Ir al contenido

Ir al índice

ARTÍCULO ÑA̱ KAʼVIYÓ 28

¿Á mií ña̱ nda̱a̱ kúú ña̱ kándíxayó?

¿Á mií ña̱ nda̱a̱ kúú ña̱ kándíxayó?

“Ndakundeún keʼún ña̱ sa̱kuaʼún xíʼin ña̱ kándíxaún” (2 TIM. 3:14).

YAA 56 Keʼé ña̱ káʼa̱n Ndióxi̱

ÑA̱ KA̱ʼA̱NYÓ XA̱ʼA̱ *

1. ¿Ndáaña kúni̱ kachiyó tá káʼa̱nyó xa̱ʼa̱ “ña̱ nda̱a̱”?

“¿NDÁA ki̱ʼva ni̱xa̱ún ku̱nda̱a̱-iniún xa̱ʼa̱ ña̱ nda̱a̱?”. “¿Á nda̱a̱ tá loʼún sa̱náʼa̱ na̱ yiváún yóʼó xa̱ʼa̱ ña̱ nda̱a̱?”. “¿Á xa̱a̱ ku̱a̱ʼá tiempo kúú ña̱ sákuaʼún xa̱ʼa̱ ña̱ nda̱a̱?”. Sana xa̱a̱ ndáka̱tu̱ʼunna miíyó xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo, á sanatu miíyó xa̱a̱ ndáka̱tu̱ʼunyó inkana. Soo, ¿ndáaña kúni̱ kachiyó tá káʼa̱nyó xa̱ʼa̱ “ña̱ nda̱a̱”? Káʼa̱nyó xa̱ʼa̱ ña̱ kándíxayó, xa̱ʼa̱ ki̱ʼva ña̱ ndásakáʼnuyó Ndióxi̱ xíʼin xa̱ʼa̱ ki̱ʼva ña̱ tákuyó. Tá káʼa̱nyó ña̱ kándíxa iinna “ña̱ nda̱a̱”, kúni̱ kachiyó ña̱ xíni̱na ndáaña kúú ña̱ sánáʼa̱ Biblia ta íxato̱ʼóna ña̱ káʼa̱nña. Ta xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo, va̱ása kándíxakana ña̱ sánáʼa̱ na̱ veʼe-ñu̱ʼu vatá ta si̱íníka íyo ña̱ tákuna (Juan 8:32).

2. Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi Juan 13:34, 35, ¿nda̱chun ku̱a̱ʼání na̱ yiví kíxáʼana sákuaʼana xa̱ʼa̱ ña̱ nda̱a̱?

2 ¿Ndáaña kúú ña̱ ku̱tóoyó ña̱kán ki̱xáʼayó sákuaʼayó xa̱ʼa̱ ña̱ nda̱a̱? Sana ña̱ viíní kéʼé na̱ testigo Jehová (1 Ped. 2:12). Á xa̱ʼa̱ ña̱ náʼa̱na ña̱ kúʼvi̱-inina xínitáʼanna. Ña̱yóʼo kúú ña̱ kútóo ku̱a̱ʼánína tá xáʼa̱nna ña̱ yichi̱ nu̱ú veʼe nu̱ú ndátakayó ña̱ sakuaʼayó xa̱ʼa̱ Ndióxi̱, ta va̱ʼaníka ndákaʼánna xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo nu̱úka ña̱ sa̱kuaʼana tá ni̱xa̱ʼa̱nna kán. Soo va̱ása ndákanda̱-iniyó xíʼin ña̱yóʼo, chi ta̱ Jesús ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ na̱ yiví ndakunina ndáana ndixa kúú discípulora xa̱ʼa̱ ña̱ kúʼvi̱-inina xínitáʼanna (kaʼvi Juan 13:34, 35). * Soo tá kúni̱yó ndakúka koo ña̱ kándíxayó Ndióxi̱, xíniñúʼu keʼéyó inkaka ña̱ʼa.

