Ir al contenido

Ir al índice

ARTÍCULO ÑA̱ KAʼVIYÓ 35

Ná ixato̱ʼóyó chiñu ña̱ kúúmií inkana ti̱xin congregación Jehová

Ná ixato̱ʼóyó chiñu ña̱ kúúmií inkana ti̱xin congregación Jehová

“Nduchúnu̱úyó va̱ása kívi ka̱ʼa̱nña xíʼin ndaʼa̱yó ‘Va̱ása xíniñúʼi̱ yóʼóʼ ni xi̱níyó va̱ása kívi ka̱ʼa̱nña xíʼin xa̱ʼa̱yó ‘Va̱ása xíniñúʼi̱ ndóʼóʼ” (1 COR. 12:21).

YAA 124 Ndiʼi ki̱vi̱ nda̱kú ná koo iniyó

ÑA̱ KA̱ʼA̱NYÓ XA̱ʼA̱ *

1. ¿Ndáaña táxi Jehová ndaʼa̱ iin tá iinyó?

KÚʼVI̱NÍ-INI Jehová xínira miíyó xa̱ʼa̱ ña̱ nda̱kú íyo iniyó xíʼinra, ña̱kán táxira iin chiñu ndaʼa̱ iin tá iinyó ti̱xin congregación. Ni xa̱a̱ síín síín íyo chiñu ña̱ kéʼéyó, ndiʼiyó ndáyáʼviníyó ta xíniñúʼu chindeétáʼanyó xíʼin táʼanyó. Ta̱ apóstol Pablo chíndeétáʼanra xíʼinyó kunda̱a̱ka-iniyó xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo. ¿Ndáa ki̱ʼva kéʼéraña?

2. Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi Efesios 4:16, ¿nda̱chun xíniñúʼu kundayáʼvi inkana nu̱úyó ta inkáchi kutáʼanyó kachíñuyó?

2 Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi texto nu̱ú ka̱na ña̱ artículo yóʼo, ta̱ Pablo ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ va̱ása kívi kotoyó inka na̱ káchíñu nu̱ú Jehová ta ndakanixi̱níyó “Va̱ása xíniñúʼi̱ yóʼó” (1 Cor. 12:21). Ña̱ va̱ʼa vií kutáʼanyó ti̱xin congregación xíniñúʼu kundayáʼvi inkana nu̱úyó ta inkáchi kutáʼanyó kachíñuyó (kaʼvi Efesios 4:16). * Tá inkáchi kítáʼanyó, na̱ hermano va̱ʼaní kúnina ta kúnda̱a̱-inina ña̱ kúni̱yó xíniyóna.

3. ¿Ndáaña ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ nu̱ú ña̱ artículo yóʼo?

3 ¿Ama kúú ña̱ kivi na̱ʼa̱yó ña̱ íxato̱ʼóyó na̱ hermano? Nu̱ú ña̱ artículo yóʼo, siʼna ka̱ʼa̱nyó ndáa ki̱ʼva kivi ixato̱ʼó na̱ anciano inkaka na̱ anciano. Tasaá, ka̱ʼa̱nyó ndáa ki̱ʼva na̱ʼa̱ ndiʼiyó ña̱ chíndayáʼviyó na̱ hermano xíʼin ná hermana na̱ ta̱ʼán tindaʼa̱. Tándi̱ʼi, ka̱ʼa̱nyó ndáa ki̱ʼva kivi na̱ʼa̱yó ña̱ chíndayáʼviyó na̱ va̱ása káʼa̱n vií tu̱ʼunyó.

NÁ IXATO̱ʼÓ NA̱ ANCIANO NA̱ KÚÚ ANCIANO XÍʼINNA

4. ¿Ndáa consejo ña̱ ta̱xi ta̱ Pablo nu̱ú Romanos 12:10 kúú ña̱ xíniñúʼu kundiku̱n na̱ anciano?

4 Espíritu santo Jehová kúú ña̱ nda̱kaxin na̱ anciano, soo iin tá iin na̱yóʼo xa̱a̱ síín íyo ña̱ xíni̱na keʼéna (1 Cor. 12:17, 18). Sana, sava na̱yóʼo sa̱kán loʼo tiempo kúú ña̱ ki̱xáʼana kúúna anciano ta va̱ása xíni̱ va̱ʼana keʼéna chiñu yóʼo, ta inkana va̱ása kívika keʼéna ku̱a̱ʼá chiñu xa̱ʼa̱ ña̱ ku̱chéena á xa̱ʼa̱ ña̱ ndeé ndóʼona. Soo nda̱a̱ ni iin na̱ anciano va̱ása xíniñúʼu kotona inka na̱ anciano, ta ndakanixi̱nína “Va̱ása xíniñúʼi̱ yóʼó”. Chi ña̱ xíniñúʼu keʼéna kúú ña̱ kundiku̱nna consejo ña̱ ta̱xi ta̱ Pablo nu̱ú Romanos 12:10 * (kaʼviña).

