Ir al contenido

Ir al índice

Ná ixato̱ʼóyó ña̱ káʼa̱n Ndióxi̱ xa̱ʼa na̱ ti̱ndaʼa̱

Ná ixato̱ʼóyó ña̱ káʼa̱n Ndióxi̱ xa̱ʼa na̱ ti̱ndaʼa̱

“Na̱ ti̱ndaʼa̱ i̱xaa Ndióxi̱, ni iin na̱ yiví ná kǒo taʼví-ñaʼá” (MAR. 10:9).

YAA: 131, 132

1, 2. ¿Ndáaña káʼa̱n Hebreos 13:4 xa̱ʼa na̱ ti̱ndaʼa̱?

NDIʼIYÓ kúni̱yó ixato̱ʼóyó Jehová. Saáchi Ndióxi̱ kúúra, ta káʼa̱nra tá íxato̱ʼóyóra, ixato̱ʼóra miíyó (1 Sam. 2:30; Prov. 3:9; Rev. 4:11). Saátu kúni̱ra ná ixato̱ʼóyó inka na̱ yiví, tá kúu na̱ chíñu (Rom. 12:10; 13:7). Soo íyo iin ña̱ʼa ña̱ xíniñúʼuní ixato̱ʼóyó: ña̱ káʼa̱n Ndióxi̱ xa̱ʼa na̱ tíndaʼa̱.

2 Ta̱ apóstol Pablo ka̱ʼyí ña̱yóʼo: “Na̱ ti̱ndaʼa̱ to̱ʼó ná koona xíʼin táʼanna, ná kǒo ku̱su̱nna xíʼin inka na̱ yiví, chi Ndióxi̱ tiinra ku̱a̱chi xíʼin na̱ kísi̱ xíʼin inkana” (Heb. 13:4). Ña̱ tu̱ʼun yóʼo su̱ví ña̱ va̱ása ndáyáʼvi kúúña. Saáchi káʼa̱nña xíʼin na̱ cristiano ña̱ xíniñúʼu chindayáʼvina ña̱ ti̱ndaʼa̱na. ¿Á saá ndákanixi̱níyó xa̱ʼa ña̱ ti̱ndaʼa̱ inkana á xa̱ʼa ña̱ ti̱ndaʼa̱ miíyó?

3. ¿Ndáa consejo ña̱ ndáyáʼviní ta̱xi ta̱ Jesús ndaʼa̱ na̱ ti̱ndaʼa̱? (Koto na̱ʼná ña̱ va̱xi chí xa̱ʼa).

3 Tá ndáyáʼvi ña̱ ti̱ndaʼa̱yó nu̱úyó ta íxato̱ʼóyóña, saá kúú ña̱ ndíku̱nyó yichi̱ ta̱ Jesús. Tá ni̱nda̱ka̱tu̱ʼun na̱ fariseo miíra, á va̱ʼa kaʼnda na̱ xa̱a̱ ti̱ndaʼa̱ tutu ña̱ ti̱ndaʼa̱na, na̱túʼunra xíʼinna ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n Jehová xa̱ʼa na̱ nu̱ú ti̱ndaʼa̱: “Xa̱ʼa ña̱yóʼo ta̱a sandákoora yivára xíʼin siʼíra, ta ndakutáʼanra xíʼin ñá síʼíra; ta u̱vi̱ saána iinlá xa̱a̱na nduuna”. Ta ni̱ka̱ʼa̱ntura: “Na̱ ti̱ndaʼa̱ i̱xaa Ndióxi̱, ni iin na̱ yiví ná kǒo taʼví-ñaʼá” (kaʼvi Marcos 10:7-9, 11, 12; * Gén. 2:24).

4. ¿Nda̱saa kúni̱ Jehová koo na̱ xa̱a̱ ti̱ndaʼa̱?

4 Ta̱ Jesús ku̱nda̱a̱-inira ña̱, Jehová kúú ta̱ chi̱ndúʼú xa̱ʼa ña̱ tindaʼa̱ na̱ yiví ta saátu ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ ndiʼi tiempo koona xíʼin táʼanna. Va̱ása níka̱ʼa̱n Jehová xíʼin ta̱ Adán ni xíʼin ñá Eva ña̱ kivi sandákoo táʼanna, saáchi ña̱ xi̱kuni̱ra kúú ña̱ ndiʼi tiempo koona xíʼin táʼanna.

