Ir al contenido

Ir al índice

ARTÍCULO ÑA̱ KAʼVIYÓ 1

“Na̱ nándukú Jehová va̱ása kuma̱ní nda̱a̱ ni iin ña̱ʼa nu̱úna”

“Na̱ nándukú Jehová va̱ása kuma̱ní nda̱a̱ ni iin ña̱ʼa nu̱úna”

TEXTO ÑA̱ KU̱I̱YA̱ 2022: “Na̱ nándukú Jehová va̱ása kuma̱ní nda̱a̱ ni iin ña̱ʼa nu̱úna” (SAL. 34:10).

YAA 4 “Jehová kúú ta̱ ndáa yi̱ʼi̱”

ÑA̱ KA̱ʼA̱NYÓ XA̱ʼA̱ *

Ta̱ David ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ va̱ása níxi̱kuma̱ní nda̱a̱ ni iin ña̱ʼa nu̱úra ni xi̱ndika̱a̱ra ndaʼa̱ tu̱ndóʼo. (Koto párrafo 1 nda̱a̱ 3). *

1. ¿Ndáa tu̱ndóʼo kúú ña̱ xi̱ndika̱a̱ ta̱ David nu̱ú?

 TA̱ DAVID xi̱nura nu̱ú ta̱ Saúl, ta̱ xi̱kuu rey nu̱ú na̱ ñuu Israel saáchi xi̱kuni̱ra kaʼnírara. Ta xa̱ʼa̱ ña̱ kǒo ña̱ kuxura ni̱xa̱a̱ra ñuu Nob ta kán ndu̱kúra u̱ʼu̱n si̱táva̱ʼa ña̱ kuxura (1 Sam. 21:1, 3). Tándi̱ʼi, miíra xíʼin na̱ ta̱a na̱ xi̱kitáʼan xíʼinra chi̱se̱ʼéna miína ini iin kavá (1 Sam. 22:1). ¿Nda̱chun xi̱kuni̱ ta̱ Saúl kaʼnírara?

2. ¿Nda̱chun ki̱xi ku̱a̱ʼání tu̱ndóʼo nu̱ú ta̱ Saúl? (1 Samuel 23:16, 17).

2 Tá xi̱ni ta̱ Saúl ña̱ ki̱xáʼa na̱ yiví káʼa̱n va̱ʼanína xa̱ʼa̱ ta̱ David chi va̱ʼaní xi̱kanitáʼanra, ta̱ Saúl ndeéní ki̱xáʼara sáa̱-inira xínirara. Ta saátu xi̱kunda̱a̱-inira ña̱ va̱ása níxiinka Jehová koora rey, saáchi i̱xaso̱ʼora nu̱úra ta nda̱kaxinra ta̱ David ña̱ koora rey nu̱ú na̱ ñuu Israel (kaʼvi 1 Samuel 23:16, 17). * Soo xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱kuukara rey, ni̱xi̱yo ku̱a̱ʼání na̱ soldado xíʼin na̱ yiví na̱ xi̱chindeétáʼan xíʼinra. Ña̱kán xi̱niñúʼu kunu ta̱ David nu̱úra ña̱ va̱ása kaʼnírara. ¿Á xi̱ndakanixi̱ní ta̱ Saúl ña̱ kuchiñura kasira nu̱ú Jehová, ta va̱ása xa̱a̱ ta̱ David koora rey? (Is. 55:11). Va̱ása káʼa̱n tu̱ʼun Ndióxi̱ xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo, soo kúnda̱a̱-iniyó ña̱ ku̱a̱ʼání tu̱ndóʼo ki̱xi nu̱ú ta̱ Saúl xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱kuni̱ra kasira nu̱ú Jehová. Saáchi ndiʼi na̱ ku̱a̱ʼa̱n contra Jehová va̱ása kuchiñuna xíʼinra.

3. ¿Ndáaña ke̱ʼé ta̱ David ni ni̱ya̱ʼara nu̱ú ku̱a̱ʼání tu̱ndóʼo?

