Ir al contenido

Ir al índice

ARTÍCULO ÑA̱ KAʼVIYÓ 15

¿Á chínúuyó yichi̱ va̱ʼa nu̱ú inkana xíʼin tu̱ʼun ña̱ káʼa̱nyó?

¿Á chínúuyó yichi̱ va̱ʼa nu̱ú inkana xíʼin tu̱ʼun ña̱ káʼa̱nyó?

“Chinúu yichi̱ nu̱úna xíʼin ki̱ʼva ña̱ káʼún” (1 TIM. 4:12).

YAA 90 Ná chika̱a̱yó ndée táʼanyó

ÑA̱ KA̱ʼA̱NYÓ XA̱ʼA̱ *

1. ¿Ndáana ta̱xi ña̱ káʼa̱nyó?

 XA̱ʼA̱ ña̱ kúʼvi̱ní-ini Jehová xínira miíyó ña̱kán ta̱xira iin ña̱ va̱ʼaní ndaʼa̱yó, ta ña̱yóʼo kúú: ña̱ káʼa̱nyó. Ña̱kán va̱ʼa xi̱ka̱ʼa̱n ta̱ Adán xíʼin Jehová tá sa̱kán na̱kuva̱ʼara. Ta saátu ki̱xáʼara sándakuxi̱ní miíra tu̱ʼun xa̱á á tává xi̱ní miíra tu̱ʼun xa̱á tasaá ndu̱ku̱a̱ʼákaña. Ta ña̱yóʼo chi̱ndeétáʼanña xíʼinra ña̱ va̱ʼa chi̱núura ki̱vi̱ kití (Gén. 2:19). Saátu ni̱kusi̱íní-inira tá na̱túʼunra ña̱ yichi̱ nu̱ú xíʼin ñá síʼira ñá Eva (Gén. 2:22, 23).

2. Nda̱a̱ tá xi̱naʼá ta nda̱a̱ tiempo vitin, ¿ndáa ki̱ʼva náʼa̱ na̱ yiví ña̱ va̱ása vií xíniñúʼuna tu̱ʼun ña̱ ta̱xi Jehová ndaʼa̱na?

2 Savana va̱ása vií níkixáʼana kuniñúʼuna tu̱ʼunna. Tá kúú, ta̱ Ndi̱va̱ʼa sa̱ndáʼvira ñá Eva ta xa̱ʼa̱ ña̱ vatá ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra, ni̱xa̱a̱yó ndu̱uyó na̱ yiví ku̱a̱chi (Gén. 3:1-4). Ta saátu ta̱ Adán va̱ása vií níxiniñúʼura tu̱ʼun ña̱ ta̱xi Jehová ndaʼa̱ra, saáchi chi̱ka̱a̱ra ku̱a̱chi ñá Eva ta saátu chi̱ka̱a̱ra ku̱a̱chi Jehová tá ke̱ʼéra ña̱ va̱ása va̱ʼa (Gén. 3:12). Ta̱ Caín ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ vatá xíʼin Jehová tá xa̱ʼníra ñanira ta̱ Abel (Gén. 4:9). Ta tá ni̱ya̱ʼa tiempo, iin ta̱ ke̱e ti̱xin veʼe ta̱ Caín ta̱ xi̱naní Lamec ta̱vára iin poema xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása va̱ʼa xi̱keʼé na̱ yiví tiempo saá (Gén. 4:23, 24). Saátu kúu tiempo vitin, na̱ chíñu ni loʼo va̱ása kúkaʼan nu̱úna ka̱ʼa̱nna tu̱ʼun kini nu̱ú na̱ yiví. Ta íxayo̱ʼvi̱níña xíʼinyó ndani̱ʼíyó iin película nu̱ú va̱ása káʼa̱nna tu̱ʼun kini. Saátu nda̱a̱ ti̱xin escuela á nu̱ú káchíñuyó nina tu̱ʼun kini káʼa̱nna. Ndiʼi ña̱yóʼo náʼa̱ña nu̱úyó ña̱ kininí va̱xi ndúu ñuyǐví yóʼo.

3. ¿Ndáaña kivi kundoʼoyó tá ná va̱ása kiʼinyó kuenta xíʼin ña̱ káʼa̱nyó, ta ndáaña sakúaʼayó nu̱ú artículo yóʼo?

