Ir al contenido

Ir al índice

CAPÍTULO 8

¿Ndáaña kúú Reino Ndióxi̱?

¿Ndáaña kúú Reino Ndióxi̱?
  • ¿Ndáaña káʼa̱n Biblia xíʼinyó xa̱ʼa Reino Ndióxi̱?

  • ¿Ndáaña keʼé ta̱ rey ta̱ nda̱ka̱xin Ndióxi̱?

  • ¿Ama kúú ña̱ xi̱nu ndiʼi ña̱ kúni̱ Ndióxi̱?

1. ¿Ndáa oración kúú ña̱ ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa?

KU̱A̱ʼÁNÍ na̱ yiví xíni̱na oración ña̱ padrenuestro. Ta̱ Jesús kúú ta̱ sa̱ndákoo yichi̱ nu̱úyó ndáa ki̱ʼva ka̱ʼa̱nyó xíʼin Ndióxi̱. Siʼna ná ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa u̱ni̱ ña̱ʼa ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús xa̱ʼa, tasaá kunda̱a̱ va̱ʼa iniyó ndáaña kúú ña̱ káʼa̱n Biblia xa̱ʼa ña̱yóʼo.

2. ¿Ndáa u̱ni̱ ña̱ʼa kúú ña̱ sa̱náʼa̱ ta̱ Jesús na̱ discípulora ndukúna nu̱ú Ndióxi̱?

2 Ta̱ Jesús ni̱ka̱ʼa̱nra: “Ndóʼó tá káʼa̱nndó xíʼin Ndióxi̱ siʼa kachindó: ‘Yivándi̱ ta̱ íyo chí ndiví, ndasayi̱i̱ ki̱vi̱ún. Ná kixa̱a̱ ña̱ kaʼndachíñún. Saá koo ña̱ kúni̱ miíún, táki̱ʼva íyo chí ndiví, saá ná koo nu̱ú ñuʼú yóʼo’” (Mateo 6:9-13). ¿Ndáaña kúni̱ kachi u̱ni̱ saá ña̱ʼa ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra xa̱ʼa?

3. ¿Ndáa ña̱ʼa kúú ña̱ xíniñúʼu sakuaʼakayó xa̱ʼa Reino Ndióxi̱?

3 Xa̱a̱ ku̱a̱ʼání ña̱ʼa sa̱kuaʼayó xa̱ʼa ki̱vi̱ Ndióxi̱. Ta xa̱a̱ sa̱kuaʼatuyó xa̱ʼa ndáa ña̱ʼa kúú ña̱ kúni̱ra ta ndáaña kúú ña̱ xa̱a̱ ke̱ʼéra ta ndáaña kúú ña̱ kúma̱níka keʼéra. Soo, ¿ndáaña kúni̱ kachi ta̱ Jesús tá ni̱ka̱ʼa̱nra ná kixa̱a̱ ki̱vi̱ ña̱ kaʼndachíñu Ndióxi̱? ¿Ndáaña kúú Reino Ndióxi̱? ¿Ndáaña keʼéra ña̱ va̱ʼa nduyi̱i̱ ki̱vi̱ra? ¿Nda̱chun káʼa̱nña tá ná kixa̱a̱ ki̱vi̱ ña̱ kaʼndachíñu Ndióxi̱ saá kúú ña̱ xi̱nu ña̱ kúni̱ra?

¿NDÁAÑA KÚÚ REINO NDIÓXI̱?

4. ¿Ndáaña kúú Reino Ndióxi̱, ta ndáa ta̱ nda̱ka̱xinra?

