). * Inka tuku xa̱ʼa kúúña, ta̱ Jesús kúú “se̱ʼera ta̱ mitúʼun” (Juan 3:16). Ña̱yóʼo kúni̱ kachiña iinlá mií Ndióxi̱ i̱xava̱ʼa-ñaʼá. Ta kúni̱ kachituña iinlá mií ta̱ Jesús ka̱chíñu xíʼin Jehová ña̱ i̱xava̱ʼana ndiʼi ña̱ʼa (Colosenses 1:16). Ta nanítura “tu̱ʼun” (Juan 1:14). Ña̱yóʼo kúni̱ kachiña xi̱niʼira tu̱ʼun yivára ku̱a̱ʼa̱n nu̱ú inkana. Sana xi̱niʼira tu̱ʼun ña̱ káʼa̱n Ndióxi̱ á chiñu ña̱ xáʼnda Ndióxi̱ ku̱a̱ʼa̱n nu̱ú na̱ ángel xíʼin na̱ yiví.

12. ¿Nda̱chun va̱ʼa kúnda̱a̱-iniyó su̱ví iin kúú ta̱ Jesús xíʼin Ndióxi̱?

12 Sava na̱ yiví káchina, Ndióxi̱ xíʼin ta̱ Jesús iin kúúna. Ta su̱ví saá káchi Biblia. Nu̱ú párrafo 11 sa̱kuaʼayó xa̱ʼa ña̱yóʼo, ta̱ Jesús Ndióxi̱va i̱xava̱ʼa-ñaʼá. Soo Ndióxi̱ kǒo ni iinna ní ixava̱ʼa-ñaʼá, miíra kúú Ndióxi̱ ndiʼi tiempo (Salmo 90:2). Ta̱ Jesús ni iin yichi̱ va̱ása níka̱ʼa̱nra ña̱ iin kúúra xíʼin yivára. Ña̱ Biblia káxiní káʼa̱nña ta̱ chée kúú Jehová ta ta̱ loʼo kúú ta̱ Jesús (kaʼvi Juan 14:28; 1 Corintios 11:3). Iinlá Jehová kúú “Ndióxi̱ ta̱ kúúmií ndiʼi ndée” (Génesis 17:1). Kǒo inka Ndióxi̱ kivi koo táki̱ʼva íyo Jehová. *

13. ¿Ndáaña kúni̱ kachi Biblia tá káʼa̱nña ta̱ Jesús “kúú ta̱ nda̱kiʼin nu̱ú Ndióxi̱”?

13 Jehová xíʼin se̱ʼera ta̱ Jesús millón ta millón ku̱i̱ya̱ si̱íní xi̱ndoo xíʼin táʼanna tá kúma̱níka kuva̱ʼa tí ki̱mi xíʼin ñuʼú yóʼo. Á loʼoví xi̱kuʼvi̱-inina xi̱xini táʼanna (Juan 3:35; 14:31). Ta̱ Jesús nda̱a̱ táki̱ʼva káa yivára saá ni̱xi̱yora. Xa̱ʼa ña̱yóʼo ña̱ Biblia káʼa̱nña ta̱ Jesús ‘kúú ta̱ nda̱kiʼin nu̱ú Ndióxi̱’ (Colosenses 1:15). Nda̱a̱ táki̱ʼva íyo sava na̱ va̱lí ndákuna yivána, saá nda̱ku ta̱ Jesús yivára xíʼin ndiʼi ña̱ va̱ʼa ña̱ kúúmiíra xíʼin chiñu kéʼéra.

14. ¿Ndáaña ke̱ʼé Ndióxi̱ ña̱ va̱ʼa ka̱ku ta̱ Jesús nu̱ú ñuʼú yóʼo?

14 Ta̱ Jesús kǒo na̱ ní ixandúxa xíʼinra ña̱ sa̱ndákoora chí ndiví ta kixira nu̱ú ñuʼú yóʼo ta nduura iin ta̱a. Sana ndakanixi̱níún xa̱ʼa ña̱yóʼo: “¿Á va̱ʼa kaku iin ángel ta nduura iin ta̱a?”. Jehová ke̱ʼéra iin milagro. Sa̱ndaya̱ʼara se̱ʼera ta̱ Jesús ti̱xin ñá María iin ñá loʼo kúa̱an ñá ñuu Judá. Xa̱ʼa ña̱ kǒo iin ta̱a níki̱si̱ xíʼinñá, tá ka̱ku ta̱ loʼo se̱ʼeñá kǒo ku̱a̱chi níxikuumiíra, ta chi̱núuñá ki̱vi̱ra ña̱ kunaníra Jesús (Lucas 1:30-35).