Na̱ anciano náʼa̱na ña̱ íxato̱ʼóna inkaka na̱ anciano tá viíní xíniso̱ʼona ña̱ káʼa̱nna. (Koto párrafo 5 xíʼin 6).

5. ¿Ndáa ki̱ʼva náʼa̱ na̱ anciano ña̱ íxato̱ʼóna inka na̱ anciano, ta nda̱chun ndáyáʼviní keʼéna ña̱yóʼo?

5 Na̱ anciano náʼa̱na ña̱ íxato̱ʼóna inka na̱ anciano, tá viíní xíniso̱ʼona ña̱ káʼa̱n na̱yóʼo. Ta ndáyáʼviní keʼéna ña̱yóʼo tá ndákutáʼanna ña̱ va̱ʼa ka̱ʼa̱nna xa̱ʼa̱ iin ña̱ʼa ña̱ ndáyáʼvi. ¿Nda̱chun? Ná kotoyó ña̱ ka̱na nu̱ú ña̱ La Atalaya 1 tí octubre ña̱ ku̱i̱ya̱ 1988: “Na̱ anciano xíniñúʼu ndakunina ña̱ kivi kuniñúʼu ta̱ Cristo espíritu santo ña̱ va̱ʼa chindeétáʼanra xíʼin nda̱a̱ ndáaka na̱ anciano, ña̱ va̱ʼa sandákaʼánra na̱yóʼo xa̱ʼa̱ ña̱ káʼa̱n Biblia, tasaá kivi ndasaviína iin ku̱a̱chi á kivi ndaka̱xinna ndáaña keʼéna. (Hechos 15:6-15.) Su̱ví iin kuití na̱ anciano chíndeétáʼan ña̱ espíritu santo xíʼin, chi ndiʼiva na̱ anciano chíndeétáʼanña xíʼin”.

6. a) ¿Ndáaña chindeétáʼan xíʼin na̱ anciano ña̱ inkáchi kachíñuna? b) ¿Ndáaña va̱ʼa ndákiʼin na̱ congregación?

6 Tá iin ta̱ anciano íxato̱ʼóra na̱ kúú anciano xíʼinra, va̱ása kuni̱ra siʼnaka miíra ka̱ʼa̱n xa̱ʼa̱ ña̱ ndákanixi̱níra tá ndákutáʼanna. Saátu, su̱ví iinlá miíra ka̱ʼa̱n ndiʼi tiempo, ta ni va̱ása ndakanixi̱níra ña̱ va̱ʼaníka ña̱ káʼa̱nra nu̱ú ña̱ káʼa̱n na̱ inka. Chi xíʼin ña̱ vitá-ini ka̱ʼa̱nra xa̱ʼa̱ ña̱ ndákanixi̱níra ta ndakunira ña̱ íyo sava ña̱ʼa ña̱ va̱ása kívi keʼéra, ta viíní kuniso̱ʼora ña̱ káʼa̱n inkana. Ta saátu, kuni̱ra kotora ndáaña káʼa̱n consejo ña̱ va̱xi nu̱ú Biblia, ta kundiku̱nra ña̱ káʼa̱n “ta̱ esclavo ta̱ ndíchiní ta̱ nda̱kúní káchíñu” (Mat. 24:45-47). Tá xíʼin ña̱ to̱ʼó ndásavií na̱ anciano iin ku̱a̱chi, espíritu santo Ndióxi̱ íyoña xíʼinna ta chíndeétáʼanña xíʼinna ña̱ vií ndaka̱xinna ndáaña kúú ña̱ keʼéna, tasaá ndasandakúna-ini na̱ congregación (Sant. 3:17, 18).

NÁ IXATO̱ʼÓYÓ NA̱ HERMANO NA̱ TA̱ʼÁN TINDAʼA̱

7. ¿Ndáaña xi̱ndakanixi̱ní ta̱ Jesús xa̱ʼa̱ na̱ va̱ása nítindaʼa̱?