3. Tá xa̱ʼa̱ ña̱ kúʼvi̱-ini na̱ hermano xínitáʼanna kúú ña̱ kándíxayó Ndióxi̱, ¿ndáaña kivi kundoʼoyó?

3 Su̱ví xa̱ʼa̱ ña̱ kúʼvi̱-ini na̱ hermano xínitáʼanna kúú ña̱ kándíxayó Ndióxi̱. ¿Nda̱chun? Ná kachiyó ña̱ iin na̱ hermano, na̱ anciano á iin na̱ precursor ni̱ki̱ʼvina iin ku̱a̱chi ndeé, á sa̱xóʼvi̱na miíyó á ndu̱una iin apóstata ta kíxáʼana káʼa̱nna ña̱ su̱ví ña̱ nda̱a̱ kúú ña̱ sákuaʼayó. ¿Ndáaña keʼéyó tá ná kuu ña̱yóʼo? ¿Á ndakava-iniyó ta sandákooyó ña̱ kachíñuyó nu̱ú Jehová? Ña̱yóʼo sánáʼa̱ña miíyó, ña̱ tá kúni̱yó ndakú ná koo ña̱ kándíxayó Jehová xíniñúʼu viíní kitáʼanyó xíʼinra, ta su̱ví xa̱ʼa̱ ña̱ kéʼé inka na̱ yiví ndakú kooña. Nda̱a̱ táki̱ʼva íyo iin “veʼe” saá íyo ña̱ kándíxayó Ndióxi̱ chi ña̱ veʼe yóʼo va̱ása xíniñúʼu kuva̱ʼaña xíʼin “ña̱ʼa ña̱ kama ndíʼi-xa̱ʼa̱”, ña̱kán va̱ása ndakú koo ña̱ kándíxayó Ndióxi̱ tá xa̱ʼa̱ na̱ hermano kúú ña̱ kéʼéyóña, chi ña̱ veʼe yóʼo xíniñúʼu kuva̱ʼaña xíʼin “ña̱ʼa ña̱ ndeé”, ta saátu ña̱ kándíxayó Ndióxi̱ ndakú kooña tá vií íyo ña̱ kéʼéyó xíʼin ña̱ ndákanixi̱níyó. Xíniñúʼu kandíxayó ña̱ sánáʼa̱ ña̱ Biblia ña̱ nda̱a̱ xa̱ʼa̱ Jehová (Rom. 12:2).

4. Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi Mateo 13:3-6, 20, 21, ¿ndáaña ndóʼo savana tá yáʼana nu̱ú tu̱ndóʼo?

4 Ta̱ Jesús ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ “xíʼin ña̱ si̱í-ini” kixáʼa sava na̱ yiví sakuaʼana xa̱ʼa̱ ña̱ nda̱a̱, soo tá ná kixi tu̱ndóʼo nu̱úna sandákoona ña̱ kandíxana Ndióxi̱ (kaʼvi Mateo 13:3-6, * 20, 21). * Sana va̱ása kúnda̱a̱-inina ña̱ koo tu̱ndóʼo nu̱úna tá ná kundiku̱nna ta̱ Jesús (Mat. 16:24). Á sanatu ndákanixi̱nína ña̱ nda̱a̱ ni iin yichi̱ va̱ása koo tu̱ndóʼo nu̱úna saáchi Ndióxi̱ sakútaʼaraña nu̱úna. Soo xa̱ʼa̱ ña̱ kininí káa ñuyǐví yóʼo, ndiʼivayó íyo tu̱ndóʼo nu̱ú ta va̱ása kívi kasiyóña. Ña̱ ndóʼoyó kivi nasa̱maña, ta xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo va̱ása kusi̱íka-iniyó (Sal. 6:6; Ecl. 9:11).

5. ¿Ndáa ki̱ʼva náʼa̱ ku̱a̱ʼání na̱ káchíñu nu̱ú Jehová ña̱ kándíxana ña̱ nda̱a̱?

5 Ku̱a̱ʼání na̱ káchíñu nu̱ú Jehová náʼa̱na ña̱ kándíxana ña̱ nda̱a̱. ¿Nda̱chun va̱ʼa xíni̱yó ña̱yóʼo? Saáchi tá kéʼé iin na̱ hermano ña̱ va̱ása va̱ʼa á tá sáxo̱ʼvi̱na-inina va̱ása sándakoona ña̱ kandíxana Ndióxi̱ (Sal. 119:165). Ña̱kán, tá yáʼana nu̱ú tu̱ndóʼo ndúndakúka ña̱ kándíxana Ndióxi̱, ta su̱ví ña̱ ndúvitá kúúña (Sant. 1:2-4). ¿Ndáaña xíniñúʼu keʼéyó ña̱ va̱ʼa ndakú koo ña̱ kándíxayó Ndióxi̱, nda̱a̱ táki̱ʼva kéʼé na̱yóʼo?

NÁ NDAKUNDEÉYÓ SAKUAʼAYÓ XA̱ʼA̱ NDIÓXI̱

6. ¿Nda̱chun xi̱kandíxa na̱ discípulo na̱ ni̱xi̱yo tá siglo nu̱ú Ndióxi̱?