3 Xa̱ʼa̱ ña̱ ku̱a̱ʼání tu̱ʼun kini káʼa̱n na̱ yiví, tá ná va̱ása kiʼinyó kuenta nda̱a̱ miíyó kivi kixáʼayó ka̱ʼa̱nyó ña̱yóʼo. Soo xa̱ʼa̱ ña̱ ndásakáʼnuyó Jehová kúni̱yó sakúsi̱íyó-inira, ña̱kán chíka̱a̱níyó ndee̱ ña̱ va̱ása ka̱ʼa̱nyó tu̱ʼun kini, ta saátu chíka̱a̱yó ndee̱ ña̱ vií kuniñúʼuyó tu̱ʼunyó ña̱ va̱ʼa ndasakáʼnuyó Jehová. Nu̱ú artículo yóʼo sakúaʼayó ndáa ki̱ʼva kuniñúʼuyó tu̱ʼun ña̱ káʼa̱nyó tá nátúʼunyó xa̱ʼa̱ Ndióxi̱, tá ku̱a̱ʼa̱nyó reunión á tá nátúʼunyó xíʼin inkana. Soo siʼna ná kotoyó nda̱chun kúni̱ Jehová ña̱ viíní ná koo ña̱ káʼa̱nyó.

JEHOVÁ KÚNI̱RA ÑA̱ VIÍNÍ NÁ KOO ÑA̱ KÁʼA̱NYÓ

¿Ndáa ki̱ʼva náʼa̱yó ña̱ ndíka̱a̱ níma̱yó? (Koto párrafo 4 xíʼin 5). *

4. Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi Malaquías 3:16, ¿nda̱chun kúni̱ Jehová viíní ná koo ña̱ káʼa̱nyó?

4 (Kaʼvi Malaquías 3:16). * Jehová kaʼyíra nu̱ú iin libro ki̱vi̱ na̱ náʼa̱ xíʼin ki̱ʼva ña̱ káʼa̱nna ña̱ íxato̱ʼónara ta ndákanixi̱nína xa̱ʼa̱ ki̱vi̱ra. ¿Nda̱chun keʼéra ña̱yóʼo? Saáchi ña̱ káʼa̱nyó náʼa̱ña ndáaña kúú ña̱ ndíka̱a̱ níma̱yó. Ta̱ Jesús ka̱chira: “Ña̱ʼa ña̱ káʼa̱nyó kúú ña̱ ndíka̱a̱ níma̱yó” (Mat. 12:34). Ña̱kán, tu̱ʼun ña̱ káʼa̱nyó náʼa̱ña á ndixa kúʼvi̱-iniyó xíniyó Jehová. Ta kúni̱ra ña̱ na̱ kúʼvi̱-ini xíniñaʼá ná kutakuna ndiʼi tiempo nu̱ú ñuyǐví xa̱á.

5. a) ¿Nda̱chun ndáyáʼviní kiʼinyó kuenta xíʼin tu̱ʼun ña̱ káʼa̱nyó tá kúni̱yó ndasakáʼnuyó Jehová? b) Nda̱a̱ táki̱ʼva xítoyó nu̱ú na̱ʼná, ¿ndáaña va̱ása xíniñúʼu keʼéyó ña̱ va̱ʼa kusi̱í-ini Jehová xíʼin ña̱ káʼa̱nyó?

5 Jehová kíʼinníra kuenta xíʼin tu̱ʼun ña̱ káʼa̱nyó ña̱ va̱ʼa kotora á kivi ndasakáʼnuyóra á va̱ása (Sant. 1:26). Ku̱a̱ʼání na̱ yiví na̱ va̱ása kúʼvi̱-ini xíni Jehová, kue̱ʼe̱ní káʼa̱nna á va̱ása vií ndákuiinna yuʼú inkana ta ni̱nuní kúnina (2 Tim. 3:1-5). Soo miíyó va̱ása kúni̱yó kooyó táki̱ʼva íyo na̱yóʼo. Saáchi ña̱ kúni̱yó kúú ña̱ ndiʼi tiempo ná kusi̱í-ini Jehová xíʼin tu̱ʼun ña̱ káʼa̱nyó. Sana savana to̱ʼóní káʼa̱nna tá ku̱a̱ʼa̱n kuitína reunión á tá nátúʼun kuitína xíʼin na̱ yiví xa̱ʼa̱ Jehová, soo va̱ása vií káʼa̱nna xíʼin na̱ veʼena ta kue̱ʼe̱nína xíʼinna, ¿á kúsi̱í-ini Jehová xíʼin na̱ kéʼé ña̱yóʼo? (1 Ped. 3:7).

