Ir al contenido

Ir al índice

ARTÍCULO ÑA̱ KAʼVIYÓ 31

“Va̱ása ndákava-iniyó”

“Va̱ása ndákava-iniyó”

“Xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo, va̱ása ndákava-iniyó” (2 COR. 4:16).

YAA 128 Ndakúní ná koo iniyó nda̱a̱ nu̱ú ndíʼi

ÑA̱ KA̱ʼA̱NYÓ XA̱ʼA̱ *

1. ¿Ndáaña xíniñúʼu keʼéyó ña̱ va̱ʼa ndakiʼinyó ña̱ kutakuyó?

MIÍYÓ na̱ ndásakáʼnu Ndióxi̱ nda̱a̱ táki̱ʼva íyo na̱ xínu saá íyoyó ña̱ ndakiʼinyó ña̱ kutakuyó. Ni sa̱kán ki̱xáʼayó á ni xa̱a̱ ku̱a̱ʼá ku̱i̱ya̱ ñúʼuyó, xíniñúʼu chika̱a̱yó ndee̱ ña̱ kunuyó nda̱a̱ xa̱a̱yó nu̱ú ndíʼi. Consejo ña̱ ta̱xi ta̱ apóstol Pablo ndaʼa̱ na̱ hermano ña̱ ñuu Filipos kivi taxiña ndee̱ ndaʼa̱yó ña̱ va̱ʼa sandiʼiyó kunuyó. Sava na̱ hermano na̱ ni̱xi̱yo ti̱xin ña̱ congregación kán tá siglo nu̱ú, xa̱a̱ ku̱a̱ʼá ku̱i̱ya̱ ndásakáʼnuna Jehová tá nda̱kiʼinna carta ta̱ Pablo. Ni xa̱a̱ va̱ʼaníva íyo ña̱ kéʼéna soo ta̱ Pablo ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna ña̱ ná chika̱a̱kana ndee̱ kununa. Xi̱kuni̱ra ña̱ ná kundiku̱nna yichi̱ra ta chika̱a̱na ndee̱ ña̱ xa̱a̱na nda̱a̱ nu̱ú ndíʼi (Filip. 3:14).

2. ¿Nda̱chun va̱ʼaní chi̱ndeétáʼan consejo ta̱ Pablo xíʼin na̱ ñuu Filipos?

2 Consejo ña̱ ta̱xi ta̱ Pablo va̱ʼaní chi̱ndeétáʼanña xíʼin na̱ hermano. Nda̱a̱ tá ki̱xáʼa íyo ña̱ congregación ñuu Filipos sa̱xóʼvi̱nana. Nda̱a̱ tá ku̱i̱ya̱ 50 ta̱ Pablo xíʼin ta̱ Silas ni̱xa̱a̱na ña̱ ñuu kán, chi Jehová ni̱ka̱ʼa̱n xíʼinna ña̱ ná ku̱ʼu̱nna ña̱ ñuu Macedonia (Hech. 16:9). Kán nda̱ni̱ʼína iin ñaʼá ñá naní Lidia, ta xi̱niso̱ʼoñá ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nna. Jehová nda̱kuná níma̱ñá ña̱ va̱ʼa xi̱niso̱ʼoñá ña̱ na̱túʼunna xíʼinñá xa̱ʼa̱ra (Hech. 16:14). Tá ni̱ya̱ʼa loʼo tiempo miíñá xíʼin na̱ veʼeñá nda̱kuchina. Soo ta̱ Ndi̱va̱ʼa ni̱sa̱a̱níra xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo. Sava na̱ ta̱a ña̱ ñuu kán ti̱inna ta̱ Pablo xíʼin ta̱ Silas ku̱a̱ʼa̱n xíʼinna nu̱ú na̱ chíñu ta chi̱ka̱a̱ ku̱a̱chinana ña̱ ndátaʼvína na̱ yiví. Xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo ka̱nina ta̱ Pablo xíʼin ta̱ Silas ta chi̱ka̱a̱nana veʼeka̱a ta ni̱ka̱ʼa̱nna xíʼinna ña̱ ná keena ña̱ ñuu kán (Hech. 16:16-40). ¿Á nda̱kava-inina? Va̱ása. ¿Á nda̱kava-ini na̱ congregación xa̱á kán? Va̱ása chi ndakúní ni̱xi̱yo inina. Ña̱ ndakú ni̱xi̱yo ini ta̱ Pablo xíʼin ta̱ Silas ta̱xiníña ndee̱ ndaʼa̱na.

3. ¿Ndáaña xi̱kunda̱a̱-ini ta̱ Pablo, ta ndáa pregunta ndakuiinyó?