3 Vitání ni̱xi̱yo ini ta̱ David, saáchi su̱ví miíra níxi̱kuni̱ koo rey nu̱ú na̱ ñuu Israel, chi miíva Jehová kúú ta̱ nda̱kaxinñaʼá (1 Sam. 16:1, 12, 13). Ta xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo ta̱ Saúl ni̱sa̱a̱ní-inira xi̱nirara ta nda̱a̱ xi̱kuni̱ra kaʼnírara. Soo ta̱ David va̱ása níchika̱a̱ra ku̱a̱chi Jehová xa̱ʼa̱ ndiʼi ña̱ xi̱ndoʼora. Ta va̱ása nínatúʼun kúáchira xíʼinra xa̱ʼa̱ ña̱ kǒo ña̱ kuxura á xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱niñúʼu chi̱se̱ʼéra miíra ini iin kavá. Nu̱úka ña̱ chika̱a̱ra ku̱a̱chi Jehová sana tá ndíka̱a̱ra ini kavá kán, saá kúú ña̱ ka̱ʼyíra yaa ña̱ va̱xi nu̱ú texto ña̱ ka̱na artículo yóʼo, ña̱ káchi: “Na̱ nándukú Jehová va̱ása kuma̱ní nda̱a̱ ni iin ña̱ʼa nu̱úna” (Sal. 34:10).

4. ¿Ndáa pregunta ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱, ta nda̱chun ndáyáʼviní ña̱yóʼo?

4 Tiempo vitin, ku̱a̱ʼání na̱ hermano va̱ása kúúmiína ña̱ kuxuna ta saátu kúma̱ní inkaka ña̱ʼa nu̱úna. * Ta ndóʼona ña̱yóʼo xa̱ʼa̱ ña̱ ndíka̱a̱ kue̱ʼe̱ coronavirus. Ta nani kúyatin kixaa̱ ña̱ gran tribulación ku̱a̱ʼákava tu̱ndóʼo koo nu̱úyó (Mat. 24:21). Ña̱kán ná ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ ku̱mí pregunta: ¿nda̱chun káʼa̱nyó ña̱ kǒo nda̱a̱ ni iin “ña̱ʼa” níxi̱kuma̱ní nu̱ú ta̱ David?, ¿nda̱chun xíniñúʼu sakúaʼayó kusi̱í-iniyó xíʼin ña̱ kúúmiíyó?, ¿nda̱chun kivi kandíxayó ña̱ kundaa Jehová miíyó? ta, ¿ndáaña kivi keʼéyó ña̱ va̱ʼa koo tu̱ʼvayó ya̱ʼayó nu̱ú tu̱ndóʼo ña̱ kixi nu̱úyó?

“KǑO NDA̱A̱ NI IIN ÑA̱ʼA KUMA̱NÍ NU̱ÚI̱”

5, 6. ¿Ndáa ki̱ʼva chíndeétáʼan Salmo 23:1-6 xíʼinyó kunda̱a̱-iniyó xíʼin tu̱ʼun ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ David?

5 Tá ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ David ña̱ va̱ása kuma̱ní nda̱a̱ ni iin ña̱ʼa nu̱ú na̱ ndásakáʼnu Jehová, ¿ndáaña xi̱kuni̱ kachira? Ña̱ chindeétáʼan xíʼinyó kunda̱a̱-iniyó xíʼin ña̱yóʼo kúú tu̱ʼun ña̱ va̱xi nu̱ú Salmo 23 (kaʼvi Salmo 23:1-6). * Siaʼa ki̱xáʼa ta̱ David ni̱ka̱ʼa̱nra nu̱ú ña̱ salmo yóʼo: “Jehová kúú ta̱ ndáa yi̱ʼi̱, kǒo nda̱a̱ ni iin ña̱ʼa kuma̱ní nu̱úi̱”. Ta nu̱ú iníísaá salmo yóʼo ni̱ka̱ʼa̱nra xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ʼa ña̱ xi̱ndakiʼinra chi xi̱taxira ná kundaa Jehová miíra. Jehová kúú ta̱ chi̱ndeétáʼan xíʼinra ña̱ ni̱xi̱kara “yichi̱ ña̱ nda̱kú”, ta saátu va̱ása nísandákoo ndaʼa̱rara tá ni̱ya̱ʼara nu̱ú tu̱ndóʼo. Ni ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ David ña̱ xi̱ndaa Jehová miíra, soo xi̱kunda̱a̱-inira ña̱ koova tu̱ndóʼo nu̱úra. Sana xi̱ndakavaní-inira ta nda̱a̱ táki̱ʼva ni̱xi̱yo ta̱ ni̱xi̱ka nu̱ú “yoso̱ ña̱ naání” saá ni̱xi̱yora. Ta saátu ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ ni̱xi̱yo na̱ xi̱saa̱-ini xi̱xiniñaʼá, soo xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱ndaa Jehová miíra ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱yóʼo: “Va̱ása yi̱ʼvíi̱”.

