Ir al contenido

Ir al índice

ARTÍCULO ÑA̱ KAʼVIYÓ 26

Ña̱ kúʼvi̱-ini Jehová xínira miíyó kúú ña̱ chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ va̱ása yi̱ʼvíyó

Ña̱ kúʼvi̱-ini Jehová xínira miíyó kúú ña̱ chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ va̱ása yi̱ʼvíyó

“Jehová íyora xíʼi̱n, va̱ása yi̱ʼvíi̱” (SAL. 118:6).

YAA 105 “Ndióxi̱ ma̱níra miíyó”

ÑA̱ KA̱ʼA̱NYÓ XA̱ʼA̱ *

1. ¿Ndáaña kivi sayíʼvi miíyó?

 NÁ NDAKANIXI̱NÍYÓ xa̱ʼa̱ ña̱ ndo̱ʼo sava na̱ hermano yóʼo: Ta̱ Néstor xíʼin ñá síʼira ñá María, na̱yóʼo xi̱kuni̱na ku̱ʼu̱nna inka congregación nu̱ú xíniñúʼuna na̱ natúʼun xa̱ʼa̱ Ndióxi̱. * Ña̱kán xi̱niñúʼu sakúaʼana kuniñúʼuna loʼo xu̱ʼún ta xi̱yi̱ʼvína xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo. Ta nda̱kanixi̱nína ña̱ va̱ása si̱í koona tá loʼo xu̱ʼún ná kuumiína. Vitin ná ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ña̱ ndo̱ʼo ta̱ Biniam, ta̱ íyo país nu̱ú va̱ása táxi na̱ yiví natúʼunna xa̱ʼa̱ Ndióxi̱. Tá ni̱xa̱a̱ra ku̱ura testigo Jehová, ku̱nda̱a̱-inira ña̱ kivitu saxóʼvi̱ na̱ yiví ta̱ yóʼova, ta xi̱yi̱ʼvívara xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo. Soo ña̱ xi̱sayíʼviníka-ñaʼá kúú ña̱ kivi keʼé na̱ veʼera xíʼinra tá ná xa̱a̱na kunda̱a̱-inina ña̱ kúúra testigo Jehová. Vitin ná kotoyó ña̱ ndo̱ʼo ñá Valeria, ñáyóʼo iin cáncer ña̱ ndeéní ki̱ʼin-ñaʼá. Ta xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱kuni̱ñá keʼéñá ña̱ káʼa̱n tu̱ʼun Ndióxi̱, ña̱ va̱ása nde̱e ni̱i̱ miíñá, i̱xayo̱ʼvi̱níñá xíʼinñá ndani̱ʼíñá iin doctor ta̱ ndatá miíñá ta va̱ása kuniñúʼura ni̱i̱. Ta xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo xi̱yi̱ʼvíníñá kuviñá.

2. ¿Nda̱chun xíniñúʼu chika̱a̱níyó ndee̱ ña̱ va̱ása yi̱ʼvíníyó?

2 ¿Á xa̱a̱ sava yichi̱ yíʼviún nda̱a̱ táki̱ʼva ndóʼo na̱ xa̱a̱ ni̱ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ yóʼo? Ku̱a̱ʼánívayó ndóʼo ña̱yóʼo. Ña̱kán xíniñúʼu kiʼinníyó kuenta xíʼin ña̱yóʼo, chi kivi ndaka̱xinyó keʼéyó ña̱ʼa ña̱ sakúxíká miíyó nu̱ú Jehová. Chi ña̱yóʼo kúú ña̱ kúni̱ ta̱ Ndi̱va̱ʼa ná keʼéyó, ta̱yóʼo kúni̱ra ña̱ ná yi̱ʼvíníyó ta va̱ása kuniso̱ʼoyó ña̱ káʼa̱n Jehová, tá kúú ña̱ natúʼunyó xíʼin na̱ yiví xa̱ʼa̱ra (Apoc. 12:17). Ndiʼiyó kúnda̱a̱-ini ña̱ íyova ndee̱ ta̱ Ndi̱va̱ʼa ta ndi̱va̱ʼaní-inira. Soo íyo iin ña̱ kivi chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ va̱ása yi̱ʼvíyó nu̱úra. ¿Ndáaña kúúña?

3. ¿Ndáaña chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ va̱ása yi̱ʼvíníyó?