¿NDÁA TA̱A XI̱KUU TA̱ JESÚS?

15. ¿Nda̱saa chíndeé ta̱ Jesús miíyó ña̱ va̱ʼa sakuaʼayó xa̱ʼa Jehová?

15 Ndiʼi ña̱ ke̱ʼé ta̱ Jesús xíʼin ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra tá ni̱xi̱yora nu̱ú ñuʼú chíndeéña miíyó ña̱ sákuaʼayó xa̱ʼara. Tixaʼvi ta̱ Jesús kivi sákuaʼatuyó xa̱ʼa Jehová. ¿Ndáa ki̱ʼva chíndeé ta̱ Jesús miíyó ña̱ sakuaʼayó xa̱ʼa Jehová? Ndakaʼún chi ta̱ Jesús kúú ta̱ ndákiʼin nu̱ú yivára. Xa̱ʼa ña̱yóʼo ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin na̱ discípulo: “Na̱ xa̱a̱ xi̱ni yi̱ʼi̱, xa̱a̱ xi̱nituna yivávai̱” (Juan 14:9). Ku̱mí tutu ña̱ va̱xi nu̱ú Biblia ña̱ naní Mateo, Marcos, Lucas, Juan, ku̱a̱ʼání ña̱ʼa nátúʼunña xa̱ʼa ta̱ Jesús, nátúʼunña xa̱ʼa ña̱ ke̱ʼéra xíʼin xa̱ʼa ña̱ va̱ʼa xi̱kuumiíra.

16. ¿Ndáa ña̱ʼa kúú ña̱ na̱túʼun ta̱ Jesús xa̱ʼa ta ndáa míí ki̱xi ña̱ sa̱náʼa̱ra?

16 Ta̱ Jesús “Maestro” xi̱ka̱ʼa̱nna xíʼinra (Juan 1:38; 13:13). ¿Ndáa ña̱ʼa sa̱náʼa̱ra na̱ yiví? Na̱túʼunra xíʼinna xa̱ʼa tu̱ʼun va̱ʼa ña̱ káʼa̱n ndáa ki̱ʼva kaʼndachíñu Ndióxi̱. Tá ná kaʼndachíñura nu̱ú ñuʼú yóʼo ku̱a̱ʼání bendición taxira ndaʼa̱ na̱ yiví na̱ ndinuʼu-ini ndásakáʼnu-ñaʼá (Mateo 4:23). ¿Ndáana ni̱ka̱ʼa̱n xíʼin ta̱ Jesús natúʼunra xa̱ʼa ña̱yóʼo? Ta̱ Jesús ni̱ka̱ʼa̱n: “Ña̱ sánáʼi̱ ndóʼó su̱ví xi̱ní miíi̱ níkanaña, xi̱ní ta̱ chi̱ndaʼá yi̱ʼi̱va ka̱naña”, ña̱yóʼo kúni̱ kachiña Jehová ni̱ka̱ʼa̱n xíʼinra (Juan 7:16). Ta̱ Jesús xíni̱ra chi yivára kúni̱ra ná kunda̱a̱-ini na̱ yiví xa̱ʼa tu̱ʼun va̱ʼa ña̱ káʼa̱n xa̱ʼa Reino Ndióxi̱. Nu̱ú capítulo 8 sakuaʼakayó xa̱ʼa Reino yóʼo.

17. ¿Ndáa míí ni̱xi̱ka ta̱ Jesús sa̱náʼa̱ra na̱ yiví, ta nda̱chun xi̱ndi̱ʼi̱ní-inira xa̱ʼana?

17 ¿Ndáa míí ni̱xi̱ka ta̱ Jesús sa̱náʼa̱ra na̱ yiví? Ndáaka míí nu̱ú xi̱ndoona: sa̱náʼa̱ra na̱ ndóo yuku̱, na̱ ndóo ñuu náʼnu á ñuu válí, sa̱náʼa̱tura nu̱ú yáʼvi, ni̱xi̱kara veʼe tá veʼena. Kǒo níxindatura ña̱ kixa̱a̱ mií na̱ yiví nu̱úra, chi ni̱xi̱kara na̱ndukúrana (Marcos 6:56; Lucas 19:5, 6). ¿Nda̱chun xi̱niñúʼura tiempora xíʼin ndéera ña̱ sa̱náʼa̱rana? Saáchi yivára kúú ta̱ ni̱ka̱ʼa̱n ña̱ keʼéraña, ta nina ña̱ xi̱kuni̱ yivára xi̱keʼéra (Juan 8:28, 29). Íyo inka xa̱ʼa kúú ña̱ na̱túʼunra xíʼinna, xa̱ʼa ña̱ xi̱kundáʼvi-inira xi̱xinira ndiʼi na̱ xi̱xa̱ʼa̱n nu̱úra (kaʼvi Mateo 9:35, 36). Na̱ su̱tu̱ kúú na̱ xíniñúʼu sánáʼa̱ na̱ yiví ña̱ nda̱a̱ xa̱ʼa Ndióxi̱ xíʼin xa̱ʼa ña̱ káʼa̱nra, soo na̱yóʼo na̱ sa̱ndákoovana kúú na̱ yiví ta kǒo nísanáʼa̱nana. Ta̱ Jesús xíni̱ra ña̱ ndiʼi na̱yóʼo xíniñúʼu kunda̱a̱-ini xa̱ʼa Ndióxi̱.