6 Na̱ discípulo na̱ ni̱xi̱yo tá siglo nu̱ú, xi̱kandíxana Ndióxi̱ xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱kunda̱a̱-inina xa̱ʼa̱ tu̱ʼunra xíʼin xa̱ʼa̱ ña̱ nda̱a̱ ña̱ xi̱sanáʼa̱ ta̱ Jesucristo (Gál. 2:5). Ña̱ nda̱a̱ yóʼo kúú ndiʼi ña̱ sa̱náʼa̱ ta̱ Jesús, ta saátu ña̱ káʼa̱n xa̱ʼa̱ ña̱ ni̱xi̱ʼi̱ra xíʼin xa̱ʼa̱ ña̱ nda̱takura. Ta̱ apóstol Pablo xi̱kandíxara ña̱ ndiʼi ña̱ sa̱náʼa̱ ta̱ Jesús kúúña ña̱ nda̱a̱. ¿Nda̱chun va̱ʼa kúnda̱a̱-iniyó ña̱yóʼo? Saáchi xi̱xiniñúʼura tu̱ʼun Ndióxi̱ ña̱ va̱ʼa na̱ʼa̱ra “ña̱ xi̱niñúʼu xo̱ʼvi̱ ta̱ Cristo ta ndatakura” (Hech. 17:2, 3). Na̱ hermano na̱ ni̱xi̱yo tá siglo nu̱ú ka̱ndíxana ña̱yóʼo, ta ndu̱kúna espíritu santo nu̱ú Ndióxi̱ ña̱ va̱ʼa kunda̱a̱-inina xíʼin tu̱ʼunra. Ta xi̱nandukúna xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo, ña̱ va̱ʼa kunda̱a̱-inina á ndixa nu̱ú tu̱ʼun Ndióxi̱ va̱xiña (Hech. 17:11, 12; Heb. 5:14). Ta va̱ása níxikachíñuna nu̱ú Jehová xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱kusi̱í-inina tá xi̱kitáʼanna xíʼin inkaka na̱ hermano, ta ni va̱ása níxikandíxanara xa̱ʼa̱ ña̱ vií xi̱keʼé na̱ hermano xíʼinna á xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱ndoʼona xa̱ʼa̱ na̱ hermano kán. Chi xi̱kandíxana Ndióxi̱ xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱kunda̱a̱-inina xa̱ʼa̱ra (Col. 1:9, 10).

7. ¿Ndáaña va̱ʼa ndakiʼinyó tá kándíxayó ña̱ káʼa̱n Biblia?

7 Ña̱ nda̱a̱ ña̱ va̱xi nu̱ú tu̱ʼun Ndióxi̱ nda̱a̱ ni iin yichi̱ va̱ása nása̱maña (Sal. 119:160). Tá kúú, va̱ása nása̱maña tá iin na̱ hermano ke̱ʼéna iin ña̱ va̱ása va̱ʼa xíʼinyó á ni̱ki̱ʼvina iin ku̱a̱chi ndee̱, ta ni va̱ása nása̱maña tá íyo tu̱ndóʼo nu̱úyó. Xa̱ʼa̱ ña̱kán, xíniñúʼu kuxini̱ va̱ʼayó ña̱ sánáʼa̱ Biblia ta kandíxayó ña̱ kúúña ña̱ nda̱a̱. Ña̱ kándíxayó ña̱ káʼa̱n Biblia kivi chindeétáʼanña xíʼinyó ña̱ ya̱ʼayó nu̱ú tu̱ndóʼo, nda̱a̱ táki̱ʼva íxaa ti̱oʼo iin yitu̱n ña̱ kúnuní ñúʼu, chi chíndeétáʼanña xíʼinnú ña̱ va̱ása nduvanú tá kúun sa̱vi̱ kini. ¿Ndáaña xíniñúʼu keʼéyó ña̱ va̱ʼa kandíxakayó ña̱ kúúmiíyó ña̱ nda̱a̱?

NÁ NDASANDAKÚKAYÓ ÑA̱ KÁNDÍXAYÓ

8. Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi 2 Timoteo 3:14, 15, ¿ndáa ki̱ʼva ni̱xa̱a̱ ta̱ Timoteo ka̱ndíxara ña̱ kúúmiíra ña̱ nda̱a̱?

8 Ta̱ Timoteo xi̱kandíxara ña̱ kúúmiíra ña̱ nda̱a̱. ¿Nda̱chun va̱ʼa xi̱kandíxara ña̱yóʼo? (Kaʼvi 2 Timoteo 3:14, 15). * Siʼíra xíʼin xi̱tánra kúú ná sa̱náʼa̱-ñaʼá xa̱ʼa̱ “tu̱ʼun Ndióxi̱”. Soo mií ta̱ Timoteo kúú ta̱ chi̱ka̱a̱ ndee̱ ta ta̱vára tiempo ña̱ kaʼviraña. Ta xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo, ka̱ndíxara ña̱ nu̱ú tu̱ʼun Ndióxi̱ kúú nu̱ú va̱xi ña̱ nda̱a̱. Tándi̱ʼi, miíra xíʼin siʼíra ta saátu xi̱tánra sa̱kuaʼana xa̱ʼa̱ ña̱ sa̱náʼa̱ ta̱ Jesús. Sana nda̱kanda̱ní-inira tá xi̱nira ña̱ kúʼvi̱ní-ini na̱ discípulo ta̱ Jesús xínitáʼanna, ta xi̱kuni̱ra kutáʼanra xíʼin na̱ hermano ta kundaarana (Filip. 2:19, 20). Va̱ása níxikandíxara Jehová xa̱ʼa̱ ña̱ kúʼvi̱-inira xínira inkana, chi xi̱kandíxara ña̱ nda̱a̱ kúú ña̱ va̱xi nu̱ú Biblia ta xi̱kuni̱ra kutáʼan viíra xíʼin Jehová. Saátu miíyó xíniñúʼu kaʼviyó ña̱ káʼa̱n Biblia xa̱ʼa̱ Jehová ta vií ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ña̱ káʼa̱nña.