¿NDA̱SAA NA̱SAMA ÑA̱ XI̱KUNI̱ JEHOVÁ XA̱ʼA NA̱ TI̱NDAʼA̱?

5. ¿Ndáaña kuu tá ná kuvi iin na̱ ti̱ndaʼa̱?

5 Xa̱ʼa ña̱ ni̱ki̱ʼvi ta̱ Adán ku̱a̱chi ku̱a̱ʼá ña̱ʼa na̱sama. Iinña xi̱kuu ña̱ ki̱xaʼá xíʼi̱ na̱ yiví, ta saátu ta̱xiña tu̱ndóʼo ndaʼa̱ na̱ ti̱ndaʼa̱. Ta̱ apóstol Pablo ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ kǒo xíniñúʼuka kundiku̱n na̱ cristiano ley ta̱ Moisés. Ni̱ka̱ʼa̱nra, tá ná kuvi iin na̱ ti̱ndaʼa̱, ta na̱ ni̱ndo̱o kivi tindaʼa̱ tukuna (Rom. 7:1-3).

6. ¿Nda̱saa náʼa̱ ley ta̱ Moisés ña̱ ndíʼi̱-ini Ndióxi̱ xa̱ʼa na̱ ti̱ndaʼa̱?

6 Nu̱ú ley ña̱ ta̱xi Jehová ndaʼa̱ na̱ ñuu Israel ndáni̱ʼíyó sava ña̱ káʼa̱nra xa̱ʼa na̱ ti̱ndaʼa̱. Ná ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa iinña. Tiempo kán, ley Ndióxi̱ xi̱ka̱ʼa̱nña ña̱ kǒo ku̱a̱chi tá ná koo ku̱a̱ʼá ñá síʼí iin ta̱a, ta xa̱a̱ kéʼévana ña̱yóʼo tá kúma̱níka taxi Ndióxi̱ ley ndaʼa̱ na̱ ñuu Israel. Jehová ta̱xira ley ña̱ chindeétáʼan xíʼinna tasaá va̱ása kundi̱va̱ʼana xíʼin táʼanna. Tá iin ta̱ israelita ti̱ndaʼa̱ra xíʼin iin ñá káchíñu nu̱úra, tasaá ndákiʼinra inka ñaʼá, ni xa̱a̱ inka ñaʼá nda̱kiʼinra xíniñúʼu taxikara ña̱ kuxu ñá nu̱ú ti̱ndaʼa̱ra xíʼin, saátu taxira ti̱ko̱to̱ñá ta saátu ku̱su̱nra xíʼinñá. Ndióxi̱ xi̱ka̱ʼa̱n ña̱ xíniñúʼu kundaarañá (Éx. 21:9, 10). Miíyó va̱ása xíniñúʼu keʼéyó ña̱ káʼa̱n ley kán, soo nu̱úña kúnda̱a̱-iniyó ña̱ ndíʼi̱-ini Ndióxi̱ xa̱ʼa na̱ ti̱ndaʼa̱. Ña̱yóʼo chíndeéña miíyó ña̱ kundayáʼvi ña̱ ti̱ndaʼa̱yó nu̱úyó táki̱ʼva ndáyáʼviña nu̱ú miíra.

7, 8. a) Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi Deuteronomio 24:1, ¿ndáaña kivi keʼé na̱ ti̱ndaʼa̱ tiempo kán? b) ¿Ndáaña ndákanixi̱ní Jehová xa̱ʼa ña̱ kaʼndana tutu ña̱ ti̱ndaʼa̱na?