3 Ta̱ Pablo chi̱ka̱a̱-inira ña̱ va̱ása ndakava-inira (2 Cor. 4:16). Soo ni saá, xi̱kunda̱a̱-inira ña̱ va̱ʼa sandiʼira ña̱ xínura xíniñúʼu ndakanixi̱níra xa̱ʼa̱ ña̱ ndakiʼinra tá ná xa̱a̱ra nda̱a̱ nu̱ú ndíʼi. ¿Ndáaña sákuaʼayó xíʼin ña̱ ke̱ʼéra? ¿Ndáa ejemplo ña̱ íyo tiempo vitin náʼa̱ nu̱úyó ña̱ kiviva ndakú koo iniyó ni íyo ña̱ sási nu̱úyó? ¿Nda̱saa chíndeétáʼan ña̱ ndákanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ña̱ koo chí nu̱únínu xíʼinyó ña̱ va̱ása ndakava-iniyó?

¿NDÁAÑA SÁKUAʼAYÓ XÍʼIN EJEMPLO TA̱ PABLO?

4. ¿Ndáaña ke̱ʼé ta̱ Pablo ni ni̱xi̱yo tu̱ndóʼo nu̱úra?

4 Ná kotoyó ndáa tu̱ndóʼo xi̱ndika̱a̱ ta̱ Pablo tá ka̱ʼyíra carta ña̱ ku̱a̱ʼa̱n ndaʼa̱ na̱ ñuu Filipos ta nda̱saa chi̱ka̱a̱ra ndee̱. Nda̱kasinara ini iin veʼe chí ñuu Roma, xa̱ʼa̱ ña̱kán va̱ása níkivi kitara natúʼunra xa̱ʼa̱ Ndióxi̱. Soo ni saá, chi̱ka̱a̱ra ndee̱ ña̱ na̱túʼunra xíʼin na̱ xi̱xa̱ʼa̱n xi̱xitoñaʼá ta xi̱kaʼyíra carta xi̱xa̱ʼa̱n nu̱ú na̱ congregación na̱ íyo xíka. Saátu tiempo vitin, ku̱a̱ʼání na̱ hermano na̱ va̱ása kívi kee natúʼun xa̱ʼa̱ Ndióxi̱ chíka̱a̱na ndee̱ ña̱ natúʼunna xíʼin na̱ xáʼa̱n xítoñaʼá. Ta saátu káʼyína carta ku̱a̱ʼa̱n ndaʼa̱ na̱ yiví na̱ va̱ása kívi ku̱ʼu̱nna kotona.

5. Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi Filipenses 3:12-14, ¿ndáaña chi̱ndeétáʼan xíʼin ta̱ Pablo ña̱ chika̱a̱ra ndee̱ xa̱a̱ra nda̱a̱ nu̱ú ndíʼi?

5 Ta̱ Pablo kǒo nítaxira ña̱ kasi ni iin ña̱ʼa ña̱ va̱ása va̱ʼa ña̱ ke̱ʼéra tá ya̱chi̱ nu̱úra á ña̱ʼa ña̱ ku̱chiñura ke̱ʼéra. Saátu ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ va̱ʼa kúú ña̱ na̱ndósóra xa̱ʼa̱ ña̱ʼa ña̱ xa̱a̱ ni̱ndo̱o chí sa̱tá, chi saá kivi chika̱a̱ra ndee̱ ña̱ ndakiʼinra ña̱ kúma̱níka kixaa̱ ta sandiʼira ña̱ xínura (kaʼvi Filipenses 3:12-14). * ¿Ndáa ña̱ʼa kúú ña̱ kivi kasi nu̱úra? Ña̱ nu̱ú, ndiʼi ña̱ʼa ña̱ nda̱kiʼinra tá xi̱ndiku̱nra veʼe-ñu̱ʼu na̱ judío. Soo va̱ása níxindáyáʼviña nu̱úra chi nda̱a̱ táki̱ʼva íyo iin koʼndo basura saá íyoña (Filip. 3:3-8). Ña̱ u̱vi̱, ña̱ xi̱keʼéra ña̱ va̱ása va̱ʼa xíʼin na̱ cristiano. Soo va̱ása nítaxira ña̱ sandákava ña̱yóʼo inira. Ta ña̱ u̱ni̱, va̱ása níndakanixi̱níra ña̱ xa̱a̱ ku̱a̱ʼání kúú chiñu ña̱ kéʼéra. Ku̱a̱ʼání ña̱ va̱ʼa nda̱kiʼinra, ni chi̱ka̱a̱nara veʼeka̱a, ka̱ninara xíʼin yu̱u̱, ta barco tú xi̱xa̱ʼa̱nra xi̱kiʼvinú ti̱xin ti̱kui̱í ta kǒo ña̱ kuxura níxi̱yo ta ni ti̱ko̱to̱ra (2 Cor. 11:23-27). Ni ku̱a̱ʼání ña̱ ni̱xo̱ʼvi̱ra xi̱kunda̱a̱-inira ña̱ xíniñúʼu chika̱a̱ra ndee̱. Ta saátu xíniñúʼu keʼé miíyó.

