Ir al contenido

Ir al índice

ARTÍCULO ÑA̱ KAʼVIYÓ 29

“Kúáʼanndó [...] ta sanáʼa̱ndóna ña̱ ná kundiku̱nna yi̱ʼi̱”

“Kúáʼanndó [...] ta sanáʼa̱ndóna ña̱ ná kundiku̱nna yi̱ʼi̱”

“Kúáʼanndó nu̱ú ndiʼi na̱ yiví ña̱ iníísaá ñuyǐví ta sanáʼa̱ndóna ña̱ ná kundiku̱nna yi̱ʼi̱” (MAT. 28:19).

YAA 60 Nátúʼunyó ña̱ va̱ʼa ka̱kuna

ÑA̱ KA̱ʼA̱NYÓ XA̱ʼA̱ *

1, 2. a) Nda̱a̱ táki̱ʼva ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús nu̱ú Mateo 28:18-20, ¿ndáa chiñu ña̱ ndáyáʼvika kúúmií na̱ congregación? b) ¿Ndáa pregunta ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ nu̱ú artículo yóʼo?

SANA ni̱kusi̱íní-ini na̱ apóstol tá nda̱kutáʼanna chí xa̱ʼa̱ yuku̱. Tá xa̱a̱ nda̱taku ta̱ Jesús ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna ña̱ ná ku̱ʼu̱nna ndakutáʼanna xíʼinra kán (Mat. 28:16). Sana kán kúú nu̱ú ki̱tara nu̱ú yáʼaka u̱ʼu̱n ciento na̱ hermano (1 Cor. 15:6). ¿Nda̱chun ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna ña̱ ná ndakutáʼanna kán? Ña̱ va̱ʼa taxira chiñu yóʼo ndaʼa̱na: “Kúáʼanndó nu̱ú ndiʼi na̱ yiví ña̱ iníísaá ñuyǐví ta sanáʼa̱ndóna ña̱ ná kundiku̱nna yi̱ʼi̱” (kaʼvi Mateo 28:18-20). *

2 Na̱ ka̱ndíxa ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús, ni̱xa̱a̱na ku̱una congregación ña̱ ni̱xi̱yo tá siglo nu̱ú. Chiñu ña̱ ndáyáʼvika xi̱kuumiína kúú ña̱ sanáʼa̱na ku̱a̱ʼáka na̱ yiví ña̱ ná kundiku̱nna ta̱ Cristo. * Tiempo vitin, iníísaá ñuyǐví íyo ku̱a̱ʼání congregación nu̱ú íyo na̱ hermano na̱ nda̱kúní-ini xíʼin Ndióxi̱. Ta nda̱a̱ vitin kéʼéna chiñu yóʼo. Nu̱ú ña̱ artículo yóʼo ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ ku̱mí pregunta: ¿Nda̱chun ndáyáʼviní ña̱ ná sanáʼa̱yó na̱ yiví ña̱ kundiku̱nna ta̱ Cristo? ¿Nda̱saa keʼéyó chiñu yóʼo? ¿Á ndiʼi na̱ cristiano chíka̱a̱ ndeé ña̱ keʼéna chiñu yóʼo? Ta, ¿nda̱chun xíniñúʼu kúee koo iniyó tá kéʼéyóña?

¿NDA̱CHUN NDÁYÁʼVINÍ ÑA̱ NÁ SANÁʼA̱YÓ NA̱ YIVÍ ÑA̱ KUNDIKU̱NNA TA̱ CRISTO?

3. Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi Juan 14:6 xíʼin 17:3, ¿nda̱chun ndáyáʼviní ña̱ ná sanáʼa̱yó na̱ yiví ña̱ kundiku̱nna ta̱ Cristo?