7 ¿Ndáaña xi̱ka̱ʼa̱n ley xa̱ʼa ña̱ kaʼndana tutu ña̱ ti̱ndaʼa̱na? Ni ndáyáʼviní ña̱ ti̱ndaʼa̱na nu̱ú Ndióxi̱, soo ta̱xivara ña̱ kivi kaʼnda na̱ israelita tutu ña̱ ti̱ndaʼa̱na (kaʼvi Deuteronomio 24:1). * Kiviva keʼéna ña̱yóʼo tá ke̱ʼé ñá síʼína iin ña̱ kini. ¿Ndáaña xi̱kuu ña̱ kini yóʼo? Ña̱ ley va̱ása níxika̱ʼa̱nña ndáaña kúúña. Soo iin ku̱a̱chi ndeé va̱ʼa xi̱kuuña (Deut. 23:14). Tá tiempo ta̱ Jesús, na̱ judío xi̱ndatana tutuna xa̱ʼa nda̱a̱ ndáaka ña̱ʼa (Mat. 19:3). Soo miíyó ni va̱ása kúni̱yó keʼéyó táki̱ʼva xi̱keʼé na̱kán.

8 Tiempo ta̱ profeta Malaquías, ku̱a̱ʼání na̱ ta̱a xi̱sandákoona ñá síʼína ña̱ va̱ʼa tindaʼa̱na xíʼin inka ñaʼá ñá loʼoka, ñá kǒo ndásakáʼnu Ndióxi̱. Ta̱ Malaquías ni̱ka̱ʼa̱n ndáaña ndákanixi̱ní Jehová xa̱ʼa ña̱yóʼo. Ka̱chira: “Sáa̱ní ta̱kán xínira na̱ sándákoo xíʼin táʼan” (Mal. 2:14-16). Ña̱yóʼo kítáʼanña xíʼin ña̱ káʼa̱n tu̱ʼun Ndióxi̱ xa̱ʼa na̱ nu̱ú ti̱ndaʼa̱, saáchi ta̱ ta̱a “ndakutáʼanra xíʼin ñá síʼíra, ta u̱vi̱ saána iinlá xa̱a̱na nduuna” (Gén. 2:24). Ta̱ Jesús ni̱na̱ʼa̱ra ña̱ inkáchi ndákanixi̱níra xíʼin yivára tá ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱yóʼo: “Na̱ xa̱a̱ ti̱ndaʼa̱ i̱xaa Ndióxi̱, ni iin ta̱a kǒo kívi taʼví-ñaʼá” (Mat. 19:6).

¿NDÁA XA̱ʼA KIVI KAʼNDA NA̱ TI̱NDAʼA̱ TUTUNA?

9. ¿Ndáaña kúni̱ kachi ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús nu̱ú Marcos 10:11, 12?

9 Sana kivi nda̱ka̱tu̱ʼun iinna ña̱yóʼo: “¿Ndáa xa̱ʼa kivi kaʼnda na̱ ti̱ndaʼa̱ tutuna ta tuku tindaʼa̱na xíʼin inkana?”. Ta̱ Jesús káxinní ni̱ka̱ʼa̱nra ndáaña ndákanixi̱níra xa̱ʼa ña̱yóʼo, ka̱chira: “Nda̱a̱ ndáaka ta̱a ta̱ sándákoo ñá síʼí, tá tíndaʼa̱ra xíʼin inkañá, kíʼvira ku̱a̱chi, soo tá iin ñaʼá sándákooñá yiíñá ta tíndaʼa̱ñá xíʼin inka ta̱a, kíʼviñá ku̱a̱chi” (Mar. 10:11, 12; Luc. 16:18). Kúnda̱a̱-iniyó, ta̱ Jesús i̱xato̱ʼóra ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n Ndióxi̱ xa̱ʼa na̱ ti̱ndaʼa̱, ta xi̱kuni̱ra saá ná keʼé inkana. Na̱ xi̱xaʼnda tutu ña̱ ti̱ndaʼa̱na xa̱ʼa nda̱a̱ ndáaka ña̱ xi̱kuni̱ miína ta ti̱ndaʼa̱na xíʼin inkana, xi̱kiʼvina ku̱a̱chi nu̱ú Ndióxi̱. Saá íyoña, chi nu̱ú Ndióxi̱, ña̱ kaʼndana tutuna xa̱ʼa nda̱a̱ ndáaka ña̱ʼa, va̱ása sándiʼi-xa̱ʼaña ña̱ ti̱ndaʼa̱na, nu̱úra iinlá kúúna. Saátu ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús, tá iin ta̱a xa̱ʼndara tutu ña̱ ti̱ndaʼa̱ra xíʼin ñá síʼíra ta ñáyóʼo kǒo níki̱ʼviñá ku̱a̱chi, kivi sandákavarañá ndaʼa̱ ku̱a̱chi. ¿Nda̱chun? Saáchi tiempo kán, tá iin ta̱a xa̱ʼndara tutu ña̱ ti̱ndaʼa̱ra xíʼin ñá síʼíra, ñáyóʼo kuni̱ñá tindaʼa̱ tukuñá ña̱ va̱ʼa koo iin ta̱ taxi ña̱ kuxuñá. Tá tuku ná tindaʼa̱ñá, saá ndákavañá ndaʼa̱ ku̱a̱chi.