3 Va̱ása kuchiñu ta̱ Ndi̱va̱ʼa sayíʼvira miíyó tá kándíxaníyó ña̱ kúʼvi̱-ini Jehová xínira miíyó ta íyora xíʼinyó (Sal. 118:6). Tá kúú, ta̱ ka̱ʼyí ña̱ Salmo 118 ni̱ya̱ʼara nu̱ú tu̱ndóʼo ña̱ sa̱ndíʼiní-inira. Ku̱a̱ʼání na̱ yiví xi̱sa̱a̱-ini xi̱xiniñaʼá, ta sava na̱yóʼo xi̱kuumií chiñu ña̱ ndáyáʼviní (versículo 9 xíʼin 10). Sava yichi̱ xi̱ndi̱ʼi̱ní-inira (versículo 13). Ta saátu ta̱xi Jehová consejo ndaʼa̱ra (versículo 18). Soo ni ni̱ya̱ʼara nu̱ú ndiʼi ña̱yóʼo ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ va̱ása yíʼvira. ¿Nda̱chun va̱ʼa ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱yóʼo? Saáchi ni ta̱xi Jehová consejo ndaʼa̱ra, soo xi̱kunda̱a̱va-inira ña̱ xi̱kuʼvi̱ní-ini Jehová xi̱xinirara. Ta̱yóʼo xi̱kandíxara ña̱ ni nda̱a̱ ndáaka tu̱ndóʼo ná kixi nu̱úra, Jehová íyo tu̱ʼvara ña̱ chindeétáʼanra xíʼinra (Sal. 118:29).

4. ¿Ndáaña kuchiñuyó ya̱ʼayó nu̱ú tá kándíxayó ña̱ kúʼvi̱-ini Jehová xínira miíyó?

4 Iin tá iin miíyó na̱ ndásakáʼnu Jehová xíniñúʼu kandíxayó ña̱ kúʼvi̱ní-inira xínira miíyó. Chi ña̱yóʼo chindeétáʼanña xíʼinyó ña̱ va̱ása yi̱ʼvíyó nu̱ú u̱ni̱ ña̱yóʼo. Ña̱ nu̱ú: ña̱ yíʼviyó ña̱ va̱ása kuchiñuyó taxiyó ña̱ xíniñúʼu na̱ veʼeyó. Ña̱ u̱vi̱: ña̱ yíʼviyó na̱ yiví. Ta ña̱ u̱ni̱: ña̱ yíʼviyó kuviyó. Na̱ hermano na̱ ni̱ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ nu̱ú párrafo nu̱ú, ku̱chiñuna ni̱ya̱ʼana nu̱ú ña̱ xi̱sayíʼvi miína saáchi ka̱ndíxana ña̱ kúʼvi̱ní-ini Jehová xínirana.

ÑA̱ YÍʼVIYÓ ÑA̱ VA̱ÁSA KUCHIÑUYÓ TAXIYÓ ÑA̱ XÍNIÑÚʼU NA̱ VEʼEYÓ

Iin ta̱ hermano távára ti̱a̱ká xíʼin ta̱ loʼo se̱ʼera ña̱ va̱ʼa xi̱kórarí ta kiʼinra xu̱ʼún kuniñúʼura xíʼin na̱ veʼera. (Koto párrafo 5).

5. ¿Ndáa ña̱ʼa kúú ña̱ kivi sándi̱ʼi̱-ini ta̱ xa̱a̱ ti̱ndaʼa̱? (Koto na̱ʼná ña̱ va̱xi chí sa̱tá tutu yóʼo).

5 Ña̱ ndáyáʼvi nu̱ú ta̱ xa̱a̱ ti̱ndaʼa̱ kúú ña̱ kundaara na̱ veʼera ta taxira ña̱ xíniñúʼuna (1 Tim. 5:8). Tá ta̱ xa̱a̱ ti̱ndaʼa̱ kúún, sana ni̱ndi̱ʼi̱ní-iniún tá ki̱xáʼa ña̱ kue̱ʼe̱ coronavirus, chi nda̱kanixi̱níún ña̱ kindaana chiñu ña̱ kúúmiíún. Ta sana ni̱ndi̱ʼi̱ní-iniún chi nda̱kanixi̱níún ña̱ va̱ása kuchiñún taxiún ña̱ kuxu na̱ veʼún á iin veʼe nu̱ú kundoona. Ta nda̱kanixi̱níún ña̱ tá ná kindaana chiñu ña̱ kúúmiíún, va̱ása kuchiñún ndani̱ʼún inkaña. Ta sana nda̱kanixi̱níún nda̱a̱ táki̱ʼva nda̱kanixi̱ní ta̱ Néstor xíʼin ñá María, ña̱ va̱ása kuchiñu si̱í koún tá ná kuumiíún loʼo xu̱ʼún. Ta ña̱yóʼo kúú ña̱ xíniñúʼu ta̱ Ndi̱va̱ʼa ña̱ sayíʼvira na̱ ndásakáʼnu Ndióxi̱ ña̱ va̱ʼa sandákoona ña̱ ndasakáʼnunara.