3 ¿Nda̱chun ndáyáʼviní ña̱ ná sanáʼa̱yó na̱ yiví ña̱ kundiku̱nna ta̱ Cristo? Saáchi nda̱saa na̱ ndíku̱n ta̱ Cristo kivi koo migo Ndióxi̱. Ta saátu va̱ʼaní íyona vitin ta saátu ndátuna ña̱ koona ndiʼi tiempo chí nu̱únínu (kaʼvi Juan 14:6; * 17:3). * Ña̱ nda̱a̱ kúúvaña, ta̱ Jesús ta̱xira iin chiñu ña̱ káʼnuní ndaʼa̱yó, soo va̱ása íyo mitúʼunyó. Ta̱ apóstol Pablo ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ miíra xíʼin inkaka na̱ cristiano, na̱ chi̱ndeétáʼan xíʼin Ndióxi̱ xi̱kuuna (1 Cor. 3:9). Ña̱ ndixa kúúña, Jehová xíʼin ta̱ Cristo, káʼnuní chiñu ta̱xina ndaʼa̱ miíyó na̱ yiví ku̱a̱chi.

4. ¿Ndáaña sákuaʼayó xíʼin ña̱ ndo̱ʼo ta̱ Iván xíʼin ñá Matilde?

4 Kúsi̱íní-iniyó tá sánáʼa̱yó na̱ yiví ña̱ kundiku̱nna ta̱ Cristo. Ná ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ ña̱ ndo̱ʼo ta̱ Iván xíʼin ñá Matilde, iin matrimonio ña̱ ñuu Colombia. Na̱túʼunna xíʼin iin ta̱ loʼo ta̱ naní Davier, ta̱yóʼo ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna: “Kúni̱i̱ xa̱i̱ nasamai̱ ña̱ kéʼíi̱, soo túvii̱ ña̱ va̱ása kuchiñui̱”. Ta̱ Davier, iin boxeador xi̱kuura, xi̱xiniñúʼura droga ta xi̱xiʼiníra ndixi. Saátu ni̱xi̱yora xíʼin ñá noviara, ñá Érika. Ta̱ Iván káʼa̱nra: “Ki̱xáʼandi̱ xi̱xa̱ʼa̱nndi̱ xi̱xitondi̱ra ñuu loʼo nu̱ú ni̱xi̱yora. Ku̱a̱ʼání hora xi̱xa̱ʼa̱nndi̱ xíʼin bicicleta ta nda̱ʼyi̱ní yichi̱ nu̱ú xi̱xa̱ʼa̱nndi̱. Tá xi̱ni ñá Érika ña̱ ku̱a̱ʼa̱n nása̱ma ta̱ Davier, ki̱xáʼañá káʼviñá Biblia”. Tá ni̱ya̱ʼa tiempo, sa̱ndákoora droga, ña̱ kánitáʼanra xíʼin ña̱ xíʼira. Ta saátu ti̱ndaʼa̱ra xíʼin ñá noviara. Ñá Matilde káʼa̱nñá: “Tá nda̱kuchi ta̱ Davier xíʼin ñá Érika ku̱i̱ya̱ 2016, nda̱kaʼánndi̱ xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱ka̱ʼa̱nra: ‘Kúni̱i̱ xa̱i̱ nasamai̱ ña̱ kéʼíi̱, soo túvii̱ ña̱ va̱ása kuchiñui̱ʼ. Va̱ása níkundeé-inindi̱ ta nda̱a̱ xa̱kundi̱”. Kúsi̱íní-iniyó tá chíndeétáʼanyó xíʼin iinna ña̱ kundiku̱nna ta̱ Cristo.

¿NDA̱SAA KIVI SANÁʼA̱YÓ NA̱ YIVÍ ÑA̱ KUNDIKU̱NNA TA̱ CRISTO?

5. ¿Ndáaña kúú ña̱ nu̱ú ña̱ xíniñúʼu keʼéyó ña̱ sanáʼa̱yó na̱ yiví ña̱ kundiku̱nna ta̱ Jesús?

5 Ña̱ nu̱ú xíniñúʼu keʼéyó kúú ña̱ nandukúyó na̱ yiví na̱ kúni̱ kuyatin nu̱ú Jehová (Mat. 10:11). Náʼa̱yó ña̱ ndixa kúúyó testigo Jehová tá nátúʼunyó xíʼin ndiʼi na̱ yiví na̱ ndáni̱ʼíyó. Ta saátu náʼa̱yó ña̱ ndixa ndíku̱nyó ta̱ Jesús tá kándíxayó ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ ku̱ʼu̱nyó natúʼunyó xíʼin na̱ yiví.

6. ¿Ndáaña chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ kuchiñuyó natúʼunyó xíʼin na̱ yiví?