9. ¿Ndáa u̱ni̱ ña̱ʼa ña̱ ndáyáʼviní kúú ña̱ xíniñúʼu kandíxayó?

9 U̱ni̱ ña̱ʼa ña̱ ndáyáʼviní kúú ña̱ xíniñúʼu kandíxayó. Ña̱ nu̱ú, Jehová kúú ta̱ i̱xava̱ʼa ndiʼi ña̱ʼa ña̱ íyo nu̱ú ñuʼú yóʼo (Éx. 3:14, 15; Heb. 3:4; Apoc. 4:11). Ña̱ u̱vi̱, nu̱ú Biblia kúú nu̱ú va̱xi ña̱ kúni̱ Ndióxi̱ ná kunda̱a̱-ini na̱ yiví (2 Tim. 3:16, 17). Ña̱ u̱ni̱, íyo iin tiʼvi na̱ yiví na̱ ndásakáʼnu Jehová, ta ta̱ Cristo kúú ta̱ níʼi yichi̱ nu̱úna: na̱yóʼo kúú miíyó na̱ testigo Jehová (Is. 43:10-12; Juan 14:6; Hech. 15:14). Ña̱ va̱ʼa kandíxayó ña̱ nda̱a̱ yóʼo, va̱ása xíniñúʼuví kuxini̱ xíʼin xi̱níyó ndiʼi ña̱ káʼa̱n Biblia. Chi ña̱ kúni̱yó kúú ña̱ kuniñúʼuyó ña̱ ndákanixi̱níyó ña̱ va̱ʼa kandíxayó ña̱ kúúmiíyó ña̱ nda̱a̱ (Rom. 12:1).

NÁ CHINDEÉTÁʼANYÓ XÍʼIN INKANA ÑA̱ KANDÍXANA ÑA̱ NDA̱A̱

10. Tá xa̱a̱ kúnda̱a̱-iniyó xa̱ʼa̱ ña̱ nda̱a̱, ¿ndáaña kúú ña̱ xíniñúʼu kuxini̱yó keʼéyó?

10 Tá xa̱a̱ ni̱xa̱a̱yó ku̱nda̱a̱ káxi iniyó ndáaña kúú ña̱ nda̱a̱ xa̱ʼa̱ Jehová, ña̱ Biblia xíʼin na̱ ñuura, xíniñúʼu kuxini̱yó kuniñúʼuyó tu̱ʼunra ña̱ va̱ʼa sanáʼa̱yó inka na̱ yiví xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo. ¿Nda̱chun? Saáchi kúúmiíyó chiñu ña̱ sanáʼa̱yó inka na̱ yiví xa̱ʼa̱ ña̱ nda̱a̱ ña̱ sa̱kuaʼayó (1 Tim. 4:16). * Ta saátu, tá chíndeétáʼanyó xíʼin inkana ña̱ kandíxana ña̱ nda̱a̱ ña̱ va̱xi nu̱ú Biblia, ndúndakúka ña̱ kándíxayó Ndióxi̱.

11. ¿Ndáa yichi̱ sa̱ndákoo ta̱ Pablo nu̱úyó xíʼin ki̱ʼva ña̱ sa̱náʼa̱ra inkana?

11 Tá xi̱sanáʼa̱ ta̱ apóstol Pablo na̱ yiví, xi̱xiniñúʼura ley ta̱ Moisés xíʼin ña̱ ka̱ʼyí na̱ profeta ña̱ va̱ʼa chindeétáʼanra xíʼinna ña̱ kandíxana ta̱ Jesús (Hech. 28:23). ¿Ndáa ki̱ʼva kivi kundiku̱nyó yichi̱ra tá sánáʼa̱yó inkana xa̱ʼa̱ ña̱ nda̱a̱ ña̱ va̱xi nu̱ú Biblia? Va̱ása xíniñúʼu ka̱ʼa̱n kuitíyó xíʼinna xa̱ʼa̱ ña̱ xa̱a̱ xíni̱ xíʼin xi̱níyó. Chi xíniñúʼu chindeétáʼanyó xíʼinna ña̱ ndakanixi̱nína xa̱ʼa̱ ña̱ sákuaʼana, tasaá kúú ña̱ kuyatinkana nu̱ú Jehová. Va̱ása kúni̱yó ña̱ ná sakuaʼana ña̱ nda̱a̱ xa̱ʼa̱ ña̱ xítona ña̱ kéʼéyó, chi xíniñúʼu kandíxana ña̱ ndiʼi ña̱ sákuaʼana xa̱ʼa̱ Ndióxi̱ kúúña ña̱ nda̱a̱.