4 ¿Ndáaña kúú Reino Ndióxi̱? Ndióxi̱ nda̱ka̱xinra iin ta̱ kaʼndachíñu. ¿Ndáa ta̱ nda̱ka̱xinra? Ta̱ Jesús nda̱ka̱xinra. Ta̱yóʼo káʼnuníra nu̱ú ndiʼi na̱ chíñu ñuyǐví yóʼo; ña̱kán káʼa̱n Biblia xa̱ʼara ña̱ kúúra “rey nu̱ú ndiʼi na̱ kúú rey ta kúúra táta nu̱ú ndiʼi na̱ xi̱ku̱aʼa na̱ xáʼndachíñu” (1 Timoteo 6:15). Ta̱ Jesús íyoní ndée ndaʼa̱ra ña̱ keʼéra ndiʼi ña̱ va̱ʼa nu̱ú na̱ chíñu ñuyǐví yóʼo.

5. ¿Ndáa míí koo ta̱ Jesús tá ná kaʼndachíñura, ta ndáana kiʼinra kuenta xíʼin?

5 ¿Ndáa míí koo ta̱ Jesús tá ná kaʼndachíñura? Táki̱ʼva xa̱a̱ sa̱kuaʼayó tá xa̱ʼnínara, tándi̱ʼi nda̱takura, ta ni̱ya̱ʼa 40 ki̱vi̱ ta ku̱a̱ʼa̱nra chí ndiví (Hechos 2:33). Ña̱kán ta̱ Jesús chí ndivíva koora kaʼndachíñura káchi ña̱ Biblia (2 Timoteo 4:18). Soo, ni chí ndiví ná koora saá kiʼinvara kuenta xíʼin na̱ koo nu̱ú ñuʼú (kaʼvi Revelación 11:15).

6, 7. ¿Nda̱chun va̱ʼaní rey kúú ta̱ Jesús?

6 Ta̱ Jesús va̱ʼaní rey kuura. ¿Nda̱chun va̱ʼaní rey kuura? Saáchi nda̱a̱ ni iin ki̱vi̱ va̱ása kuvira. Ña̱ Biblia káchiña síínní íyora nu̱ú na̱ chíñu ñuyǐví yóʼo “saáchi ni iin ki̱vi̱ va̱ása kuvira, ta íyora nu̱ú yéʼéní ñuʼu̱ ta ni iinna kǒo kívi xa̱a̱ nu̱ú íyora” (1 Timoteo 6:16). Ña̱kán ndiʼi ña̱ʼa va̱ʼa keʼéra va̱ása ndiʼi-xa̱ʼaña.

7 Koto ña̱ káʼa̱n Biblia xa̱ʼa ta̱ Jesús: “Koo espíritu Jehová xíʼinra ña̱ va̱ʼa ndíchi koo xi̱níra ta ku̱a̱ʼá ña̱ʼa kunda̱a̱-inira, koo espíritu Jehová xíʼinra ña̱ va̱ʼa taxira consejo ta koo ndée ndaʼa̱ra ta yi̱ʼvíra kunira Jehová. Ta xíʼin ña̱ kúsi̱í-inira to̱ʼó koora xíʼin Jehová. Va̱ása tiinra ku̱a̱chi xíʼin kuití ña̱ xítora, ni va̱ása tiinra ku̱a̱chi xa̱ʼa kuití ña̱ xíniso̱ʼora. Nda̱kúní tiinra ku̱a̱chi xíʼin na̱ nda̱ʼví, nda̱kúní tiinra ku̱a̱chi xíʼin na̱ vitá-ini na̱ ndóo nu̱ú ñuʼú yóʼo” (Isaías 11:2-4). ¿Á kǒo kútóún kaʼndachíñu ta̱yóʼo nu̱ún?

8. ¿Ndáana kaʼndachíñu xíʼin ta̱ Jesús?

8 Ná sakuaʼayó inka ña̱ʼa xa̱ʼa ta̱ nda̱ka̱xin Ndióxi̱: su̱ví iinlá miíra kaʼndachíñu chi kaʼndachíñu inkana xíʼinra. Ná kotoyó ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Pablo xíʼin ta̱ Timoteo: “Tá ndakú ná koo iniyó nu̱ú ndiʼi ña̱ va̱xi nu̱úyó saá kúú ña̱ inkáchi kaʼndachíñuyó” xíʼin ta̱ Jesús (2 Timoteo 2:12). Ta̱ Pablo, ta̱ Timoteo xíʼin savaka na̱ nda̱ka̱xin Ndióxi̱ ku̱ʼu̱n kaʼndachíñu xíʼin ta̱ Jesús chí ndiví. ¿Nda̱saa kúú na̱ ku̱ʼu̱n kaʼndachíñu?

