Ir al contenido

Ir al índice

ARTÍCULO ÑA̱ KAʼVIYÓ 5

“Ta̱ Cristo kúú ta̱ níʼi yichi̱ nu̱ú ndiʼi na̱ ta̱a”

“Ta̱ Cristo kúú ta̱ níʼi yichi̱ nu̱ú ndiʼi na̱ ta̱a”

“Ta̱ Cristo kúú ta̱ níʼi yichi̱ nu̱ú ndiʼi na̱ ta̱a” (1 COR. 11:3).

YAA 12 Jehová, Ndióxi̱yó ta̱ káʼnu

ÑA̱ KA̱ʼA̱NYÓ XA̱ʼA̱ *

1. ¿Nda̱chun va̱ása vií kéʼé sava na̱ ta̱a xíʼin na̱ veʼena?

TÁ XÍNISO̱ʼOYÓ tu̱ʼun “na̱ níʼi yichi̱ nu̱ú na̱ veʼena”, ¿ndáaña kúnda̱a̱-iniyó xíʼin ña̱yóʼo? Sava na̱ ta̱a va̱ása vií íyo ña̱ kéʼéna xíʼin ñá síʼina á xíʼin se̱ʼena, chi saá íyo costumbre ña̱ kúúmiína ñuu nu̱ú íyona á saá íyo ña̱ sa̱kuaʼana ti̱xin veʼena. Iin ñá hermana ñá íyo chí Europa, ñá naní Yanita káchiñá: “Ñuu nu̱ú íyoi̱, na̱ yiví ndákanixi̱nína ña̱ ndáyáʼvika na̱ ta̱a nu̱ú ná ñaʼá, xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo nda̱a̱ táki̱ʼva íyo ná káchíñu nu̱úna saá íyo ná ñaʼá”. Ta iin ta̱ hermano ta̱ íyo chí Estados Unidos, ta̱ naní Luke káchira: “Sava na̱ ta̱a sánáʼa̱na na̱ va̱lí se̱ʼena ña̱ nda̱a̱ ni iin ña̱ káʼa̱n ná ñaʼá va̱ása ndáyáʼviña, xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo va̱ása xíniñúʼu kuniso̱ʼo na̱ ta̱a ña̱ káʼa̱n ná ñaʼá”. Soo su̱ví ña̱yóʼo kúú ña̱ kúni̱ Jehová ná keʼé na̱ ta̱a xíʼin ñá síʼina (chitáʼanña xíʼin Marcos 7:13). ¿Ndáa ki̱ʼva kivi sakuaʼa iin ta̱a ña̱ vií kuniʼira yichi̱ nu̱ú na̱ veʼera?

2. ¿Ndáaña xíniñúʼu kunda̱a̱-ini iin ta̱ níʼi yichi̱ nu̱ú na̱ veʼera, ta nda̱chun?

2 Ña̱ va̱ʼa vií kuniʼi iin ta̱a yichi̱ nu̱ú na̱ veʼera, siʼna xíniñúʼu kunda̱a̱-inira ndáaña kúú ña̱ ndátu Jehová ná keʼéra. Ta saátu, xíniñúʼu kunda̱a̱-inira nda̱chun ta̱xi Jehová chiñu ndaʼa̱ savana ña̱ kuniʼina yichi̱ nu̱ú inkana, ta ndáa ki̱ʼva kivi kundiku̱nra yichi̱ Jehová ta saátu ta̱ Jesús. ¿Nda̱chun ndáyáʼviní kunda̱a̱-ini na̱ ta̱a xa̱ʼa̱ ndiʼi ña̱yóʼo? Saáchi Jehová táxira chiñu ndaʼa̱ na̱ ta̱a ña̱ kuniʼina yichi̱ nu̱ú na̱ veʼena, soo kúni̱ra ña̱ vií ná keʼéna ña̱yóʼo (Luc. 12:48b).

¿NDÁA KI̱ʼVA ÍYO CHIÑU TA̱XI JEHOVÁ NDAʼA̱ NA̱ NÍʼI YICHI̱ NU̱Ú INKANA?

3. Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi 1 Corintios 11:3, ¿ndáa ki̱ʼva íyo chiñu ña̱ ta̱xi Jehová ndaʼa̱ na̱ níʼi yichi̱ nu̱ú inkana?