10. ¿Ndáa xa̱ʼa kúú ña̱ kivi kaʼnda na̱ cristiano tutu ña̱ ti̱ndaʼa̱na?

10 Soo ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús ña̱ kivi sandákoo táʼan na̱ ti̱ndaʼa̱ xa̱ʼa iinlá ña̱ʼa. Ka̱chira: “Ta yi̱ʼi̱ káʼi̱n xíʼinndó nda̱a̱ ndáaka ta̱a ta̱ sándákoo ñá síʼí, tá ñá síʼíra kǒo níki̱si̱ñá xíʼin inka ta̱a ta sándákoorañá ña̱ va̱ʼa tindaʼa̱ra xíʼin inkañá, kíʼvira ku̱a̱chi” (Mat. 19:9). Ña̱yóʼo iin kítáʼanña xíʼin ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra nu̱ú yuku̱ (Mat. 5:31, 32). U̱vi̱ saá yichi̱ ni̱ka̱ʼa̱nra xa̱ʼa ña̱ kíʼvina ku̱a̱chi xíʼin inka ta̱a á ñaʼá (tu̱ʼun griego, pornéia). Ku̱a̱ʼá nu̱ú ña̱ yaku̱a̱ káʼa̱n ña̱yóʼo xa̱ʼa: tá kísi̱na xíʼin iin na̱ va̱ása kúú ñá síʼína á yiíná, tá kísi̱na xíʼin iin na̱ íxi̱kó xíʼin mií, tá kísi̱ xíʼin táʼan na̱ ta̱ʼán tindaʼa̱, tá kísi̱ iin ta̱a xíʼin inka ta̱a á iin ñaʼá xíʼin inka ñaʼá, saátu tá kísi̱na xíʼin kití táki̱ʼva kísi̱ ta̱a xíʼin ñaʼá. Tá iin ta̱a kísi̱ra xíʼin inka ñaʼá, ñá síʼíra kivi ndaka̱xinñá á kaʼndañá tutu ña̱ ti̱ndaʼa̱ñá xíʼinra á kookañá xíʼinra, tá ná kaʼndañá tutu ña̱ ti̱ndaʼa̱ñá xíʼinra, saá ndiʼi-xa̱ʼa ña̱ ti̱ndaʼa̱na nu̱ú Ndióxi̱.

11. ¿Nda̱chun iin na̱ cristiano va̱ása xáʼndana tutu ña̱ ti̱ndaʼa̱na, ni ni̱ki̱ʼvi na̱ ti̱ndaʼa̱ xíʼinna ku̱a̱chi?

11 Ta̱ Jesús va̱ása níka̱ʼa̱nra ña̱ xíniñúʼu kaʼnda na̱ ti̱ndaʼa̱ tutuna ni tá na̱ ti̱ndaʼa̱ xíʼinna ni̱ki̱ʼvina ku̱a̱chi (pornéia). Tá kúu iin ñaʼá tá kúni̱ñá, kiviva kooñá xíʼin yiíñá, ni ta̱ ni̱ki̱ʼvi ku̱a̱chi kúúra. Sana kúʼvi̱ka-iniñá xíniñára ta íyoñá ña̱ káʼnu-ini xa̱ʼara, ta u̱vi̱ saána kúni̱na chika̱a̱na ndeé ña̱ va̱ʼa koona xíʼin táʼanna. Soo tá ná kaʼndañá tutu ña̱ ti̱ndaʼa̱ñá xíʼinra ta va̱ása tíndaʼa̱ tukuñá, koo tu̱ndóʼo nu̱úñá, ¿ndáana taxi ña̱ xíniñúʼuñá á ndáana ku̱su̱n xíʼinñá? ¿Ndáana koo xíʼinñá ña̱kán va̱ása kusuchí-iniñá? Soo tá íyo se̱ʼe na̱yóʼo, ¿á ixayo̱ʼvi̱ka ña̱yóʼo xíʼinñá ña̱ sakuaʼnuñá se̱ʼeñá ta ndasakáʼnuna Ndióxi̱? (1 Cor. 7:14). Tá ná kaʼndana tutu ña̱ ti̱ndaʼa̱na, na̱ va̱ása níkiʼvi ku̱a̱chi kixiva tu̱ndóʼo nu̱úna.