6. ¿Ndáaña kúni̱ ta̱ Ndi̱va̱ʼa ná ndakanixi̱níyó?

6 Ta̱ Ndi̱va̱ʼa kúni̱ra ña̱ ná ndakanixi̱níyó ña̱ va̱ása ndíʼi̱-ini Jehová xa̱ʼa̱ iin tá iinyó, ta tá xíniñúʼuyóra ña̱ chindeétáʼanra xíʼinyó ña̱ taxiyó ña̱ xíniñúʼu na̱ veʼeyó, va̱ása íyora ña̱ chindeétáʼanra xíʼinyó. Tá ná kandíxayó ña̱ vatá ña̱ káʼa̱n ta̱ Ndi̱va̱ʼa, nda̱a̱ kivi keʼéyó nda̱a̱ ndáaka ña̱ʼa ña̱ va̱ása kindaana chiñu ña̱ kúúmiíyó, á nda̱a̱ kivi keʼéyó iin chiñu ña̱ sakúxíká miíyó nu̱ú Jehová.

7. ¿Ndáaña káʼa̱n ta̱ Jesús xíʼinyó?

7 Iinlá ta̱ Jesús xíni̱ va̱ʼa ndáa ki̱ʼva íyo yivára. Xa̱ʼa̱ ña̱kán ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱yóʼo: “Yivándó Ndióxi̱ xa̱a̱ xíni̱vara ndáaña xíniñúʼundó tá kúma̱níka ka̱ʼa̱nndó xíʼinra” (Mat. 6:8). Ta ta̱ Jesús xínira ña̱ íyo tu̱ʼva Jehová taxira ña̱ xíniñúʼuyó. Saáchi miíyó na̱ ndásakáʼnu-ñaʼá kúúyó na̱ veʼera. Ta xa̱ʼa̱ ña̱ kúúra ta̱ níʼi yichi̱ nu̱úyó, kivi kandíxayó ña̱ taxira ña̱ xíniñúʼuyó nda̱a̱ táki̱ʼva íyo ña̱ káʼa̱nra nu̱ú 1 Timoteo 5:8 xíʼin na̱ níʼi yichi̱ nu̱ú na̱ veʼe.

Jehová taxira ña̱ xíniñúʼuyó. Ta sana kuniñúʼura na̱ hermano ña̱ taxina ña̱yóʼo ndaʼa̱yó. (Koto párrafo 8). *

8. a) Tá ndákanixi̱níyó ña̱ va̱ása kuchiñuyó taxiyó ña̱ xíniñúʼu na̱ veʼeyó, ¿ndáaña chindeétáʼan xíʼinyó? (Mateo 6:31-33). b) ¿Ndáa ki̱ʼva kundiku̱nyó yichi̱ na̱ matrimonio na̱ va̱xi nu̱ú na̱ʼná yóʼo?