6 Sava na̱ yiví kúni̱na xa̱a̱na kunda̱a̱-inina xa̱ʼa̱ ña̱ sánáʼa̱ Biblia. Soo inkana va̱ása kútóonaña, ta xíniñúʼu chindeétáʼanyó xíʼinna ña̱ kuni̱na kaʼvina. Ña̱ kuchiñuyó natúʼunyó xíʼin na̱ yiví xíniñúʼu kunda̱a̱-iniyó ndáaña ka̱ʼa̱nyó xíʼinna. Ná ndaka̱xin viíyó ña̱ natúʼunyó xíʼinna, ta ná ndakanixi̱níyó nda̱saa ka̱ʼa̱nyóña xíʼinna.

7. a) ¿Nda̱saa kivi kixáʼayó natúʼunyó xíʼin na̱ yiví? b) ¿Nda̱chun xíniñúʼu kuniso̱ʼoyó ña̱ káʼa̱nna xíʼinyó ta ixato̱ʼóyóna?

7 Tá kúú kivi ka̱ʼa̱nyó xíʼinna: “Kúni̱i̱ kunda̱a̱-inii̱ ndáaña ndákanixi̱níún xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo. Tiempo vitin iníísaá ñuyǐví íyo tu̱ndóʼo. ¿Á íyo iin na̱ chíñu na̱ kuchiñu sandiʼi-xa̱ʼa̱ tu̱ndóʼo yóʼo?”. Tándi̱ʼi kivi kaʼviyó Daniel 2:44 ta natúʼunyó xíʼinna xa̱ʼa̱ña. Á kivitu ka̱ʼa̱nyó xíʼinna: “Kúni̱i̱ nda̱ka̱tu̱ʼíi̱n ña̱yóʼo miíún. ¿Ndáaña kivi chindeétáʼan xíʼin na̱ íyo se̱ʼe ña̱ va̱ʼa sakuaʼnuna se̱ʼena?”. Tasaá kivi natúʼunyó xíʼinna xa̱ʼa̱ Deuteronomio 6:6, 7. Nda̱a̱ ndáaka ña̱ nda̱ka̱xinyó natúʼunyó xíʼinna, xíniñúʼu ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ na̱ yiví na̱ natúʼunyó xíʼin. Ná ndakanixi̱níyó nda̱saa kivi chindeétáʼan ña̱ sánáʼa̱ Biblia xíʼinna. Tá xa̱a̱ nátúʼunyó xíʼinna xíniñúʼu kuniso̱ʼoyó ña̱ káʼa̱nna ta ixato̱ʼóyóna. Saá kúú ña̱ kunda̱a̱-iniyó ndáaña ndákanixi̱nína, ta sana kuni̱na kuniso̱ʼona ña̱ káʼa̱nyó.

8. ¿Nda̱chun xíniñúʼu chika̱a̱yó ndee̱ ña̱ ndikóyó natúʼunyó xíʼin na̱ yiví na̱ nda̱ni̱ʼíyó?

8 Ña̱ va̱ʼa kixáʼa iin na̱ yiví sakuaʼana xa̱ʼa̱ Ndióxi̱, sana xíniñúʼu chika̱a̱yó ndee̱ ta taváyó tiempo ña̱ ndikóyó natúʼunyó xíʼinna ku̱a̱ʼá yichi̱. ¿Nda̱chun? Saáchi sana va̱ása ndáni̱ʼíyóna tá ku̱a̱ʼa̱nyó veʼena á kǒo tiempona ña̱ natúʼunyó xíʼinna. Ta sanatu xíniñúʼu ku̱ʼu̱nyó nu̱úna ku̱a̱ʼá yichi̱ ña̱ va̱ʼa kusi̱í-inina xíʼinyó, tasaá kuni̱na kaʼvina. Ná ndakaʼányó ña̱ kamaníka kuaʼnu iin yitu̱n tá ná chika̱a̱yó ti̱kui̱í xa̱ʼa̱nú ndiʼi ki̱vi̱. Saátu iin na̱ yiví xa̱a̱na kuʼvi̱-inina kunina Jehová xíʼin ta̱ Jesús tá ná natúʼun ni̱ʼiyó xíʼinna.