3 Kaʼvi 1 Corintios 11:3. * Nu̱ú versículo yóʼo káʼa̱nña ndáa ki̱ʼva íyo chiñu ña̱ ta̱xi Jehová ndaʼa̱ na̱ íyo chí ndiví ta saátu na̱ íyo nu̱ú ñuʼú yóʼo. Jehová kúú ta̱ níʼi yichi̱ nu̱ú na̱ se̱ʼera tá kúú, na̱ ángel xíʼin miíyó na̱ yiví. Soo saátu táxira chiñu ndaʼa̱ savana ña̱ kuniʼina yichi̱ nu̱ú inkana, soo na̱yóʼo xíniñúʼu ndataxina kuenta ndaʼa̱ Jehová xa̱ʼa̱ ki̱ʼva ña̱ kéʼéna xíʼin na̱ níʼina yichi̱ nu̱ú (Rom. 14:10; Efes. 3:14, 15). Jehová ta̱xira ña̱ ná kuniʼi ta̱ Jesús yichi̱ nu̱ú na̱ congregación; soo ta̱ Jesús xíniñúʼu ndataxira kuenta ndaʼa̱ Jehová xa̱ʼa̱ ki̱ʼva ña̱ kéʼéra xíʼinyó (1 Cor. 15:27). Ta saátu, Jehová ta̱xira ña̱ ná kuniʼi ta̱ ta̱a yichi̱ nu̱ú ñá síʼira xíʼin se̱ʼera; soo ta̱yóʼo xíniñúʼu ndataxira kuenta ndaʼa̱ Jehová xíʼin ta̱ Jesús xa̱ʼa̱ ki̱ʼva ña̱ kéʼéra xíʼin na̱ veʼera (1 Ped. 3:7).

4. ¿Ndáaña kivi keʼé Jehová ta saátu ta̱ Jesús xa̱ʼa̱ ña̱ níʼina yichi̱ nu̱úyó?

4 Jehová kúú ta̱ níʼi yichi̱ nu̱ú na̱ veʼera na̱ íyo chí ndiví ta saátu na̱ íyo nu̱ú ñuʼú yóʼo. Xa̱ʼa̱ ña̱kán kúúmiíra derecho ña̱ ka̱ʼa̱nra xíʼin na̱ se̱ʼera ndáaña keʼéna, soo tá va̱ása kéʼéna ña̱yóʼo kúúmiíra derecho ña̱ ka̱ʼa̱nra xíʼinna ña̱ ná saxínunaña (Is. 33:22). Ta̱ Jesús kúú ta̱ níʼi yichi̱ nu̱ú na̱ congregación, ta saátu ta̱yóʼo kivi ka̱ʼa̱nra xíʼinna ndáaña keʼéna. Soo tá va̱ása kéʼéna ña̱ káʼa̱nra, kúúmiívara derecho ña̱ ka̱ʼa̱nra xíʼinna ña̱ ná saxínunaña (Gál. 6:2; Col. 1:18-20).

5. ¿Ndáaña kivi keʼé ta̱ níʼi yichi̱ nu̱ú na̱ veʼera, soo ndáaña va̱ása kívi keʼéra?

5 Nda̱a̱ táki̱ʼva kéʼé Jehová ta saátu ta̱ Jesús, ta̱ níʼi yichi̱ nu̱ú na̱ veʼera kúúmiíra derecho ña̱ ndaka̱xinra ndáaña keʼé na̱ veʼera (Rom. 7:2; Efes. 6:4). Soo íyo ña̱ va̱ása kívi keʼéra. Tá kúú, tá káʼa̱nra xíʼin na̱ veʼera ndáaña xíniñúʼu keʼéna xíniñúʼu kitáʼanña xíʼin ña̱ va̱xi nu̱ú Biblia (Prov. 3:5, 6). Ta kǒo derecho kúúmiíra ña̱ ka̱ʼa̱nra xíʼin na̱ va̱ása kúú na̱ veʼera, ndáaña xíniñúʼu keʼéna (Rom. 14:4). Tá xa̱ʼnu se̱ʼera ta va̱ása íyokana veʼera saá kúú ña̱ va̱ása níʼikara yichi̱ nu̱úna, ni íxato̱ʼóvanara (Mat. 19:5).

¿NDA̱CHUN TA̱XI JEHOVÁ CHIÑU NDAʼA̱ SAVANA ÑA̱ KUNIʼINA YICHI̱ NU̱Ú INKANA?

6. ¿Nda̱chun ta̱xi Jehová chiñu ndaʼa̱ savana ña̱ kuniʼina yichi̱ nu̱ú inkana?

6 Xa̱ʼa̱ ña̱ kúʼvi̱-ini Jehová xínira miíyó ña̱kán ta̱xira ña̱ ná kuniʼi savana yichi̱ nu̱úyó. Ta tíxa̱ʼvi ña̱yóʼo, na̱ veʼe Jehová viíní íyona ta táxi̱n íyona (1 Cor. 14:33, 40). Chi tá va̱ása kúnda̱a̱ káxi iniyó ndáana kúú na̱ níʼi yichi̱ nu̱úyó, kooní tu̱ndóʼo nu̱úyó ta va̱ása si̱í kooyó. Tá kúú, nda̱a̱ ni iinyó va̱ása kunda̱a̱-iniyó ndáana kúú na̱ ka̱ʼa̱n ndáa ki̱ʼva keʼéyó iin chiñu, ta ndáana kúú na̱ kuniʼi yichi̱ nu̱úyó ña̱ keʼéyóña.

7. Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi Efesios 5:25, 28, ¿ndáa ki̱ʼva kúni̱ Jehová ná keʼé ta̱ ta̱a xíʼin ñá síʼira?

7 Tá iin ña̱ va̱ʼa kúú ña̱ ta̱xi Jehová ña̱ ná kuniʼi ta̱ ta̱a yichi̱ nu̱ú na̱ veʼera, ¿nda̱chun ku̱a̱ʼání ná ñaʼá íxandi̱va̱ʼa yiíná xíʼinná ta va̱ása si̱í íyoná? Saáchi ku̱a̱ʼání na̱ ta̱a yáʼandosóna ña̱ káʼa̱n Jehová xa̱ʼa̱ ña̱ xíniñúʼu keʼéna xíʼin na̱ veʼena, ta kútóokana kundiku̱nna costumbre ña̱ íyo ñuuna. Ta saátu, íxandi̱va̱ʼana xíʼin ñá síʼina chi saá kúú ña̱ va̱ʼaníka kúni miína. Tá kúú, iin ta̱a sana íxandúxara xíʼin ñá síʼira ña̱ keʼéñá ndiʼi ña̱ káʼa̱nra chi saá kúú ña̱ ndákanixi̱níra ña̱ ndáyáʼvikara á náʼa̱ra ña̱ “ndixa kúúra ta̱a”. Tá kúú, sana ndákanixi̱níra ña̱ va̱ása kivi ixandúxara xíʼin ñá síʼira ña̱ kuʼvi̱-iniñá kuniñára, soo kiviva ixandúxara xíʼinñá ña̱ yi̱ʼvíñá kuniñára. Savana saá kéʼéna xíʼin ñá síʼina, ña̱ va̱ʼa ná kixáʼañá keʼéñá ña̱ kúni̱ miína. * Na̱ ta̱a na̱ ndákanixi̱ní saá á kéʼéna ña̱yóʼo, va̱ása íxato̱ʼóna ná ñaʼá. Ta saátu ña̱yóʼo va̱ása kítáʼanña xíʼin ña̱ kúni̱ Jehová (kaʼvi Efesios 5:25, * 28). *

¿NDÁA KI̱ʼVA KIVI SAKUAʼA IIN TA̱A VIÍ KUNIʼIRA YICHI̱ NU̱Ú NA̱ VEʼERA?

8. ¿Ndáa ki̱ʼva kivi sakuaʼa iin ta̱a vií kuniʼira yichi̱ nu̱ú na̱ veʼera?

8 Iin ta̱a kivi vií kuniʼira yichi̱ nu̱ú na̱ veʼera tá ná sakuaʼara xíʼin ki̱ʼva ña̱ níʼi Jehová ta saátu ta̱ Jesús yichi̱ nu̱úyó. Ná ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ u̱vi̱ ña̱ va̱ʼa ña̱ náʼa̱ Jehová ta saátu ta̱ Jesús, ta ná kotoyó ndáa ki̱ʼva keʼé na̱ ta̱a ña̱yóʼo tasaá vií keʼéna xíʼin ñá síʼina ta saátu xíʼin se̱ʼena.

9. ¿Ndáa ki̱ʼva náʼa̱ Jehová ña̱ vitá-inira?

9 Ni̱na̱ʼa̱na ña̱ vitá-inina. Nu̱ú iníísaá ñuyǐví Jehová kúú ta̱ ndíchiní, soo ni saá xíniso̱ʼovara ña̱ káʼa̱n na̱ káchíñu nu̱úra (Gén. 18:23, 24, 32). Ta saátu ta̱xira ña̱ ná ka̱ʼa̱nna xíʼinra ndáaña kivi keʼéra (1 Rey. 22:19-22). Ndiʼi ña̱ kéʼé Jehová va̱ʼaní íyoña saáchi va̱ása kúúmiíra ku̱a̱chi, soo kúnda̱a̱-inira ña̱ va̱ása kivi keʼéyó nda̱a̱ táki̱ʼva kéʼé miíra saáchi na̱ yiví ku̱a̱chi kúúyó. Ña̱kán chíndeétáʼanra xíʼinyó ña̱ vií ná kana ndiʼi ña̱ kéʼéyó ni kúúyó na̱ yiví ku̱a̱chi (Sal. 113:6, 7). Nu̱ú Biblia va̱xi ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ David xíʼin Jehová: “Yóʼó kúú ta̱ chíndeétáʼan xíʼi̱n” (Sal. 27:9; Heb. 13:6). Ta̱ David xi̱kunda̱a̱-inira ña̱ ku̱chiñura ke̱ʼéra ku̱a̱ʼání ña̱ʼa tíxa̱ʼvi ña̱ vitá íyo ini Jehová, ta chi̱ndeétáʼanra xíʼinra (2 Sam. 22:36).