6. ¿Ndáaña ku̱u xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱kiʼinní ñá Kimberly kuenta xíʼin tu̱ʼun ña̱ xi̱ka̱ʼa̱nñá?

6 Tá viíní íyo tu̱ʼun ña̱ káʼa̱nyó, inka na̱ yiví kiʼinna kuenta ña̱ síín íyo miíyó na̱ ndásakáʼnu Ndióxi̱ nu̱ú na̱ va̱ása ndásakáʼnu-ñaʼá (Mal. 3:18). Ña̱yóʼo kúni̱ kachiña ña̱ kunda̱a̱-inina ña̱ ndásakáʼnuyó Jehová. Ná kotoyó ña̱ ndo̱ʼo iin ñá hermana ñá naní Kimberly. * Tá ke̱ʼéñá tarea xíʼin iin ñá káʼvi xíʼinñá, ñá káʼvi xíʼinñá ki̱ʼinñá kuenta ña̱ síínva íyoñá. Saáchi va̱ása níxi̱ka̱ʼa̱nñá ña̱ va̱ása va̱ʼa xa̱ʼa̱ inkana, to̱ʼóní ni̱xi̱yoñá ta va̱ása níxi̱ka̱ʼa̱nñá tu̱ʼun kini. Ñá xi̱kaʼvi xíʼinñá xi̱kuni̱ñá kunda̱a̱-iniñá nda̱chun síín íyo ñá Kimberly, ta tá ni̱ya̱ʼa tiempo ki̱xáʼañá káʼviñá xíʼinñá xa̱ʼa̱ Ndióxi̱. Kúsi̱íní-ini Jehová tá kíxáʼa na̱ yiví sákuaʼana xa̱ʼa̱ra, chi kíʼinna kuenta ña̱ viíní íyo tu̱ʼun ña̱ káʼa̱nyó.

7. ¿Ndáa ki̱ʼva kúni̱ún kuniñúʼún tu̱ʼun ña̱ káʼún?

7 Ndiʼiyó kúni̱yó ndasakáʼnuyó Jehová xíʼin tu̱ʼun ña̱ káʼa̱nyó, saátu kúni̱yó ná chindeétáʼanña xíʼinyó vií kutáʼanyó xíʼin na̱ hermano. Ña̱kán, ná kotoyó sava ña̱ kivi keʼéyó ña̱ va̱ʼa ndakundeéyó chinúuyó iin yichi̱ va̱ʼa nu̱ú inkana xíʼin ki̱ʼva ña̱ káʼa̱nyó.

CHINÚU YICHI̱ VA̱ʼA NU̱Ú INKANA TÁ NÁTÚʼÚN XA̱ʼA̱ NDIÓXI̱

Jehová kúni̱ra viíní ná ka̱ʼa̱nyó xíʼin na̱ yiví tá nátúʼunyó xíʼinna xa̱ʼa̱ra. (Koto párrafo 8 xíʼin 9).

8. ¿Ndáa ki̱ʼva kundiku̱nyó yichi̱ ta̱ Jesús tá nátúʼunyó xa̱ʼa̱ Ndióxi̱?

8 Tá káʼa̱n-ndi̱va̱ʼana xíʼún vií ndakuiún yuʼúna ta to̱ʼó ka̱ʼún xíʼinna. Tá ni̱xi̱yo ta̱ Jesús nu̱ú ñuʼú yóʼo xi̱ka̱ʼa̱nna xa̱ʼa̱ra ña̱ xi̱xixiníra ta xi̱xiʼiníra vino, ña̱ xi̱chindeétáʼanra xíʼin ta̱ Ndi̱va̱ʼa, ña̱ va̱ása ní ixato̱ʼóra ki̱vi̱ sábado ta ni va̱ása ní ixato̱ʼóra Ndióxi̱ (Mat. 11:19; 26:65; Luc. 11:15; Juan 9:16). Soo va̱ása níka̱ʼa̱n-ndi̱va̱ʼa ta̱ Jesús xíʼinna. Tá káʼa̱n-ndi̱va̱ʼana xíʼinyó, ná kundiku̱nyó yichi̱ ta̱ Jesús ta ná va̱ása ka̱ʼa̱n-ndi̱va̱ʼayó xíʼinna táki̱ʼva káʼa̱nna xíʼinyó (1 Ped. 2:21-23). Soo sava yichi̱ íxayo̱ʼvi̱vaña xíʼinyó vií ndakuiinyó yuʼúna (Sant. 3:2). Tá saá, ¿ndáaña chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ vií ndakuiinyó yuʼúna?