6 Tá saá, ¿ndáaña kúni̱ kachi ña̱ va̱ása níxi̱kuma̱ní nda̱a̱ ni iin ña̱ʼa nu̱ú ta̱ David? Kúni̱ kachiña ña̱ xi̱kuumiíra ndiʼi ña̱ xi̱xiniñúʼura ña̱ va̱ʼa koo yatinra xíʼin Jehová. Ni kǒoví ña̱ ku̱i̱ká níxi̱kuumiíra, soo xi̱kusi̱í-inira xíʼin loʼo ña̱ xi̱taxi Jehová ndaʼa̱ra. Ta ña̱ xi̱ndayáʼvika nu̱úra kúú ña̱ kusi̱í-ini Jehová xíʼinra, ta kundaarara.

7. Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi Lucas 21:20-24, ¿ndáaña ndo̱ʼo na̱ cristiano na̱ xi̱ndoo chí Judea?

7 Ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ David sánáʼa̱ña miíyó ña̱ xíniñúʼu kiʼinníyó kuenta ña̱ va̱ása kuni̱yó kuumiíyó ku̱a̱ʼání ña̱ʼa. Ña̱ nda̱a̱ kúúña, ndiʼivayó íyo ña̱ʼa nu̱úyó ta kúsi̱í-iniyó xíʼinña, soo su̱ví ña̱yóʼo kúú ña̱ xíniñúʼu kundayáʼvika nu̱úyó. Tasaá kúú ña̱ xi̱niñúʼu keʼé na̱ cristiano na̱ xi̱ndoo chí Judea tá siglo nu̱ú (kaʼvi Lucas 21:20-24). Ta̱ Jesús ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna ña̱ kixaa̱ iin ki̱vi̱ ña̱ kasi na̱ soldado iníí sa̱tá ñuu Jerusalén. Tá ná kuu ña̱yóʼo xi̱niñúʼu kununa ku̱ʼu̱nna chí yuku̱. Ta tá ná keʼéna ña̱yóʼo saá kúú ña̱ ka̱kuna, soo xi̱niñúʼu sandákoona ku̱a̱ʼání ña̱ʼa ña̱ xi̱kuumiína. Xa̱a̱ íyo loʼo ku̱i̱ya̱ chí sa̱tá, tutu La Atalaya ka̱chiña: “Sa̱ndákoona veʼena, ñuʼúna, ta nda̱a̱ ni iin ña̱ʼa ña̱ íyo ti̱xin veʼena va̱ása níxa̱ʼa̱nña xíʼinna. Ta xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱kandíxanína ña̱ kundaa Jehová miína ta chindeétáʼanra xíʼinna, siʼnaka chiñura ni̱ndi̱ʼi̱-inina xa̱ʼa̱ nu̱ú inkaka ña̱ʼa”.

8. ¿Ndáaña sákuaʼayó xíʼin ña̱ ndo̱ʼo na̱ cristiano na̱ xi̱ndoo chí Judea?

8 ¿Ndáaña sákuaʼayó xíʼin ña̱ ndo̱ʼo na̱ cristiano na̱ xi̱ndoo chí Judea? Tutu La Atalaya ña̱ xa̱a̱ ni̱ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ nu̱ú párrafo ña̱ ni̱ya̱ʼa, ka̱chiña: “Sana ya̱ʼayó nu̱ú tu̱ndóʼo ña̱ yo̱ʼvi̱ní chí nu̱únínu, tasaá na̱ʼa̱yó á ña̱ nda̱kú koo iniyó xíʼin Jehová kúú ña̱ kundayáʼvika nu̱úyó á ña̱ʼa ña̱ kúúmiívayó. Tá ná kixaa̱ ki̱vi̱ yóʼo, sana xo̱ʼvi̱yó ta sana sandákooyó sava ña̱ʼa ña̱ kúúmiíyó. Ña̱kán xíniñúʼu koo tu̱ʼvayó sandákooyó nda̱a̱ ndáaka ña̱ʼa, nda̱a̱ táki̱ʼva ke̱ʼé na̱ cristiano na̱ xi̱ndoo tá siglo nu̱ú, tá sa̱ndákoona ñuu Judea”. *