12, 13. a) ¿Ndáaña ndo̱ʼo ta̱ Oseas xíʼin ñá ti̱ndaʼa̱ xíʼinra? b) ¿Nda̱chun nda̱kiʼin tuku ta̱ Oseas ñá Gómer? c) ¿Ndáaña sákuaʼayó xíʼin ña̱ ndo̱ʼo ta̱ Oseas?

12 Ña̱ ndo̱ʼo ta̱ profeta Oseas sánáʼa̱ña miíyó ndáaña ndákanixi̱ní Ndióxi̱ xa̱ʼa na̱ ti̱ndaʼa̱. Jehová ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra ña̱ ná tindaʼa̱ra xíʼin iin ñaʼá ñá naní Gómer. Ñáyóʼo kuu ñá síʼíra ñá kíʼvi ku̱a̱chi ta koo se̱ʼeñá xíʼin inka ta̱a. Ni̱xi̱yo iin se̱ʼeñá xíʼin ta̱ Oseas (Os. 1:2, 3). Tá ni̱ya̱ʼa tiempo ka̱kuka u̱vi̱ se̱ʼeñá, sana se̱ʼe inka ta̱a xi̱kuu na̱yóʼo. Ni ku̱a̱ʼání yichi̱ ni̱ki̱ʼviñá xíʼin inka ta̱a, soo ta̱ Oseas va̱ása nísandákoorañá. Tá ni̱ya̱ʼa tiempo miíñá sa̱ndákoo-ñaʼá ta ndu̱uñá ñá káchíñu ndáʼvi nu̱ú inkana. Soo ta̱ Oseas nda̱satárañá (Os. 3:1, 2). Jehová xi̱niñúʼura ña̱ ndo̱ʼo ta̱ Oseas ta saá ni̱na̱ʼa̱ra ña̱ ku̱a̱ʼání yichi̱ ni̱xi̱yora ña̱ káʼnu-ini xa̱ʼa na̱ ñuu Israel, chi ku̱a̱ʼání yichi̱ sa̱ndákoonara ta nda̱sakáʼnuna inka ndióxi̱. ¿Ndáaña sákuaʼayó xíʼin ña̱yóʼo?

13 Táki̱ʼva xa̱a̱ ku̱nda̱a̱-iniyó, tá iin na̱ ti̱ndaʼa̱ ni̱ki̱ʼvina ku̱a̱chi, na̱ va̱ása níki̱ʼvi ku̱a̱chi ndaka̱xin ndáaña keʼéna. Ta̱ Jesús ni̱ka̱ʼa̱nra, na̱ va̱ása níki̱ʼvi ku̱a̱chi kivi kaʼndana tutuna ta va̱ʼa tindaʼa̱ tukuna. Soo kivitu koona ña̱ káʼnu-ini xa̱ʼana, chi ña̱ va̱ʼava kúúña. Biblia káʼa̱n xa̱ʼa ta̱ Oseas ña̱ nda̱kiʼin tukura ñá Gómer ña̱ va̱ʼa kooñá xíʼinra. Soo va̱ásaka ku̱su̱nñá xíʼin inka ta̱a (Os. 3:3, nota, nwt-E). Tá ni̱ya̱ʼa loʼo tiempo, ki̱xaʼá kísi̱ tuku ta̱ Oseas xíʼinñá. Iin kítáʼan ña̱yóʼo xíʼin ña̱ ke̱ʼé Jehová xíʼin na̱ ñuu Israel ña̱ ni̱xi̱yora ña̱ káʼnu-ini xa̱ʼana ta nda̱kiʼin tukurana (Os. 1:11; 3:3-5). ¿Nda̱saa kítáʼan ña̱yóʼo xíʼin na̱ ti̱ndaʼa̱ vitin? Tá tuku kísi̱na xíʼin na̱ sa̱ndáʼvi-ñaʼá náʼa̱na ña̱ íyona ña̱ káʼnu-ini xa̱ʼa na̱yóʼo (1 Cor. 7:3, 5). Tásaá ná ke̱ʼéna, va̱ása kivika sandákoo táʼanna. Xíniñúʼu chika̱a̱nína ndeé ña̱ va̱ʼa koona xíʼin táʼanna ta ixato̱ʼóna ña̱ ti̱ndaʼa̱na nda̱a̱ táki̱ʼva kúni̱ Jehová.