10. ¿Ndáa ki̱ʼva ni̱na̱ʼa̱ ta̱ Jesús ña̱ vitá íyo inira?

10 Ná ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼé ta̱ Jesús. Ni xi̱kuura se̱ʼe Ndióxi̱ ta xi̱sanáʼa̱ra na̱ discípulora, soo ni saá nda̱katara xa̱ʼa̱na. ¿Nda̱chun ta̱xi Jehová ña̱ ná ka̱ʼyi̱ ña̱yóʼo nu̱ú Biblia? Saáchi kúni̱ra ña̱ ndiʼiyó ná sakuaʼayó vitá koo iniyó, ta saátu nda̱a̱ na̱ níʼi yichi̱ nu̱ú na̱ veʼena. Ta̱ Jesús ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱yóʼo: “Yi̱ʼi̱ sa̱ndákoi̱ yichi̱ nu̱úndó ña̱kán va̱ʼa keʼéndó nda̱a̱ táki̱ʼva ke̱ʼíi̱ xíʼinndó” (Juan 13:12-17). Ni káʼnuní chiñu xi̱kuumií ta̱ Jesús va̱ása níndakanixi̱níra ña̱ xíniñúʼu kachíñu inkana nu̱úra, chi ña̱ ke̱ʼéra kúú ña̱ ka̱chíñura xa̱ʼa̱ inkana (Mat. 20:28).

Ta̱ níʼi yichi̱ nu̱ú na̱ veʼera náʼa̱ra ña̱ vitá íyo inira ta kúʼvi̱-inira xínirana, tá kéʼéra chiñu ña̱ íyo ti̱xin veʼera ta saátu tá chíndeétáʼanra xíʼinna ña̱ sakuaʼana xa̱ʼa̱ Ndióxi̱. (Koto párrafo 11 xíʼin 13).

11. ¿Ndáaña sákuaʼa na̱ níʼi yichi̱ nu̱ú na̱ veʼena xíʼin ña̱ vitá íyo ini Jehová ta saátu ta̱ Jesús?

11 ¿Ndáaña sákuaʼayó xíʼin ña̱yóʼo? Ta̱ níʼi yichi̱ nu̱ú na̱ veʼera ku̱a̱ʼání ki̱ʼva kivi na̱ʼa̱ra ña̱ vitá íyo inira. Tá kúú, tá kúnda̱a̱-inira ña̱ na̱ yiví ku̱a̱chi kúú ñá síʼira xíʼin se̱ʼera, kunda̱a̱va-inira ña̱ va̱ása viíní keʼéna sava ña̱ʼa. Ta viíní kuniso̱ʼora ña̱ káʼa̱n na̱ veʼera ni va̱ása inkáchi íyoña xíʼin ña̱ ndákanixi̱níra. Ñá Marley ñá íyo chí Estados Unidos káchiñá: “Sava yichi̱ va̱ása inkáchi íyo ña̱ ndákanixi̱níi̱ xíʼin yiíi̱ xa̱ʼa̱ iin ña̱ʼa, soo kúnda̱a̱-inii̱ ña̱ ndáyáʼvíi̱ nu̱úra. Saáchi ndáka̱tu̱ʼunra yi̱ʼi̱ ndáaña ndákanixi̱níi̱ tasaá ndáka̱xinra ndáaña keʼéra”. Ta saátu, iin ta̱a ta̱ vitá-ini kéʼéra chiñu ña̱ íyo ti̱xin veʼera, ni káʼa̱n na̱ yiví ña̱ iin chiñu ná ñaʼá kúú ña̱yóʼo. Ta ña̱yóʼo kivi ixayo̱ʼvi̱ña xíʼinra. ¿Nda̱chun? Iin ñá hermana ñá naní Rachel káchiñá: “Ñuu nu̱ú ke̱i̱, tá iin ta̱a chíndeétáʼanra xíʼin ñá síʼira ña̱ ndakatara ko̱ʼo̱ á ndaya̱kúnra veʼe, na̱ íyo yatin xíʼinra á na̱ veʼera kivi ka̱ʼa̱nna xíʼinra ña̱ ‘su̱ví ta̱a kúúraʼ. Ta saátu kivi ndakanixi̱nína ña̱ va̱ása xíni̱ra kaʼndara chiñu nu̱ú ñá síʼira”. Tá saá ndákanixi̱ní na̱ yiví ñuu nu̱ú íyoún, ndakaʼán chi ta̱ Jesús nda̱katara xa̱ʼa̱ na̱ discípulora ni xi̱kuuña iin chiñu ña̱ xi̱keʼé na̱ esclavo. Iin ta̱ va̱ʼaní níʼi yichi̱ nu̱ú na̱ veʼera kundi̱ʼi̱ka-inira xa̱ʼa̱ ña̱ vií koo na̱ veʼera ta su̱ví ña̱ ka̱ʼa̱n vií na̱ yiví xa̱ʼa̱ra. Vitin ná kotoyó ndáa inkaka ña̱ va̱ʼa xíniñúʼu kuumií na̱ níʼi yichi̱ nu̱ú na̱ veʼena.