9. Consejo ña̱ ta̱xi ta̱ apóstol Pablo ndaʼa̱ na̱ hebreo, ¿ndáa ki̱ʼva chíka̱a̱ña ndee̱ xíʼún?

9 Sana i̱xayo̱ʼvi̱vaña xíʼin na̱ cristiano kán sandákoona ndiʼi ña̱ xi̱kuumiína ta ku̱ʼu̱nna koona inka ñuu. Ta xi̱niñúʼu kandíxana ña̱ taxi Jehová ña̱ xi̱xiniñúʼuna. Soo tá kúma̱ní u̱ʼu̱n ku̱i̱ya̱ ña̱ kixaa̱ na̱ ñuu Roma kasina sa̱tá ñuu Jerusalén, ta̱ apóstol Pablo ta̱xira sava consejo ndaʼa̱na. Ka̱chira: “Kǒo kutóoníndó kuumiíndó xu̱ʼún, va̱ʼaka kusi̱í-inindó xíʼin ña̱ʼa ña̱ xa̱a̱ kúúmiíndó. Saáchi ta̱kán káchira: Nda̱a̱ ni iin yichi̱ va̱ása sandákoi̱ yóʼó ta nda̱a̱ ni iin yichi̱ va̱ása sañándaʼíi̱ yóʼó. Ña̱kán ni kǒo xíka-iniyó káʼa̱nyó ña̱yóʼo: ‘Jehová kúú ta̱ chindeétáʼan xíʼi̱n. Va̱ása yi̱ʼvíi̱. ¿Ndáaña kivi keʼé na̱ yiví xíʼi̱n?’” (Heb. 13:5, 6). Na̱ xi̱ndiku̱n consejo yóʼo, ¿ndáa ki̱ʼva chi̱ndeétáʼanña xíʼinna? Sana va̱ása ní ixayo̱ʼvi̱ña xíʼinna ka̱anna koona inka ñuu, ta saátu va̱ása ní ixayo̱ʼvi̱ña xíʼinna loʼoka ña̱ʼa kuumiína. Ta xi̱kandíxana ña̱ taxi Jehová ña̱ kuniñúʼuna. Ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Pablo chíndeétáʼantuña xíʼinyó kandíxayó ña̱ taxi Jehová ña̱ xíniñúʼuyó.

“NÁ KUSI̱Í-INIYÓ XÍʼIN ÑA̱YÓʼO”

10. ¿Ndáa consejo kúú ña̱ ta̱xi ta̱ Pablo ndaʼa̱yó?

10 Táki̱ʼva íyo consejo ña̱ ta̱xi ta̱ Pablo ndaʼa̱ na̱ hebreo ki̱ʼva saá íyo consejo ña̱ ta̱xira ndaʼa̱ ta̱ Timoteo, ta nda̱a̱ tiempo vitin chíndeétáʼanña xíʼinyó. Ña̱yóʼo ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: “Ña̱kán, nani íyo loʼo ña̱ kuxuyó xíʼin ti̱ko̱to̱yó ña̱ kundixiyó ná kusi̱í-iniyó xíʼin ña̱yóʼo” (1 Tim. 6:8). ¿Á kúni̱ kachi ña̱yóʼo ña̱ va̱ása kivi kuxuyó comida ña̱ va̱ʼa, ña̱ va̱ása kivi kuumiíyó iin veʼe ña̱ livi, á ña̱ va̱ása kivi satáyó ti̱ko̱to̱yó sava yichi̱? Su̱ví ña̱yóʼo níxi̱kuni̱ kachi ta̱ Pablo. Chi ña̱ xi̱kuni̱ kachira kúú ña̱ xíniñúʼu kusi̱í-iniyó xíʼin loʼo ña̱ xa̱a̱ kúúmiíyó. Tasaá xi̱keʼé miíra (Filip. 4:12). Ña̱kán, ña̱ ndáyáʼvi va̱ʼaka kúú ña̱ kutáʼanyó xíʼin Ndióxi̱, ta su̱ví ña̱ʼa ña̱ kúúmiíyó (Hab. 3:17, 18).

Kǒo nda̱a̱ ni iin ña̱ʼa níkuma̱ní nu̱ú na̱ ñuu Israel tá ni̱xi̱kana 40 ku̱i̱ya̱ nu̱ú ñuʼú yi̱chí. Ta miíyó, ¿á kúsi̱í-iniyó xíʼin ña̱ xa̱a̱ kúúmiíyó? (Koto párrafo 11). *

11. ¿Ndáaña sákuaʼayó xíʼin ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Moisés xíʼin na̱ ñuu Israel?