6. ¿Ndáa ña̱ʼa ña̱ xa̱a̱ ni̱ndo̱o chí sa̱tá xíniñúʼu nandósóyó xa̱ʼa̱?

6 ¿Nda̱saa kivi nandósóyó xa̱ʼa̱ ña̱ʼa ña̱ xa̱a̱ ni̱ndo̱o chí sa̱tá nda̱a̱ táki̱ʼva ke̱ʼé ta̱ Pablo? Sana sava miíyó xíniñúʼu sandákooyó ña̱ ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása va̱ʼa ña̱ ke̱ʼéyó tá ya̱chi̱. Tá saá íyoña, ná táváyó tiempo ña̱ ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ña̱ ni̱xi̱ʼi̱ ta̱ Jesús xa̱ʼa̱yó. Tá ná kaʼviyó, ndakanixi̱níyó ta ka̱ʼa̱nyó xíʼin Ndióxi̱ xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo, miíra chindeétáʼanra xíʼinyó ña̱ va̱ása ndakaʼánkayó xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása va̱ʼa, chi kandíxayó ña̱ xa̱a̱ ku̱kaʼnu-inira xa̱ʼa̱ ku̱a̱chiyó. Ná kotoyó inka ña̱ sákuaʼayó xíʼin ña̱ ke̱ʼé ta̱ Pablo. Sava na̱ ndásakáʼnu Jehová sándakoona chiñu nu̱ú kíʼinna ku̱a̱ʼá xu̱ʼún ña̱ va̱ʼa kachíñukana nu̱ú Jehová. Tá saá ke̱ʼéyó, va̱ása xíniñúʼu tuku ndíkóyó ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ña̱ xa̱a̱ sa̱ndákooyó (Núm. 11:4-6; Ecl. 7:10). Ndiʼi ña̱ʼa ña̱ xa̱a̱ sa̱ndákooyó chí sa̱tá, sana kivi kooña chiñu ña̱ ke̱ʼéyó nu̱ú Jehová á iin tu̱ndóʼo ña̱ ni̱ya̱ʼayó. Ña̱ nda̱a̱ kúúña, tá ná ndakaʼányó xa̱ʼa̱ ndáa ki̱ʼva chi̱ndeétáʼan Jehová xíʼinyó tá ya̱chi̱ kivi chindeétáʼanña xíʼinyó ña̱ kuyatinkayó nu̱úra. Soo va̱ása kúni̱yó ndakanixi̱níyó ña̱ xa̱a̱ ku̱a̱ʼání chiñu ke̱ʼéyó (1 Cor. 15:58).

Ña̱ xínuyó ña̱ ndakiʼinyó ña̱ kutakuyó, va̱ása xíniñúʼu taxiyó kasi inkaka ña̱ʼa nu̱úyó ña̱ xa̱a̱yó nda̱a̱ nu̱ú ndíʼi. (Koto párrafo 7).

7. Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi 1 Corintios 9:24-27, ¿ndáaña xíniñúʼu keʼéyó ña̱ va̱ʼa sandíʼiyó ña̱ xínuyó? Ka̱ʼa̱n xa̱ʼa̱ iin ejemplo.

7 Ta̱ Pablo xi̱kunda̱a̱ va̱ʼa inira tá ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús xa̱ʼa̱ ña̱ xíniñúʼu chika̱a̱níyó ndee̱ (Luc. 13:23, 24). Saátu xi̱kunda̱a̱-inira ña̱ xíniñúʼu chika̱a̱ra ndee̱ nda̱a̱ táki̱ʼva ke̱ʼé ta̱ Jesús, ña̱ xa̱a̱ra nda̱a̱ nu̱ú ndíʼi. Xa̱ʼa̱ ña̱kán chi̱táʼanra ña̱ kéʼé iin na̱ cristiano xíʼin iin na̱ xínu (kaʼvi 1 Corintios 9:24-27). * Na̱ xínu, ña̱ ndákanikaxi̱nína xa̱ʼa̱ kúú ña̱ xa̱a̱na nda̱a̱ nu̱ú ndíʼi ta nda̱a̱ ni iin ña̱ʼa va̱ása táxina kasi nu̱úna. Tá kúú na̱ xínu sana kivi ya̱ʼana nu̱ú íxi̱kóna ña̱ʼa xíʼin inkaka ña̱ kivi kasi nu̱úna. Soo nda̱a̱ ni iin na̱ xínu yóʼo va̱ása kundatuna ña̱ kotona ndiʼi ña̱ íxi̱kóna kán, chi ña̱ kúni̱na kúú ña̱ kuchiñuna xa̱a̱na nda̱a̱ nu̱ú ndíʼi. Saátu miíyó ña̱ kúni̱yó kúú ña̱ ndakiʼinyó ña̱ kutakuyó ta va̱ása kúni̱yó ña̱ kasi inka ña̱ʼa nu̱úyó. Tá ná chika̱a̱-iniyó ña̱ xa̱a̱yó nda̱a̱ nu̱ú ndíʼi nda̱a̱ táki̱ʼva ke̱ʼé ta̱ Pablo ndakiʼinyó ña̱ kutakuyó.