NÁ IXATO̱ʼÓYÓ ÑA̱ TI̱NDAʼA̱YÓ, NI NÁ KOO TU̱NDÓʼO NU̱ÚYÓ

14. Táki̱ʼva káchi 1 Corintios 7:10, 11, ¿ndáaña kivi kundoʼo na̱ ti̱ndaʼa̱?

14 Ndiʼiyó na̱ ndásakáʼnu Ndióxi̱ xíniñúʼu chika̱a̱yó ndeé ña̱ ixato̱ʼóyó ña̱ ti̱ndaʼa̱yó táki̱ʼva kéʼé Jehová xíʼin ta̱ Jesús. Soo sava yichi̱, savana kǒo íxato̱ʼóna ña̱ ti̱ndaʼa̱na chi kúúna na̱ yiví ku̱a̱chi (Rom. 7:18-23). Ña̱kán va̱ása ndákanda̱-iniyó tá káʼviyó ña̱ ni̱xi̱yotu ku̱a̱chi nu̱ú na̱ ti̱ndaʼa̱ tá siglo nu̱ú. Ta̱ Pablo ni̱ka̱ʼa̱nra, “ñá ñaʼá ná kǒo sandákooñá yiíñá”, soo savaná ke̱ʼéná ña̱yóʼo (kaʼvi 1 Corintios 7:10, 11). *

¿Ndáaña kivi keʼé na̱ ti̱ndaʼa̱ tá íyo tu̱ndóʼo nu̱úna? (Koto párrafo 15).

15, 16. a) Tá íyo ku̱a̱chi nu̱ú na̱ ti̱ndaʼa̱, ¿ndáaña xíniñúʼu keʼéna ta nda̱chun? b) ¿Ndáaña keʼéna tá su̱ví na̱ ndásakáʼnu Ndióxi̱ kúú na̱ ti̱ndaʼa̱ xíʼinna?

15 Ta̱ apóstol Pablo va̱ása níka̱ʼa̱nra nda̱chun sa̱ndákoo táʼan na̱ cristiano tiempo kán. Soo kivi ka̱ʼa̱nyó ña̱ su̱ví xa̱ʼa ña̱ ni̱ki̱ʼvina ku̱a̱chi xíʼin inka ta̱a á ñaʼá kúúña, saáchi tásaá níxi̱yoña kiviva kaʼndana tutuna ta tuku ti̱ndaʼa̱na xíʼin inkana. Ta̱ Pablo ni̱ka̱ʼa̱nra, ñá ñaʼá ñá sa̱ndákoo táʼan xíʼin yiíñá va̱ása kivi tindaʼa̱ñá xíʼin inkara, á va̱ʼaka ná ndikóñá nu̱ú yiíñá. Nu̱ú Ndióxi̱ iin kítáʼanna. Ta apóstol ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin na̱ ti̱ndaʼa̱, tá va̱ása níki̱ʼvi yiíná á ñá síʼína ku̱a̱chi, kiviva koona xíʼin táʼanna ni nda̱a̱ ndáaka tu̱ndóʼo ni̱xi̱yo nu̱úna. Kivi ndukúna consejo nu̱ú na̱ anciano. Na̱ anciano va̱ása ndakiʼinna tu̱ʼun iin na̱yóʼo, chi consejo ña̱ táxi Biblia na̱ʼa̱na nu̱ú u̱vi̱ saána.