9. ¿Nda̱saana kaʼndachíñu xíʼin ta̱ Jesús, ta ama ki̱xaʼá Ndióxi̱ ndáka̱xinrana?

9 Tá xa̱a̱ sa̱kuaʼayó nu̱ú capítulo 7 ña̱ libro yóʼo, ta̱ apóstol Juan sa̱túviña nu̱úra ta xi̱nira “tá káa iin ndikachi [Jesucristo] saá káa ta̱ níndichi nu̱ú yuku̱ Sión, ta xíʼin ta̱yóʼo ndíta 144,000 na̱ ni̱ka̱ʼyi̱ chí teʼé ki̱vi̱ miíra xíʼin ki̱vi̱ yivára”. ¿Ndáana kúú na̱ 144,000? Ta̱ Juan ni̱ka̱ʼa̱nra: ‘Na̱yóʼo kúú na̱ ndíku̱n ta̱ ndikachi ku̱a̱ʼa̱nna nda̱a̱ ndáaka mií nu̱ú ku̱a̱ʼa̱nra. Na̱yóʼo kúú na̱ nda̱ka̱xin Ndióxi̱ ti̱xin na̱ ñuyǐví’ (Revelación 14:1, 4). Na̱ discípulo ta̱ Jesús na̱ ndinuʼu-ini ndíku̱nñaʼá na̱yóʼo kúú na̱ nda̱ka̱xinna ku̱ʼu̱n chí ndiví kaʼndachíñuna. Ndi̱ku̱n tá xíʼi̱na ndátakuna chí ndiví, ta na̱yóʼo kúú na̱ kaʼndachíñuna nu̱ú ñuʼú yóʼo xíʼin ta̱ Jesús (Revelación 5:10). Nani tá ku̱i̱ya̱ 33 saá kúú ña̱ ki̱xaʼá Ndióxi̱ ndáka̱xinra na̱ ku̱ʼu̱n chí ndiví nda̱a̱ ná xi̱nu na̱ 144,000.

10. ¿Nda̱chun va̱ʼaní ini Jehová ña̱ nda̱ka̱xinra ta̱ Jesús xíʼin na̱ 144,000 ña̱ kaʼndachíñuna nu̱úyó?

10 Va̱ʼaní ini Jehová ña̱ nda̱ka̱xinra ta̱ Jesús xíʼin na̱ 144,000 ña̱ kaʼndachíñuna nu̱úyó. Ta̱ Jesús iin ta̱a xi̱kuura ña̱kán va̱ʼaní xíni̱ra ndiʼi ña̱ ndóʼo na̱ ñuyǐví. Ta̱ Pablo ni̱ka̱ʼa̱nra xa̱ʼa ta̱ Jesús “ña̱ kúnda̱a̱-inira xa̱ʼa ndiʼi ña̱ ndóʼoyó, chi nda̱a̱ tá ndóʼoyó saá ndo̱ʼora ni̱xi̱yo tu̱ndóʼo nu̱úra, soo ta̱yóʼo kǒo ku̱a̱chi níxikuumiíra” (Hebreos 4:15; 5:8). Na̱ kaʼndachíñu xíʼinra ku̱a̱ʼání tu̱ndóʼo ni̱ya̱ʼana nu̱ú, ta xíni̱na ña̱ ndóʼoyó na̱ yiví. Xi̱kuutu na̱yóʼo na̱ yiví ku̱a̱chi, xi̱kuumiína kue̱ʼe̱. Ña̱kán tá ná kaʼndachíñuna va̱ʼaní kunda̱a̱-inina xíʼin ndiʼi ña̱ ndóʼoyó.

¿NDÁAÑA KEʼÉ TA̱ REY TA̱ NDA̱KA̱XIN NDIÓXI̱?