9. ¿Ndáaña kivi keʼéyó ña̱ vií ndakuiinyó yuʼú na̱ nátúʼunyó xíʼin xa̱ʼa̱ Ndióxi̱?

9 Tá nátúʼún xíʼin na̱ yiví xa̱ʼa̱ Ndióxi̱ ta va̱ása vií ndákuiinna yuʼún, va̱ása sa̱ún xíʼinna. Iin ta̱ hermano ta̱ naní Sam káchira: “Chíka̱i̱ ndee̱ ña̱ ndakanixi̱ní ña̱ ndáyáʼviní sakúaʼa na̱ yiví kán xa̱ʼa̱ ña̱ nda̱a̱, ta kiviva nasa̱mana”. Sava yichi̱ sáa̱na, saáchi tá ni̱xa̱a̱yó sana íyo iin ña̱ ndóʼona. Tá ná ndani̱ʼíyó iin na̱ yiví na̱ sáa̱ xíʼinyó, kivi keʼéyó táʼan ña̱ kéʼé iin ñá hermana ñá naní Lucía, chi ñáyóʼo káʼa̱nñá xíʼin Jehová ña̱ ná chindeétáʼanra xíʼinñá ña̱ va̱ása sa̱a̱ñá ta to̱ʼó ndakuiinñá yuʼúna.

10. Nda̱a̱ táki̱ʼva kachi 1 Timoteo 4:13, ¿ndáaña xíniñúʼu keʼéyó?

10 Chika̱a̱ ndee̱ ña̱ viíní sanáʼún. Ta̱ Timoteo xa̱a̱ xi̱xini̱vara natúʼunra xíʼin na̱ yiví xa̱ʼa̱ Ndióxi̱, soo xi̱xiniñúʼu chika̱a̱ra ndee̱ ña̱ viíka sanáʼa̱rana (kaʼvi 1 Timoteo 4:13). ¿Ndáaña kivi keʼéyó ña̱ viíka sanáʼa̱yó? Ná sakúaʼa kúeeyó ndáa ki̱ʼva natúʼunyó xíʼin na̱ yiví. Ta íyo ku̱a̱ʼá ña̱ kivi chindeétáʼan xíʼinyó keʼéyó ña̱yóʼo, ta kúú folleto ña̱ naní Sákuaʼaka ña̱ vií kaʼviún ta sanáʼún, ta saátu táʼví ña̱ naní “Ná sanáʼa̱ viíyó” ña̱ va̱xi nu̱ú tutu Ña̱ Kéʼé na̱ Ndásakáʼnu Ndióxi̱ Tutu nu̱ú Va̱xi ña̱ Keʼéyó Reunión. ¿Á xíniñúʼún ña̱yóʼo? Tá ya̱chi̱ka ná sakúaʼún natúʼun xíʼin na̱ yiví, va̱ása yi̱ʼvíún natúʼún xíʼinna.

11. ¿Ndáaña kéʼé sava na̱ hermano ña̱ viíní sanáʼa̱na?

11 Inka ña̱ chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ viíka sanáʼa̱yó kúú ña̱ kotoyó ndáa ki̱ʼva sánáʼa̱ inka na̱ hermano ta kundiku̱nyó yichi̱na. Ta̱ Sam, ta̱ xa̱a̱ ni̱ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ nu̱ú párrafo 9, xítora ndáaña kúú ña̱ kéʼé sava na̱ hermano ña̱ viíka sánáʼa̱na. Ña̱kán viíní xíniso̱ʼora ña̱ káʼa̱nna ta ndíku̱nra ki̱ʼva ña̱ sánáʼa̱na. Iin ña̱ chíndeétáʼan xíʼin iin ñá hermana ñá naní Talía ña̱ ndakuiinñá yuʼú na̱ yiví tá ndáka̱tu̱ʼunnañá kúú ña̱ viíní xíniso̱ʼoñá discurso ña̱ táxi na̱ hermano.