¿Á NDIʼIYÓ CHÍKA̱A̱ NDEE̱ ÑA̱ KEʼÉYÓ CHIÑU YÓʼO?

Na̱ testigo Jehová ña̱ iníísaá ñuyǐví chíka̱a̱na ndee̱ ña̱ va̱ʼa ndani̱ʼína na̱ yiví na̱ kúni̱ kunda̱a̱-ini xa̱ʼa̱ Ndióxi̱. (Koto párrafo 9 xíʼin 10). *

9, 10. ¿Nda̱chun káʼa̱nyó ña̱ ndiʼi miíyó na̱ káchíñu nu̱ú Ndióxi̱ chíka̱a̱yó ndee̱ ña̱ ndani̱ʼíyó na̱ yiví na̱ kúni̱ kunda̱a̱-ini xa̱ʼa̱ra?

9 Ndiʼi miíyó na̱ káchíñu nu̱ú Ndióxi̱ chíka̱a̱yó ndee̱ ña̱ ndani̱ʼíyó na̱ yiví na̱ ndixa kúni̱ kunda̱a̱-ini xa̱ʼa̱ra. Chiñu ña̱ kéʼéyó kivi kitáʼanña xíʼin na̱ xíka nándukú iin ta̱ loʼo ta̱ nda̱ñúʼu. ¿Ndáa ki̱ʼva kítáʼanña? Ná kotoyó ña̱ ku̱u. Ña̱ va̱ʼa nandukúna iin ta̱ loʼo ta̱ u̱ni̱ ku̱i̱ya̱ ta̱ nda̱ñúʼu, sa̱ndátakana ki̱ʼva 500 na̱ yiví. Tá xa̱a̱ ni̱ya̱ʼa 20 hora ña̱ nda̱ñúʼura, iin ta̱ ta̱a nda̱ni̱ʼírara chí yuku̱ nu̱ú chíʼina nu̱ni̱. Soo va̱ása ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ miíra kúú ta̱ nda̱ni̱ʼí-ñaʼá, chi ni̱ka̱ʼa̱nra: “Nda̱ni̱ʼíyóra tíxa̱ʼvi ndiʼi na̱ yiví yóʼo ña̱ chi̱ka̱a̱nína ndee̱”.

10 Ku̱a̱ʼání na̱ yiví íyona táki̱ʼva íyo ta̱ loʼo ta̱ nda̱ñúʼu yóʼo. Kǒo ña̱ ndátuna ndakiʼinna chí nu̱únínu, soo kúni̱na ná chindeétáʼanyó xíʼinna (Efes. 2:12). Yáʼaka 8 millón kúú miíyó na̱ testigo Jehová na̱ xíka nándukú na̱ yiví yóʼo. Sana miíyó va̱ása ndáni̱ʼíyó iin na̱ kúni̱ kaʼvi tu̱ʼun Ndióxi̱, soo inka na̱ publicador ndáni̱ʼívanana. Tá iin na̱ hermanoyó ndáni̱ʼína iin na̱ kúni̱ kaʼvi ta kíxáʼana ndíku̱nna ta̱ Cristo, ndiʼiyó kúsi̱í-ini.

11. Ni tá kǒo iin na̱ káʼviyó xíʼin, ¿ndáa inka ña̱ʼa kivi keʼéyó ña̱ chindeétáʼanyó xíʼinna ña̱ xa̱a̱na kundiku̱nna ta̱ Cristo?

11 Ni tá vitin kǒo iin na̱ káʼviyó xíʼin, soo kivi keʼéyó inka ña̱ʼa ña̱ va̱ʼa chindeétáʼanyó xíʼin inkana ña̱ xa̱a̱na kundiku̱nna ta̱ Cristo. Tá kúú, tá ku̱a̱ʼa̱n iin na̱ xa̱á reunión, kivi vií ndakiʼinyóna ña̱ va̱ʼa kunina. Saá chindeétáʼanyó xíʼinna ña̱ kunda̱a̱-inina ña̱ kúʼvi̱-ini miíyó na̱ ndásakáʼnu Ndióxi̱ xínitáʼanyó (Juan 13:34, 35). Saátu, tá táxiyó sava comentario ti̱xin reunión ni loʼoña, kivi chindeétáʼanña xíʼinna ña̱ ka̱ʼa̱nna xa̱ʼa̱ ña̱ kándíxana xíʼin ndiʼi níma̱na. Ta saátu kivi kitayó xíʼin iin na̱ publicador xa̱á, ta chindeétáʼanyó xíʼinna ña̱ kuniñúʼuna Biblia ña̱ natúʼunna xíʼin na̱ yiví xa̱ʼa̱ Ndióxi̱. Tá saá kéʼéyó, sánáʼa̱yóna ña̱ kundiku̱nna yichi̱ ta̱ Cristo (Luc. 10:25-28).