11. ¿Nda̱chun ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús xíʼin na̱ discípulora ña̱ ka̱ʼa̱nna xíʼin Ndióxi̱ ña̱ ná koo ña̱ kúni̱ miíra chí ndiví?

11 Ta̱ Jesús su̱ví kuití níka̱ʼa̱nra ña̱ ka̱ʼa̱nna xíʼin Ndióxi̱ ña̱ kixira kaʼndachíñura, chi saátu ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna ña̱ ná ka̱ʼa̱nna ña̱ ná koo ña̱ kúni̱ mií Ndióxi̱ “chí ndiví, saátu nu̱ú ñuʼú yóʼó”. Chi ndiví nu̱ú íyo Ndióxi̱ na̱ ángel kéʼéna nina ña̱ kúni̱ Ndióxi̱. Soo nu̱ú capítulo 3 ña̱ libro yóʼo sa̱kuaʼayó iin ángel Ndi̱va̱ʼa va̱ása níkeʼékara ña̱ kúni̱ Ndióxi̱ ta sa̱ndáʼvira ta̱ Adán xíʼin ñá Eva ta ni̱ki̱ʼvina ku̱a̱chi nu̱ú Ndióxi̱. Nu̱ú capítulo 10 sakuaʼakayó xa̱ʼa ña̱ káʼa̱n Biblia xa̱ʼa ta̱ ángel Ndi̱va̱ʼa yóʼo. Ndióxi̱ ta̱xira ni̱xi̱yo ta̱ ángel yóʼo xíʼin na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa ítáʼan xíʼinra chí ndiví loʼo tiempo. Ña̱kán su̱ví ndiʼi na̱ níxindoo chí ndiví níxikeʼé ña̱ kúni̱ Ndióxi̱. Soo tá ná kixaʼá ta̱ Jesús kaʼndachíñura síínva koo saá, chi kani táʼanra xíʼin ta̱ Ndi̱va̱ʼa (kaʼvi Revelación 12:7-9).

12. ¿Ndáa u̱vi̱ ña̱ʼa kúú ña̱ káʼa̱n Revelación 12:10 xa̱ʼa?

12 Yóʼo va̱xi tu̱ʼun ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n Biblia kuu: “Ta xi̱niso̱ʼi̱ iin ta̱chí ndeékaví ni̱ka̱ʼa̱nna chí ndiví: ‘Vitin ki̱xa̱a̱ ki̱vi̱ ña̱ ka̱kuna ta ki̱xa̱a̱ ki̱vi̱ ña̱ kaʼndachíñu ta̱ Cristo, saáchi nda̱a̱ ni̱nu̱ sa̱kánara ta̱ [Ndi̱va̱ʼa] chíka̱a̱ ku̱a̱chi na̱ ñaniyó, chi ñu̱ú xíʼin káʼñu chíka̱a̱ra ku̱a̱china nu̱ú Ndióxi̱’” (Revelación 12:10). ¿Á ki̱ʼún kuenta xíʼin u̱vi̱ saá ña̱ káʼa̱n versículo yóʼo xa̱ʼa? Siʼna káʼa̱nña ña̱ ki̱xaʼá xáʼndachíñu ta̱ Jesús, chi ta̱yóʼo kúú ta̱ rey nda̱ka̱xin Ndióxi̱. Ta saátu káʼa̱nña xa̱ʼa ta̱ Ndi̱va̱ʼa ña̱ ta̱vánara chí ndiví ta va̱xira nu̱ú ñuʼú yóʼo.

13. ¿Ndáaña ku̱u tá chi̱ka̱a̱na ta̱ Ndi̱va̱ʼa va̱xira nu̱ú ñuʼú yóʼo?

