Ir al contenido

Ir al índice

ARTÍCULO ÑA̱ KAʼVIYÓ 28

Reino Ndióxi̱ xa̱a̱ xáʼndachíñuña

Reino Ndióxi̱ xa̱a̱ xáʼndachíñuña

“Reino Ndióxi̱yó xíʼin Cristora, xa̱a̱ xáʼndachíñuña nu̱ú na̱ yiví” (APOC. 11:15).

YAA 22 Ná kaʼndachíñu Reino Ndióxi̱

ÑA̱ KA̱ʼA̱NYÓ XA̱ʼA̱ *

1. ¿Ndáaña va̱ása xíka-iniyó xa̱ʼa̱, ta nda̱chun?

 XA̱ʼA̱ ña̱ kininí káa tiempo vitin, ¿á íxayo̱ʼvi̱ña xíʼún kandíxaún ña̱ vií koo chí nu̱únínu? Sanava. Saáchi ku̱a̱ʼání na̱ familia va̱ása kúʼvi̱ka-inina xínitáʼanna nda̱a̱ táki̱ʼva xi̱keʼéna tá ya̱chi̱. Ku̱a̱ʼání na̱ yiví kútóonína kanitáʼanna, iinlá xa̱ʼa̱ miína ndíʼi̱-inina ta kue̱ʼe̱nína. Saátu ku̱a̱ʼání na̱ yiví íxayo̱ʼvi̱níña xíʼinna kandíxana na̱ níʼi yichi̱ nu̱úna. Soo tá xítoyó ña̱yóʼo kúnda̱a̱-iniyó ña̱ va̱ʼava kundooyó chí nu̱únínu. ¿Nda̱chun? Saáchi xa̱a̱ kéʼé na̱ yiví nda̱a̱ táki̱ʼva káʼa̱n ña̱ va̱xi nu̱ú 2 Timoteo 3:1-5, ña̱ káʼa̱n xa̱ʼa̱ “ki̱vi̱ nu̱ú ndíʼi”. Na̱ yiví na̱ kúúmií iin níma̱ va̱ʼa kúnda̱a̱-inina ña̱ xínuva profecía yóʼo. Ta ña̱yóʼo náʼa̱ña nu̱úyó ña̱ xa̱a̱ kúú ta̱ Jesús Rey ti̱xin Reino Ndióxi̱. Soo íyo inkaka profecía ña̱ káʼa̱n xa̱ʼa̱ Reino yóʼo. Yóʼo sakúaʼayó xa̱ʼa̱ inkaka profecía ña̱ xa̱a̱ ni̱xi̱nu. Ta ña̱yóʼo kivi chindeétáʼanña xíʼinyó ña̱ kandíxakayó Ndióxi̱.

Ña̱ va̱ʼa kuva̱ʼa iin na̱ʼná ña̱ rompecabeza, xíniñúʼu ndachitáʼanyó iin tá iin táʼví ña̱yóʼo, ki̱ʼva saá va̱ʼaní ndákutáʼan profecía ña̱ va̱xi nu̱ú libro ta̱ Daniel xíʼin Apocalipsis. Tá ná kaʼviyó xa̱ʼa̱ profecía yóʼo, chindeétáʼanña xíʼinyó ña̱ kunda̱a̱-iniyó xa̱ʼa̱ ña̱ xa̱a̱ ku̱nu̱mí keʼé Jehová. (Koto párrafo 2).

2. ¿Ndáaña sakúaʼayó nu̱ú artículo yóʼo, ta nda̱chun? (Ka̱ʼa̱n xa̱ʼa̱ na̱ʼná ña̱ va̱xi chí sa̱tá tutu yóʼo).

2 ¿Ndáaña sakúaʼayó nu̱ú artículo yóʼo? Ña̱ nu̱ú, sakúaʼayó xa̱ʼa̱ iin profecía ña̱ chindeétáʼan xíʼinyó kunda̱a̱-iniyó ama ki̱xáʼa xáʼndachíñu Reino Ndióxi̱. Ña̱ u̱vi̱, ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ sava profecía ña̱ chindeétáʼan xíʼinyó kunda̱a̱-iniyó ña̱ xa̱a̱ kúú ta̱ Jesús Rey ti̱xin Reino Ndióxi̱. Ta ña̱ so̱ndíʼi, kotoyó kúú iin profecía ña̱ náʼa̱ nu̱úyó ndáa ki̱ʼva ndiʼi-xa̱ʼa̱ na̱ sáa̱-ini xíni Reino Ndióxi̱. Ta saátu kotoyó ña̱ viíní kítáʼan ndiʼi profecía yóʼo nda̱a̱ táki̱ʼva viíní kítáʼan ndiʼi táʼví válí ña̱ rompecabeza, ta ña̱yóʼo chindeétáʼanña xíʼinyó kunda̱a̱-iniyó ndáa tiempo kúú ña̱ ndóoyó vitin.