Ndóʼó na̱ íyo se̱ʼe sanáʼa̱ndó se̱ʼendó xa̱ʼa̱ Ndióxi̱, tasaá xa̱a̱na kandíxanara. (Koto párrafo 12 xíʼin 13). *

12, 13. ¿Ndáaña kivi keʼé na̱ íyo se̱ʼe ña̱ va̱ʼa chindeétáʼanna xíʼinna ña̱ ndakundeéna kundiku̱nna ña̱ nda̱a̱?

12 Ndóʼó na̱ íyo se̱ʼe kúni̱ndó ña̱ ná ndakundeé se̱ʼendó kundiku̱nna ña̱ nda̱a̱. Sana ndákanixi̱níndó ña̱ tá ná koo migona ti̱xin congregación, ndakúka koo ña̱ kándíxana Ndióxi̱. Soo tá kúni̱ndó ña̱ ná kandíxa se̱ʼendó ña̱ nda̱a̱ ña̱ va̱xi nu̱ú Biblia, íyo inka ña̱ xíniñúʼuna nu̱úka ña̱ koo migona. Chi ña̱ ndáyáʼvika kúú ña̱ vií kutáʼanna xíʼin Ndióxi̱ ta va̱ása kaka-inina xa̱ʼa̱ ña̱ nda̱a̱ ña̱ va̱xi nu̱ú Biblia.

13 Tá kúni̱ndó sanáʼa̱ndó na̱ va̱lí se̱ʼendó xa̱ʼa̱ Ndióxi̱, miíndó xíniñúʼu chinúu yichi̱ nu̱úna ña̱ vií kaʼvindó Biblia. Tavándó tiempo ña̱ ndakanixi̱níndó xa̱ʼa̱ ña̱ káʼvindó. Tasaá kivi sanáʼa̱ndó se̱ʼendó ña̱ keʼéna nda̱a̱ táki̱ʼva kéʼé miíndó. Sanáʼa̱ndóna ña̱ kuniñúʼuna tutu, video á página ña̱ kúúmiíyó nu̱ú Internet ña̱ kivi chindeétáʼan xíʼinna ña̱ kaʼvina, nda̱a̱ táki̱ʼva kéʼéndó xíʼin na̱ sánáʼa̱ndó xa̱ʼa̱ Biblia. Tá ná keʼéndó ña̱yóʼo, kivi chindeétáʼanndó xíʼin se̱ʼendó ña̱ kuʼvi̱-inina kunina Jehová, ta kandíxana ña̱ xíniñúʼura “ta̱ esclavo ta̱ ndíchiní ta̱ nda̱kúní káchíñu” ña̱ chindeétáʼanna xíʼinyó ña̱ kunda̱a̱-iniyó xíʼin Biblia (Mat. 24:45-47). Va̱ása sanáʼa̱ kuitíndó se̱ʼendó xa̱ʼa̱ ña̱ nda̱a̱ ña̱ va̱xi nu̱ú Biblia. Chi xíniñúʼu chindeétáʼanndó xíʼinna ña̱ kuxini̱na ña̱ʼa ña̱ yo̱ʼvi̱ xa̱ʼa̱ Ndióxi̱, soo kiʼinndó kuenta xíʼin ku̱i̱ya̱na á ki̱ʼva ña̱ kúnda̱a̱-inina xíʼin sava ña̱ʼa, tá ná keʼéndó ña̱yóʼo ndakúka koo ña̱ kándíxana Ndióxi̱ (1 Cor. 2:10).

NÁ KAʼVIYÓ PROFECÍA ÑA̱ VA̱XI NU̱Ú BIBLIA

14. ¿Nda̱chun xíniñúʼu kaʼviyó profecía ña̱ va̱xi nu̱ú Biblia? (Koto recuadro “ ¿Á xíni̱yó ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ ki̱ʼva ña̱ xínu profecía yóʼo?”).