7 Ti̱xin congregación íyo na̱ ti̱ndaʼa̱, na̱ íyo se̱ʼe ta saátu na̱ hermano xíʼin ná hermana na̱ ta̱ʼán tindaʼa̱. ¿Ndáa ki̱ʼva xíniñúʼu kotoyó na̱ ta̱ʼán tindaʼa̱? Ná kotoyó ndáaña xi̱ndakanixi̱ní ta̱ Jesús xa̱ʼa̱ na̱ ta̱ʼán tindaʼa̱. Tá ni̱xi̱yora nu̱ú ñuʼú yóʼo va̱ása nítindaʼa̱ra, xi̱niñúʼura tiempora ña̱ va̱ʼa keʼéra iinlá chiñu Ndióxi̱. Nda̱a̱ ni iin yichi̱ va̱ása nísanáʼa̱ra ña̱ xíniñúʼu tindaʼa̱ na̱ ndíku̱nñaʼá, ta ni kǒo níka̱ʼa̱nra ña̱ va̱ása xíniñúʼu tindaʼa̱na. Soo ni̱ka̱ʼa̱nvara ña̱ savana ndaka̱xinna ña̱ va̱ása tindaʼa̱na (Mat. 19:11, 12). * Ta̱yóʼo xi̱ ixato̱ʼóra na̱ va̱ása nítindaʼa̱, ta va̱ása níndakanixi̱níra ña̱ kǒo ndáyáʼvina á ña̱ kúma̱ní iin ña̱ʼa nu̱úna.

8. Nda̱a̱ táki̱ʼva ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Pablo nu̱ú 1 Corintios 7:7-9, ¿ndáaña xi̱niñúʼu ndakanixi̱ní na̱ cristiano xa̱ʼa̱?

8 Nda̱a̱ táki̱ʼva ni̱xi̱yo ta̱ Jesús saá ni̱xi̱yo ta̱ apóstol Pablo, chi va̱ása nítindaʼa̱ra tá xi̱kachíñura nu̱ú Ndióxi̱. Nda̱a̱ ni iin yichi̱ kǒo nísanáʼa̱ra ña̱ va̱ása va̱ʼa tindaʼa̱na. Xi̱kunda̱a̱-inira ña̱ iin tá iinna kúú na̱ xíniñúʼu ndaka̱xin ndáaña keʼéna. Soo ni saá, ni̱ka̱ʼa̱nvara xíʼin na̱ cristiano kán, ña̱ ná ndakanixi̱nína xa̱ʼa̱ ña̱ kachíñuna nu̱ú Ndióxi̱ ta va̱ása tindaʼa̱na (kaʼvi 1 Corintios 7:7-9). * Ta̱ Pablo kǒo níndakanixi̱níra ña̱ va̱ása ndáyáʼvi na̱ ta̱ʼán tindaʼa̱ nu̱ú na̱ xa̱a̱ ti̱ndaʼa̱. Ta nda̱kaxinra ta̱ Timoteo ta̱ ta̱ʼán tindaʼa̱, ña̱ va̱ʼa keʼéra chiñu ña̱ ndáyáʼviní (Filip. 2:19-22). * Ña̱kán, va̱ása va̱ʼa ndakanixi̱níyó ña̱ xíni̱ka iin ta̱ hermano keʼéra iin chiñu á va̱ása xíni̱ra, xa̱ʼa̱ ña̱ ti̱ndaʼa̱ra á xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása nítindaʼa̱ra (1 Cor. 7:32-35, 38).

9. ¿Ndáaña xíniñúʼu ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ña̱ tíndaʼa̱na á ña̱ va̱ása tíndaʼa̱na?

9 Ni ta̱ Jesús ni ta̱ Pablo va̱ása nísanáʼa̱na ña̱ xíniñúʼu tindaʼa̱ iinna á va̱ása xíniñúʼu tindaʼa̱na. Tá saá, ¿ndáaña xíniñúʼu ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ña̱ tíndaʼa̱na á ña̱ va̱ása tíndaʼa̱na? Nu̱ú ña̱ La Atalaya 1 tí octubre ña̱ ku̱i̱ya̱ 2012 va̱ʼaní ni̱ka̱ʼa̱nña xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo: “Mií ña̱ nda̱a̱, ña̱ tindaʼa̱na á ña̱ va̱ása tindaʼa̱na iin regalo ña̱ táxi Ndióxi̱ ndaʼa̱na kúúña. [...] Jehová va̱ása ndákanixi̱níra ña̱ na̱ va̱ása nítindaʼa̱ xíniñúʼu kukaʼan nu̱úna á kusuchí-inina xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása níkeʼéna ña̱yóʼo”. Xíʼin ña̱yóʼo káxi kúnda̱a̱-iniyó, ña̱ xíniñúʼu ixato̱ʼóyó na̱ hermano na̱ va̱ása nítindaʼa̱ na̱ íyo ti̱xin congregación.