¿NDA̱CHUN VA̱ʼA KÚNDA̱A̱-INIYÓ AMA KI̱XÁʼA XÁʼNDACHÍÑU REINO NDIÓXI̱?

3. ¿Ndáaña káʼa̱n profecía ña̱ va̱xi nu̱ú Daniel 7:13, 14 xa̱ʼa̱ ta̱ koo Rey ti̱xin Reino Ndióxi̱?

3 Nu̱ú Daniel 7:13, 14 va̱xi iin profecía ña̱ náʼa̱ nu̱úyó ña̱ iinlá ta̱ Jesús kúú ta̱ kivi koo Rey ti̱xin Reino Ndióxi̱. Saátu káʼa̱nña ña̱ ndiʼi na̱ yiví na̱ íyo iníísaá ñuyǐví kusi̱í-inina kachíñuna nu̱úra, ta nda̱a̱ ni na̱ chíñu va̱ása ndakiʼin chiñu ña̱ kúúmiíra. Ta, ¿ama kixáʼa ta̱ Jesús kaʼndachíñura? Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi inka profecía ña̱ va̱xi nu̱ú libro ta̱ Daniel, kixáʼara kaʼndachíñura tá ná ndiʼi ña̱ u̱xa̱ tiempo. Vitin ná kotoyó ama kúú ña̱ ki̱xáʼara xáʼndachíñura.

4. ¿Ndáa ki̱ʼva chíndeétáʼan Daniel 4:10-17 xíʼinyó ña̱ kunda̱a̱-iniyó ndáa ku̱i̱ya̱ ki̱xáʼa ta̱ Jesús xáʼndachíñura? (Koto nota).

4 (Kaʼvi Daniel 4:10-17). * “U̱xa̱ tiempo”, kúúña 2,520 ku̱i̱ya̱. Ña̱yóʼo ki̱xáʼaña ku̱i̱ya̱ 607 tiempo xi̱naʼá, tá kǒo níxiinka na̱ ñuu Babilonia taxina kaʼndachíñu ta̱ so̱ndíʼi rey, ta̱ nda̱kaxin Jehová kaʼndachíñu chí ñuu Jerusalén. Ta ña̱ u̱xa̱ tiempo yóʼo ndi̱ʼiña ku̱i̱ya̱ 1914, tá ta̱xi Jehová ña̱ ki̱xáʼa ta̱ Jesús xáʼndachíñura, chi ta̱yóʼo kúú ta̱ kúúmií derecho ña̱ kaʼndachíñura (Ezeq. 21:25-27). *

5. Tá xa̱a̱ kúnda̱a̱-iniyó xa̱ʼa̱ profecía ña̱ káʼa̱n xa̱ʼa̱ “u̱xa̱ tiempo”, ¿ndáa ki̱ʼva chíndeétáʼanña xíʼinyó?

5 ¿Ndáa ki̱ʼva chíndeétáʼan profecía yóʼo xíʼinyó? Ña̱ kunda̱a̱-iniyó xa̱ʼa̱ profecía ña̱ káʼa̱n xa̱ʼa̱ “u̱xa̱ tiempo”, chíndeétáʼanña xíʼinyó ña̱ va̱ása kaka-iniyó ña̱ saxínuva Jehová ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra mií tiempo ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra kooña. Ta miíra kúú ta̱ nda̱kaxin ama kixáʼa kaʼndachíñu Reinora. Ta tá ki̱xaa̱ tiempo kán, ki̱xáʼa Reinora xáʼndachíñuña. Ta saátu saxínu Jehová ndiʼi profecía ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra mií tiempo ña̱ xa̱a̱ ni̱ka̱ʼa̱nra kooña. Ña̱kán ki̱vi̱ káʼnu Jehová “va̱ása kuku̱a̱chi̱ña” (Hab. 2:3).

¿NDÁA KI̱ʼVA KÚNDA̱A̱-INIYÓ ÑA̱ KÚÚ TA̱ JESÚS REY TI̱XIN REINO NDIÓXI̱?

6. a) ¿Nda̱chun va̱ʼa kúnda̱a̱-iniyó ña̱ xa̱a̱ ki̱xáʼa ta̱ Jesús xáʼndachíñura chí ndiví? b) ¿Ndáaña káʼa̱n Apocalipsis 6:2-8 xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo?