NÁ VA̱ÁSA NDAKAVA-INIYÓ NI ÍYO TU̱NDÓʼO NU̱ÚYÓ

8. ¿Nda̱a̱ u̱ni̱ ña̱ʼa ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱?

8 Vitin ná ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ u̱ni̱ ña̱ʼa ña̱ kivi sandákava-iniyó. Ña̱ va̱ása kama xínunu̱ú ña̱ kúni̱yó, ña̱ ku̱a̱ʼa̱n ndíʼi ndee̱yó xa̱ʼa̱ ña̱ ku̱chéeyó, tá xa̱a̱ ku̱a̱ʼání tiempo yáʼayó nu̱ú tu̱ndóʼo. Ña̱ chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ va̱ása ndakava-iniyó kúú ña̱ sakuaʼayó xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼé inka na̱ ndásakáʼnu Ndióxi̱ (Filip. 3:17).

9. ¿Ndáaña kivi kundoʼoyó ta ná ndakanixi̱níyó ña̱ kuáchi̱ní xi̱nunu̱ú ña̱ kúni̱yó?

9 Ña̱ va̱ása kama xínunu̱ú ña̱ kúni̱yó. Iin ña̱ va̱ʼa kúú ña̱ kúni̱yó ña̱ xi̱nunu̱ú ña̱ káʼa̱n Jehová koo chí nu̱únínu. Tá ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ profeta Habacuc ña̱ kúni̱ra ná ndiʼi-xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása va̱ʼa chí Judá, Jehová ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra ña̱ ná koo tu̱ʼvaníra kundaturaña (Hab. 2:3). Ña̱ kúsi̱í-iniyó kivi ndiʼiña ta ná ndakanixi̱níyó ña̱ kuáchi̱ní xi̱nunu̱ú ña̱ kúni̱yó. Ta nda̱a̱ sana kivi ndakava-iniyó (Prov. 13:12). Ña̱yóʼo kúú ña̱ ku̱u tá ki̱xáʼa ña̱ siglo o̱ko̱. Tá tiempo saá, ku̱a̱ʼání na̱ cristiano na̱ nda̱ka̱xin Ndióxi̱ nda̱kanixi̱nína ña̱ ku̱ʼu̱nna chí ndiví tá ku̱i̱ya̱ 1914. ¿Ndáaña ke̱ʼé na̱ nda̱kú ni̱xi̱yo ini tá va̱ása níxinunu̱ú ña̱ xi̱kuni̱na?

Ña̱ xi̱ndatu ta̱ Royal xíʼin ñá Pearl va̱ása níxi̱nuña tá ku̱i̱ya̱ 1914, soo na̱yóʼo chi̱ka̱a̱na ndee̱ ña̱ nda̱kú koo inina xíʼin Jehová. (Koto párrafo 10).

10. ¿Ndáaña ke̱ʼé iin na̱ matrimonio na̱ nda̱kú ni̱xi̱yo ini tá kǒo ni̱xi̱nu ña̱ xi̱kuni̱na?

10 Ná kotoyó ña̱ ndo̱ʼo u̱vi̱ na̱ hermano na̱ ni̱ya̱ʼa nu̱ú táʼan ña̱yóʼo, ta̱ hermano Royal xíʼin ñá Pearl Spatz. Ta̱ hermano Spatz nda̱kuchira tá ku̱i̱ya̱ 1908, tá kúúmiíra 20 ku̱i̱ya̱. Xi̱kunda̱a̱-inira ña̱ si̱lóʼo kúma̱ní ta ndakiʼinra ña̱ ndátura. Tá ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin ñá Pearl ña̱ tindaʼa̱ñá xíʼinra tá ku̱i̱ya̱ 1911, ni̱ka̱ʼa̱nra: “Xa̱a̱ xíni̱ún ndáaña kuu ña̱ ku̱i̱ya̱ 1914. Tá na̱ tindaʼa̱ kúúyó, va̱ʼaka ya̱chi̱ ná keʼéyóña”. ¿Á sa̱ndákoo na̱ matrimonio yóʼo ña̱ chika̱a̱na ndee̱ ña̱ ndakiʼinna ña̱ kutakuna xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása ni̱xa̱ʼa̱nna chí ndiví tá ku̱i̱ya̱ 1914? Va̱ása, chi ña̱ chi̱ka̱a̱-inina keʼéna kúú ña̱ nda̱kú koo inina xíʼin Jehová, ta su̱ví ña̱ ndakiʼinna iin ña̱ʼa. Ta saátu chi̱ka̱a̱-inina ña̱ kununa xíʼin ña̱ ndakú-ini, ta saá ke̱ʼévana. Ndiʼi tiempo nda̱kúní ni̱xi̱yo inina xíʼin Ndióxi̱ nda̱a̱ tá ni̱xi̱ʼi̱na. Kúni̱yó ña̱ ná ndasakáʼnu Jehová ki̱vi̱ra xíʼin ña̱ chíñura, ta saxínura ndiʼi ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra. Kúnda̱a̱-iniyó ña̱ keʼéra ndiʼi ña̱yóʼo mií ki̱vi̱ ña̱ xa̱a̱ nda̱ka̱xinra. Ña̱kán na̱ chika̱a̱yó ndee̱ ña̱ ndasakáʼnuyóra ta va̱ása taxiyó ndakava-iniyó xa̱ʼa̱ ña̱ kuáchi̱ní xi̱nunu̱ú ña̱ kúni̱yó.