13 Chí nu̱ú loʼoka sakuaʼayó, u̱vi̱ saá ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa yóʼo ña̱ xa̱a̱ ni̱ya̱ʼa kúúña. Ta, ¿ndáaña ku̱u tá ni̱ya̱ʼa ña̱yóʼo? Ná kotoyó ña̱ ku̱u chí ndiví: “Xa̱ʼa ña̱yóʼo kusi̱í-inindó, ndóʼó na̱ ndóo chí ndiví” (Revelación 12:12). Tasaá ku̱u, na̱ ángel na̱ ndóo chí ndiví ni̱kusi̱íní-inina tá va̱xi ta̱ Ndi̱va̱ʼa nu̱ú ñuʼú, saáchi ndiʼi na̱ ki̱ndoo chí ndiví si̱ín iinlá Jehová ndásakáʼnu ndiʼina ta kǒoka ku̱a̱chi ndóona. Ña̱kán kúúña chí ndiví xa̱a̱ kéʼévana ña̱ kúni̱ Ndióxi̱ vitin.

Ña̱ chi̱ndaʼána ta̱ Ndi̱va̱ʼa nu̱ú ñuʼú yóʼo, ña̱kán ki̱xaʼání tu̱ndóʼo. Soo xa̱a̱ kúyatin ndiʼi-xa̱ʼa ndiʼi ña̱yóʼo

14. ¿Ndáaña ku̱u tá va̱xi ta̱ Ndi̱va̱ʼa nu̱ú ñuʼú yóʼo?

14 ¿Ndáaña ku̱u nu̱ú ñuʼú yóʼo? Ña̱ Biblia káchiña: “Ay ndáʼviní na̱ ndóo nu̱ú ñuʼú, saáchi ta̱ Ndi̱va̱ʼa ku̱a̱ʼa̱nra nu̱ú ñuʼú, ta sáa̱níra, chi kúnda̱a̱-inira loʼo kuití tiempo kíndo̱o nu̱úra” (Revelación 12:12). Ta̱ Ndi̱va̱ʼa sáa̱níra chi ta̱vánara chí ndiví ta loʼo tiempo kíndo̱o nu̱úra. Xa̱ʼa ña̱ sáa̱níra kúúña ndeéní xíkara sákakura ku̱a̱chi nu̱ú ñuʼú yóʼo. Nu̱ú inka capítulo sakuaʼayó xa̱ʼa tu̱ndóʼo ña̱ íyo vitin. Ta vitin ná kunda̱a̱-iniyó xa̱ʼa ña̱yóʼo: ¿ndáaña keʼé ta̱ rey ta̱ ndaka̱xin Ndióxi̱ ña̱ va̱ʼa ná koo ña̱ kúni̱ Ndióxi̱ nu̱ú ñuʼú yóʼo?

15. ¿Ndáaña kúni̱ Ndióxi̱ koo nu̱ú ñuʼú yóʼo?

15 ¿Á ndákaʼún ndáaña kúni̱ Ndióxi̱ koo nu̱ú ñuʼú yóʼo? Táki̱ʼva sa̱kuaʼayó nu̱ú capítulo 3, Jehová kúni̱ra ña̱ liviní ná koo iníísaá ñuyǐví ta nina na̱ yiví va̱ʼa ná koo nu̱úña ta nda̱a̱ ni iin ki̱vi̱ ná kǒo kuvina. Ta̱ Ndi̱va̱ʼa tá sa̱ndáʼvira ta̱ Adán xíʼin ñá Eva ña̱ ni̱ki̱ʼvina ku̱a̱chi nu̱ú Ndióxi̱ va̱ása níxinuka ña̱ xi̱kuni̱ Ndióxi̱ koo nu̱ú ñuʼú yóʼo. Soo ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra ñúʼuva inira xa̱ʼaña. Jehová kúni̱ra xi̱nu nu̱ú tu̱ʼun yóʼo: “Na̱ yiví va̱ʼa kúú na̱ koo nu̱ú ñuʼú, ta ndiʼi tiempo kundoona nu̱úña” (Salmo 37:29). Ta̱ rey ta̱ nda̱ka̱xin Ndióxi̱ kúú ta̱ kuchiñu keʼé ndiʼi ña̱yóʼo. ¿Ndáaña keʼéra ña̱ va̱ʼa xi̱nu ña̱yóʼo?