12. ¿Á xíniñúʼu kuxini̱níyó ku̱a̱ʼá ña̱ʼa ña̱ va̱ʼa sanáʼa̱yó inkana ña̱ kundiku̱nna ta̱ Cristo? Ka̱ʼa̱n xa̱ʼa̱ iin ejemplo.

12 Ná va̱ása ndakanixi̱níyó ña̱ xíniñúʼu kuxini̱níyó ku̱a̱ʼá ña̱ʼa ña̱ va̱ʼa sanáʼa̱yó inkana ña̱ kundiku̱nna ta̱ Cristo. Ña̱ ke̱ʼé ñá Faustina, ñá íyo ñuu Bolivia, chíndeétáʼanña xíʼinyó ña̱ kunda̱a̱-iniyó nda̱chun. Tá xi̱nitáʼanñá xíʼin na̱ testigo Jehová, va̱ása xíni̱ñá kaʼviñá, soo xa̱a̱ sa̱kuaʼañá loʼo. Vitin xa̱a̱ nda̱kuchiñá ta kútóoníñá sanáʼa̱ñá na̱ yiví xa̱ʼa̱ Ndióxi̱. Ta 5 na̱ yiví káʼviñá xíʼin ndiʼi semana. Ni ñá Faustina loʼo xíni̱ñá kaʼviñá nu̱ú ndiʼi na̱ sánáʼa̱ñá, xa̱a̱ chi̱ndeétáʼanñá xíʼin 6 na̱ yiví ña̱ ni̱xa̱a̱na nda̱kuchina (Luc. 10:21).

13. Ni íyo ku̱a̱ʼání chiñu nu̱úyó, ¿ndáaña va̱ʼa kivi ndakiʼinyó tá ku̱a̱ʼa̱nyó nátúʼunyó xíʼin na̱ yiví?

13 Ku̱a̱ʼání na̱ ndásakáʼnu Ndióxi̱ íyo ku̱a̱ʼání chiñu nu̱úna ta xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo kǒo tiempona. Soo ni saá chíka̱a̱na ndee̱ ña̱ tavána tiempo ña̱ ku̱ʼu̱nna sanáʼa̱na na̱ káʼvina xíʼin, iin chiñu ña̱ sákusi̱íní-inina. Ná kotoyó ña̱ ndo̱ʼo ñá Melanie. Xi̱kuumiíñá iin se̱ʼeñá ñá 8 ku̱i̱ya̱. Ta saátu xi̱kachíñuñá iníí ki̱vi̱ ta saátu sava yichi̱ xi̱ndaañá yiváñá, ta̱ xi̱kuumií kue̱ʼe̱ ña̱ cáncer. Ni̱xi̱yona iin ñuu loʼo ña̱ íyo chí Alaska, nu̱ú iinlá miíñá xi̱kuu testigo Jehová. Ndiʼi ki̱vi̱ xi̱ka̱ʼa̱nñá xíʼin Ndióxi̱ ña̱ ná taxira ndee̱ ndaʼa̱ñá ña̱ va̱ʼa ku̱ʼu̱nñá natúʼunñá xa̱ʼa̱ra xíʼin na̱ yiví ni tá vi̱xin, chi xi̱kuni̱ñá ndani̱ʼíñá na̱ yiví ña̱ va̱ʼa natúʼunñá xíʼinna xa̱ʼa̱ ña̱ káʼa̱n Biblia. Tándi̱ʼi, nda̱ni̱ʼíñá ñá Sara, ñáyóʼo nda̱kanda̱ní-iniñá tá ku̱nda̱a̱-iniñá ña̱ íyo ki̱vi̱ Ndióxi̱. Tá ni̱ya̱ʼa loʼo tiempo ñá ñaʼá yóʼo ki̱xáʼañá káʼviñá Biblia. Ñá Melanie káchiñá: “Ndiʼi viernes tá xi̱ku̱aá xi̱kunaaníi̱. Soo yi̱ʼi̱ xíʼin ñá loʼo se̱ʼei̱ xi̱xa̱ʼa̱nndi̱ xi̱kaʼvindi̱ xíʼinñá ta va̱ʼaní xi̱kunindi̱. Xi̱kutóoníndi̱ nandukú va̱ʼandi̱ xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱nda̱ka̱tu̱ʼun ñá Sara ndi̱ʼi̱, ta ni̱kusi̱íní-inindi̱ tá xi̱nindi̱ ña̱ ni̱xa̱a̱ñá kúúñá miga Jehová”. Ñá Sara ndakúní ni̱xi̱yo iniñá chi sa̱ndákooñá veʼe-ñu̱ʼu nu̱ú xi̱xa̱ʼa̱nñá, ta nda̱kuchiñá.