¿Ndáaña va̱ása xíniñúʼu keʼéyó ña̱ va̱ʼa na̱ʼa̱yó ña̱ íxato̱ʼóyó na̱ hermano na̱ ta̱ʼán tindaʼa̱? (Koto párrafo 10).

10. ¿Ndáaña kivi keʼéyó ña̱ va̱ʼa na̱ʼa̱yó ña̱ íxato̱ʼóyó na̱ hermano na̱ ta̱ʼán tindaʼa̱?

10 ¿Ndáa ki̱ʼva kivi na̱ʼa̱yó ña̱ íxato̱ʼóyó ña̱ ndákanixi̱ní na̱ hermano na̱ ta̱ʼán tindaʼa̱? Xíniñúʼu ndakaʼányó ña̱ sava na̱ hermano nda̱kaxinna ña̱ va̱ása tindaʼa̱na. Ta inkana, kúni̱vana tindaʼa̱na soo ta̱ʼán ndani̱ʼína na̱ tindaʼa̱ xíʼinna. Inkana sana ni̱xi̱ʼi̱ na̱ ti̱ndaʼa̱ xíʼinna. Ni nda̱a̱ ndáaka ña̱ ku̱u, va̱ása xíniñúʼu nda̱ka̱tu̱ʼunyóna nda̱chun kúú ña̱ ta̱ʼán tindaʼa̱na, ta ni va̱ása ka̱ʼa̱nyó xíʼinna á kúni̱na ña̱ ná chindeétáʼanyó xíʼinna ña̱ ndani̱ʼína na̱ tindaʼa̱ xíʼinna. Sana kivi ka̱ʼa̱nna xíʼinyó ña̱ chindeétáʼanyó xíʼinna. Soo tá ta̱ʼán ndukúna ña̱yóʼo nu̱úyó, ná ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ña̱ kundoʼona tá ná ka̱ʼa̱nyó xíʼinna ña̱ chindeétáʼanyó xíʼinna (1 Tes. 4:11; 1 Tim. 5:13). Ná kotoyó ndáaña káʼa̱n sava na̱yóʼo.

11, 12. ¿Ndáa ki̱ʼva kivi sandákavayó-ini na̱ ta̱ʼán tindaʼa̱ ni va̱ása kúni̱yó keʼéyóña?

11 Iin ta̱ superintendente ña̱ circuito ta̱ ta̱ʼán tindaʼa̱ ta viíní kéʼéra chiñura, káʼa̱nra ña̱ na̱ ta̱ʼán tindaʼa̱ ku̱a̱ʼání ña̱ va̱ʼa ndákiʼinna. Soo káʼa̱nra ña̱ sava yichi̱ ndákava-inira tá ndáka̱tu̱ʼun sava na̱ hermano miíra nda̱chun kúú ña̱ ta̱ʼán tindaʼa̱ra, ni va̱ása kúni̱na sandákavana-inira. Iin ta̱ hermano ta̱ ta̱ʼán tindaʼa̱ ta̱ káchíñu ti̱xin Betel, káchira: “Sava yichi̱, túvii̱ ña̱ sava na̱ hermano kúndáʼvi-inina xínina na̱ ta̱ʼán tindaʼa̱, túvina ña̱ xóʼvi̱na xa̱ʼa̱ ña̱ ta̱ʼán tindaʼa̱na nu̱úka ña̱ kotonaña nda̱a̱ táki̱ʼva íyo iin regalo”.