Ni xa̱a̱ káʼnuní ta̱ hermano Arthur Secord xi̱kuni̱ra chika̱a̱kara ndee̱. (Koto párrafo 11).

11, 12. ¿Nda̱chun kivi chika̱a̱yó ndee̱ ña̱ kachíñukayó nu̱ú Jehová ni kǒoka ndee̱ kúúmiíyó? Ka̱ʼa̱n xa̱ʼa̱ iin ejemplo.

11 Ña̱ ku̱a̱ʼa̱n ndíʼi ndee̱yó xa̱ʼa̱ ña̱ ku̱chéeyó. Iin na̱ xínu xíniñúʼuna ku̱a̱ʼá ndee̱ ña̱ va̱ʼa kununa. Soo miíyó va̱ása xíniñúʼuyó ndee̱ yóʼo ña̱ va̱ʼa ndakiʼinyó ña̱ kutakuyó. Ku̱a̱ʼání na̱ kǒoka ndee̱ kúúmií nda̱a̱ táki̱ʼva ni̱xi̱yona tá ya̱chi̱ chíka̱a̱na ndee̱ ña̱ ndasakáʼnuna Jehová (2 Cor. 4:16). Ná kotoyó ña̱ ke̱ʼé ta̱ hermano Arthur Secord. * Iin ki̱vi̱, tá xa̱a̱ yáʼaka 55 ku̱i̱ya̱ ndíka̱a̱ra Betel tá xa̱a̱ kúúmiíra 88 ku̱i̱ya̱, iin ñá enfermera ñá ndáañaʼá xi̱toñá nu̱úra ta ni̱ka̱ʼa̱nñá xíʼinra: “Ku̱ʼva Secord, xa̱a̱ ku̱a̱ʼání ku̱i̱ya̱ káchiñún nu̱ú Jehová”. Soo ta̱ hermano Arthur va̱ása ndákaniníxi̱níra xa̱ʼa̱ ña̱ xa̱a̱ ke̱ʼéra. Xi̱to va̱ʼara nu̱úñá ta ni̱xa̱ku̱ra ta ka̱chira: “Ña̱ nda̱a̱ kúúvaña. Soo su̱ví ña̱ ndáyáʼvika kúú ña̱ xa̱a̱ ke̱ʼéyó, chi ña̱ kúma̱níka keʼévayó”.

12 ¿Á xa̱a̱ ku̱a̱ʼání ku̱i̱ya̱ ndásakáʼnuyó Jehová, ta vitin xa̱ʼa̱ ña̱ ndeé ndóʼoyó va̱ása kívika keʼéyóña? Tá saá ndóʼoyó ná va̱ása ndakava-iniyó. Chi nu̱ú Jehová ndáyáʼviní ndiʼi ña̱ ke̱ʼéyó tá ya̱chi̱ (Heb. 6:10). Soo ná ndakaʼányó, Jehová kíʼinra kuenta xa̱ʼa̱ ña̱ kúʼvi̱-iniyó xíniyóra ta su̱ví xa̱ʼa̱ ña̱ ku̱a̱ʼá chiñu kéʼéyó nu̱úra. Chi náʼa̱yó ña̱ kúʼvi̱-iniyó xíniyóra tá si̱í íyo iniyó ta kéʼéyó nda̱a̱ ndáaka ña̱ kuchiñuyó (Col. 3:23). Ta̱kán kúnda̱a̱-inira xíʼin ña̱ ndóʼoyó ta va̱ása ndúkúra nu̱úyó keʼéyó ña̱ va̱ása kuchiñuyó xíʼin (Mar. 12:43, 44).