¿NDA̱CHUN XÍNIÑÚʼU KÚEE KOO INIYÓ TÁ SÁNÁʼA̱YÓ NA̱ YIVÍ ÑA̱ KUNDIKU̱NNA TA̱ CRISTO?

14. a) ¿Nda̱saa kítáʼan chiñu ña̱ tíinna ti̱a̱ká xíʼin ña̱ sánáʼa̱yó na̱ yiví? b) ¿Nda̱saa chíndeétáʼan ña̱ káʼa̱n 2 Timoteo 4:1, 2 xíʼinyó?

14 Ni tá va̱ása ndáni̱ʼíyó na̱ yiví na̱ kúni̱ kaʼvi túviyó, ná va̱ása ndakava-iniyó chi ndani̱ʼívayó na̱ kúni̱ kundiku̱n ta̱ Cristo. Ná ndakaʼányó ña̱ miíra chi̱táʼan chiñu yóʼo xíʼin chiñu ña̱ tíinna ti̱a̱ká. Na̱ tíin ti̱a̱ká ku̱a̱ʼá hora káchíñuna ta sava yichi̱ ni iin ti̱a̱ká va̱ása tíinna. Káchíñuna tá ñuú á tá xi̱ta̱an, ta xíkaní xáʼa̱nna nu̱ú ti̱kui̱í (Luc. 5:5). Saá kéʼé na̱ testigo Jehová, savana ku̱a̱ʼá hora nátúʼunna xíʼin na̱ yiví ta xa̱a̱ síín lugar xáʼa̱nna ta xa̱a̱ síín hora kéʼénaña. Saáchi saá kivi ndani̱ʼína ku̱a̱ʼáka na̱ yiví. Na̱ chíka̱a̱ ndee̱ kéʼé ña̱yóʼo, ku̱a̱ʼáka na̱ yiví káʼa̱nna xíʼin ta sava na̱ yiví yóʼo kúni̱na kunda̱a̱-inina xa̱ʼa̱ Ndióxi̱. ¿Á kivi ndaka̱xin viíyó hora xíʼin lugar nu̱ú ku̱ʼu̱nyó natúʼunyó xíʼin na̱ yiví ta saá kivi ndani̱ʼíyóna? (Kaʼvi 2 Timoteo 4:1, 2). *

Kúee ná koo iniyó xíʼin na̱ káʼviyó xíʼin ña̱ va̱ʼa kuaʼnuna xíʼin tu̱ʼun Ndióxi̱. (Koto párrafo 15 xíʼin 16). *

15. ¿Nda̱chun xíniñúʼu kúee koo iniyó tá káʼviyó xíʼin na̱ yiví?