11 Sava yichi̱ túviyó ña̱ xíniñúʼunívayó iin ña̱ʼa, soo kúnda̱a̱va-ini Jehová ndáaña kúú ña̱ ndixa xíniñúʼuyó. Ná kotoyó ndáaña ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Moisés xíʼin na̱ ñuu Israel tá xa̱a̱ ni̱xi̱nu 40 ku̱i̱ya̱ ni̱xi̱kana nu̱ú ñuʼú yi̱chí, ka̱chira: “Jehová Ndióxi̱ndó ta̱xira ku̱a̱ʼání bendición ndaʼa̱ndó xa̱ʼa̱ ndiʼi ña̱ xa̱a̱ kéʼéndó. Ta ta̱yóʼo kíʼinra kuenta xíʼinndó ña̱ xíkandó nu̱ú ñuʼú yi̱chí yóʼo. Xa̱a̱ 40 ku̱i̱ya̱ kúú ña̱ íyo Jehová Ndióxi̱ndó xíʼinndó, ta kǒo ña̱ʼa kúma̱ní nu̱úndó” (Deut. 2:7). Ti̱xin 40 ku̱i̱ya̱ kán, Jehová ta̱xira maná xi̱xina, ta ti̱ko̱to̱ ña̱ ndíxina ke̱ena ñuu Egipto va̱ása níndiʼi-xa̱ʼa̱ña (Deut. 8:3, 4). Sava na̱ ñuu Israel nda̱kanixi̱nína ña̱ su̱ví ña̱ ndeéví kúú ña̱ níkeʼé Jehová xa̱ʼa̱na, soo ta̱ Moisés sa̱ndákaʼánrana ña̱ xi̱kuumiívana mií ña̱ xi̱xiniñúʼuna. Kusi̱íní-ini Jehová tá ná sakúaʼayó kusi̱í-iniyó xíʼin ña̱ xa̱a̱ kúúmiíyó, ta saátu tá ná chindayáʼviyó ña̱ʼa válí ña̱ táxira ndaʼa̱yó, ta kotoyó ña̱yóʼo nda̱a̱ táki̱ʼva íyo bendición ta taxiyó tíxa̱ʼvi ndaʼa̱ra xa̱ʼa̱ña.

NÁ KANDÍXAYÓ ÑA̱ KUNDAA JEHOVÁ MIÍYÓ

12. ¿Nda̱chun va̱ʼa kúnda̱a̱-iniyó ña̱ xi̱ndaaní-ini ta̱ David Jehová?

12 Ta̱ David xi̱kunda̱a̱-inira ña̱ nda̱kúní-ini Jehová xíʼin na̱ kúʼvi̱-ini xíniñaʼá ta ndíʼi̱-inira xa̱ʼa̱na. Tá ka̱ʼyí ta̱ David Salmo 34, xi̱ndika̱a̱ra nu̱ú iin tu̱ndóʼo ña̱ yo̱ʼvi̱ní, soo xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱kandíxaníra Jehová ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ yatin sii̱nra íyo ángelra ndáarara (Sal. 34:7). Ta̱ David chi̱táʼanra ángel Jehová xíʼin iin ta̱ soldado ta̱ ndáa, ta íyo tu̱ʼvara kanitáʼanra tá ná kita iin na̱ sáa̱-ini xíniñaʼá. Ta ni xi̱xini̱ní ta̱ David kanitáʼanra ta saátu ni nda̱kaxin Jehová miíra ña̱ koora rey, va̱ása níndakanixi̱níra ña̱ kuchiñura kanitáʼanra xíʼin na̱ sáa̱-ini xíniñaʼá (1 Sam. 16:13; 24:12). Va̱ʼaka xi̱ndaa-inira Jehová ta xi̱kandíxara ña̱ kuniñúʼura na̱ ángel ña̱ va̱ʼa sakǎkurara. Tiempo vitin va̱ása ndátuvíyó keʼé Jehová iin milagro ña̱ va̱ʼa sakǎkura miíyó. Soo kúnda̱a̱-iniyó ña̱ su̱ví ndiʼi tiempoví xo̱ʼvi̱ na̱ kándíxa Ndióxi̱.