Ta̱ Anatoly xíʼin ñá Lidiya Melnik nda̱kú ni̱xi̱yo inina xíʼin Jehová ni ni̱ya̱ʼana nu̱ú ku̱a̱ʼá tu̱ndóʼo. (Koto párrafo 13).

13. ¿Ndáaña ndo̱ʼo ta̱ Anatoly xíʼin ñá Lidiya, ta nda̱saa chíndeétáʼanña xíʼinyó ña̱ chika̱a̱kayó ndee̱ ni ná ya̱ʼayó nu̱ú tu̱ndóʼo ku̱a̱ʼá tiempo?

13 Tá xa̱a̱ ku̱a̱ʼání tiempo yáʼayó nu̱ú tu̱ndóʼo. Sava na̱ ndásakáʼnu Jehová kúndeé-inina yáʼana nu̱ú tu̱ndóʼo ku̱a̱ʼání tiempo. Ná kotoyó ña̱ ndo̱ʼo ta̱ hermano Anatoly Melnik, * ta̱ ñuu Moldavia. Tá kúúmiíra 12 ku̱i̱ya̱ na̱ chíñu ti̱inna yivára chi̱ka̱a̱na veʼeka̱a, ta chi̱ndaʼánara ku̱a̱ʼa̱nra nda̱a̱ ñuu Siberia, ta ki̱ʼva 7,000 kilómetro ni̱ndo̱o na̱ veʼera. Tá ni̱ya̱ʼa loʼo ku̱i̱ya̱, chi̱ndaʼána ta̱ Anatoly, siʼíra xíʼin na̱ xi̱íra ña̱ ñuu Siberia. Tá ni̱ya̱ʼa loʼo tiempo, va̱ʼa ki̱xáʼana xáʼa̱nna reunión, ta ña̱ va̱ʼa xa̱a̱na xíniñúʼu ku̱ʼu̱nna ki̱ʼva 30 kilómetro nu̱ú ña̱ nieve ta ndeéní vi̱xin. Tá ni̱ya̱ʼaka tiempo, ta̱ hermano Melnik xi̱ndika̱a̱ra u̱ni̱ ku̱i̱ya̱ veʼeka̱a, ta xíka ni̱xi̱yora nu̱ú ñá síʼíra Lidiya, xíʼin se̱ʼe loʼora ñá iin ku̱i̱ya̱. Ni ku̱a̱ʼání tiempo ni̱xo̱ʼvi̱ ta̱ Anatoly, nda̱kundeéra chi̱ka̱a̱ra ndee̱ xíʼin na̱ veʼera ña̱ ndasakáʼnuna Jehová. Vitin ta̱ Anatoly kúúmiíra 82 ku̱i̱ya̱ ta kúúra comité ti̱xin Betel ña̱ Asia central. Nda̱a̱ táki̱ʼva ke̱ʼé ta̱ Anatoly xíʼin ñá Lidiya, ná chika̱a̱yó ndee̱ ña̱ ndasakáʼnuyó Jehová nda̱a̱ táki̱ʼva xi̱keʼéyó tá ya̱chi̱ (Gál. 6:9).

NÁ NDAKANIXI̱NÍYÓ XA̱ʼA̱ ÑA̱ NDAKIʼINYÓ CHÍ NU̱ÚNÍNU

14. ¿Ndáaña xíniñúʼu keʼé ta̱ Pablo ña̱ va̱ʼa xa̱a̱ra nda̱a̱ nu̱ú ndíʼi?

14 Ta̱ Pablo xi̱kunda̱a̱-inira ña̱ kuchiñura sandiʼira ña̱ xínura ta xa̱a̱ra nda̱a̱ nu̱ú ndíʼi. Xa̱ʼa̱ ña̱ xa̱a̱ nda̱ka̱xin Ndióxi̱ miíra xi̱ndatura ña̱ ku̱ʼu̱nra chí ndiví. Soo xi̱kunda̱a̱-inira ña̱ xíniñúʼu chika̱a̱ra ndee̱ ña̱ va̱ʼa ndakiʼinraña (Filip. 3:14). Ña̱ va̱ʼa chindeétáʼanra xíʼin na̱ ñuu Filipos ña̱ va̱ása ndakava-inina ni̱ka̱ʼa̱nra xa̱ʼa̱ iin ña̱ kivi chindeétáʼan xíʼinna.

15. ¿Nda̱saa chi̱ka̱a̱ ta̱ Pablo ndee̱ xíʼin na̱ ñuu Filipos tá ni̱ka̱ʼa̱nra xa̱ʼa̱ ña̱ ku̱ʼu̱nna koona chí ndiví?