14 Profecía ña̱ va̱xi nu̱ú Biblia ndáyáʼviníña, ta chíndeétáʼanña xíʼinyó ña̱ ndakúka koo ña̱ kándíxayó Ndióxi̱. ¿Ndáa profecía kúú ña̱ ndásandakú ña̱ kándíxayó Ndióxi̱? Sana ndákanixi̱níyó xa̱ʼa̱ profecía ña̱ káʼa̱n xa̱ʼa̱ “tiempo nu̱ú ndíʼi” (2 Tim. 3:1-5; Mat. 24:3, 7). Soo, inkaka profecía ña̱ xa̱a̱ ni̱xi̱nu kivi chindeétáʼanña xíʼinyó ña̱ ndakúka koo ña̱ kándíxayó Ndióxi̱. Tá kúú, ¿á kivi ka̱ʼa̱nyó ndáa ki̱ʼva xa̱a̱ ni̱xi̱nu profecía ña̱ va̱xi nu̱ú Daniel capítulo 2 xíʼin 11 ta ndáa ki̱ʼva ku̱a̱ʼa̱n xínukaña? * Tá xa̱ʼa̱ ña̱ sa̱kuaʼayó nu̱ú Biblia kúú ña̱ kándíxayó Ndióxi̱, kivi kundeé-iniyó ya̱ʼayó nu̱ú nda̱a̱ ndáaka tu̱ndóʼo. Ná ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼé na̱ hermano tá i̱xandi̱va̱ʼana xíʼinna chí Alemania tá ni̱xi̱yo ña̱ Segunda Guerra Mundial. Ni va̱ása níkunda̱a̱ káxi inina xíʼin profecía ña̱ káʼa̱n xa̱ʼa̱ tiempo nu̱ú ndíʼi, soo xi̱kandíxanína ña̱ xa̱a̱ xi̱kunda̱a̱-inina xa̱ʼa̱ tu̱ʼun Ndióxi̱.

Tá ná kaʼviyó Biblia xíʼin profecía ña̱ va̱xi nu̱úña, chindeétáʼanña xíʼinyó ña̱ kandíxayó Ndióxi̱ tá ná ya̱ʼayó nu̱ú tu̱ndóʼo. (Koto párrafo 15 nda̱a̱ 17). *

15-17. Tá i̱xandi̱va̱ʼa na̱ nazi xíʼin na̱ hermano, ¿ndáa ki̱ʼva chi̱ndeétáʼan Biblia xíʼinna?

15 Tá xi̱xaʼndachíñu na̱ nazi chí Alemania, ku̱a̱ʼání na̱ hermano ta̱ánna ti̱xin campo ña̱ concentración. Ta̱ Hitler xíʼin ta̱ Heinrich Himmler ta̱ xi̱kuumií iin chiñu ña̱ ndáyáʼvi, xi̱sa̱a̱-inina xi̱xinina na̱ testigo Jehová. Iin ñá hermana na̱túʼunñá xa̱ʼa̱ ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Himmler xíʼin iin tiʼvi ná hermana ná ni̱xi̱yo ti̱xin campo ña̱ concentración: “Tá kúni̱ndó, ná kaʼndachíñu Jehová chí ndiví, soo ndi̱ʼi̱va kúú na̱ xáʼndachíñu nu̱ú ñuʼú yóʼo. Kuni miívandó ndáana kúú na̱ kuchiñu, á ndóʼó á ndi̱ʼi̱”. ¿Ndáaña chi̱ndeétáʼan xíʼin na̱ hermano yóʼo ña̱ nda̱kú ni̱xi̱yo inina?

16 Na̱ xi̱kaʼvi Biblia tiempo saá, xi̱kunda̱a̱-inina ña̱ ki̱xáʼa xáʼndachíñu Reino Ndióxi̱ tá ku̱i̱ya̱ 1914. Xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo, va̱ása níndaka̱nda-inina tá ki̱xáʼana íxandi̱va̱ʼana xíʼinna. Na̱ ñuu Jehová, xi̱kunda̱a̱-inina ña̱ nda̱a̱ ni iin na̱ chíñu va̱ása kuchiñuna kasina ña̱ ná xi̱nu ña̱ kúni̱ra. Ta saátu, ta̱ Hitler va̱ása kuchiñura kasira nu̱úna ña̱ ndasakáʼnuna Ndióxi̱, ta ni va̱ása kuchiñu ña̱ xáʼndachíñura sakútaʼaña Reino Ndióxi̱. Na̱ hermano kán xi̱kunda̱a̱-inina ña̱ kixaa̱ iin tiempo ña̱ ndiʼi-xa̱ʼa̱ ña̱ xáʼndachíñu ta̱ Hitler.