12. ¿Ndáaña kéʼé Jehová ta saátu ta̱ Jesús xa̱ʼa̱ ña̱ kúʼvi̱-inina xínina miíyó?

12 Kúʼvi̱-inina xínina miíyó. Ndiʼi ña̱ kéʼé Jehová kéʼéraña xa̱ʼa̱ ña̱ kúʼvi̱-inira xínira miíyó (1 Juan 4:7, 8). Xíniñúʼura tu̱ʼunra ta saátu na̱ ñuura ña̱ va̱ʼa taxira ña̱ xíniñúʼuyó ña̱ sakuaʼayó xa̱ʼa̱ra. Ta sándakaʼánra miíyó ña̱ kúʼvi̱ní-inira xínira miíyó. Ta saátu táxira ndiʼi ña̱ʼa ña̱ xíniñúʼuyó ña̱ va̱ʼa kusi̱í-iniyó (1 Tim. 6:17). Tá kéʼéyó ña̱ va̱ása va̱ʼa, káʼa̱nra xíʼinyó ña̱ ná nasamayó ña̱ kéʼéyó, soo ni saá ndákundeévara kúʼvi̱-inira xínira miíyó. Xa̱ʼa̱ ña̱ kúʼvi̱-ini Jehová xínira miíyó ta̱xira se̱ʼera ña̱ va̱ʼa ndatavára miíyó ndaʼa̱ ku̱a̱chi, ta saátu kúʼvi̱ní-ini ta̱ Jesús xínira miíyó chi ka̱ndíxara kuvira xa̱ʼa̱yó (Juan 3:16; 15:13). Kǒo nda̱a̱ ni iin ña̱ʼa ña̱ kivi kasi nu̱ú Jehová ta saátu ta̱ Jesús ña̱ ndakundeéna kuʼvi̱-inina kunina miíyó (Juan 13:1; Rom. 8:35, 38, 39).

13. ¿Nda̱chun ndáyáʼviní na̱ʼa̱ ta̱ níʼi yichi̱ nu̱ú na̱ veʼera ña̱ kúʼvi̱-inira xínirana? (Koto recuadro “ ¿Ndáaña kivi keʼé ta̱ sa̱kán ti̱ndaʼa̱ ña̱ va̱ʼa ixato̱ʼó ñá síʼirara?”).

13 ¿Ndáaña sákuaʼayó xíʼin ña̱yóʼo? Ndiʼi ña̱ kéʼé ta̱ níʼi yichi̱ nu̱ú na̱ veʼera xíniñúʼu keʼéraña xa̱ʼa̱ ña̱ kúʼvi̱-inira xínirana. ¿Nda̱chun ndáyáʼviní keʼéra ña̱yóʼo? Saáchi ta̱ apóstol Juan ka̱chira: “Na̱ va̱ása kúʼvi̱-ini xíni ñanina [á na̱ veʼena] na̱ xínina, kǒo kívi kuʼvi̱-inina kunina Ndióxi̱ ta̱ kǒo xínina” (1 Juan 4:11, 20). Xa̱ʼa̱ ña̱kán, tá kúʼvi̱-ini iin ta̱a xínira na̱ veʼera ta kúni̱ra kundiku̱nra yichi̱ Jehová ta saátu ta̱ Jesús, chíka̱a̱ra ndee̱ ña̱ chindeétáʼanra xíʼinna ña̱ sakuaʼana xa̱ʼa̱ Ndióxi̱, ña̱ na̱ʼa̱ra ña̱ kúʼvi̱-inira xínirana ta saátu ña̱ taxira ña̱ xíniñúʼuna (1 Tim. 5:8). Sánáʼa̱ra se̱ʼera ta saátu káʼa̱nra xíʼinna tá va̱ása vií íyo ña̱ kéʼéna. Ta saátu ndakundeéra sakuaʼara ña̱ vií koo ña̱ ndaka̱xinra keʼéra ta ña̱yóʼo ndasakáʼnuña Jehová ta saátu chindeétáʼanña xíʼin na̱ veʼera. Vitin ná ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ iin tá iin ña̱yóʼo, ta ndáa ki̱ʼva kivi ndakundeéra kundiku̱nra yichi̱ Jehová xíʼin ta̱ Jesús.

ÑA̱ XÍNIÑÚʼU KEʼÉ TA̱ NÍʼI YICHI̱ NU̱Ú NA̱ VEʼERA

14. ¿Ndáaña xíniñúʼu keʼé ta̱ níʼi yichi̱ nu̱ú na̱ veʼera ña̱ va̱ʼa chindeétáʼanra xíʼinna ña̱ sakuaʼakana xa̱ʼa̱ Ndióxi̱?