12 Iin ñá hermana ñá ta̱ʼán tindaʼa̱ ñá káchíñu ti̱xin Betel, káchiñá: “Sava na̱ hermano ndákanixi̱nína ña̱ ndiʼi na̱ ta̱ʼán tindaʼa̱ kúni̱na tindaʼa̱na, á túvina ña̱ tá ndákutáʼanna xíʼin ku̱a̱ʼá na̱ hermano ña̱ kúnina kúú ña̱ ndani̱ʼína iin na̱ tindaʼa̱ xíʼinna. Iin yichi̱ chi̱ndaʼána yi̱ʼi̱ ña̱ ni̱xa̱ʼi̱n ke̱ʼíi̱ iin chiñu inka ñuu ña̱ íyo país nu̱ú íyoi̱, tá ni̱xa̱i̱ kán ñuú saá ni̱xi̱yo reunión. Ñá hermana ñá ki̱ndoi̱ veʼe ni̱ka̱ʼa̱nñá xíʼi̱n ña̱ ti̱xin congregación nu̱ú xáʼa̱nñá íyo u̱vi̱ na̱ hermano na̱ kúúmií táʼan ku̱i̱ya̱i̱. Ni̱ka̱ʼa̱nñá xíʼi̱n ña̱ va̱ása kúni̱ñá ndukúñá iin na̱ koo novioi̱, soo tá sa̱kán ni̱xa̱a̱ndi̱ ta ni̱ki̱ʼvindi̱ ini veʼe nu̱ú ndátakayó ña̱ sakuaʼayó xa̱ʼa̱ Ndióxi̱, ti̱inñá yi̱ʼi̱ ta ni̱xa̱ʼi̱n xíʼinñá nda̱a̱ nu̱ú ndíta u̱vi̱ saá na̱ hermano yóʼo ña̱ va̱ʼa kuxi̱nii̱na. Ku̱kaʼanní nu̱ú u̱ni̱ saándi̱”.

13. ¿Ndáaña chi̱ka̱a̱ ndee̱ xíʼin iin ñá hermana ñá ta̱ʼán tindaʼa̱?

13 Inka ñá hermana ñá ta̱ʼán tindaʼa̱ ñá káchíñu ti̱xin Betel, káchiñá: “Xínii̱ sava na̱ kúú precursor na̱ ta̱ʼán tindaʼa̱, na̱yóʼo viíní íyo ña̱ kéʼéna, xíni̱na ndáaña kúni̱na keʼéna, kúsi̱íní-inina káchíñuna nu̱ú Ndióxi̱, ta va̱ʼaní chíndeétáʼanna xíʼin na̱ congregación. Viíní íyo ña̱ ndákanixi̱nína: chi va̱ása túvina ña̱ ndáyáʼvikana nu̱ú inkana xa̱ʼa̱ ña̱ ta̱ʼán tindaʼa̱na, ta ni va̱ása túvina ña̱ kǒo ndáyáʼvina xa̱ʼa̱ña ta̱ʼán tindaʼa̱na ta kǒo se̱ʼena íyo”. Va̱ʼaní kúniyó tá íxato̱ʼóna miíyó ti̱xin congregación ta chíndayáʼvína miíyó, ta va̱ása túvina ña̱ xóʼvi̱yó xa̱ʼa̱ ña̱ ta̱ʼán tindaʼa̱yó, va̱ása sáa̱-inina xínina miíyó, kíʼinna kuenta xíʼinyó ta va̱ása túvina ña̱ ndáyáʼviníkayó nu̱úna. Ta kúnda̱a̱-iniyó ña̱ kúʼvi̱-inina xínina miíyó.

14. ¿Ndáa ki̱ʼva na̱ʼa̱yó ña̱ íxato̱ʼóyó na̱ ta̱ʼán tindaʼa̱?

14 Na̱ hermanoyó na̱ ta̱ʼán tindaʼa̱ táxinína tíxa̱ʼvi tá chíndayáʼviyóna xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ʼa kúúmiína ta su̱ví xa̱ʼa̱ ña̱ ta̱ʼán tindaʼa̱na. Ná va̱ása ndakanixi̱níyó ña̱ xóʼvi̱na xa̱ʼa̱ ña̱ ta̱ʼán tindaʼa̱na. Va̱ʼaka ná kundayáʼvina nu̱úyó xa̱ʼa̱ ña̱ nda̱kú íyo inina xíʼin Ndióxi̱. Tá saá ná keʼéyó va̱ása ndakanixi̱nína ña̱ káʼa̱nyó ña̱yóʼo xíʼinna “Va̱ása xíniñúʼi̱ yóʼó” (1 Cor. 12:21). Chi na̱ʼa̱yó ña̱ íxato̱ʼóyóna ta chíndayáʼviyó chiñu ña̱ kúúmiína ti̱xin congregación.

NÁ NA̱ʼA̱YÓ ÑA̱ ÍXATO̱ʼÓYÓ NA̱ VA̱ÁSA KÁʼA̱N VIÍ TU̱ʼUNYÓ

15. ¿Ndáaña kéʼé sava na̱ publicador ña̱ va̱ʼa ku̱a̱ʼáka na̱ yiví natúʼunna xíʼin xa̱ʼa̱ Ndióxi̱?