Ti̱xin ña̱ gran tribulación, na̱ chíñu na̱ kúú Gog ña̱ Magog, kuni̱na ki̱ʼvina veʼeyó ta ixandi̱va̱ʼana xíʼinyó. Soo va̱ʼaní kúniyó tá kúnda̱a̱-iniyó ña̱ mií ta̱ Jesús xíʼin na̱ ángel kiʼinna kuenta xíʼinyó ta ndakiʼinna tu̱ʼunyó. (Koto párrafo 13).

13. ¿Nda̱chun ndakanixi̱ní na̱ chíñu ña̱ kuchiñuvana sandíʼi-xa̱ʼa̱na miíyó, soo nda̱chun va̱ása yi̱ʼvíyó? (Koto na̱ʼná ña̱ va̱xi chí sa̱tá tutu yóʼo).

13 Tá ná kixi tu̱ndóʼo nu̱úyó chí nu̱únínu, saá kúú ña̱ na̱ʼa̱yó á kándíxayó ña̱ kuchiñu Jehová kundaara miíyó. Tá ná kixáʼa na̱ chíñu na̱ kúú Gog ña̱ Magog ixandi̱va̱ʼana xíʼinyó, sana ndakanixi̱níyó ña̱ kaʼnína miíyó. Ta xa̱ʼa̱ ña̱kán kúú ña̱ xíniñúʼu kandíxaníyó ña̱ kuchiñu Jehová sakǎkura miíyó. Nu̱ú na̱ yiví kooyó nda̱a̱ táki̱ʼva íyo ndikachi tí kǒo xi̱toʼo ta kǒo na̱ ndakiʼin tu̱ʼunyó (Ezeq. 38:10-12). Ta saátu, ndakanixi̱nína ña̱ kuchiñuvana xíʼinyó, saáchi kǒo tu̱xi̱í kúúmiíyó ta ni va̱ása xíni̱yó kanitáʼanyó. Soo xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása kándíxana Jehová, va̱ása kunda̱a̱-inina ña̱ xa̱a̱ koo tu̱ʼva na̱ ángelra ña̱ ndakiʼinna tu̱ʼunyó. Ta miíyó kúnda̱a̱va-iniyó xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo saáchi kándíxaníyó Jehová. Ña̱kán ndakanda̱ní-inina tá ná kixi na̱ ángelra sakǎkuna miíyó (Apoc. 19:11, 14, 15).

NÁ KOO TU̱ʼVAYÓ

14. ¿Ndáaña xíniñúʼu keʼéyó ña̱ va̱ʼa koo tu̱ʼvayó ya̱ʼayó nu̱ú ña̱ kixi nu̱úyó?

14 ¿Ndáaña xíniñúʼu keʼéyó vitin ña̱ va̱ʼa koo tu̱ʼvayó ya̱ʼayó nu̱ú ña̱ kixi nu̱úyó chí nu̱únínu? Ña̱ nu̱ú, ná va̱ása kundayáʼviní ña̱ ku̱i̱ká nu̱úyó, ta ná ndakaʼányó ña̱ kixaa̱ iin ki̱vi̱ ña̱ sandákooyó ndiʼi ña̱ kúúmiíyó. Saátu ná kusi̱í-iniyó xíʼin ña̱ xa̱a̱ kúúmiíyó, ta ná kusi̱í-iniyó xa̱ʼa̱ ña̱ kítáʼanyó xíʼin Jehová. Ta tá ná sakúaʼakayó xa̱ʼa̱ Jehová, saá kúú ña̱ kandíxaníkayó ña̱ kuchiñuvara ndakiʼinra tu̱ʼunyó tá ná kixáʼa na̱ Gog ña̱ Magog ixandi̱va̱ʼana xíʼinyó.

15. Ña̱ ndo̱ʼo ta̱ David tá ya̱chi̱, ¿ndáa ki̱ʼva chi̱ndeétáʼanña xíʼinra ka̱ndíxara ña̱ va̱ása sandákoo ndaʼa̱ Jehová miíra?