8 Tá kándíxayó ña̱ kúʼvi̱-ini Jehová xínira miíyó ta saátu na̱ veʼeyó, va̱ása kaka-iniyó ña̱ taxiva Jehová ña̱ xíniñúʼuyó (kaʼvi Mateo 6:31-33). Ta xa̱ʼa̱ ña̱ kúʼvi̱-ini Jehová xínira miíyó kúú ña̱ táxira ña̱ xíniñúʼuyó, ta ku̱a̱ʼáníva ña̱yóʼo táxira ndaʼa̱yó. Tá i̱xava̱ʼa Jehová ñuʼú yóʼo, va̱ása ní ixava̱ʼara loʼo kuití ña̱ʼa ña̱ chindeétáʼan xíʼinyó kutakuyó. Chi xa̱ʼa̱ ña̱ kúʼvi̱ní-inira xínira miíyó ku̱a̱ʼání ña̱ʼa i̱xava̱ʼara nu̱ú ñuʼú yóʼo ña̱ va̱ʼa kusi̱í-iniyó (Gén. 2:9). Ta ni loʼoní ña̱ʼa kúúmiíyó ña̱ kuxuyó ki̱vi̱ tá ki̱vi̱, ná taxiyó tíxa̱ʼvi ndaʼa̱ Jehová xa̱ʼa̱ ña̱ kúúmiíyó ña̱yóʼo. Ndiʼi tiempo íyo Jehová xíʼinyó ta táxira ña̱ xíniñúʼuyó ki̱vi̱ tá ki̱vi̱ (Mat. 6:11). Ta ná ndakaʼányó chi ku̱a̱ʼáníkava ña̱ʼa taxi Jehová ndaʼa̱yó chí nu̱únínu nu̱ú ña̱ kúúmiíyó vitin. Ta ña̱yóʼo kúú ña̱ ku̱nda̱a̱-ini ta̱ Néstor xíʼin ñá María (Is. 65:21, 22).

9. ¿Ndáaña sákuaʼún xíʼin ña̱ ke̱ʼé ta̱ Néstor ta saátu ñá María?

9 Ta̱ Néstor xíʼin ñá María chí Colombia ndóona, ta na̱yóʼo kǒo ña̱ʼa níxi̱kuma̱ní nu̱úna, chi ni̱xi̱yo veʼena ta saátu xi̱kuumiína iin chiñu nu̱ú va̱ʼaní xi̱chaʼvínana. Na̱yóʼo káchina: “Xi̱kuni̱ndi̱ loʼoka ña̱ʼa kuumiíndi̱ ña̱ va̱ʼa kooka tiempo nu̱úndi̱ natúʼunndi̱ xa̱ʼa̱ Ndióxi̱, soo xi̱yiʼvíndi̱ kuumiíndi̱ loʼo ña̱ʼa ta nda̱kanixi̱níndi̱ ña̱ va̱ása si̱íka koondi̱”. ¿Ndáaña chi̱ndeétáʼan xíʼinna ña̱ va̱ása yi̱ʼvína keʼéna ña̱yóʼo? Iin ña̱ chi̱ndeétáʼan xíʼinna kúú ña̱ nda̱kanixi̱nína xa̱ʼa̱ ndiʼi yichi̱ ña̱ ni̱na̱ʼa̱ Jehová ña̱ va̱ʼaní-inira xíʼinna. Xa̱ʼa̱ ña̱ ka̱ndíxana ña̱ kundaa Jehová miína ndiʼi tiempo, sa̱ndákoona chiñu ña̱ xi̱kuumiína nu̱ú va̱ʼaní xi̱chaʼvinana. Ta saátu ni̱xi̱kóna veʼena ta nda̱kiʼinna ku̱a̱ʼa̱nna koona inka ñuu nu̱ú kúma̱níka na̱ natúʼun xa̱ʼa̱ Ndióxi̱. Ná kotoyó ndáaña káʼa̱nna xa̱ʼa̱ ña̱ nda̱kaxinna ke̱ʼéna. Ta̱ Néstor káchira: “Kíʼinndi̱ kuenta ndáa ki̱ʼva xínu tu̱ʼun ña̱ va̱xi nu̱ú Mateo 6:33. Saáchi kǒo ña̱ʼa kúma̱ní nu̱úndi̱ ta si̱íka íyondi̱ vitin”.

ÑA̱ YÍʼVIYÓ NA̱ YIVÍ

10. ¿Nda̱chun ku̱a̱ʼání na̱ yiví yíʼvina ña̱ kéʼé inkana?

10 Nda̱a̱ tá tiempo tá i̱xaso̱ʼo ta̱ Adán xíʼin ñá Eva nu̱ú Jehová, nda̱a̱ saá ki̱xáʼa na̱ yiví íxandi̱va̱ʼana xíʼin inkana (Ecl. 8:9). Tá kúú, íyo sava na̱ yiví va̱ása nda̱kú íyo ña̱ kéʼéna, savana xáʼnína, káʼa̱n-ndi̱va̱ʼana, ta íyo savatuna íxandi̱va̱ʼana xíʼin na̱ káʼvi xíʼinna escuela, ta saátu íxandi̱va̱ʼana xíʼin na̱ veʼena. Ña̱kán ku̱a̱ʼání na̱ yiví yíʼvina xa̱ʼa̱ ña̱ kéʼé inkana. ¿Ndáa ki̱ʼva xíniñúʼu ta̱ Ndi̱va̱ʼa ña̱yóʼo ña̱ sayíʼvira miíyó?