17 Ta ña̱yóʼo kúú ña̱ ku̱uva. Tá ni̱ya̱ʼa loʼo tiempo ndi̱ʼi̱-xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱xaʼndachíñu na̱ nazi, ta ta̱ Heinrich Himmler ta̱ ni̱ka̱ʼa̱n ña̱ miína kúú na̱ xáʼndachíñu nu̱ú ñuʼú yóʼo, xi̱nura. Ta nda̱ni̱ʼíra ta̱ hermano Lübke, nda̱kunira ta̱yóʼo xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱ndika̱a̱ra veʼeka̱a. Nda̱kavakaví-ini ta̱ Himmler, ta ka̱chira: “Yóʼó ta̱ káʼvi Biblia, ¿ndáaña kuu vitin?”. Ta̱ hermano Lübke ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra ña̱ xi̱kunda̱a̱-ini na̱ testigo Jehová ña̱ sa̱ñána, ta ña̱ xáʼndachíñu na̱ nazi ndiʼi-xa̱ʼa̱ña. Ta̱ Himmler ku̱a̱ʼání ña̱ʼa xi̱ka̱ʼa̱nra xa̱ʼa̱ na̱ testigo Jehová, soo tá ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ hermano kán xíʼinra, kǒoka ña̱ níka̱ʼa̱nra. Tá ni̱ya̱ʼa loʼo tiempo, xa̱ʼníra miíra. ¿Ndáaña sákuaʼayó xíʼin ña̱yóʼo? Tá ná kaʼviyó Biblia ta saátu profecía ña̱ va̱xi nu̱úña, chindeétáʼanña xíʼinyó ña̱ ndakúní koo ña̱ kándíxayó Ndióxi̱, ta saátu kandíxayó ña̱ chindeétáʼanra xíʼinyó tá ná ya̱ʼayó nu̱ú tu̱ndóʼo (2 Ped. 1:19-21).

18. Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi Juan 6:67, 68, ¿nda̱chun xíniñúʼu ndakundeéyó sakuaʼayó ta vií ndakanixi̱níyó, nda̱a̱ táki̱ʼva ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Pablo?

18 Ndiʼiyó xíniñúʼu kuʼvi̱-iniyó kunitáʼanyó, ña̱ va̱ʼa na̱ʼa̱yó ña̱ ndixa ndíku̱nyó ta̱ Cristo. Soo, saátu xíniñúʼu ndakundeéyó sakuaʼayó, ta vií ndakanixi̱níyó (Filip. 1:9). Tá ná va̱ása keʼéyó ña̱yóʼo, kivi kixáʼayó kandíxayó inka ña̱ʼa á tu̱ʼun vatá ña̱ káʼa̱n na̱ ta̱a ña̱ va̱ʼa sandáʼvina, tá kúú na̱ apóstata (Efes. 4:14). Tá siglo nu̱ú, tá sa̱ndákoo ku̱a̱ʼánína ta̱ Jesús ta va̱ása níxi̱yokana discípulora, ta̱ apóstol Pedro ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ iinlá ta̱ Jesús “kúú ta̱ káʼa̱n tu̱ʼun ña̱ taxi ña̱ kutaku na̱ yiví ndiʼi tiempo” (kaʼvi Juan 6:67, 68). * Tá ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Pedro ña̱yóʼo, va̱ása níkunda̱a̱ va̱ʼa inira ndáaña kúni̱ kachiña, soo nda̱kú ni̱xi̱yo inira saáchi xi̱kandíxara ta̱ Cristo. Ta saátu miíyó tá ná kandíxayó ña̱ nda̱a̱ kúú ña̱ sánáʼa̱ Biblia, ndakundeéyó kandíxayó Ndióxi̱ ni nda̱a̱ ndáaka nu̱ú tu̱ndóʼo ná ya̱ʼayó ta chindeétáʼanyó xíʼin inkana ña̱ ndakú koo ña̱ kándíxanara (2 Juan 1, 2).

YAA 72 Ka̱ʼi̱n xa̱ʼa Reino

^ párr. 5 Ña̱ artículo yóʼo chindeétáʼanña xíʼinyó ña̱ chindayáʼvikayó ña̱ nda̱a̱ ña̱ va̱xi nu̱ú Biblia. Saátu sakuaʼayó ndáaña xíniñúʼu keʼéyó ña̱ va̱ása kaka-iniyó xa̱ʼa̱ ña̱ kándíxayó.

^ párr. 2 Juan 13:34, 35: “Ña̱yóʼo kúú iin ley xa̱á káʼi̱n xíʼinndó: kuʼvi̱ní-inindó kunitáʼanndó nda̱a̱ táki̱ʼva kúʼvi̱-inii̱ xínii̱ ndóʼó saá kuʼvi̱-inindó kunitáʼanndó. 35 Xíʼin ña̱yóʼo ndiʼina kunda̱a̱-ini ña̱ ndóʼó kúúndó discípuloi̱, tá kúʼvi̱-inindó xínitáʼanndó”.