CHINÚU YICHI̱ VA̱ʼA NU̱Ú INKANA TI̱XIN REUNIÓN

Ndásakáʼnuyó Jehová tá xíʼin ña̱ si̱í-ini xítayó ti̱xin reunión. (Koto párrafo 12 xíʼin 13).

12. ¿Ndáaña íxayo̱ʼvi̱ xíʼin savayó keʼéyó ti̱xin reunión?

12 Ti̱xin reunión ndiʼiyó kivi katayó ta kivi chika̱a̱yó ndee̱ ña̱ viíní koo comentario ña̱ taxiyó (Sal. 22:22). Soo savayó íxayo̱ʼvi̱níña xíʼinyó katayó á taxiyó comentario ti̱xin reunión. ¿Á ndóʼún táʼan ña̱óʼo? Tá saá ndóʼún, kusi̱íní-iniún kunda̱a̱-iniún ndáaña chíndeétáʼan xíʼin inkana ña̱ va̱ása yi̱ʼvíkana keʼéna ña̱yóʼo.

13. ¿Ndáaña chindeétáʼan xíʼún ña̱ kusi̱í-iniún kataún ti̱xin reunión?

13 Xíʼin ña̱ si̱í-ini kataún. Ndakaʼán chi tá xítayó ti̱xin reunión saá kúú ña̱ ndásakáʼnuyó Jehová. Ná kotoyó ña̱ kéʼé iin ñá hermana ñá naní Sara. Ni ndákanixi̱níñá ña̱ va̱ása livi xítañá, soo kúni̱ñá katañá nu̱ú Jehová ña̱ va̱ʼa ndasakáʼnuñára. Ña̱kán tá káʼviñá ña̱ va̱ʼa ku̱ʼu̱nñá reunión, xíta kúeeñá yaa ña̱ katana. Ta xítoñá ndáa ki̱ʼva kítáʼan yaa yóʼo xíʼin ña̱ ka̱ʼa̱nna ti̱xin reunión. Ñáyóʼo káchiñá: “Ña̱yóʼo chíndeétáʼanña xíʼi̱n ña̱ kundi̱ʼika-inii̱ xa̱ʼa̱ ña̱ káʼa̱n yaa yóʼo ta su̱ví xa̱ʼa̱ ki̱ʼva ña̱ xítai̱”.

14. Tá kúkaʼan nu̱ún taxiún comentario ti̱xin reunión, ¿ndáaña chindeétáʼan xíʼún?

14 Taxi comentario ti̱xin reunión. Mií ña̱ nda̱a̱, ku̱a̱ʼání na̱ hermano íxayo̱ʼvi̱níña xíʼinna taxina comentario ti̱xin reunión. Ñá Talía, ñá xa̱a̱ ni̱ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ nu̱ú párrafo 11 káchiñá: “Ndeéní yíʼvii̱ ka̱ʼi̱n nu̱ú ku̱a̱ʼání na̱ yiví, ta inkana va̱ása kíʼinna kuenta ña̱ ndóʼi̱ ña̱yóʼo. Ña̱kán íxayo̱ʼvi̱níña xíʼi̱n taxii̱ comentario”. Soo va̱ása táxiñá kasi ña̱yóʼo nu̱úñá. Ñáyóʼo kúnda̱a̱-iniñá ña̱ na̱ siʼna táxi comentario loʼova xíniñúʼu ka̱ʼa̱nna ta káxi xíniñúʼu ka̱ʼa̱nna, ña̱kán tá káʼvi kúeeñá ña̱ va̱ʼa ku̱ʼu̱nñá reunión, kíʼinñá kuenta xíʼin ña̱yóʼo. Ñáyóʼo káchiñá: “Ña̱ va̱ʼava kúú ña̱ loʼo ná koo comentario taxii̱ soo káxi ná kooña, ta va̱ása yo̱ʼvi̱ ná kooña chi saá kúni̱na ná koo comentario taxiyó”.

15. ¿Ndáaña xíniñúʼu ndakaʼányó xa̱ʼa̱ comentario ña̱ táxiyó?