15 Ná kotoyó ndáa inkaka ña̱ chi̱ndeétáʼan xíʼin ta̱ David ña̱ va̱ʼa ni̱ya̱ʼara nu̱ú tu̱ndóʼo. Ta̱yóʼo ka̱chira: “Kotondosóndó Jehová ta kotondó ña̱ va̱ʼaní-inira, si̱íní íyo ini na̱ yiví na̱ kándíxañaʼá” (Sal. 34:8). Tu̱ʼun yóʼo táxiña kunda̱a̱-iniyó nda̱chun kúú ña̱ va̱ʼaní xi̱kandíxa ta̱ David ña̱ chindeétáʼan Jehová xíʼinra. Ndiʼi yichi̱ xi̱ndaa-inira Jehová, ta nda̱a̱ ni iin yichi̱ va̱ása nísandákoo ndaʼa̱rara. Tá ni̱xi̱yo loʼora, ka̱nitáʼanra xíʼin iin ta̱a ta̱ káʼnuní ta̱ ñuu Filistea ta̱ xi̱naní Goliat, ta ña̱yóʼo ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: “Ki̱vi̱ vitin Jehová taxira yóʼó ndaʼíi” (1 Sam. 17:46). Tá ni̱ya̱ʼa ku̱i̱ya̱, tá xi̱kachíñura nu̱ú ta̱ rey Saúl, ta̱yóʼo ku̱a̱ʼá yichi̱ xi̱kuni̱ra kaʼnírara, soo ni̱xi̱yo Jehová xíʼinra (1 Sam. 18:12). Ta xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱nira ndáa ki̱ʼva xi̱ndaa Jehová miíra tá ya̱chi̱, xi̱kunda̱a̱-inira ña̱ ndakundeévara kundaarara. Ta ña̱yóʼo kivi chindeétáʼantuña xíʼinyó ña̱ va̱ʼa koo tu̱ʼvayó ya̱ʼayó nu̱ú tu̱ndóʼo ña̱ kixi nu̱úyó chí nu̱únínu.

16. ¿Ndáa ki̱ʼva kiʼinyó kuenta ña̱ va̱ʼaní-ini Jehová?

16 Tá ná sakúaʼayó kundaa-iniyó Jehová, va̱ása ixayo̱ʼvi̱ña xíʼinyó kandíxayó ña̱ chindeétáʼanra xíʼinyó chí nu̱únínu. Xíniñúʼu kandíxaníyó ña̱ chindeétáʼan Jehová xíʼinyó tá káʼa̱nyó xíʼin na̱ káchíñuyó nu̱ú ña̱ ná taxina ku̱ʼu̱nyó iin asamblea, á tá káʼa̱nyó xíʼinna ña̱ ná nasamana hora ña̱ káchíñuyó ña̱ va̱ʼa ku̱ʼu̱nyó ndiʼi reunión á ña̱ va̱ʼa keeyó natúʼunyó xíʼin na̱ yiví xa̱ʼa̱ Ndióxi̱. Ná ndakanixi̱níyó ña̱ va̱ása níxiinna keʼéna ña̱ ndu̱kúyó nu̱úna ta ta̱vána miíyó nu̱ú káchíñuyó. ¿Á kandíxayó ña̱ va̱ása sandákoo ndaʼa̱ Jehová miíyó, ta taxira ña̱ xíniñúʼuyó? (Heb. 13:5). Ku̱a̱ʼání na̱ káchíñu nu̱ú Jehová xa̱a̱ kíʼinna kuenta ndáa ki̱ʼva chíndeétáʼanra xíʼinna mií tiempo ña̱ xíniñúʼunaña, saáchi va̱ása sándakoo ndaʼa̱rana.

17. ¿Ndáaña kúú texto ña̱ ku̱i̱ya̱ vitin, ta nda̱chun va̱ʼaní chíndeétáʼanña xíʼinyó?

17 Xa̱ʼa̱ ña̱ chíndeétáʼan Jehová xíʼinyó va̱ása xíniñúʼu yi̱ʼvíyó ña̱ kuu chí nu̱únínu. Tá siʼna chiñu miíra ná kundi̱ʼi̱-iniyó xa̱ʼa̱, va̱ása sandákoo ndaʼa̱ra miíyó. Na̱ Cuerpo Gobernante kúni̱na sandákaʼánna miíyó ña̱ ndáyáʼviní koo tu̱ʼvayó ya̱ʼayó nu̱ú tu̱ndóʼo ña̱ xa̱a̱ ku̱yatin kixaa̱. Ta saátu ndáyáʼviní kandíxayó ña̱ va̱ása sandákoo ndaʼa̱ Jehová miíyó. Ña̱kán nda̱kaxinna Salmo 34:10 ña̱ kooña texto ña̱ ku̱i̱ya̱ 2022 ña̱ káchi:“Na̱ nándukú Jehová va̱ása kuma̱ní nda̱a̱ ni iin ña̱ʼa nu̱úna”.