15 Tiempo vitin ku̱a̱ʼání na̱ publicador sákuaʼana inka tu̱ʼun ña̱ va̱ʼa ku̱a̱ʼáka na̱ yiví natúʼunna xíʼin xa̱ʼa̱ Ndióxi̱. Xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo íyo ña̱ʼa ña̱ na̱samana. Na̱yóʼo, va̱ása xáʼa̱nkana congregación nu̱ú káʼa̱nna tu̱ʼun miína, chi ku̱a̱ʼa̱nna inkaña nu̱ú káʼa̱nna inka tu̱ʼun ña̱ va̱ʼa chindeétáʼanna xíʼinna ña̱ natúʼunna xa̱ʼa̱ Ndióxi̱ (Hech. 16:9). Iin tá iinna ndáka̱xinna keʼéna ña̱yóʼo ña̱ va̱ʼa kachíñukana nu̱ú Jehová. Ni ku̱a̱ʼání ku̱i̱ya̱ xíniñúʼu ya̱ʼa ta saáví kixáʼana vií ka̱ʼa̱nna tu̱ʼun yóʼo, soo chíndeétáʼannína xíʼin na̱ congregación. Ndásandakúnína-ini na̱ hermano chi ku̱a̱ʼání ña̱ va̱ʼa kúúmiína ta xíni̱na keʼéna ku̱a̱ʼá ña̱ʼa. Ndáyáʼviní na̱ hermano yóʼo nu̱úyó chi chíka̱a̱nína ndee̱.

16. ¿Ndáaña xíniñúʼu kiʼin na̱ anciano kuenta xíʼin ña̱ va̱ʼa ka̱ʼa̱nna á kivi xa̱a̱ iin ta̱ hermano koora anciano á siervo ministerial?

16 ¿Á ña̱ va̱ʼa kúú ña̱ ka̱ʼa̱n na̱ anciano ña̱ va̱ása kívi xa̱a̱ iin ta̱ hermano koora anciano a siervo ministerial, saáchi ta̱ʼán sakuaʼara ka̱ʼa̱nra tu̱ʼun ña̱ káʼa̱n na̱ congregación? Va̱ása. Chi ña̱ xíniñúʼu kiʼinna kuenta xíʼin kúú á sáxi̱nu ta̱ hermano yóʼo ña̱ káʼa̱n Biblia xa̱ʼa̱ na̱ kivi xa̱a̱ koo anciano á siervo ministerial, ta va̱ása kotona á va̱ʼa káʼa̱nra tu̱ʼún ña̱ káʼa̱n na̱ congregación (1 Tim. 3:1-10, 12, 13; Tito 1:5-9).

17. ¿Ndáaña xíniñúʼu ndaka̱xin na̱ familia na̱ ku̱a̱ʼa̱n inka país?

17 Sava na̱ familia ku̱a̱ʼa̱nna inka país xa̱ʼa̱ ña̱ íyo ku̱a̱chi ñuuna, á xa̱ʼa̱ ña̱ kúni̱na ndani̱ʼína iin chiñu. Ta sana na̱ va̱lí se̱ʼena xíniñúʼu ku̱ʼu̱nna escuela nu̱ú káʼa̱nna tu̱ʼun ña̱ país nu̱ú ni̱xa̱a̱na, ta saátu na̱ yivána xíniñúʼu sakuaʼana ka̱ʼa̱nna tu̱ʼun kán, ña̱ va̱ʼa ndani̱ʼína chiñu. Soo ná kachiyó ña̱ íyo iin congregación á iin grupo nu̱ú káʼa̱nna tu̱ʼun miína. ¿Ndáaña ndaka̱xinna ku̱ʼu̱nna? ¿Nu̱ú káʼa̱nna tu̱ʼun miína á nu̱ú káʼa̱nna tu̱ʼun ña̱ país kán?

18. Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi Gálatas 6:5, ¿ndáa ki̱ʼva kivi na̱ʼa̱yó ña̱ íxato̱ʼóyó ña̱ ndáka̱xin ta̱ níʼi yichi̱ nu̱ú na̱ veʼera?

