Ir al contenido

Ir al índice

Ña̱ va̱ʼa ña̱ kúúmií iin na̱ yiví íyoña nda̱a̱ táki̱ʼva íyo iin brújula ta ña̱yóʼo kivi chindeétáʼanña xíʼin se̱ʼún ña̱ vií koo ña̱ ndaka̱xinna keʼéna.

ÑA̱ KIVI CHINDEÉTÁʼAN XÍʼIN NA̱ ÍYO SE̱ʼE

7. Sanáʼa̱ndó na̱ va̱lí se̱ʼendó ña̱ keʼéna ña̱ va̱ʼa

7. Sanáʼa̱ndó na̱ va̱lí se̱ʼendó ña̱ keʼéna ña̱ va̱ʼa

¿NDÁAÑA KÚNI̱ KACHI ÑA̱YÓʼO?

Ña̱ va̱ʼa ña̱ kúúmií iin na̱ yiví kúú ña̱ chíndeétáʼan xíʼinna ña̱ vií koona. ¿Á chíka̱ún ndee̱ ña̱ keʼún iin ña̱ va̱ʼa? Tá saá kéʼún, kuni̱ún ña̱ na̱ va̱lí se̱ʼún ná keʼéna ña̱ va̱ʼa.

Iin na̱ yiví na̱ kúúmií ña̱ va̱ʼa, va̱ʼaní káchíñuna, va̱ása kúndasína ni iin na̱ yiví ta kúnda̱a̱-inina xíʼin ña̱ ndóʼo inkana, ta va̱ása íxayo̱ʼvi̱ña xíʼinna ña̱ sakuaʼana keʼéna ña̱yóʼo tá válína.

TEXTO ÑA̱ VA̱XI NU̱Ú BIBLIA: “Sanáʼa̱ ta̱ loʼo se̱ʼún iin yichi̱ va̱ʼa, chi ña̱ va̱ʼa miíra kúúña tá ná kuchéera” (Proverbios 22:6).

¿NDA̱CHUN NDÁYÁʼVINÍ ÑA̱YÓʼO?

Ña̱ kuumiína ña̱ va̱ʼa ndáyáʼviníña tiempo vitin. Iin ñá íyo se̱ʼe ñá naní Karyn káchiñá: “Xa̱ʼa̱ ña̱ xíniñúʼu na̱ va̱lí se̱ʼeyó celular, tableta á inkaka ña̱ʼa kivi keʼéna ña̱ va̱ása va̱ʼa, sana yatin íyona si̱ínyó soo kivi kixáʼana kotona ña̱ va̱ása va̱ʼa”.

TEXTO ÑA̱ VA̱XI NU̱Ú BIBLIA: “Na̱ yiví na̱ xa̱a̱ xu̱xa [...] xa̱ʼa̱ ña̱ sa̱kuaʼa va̱ʼana viíní ndákanixi̱nína, ndákunina ndáaña kúú ña̱ va̱ʼa ta ndáaña kúú ña̱ va̱ása va̱ʼa” (Hebreos 5:14).

Ndáyáʼviní ña̱ vií kéʼéna xíʼin inkana. Tá kúú ndáyáʼviní ña̱ ka̱ʼa̱nna, “ixaún ña̱ ma̱ní” xíʼin “tíxa̱ʼviún”, ta saátu ña̱ na̱ʼa̱na ña̱ ndíʼi̱-inina xa̱ʼa̱ inkana, ta tiempo vitin na̱ yiví va̱ása kéʼékana saá, saáchi ña̱ ndíʼi̱ka-inina xa̱ʼa̱ kúú celular, tableta á inkaka ña̱ʼa nu̱úka ña̱ kundi̱ʼi̱-inina xa̱ʼa̱ na̱ yiví.

TEXTO ÑA̱ VA̱XI NU̱Ú BIBLIA: “Ta saátu, keʼéndó xíʼin ndiʼina ña̱ kúni̱ndó keʼéna xíʼinndó” (Lucas 6:31).

¿NDÁAÑA KIVI KEʼÚN?

Ka̱ʼa̱n káxi ndáaña va̱ʼa kúú ña̱ kúúmiíún. Sava na̱ káʼvi va̱ʼa xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo káʼa̱nna, tá vií ná sanáʼa̱ na̱ íyo se̱ʼe na̱ va̱lí se̱ʼena, kǒo xa̱a̱ na̱yóʼo keʼéna ña̱ kini á ña̱ ku̱su̱nna xíʼin inkana chi kúnda̱a̱-inina ña̱ va̱ása va̱ʼaña.

ÑA̱ KIVI KEʼÚN: Kuniñúʼu sava noticia ña̱ sa̱kán ku̱u ña̱ va̱ʼa ka̱ʼún xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ʼa ña̱ kúúmiína. Tá kúú tá xíniso̱ʼún noticia ña̱ káʼa̱n xa̱ʼa̱ ña̱ sáa̱-ini na̱ yiví xínitáʼanna, kivi ka̱ʼún: “Nda̱chun kininí kéʼéna. ¿Nda̱chun kéʼé sava na̱ yiví saá túviún?”.

“Ña̱ va̱ʼa va̱ása ixayo̱ʼvi̱ña xíʼin na̱ va̱lí se̱ʼeyó ña̱ vií ndaka̱xinna ña̱ keʼéna, siʼna xíniñúʼu kunda̱a̱-inina ndáaña kúú ña̱ va̱ʼa ta ndáaña kúú ña̱ va̱ása va̱ʼa” (ta̱ Brandon).

Sanáʼa̱ se̱ʼún ña̱ vií ná koo ña̱ kéʼéna. Nda̱a̱ na̱ va̱lí va̱ʼaka kivi sakuaʼana kundi̱ʼi̱-inina xa̱ʼa̱ inkana ta ka̱ʼa̱nna “ixaún ña̱ ma̱ní” ta saátu “tíxa̱ʼviún”. “Tá ná kunda̱a̱-ini na̱ va̱lí ña̱ su̱ví iinlá miína kúú na̱ ndáyáʼvika, xíʼin ña̱yóʼo kúni̱ kachiyó ña̱ íyona ti̱xin iin familia, ti̱xin iin escuela á iin ñuu, ta ña̱yóʼo chindeétáʼanña xíʼinna ña̱ kuni̱kana keʼéna ña̱ʼa xa̱ʼa̱ inkana”, káchi libro ña̱ naní Parenting Without Borders (Padres sin fronteras).

ÑA̱ KIVI KEʼÚN: Taxi sava chiñu ndaʼa̱ na̱ va̱lí se̱ʼún ña̱ va̱ʼa sakuaʼana ña̱ ndáyáʼviní ña̱ chindeétáʼanna xíʼin inkana.

“Tá ná sakuaʼa na̱ va̱lí se̱ʼeyó keʼéna chiñu ti̱xin veʼeyó va̱ása ixayo̱ʼvi̱ña xíʼinna tá ná koo miína, saáchi xa̱a̱ sa̱kuaʼavana keʼéna chiñu yóʼo” (ñá Tara).