6 Tá xi̱kuma̱ní si̱lóʼo tiempo ña̱ kuvi ta̱ Jesús, ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin na̱ discípulora ndáaña kuu iníísaá ñuyǐví ña̱ chindeétáʼan xíʼinna kunda̱a̱-inina ña̱ xa̱a̱ ki̱xáʼara xáʼndachíñura chí ndiví. Tá kúú ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ kanitáʼan iin ñuu xíʼin inka ñuu, koo so̱ko ta ndeéní ta̱an. Saátu ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ kooní kue̱ʼe̱ xíkun iníísaá ñuyǐví, tá kúú ña̱ kue̱ʼe̱ ña̱ coronavirus. Biblia káʼa̱nña ña̱ ndiʼi ña̱ kúu yóʼo, náʼa̱ña nu̱úyó ña̱ xa̱a̱ íyo ta̱ Cristo xíʼinyó (Mat. 24:3, 7; Luc. 21:7, 10, 11). Tá xa̱a̱ ni̱ya̱ʼa 60 ku̱i̱ya̱ ña̱ ndi̱kó ta̱ Jesús chí ndiví, ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin ta̱ apóstol Juan ña̱ kuuva ndiʼi ña̱yóʼo (kaʼvi Apocalipsis 6:2-8). Ndiʼi ña̱yóʼo ki̱xáʼaña kúuña nani tá ki̱xáʼa ta̱ Jesús kúúra Rey ti̱xin Reino Ndióxi̱ ku̱i̱ya̱ 1914.

7. ¿Nda̱chun íyoní tu̱ndóʼo nu̱ú ñuʼú yóʼo nda̱a̱ tá ki̱xáʼa ta̱ Jesús xáʼndachíñura?

7 Tá ki̱xáʼa ta̱ Jesús xáʼndachíñura chí ndiví, ¿nda̱chun ki̱xáʼa íyoní tu̱ndóʼo nu̱ú ñuʼú yóʼo? Apocalipsis 6:2 káʼa̱nña xa̱ʼa̱ iin ña̱ ndáyáʼviní. Ña̱ nu̱ú ña̱ ke̱ʼé ta̱ Rey xa̱á yóʼo kúú ña̱ ka̱nitáʼanra xíʼin ta̱ Ndi̱va̱ʼa ta saátu na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa. Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi Apocalipsis capítulo 12, ta̱ Ndi̱va̱ʼa xíʼin na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa va̱ása níkuchiñuna kanitáʼanna xíʼin ta̱ Rey, ta sa̱kánanana va̱xina nu̱ú ñuʼú yóʼo. Ta xa̱ʼa̱ ña̱ ni̱sa̱a̱ní ta̱ Ndi̱va̱ʼa, ki̱xáʼara íxandi̱va̱ʼara xíʼin na̱ yiví. Xa̱ʼa̱ ña̱kán Biblia káchiña: “Ndáʼviní ñuʼú xíʼin mar” (Apoc. 12:7-12).

Va̱ása kúsi̱íví-iniyó tá kúu ña̱ va̱ása va̱ʼa, soo tá xítoyó ña̱ xínu profecía ña̱ va̱xi nu̱ú Biblia kúnda̱a̱-iniyó ña̱ xa̱a̱ xáʼndachíñu Reino Ndióxi̱. (Koto párrafo 8).

8. Xa̱ʼa̱ ña̱ xa̱a̱ xínu profecía ña̱ káʼa̱n xa̱ʼa̱ Reino Ndióxi̱, ¿ndáa ki̱ʼva chíndeétáʼanña xíʼinyó?

8 ¿Ndáa ki̱ʼva chíndeétáʼan profecía yóʼo xíʼinyó? Tu̱ndóʼo ña̱ kúu iníísaá ñuyǐví xíʼin ña̱ na̱samaní ki̱ʼva ña̱ íyo na̱ yiví náʼa̱ña nu̱úyó ña̱ xa̱a̱ ki̱xáʼa ta̱ Jesús kúúra Rey. Xa̱ʼa̱ ña̱kán va̱ása ndíʼi̱-iniyó tá xítoyó ña̱ sáa̱ní-ini na̱ yiví xínitáʼanna, ta iinlá xa̱ʼa̱ miína ndíʼi̱-inina. Xíʼin ndiʼi ña̱ kéʼé na̱yóʼo xínu profecía ña̱ va̱xi nu̱ú Biblia. Kúnda̱a̱ káxi iniyó ña̱ xa̱a̱ ki̱xáʼa Reino Ndióxi̱ xáʼndachíñuña (Sal. 37:1). Saátu kúnda̱a̱-iniyó ña̱ kininíka keʼé na̱ yiví ta kooníka tu̱ndóʼo tá xa̱a̱ ku̱yatin kixaa̱ Armagedón (Mar. 13:8; 2 Tim. 3:13). Kúʼvi̱níva-ini Jehová xínira miíyó ta chíndeétáʼanra xíʼinyó ña̱ kunda̱a̱-iniyó nda̱chun kúú ña̱ íyoní tu̱ndóʼo tiempo ña̱ ndóoyó vitin. Ta táxiníyó tíxa̱ʼvi ndaʼa̱ra xa̱ʼa̱ ña̱ kéʼéra ña̱yóʼo.