18 Ta̱ níʼi yichi̱ nu̱ú na̱ veʼera kúú ta̱ xíniñúʼu ndaka̱xin ndáa congregación kúú ña̱ ku̱ʼu̱nna. Xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo xíniñúʼu kiʼinra kuenta ndáaña kúú ña̱ chindeétáʼanka xíʼin na̱ veʼera (kaʼvi Gálatas 6:5). * Ña̱kán iin tá iinna kúú na̱ ndáka̱xin ndáaña keʼéna ta xíniñúʼu ixato̱ʼóyó ña̱ ndáka̱xinna. Ni nda̱a̱ ndáaka ña̱ nda̱kaxinna keʼéna, viíní ná ndakiʼinyóna ti̱xin congregación (Rom. 15:7).

19. ¿Ndáaña xíniñúʼu keʼé ta̱ níʼi yichi̱ nu̱ú na̱ veʼera tá va̱ása kúnda̱a̱-ini se̱ʼera xíʼin tu̱ʼun ña̱ káʼa̱nna ti̱xin congregación?

19 Sava na̱ íyo se̱ʼe xáʼa̱nna congregación nu̱ú káʼa̱nna tu̱ʼun miína. Soo tá xáʼa̱n se̱ʼena escuela nu̱ú káʼa̱nna tu̱ʼun ña̱ país kán, sana va̱ása xíni̱ va̱ʼana ka̱ʼa̱nna tu̱ʼun ña̱ káʼa̱n na̱ yivána. Xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo íxayo̱ʼvi̱ña xíʼinna kunda̱a̱-inina xíʼin ña̱ káʼa̱nna ti̱xin reunión, ta va̱ása kívi kuaʼnuna xíʼin tu̱ʼun Ndióxi̱. Tá kúu ña̱yóʼo, ta̱ níʼi yichi̱ nu̱ú na̱ veʼera kúú ta̱ xíniñúʼu ka̱ʼa̱n xíʼin Ndióxi̱, ta ndakanixi̱níra ndáa ki̱ʼva chindeétáʼanra xíʼin se̱ʼera ña̱ va̱ʼa kuyatinkana nu̱ú Jehová, ta saátu xíʼin na̱ ñuura. Íyo u̱vi̱ ña̱ kivi keʼé na̱ yivána: sanáʼa̱na se̱ʼena ña̱ ka̱ʼa̱nna tu̱ʼun miína, á ku̱ʼu̱nna inka congregación nu̱ú káʼa̱nna tu̱ʼun ña̱ kúnda̱a̱-ini na̱ va̱lí se̱ʼena xíʼin. Ni nda̱a̱ ndáaka ña̱ ná ndaka̱xinna keʼéna, na̱ congregación nu̱ú nda̱kaxin na̱ familia yóʼo ku̱ʼu̱nna xíniñúʼu vií keʼéna xíʼinna ña̱ va̱ʼa ná kunda̱a̱-inina ña̱ íxato̱ʼónana ta ndáyáʼvina nu̱úna.

¿Ndáa ki̱ʼva kivi na̱ʼa̱yó ña̱ chíndayáʼviyó na̱ sákuaʼa inka tu̱ʼun? (Koto párrafo 20).

20. ¿Ndáa ki̱ʼva kivi na̱ʼa̱yó ña̱ íxato̱ʼóyó na̱ sákuaʼa ka̱ʼa̱n inka tu̱ʼun?

20 Nda̱a̱ táki̱ʼva xa̱a̱ ni̱ka̱ʼa̱nyó, ti̱xin ku̱a̱ʼání congregación íyo na̱ hermano na̱ chíka̱a̱ní ndee̱ ña̱ sakuaʼana inka tu̱ʼun. Sana íxayo̱ʼvi̱ña xíʼinna ka̱ʼa̱nna xa̱ʼa̱ ña̱ ndákanixi̱nína, soo tá ná va̱ása kiʼinníyó kuenta xíʼin ña̱ va̱ása kúchiñuna keʼéna, kuniyó ña̱ kúʼvi̱ní-inina xínina Jehová ta kúni̱nína kachíñuna nu̱úra. Ta ña̱yóʼo chindaʼáña miíyó ña̱ ixato̱ʼóyóna ta xíʼin ndiʼi níma̱yó kundayáʼvina nu̱úyó. Va̱ása xa̱a̱yó ndakanixi̱níyó ña̱ kǒo kívi chindeétáʼanna xíʼinyó xa̱ʼa̱ ña̱ íxayo̱ʼvi̱ña xíʼinna ka̱ʼa̱nna tu̱ʼunyó.

NDIʼIYÓ NDÁYÁʼVINÍYÓ NU̱Ú JEHOVÁ

21, 22. ¿Nda̱chun táxiníyó tíxa̱ʼvi ndaʼa̱ Jehová?