16, 17. ¿Ndáaña káʼa̱n Daniel 2:44 xa̱ʼa ta̱ rey ta̱ nda̱ka̱xin Ndióxi̱?

16 Nu̱ú Daniel 2:44 káʼa̱nña: “Ta ki̱vi̱ ná kundoo na̱ chíñu kán ta̱ íyo chí ndiví chindúʼúra iin ta̱ kaʼndachíñu ta va̱ása ndiʼi-xa̱ʼa ña̱ kuniʼi chíñura. Ta chiñu ña̱ kuumií ta̱yóʼo va̱ása ndakiʼin inkanaña ndaʼa̱ra. Ta sandiʼi-xa̱ʼara ndiʼi na̱ chiñu ñuyǐví yóʼo, ta mitúʼunra koo ndiʼi tiempo”. ¿Ndáaña káʼa̱n texto yóʼo xíʼinyó xa̱ʼa ta̱ nda̱ka̱xin Ndióxi̱?

17 Káʼa̱nña xíʼinyó ta̱ rey ta̱ nda̱ka̱xin Ndióxi̱ kixaʼára kaʼndachíñura tá ndóoka na̱ chíñu ñuyǐví yóʼo. Ta saátu káʼa̱nña xíʼinyó ta̱yóʼo koora ndiʼi tiempo. Ni iin na̱ chíñu kǒo kuchiñuna ndakiʼinna chiñu ndaʼa̱ra. Ta káʼa̱nkaña xíʼinyó ta̱ rey ta̱ nda̱ka̱xin Ndióxi̱ kani táʼanra xíʼin na̱ chíñu ñuyǐví yóʼo ta kuchiñura xíʼinna. Tándi̱ʼi si̱ín iinlá miíra kaʼndachíñu iníísaá ñuyǐví, ta va̱ʼaní rey kuura.

18. ¿Nda̱saa naní guerra nu̱ú kani táʼan ta̱ rey ta̱ nda̱ka̱xin Ndióxi̱ xíʼin na̱ chíñu ñuyǐví yóʼo?

18 Ku̱a̱ʼáka ña̱ʼa káʼa̱n Biblia xa̱ʼa ña̱yóʼo xíʼin xa̱ʼa na̱ chíñu ñuyǐví yóʼo. Káʼa̱nña xíʼinyó tá ná kuyatin kixa̱a̱ guerra yóʼo, na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa iníí kakana xaxána tu̱ʼun vatá nu̱ú ndiʼi na̱ chíñu ñuyǐví yóʼo ña̱ sandáʼvinana. ¿Nda̱chun sandáʼvinana? Ña̱ kutáʼan ndiʼina ña̱ kani táʼanna xíʼin Ndióxi̱. Ndiʼi na̱ chíñu ndakutáʼanna “nu̱ú lugar ña̱ naní tu̱ʼun hebreo Armagedón” (Revelación 16:14, 16). Xíʼin ña̱ ka̱ʼviyó nu̱ú u̱vi̱ texto yóʼo kúnda̱a̱-iniyó Armagedón naní guerra nu̱ú kani táʼan ta̱ rey ta̱ nda̱ka̱xin Ndióxi̱ xíʼin na̱ chíñu ñuyǐví yóʼo.

19, 20. ¿Ndáa xa̱ʼa kúú ña̱ va̱ása íyo ñuʼú yóʼo táki̱ʼva kúni̱ Ndióxi̱?