¿NDÁA KI̱ʼVA NDIʼI-XA̱ʼA̱ NA̱ SÁA̱-INI XÍNI REINO NDIÓXI̱?

9. ¿Ndáaña chítáʼan profecía ña̱ va̱xi nu̱ú Daniel 2:28, 31-35 xíʼin na̱ chíñu náʼnu, ta ama ki̱xáʼa na̱yóʼo xáʼndachíñuna?

9 (Kaʼvi Daniel 2:28, * 31-35). * Tiempo vitin xítoyó ña̱ xínu profecía yóʼo. Ti̱xin iin xa̱ni, ta̱ Nabucodonosor xi̱nira ndáaña kuu ki̱vi̱ nu̱ú ndíʼi, tá xa̱a̱ ná kixáʼa ta̱ Jesús kaʼndachíñura. Na̱ sáa̱-ini xíni ta̱ Jesús kúú na̱ chíñu náʼnu na̱ káʼa̱n Biblia xa̱ʼa̱, ta na̱yóʼo kúú na̱ so̱ndíʼi xáʼndachíñu nu̱ú ñuʼú yóʼo, na̱ chíñu yóʼo ndána̱ʼa̱na iin Imagen ta xa̱ʼa̱ña kúú hierro ña̱ nda̱saka̱ xíʼin nda̱ʼyi̱. Ta ki̱xáʼana íyona tá ni̱xi̱yo Primera Guerra Mundial, tá nda̱kutáʼan na̱ Reino Unido xíʼin na̱ Estados Unidos. Imagen ña̱ xi̱ni ta̱ Nabucodonosor náʼa̱ña u̱vi̱ ña̱ʼa ña̱ ndáyáʼviní ña̱ keʼé na̱ chíñu yóʼo, ta na̱yóʼo síín koona nu̱ú na̱ chíñu na̱ ni̱xi̱yo tá ya̱chi̱.

10. a) ¿Ndáaña káʼa̱n profecía ta̱ Daniel xa̱ʼa̱ na̱ chíñu náʼnu na̱ kúú Reino Unido xíʼin Estados Unidos? b) ¿Ndáaña xíniñúʼu kiʼinyó kuenta xíʼin? (Koto recuadro “ Kuenta koún xíʼin nda̱ʼyi̱”).

10 Ná kotoyó nda̱chun síín íyo na̱ chíñu náʼnu na̱ kúú Reino Unido xíʼin Estados Unidos. Síín íyo na̱ chíñu yóʼo nu̱ú inkaka na̱ chíñu, saáchi xa̱ʼa̱ imagen ña̱ ndána̱ʼa̱na su̱ví xíʼin oro á plata níkuva̱ʼaña, chi ña̱ ku̱ʼva ña̱ ndána̱ʼa̱na kúú hierro ña̱ nda̱saka̱ xíʼin nda̱ʼyi̱. Ta nda̱ʼyi̱ ña̱ káʼa̱nyó xa̱ʼa̱ yóʼo ndána̱ʼa̱ña na̱ yiví (Dan. 2:43, nota). Ndiʼivana kíʼin kuenta ña̱ íxayo̱ʼvi̱ña xíʼin na̱ chíñu yóʼo ña̱ saxínuna ña̱ kúni̱na, saáchi na̱ yiví kúú na̱ ndáka̱xin na̱ kaʼndachíñu nu̱úna, káʼa̱nna xa̱ʼa̱ derecho ña̱ kúúmiína, kéʼéna marcha, ta na̱ káchíñu káʼa̱nna xa̱ʼa̱ derecho ña̱ kúúmiína.

11. ¿Nda̱chun kándíxayó ña̱ xa̱a̱ ndóoyó tiempo nu̱ú ndíʼi?

11 Inka ña̱ chíndeétáʼan xíʼinyó kunda̱a̱-iniyó ña̱ xa̱a̱ síín íyo na̱ chíñu náʼnu yóʼo kúú ña̱ ndána̱ʼa̱na xa̱ʼa̱ imagen ña̱ xi̱ni ta̱ Nabucodonosor. Na̱ chíñu náʼnu na̱ kúú Reino Unido xíʼin Estados Unidos, kúú na̱ so̱ndíʼi káʼa̱n Biblia xa̱ʼa̱. Ña̱yóʼo kúni̱ kachiña, tá ná ndiʼi-xa̱ʼa̱ na̱yóʼo va̱ása kooka inka na̱ chíñu náʼnu nu̱ú ñuʼú yóʼo. Reino Ndióxi̱ sandíʼi-xa̱ʼa̱ña ndiʼi na̱ chíñu na̱ íyo nu̱ú ñuʼú yóʼo ti̱xin ña̱ Armagedón (Apoc. 16:13, 14, 16; 19:19, 20). *

12. ¿Ndáa inkaka ña̱ káʼa̱n profecía ta̱ Daniel xa̱ʼa̱, ta ndáa ki̱ʼva sándi̱ko ña̱yóʼo iniyó?