^ párr. 4 Mateo 13:3-6: “Tasaá ki̱xáʼara sa̱náʼa̱rana ku̱a̱ʼání ña̱ʼa, ta xi̱niñúʼura ilustración. Ka̱chira xíʼinna: ‘Kuniso̱ʼondó, iin ta̱ ta̱a ku̱a̱ʼa̱nra chiʼira. Ta tá ki̱xáʼara chíʼira, sava si̱ʼva̱ yóʼo ni̱ko̱yoña nu̱ú yichi̱, tasaá ki̱xi tí saa xa̱xíríña. Ta inka si̱ʼva̱ ni̱ko̱yoña tañu yu̱u̱ nu̱ú íyo loʼoní ñuʼú, ta xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo kamaní ni̱ndu̱taña. Soo, tá ki̱ta ñu̱ʼu, ña̱ ni̱ndu̱ta yóʼo ni̱xixi̱ña, ta xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása kúnu ñúʼu ti̱oʼoña ni̱yi̱chi̱ña”.

^ párr. 4 Mateo 13:20, 21: “Si̱ʼva̱ ña̱ chi̱ʼina tañu yu̱u̱ kúú na̱ xíniso̱ʼo tu̱ʼun Ndióxi̱, ta xíʼin ña̱ si̱í-ini kándíxanaña. 21 Soo va̱ása kúnu ñúʼu ti̱oʼoña inina, ta loʼo kuití tiempo kéʼéna ña̱ káʼa̱nña. Tá kíxáʼa íyo tu̱ndóʼo nu̱úna á tá íxandi̱va̱ʼana xíʼinna xa̱ʼa̱ tu̱ʼun Ndióxi̱, kama sándakoona ña̱yóʼo”.

^ párr. 8 2 Timoteo 3:14, 15: “Ta yóʼó, ndakundeún keʼún ña̱ sa̱kuaʼún xíʼin ña̱ kándíxaún, chi xíni̱ún ndáana kúú na̱ sa̱náʼa̱ña yóʼó 15 ta nda̱a̱ tá loʼovíún sa̱kuaʼún xa̱ʼa̱ tu̱ʼun Ndióxi̱, ta ña̱yóʼo kivi taxiña ña̱ ndíchi ndaʼún ña̱ va̱ʼa ka̱kún xa̱ʼa̱ ña̱ kándíxaún ta̱ Cristo Jesús”.

^ párr. 10 Kivi ndani̱ʼíkayó ki̱ʼva ña̱ natúʼunyó xíʼin na̱ yiví xa̱ʼa̱ Biblia nu̱ú sava artículo ña̱ ka̱na nu̱ú Tutu Ña̱ Nátúʼun xíʼinyó. Sava ña̱yóʼo kúú “Ndakitáʼanyó nu̱ú ñuʼú livi”, “Ná kǒo kandíxayó ña̱ vatá ña̱ káʼa̱nna xa̱ʼa̱ na̱ ni̱xi̱ʼi̱” xíʼin ña̱ “¿Nda̱saa kivi xa̱a̱ ña̱ káʼa̱nyó nda̱a̱ níma̱ na̱ va̱ása ndíku̱n ni iin veʼe-ñu̱ʼu?”.

^ párr. 14 Tutu Ña̱ Nátúʼun xíʼinyó ña̱ ka̱na 15 tí junio ña̱ ku̱i̱ya̱ 2012 ña̱ tu̱ʼun sáʼán, xíʼin ña̱ ka̱na tá mayo ña̱ ku̱i̱ya̱ 2020 káʼa̱nña xa̱ʼa̱ profecía yóʼo. Sava artículo yóʼo kúú “Jehová es ‘un Revelador de secretos’”, “Los ocho reyes”, “Jehová revela ‘las cosas que tienen que suceder dentro de poco’”, “¿Cuándo se convirtió la potencia mundial angloamericana en la séptima potencia de las profecías bíblicas?”.

^ párr. 18 Juan 6:67, 68: “Xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo ta̱ Jesús ni̱nda̱ka̱tu̱ʼunra na̱ u̱xu̱ u̱vi̱ apóstolra: ‘Ta ndóʼó va̱ása kúni̱ndó ku̱ʼu̱nndó, ¿su̱ví saá?ʼ. 68 Ta̱ Simón Pedro nda̱kuiinra ta ka̱chira: ‘Táta, ¿ndáana ku̱ʼu̱nndi̱ nu̱ú? Iinlá yóʼó kúú ta̱ káʼa̱n tu̱ʼun ña̱ taxi ña̱ kutaku na̱ yiví ndiʼi tiempo”.

^ párr. 65 ÑA̱ KÁʼA̱N XA̱ʼA̱ NA̱ʼNÁ: Na̱ hermano yóʼo, káʼvina xíʼin se̱ʼena xa̱ʼa̱ profecía ña̱ va̱xi nu̱ú Biblia ña̱ káʼa̱n xa̱ʼa̱ ña̱ gran tribulación.

^ párr. 67 ÑA̱ KÁʼA̱N XA̱ʼA̱ NA̱ʼNÁ: Tá ná kixáʼa ña̱ gran tribulación na̱yóʼo va̱ása ndakanda̱-inina xa̱ʼa̱ ña̱ kuu.