15 ¿Nda̱chun xíniñúʼu kúee koo iniyó tá káʼviyó xíʼin na̱ yiví? Saáchi su̱ví sánáʼa̱ kuitíyóna xa̱ʼa̱ ña̱ káʼa̱n Biblia ta kuʼvi̱-inina kuninaña. Chi saátu xíniñúʼu chindeétáʼanyó xíʼinna ña̱ kunda̱a̱-inina xa̱ʼa̱ Jehová ta̱ ta̱xi Biblia ndaʼa̱yó, ta kuʼvi̱-inina kuninara. Saátu xíniñúʼu sanáʼa̱yóna xa̱ʼa̱ ndáaña kúni̱ ta̱ Jesús keʼé na̱ ndíku̱nñaʼá, ta chindeétáʼanyó xíʼinna ña̱ kunda̱a̱-inina nda̱saa xa̱a̱na koona cristiano na̱ nda̱kú íyo ini. Ta yatin ná kooyó ña̱ chindeétáʼanyó xíʼinna ña̱ kundiku̱nna yichi̱ ña̱ táxi tu̱ʼun Ndióxi̱. Sava na̱ káʼviyó xíʼin, loʼo yo̱o̱ xíniñúʼuna ña̱ nasamana ña̱ ndákanixi̱nína xíʼin ña̱ kéʼéna, soo inkana ku̱a̱ʼáka tiempo xíniñúʼuna.

16. ¿Ndáaña sákuaʼayó xíʼin ña̱ ke̱ʼé ta̱ Raúl?

16 Ña̱ ke̱ʼé iin ta̱ misionero chí ñuu Perú náʼa̱ña nu̱úyó ña̱ xíniñúʼu kúee koo iniyó. Ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱yóʼo: “Ta̱ Raúl, iin ta̱ xi̱kaʼvii̱ xíʼi̱n, xa̱a̱ u̱vi̱ libro sa̱ndíʼira ka̱ʼvira. Soo ni saá ni̱xi̱yoní ku̱a̱chi nu̱úra. Va̱ása va̱ʼa níxi̱yora xíʼin ñá síʼíra, kininí xi̱ka̱ʼa̱nra, ta na̱ se̱ʼera va̱ása íxato̱ʼónara. Soo xa̱ʼa̱ ña̱ xáʼa̱nra ndiʼi reunión, xi̱xa̱ʼa̱nkai̱ xi̱xitoi̱ra xíʼin na̱ veʼera. Tá ni̱ya̱ʼa u̱ni̱ ku̱i̱ya̱ ña̱ xáʼi̱n xítoi̱ra, sa̱ndákutúra requisito ña̱ ndakuchira”.

17. ¿Ndáaña ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ nu̱ú inka artículo?

17 Ta̱ Jesús ni̱ka̱ʼa̱n xíʼinyó ña̱ ná ku̱ʼu̱nyó nu̱ú ndiʼi na̱ yiví ña̱ iníísaá ñuyǐví ta sanáʼa̱yóna ña̱ ná kundiku̱nnara. Ña̱ va̱ʼa keʼéyó ña̱yóʼo, sava yichi̱ xíniñúʼu ka̱ʼa̱nyó xíʼin na̱ yiví na̱ xa̱a̱ síín ndákanixi̱ní nu̱úyó, tá kúú na̱ va̱ása xáʼa̱n ni iin veʼe-ñu̱ʼu á na̱ va̱ása kándíxana ña̱ íyo Ndióxi̱. Nu̱ú ña̱ inka artículo ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ nda̱saa kivi natúʼunyó xíʼin na̱yóʼo xa̱ʼa̱ Ndióxi̱.

YAA 68 Ná chiʼiyó tu̱ʼun Ndióxi̱ níma̱na

^ párr. 5 Chiñu ña̱ ndáyáʼvika ña̱ íyo nu̱ú na̱ congregación kúú ña̱ chindeétáʼanna xíʼin na̱ yiví ña̱ ná kundiku̱nna ta̱ Cristo. Nu̱ú ña̱ artículo yóʼo sakuaʼayó nda̱saa kivi keʼéyó chiñu yóʼo.