14 Chindeétáʼanra xíʼinna ña̱ sakuaʼakana xa̱ʼa̱ Ndióxi̱. Ta̱ Jesús xi̱keʼéra nda̱a̱ táki̱ʼva kéʼé yivára, chi xi̱ndi̱ʼi̱-inira xa̱ʼa̱ na̱ xi̱ndiku̱n sa̱tára ña̱ ná ndakundeéna kandíxana Ndióxi̱ (Mat. 5:3, 6; Mar. 6:34). Ta saátu ta̱ níʼi yichi̱ nu̱ú na̱ veʼera ña̱ ndáyáʼvika nu̱úra kúú ña̱ chindeétáʼanra xíʼinna ña̱ vií kutáʼanna xíʼin Jehová (Deut. 6:6-9). Ña̱ va̱ʼa keʼéra ña̱yóʼo, miíra xíʼin na̱ veʼera xíniñúʼu chika̱a̱na ndee̱ ña̱ kaʼvina Biblia ta ndakanixi̱nína xa̱ʼa̱ña, ña̱ ku̱ʼu̱nna reunión, ña̱ natúʼunna xíʼin na̱ yiví xa̱ʼa̱ Ndióxi̱, ta saátu ña̱ chika̱a̱na ndee̱ ña̱ vií kutáʼanna xíʼin Jehová.

15. ¿Ndáaña kivi keʼé ta̱ níʼi yichi̱ nu̱ú na̱ veʼera ña̱ va̱ʼa na̱ʼa̱ra ña̱ kúʼvi̱-inira xínirana?

15 Na̱ʼa̱ra ña̱ kúʼvi̱-inira xínira na̱ veʼera. Jehová ni̱ka̱ʼa̱nra nu̱ú inkana ña̱ kúʼvi̱-inira xínira ta̱ Jesús (Mat. 3:17). Xíʼin ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús ta saátu xíʼin ña̱ ke̱ʼéra ni̱na̱ʼa̱ra ña̱ kúʼvi̱-inira xínira na̱ xi̱ndiku̱n sa̱tára. Ta saátu na̱yóʼo, ni̱ka̱ʼa̱nna xíʼinra ña̱ kúʼvi̱-inina xíninara (Juan 15:9, 12, 13; 21:16). Xíʼin ña̱ kéʼé ta̱ níʼi yichi̱ nu̱ú na̱ veʼera kivi na̱ʼa̱ra ña̱ kúʼvi̱-inira xínira ñá síʼira xíʼin se̱ʼera, tá kúú ña̱ kaʼvira Biblia xíʼinna. Ta saátu ka̱ʼa̱nra xíʼinna ña̱ kúni̱ra xínirana ta ndáyáʼvina nu̱úra, ta ni íyo inka na̱ yiví kivi ka̱ʼa̱nra xíʼin se̱ʼera ña̱ va̱ʼaní íyo ña̱ kéʼéna (Prov. 31:28, 29).

Tá kúni̱ ta̱ níʼi yichi̱ nu̱ú na̱ veʼera sakúsi̱íra-ini Jehová xíniñúʼu taxira ña̱ʼa ña̱ xíniñúʼuna. (Koto párrafo 16).

16. a) ¿Ndáa inka ña̱ʼa xíniñúʼu keʼé ta̱ níʼi yichi̱ nu̱ú na̱ veʼera? b) ¿Ndáaña va̱ása xíniñúʼu keʼéra?

16 Taxira ña̱ xíniñúʼuna. Ni xi̱keʼé na̱ ñuu Israel ña̱ va̱ása va̱ʼa ta xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo ta̱xi Jehová castigo ndaʼa̱na, soo ta̱xivara ndiʼi ña̱ʼa ña̱ xi̱xiniñúʼuna (Deut. 2:7; 29:5). Ta saátu tiempo vitin, Jehová táxira ña̱ xíniñúʼu miíyó na̱ káchíñu nu̱úra (Mat. 6:31-33; 7:11). Ta̱ Jesús xi̱taxira ña̱ xi̱xixi na̱ xi̱ndiku̱n sa̱tára, ta xi̱sandáʼara na̱ xi̱kuumií kue̱ʼe̱ (Mat. 4:24; 14:17-20). Ña̱ va̱ʼa kusi̱í-ini Jehová xíʼin ña̱ kéʼé ta̱ níʼi yichi̱ nu̱ú na̱ veʼera, xíniñúʼu taxira ña̱ʼa ña̱ xíniñúʼuna. Soo xíniñúʼu kiʼinra kuenta xíʼin ña̱yóʼo. Va̱ása xíniñúʼu kachíñura ku̱a̱ʼání tiempo ta nandósó-inira xa̱ʼa̱ ña̱ chindeétáʼanra xíʼin na̱ veʼera ña̱ sakuaʼana xa̱ʼa̱ Ndióxi̱ á ña̱ na̱ʼa̱ra ña̱ kúʼvi̱-inira xínirana.