16 Sana ku̱a̱chi ña̱ ndeé va̱ʼaka xi̱kuuña tá na̱ ti̱ndaʼa̱na xíʼin va̱ása ndásakáʼnuna Ndióxi̱. ¿Á kivi sandákoona ñá síʼína á yiína tá ná kaku iin ku̱a̱chi loʼo xíʼin táʼanna? Táki̱ʼva xa̱a̱ ku̱nda̱a̱-iniyó, Biblia káʼa̱nña ña̱ kivi kaʼndana tutuna tá yiína á ñá síʼína ni̱ki̱ʼvi ku̱a̱chi xíʼin inkana, soo va̱ása káʼa̱nña nda̱chun kivi sandákoona ñá síʼína á yiína loʼo tiempo. Ta̱ apóstol Pablo, ka̱ʼyíra ña̱yóʼo: “Tá ñá ñaʼá íyo yiíñá ta kǒo xíínra kundiku̱nra Ndióxi̱, ta kúni̱vara koora xíʼinñá, ná kǒo sandákooñára” (1 Cor. 7:12, 13). Nda̱a̱ tiempo vitin xíniñúʼu kundiku̱nyó consejo yóʼo.

17, 18. ¿Nda̱chun va̱ása sándákoo savana ñá síʼína á yiína, ni íyo tu̱ndóʼo nu̱úna?

17 Sava yichi̱, mií ta̱ ta̱a ta̱ kǒo ndásakáʼnu Ndióxi̱ kúú ta̱ va̱ása kúni̱ka koo xíʼin ñá síʼíra. Sana kánirañá ta nda̱a̱ sátukueʼerañá. Á sanatu va̱ása táxikara ña̱ xíniñúʼuñá ni ña̱ xíniñúʼu na̱ veʼera, á va̱ása táxira ña̱ ndasakáʼnuñá Ndióxi̱. Sava ná hermana tá kéʼé yiína saá xíʼinná, kúnda̱a̱-ininá ña̱ mií ta̱yóʼo kúú ta̱ kǒo kúni̱ka koo xíʼinná, ta xa̱ʼa ña̱yóʼo sándákoonára. Soo inkatu ná hermana ná ndóʼo ña̱yóʼo, kúndeé-ininá ta chíka̱a̱ná ndeé ña̱ va̱ʼa kooná xíʼin yiíná. ¿Nda̱chun kéʼéná ña̱yóʼo?

18 Na̱ sándákoo táʼan loʼo tiempo, nu̱ú Ndióxi̱ kítáʼankana ta koova tu̱ndóʼo nu̱úna táki̱ʼva ña̱ xa̱a̱ ni̱ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa. Ta̱ apóstol Pablo ni̱ka̱ʼa̱nkara xa̱ʼa inka ña̱ʼa xa̱ʼa ña̱ va̱ása sandákoo táʼanna. Ka̱ʼyíra ña̱yóʼo: “Ta̱a ta̱ kǒo kándíxa Ndióxi̱ ndúura ta̱ yi̱i̱ xa̱ʼa ña̱ kándíxa ñá síʼíra Ndióxi̱, ta ñá ñaʼá, xa̱ʼa ña̱ kándíxa yiíñá Ndióxi̱ ndúyi̱i̱ñá; chi tá va̱ása ndúyi̱i̱na, na̱ se̱ʼena kúúna na̱ íyo yaku̱a̱, soo vitin kúúna na̱ yi̱i̱” (1 Cor. 7:14). Ku̱a̱ʼá na̱ cristiano na̱ íyo ndakú-ini xíʼin Ndióxi̱ va̱ása sándákoona yiína á ñá síʼína na̱ koo kándíxa Ndióxi̱, ni íyo tu̱ndóʼo ndeé nu̱úna. Savana ni̱kusi̱íní-inina ña̱ ke̱ʼéna ña̱yóʼo tá xi̱nina ña̱ ki̱xaʼá ndásakáʼnu na̱ ti̱ndaʼa̱ xíʼinna Jehová (kaʼvi 1 Corintios 7:16; * 1 Ped. 3:1, 2).

19. ¿Nda̱chun ku̱a̱ʼání na̱ ti̱ndaʼa̱ va̱ʼaní íyo xíʼin táʼanna ti̱xin congregación?