18. ¿Ndáa ña̱ʼa xi̱keʼé ta̱ Jesús kútóokaún?

18 Ta̱ Jesús va̱ʼaní ni̱xi̱yo inira xíʼin na̱ yiví, va̱ʼaní ta̱a xi̱kuura. Nda̱a̱ na̱ va̱lí va̱ʼa xi̱kuyatin nu̱úra kǒo níyi̱ʼvína kuninara (Marcos 10:13-16). Va̱ʼa ni̱xi̱yo ndiʼi na̱ yiví nu̱úra. Kǒo níkutóora ña̱ xi̱keʼé na̱ yiví na̱ sándáʼvi, ni na̱ kéʼé ña̱ síkí (Mateo 21:12, 13). Tá tiempo xi̱naʼá ni ku̱a̱ʼá na̱ kǒo ní ixato̱ʼó ná si̱ʼí, soo ta̱ Jesús i̱xato̱ʼóvaraná (Juan 4:9, 27). Ta̱ Jesús vitání ni̱xi̱yo inira. Iin yichi̱ nda̱a̱ nda̱katara xa̱ʼa na̱ apóstol, tá tiempo xi̱naʼá na̱ musova xi̱keʼé ña̱yóʼo.

Ndáaka míí nu̱ú ndóo na̱ yiví ta̱ Jesús ni̱xa̱ʼa̱nra na̱túʼunra xíʼinna xa̱ʼa Ndióxi̱

19. ¿Ndáaña ke̱ʼé ta̱ Jesús ta xíʼin ña̱yóʼo ni̱na̱ʼa̱ra ña̱ ndixa kúndáʼvi-inira xínira na̱ yiví?

19 Ta̱ Jesús xíʼin ndée ña̱ ta̱xi Ndióxi̱ ndaʼa̱ra sa̱ndáʼara na̱ yiví na̱ xi̱ñuʼu ndaʼa̱ tu̱ndóʼo, xíʼin ña̱yóʼo ni̱na̱ʼa̱ra ña̱ xi̱kundáʼvi-inira xi̱nirana (Mateo 14:14). Ná ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa iin ta̱ xi̱kuumií kue̱ʼe̱ lepra ni̱xa̱ʼa̱nra nu̱ú ta̱ Jesús ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: “Táta tá kúni̱ún, kiviva sandaʼún yi̱ʼi̱”. Nda̱a̱ níma̱ ta̱ Jesús ni̱kusuchí xi̱nira ta̱yóʼo. Tasaá ti̱inrara ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: “Kúni̱vai̱ sandaʼi̱ yóʼó, ná nduva̱ʼún”. Tasaá nda̱ʼavara (Marcos 1:40-42). ¿Á ni̱kusi̱í-inira ña̱ ndu̱va̱ʼara túviún?

NI̱XI̱YO NDA̱KÚ-INIRA XÍʼIN NDIÓXI̱ NDA̱A̱ KI̱VI̱ NI̱XI̱ʼI̱RA

20, 21. ¿Nda̱chun káʼa̱nyó ña̱ va̱ʼaní yichi̱ sa̱ndákoo ta̱ Jesús nu̱úyó xa̱ʼa ña̱ ni̱xi̱yo nda̱kú-inira xíʼin Ndióxi̱ ta xi̱niso̱ʼora ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra?