17. ¿Ndáa ki̱ʼva káʼa̱n Jehová ta saátu ta̱ Jesús xíʼinyó tá kéʼéyó ña̱ va̱ása va̱ʼa?

17 Sanáʼa̱rana ta saátu ka̱ʼa̱nra xíʼinna xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása va̱ʼa kéʼéna. Jehová sánáʼa̱ra miíyó ta káʼa̱ntura xíʼinyó xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása va̱ʼa kéʼéyó, chi kúni̱ra vií ná kooyó (Heb. 12:7-9). Ta̱ Jesús ke̱ʼéra nda̱a̱ táki̱ʼva kéʼé yivára, saáchi sa̱náʼa̱ra na̱ xi̱ndiku̱n sa̱tára, ta viíní ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna tá va̱ása va̱ʼa íyo ña̱ xi̱keʼéna (Juan 15:14, 15). Ni káxiní íyo consejo ña̱ táxi ta̱ Jesús soo viíní káʼa̱nraña (Mat. 20:24-28). Kúnda̱a̱-inira ña̱ kúúyó na̱ yiví ku̱a̱chi ta xa̱ʼa̱ ña̱kán kéʼéyó ña̱ va̱ása va̱ʼa (Mat. 26:41).

18. Iin ta̱ níʼi yichi̱ nu̱ú na̱ veʼera, ¿ndáaña kúú ña̱ va̱ása nándósó-inira xa̱ʼa̱?

18 Ta̱ níʼi yichi̱ nu̱ú na̱ veʼera ndíku̱nra yichi̱ Jehová ta saátu ta̱ Jesús tá va̱ása nándósó-inira ña̱ na̱ yiví ku̱a̱chi kúú ñá síʼira xíʼin se̱ʼera, ta va̱ása sáa̱ra xíʼinna (Col. 3:19). Chi kéʼéra ña̱ káʼa̱n Gálatas 6:1 ta vií káʼa̱nra xíʼinna xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása va̱ʼa kéʼéna, ta va̱ása nándósó-inira ña̱ saátu miíra kúúra iin na̱ yiví ku̱a̱chi. Kúnda̱a̱-inira ña̱ xíʼin ña̱ kéʼéra viíníka sanáʼa̱rana nda̱a̱ táki̱ʼva ke̱ʼé ta̱ Jesús (1 Ped. 2:21).

19, 20. Iin ta̱ níʼi yichi̱ nu̱ú na̱ veʼera, ¿ndáa ki̱ʼva kivi kundiku̱nra yichi̱ Jehová ta saátu ta̱ Jesús tá ndáka̱xinra ña̱ keʼéra?

19 Ña̱ ndáka̱xinra keʼéra ná chindeétáʼanña xíʼinna. Ndiʼi ña̱ ndáka̱xin Jehová keʼéra, kéʼéraña xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ʼa inkana. Tá kúú, tá i̱xava̱ʼara ndiʼi ña̱ʼa va̱ása níkeʼéraña xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ʼa miíra, saáchi i̱xava̱ʼaraña ña̱ va̱ʼa ná kusi̱í-iniyó kutakuyó. Nda̱a̱ ni iinna kǒo ní ixandúxa xíʼinra ña̱ chindaʼára se̱ʼera ña̱ kuvira xa̱ʼa̱ ku̱a̱chiyó. Chi ke̱ʼéra ña̱yóʼo ña̱ va̱ʼa chindeétáʼanra xíʼinyó. Ta saátu, ta̱ Jesús nda̱kaxinra keʼéra sava ña̱ʼa ña̱ va̱ʼa chindeétáʼanra xíʼin inkana (Rom. 15:3). Tá kúú, ni ku̱naaníra sa̱náʼa̱ra ku̱a̱ʼá na̱ yiví nu̱úka ña̱ ndakindee̱ra (Mar. 6:31-34).

20 Ta̱ viíní níʼi yichi̱ nu̱ú na̱ veʼera kúnda̱a̱-inira ña̱ ixayo̱ʼvi̱ña xíʼinra ña̱ viíní ndaka̱xinra ña̱ keʼéra ña̱ kivi chindeétáʼan xíʼin na̱ veʼera, ta kúnda̱a̱-inira ña̱ ndáyáʼviní vií keʼéra ña̱yóʼo. Chíka̱a̱ra ndee̱ ña̱ siʼna vií ndakanixi̱níra xa̱ʼa̱ ña̱ keʼéra tasaá va̱ása keʼéra ña̱ kúni̱ miíra. Táxira ña̱ ná sanáʼa̱ Jehová miíra ña̱ vií koo ña̱ ndaka̱xinra keʼéra, tasaá ndákanixi̱níra xa̱ʼa̱ ña̱ chindeétáʼan xíʼin inkana ta su̱ví ña̱ chindeétáʼan xíʼin mií kuitíra (Prov. 2:6, 7; Filip. 2:4). *

21. ¿Ndáaña ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ nu̱ú inka artículo?