19 Ta̱ Jesús ni̱ka̱ʼa̱nra xa̱ʼa ña̱ sándákoo táʼan va̱ʼa na̱ ti̱ndaʼa̱, ta ta̱ apóstol Pablo ni̱ka̱ʼa̱nra xa̱ʼa consejo ña̱ va̱ʼa kundiku̱nna ña̱ va̱ása sandákoo táʼanna loʼo tiempo. Na̱yóʼo xi̱kuni̱na ña̱ ixato̱ʼó na̱ ndásakáʼnu Jehová ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra xa̱ʼa na̱ ti̱ndaʼa̱. Vitin, ti̱xin congregación ña̱ íyo iníísaá ñuyǐví, ku̱a̱ʼání na̱ ti̱ndaʼa̱ si̱íní íyona. Sana nda̱a̱ ti̱xin congregación miíyó, íyo ku̱a̱ʼá na̱ ti̱ndaʼa̱ ta si̱í íyona, ta na̱ ta̱a va̱ása sándáʼvina ñá síʼína ta kúʼvi̱-inina xíninañá, ta ná ñaʼá íxato̱ʼóná yiíná ta kúʼvi̱-ininá xíninára. Ndiʼi na̱yóʼo náʼa̱na ña̱ kiviva ixato̱ʼóyó ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n Ndióxi̱ xa̱ʼa na̱ ti̱ndaʼa̱. Kúsi̱íní-iniyó ña̱ xítoyó ña̱ ku̱a̱ʼání na̱ ti̱ndaʼa̱ ndíku̱nna consejo yóʼo: “Xa̱ʼa ña̱yóʼo ta̱a sandákoora yivára xíʼin siʼíra, ta ndakutáʼanra xíʼin ñá síʼíra, ta u̱vi̱ saána iinlá xa̱a̱na nduuna” (Efes. 5:31, 33).

^ párr. 3 Marcos 10:7-9, 11, 12: “Xa̱ʼa ña̱yóʼo ta̱a sandákoora yivára xíʼin siʼíra, ta ndakutáʼanra xíʼin ñá síʼíra; ta u̱vi̱ saána iinlá xa̱a̱na nduuna. Xa̱ʼa ña̱yóʼo, na̱ ti̱ndaʼa̱ i̱xaa Ndióxi̱, ni iin na̱ yiví ná kǒo taʼví-ñaʼá. Ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna: ‘Nda̱a̱ ndáaka ta̱a ta̱ sándákoo ñá síʼí, tá tíndaʼa̱ra xíʼin inkañá, kíʼvira ku̱a̱chi, tá ñá ñaʼá, sándákooñá yiíñá ta tíndaʼa̱ñá xíʼin inka ta̱a, ñáyóʼo kíʼviñá ku̱a̱chiʼ”.

^ párr. 7 Deuteronomio 24:1: “Tá iin ta̱a ki̱ʼinra iin ñaʼá ta ti̱ndaʼa̱ra xíʼinñá ta so̱ndíʼi va̱ása kúni̱kara koora xíʼinñá chi ke̱ʼéñá iin ña̱ kini nu̱úra, xa̱ʼa ña̱yóʼo xíniñúʼu kuva̱ʼa iin tutu ña̱ sandákoorañá ta taxiraña ndaʼa̱ñá ñá va̱ʼa ná ku̱ʼu̱nñá”.

^ párr. 14 1 Corintios 7:10, 11: “Ndóʼó na̱ ti̱ndaʼa̱ káʼi̱n xíʼin, su̱ví yi̱ʼi̱, ta̱ Jesús kúú ta̱ káʼa̱n xíʼinndó, ñá ñaʼá ná kǒo sándákooñá yiíñá; soo tá xa̱a̱ sa̱ndákooñá yiíñá ná kǒo tindaʼa̱ñá xíʼin inka ta̱a, tá kǒo, va̱ʼaka ná ndikóoñá nu̱ú yiíñá. Ta̱a ná kǒo sandákoora ñá síʼíra”.

^ párr. 18 1 Corintios 7:16: “Ña̱kán yóʼó ñá íyo yií, ¿nda̱chun va̱ʼa xíni̱ún ña̱ va̱ása kivi saka̱kún yiún? Á yóʼó ta̱ íyo ñá síʼí, ¿nda̱chun va̱ʼa xíni̱ún ña̱ va̱ása kívi saka̱kún ñá síʼún?”.