12 ¿Ndáa ki̱ʼva chíndeétáʼan profecía yóʼo xíʼinyó? Profecía ña̱ ka̱ʼyí ta̱ Daniel náʼa̱ña nu̱úyó ña̱ ndixa ndóoyó tiempo nu̱ú ndíʼi. Xa̱a̱ íyo 2,500 ku̱i̱ya̱ ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ tá ná ndiʼi-xa̱ʼa̱ Babilonia, koo inka ku̱mí na̱ chíñu náʼnu na̱ ixandi̱va̱ʼa xíʼin na̱ ñuu Ndióxi̱. Ta saátu ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ na̱ chíñu náʼnu na̱ kúú Reino Unido xíʼin Estados Unidos kúú na̱ so̱ndíʼi koo. Ña̱yóʼo sándi̱koníña-iniyó saáchi kúnda̱a̱-iniyó ña̱ si̱lóʼo kúma̱ní ta sandíʼi-xa̱ʼa̱ Reino Ndióxi̱ ndiʼi na̱ chíñu na̱ íyo nu̱ú ñuʼú yóʼo, ta iinlá Reino Ndióxi̱ kúú ña̱ kaʼndachíñu nu̱ú ñuʼú yóʼo (Dan. 2:44).

13. ¿Ndáa ta̱ kúú “rey ta̱ u̱na̱” ta saátu “rey ta̱ 10” ta̱ káʼa̱n Apocalipsis 17:9-12 xa̱ʼa̱, ta ndáa ki̱ʼva xa̱a̱ xínu profecía yóʼo?

13 (Kaʼvi Apocalipsis 17:9-12). Ku̱a̱ʼání tu̱ndóʼo ku̱u tá ni̱xi̱yo ña̱ Primera Guerra Mundial tasaá ni̱xi̱nu inka profecía ña̱ káʼa̱n xa̱ʼa̱ ki̱vi̱ nu̱ú ndíʼi. Na̱ chíñu na̱ íyo iníísaá ñuyǐví va̱ása níxikuni̱kana ña̱ koo ku̱a̱chi, xa̱ʼa̱ ña̱kán tá enero ña̱ ku̱i̱ya̱ 1920 ki̱xáʼa íyo ña̱ naní Sociedad de Naciones, soo tá octubre ña̱ ku̱i̱ya̱ 1945 nda̱kunaníña Naciones Unidas. Tu̱ʼun Ndióxi̱ káʼa̱nña xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo ña̱ kúúña “rey ta̱ u̱na̱”. Soo su̱ví iin ña̱ chíñu káʼnu kúúña. Ta íyo ndee̱ña ña̱ kaʼndachíñuña saáchi inka na̱ chíñu chíndeétáʼan xíʼinña. Ta na̱ chíñu na̱ chíndeétáʼan xíʼin ña̱yóʼo kúú na̱ káʼa̱nna xíʼin naní “10 rey”.

14, 15. a) ¿Ndáaña káʼa̱n Apocalipsis 17:3-5 xa̱ʼa̱ Babilonia ña̱ káʼnu? b) ¿Ndáaña ki̱xáʼa kéʼé na̱ yiví na̱ xi̱chindeétáʼan xíʼin na̱ veʼe-ñu̱ʼu vatá?

14 (Kaʼvi Apocalipsis 17:3-5). Jehová ta̱xira ña̱ xi̱ni ta̱ apóstol Juan iin visión, ta̱yóʼo xi̱nira iin ñaʼá ñá kísi̱ xíʼin ku̱a̱ʼání ta̱a, ñá naní “Babilonia ña̱ káʼnu”. Ta ña̱yóʼo kúú ndiʼi veʼe-ñu̱ʼu vatá ña̱ íyo iníísaá ñuyǐví. ¿Ndáa ki̱ʼva xa̱a̱ ku̱a̱ʼa̱n xínu visión ña̱ xi̱ni ta̱ apóstol Juan? Na̱ veʼe-ñu̱ʼu vatá xa̱a̱ ku̱a̱ʼání ku̱i̱ya̱ inkáchi káchíñuna xíʼin na̱ chíñu na̱ íyo ñuyǐví yóʼo, ta na̱ veʼe-ñu̱ʼu vatá yóʼo táxina bendición ndaʼa̱na. Soo si̱lóʼoní kúma̱ní ta Jehová chika̱a̱ra-ini na̱ chíñu ña̱ “keʼéna ña̱ ndákanixi̱níra”. Tándi̱ʼi, ¿ndáaña kuu? Na̱ “10 rey” á na̱ chíñu sandíʼi-xa̱ʼa̱na ndiʼi veʼe-ñu̱ʼu vatá (Apoc. 17:1, 2, 16, 17).