20 Ta̱ Jesús va̱ʼaní yichi̱ sa̱ndákoora nu̱úyó xa̱ʼa ña̱ ni̱xi̱yo nda̱kú-inira xíʼin Ndióxi̱. Ni ku̱a̱ʼání ña̱ ndo̱ʼora, ni ku̱ndiva̱ʼana xíʼinra kǒo nísandákoora ña̱ ndasakáʼnura yivára. Kǒo níkeʼéra ña̱ kúni̱ ta̱ Ndi̱va̱ʼa (Mateo 4:1-11). Sava na̱ veʼera kǒo níxiinna kandíxanara. Nda̱a̱ ni̱ka̱ʼa̱nna ña̱yóʼo xa̱ʼara: “Ta̱ sánava kúúra” (Marcos 3:21). Soo ta̱ Jesús va̱ása níndakava-inira xa̱ʼa ña̱yóʼo, ke̱ʼé tá ke̱ʼékavara ña̱ kúni̱ Ndióxi̱. Na̱ yiví na̱ kǒo kúni̱ xíniñaʼá tá i̱xandi̱va̱ʼana xíʼinra ta ka̱ninara kǒo níkeʼéra á níka̱ʼa̱nra ni iin ña̱ʼa xíʼinna (1 Pedro 2:21-23).

21 Ta̱ Jesús ni ndo̱ʼoníra i̱xaa na̱ sáa̱-ini xíniñaʼá ni saáví ni̱xi̱yo nda̱kú-inira xíʼin Ndióxi̱ nda̱a̱ ki̱vi̱ ni̱xi̱ʼi̱ra (kaʼvi Filipenses 2:8). Ndakanixi̱ní xa̱ʼa ndiʼi ña̱ i̱xaana xíʼinra tá xa̱a̱ ni̱numí kuvira. I̱xandakú-inira tá ti̱innara ku̱a̱ʼa̱n xíʼinna, ni̱xi̱yo na̱ testigo ni̱ka̱ʼa̱n tu̱ʼun vatá xa̱ʼara, na̱ juez xa̱ʼndana chiñu ña̱ ná kaʼnínara, ni̱xi̱yo na̱ ni̱kusikindañaʼá ta na̱ soldado i̱xandi̱va̱ʼana xíʼinra. Tá tíkaara ndaʼa̱ yitu̱n ni̱ka̱ʼa̱nra: “Ni̱xi̱nu ndiʼiña” (Juan 19:30). Tá ni̱ya̱ʼa u̱ni̱ ki̱vi̱ ña̱ ni̱xi̱ʼi̱ra, yivára sa̱ndátakuñaʼá ta ndu̱ura iin espíritu (1 Pedro 3:18). Loʼo semana ni̱ya̱ʼa tasaá ndi̱kóra chí ndiví, ta kán “ni̱xa̱a̱ra xi̱kundúʼura chí ndaʼa̱ kúaʼa Ndióxi̱” ndátura ña̱ nda̱kiʼinra kaʼndachíñura (Hebreos 10:12, 13).

22. ¿Ndáaña va̱ʼa ndakiʼinyó xa̱ʼa ña̱ ni̱xi̱yo nda̱kú-ini ta̱ Jesús xíʼin Ndióxi̱ nda̱a̱ ki̱vi̱ ni̱xi̱ʼi̱ra?

22 ¿Ndáaña va̱ʼa ndakiʼinyó xa̱ʼa ña̱ ni̱xi̱yo nda̱kú-ini ta̱ Jesús xíʼin Ndióxi̱ nda̱a̱ ki̱vi̱ ni̱xi̱ʼi̱ra? Ña̱ ni̱xi̱ʼi̱ra xa̱ʼayó xu̱nára yichi̱ nu̱úyó ña̱ kivi xa̱a̱yó kooyó ndiʼi tiempo nu̱ú ñuʼú livi, nda̱a̱ táki̱ʼva xi̱kuni̱ Jehová tá xa̱ʼa. Nu̱ú inka capítulo sakuaʼayó nda̱saa kivi chindeé ña̱ ni̱xi̱ʼi̱ ta̱ Jesús miíyó ña̱ va̱ʼa kooyó ndiʼi tiempo.

^ párr. 7 Nu̱ú apéndice “Ta̱ profeta Daniel ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ kixa̱a̱ ta̱ Mesías” yóʼo káʼa̱nña nda̱saa ni̱xi̱nu ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Daniel xa̱ʼa ta̱ Jesús.

^ párr. 11 Jehová kúú yiváyó chi ta̱yóʼo kúú ta̱ i̱xava̱ʼa ndiʼi ña̱ʼa (Isaías 64:8). Mií Ndióxi̱ i̱xava̱ʼa ta̱ Jesús, ña̱kán naníra se̱ʼe Ndióxi̱. Saátu na̱ ángel ta saátu ta̱ Adán nanína se̱ʼe Ndióxi̱ (Job 1:6; Lucas 3:38).

^ párr. 12 Nu̱ú apéndice “¿Á u̱ni̱ kúú Ndióxi̱ íyo?” yóʼo va̱ʼa kunda̱a̱ka-iniún su̱ví iin kúú ta̱ Jesús xíʼin Ndióxi̱.