11, 12. Ña̱ yíʼviyó na̱ yiví, ¿ndáa ki̱ʼva xíniñúʼu ta̱ Ndi̱va̱ʼa ña̱yóʼo ña̱ sayíʼvira miíyó?

11 Ta̱ Ndi̱va̱ʼa kivi kuniñúʼura na̱ yiví ña̱ sayíʼvina miíyó, tasaá va̱ása natúʼunkayó xa̱ʼa̱ Ndióxi̱ á ña̱ saxínuyó inkaka chiñu ña̱ táxira ndaʼa̱yó. Ta saátu chíka̱a̱ra-ini na̱ chíñu ña̱ ná va̱ása taxikana natúʼunyó xa̱ʼa̱ Ndióxi̱ ta saátu ixandi̱va̱ʼana xíʼinyó (Luc. 21:12; Apoc. 2:10). Nu̱ú ñuyǐví ña̱ xáʼndachíñu ta̱ Ndi̱va̱ʼa yóʼo, ku̱a̱ʼání na̱ yiví káʼa̱nna ña̱ va̱ása va̱ʼa á káʼa̱nna ña̱ vatá xa̱ʼa̱ na̱ ndásakáʼnu Jehová. Ta sava na̱ yiví na̱ kándíxa ña̱ vatá yóʼo, kivi kixáʼana kusi̱kindaana miíyó ta nda̱a̱ ixandi̱va̱ʼana xíʼinyó (Mat. 10:36). Ña̱kán va̱ása ndákanda̱-iniyó tá sáxo̱ʼvi̱ ta̱ Ndi̱va̱ʼa na̱ ndásakáʼnu Ndióxi̱, saáchi nda̱a̱ tá siglo nu̱ú ke̱ʼéra ña̱yóʼo (Hech. 5:27, 28, 40).

Ni kúndasí na̱ veʼeyó xínina miíyó. Jehová va̱ása sandákoora ña̱ kuʼvi̱-inira kunira miíyó. (Koto párrafo 12 nda̱a̱ 14). *

12 Su̱ví nda̱saa ña̱ kéʼé na̱ chíñu kúú ña̱ xíniñúʼu ta̱ Ndi̱va̱ʼa ña̱ sayíʼvira miíyó. Chi xíniñúʼutura na̱ veʼeyó na̱ va̱ása kúú testigo ña̱ sayíʼvira miíyó. Tá kúú, kivi yi̱ʼvíyó ndáaña ka̱ʼa̱nna xíʼinyó tá ná xa̱a̱yó kooyó testigo Jehová. Ta savayó yíʼviníkayó nu̱ú ña̱yóʼo nu̱úka ña̱ ixandi̱va̱ʼana xíʼinyó. Ta xa̱ʼa̱ ña̱ kúʼvi̱ní-iniyó xíniyó na̱ veʼeyó, kúni̱yó ña̱ ná xa̱a̱na sakúaʼana xa̱ʼa̱ Jehová ta kuʼvi̱-inina kuninara. Ña̱kán tá káʼa̱n na̱ veʼeyó ña̱ va̱ása va̱ʼa xa̱ʼa̱ Jehová ta saátu xa̱ʼa̱ na̱ ñuura, ndákavaní-iniyó. Soo sava na̱ veʼeyó na̱ xi̱sasi nu̱úyó ña̱ ndasakáʼnuyó Jehová, tá yáʼa tiempo xáa̱na sákuaʼana xa̱ʼa̱ra. Ña̱kán tá iin na̱ veʼeyó va̱ása kúni̱kana kunina miíyó, ¿ndáaña kivi keʼéyó?

13. ¿Nda̱chun xíniñúʼu kandíxaníyó ña̱ kúʼvi̱-ini Jehová xínira miíyó tá va̱ása xíín na̱ veʼeyó kunina miíyó? (Salmo 27:10).