15 Ta̱ Pablo sa̱ndákaʼánra na̱ ñuu Filipos ña̱ chí ndiví kúú nu̱ú koona (Filip. 3:20). ¿Nda̱chun ndáyáʼviní ña̱ va̱ása nandósóna xa̱ʼa̱ña? Tá tiempo saá, xi̱ndayáʼviní ña̱ koona na̱ ñuu Roma. * Soo na̱ cristiano na̱ ku̱ʼu̱n chí ndiví va̱ʼaníka nu̱ú koona chi ku̱a̱ʼáníka ña̱ va̱ʼa ndakiʼinna, nu̱úka ña̱ koona na̱ ñuu Roma. Xa̱ʼa̱ ña̱kán, ta̱ Pablo ta̱xira ndee̱ ndaʼa̱ na̱ ñuu Filipos xíʼin tu̱ʼun yóʼo: “Xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo viíní keʼéndó nda̱a̱ táki̱ʼva kúni̱ ta̱ Jesús” (Filip. 1:27, nota). Tiempo vitin, na̱ hermano na̱ nda̱ka̱xin Ndióxi̱ ku̱ʼu̱n chí ndiví va̱ʼaní yichi̱ chínúuna nu̱úyó, chi chíka̱a̱na ndee̱ ña̱ xa̱a̱na nda̱a̱ nu̱ú ndíʼi ña̱ va̱ʼa ndakiʼinna ña̱ kutakuna ndiʼi tiempo chí ndiví.

16. Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi Filipenses 4:6, 7, ¿ndáaña xíniñúʼu chika̱a̱yó ndee̱ keʼéyó ni kúúyó na̱ ku̱ʼu̱n chí ndiví á na̱ koo nu̱ú ñuʼú yóʼo?

16 Xíniñúʼu chika̱a̱yó ndee̱ ña̱ xa̱a̱yó nda̱a̱ nu̱ú ndíʼi ña̱ va̱ʼa ndakiʼinyó ña̱ kutakuyó nu̱ú ñuʼú yóʼo á chí ndiví. Ni nda̱a̱ ndáaka ña̱ ná ndóʼoyó, ná va̱ása ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ña̱ʼa ña̱ xa̱a̱ ni̱ndo̱o chí sa̱tá, ta ná va̱ása taxiyó ña̱ kasi inkaka ña̱ʼa nu̱úyó ña̱ ndasakáʼnuyó Jehová (Filip. 3:16). Á xa̱ʼa̱ ña̱ kuáchi̱ní xi̱nunu̱ú ña̱ kúni̱yó á xa̱ʼa̱ ña̱ kǒoka ndee̱ kúúmiíyó nda̱a̱ táki̱ʼva ni̱xi̱yoyó tá ya̱chi̱, á xa̱ʼa̱ ña̱ ni̱ya̱ʼayó nu̱ú tu̱ndóʼo ku̱a̱ʼání ku̱i̱ya̱. Nda̱a̱ ndáaka ña̱ ná kundoʼoyó, ná va̱ása kundi̱ʼi̱-iniyó xa̱ʼa̱ ni iin ña̱ʼa, ta ná ka̱ʼa̱nyó xíʼin Ndióxi̱ xa̱ʼa̱ ndiʼi ña̱ kúni̱yó. Ta miíra taxi ña̱ táxin koo iniyó (kaʼvi Filipenses 4:6, 7). *

17. ¿Ndáaña ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ nu̱ú ña̱ inka artículo?

17 Nda̱a̱ táki̱ʼva kéʼé iin na̱ xínu ña̱ chíka̱a̱na ndee̱ ña̱ xa̱a̱na nda̱a̱ nu̱ú ndíʼi, saátu miíyó ná chika̱a̱níyó ndee̱ ña̱ xa̱a̱yó nda̱a̱ nu̱ú ndíʼi ña̱ va̱ʼa ndakiʼinyó ña̱ kutakuyó. Tá kuchiñu keʼéyó ña̱yóʼo, ná ndakundeéyó chika̱a̱yó ndee̱ ña̱ ndakiʼinyó ña̱ va̱ʼa chí nu̱únínu. ¿Ndáaña xíniñúʼu keʼéyó ña̱ va̱ʼa ku̱ʼu̱nyó yichi̱ nu̱ú xíniñúʼu ku̱ʼu̱nyó? Nu̱ú ña̱ inka artículo kotoyó ndáaña kivi chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ va̱ʼa keʼéyóña ta kundi̱ʼi̱ka-iniyó xa̱ʼa̱ ña̱ʼa ña̱ ndáyáʼvi (Filip. 1:9, 10).

YAA 79 Ná kandíxana yóʼó

^ párr. 5 Ni nda̱saaka tiempo ndásakáʼnuyó Jehová, kúni̱yó chika̱a̱kayó ndee̱ ña̱ kuaʼnukayó xíʼin tu̱ʼunra. Ta̱ apóstol Pablo chi̱ka̱a̱níra ndee̱ xíʼin na̱ nda̱sakáʼnu Ndióxi̱ ña̱ va̱ása ndakava-inina. Carta ña̱ chi̱ndaʼára ndaʼa̱ na̱ ñuu Filipos táxiníña ndee̱ ndaʼa̱yó ña̱ va̱ʼa ni̱ʼíyó ña̱ kutakuyó ndiʼi tiempo. Nu̱ú ña̱ artículo yóʼo, kotoyó ndáa ki̱ʼva kundiku̱nyó consejo ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra.