15 Sava yichi̱ nda̱a̱ na̱ hermano na̱ va̱ása kaʼan nu̱ú, va̱ása xíínna taxina comentario. ¿Nda̱chun? Iin ñá hermana ñá naní Juliet káchiñá: “Sava yichi̱ íxayo̱ʼvi̱ña xíʼi̱n taxii̱ comentario saáchi túvii̱ ña̱ núuní íyo comentario ña̱ táxii̱ á va̱ása va̱ʼa íyoña”. ¿Á saá ndóʼún? Ndakaʼán chi Jehová kúni̱ra ña̱ ná taxiyó comentario ña̱ kívi taxiyó. * Jehová kúsi̱íní-inira tá chíka̱a̱níyó ndee̱ ña̱ taxiyó comentario ni yíʼviyó.

CHINÚU YICHI̱ VA̱ʼA NU̱Ú INKANA XÍʼIN TU̱ʼUN ÑA̱ KÁʼÚN

16. ¿Ndáaña va̱ása xíniñúʼu ka̱ʼa̱nyó?

16 Va̱ása ka̱ʼún “tu̱ʼun ña̱ sáxo̱ʼvi̱-ini inkana” (Efes. 4:31). Nda̱a̱ táki̱ʼva xa̱a̱ sa̱kúaʼayó, na̱ ndásakáʼnu Ndióxi̱ va̱ása xíniñúʼu ka̱ʼa̱nna tu̱ʼun kini. Soo tá va̱ása kíʼinyó kuenta, kivi ka̱ʼa̱nyó tu̱ʼun ña̱ sáxo̱ʼvi̱-ini inkana, ña̱kán ná kiʼinníyó kuenta. Va̱ása xíniñúʼu ka̱ʼa̱nyó ña̱ va̱ása va̱ʼa xa̱ʼa̱ na̱ káʼa̱n inka tu̱ʼun á na̱ ke̱e inka ñuu. Saátu va̱ása xíniñúʼu ka̱ʼa̱nyó tu̱ʼun ña̱ kivi sandákava-ini inkana á ña̱ kivi sáxo̱ʼvi̱-inina. Iin ta̱ hermano káchira: “Sava yichi̱ kéʼíi̱ si̱ki ta túvii̱ ña̱ su̱ví ña̱ ndeéví kúúña, soo mií ña̱ nda̱a̱ sáxo̱ʼvi̱vaña-ini inkana. Soo va̱ása kéʼékai̱ saá, chi va̱ʼaní chíndeétáʼan ñá síʼi̱ xíʼi̱n. Tá káʼi̱n iin ña̱ va̱ása va̱ʼa xa̱ʼa̱ miíñá á xa̱ʼa̱ inkana, káʼa̱nñá xíʼi̱n xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo tá xa̱a̱ íyo mitúʼunndi̱”.

17. Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi Efesios 4:29, ¿ndáa ki̱ʼva chika̱a̱yó ndee̱ xíʼin inkana?

17 Ka̱ʼa̱n tu̱ʼun ña̱ chíka̱a̱ ndee̱ xíʼin inkana. Nu̱úka ña̱ ka̱ʼa̱n kúáchiún xa̱ʼa̱ inkana á ña̱ ka̱ʼún ña̱ va̱ása va̱ʼa xa̱ʼa̱na, va̱ʼaka chika̱ún ndee̱ ña̱ ka̱ʼún xíʼinna ña̱ va̱ʼaní íyo ña̱ kéʼéna (kaʼvi Efesios 4:29). Va̱ása kúni̱yó kooyó nda̱a̱ táki̱ʼva ni̱xi̱yo na̱ ñuu Israel. Ni ta̱xi Jehová ku̱a̱ʼání ña̱ va̱ʼa ndaʼa̱na, soo ndiʼi tiempo xi̱ka̱ʼa̱n kúáchina. Ta ná ndakaʼányó chi tá káʼa̱n kúáchiyó, nda̱a̱ inkana kíxáʼana kéʼéna ña̱yóʼo. Tá kúú, tá ndi̱kó u̱xu̱ na̱ ta̱a na̱ ni̱xa̱ʼa̱n xi̱to se̱ʼé ñuu Canaán ta na̱túʼunna nina ña̱ va̱ása va̱ʼa xíʼin na̱ ñuu Israel, ndiʼina ki̱xáʼana káʼa̱n kúáchina xa̱ʼa̱ ta̱ Moisés (Núm. 13:31-14:4). Soo va̱ʼaní chíndeétáʼanyó xíʼin inkana tá káʼa̱nyó xíʼinna ña̱ va̱ʼaní íyo ña̱ kéʼéna. Chi saá ku̱u xíʼin ñá loʼo se̱ʼe ta̱ Jefté. Ná válí ná xi̱kitáʼan xíʼinñá xi̱ka̱ʼa̱nná tu̱ʼun va̱ʼa xíʼinñá ta ña̱yóʼo chi̱kaa̱ ndee̱ xíʼinñá ña̱ nda̱kundeéñá ka̱chíñuñá nu̱ú Jehová (Juec. 11:40). Ñá Sara, ñá xa̱a̱ ni̱ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ nu̱ú párrafo 13 káchiñá: “Tá káʼa̱nyó xíʼin inkana ña̱ va̱ʼaní íyo ña̱ kéʼéna, chíndeétáʼanyó xíʼinna kunda̱a̱-inina ña̱ kúʼvi̱ní-ini Jehová xínirana ta ndáyáʼvinína ti̱xin ñuura”. Ña̱kán ná chika̱a̱yó ndee̱ ña̱ ka̱ʼa̱nyó xíʼin na̱ hermanoyó ña̱ va̱ʼaní íyo chiñu ña̱ kéʼéna.

18. Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi Salmo 15:1, 2, ¿nda̱chun nina ña̱ nda̱a̱ xíniñúʼu ka̱ʼa̱nyó, ta ndáaña kúni̱ kachi ña̱yóʼo?

18 Ndiʼi yichi̱ ka̱ʼún ña̱ nda̱a̱. Tá ná va̱ása keʼéyó ña̱yóʼo, Jehová va̱ása kusi̱í-inira xíʼinyó chi ta̱kán kúndasí nu̱úra xínira ndiʼi ña̱ vatá (Prov. 6:16, 17). Nu̱ú na̱ ñuyǐví su̱ví iin ku̱a̱chiví kúúña ka̱ʼa̱nna ña̱ vatá, soo miíyó kúni̱yó ndakanixi̱níyó nda̱a̱ táki̱ʼva ndákanixi̱ní Jehová (kaʼvi Salmo 15:1, 2). * Xa̱a̱ kúnda̱a̱va-iniyó ña̱ va̱ása va̱ʼa sandáʼviyó inkana, soo saátu va̱ása va̱ʼa chise̱ʼé yuʼúyó xa̱ʼa̱ iin ña̱ʼa, ña̱ va̱ʼa ná kandíxana ndiʼi ña̱ káʼa̱nyó.

Jehová kusi̱í-inira tá nina ña̱ va̱ʼa ná natúʼunyó xa̱ʼa̱. (Koto párrafo 19).

19. ¿Ndáa inkaña kúú ña̱ xíniñúʼu kiʼinyó kuenta xíʼin?

19 Va̱ása kakaún natúʼún xa̱ʼa̱ inkana (Prov. 25:23; 2 Tes. 3:11). Ñá Juliet, ñá ni̱ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ nu̱ú párrafo 15, káʼa̱nñá ña̱ ndákavaní-iniñá tá xítoñá ña̱ kútóoní savana natúʼunna xa̱ʼa̱ inkana. Ñáyóʼo káchiñá: “Tá xítoi̱ ña̱ kútóoní iinna natúʼunna xa̱ʼa̱ inkana, ndákavaní-inii̱ ta va̱ása kúni̱kai̱ natúʼi̱n xíʼin na̱ yiví kán xa̱ʼa̱ ña̱ ndóʼi̱. Saáchi ndákanixi̱níi̱ ña̱ saátu natúʼunna xa̱ʼa̱ miíi̱ xíʼin inkana”. Tá xítoún ña̱ iinna kíxáʼana nátúʼunna xa̱ʼa̱ inkana, ndi̱ku̱n kixáʼún natúʼún xíʼinna xa̱ʼa̱ inka ña̱ʼa, ta iin ña̱ va̱ʼa ná koo ña̱yóʼo (Col. 4:6).

20. ¿Ndáaña chíka̱a̱-iniún keʼún?