^ párr. 1 Mateo 28:18-20: “Ta ku̱yatin ta̱ Jesús ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna: ‘Ta̱xina chiñu ndaʼíi̱ ña̱ kuisochíñui̱ xíʼin ndiʼi ña̱ íyo chí ndiví xíʼin ndiʼi ña̱ íyo nu̱ú ñuʼú. Kúáʼanndó nu̱ú ndiʼi na̱ yiví ña̱ iníísaá ñuyǐví ta sanáʼa̱ndóna ña̱ ná kundiku̱nna yi̱ʼi̱, ta ná ndakuchina xíʼin ki̱vi̱ yiváyó xíʼin ki̱vi̱ se̱ʼera ta saátu xíʼin ki̱vi̱ espíritu santo, ta sanáʼa̱ndóna ná keʼéna ndiʼi ña̱ káʼi̱n xíʼinndó. Ta kotondó, íyoi̱ xíʼinndó ndiʼi tiempo nda̱a̱ ná ndiʼi-xa̱ʼa̱ ñuyǐvíʼ”.

^ párr. 2 ÑA̱ KÚNI̱ KACHIÑA: Na̱ ndíku̱n ta̱ Cristo su̱ví kuití sákuaʼana ña̱ sa̱náʼa̱ra, chi saátu kéʼéna ña̱ sákuaʼana. Chíka̱a̱na ndee̱ ña̱ kundiku̱nna yichi̱ ña̱ sa̱ndákoora (1 Ped. 2:21).

^ párr. 3 Juan 14:6: “Ta̱ Jesús ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: ‘Yi̱ʼi̱ kúú yichi̱, yi̱ʼi̱ kúú ta̱ kúúmií ña̱ nda̱a̱, yi̱ʼi̱ kúú ta̱ táxi ña̱ táku na̱ yiví. Ni iinna kǒo kívi xa̱a̱ nu̱ú yivái̱ tá kǒo ndíku̱nna yi̱ʼi̱ʼ”.

^ párr. 3 Juan 17:3: “Ña̱ va̱ʼa kutakuna ndiʼi tiempo, xíniñúʼu xa̱a̱na sakuaʼana xa̱ʼa̱ yóʼó, mitúʼun Ndióxi̱ ta̱ nda̱a̱, ta saátu xa̱ʼa̱ ta̱ chi̱ndaʼún nu̱ú ñuʼú yóʼo, ta̱ Jesucristo”.

^ párr. 14 2 Timoteo 4:1, 2: “Mií ña̱ nda̱a̱ káʼi̱n xíʼún nu̱ú Ndióxi̱ xíʼin ta̱ Cristo Jesús, ta̱ ndatiin ku̱a̱chi xíʼin na̱ táku ta saátu xíʼin na̱ ni̱xi̱ʼi̱, ta xa̱ʼa̱ ña̱ kixira xíʼin xa̱ʼa̱ ña̱ kaʼndachíñura keʼé ña̱yóʼo: ka̱ʼa̱n xíʼinna xa̱ʼa̱ tu̱ʼun Ndióxi̱, ña̱yóʼo kundi̱ʼi̱ka-iniún xa̱ʼa̱ ni tiempo va̱ʼa kúúña ni tiempo tu̱ndóʼo kúúña; ka̱ʼa̱n xíʼinna xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása va̱ʼa ña̱ kéʼéna, chindeé miína ña̱ ná keʼéna ña̱ va̱ʼa, kǒo sa̱a̱ kamaún xíʼinna ta vií sanáʼúnna”.

^ párr. 56 ÑA̱ KÁʼA̱N XA̱ʼA̱ NA̱ʼNÁ: Nu̱ú íyo iin aeropuerto, iin ta̱a ta̱ ku̱a̱ʼa̱n si̱í, ki̱ʼinra iin tratado nu̱ú carro válí nu̱ú ñúʼu tutu ña̱ káʼa̱n xa̱ʼa̱ Ndióxi̱. Tándi̱ʼi, tá ni̱xa̱a̱ra inka ñuu xínira inka na̱ testigo Jehová na̱ nátúʼun xa̱ʼa̱ Ndióxi̱ nu̱ú íyo ku̱a̱ʼá na̱ yiví. Tá ndi̱kóra veʼera, ni̱xa̱ʼa̱n na̱ testigo Jehová na̱túʼunna xíʼinra.

^ párr. 58 ÑA̱ KÁʼA̱N XA̱ʼA̱ NA̱ʼNÁ: Ta̱ ta̱a yóʼo ki̱xáʼara káʼvira. Tá ni̱ya̱ʼa loʼo tiempo sa̱ndakutúra requisito ña̱ ndakuchira.