^ párr. 5 Filipenses 3:12-14: “Kǒo kúni̱ kachii̱ ña̱ xa̱a̱ nda̱kiʼii̱nña á ña̱ xa̱a̱ kǒoka ku̱a̱chi kúúmiíi̱, chi ndákundeékavai̱ chíka̱i̱ ndee̱ ña̱ ndakiʼii̱nña, saáchi xa̱ʼa̱ ña̱kán kúú ña̱ nda̱ka̱xin ta̱ Cristo yi̱ʼi̱. Ñaniyó, ni ta̱ʼánví nda̱kiʼii̱nña, soo íyo iin ña̱ kéʼíi̱: Nándósói̱ xa̱ʼa̱ ña̱ʼa ña̱ xa̱a̱ ni̱ndo̱o chí sa̱tá, ta chíka̱i̱ ndee̱ ña̱ ndakiʼin ña̱ kúma̱níka kixaa̱, ta chíka̱i̱ ndee̱ ña̱ xa̱i̱ nda̱a̱ nu̱ú ndíʼi, ña̱ va̱ʼa ndakiʼii̱n ña̱ ka̱na Ndióxi̱ yi̱ʼi̱ ña̱ ku̱ʼi̱n chí ndiví xa̱ʼa̱ ta̱ Cristo Jesús”.

^ párr. 7 1 Corintios 9:24-27: “¿Á va̱ása xíni̱ndó ña̱ na̱ xínu iin carrera ndiʼina xínu, soo iin kuitíva kúú na̱ kuchiñu? Kunundó ña̱ va̱ʼa kuchiñundó. Ta ndiʼi na̱ xínu yóʼo xáʼnu-inina xíʼin ndiʼi ña̱ʼa. Soo na̱yóʼo kéʼénaña xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ʼa ndakiʼinna iin ña̱ʼa ña̱ ndiʼi-xa̱ʼa̱, soo ña̱ ndakiʼin miíyó va̱ása ndiʼi-xa̱ʼa̱ña. Ña̱kán yi̱ʼi̱ va̱ása xínu sána miíi̱ ta ni va̱ása káni sána miíi̱, saáchi va̱ʼaka íxandúxai̱ xíʼin ku̱ñui̱ ta nda̱a̱ táki̱ʼva íxaana xíʼin iin esclavo saá íxai̱ xíʼinña, ña̱kán va̱ʼa ná kǒo ndani̱ʼí Ndióxi̱ ni iin ña̱ va̱ása va̱ʼa nu̱ú chiñui̱ tá xa̱a̱ ndi̱ʼi ni̱xi̱kai̱ na̱túʼi̱n xa̱ʼa̱ra”.

^ párr. 11 Koto ña̱ nátúʼun xa̱ʼa̱ ta̱ hermano Secord, “Mi participación en adelantar la adoración correcta”, ka̱naña nu̱ú ña̱ La Atalaya 1 tí noviembre ña̱ ku̱i̱ya̱ 1965.

^ párr. 13 Ña̱ nátúʼun xa̱ʼa̱ ta̱ hermano Melnik, “Me enseñaron desde niño a amar a Dios”, ka̱naña nu̱ú ña̱ ¡Despertad! 22 tí octubre ña̱ ku̱i̱ya̱ 2004.

^ párr. 15 Xa̱ʼa̱ ña̱ kúú ña̱ ñuu Filipos iin colonia ña̱ ñuu Roma, na̱ yiví na̱ íyo kán kivi ndakiʼinna táʼan ña̱ va̱ʼa ña̱ kúúmií na̱ ñuu Roma. Xa̱ʼa̱ ña̱kán va̱ʼa ku̱nda̱a̱-inina xíʼin ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Pablo.

^ párr. 16 Filipenses 4:6, 7: “Kǒo kundi̱ʼi̱-inindó xa̱ʼa̱ ni iin ña̱ʼa, ndiʼiña ka̱ʼa̱nndó xa̱ʼa̱ xíʼin Ndióxi̱, ta taxindó tíxa̱ʼvi ndaʼa̱ra ta ka̱ʼa̱nndó xíʼinra xa̱ʼa̱ ña̱ kúni̱ndó; tasaá Ndióxi̱ taxira ña̱ táxin koo inindó, ta ña̱yóʼo kundaaña níma̱ndó ta saátu ña̱ ndákanixi̱níndó, ta xa̱ʼa̱ ta̱ Cristo Jesús taxira ña̱yóʼo ndaʼa̱ndó”.