20 Tiempo vitin, ku̱a̱ʼání na̱ yiví va̱ása kíʼinna kuenta xíʼin tu̱ʼun ña̱ káʼa̱nna. Ña̱kán, xíniñúʼu chika̱a̱níyó ndee̱ ña̱ viíní ka̱ʼa̱nyó nda̱a̱ táki̱ʼva kúni̱ mií Jehová. Ná ndakaʼányó chi Jehová kúú ta̱ ta̱xi tu̱ʼun ña̱ káʼa̱nyó ta ta̱yóʼo kíʼinnívara kuenta xíʼin ña̱ káʼa̱nyó. Ña̱kán, tá ná chika̱a̱yó ndee̱ ña̱ ndasakáʼnuyó Jehová xíʼin ña̱ káʼa̱nyó tá nátúʼunyó xíʼin na̱ yiví xa̱ʼa̱ra, tá ku̱a̱ʼa̱nyó reunión á tá nátúʼunyó xíʼin inkana, ta̱yóʼo taxivara ku̱a̱ʼání ña̱ va̱ʼa ndaʼa̱yó. Tá ná sandíʼi-xa̱ʼa̱ Jehová ñuyǐví ta̱ Ndi̱va̱ʼa yóʼo, va̱ása ixayo̱ʼvi̱níkavíña xíʼinyó ndasakáʼnuyóra xíʼin tu̱ʼun ña̱ káʼa̱nyó (Jud. 15). Soo nani ndátuyó ná kixaa̱ ki̱vi̱ kán, ná chika̱a̱-iniyó keʼéyó ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ ka̱ʼyí Salmo yóʼo: “Tu̱ʼun ña̱ káʼi̱n [...] ná sakúsi̱íña-ini miíún Jehová” (Sal. 19:14).

YAA 121 Ná sakuaʼayó ka̱ʼnu̱-iniyó

^ párr. 5 Iin ña̱ va̱ʼaní ta̱xi Jehová ndaʼa̱yó kúú: ña̱ va̱ʼa káʼa̱nyó. Soo ku̱a̱ʼání na̱ yiví va̱ása xíniñúʼuna ña̱yóʼo nda̱a̱ táki̱ʼva kúni̱ Jehová ná kuniñúʼunaña. ¿Ndáaña kivi keʼéyó ña̱ va̱ʼa chika̱a̱yó ndee̱ xíʼin inkana xíʼin tu̱ʼun ña̱ káʼa̱nyó ta sákusi̱íyó-ini Jehová ni kininí káa ñuyǐví ña̱ ndóoyó? ¿Ndáaña kivi keʼéyó ña̱ va̱ʼa ná kusi̱í-ini Jehová xíʼin ña̱ káʼa̱nyó tá nátúʼunyó xa̱ʼa̱ra, tá ku̱a̱ʼa̱nyó reunión á tá nátúʼunyó xíʼin inkana? Nu̱ú artículo yóʼo ndakuiinyó pregunta yóʼo.

^ párr. 4 Malaquías 3:16: “Tiempo kán na̱ xi̱ ixato̱ʼó Jehová ni̱ka̱ʼa̱nna xíʼin táʼanna ta xi̱niso̱ʼova Jehová ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nna. Ta ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ ná ka̱ʼyi̱ iin libro nu̱ú ndakaʼánra xa̱ʼa̱ na̱ íxato̱ʼó-ñaʼá xíʼin na̱ ndákanixi̱ní xa̱ʼa̱ ki̱vi̱ra”.

^ párr. 6 Na̱sama sava ki̱vi̱na.

^ párr. 15 Ndani̱ʼún ña̱ káʼa̱nka xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo nu̱ú artículo ña̱ naní “Ná ndasakáʼnuyó Jehová ti̱xin congregación”, ña̱ ka̱na nu̱ú Tutu Ña̱ Nátúʼun xíʼinyó enero 2019.

^ párr. 18 Salmo 15:1, 2: “Jehová, ¿ndáana kivi koo ti̱xin veʼún? ¿Ndáana kivi koo nu̱ú yuku̱ yi̱i̱ ña̱ kúúmiíún? 2 Na̱ kǒo kíʼvi ku̱a̱chi, na̱ kéʼé ña̱ nda̱kú ta nina ña̱ nda̱a̱ káʼa̱nna”.

^ párr. 63 ÑA̱ KÁʼA̱N XA̱ʼA̱ NA̱ʼNÁ: Iin ta̱ hermano sáa̱ra xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása vií káʼa̱nna xíʼinra; iin ta̱ hermano va̱ása kúsi̱í-inira xítara ti̱xin reunión, iin ñá hermana nátúʼunñá xa̱ʼa̱ inkana.