13 Liviní tu̱ʼun va̱xi nu̱ú Salmo 27:10 * ta sándi̱koní ña̱yóʼo iniyó (kaʼviña). Tá kándíxayó ña̱ kúʼvi̱ní-ini Jehová xínira miíyó, ña̱yóʼo chindeétáʼanña xíʼinyó ña̱ va̱ása yi̱ʼvíyó ni sáa̱-ini inkana xínina miíyó. Ta kándíxayó ña̱ ku̱a̱ʼání ña̱ va̱ʼa taxira ndaʼa̱yó tá ndakú íyo iniyó xíʼinra. Jehová taxira ña̱ xíniñúʼuyó, sandíkora-iniyó ta saátu taxira ña̱ sákuaʼayó xa̱ʼa̱ra, iinlá miíra kúú ta̱ kivi taxi ndiʼi ña̱yóʼo ndaʼa̱yó. Ta ta̱ Biniam ta̱ ni̱ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ nu̱ú párrafo 1 kunda̱a̱-inira ña̱ saá íyoña.

14. ¿Ndáaña sákuaʼayó xíʼin ña̱ ndo̱ʼo ta̱ Biniam?

14 Ta̱ Biniam chi̱ka̱a̱-inira koora testigo Jehová ni xi̱kunda̱a̱-inira ña̱ ixandi̱va̱ʼa na̱ chíñu xíʼinra. Ta̱yóʼo káchira: “Ndeéníka i̱xandi̱va̱ʼa na̱ chíñu xíʼi̱n nu̱úka ña̱ nda̱kanixi̱níi̱ keʼéna xíʼi̱n. Soo ña̱ xi̱yiʼvíníkai̱ nu̱ú kúú ña̱ ixandi̱va̱ʼa na̱ veʼi̱ xíʼi̱n. Ta xi̱yiʼvíníi̱ ña̱ sandákavai̱-ini yivái̱ ta saátu xi̱yiʼvíníi̱ ña̱ va̱ása ixato̱ʼóka na̱ veʼi̱ yi̱ʼi̱ tá ná xa̱i̱ koi̱ testigo Jehová”. ¿Ndáaña chi̱ndeétáʼan xíʼinra ña̱ va̱ása yi̱ʼvíkara? Iin ña̱ chi̱ndeétáʼan xíʼinra kúú ña̱ xi̱kandíxara ña̱ kúʼvi̱ní-ini Jehová xínirara, ta ndiʼi tiempo ndáa Jehová na̱ kúʼvi̱ní-ini xíniñaʼá. Ta̱ Biniam káchira: “Ki̱xáʼíi̱ ndákanixi̱níi̱ ndáa ki̱ʼva chíndeétáʼan Jehová xíʼin sava na̱ hermano na̱ kúma̱ní xu̱ʼún ndaʼa̱, saátu ndáa ki̱ʼva chíndeétáʼanra xíʼin sava na̱ hermano na̱ kúndasína xínina, ta saátu na̱ íxandi̱va̱ʼana xíʼin. Ta xi̱kunda̱a̱-inii̱ ña̱ tá xíʼin ndinuʼu-inii̱ kándíxai̱ Jehová ku̱a̱ʼání ña̱ va̱ʼa taxira ndaʼíi̱. Ku̱a̱ʼání yichi̱ xi̱chika̱a̱na yi̱ʼi̱ veʼeka̱a ta xi̱ ixandi̱va̱ʼana xíʼi̱n. Tá xi̱ndoʼi̱ ña̱yóʼo xi̱kiʼi̱n kuenta ña̱ tá nda̱kúní íyo iniyó xíʼin Jehová, ta̱yóʼo chindeétáʼanra xíʼinyó”. Ta xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱ndaaní-ini ta̱ Biniam Jehová, nda̱a̱ táki̱ʼva ni̱xi̱yo yivára saá ni̱xi̱yora nu̱úra, ta nda̱a̱ táki̱ʼva ni̱xi̱yo na̱ veʼe miíra saá ni̱xi̱yo na̱ hermano nu̱úra.

ÑA̱ YÍʼVIYÓ KUVIYÓ

15. ¿Nda̱chun yíʼviyó kuviyó?