15 ¿Nda̱chun va̱ʼa kúnda̱a̱-iniyó ña̱ si̱lóʼo kúma̱ní ta ndiʼi-xa̱ʼa̱ Babilonia ña̱ káʼnu? Iin ña̱ kivi chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ ndakuiinyó ña̱ pregunta yóʼo kúú ña̱ ndakaʼányó xa̱ʼa̱ tá yu̱ta Éufrates, chi táyóʼo kúú tá xi̱ndaa ñuu Babilonia tá tiempo xi̱naʼá. Apocalipsis káʼa̱nña, ña̱ ndiʼi na̱ yiví na̱ chíndeétáʼan xíʼin Babilonia ña̱ káʼnu, íyona nda̱a̱ táki̱ʼva íyo ti̱kui̱í tá ndáa ña̱yóʼo (Apoc. 17:15). Ta káʼa̱ntuña ña̱ yi̱chi̱ tá ti̱kui̱í yóʼo, ña̱yóʼo kúni̱ kachiña, ña̱ ndiʼi na̱ yiví na̱ chíndeétáʼan xíʼin na̱ veʼe-ñu̱ʼu vatá, va̱ása chindeétáʼankana xíʼinna (Apoc. 16:12). Ña̱ profecía yóʼo xa̱a̱ xínuvaña: ku̱a̱ʼání na̱ yiví xa̱a̱ sándakoona veʼe-ñu̱ʼu vatá ña̱ xi̱ndiku̱nna, ta inkava nu̱ú ndúkúna ña̱ chindeétáʼan xíʼinna ña̱ ya̱ʼana nu̱ú tu̱ndóʼo ña̱ kúúmiína.

16. Tá kúnda̱a̱-iniyó xa̱ʼa̱ profecía ña̱ káʼa̱n xa̱ʼa̱ Naciones Unidas xíʼin Babilonia ña̱ káʼnu, ¿ndáa ki̱ʼva chíndeétáʼanña xíʼinyó?

16 ¿Ndáa ki̱ʼva chíndeétáʼan profecía yóʼo xíʼinyó? Ña̱ ki̱xáʼa íyo na̱ Naciones Unidas ta saátu ña̱ va̱ása chíndeétáʼanka na̱ yiví xíʼin na̱ veʼe-ñu̱ʼu vatá, náʼa̱ña nu̱úyó ña̱ ndixava ndóoyó ki̱vi̱ nu̱ú ndíʼi. Ti̱kui̱í tá ndáa Babilonia ña̱ káʼnu xa̱a̱ ku̱a̱ʼa̱n yíchi̱rá, soo su̱ví xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo ndiʼi-xa̱ʼa̱ña. Nda̱a̱ táki̱ʼva xa̱a̱ ku̱nda̱a̱-iniyó, Jehová chika̱a̱ra-ini na̱ “10 rey” á na̱ chíñu na̱ chíndeétáʼan xíʼin na̱ Naciones Unidas ña̱ “keʼéna ña̱ ndákanixi̱níra xa̱ʼa̱”. Na̱ chíñu iin sana sandíʼi-xa̱ʼa̱na na̱ veʼe-ñu̱ʼu vatá, ta ndakanda̱ní-ini na̱ yiví xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo (Apoc. 18:8-10). * Ndiʼi na̱ yiví kunda̱a̱-ini tá ná ndiʼi-xa̱ʼa̱ Babilonia ña̱ káʼnu, ta nda̱a̱ sana koo tu̱ndóʼo nu̱úyó. Soo miíyó na̱ ndásakáʼnu Jehová íyo u̱vi̱ ña̱ kivi chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ kusi̱í-iniyó. Ña̱ nu̱ú, Babilonia ña̱ káʼnu ña̱ xa̱a̱ ku̱a̱ʼání tiempo sáa̱-ini xíni Jehová, ndiʼi-xa̱ʼa̱ña. Ta ña̱ u̱vi̱, si̱lóʼoní kúma̱ní ña̱ ka̱kuyó (Luc. 21:28).

NÁ KǑO KAKA-INIYÓ XA̱ʼA̱ ÑA̱ KUU CHÍ NU̱ÚNÍNU

17, 18. a) ¿Ndáaña xíniñúʼu keʼéyó ña̱ va̱ʼa kandíxakayó Ndióxi̱? b) ¿Ndáaña sakúaʼayó nu̱ú inka artículo?