21 Táxiníyó tíxa̱ʼvi ndaʼa̱ Jehová chi ta̱xira iin chiñu ndaʼa̱yó ti̱xin congregación. Ni kúúyó ta̱a á ñaʼá, ni xa̱a̱ ti̱ndaʼa̱yó á va̱ása, ni kúúyó na̱ va̱lí á na̱ náʼnu, ni xíni̱yó ka̱ʼa̱nyó iin tu̱ʼun á va̱ása: ndiʼiyó ndáyáʼviníyó nu̱ú Jehová ta saátu nu̱ú na̱ hermano (Rom. 12:4, 5; Col. 3:10, 11).

22 Ku̱a̱ʼání ña̱ va̱ʼa sa̱kuaʼayó xíʼin ejemplo ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Pablo xa̱ʼa̱. Tá ná keʼéyó ña̱ sa̱kuaʼayó, ndukúyó ki̱ʼva ña̱ na̱ʼa̱yó ña̱ chíndayáʼviyó chiñu ña̱ kúúmiíyó ti̱xin congregación Jehová, ta saátu ña̱ kúúmií inkana.

YAA 90 Ná chika̱a̱yó ndée táʼanyó

^ párr. 5 Ndiʼiyó na̱ káchíñu nu̱ú Jehová xa̱a̱ síín síín íyoyó, ta xa̱a̱ síín íyo chiñu ña̱ kéʼéyó ti̱xin congregación. Ña̱ artículo yóʼo chindeétáʼanña xíʼinyó ña̱ kunda̱a̱-iniyó nda̱chun kúú ña̱ ndáyáʼviní ixato̱ʼóyó iin tá iin na̱ íyo ti̱xin congregación Jehová.

^ párr. 2 Efesios 4:16: “Xa̱ʼa̱ ta̱yóʼo, ndiʼika ña̱ íyo ku̱ñuyó va̱ʼaní kítáʼanña ta inkáchi káchíñuña tíxa̱ʼvi ña̱ va̱ʼaní íyo nu̱ú ndákutáʼan lekeyó. Tá viíní káchíñu iin tá iin ña̱ íyo ku̱ñuyó, táxiña ña̱ ná kuaʼnuyó xa̱ʼa̱ ña̱ kúúmiíyó ña̱ kúʼvi̱-ini”.

^ párr. 4 Romanos 12:10: “Kuʼvi̱ní-inindó kunitáʼanndó, ta na̱ʼa̱ndó ña̱ kúni̱ndó xínitáʼanndó. Siʼnaka miíndó ixato̱ʼó inkana”.

^ párr. 7 Ña̱ tu̱ʼun “ndu̱una eunuco” kivi kootuña siʼa “nda̱kaxinna kutakuna nda̱a̱ táki̱ʼva íyo na̱ eunuco”. Ña̱ tu̱ʼun eunuco va̱ása káʼa̱nña xa̱ʼa̱ na̱ ta̱a na̱ ndixa ni̱taʼnda̱ nu̱ú yi̱i̱ ta va̱ása kívi koo se̱ʼena, chi káʼa̱nña xa̱ʼa̱ na̱ yiví na̱ nda̱kaxin ña̱ va̱ása tindaʼa̱na.

^ párr. 8 1 Corintios 7:7-9: “Xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo, kúni̱i̱ ña̱ ndiʼi na̱ ta̱a ná koona nda̱a̱ táki̱ʼva íyo yi̱ʼi̱. Soo Ndióxi̱ kúú ta̱ táxi ña̱ keʼé iin tá iinna, ta xa̱a̱ síín síín íyoña. Ta, káʼi̱n xíʼin na̱ ta̱ʼán tindaʼa̱ ta saátu xíʼin ná ñaʼá ná ni̱xi̱ʼi̱ yií ña̱ va̱ʼaníka tá ná koona nda̱a̱ táki̱ʼva íyo yi̱ʼi̱. Soo, tá va̱ása kúchiñuna ka̱ʼnu̱-inina, ná tindaʼa̱na, chi va̱ʼaka tá na̱ tindaʼa̱na nu̱úka ña̱ kuni̱nína ku̱su̱nna xíʼin iinna”.

^ párr. 8 Va̱ása kúnda̱a̱ káxi iniyó á ti̱ndaʼa̱ ta̱ Timoteo.

^ párr. 18 Gálatas 6:5: “Saáchi iin tá iinna chaʼvina xa̱ʼa̱ ña̱ kéʼéna”.