YAA 38 Jehová kundaa yóʼó

^ Texto ña̱ ku̱i̱ya̱ 2022 kúú Salmo 34:10, ña̱ káchi: “Na̱ nándukú Jehová va̱ása kuma̱ní nda̱a̱ ni iin ña̱ʼa nu̱úna”. Soo ku̱a̱ʼání na̱ káchíñu nu̱ú Jehová loʼoní ña̱ʼa kúúmiína. Tá saá, ¿nda̱chun kivi ka̱ʼa̱nyó ña̱ kǒo nda̱a̱ ni iin ña̱ʼa kuma̱ní nu̱ú na̱yóʼo? Artículo yóʼo chindeétáʼanña xíʼinyó kunda̱a̱-iniyó ndáaña kúni̱ kachi versículo yóʼo, tasaá kivi koo tu̱ʼvayó ya̱ʼayó nu̱ú tu̱ndóʼo ña̱ xa̱a̱ ku̱nu̱mí kixaa̱.

^ 1 Samuel 23:16, 17: “Ta̱ Jonatán se̱ʼe ta̱ Saúl ni̱xa̱ʼa̱nra chí Hores ña̱ va̱ʼa chindeétáʼanra xíʼin ta̱ David ña̱ kandíxakara Jehová. 17 Ña̱yóʼo ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: ‘Va̱ása yi̱ʼvíún, saáchi va̱ása ndani̱ʼí yivái̱ yóʼó. Yóʼó koo rey nu̱ú na̱ ñuu Israel, ta yi̱ʼi̱ xa̱a̱ nduu rey tá ná ndiʼi kaʼndachíñún. Ta kúnda̱a̱va-ini yivái̱ xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo’”.

^ Koto táʼví ña̱ naní “Preguntas de los lectores”, ña̱ ka̱na nu̱ú tutu La Atalaya 15 tí septiembre 2014.

^ Salmo 23:1-6: “Jehová kúú ta̱ ndáa yi̱ʼi̱, kǒo nda̱a̱ ni iin ña̱ʼa kuma̱ní nu̱úi̱. 2 Táxira ndákindeíi̱ nu̱ú íyo ku̱a̱ʼání ku̱ʼu̱, ta ku̱a̱ʼa̱nra xíʼi̱n nu̱ú ndíka̱a̱ ku̱a̱ʼání ti̱kui̱í. 3 Táxira ndee̱ ndaʼíi̱. Ta chíndeétáʼanra xíʼi̱n ku̱ʼi̱n yichi̱ ña̱ nda̱kú, ña̱ va̱ʼa ka̱ʼa̱n va̱ʼana xa̱ʼa̱ ki̱vi̱ra. 4 Ni ná kakai̱ nu̱ú yoso̱ ña̱ naání va̱ása yi̱ʼvíi̱, saáchi yóʼó íyoún xíʼi̱n; yitu̱n tú níʼún kúú tú chíndeétáʼan xíʼi̱n ña̱ va̱ása yi̱ʼvíi̱. 5 Nu̱ú iin mesa chísóún ña̱ kuxui̱ ta xíto na̱ sáa̱-ini xíni yi̱ʼi̱. Chíka̱ún aceite xi̱níi̱, ta sákutún copai̱. 6 Kúnda̱a̱-inii̱ ña̱ ndiʼi tiempo ndixaní kuʼvi̱-iniún kuniún yi̱ʼi̱ ta va̱ʼa koo iniún xíʼi̱n; ndiʼi ki̱vi̱ koi̱ veʼe Jehová”.

^ ÑA̱ KÁʼA̱N XA̱ʼA̱ NA̱ʼNÁ: Ni xi̱niñúʼu chise̱ʼé ta̱ David miíra ini iin kavá, chi̱ndayáʼviníra ndiʼi ña̱ xi̱taxi Jehová ndaʼa̱ra.

^ ÑA̱ KÁʼA̱N XA̱ʼA̱ NA̱ʼNÁ: Tá ke̱e na̱ ñuu Israel ñuu Egipto, Jehová ta̱xira maná xi̱xina, ta va̱ása nítaxira ndiʼi-xa̱ʼa̱ ti̱ko̱to̱na.