21 Yo̱ʼvi̱ní chiñu ta̱xi Jehová ndaʼa̱ na̱ níʼi yichi̱ nu̱ú na̱ veʼena, ta xíniñúʼu ndataxina kuenta ndaʼa̱ra xa̱ʼa̱ ki̱ʼva ña̱ kéʼéna xíʼin na̱ veʼena. Soo tá chíka̱a̱na ndee̱ ña̱ kundiku̱nna yichi̱ Jehová ta saátu ta̱ Jesús, vií kuniʼina yichi̱ nu̱ú na̱ veʼena. Ta tá vií kéʼé ñá síʼina chiñu ña̱ ta̱xi Ndióxi̱ ndaʼa̱ñá si̱í koona xíʼin táʼanna. ¿Ndáa ki̱ʼva xíniñúʼu koto ñá ñaʼá chiñu ña̱ kúúmií yiíñá ña̱ níʼira yichi̱ nu̱úñá, ta ndáaña kivi ixayo̱ʼvi̱ xíʼinñá? Nu̱ú inka artículo ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo.

YAA 16 Ná ndasakáʼnuyó Jehová xa̱ʼa se̱ʼera

^ párr. 5 Tá ti̱ndaʼa̱ iin ta̱a, saá kúú ña̱ ki̱xáʼara níʼira yichi̱ nu̱ú na̱ veʼera. Nu̱ú artículo yóʼo, sakuaʼayó ndáa ki̱ʼva íyo chiñu ta̱xi Jehová ndaʼa̱ na̱ níʼi yichi̱ nu̱ú inkana, nda̱chun ta̱xiraña ndaʼa̱na ta ndáaña kivi sakuaʼa na̱ ta̱a xíʼin ña̱ kéʼé Jehová ta saátu ta̱ Jesús. Ta nu̱ú inka artículo ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ ña̱ sákuaʼa na̱ xa̱a̱ ti̱ndaʼa̱ xíʼin ña̱ ke̱ʼé ta̱ Jesús ta saátu inkaka na̱ káʼa̱n Biblia xa̱ʼa̱. Nu̱ú artículo ña̱ so̱ndíʼi sakuaʼayó ndáa ki̱ʼva íyo chiñu ña̱ kúúmií iinna ti̱xin congregación.

^ párr. 3 1 Corintios 11:3: “Soo kúni̱i̱ ná kunda̱a̱-inindó, ta̱ Cristo kúú ta̱ níʼi yichi̱ nu̱ú ndiʼi na̱ ta̱a, ta ta̱ ta̱a kúú ta̱ níʼi yichi̱ nu̱ú ñá ñaʼá, ta Ndióxi̱ kúú ta̱ níʼi yichi̱ nu̱ú ta̱ Cristo”.

^ párr. 7 Nu̱ú película, caricatura á inkaka ña̱ kána nu̱ú televisión ña̱ va̱ʼa sáku̱a̱ku̱ña na̱ yiví, yáʼa na̱ ta̱a na̱ íxandi̱va̱ʼa xíʼin ñá síʼina á nda̱a̱ káninañá. Ta xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo sava na̱ yiví kíxáʼana ndákanixi̱nína ña̱ va̱ʼava kúú ña̱ ixandi̱va̱ʼa ta̱ ta̱a xíʼin ñá síʼira.

^ párr. 7 Efesios 5:25: “Ndóʼó na̱ ta̱a na̱ íyo ñá síʼi ndakundeéndó kuʼvi̱-inindó kunindó ñá síʼindó nda̱a̱ táki̱ʼva ni̱kuʼvi̱-ini ta̱ Cristo xi̱nira ña̱ congregación ta nda̱taxira ña̱ tákura xa̱ʼa̱ña”.

^ párr. 7 Efesios 5:28: “Ta saátu na̱ ta̱a na̱ ti̱ndaʼa̱ xíniñúʼu kuʼvi̱-inina kunina ñá síʼina nda̱a̱ táki̱ʼva kúʼvi̱-inina xínina miína. Na̱ ta̱a na̱ kúʼvi̱-ini xíni ñá síʼi kúʼvi̱-inina xínina miína”.

^ párr. 20 Ndani̱ʼíkaún ña̱ káʼa̱n xa̱ʼa̱ ña̱ vií koo ña̱ ndaka̱xiún keʼún nu̱ú artículo ña̱ naní “Tomemos decisiones que honren a Dios”, ña̱ ka̱na nu̱ú La Atalaya 15 tí abril ña̱ ku̱i̱ya̱ 2011, página 13 nda̱a̱ 17.