19 ¿Ndáaña keʼé ta̱ rey ta̱ nda̱ka̱xin Ndióxi̱ tá ná ndiʼi koo Armagedón? Ná ndakaʼányó xa̱ʼa ña̱ xi̱kuni̱ Jehová koo nu̱ú ñuʼú yóʼo: kúni̱ra nduliviña ta nina na̱ yiví va̱ʼa koo nu̱úña ta iinlá ta̱kán ndasakáʼnu ndiʼina. ¿Ndáa xa̱ʼa kúú ña̱ va̱ása íyo ñuʼú yóʼo táki̱ʼva kúni̱ Ndióxi̱? Saáchi ndiʼiyó kúúyó na̱ yiví ku̱a̱chi, xa̱ʼa ña̱yóʼo kúúmiíyó kue̱ʼe̱ ta xíʼi̱yó. Soo, nu̱ú capítulo 5 sa̱kuaʼayó ta̱ Jesús ni̱xi̱ʼi̱ra xa̱ʼayó ña̱ va̱ʼa kutakuyó ndiʼi tiempo. Sana ndákaʼún xa̱ʼa ña̱yóʼo: “Saáchi kúʼvi̱ní-ini Ndióxi̱ xínira ndiʼi na̱ yiví ña̱kán ta̱xira se̱ʼera ta̱ mitúʼun, ndiʼi na̱ kándíxañaʼá kǒo ndiʼi-xa̱ʼana, chi kutakuna ndiʼi tiempo” (Juan 3:16).

20 Inka tuku xa̱ʼa ña̱ kúma̱níka koo ña̱ kúni̱ Ndióxi̱ kúú ña̱ íyoní na̱ yiví na̱ kéʼé ña̱ va̱ása va̱ʼa. Káʼa̱nna tu̱ʼun vatá, sándáʼvina, kéʼéna ña̱ kini. Kǒo kúni̱na keʼéna ña̱ kúni̱ Ndióxi̱. Soo ndiʼi na̱ kéʼé ña̱ kini ndiʼi-xa̱ʼana tá ná kixa̱a̱ guerra Ndióxi̱ ña̱ naní Armagedón (kaʼvi Salmo 37:10). Inka tuku xa̱ʼa ña̱ kúma̱níka koo ña̱ kúni̱ Ndióxi̱ kúúña na̱ chíñu ñuyǐví yóʼo va̱ása káʼa̱nna xíʼin na̱ yiví ña̱ keʼéna ña̱ kúni̱ Ndióxi̱. Sava na̱yóʼo va̱ása kúchiñuna kaʼndachíñu viína, íxandi̱va̱ʼana xíʼin na̱ yiví ta sándáʼvinana. Ña̱kán va̱ʼaní káʼa̱n Biblia xa̱ʼana: “Ña̱ xáʼndachíñu ta̱a nu̱ú ta̱a táʼan miína nina tu̱ndóʼova íyo” (Eclesiastés 8:9).

21. ¿Ndáaña keʼé ta̱ rey Jesús ña̱ va̱ʼa xi̱nu ña̱ kúni̱ Ndióxi̱?

21 Tá ná ndiʼi kixi Armagedón, si̱ín iinlá rey kaʼndachíñu nu̱ú ndiʼina. Ta̱yóʼo kúú ta̱ saxínu ndiʼi ña̱ kúni̱ Ndióxi̱ ta ku̱a̱ʼání ña̱ va̱ʼa koo saá. Ta̱ rey yóʼo chika̱a̱ra ta̱ Ndi̱va̱ʼa xíʼin na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa ini iin ya̱vi̱ naa 1,000 ku̱i̱ya̱ (Revelación 20:1-3). Tasaá kúú ña̱ kǒoka kue̱ʼe̱ koo ni kǒoka na̱ kuvi, va̱ʼa xa̱a̱ ndiʼina koona ndiʼi tiempo (kaʼvi Revelación 22:1-3). Ta ndasalivira iníísaá nu̱ú ñuʼú yóʼo. Saá kúú ña̱ xi̱nu ndiʼi ña̱ kúni̱ Ndióxi̱ ta nduyi̱i̱ ki̱vi̱ra. ¿Ndáaña kúni̱ kachi ña̱yóʼo? Ña̱yóʼo kúni̱ kachiña ndiʼi na̱ yiví to̱ʼó koona xíʼin ki̱vi̱ Jehová ta ndasakáʼnunaña.

¿AMA KÚÚ ÑA̱ XI̱NU NDIʼI ÑA̱ KÚNI̱ NDIÓXI̱?