17 Ta̱ Daniel ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ ku̱a̱ʼánína kunda̱a̱-ini xa̱ʼa̱ ña̱ nda̱a̱, tasaá kúuva xítoyó tiempo vitin. Saáchi vitin kúnda̱a̱ va̱ʼa iniyó xa̱ʼa̱ profecía ña̱ xínu tiempo vitin (Dan. 12:4, 9, 10). Xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ʼaní xínu profecía yóʼo, chíndeétáʼanña xíʼinyó ña̱ ixato̱ʼóníyó Jehová ta saátu tu̱ʼunra (Is. 46:10; 55:11). Xa̱ʼa̱ ña̱kán ná chika̱a̱yó ndee̱ ña̱ kandíxaníkayó Ndióxi̱. ¿Ndáa ki̱ʼva keʼéyó ña̱yóʼo? Ná chika̱a̱níyó ndee̱ ña̱ kaʼviyó Biblia ta ná chindeétáʼanyó xíʼin inkana ña̱ xa̱a̱na koona migo Jehová. Ta mií Ndióxi̱yó kundaara ndiʼi na̱ kándíxa miíra ta chindeétáʼanra xíʼinna ña̱ va̱ása kundi̱ʼi̱-inina (Is. 26:3).

18 Nu̱ú ña̱ inka artículo sakúaʼayó xa̱ʼa̱ sava profecía ña̱ káʼa̱n xa̱ʼa̱ congregación ña̱ íyo tiempo vitin. Ta kunda̱a̱-iniyó ña̱ va̱ʼaní kítáʼan ña̱yóʼo xíʼin profecía ña̱ káʼa̱n xa̱ʼa̱ ki̱vi̱ nu̱ú ndíʼi. Ta saátu sakúaʼayó xa̱ʼa̱ inkaka ña̱ náʼa̱ nu̱úyó ña̱ xa̱a̱ xáʼndachíñu ta̱ Jesús chí ndiví, ta saátu níʼira yichi̱ nu̱ú na̱ nda̱kúní-ini xíʼinra.

YAA 61 Chika̱a̱ndó ndée natúʼunndó

^ Iin tiempo ña̱ ndáyáʼviní kúú ña̱ ndóoyó vitin. Nda̱a̱ táki̱ʼva ni̱ka̱ʼa̱n ku̱a̱ʼání profecía ña̱ va̱xi nu̱ú Biblia, Reino Ndióxi̱ xa̱a̱ ki̱xáʼaña xáʼndachíñuña. Artículo yóʼo ka̱ʼa̱nña xa̱ʼa̱ sava profecía yóʼo, ta ña̱yóʼo chindeétáʼanña xíʼinyó ña̱ va̱ʼaka kandíxayó Jehová, ña̱ va̱ása kundi̱ʼi̱ní-iniyó, ta kundaa-iniyóra vitin ta saátu chí nu̱únínu.

^ Daniel 4:10-17: “Ña̱yóʼo kúú ña̱ ni̱xa̱níi̱ tá kánduʼíi̱ kísii̱, xi̱nii̱ iin yitu̱n tú níndichi ma̱ʼñú ñuʼú ta súkunnínú. 11 Ta xa̱ʼnu yitu̱n yóʼo ta ndakúní ni̱xa̱a̱nú ku̱unú, ta nda̱a̱ chí ndiví ni̱xa̱a̱ nu̱únú. Ta iníísaá nu̱ú ñuʼú túvi níndichinú. 12 Liviní yu̱ku̱ ndaʼa̱nú, ku̱a̱ʼání ku̱i̱ʼi íyo ndaʼa̱nú ta ndiʼi na̱ yiví ta saátu kití kivi kaxí ña̱ íyo ndaʼa̱nú. Ta tí kití yukú ku̱a̱ʼa̱nrí kundoorí ku̱nda̱tí xa̱ʼa̱nú ta ndiʼi kití tí ndáchí kivi koorí ndaʼa̱nú. Ta ndiʼi na̱ yiví ta saátu kití xi̱xaxí ña̱ íyo ndaʼa̱nú. 13 Tá kánduʼíi̱ kísii̱, ni̱xa̱níi̱ ña̱ xi̱nii̱ iin ta̱ ndáa, iin ta̱ yi̱i̱, ta ta̱yóʼo va̱xinuura chí ndiví. 14 Ta ndeéní ni̱ka̱ʼa̱nra: ‘Kaʼndandó tú yitu̱n yóʼo, kaʼndandó ndaʼa̱nú ta saátu yu̱ku̱ ndaʼa̱nú ta katandó ku̱i̱ʼi ña̱ íyo ndaʼa̱nú. Ta kití tí íyo xa̱ʼa̱nú xíʼin saa tí íyo ndaʼa̱nú ná kunurí ku̱ʼu̱nrí. 15 Soo sandákoondó xa̱ʼa̱nú xíʼin ti̱oʼonú nu̱ú ñuʼú, ta katúnndó xa̱ʼa̱nú xíʼin ka̱a ña̱ hierro xíʼin cobre, ta ná kindo̱onú ma̱ʼñú ku̱ʼu̱. Ta ná ndaxinnú á chiinú xíʼin yúyú ña̱ kóoyo chí ndiví, ta ná koonú xíʼin kití ma̱ʼñú ku̱ʼu̱ ña̱ íyo nu̱ú ñuʼú. 16 Ná nasa̱ma níma̱nú: nu̱úka ña̱ kuumiínú iin níma̱ na̱ yiví, ná kuumiínú iin níma̱ kití, nda̱a̱ ná ya̱ʼa u̱xa̱ tiempo. 17 Ña̱yóʼo kúú ña̱ káʼa̱n na̱ ndáa, ña̱yóʼo kúú ña̱ káʼa̱n na̱ yi̱i̱, ña̱ va̱ʼa ndiʼina ná kunda̱a̱-ini ña̱ ta̱ káʼnuní kúú ta̱ xáʼndachíñu nu̱ú ndiʼi na̱ yiví, ta kivi taxira ña̱ kaʼndachíñu nda̱a̱ ndáaka na̱ kúni̱ miíra, ta nda̱a̱ táxira ña̱ kaʼndachíñu na̱ yiví na̱ vitáníka-ini’”.