15 Tu̱ʼun Ndióxi̱ káʼa̱nña xa̱ʼa̱ ña̱ xíʼi̱yó, ña̱ nda̱a̱ táki̱ʼva íyo contrayó saá íyo ña̱yóʼo (1 Cor. 15:25, 26). Ña̱kán, ña̱ ndakanixi̱níyó kuviyó kivi sandíʼi̱níña iniyó, saáchi sana miíyó á iin na̱ veʼeyó ndeéní ndóʼona. ¿Nda̱chun yíʼviyó tá ndákanixi̱níyó ña̱ xa̱a̱yó kuviyó? Saáchi mií Jehová chi̱kaa̱ra-iniyó ña̱ kuni̱yó kutakuyó ndiʼi tiempo (Ecl. 3:11). Ta iin ña̱ va̱ʼava kúú ña̱ yi̱ʼvíyó kuviyó, saáchi ña̱yóʼo kivi chindeétáʼanña xíʼinyó ña̱ kiʼinníyó kuenta xíʼin ña̱ xíxiyó, ña̱ keʼéyó ejercicio, ña̱ kiʼinníyó kuenta xíʼin ña̱ kéʼéyó ña̱ va̱ʼa kǒo ña̱ kundoʼoyó, ta saátu ku̱ʼu̱nyó nu̱ú doctor ta koʼoyó ta̱tán ña̱ xíniñúʼu koʼoyó.

16. Ña̱ yíʼviyó kuviyó, ¿ndáa ki̱ʼva xíniñúʼu ta̱ Ndi̱va̱ʼa ña̱yóʼo ña̱ sayíʼvira miíyó?

16 Ta̱ Ndi̱va̱ʼa kúnda̱a̱-inira ña̱ ndáyáʼviní ña̱ tákuyó nu̱úyó. Ña̱kán káʼa̱nra ña̱ nda̱a̱ kivi sandákooyó ña̱ ndasakáʼnuyó Jehová ña̱ va̱ʼa kutakuyó (Job 2:4, 5). Soo su̱ví ña̱ nda̱a̱ kúú ña̱ káʼa̱nra xa̱ʼa̱yó. Ta̱ Ndi̱va̱ʼa kúúmiívara ndee̱ ña̱ kuniñúʼura nda̱a̱ ndáaka ña̱ʼa ña̱ kaʼníra miíyó, ta xíʼin ña̱yóʼo sáyi̱ʼvíra miíyó ña̱ va̱ʼa sandákooyó ña̱ ndasakáʼnuyó Jehová (Heb. 2:14, 15). Ña̱kán, sava yichi̱ ta̱ Ndi̱va̱ʼa kivi kuniñúʼura na̱ yiví ña̱ ka̱ʼa̱nna xíʼinyó ña̱ tá va̱ása sándakooyó ña̱ ndasakáʼnuyó Jehová, kaʼnína miíyó. Á kivi kundoʼoyó iin tu̱ndóʼo ta ta̱ Ndi̱va̱ʼa kivi kuniñúʼura na̱ doctor á na̱ veʼeyó na̱ va̱ása kúú testigo Jehová ña̱ ixandúxana xíʼinyó ña̱ nde̱e ni̱i̱ miíyó, tasaá ya̱ʼandosóyó ley Ndióxi̱. Á sanatu ka̱ʼa̱n inkana xíʼinyó ña̱ ná kuniñúʼuyó ta̱tán ña̱ kǒo kútóo Ndióxi̱ ná kuniñúʼuyó.

17. Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi Romanos 8:37-39, ¿nda̱chun va̱ása xíniñúʼu yi̱ʼvíyó ña̱ kuviyó?

17 Nda̱a̱ ni iinyó va̱ása kúni̱yó kuviyó, soo kúnda̱a̱-iniyó ña̱ tá ná kixaa̱ iin ki̱vi̱ ña̱ kuviyó, Jehová va̱ása sandákoora ña̱ kuʼvi̱-inira kunira miíyó (kaʼvi Romanos 8:37-39). Ndiʼi na̱ migo Jehová na̱ xa̱a̱ ni̱xi̱ʼi̱ ndákaʼánvara xa̱ʼa̱na, ta nda̱a̱ táki̱ʼva íyo na̱ táku saá íyona nu̱úra (Luc. 20:37, 38). Kúni̱níra sandátakurana (Job 14:15). Xa̱ʼa̱ ña̱kán ta̱xira se̱ʼera ni̱xi̱ʼi̱ra xa̱ʼa̱yó ña̱ va̱ʼa ni̱ʼiyó ña̱ kutakuyó ndiʼi tiempo (Juan 3:16). Ndiʼiyó xíni̱ ña̱ kúʼvi̱-ini Jehová xínira miíyó ta ndáara miíyó. Xa̱ʼa̱ ña̱kán tá kíʼinyó kue̱ʼe̱ á tá kúni̱na kaʼnína miíyó, va̱ása sandákooyó ña̱ ndasakáʼnuyóra. Chi ña̱ kéʼéyó kúú ña̱ káʼa̱nyó xíʼinra ña̱ ná sandíkora-iniyó, ña̱ ná taxira ña̱ ndíchi ndaʼa̱yó, ta saátu ná taxira ndee̱ ndaʼa̱yó ña̱ ndakú koo iniyó. Ta ña̱yóʼo kúú ña̱ ke̱ʼé ñá Valeria xíʼin yiíñá (Sal. 41:3).