22. ¿Nda̱chun va̱ʼa xíni̱yó ña̱ kǒo níkixaʼá ta̱ Jesús kaʼndachíñura tá ki̱xira nu̱ú ñuʼú yóʼo á tá nda̱takura ku̱a̱ʼa̱nra chí ndiví?

22 Tá ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús xíʼin na̱ discípulo ña̱ ná ka̱ʼa̱nna xíʼin Ndióxi̱ ná kixa̱a̱ ki̱vi̱ kaʼndachíñura su̱ví míí ndi̱ku̱n saáví níkuuña. ¿Ama ku̱uña? ¿Á tá ku̱a̱ʼa̱nra chí ndiví? Su̱ví saá níkuuña, saáchi ta̱ Pedro xíʼin ta̱ Pablo ni̱ka̱ʼa̱nna tándi̱ʼi nda̱taku ta̱ Jesús saá ni̱xi̱nu ña̱ káʼa̱n Salmo 110:1: “Ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n Jehová xíʼin tátai̱ kúúña: ‘Koo chí ndaʼa̱ kúaʼíi̱ ta kundatún nda̱a̱ ná koo na̱ sáa̱-ini xíni yóʼó ti̱xin xa̱ʼún’” (Hechos 2:32-35; Hebreos 10:12, 13). Xa̱ʼa ña̱yóʼo xíniñúʼu kundatu loʼora nda̱a̱ ná kixa̱a̱ ki̱vi̱ kaʼndachíñura.

Ta̱ rey ta̱ nda̱ka̱xin Ndióxi̱ saxínura ña̱ kúni̱ Ndióxi̱ koo nu̱ú ñuʼú yóʼo táki̱ʼva íyo chí ndiví

23. a) ¿Ama ki̱xaʼá ta̱ rey ta̱ nda̱ka̱xin Ndióxi̱ xáʼndachíñura? b) ¿Ndáaña ka̱ʼa̱n inka capítulo xa̱ʼa?

23 ¿Nda̱saa tiempo xíniñúʼu kundatura? Tá ku̱i̱ya̱ 1870 iin tiʼvi loʼo kúú na̱ ki̱xaʼá káʼvi Biblia ta na̱kunda̱a̱-inina tá ku̱i̱ya̱ 1914 kúú ña̱ ki̱xaʼára xáʼndachíñura. (Tá kúni̱kaún kunda̱a̱-iniún xa̱ʼa ña̱yóʼo, koto nu̱ú apéndice “Ku̱i̱ya̱ 1914 ni̱xi̱nu iin profecía ña̱ va̱xi nu̱ú Biblia”.) Ndiʼi ña̱ kúu ñuyǐví yóʼo nani tá ki̱xaʼá ku̱i̱ya̱ 1914 náʼa̱ña nu̱úyó ña̱ ndixa kúú ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n na̱ káʼvi Biblia. Ña̱ xínu nu̱ú ña̱ káʼa̱n Biblia náʼa̱ña nu̱úyó ña̱ ku̱i̱ya̱ 1914 ndu̱u ta̱ Jesús rey i̱xaa Jehová, tasaá kúú ña̱ ki̱xaʼára xáʼndachíñura. Ña̱kán tiempo ña̱ ndóoyó vitin ndáa si̱loʼo tiempo kíndo̱o nu̱ú ta̱ Ndi̱va̱ʼa (Revelación 12:12; Salmo 110:2). Ta̱ rey ta̱ nda̱ka̱xin Ndióxi̱ xa̱a̱ ku̱nu̱mí saxínura ña̱ kúni̱ Ndióxi̱ koo nu̱ú ñuʼú yóʼo. ¿Á su̱ví ña̱ va̱ʼaní kúú ña̱yóʼo? Soo, ¿á ndixa xi̱nuña túviún? Inka capítulo ña̱ va̱xi na̱ʼa̱ nu̱ún ña̱ káʼa̱n Biblia xa̱ʼa ña̱yóʼo.