^ Koto libro ña̱ naní Kivi koo si̱íún vitin ta saátu chí nu̱únínu, lección 32, punto 4. Saátu ki̱ʼvi nu̱ú jw.org ta koto video ña̱ naní Reino Ndióxi̱ ki̱xáʼaña xáʼndachíñuña tá ku̱i̱ya̱ 1914.

^ Daniel 2:28: “Soo íyo iin Ndióxi̱ ta̱ íyo chí ndiví ta̱ káʼa̱n xa̱ʼa̱ ña̱ íyo se̱ʼé, ta miíra kúú ta̱ káʼa̱n xíʼin ta̱ rey Nabucodonosor xa̱ʼa̱ ña̱ kuu ki̱vi̱ nu̱ú ndíʼi. Ña̱yóʼo kúú ña̱ kúni̱ kachi ña̱ ni̱xa̱níún tá kánduʼún kísi̱ún”.

^ Daniel 2:31-35: “Táta rey, xi̱niún iin imagen káʼnuní. Káʼnuní ña̱yóʼo ta yéʼe̱níña. Ta míí nu̱ún xi̱ndichiña ta ni̱yi̱ʼvíníún tá xi̱niúnña. 32 Ña̱ oro kúú xi̱ní ña̱ imagen yóʼo, kándíkaña xíʼin ndaʼa̱ña kúú plata, ti̱xinña xíʼin xa̱ʼa̱ si̱ʼinña kúú cobre, 33 sa̱ʼndaña kúú hierro ta xa̱ʼa̱ña kúú hierro ña̱ nda̱saka̱ xíʼin nda̱ʼyi̱. 34 Tá xítoún ña̱yóʼo, xa̱ʼndana iin yu̱u̱ chí yuku̱, soo su̱ví na̱ yiví kúú na̱ níxaʼnda ña̱yóʼo, ta ndeéní ka̱niña míí xa̱ʼa̱ ña̱ imagen ña̱ kúú hierro xíʼin nda̱ʼyi̱, ta ña̱yóʼo cha̱chi ndiʼiña. 35 Ta ña̱ hierro, ña̱ nda̱ʼyi̱, ña̱ cobre, ña̱ plata xíʼin ña̱ oro, cha̱chi ndiʼiña ta ndu̱uña xe̱ʼe̱ ta nda̱chíña xíʼin ta̱chí ta ni iinña va̱ása níndo̱o. Ta ña̱ yu̱u̱ yóʼo xa̱ʼnuña ta ndu̱uña iin yuku̱ káʼnu ta nda̱kasiña iníísaá nu̱ú ñuʼú”.

^ Ndani̱ʼíkaún ña̱ káʼa̱n xa̱ʼa̱ profecía ta̱ Daniel nu̱ú tutu La Atalaya 15 tí junio ña̱ ku̱i̱ya̱ 2012, página 14 nda̱a̱ 19.

^ Ndani̱ʼún ña̱ káʼa̱nka xa̱ʼa̱ ña̱ kuu chí nu̱únínu nu̱ú libro ña̱ naní El Reino de Dios ya está gobernando capítulo 21.