18. ¿Ndáaña sákuaʼún xíʼin ña̱ ndo̱ʼo ñá Valeria?

18 Tá kúúmií ñá Valeria 35 ku̱i̱ya̱ñá na̱ doctor ni̱ka̱ʼa̱nna xíʼinñá ña̱ kúúmiíñá iin cáncer ña̱ ndeéní, ta loʼoní na̱ yiví kíʼin táʼan ña̱ cáncer yóʼo. Soo xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱kunda̱a̱-iniñá ña̱ kúʼvi̱ní-ini Jehová xínirañá chi̱ndeétáʼan xíʼinñá ña̱ va̱ása yi̱ʼvíñá kuviñá. Ñáyóʼo káchiñá: “Nda̱kanda̱ní-inindi̱ tá ku̱nda̱a̱-inindi̱ ña̱ kúúmiíi̱ ña̱ kue̱ʼe̱ yóʼo. Ta na̱ doctor ni̱ka̱ʼa̱nna xíʼinndi̱ ña̱ va̱ása kivi keʼéndi̱ inka ña̱ʼa chi iinlá ña̱ kivi keʼéndi̱ kúú ña̱ ndatána yi̱ʼi̱. Ku̱a̱ʼání nu̱ú na̱ doctor ni̱xa̱ʼi̱n soo ndiʼina ni̱ka̱ʼa̱nna xíʼi̱n ña̱ xíniñúʼu kuniñúʼuna ni̱i̱ ña̱ va̱ʼa ndatána yi̱ʼi̱. Ni̱yi̱ʼvínívai̱, soo xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱kunii̱ kuniso̱ʼi̱ ña̱ káʼa̱n Ndióxi̱, va̱ása nítaxii̱ ndataánna ni̱i̱ yi̱ʼi̱. Saáchi xa̱a̱ ku̱a̱ʼání tiempo náʼa̱ Jehová ña̱ kúʼvi̱ní-inira xínira yi̱ʼi̱, ta vitin kúú ña̱ xíniñúʼu na̱ʼi̱ ña̱ nda̱kú íyo inii̱ xíʼinra ta kúʼvi̱-inii̱ xínii̱ra. Tá xi̱ka̱ʼa̱n na̱ doctor xíʼi̱n ña̱ ku̱a̱ʼa̱n xáʼnuka kue̱ʼe̱ kúúmiíi̱, xi̱chikai̱ ndee̱ ña̱ nda̱kúka koo inii̱ xíʼin Jehová, tasaá sakúsi̱íi̱-inira nu̱úka ña̱ keʼíi̱ ña̱ kúni̱ ta̱ Ndi̱va̱ʼa. Tá ni̱ya̱ʼa tiempo nda̱ni̱ʼíi̱ iin ta̱ doctor ta̱ nda̱tá yi̱ʼi̱ ta kǒo ni̱i̱ níxiniñúʼura, ta kǒoví ña̱ níndoʼi̱. Ndóʼokavai̱ kue̱ʼe̱ yóʼo, soo Jehová chíndeétáʼanra xíʼi̱n, ta saátu táxira ña̱ xíniñúʼundi̱. Ta semana ña̱ ka̱ʼvindi̱ artículo ña̱ naní ‘Afrontemos con valentía los golpes de la vida’, * va̱ʼaní chi̱ndeétáʼan artículo yóʼo xíʼinndi̱. Saáchi tá ni̱ya̱ʼa loʼo ki̱vi̱, ni̱ka̱ʼa̱nna xíʼinndi̱ ña̱ kúúmiíi̱ cáncer. Ku̱a̱ʼání yichi̱ ka̱ʼvindi̱ artículo yóʼo ta va̱ása nísandákoondi̱ ku̱ʼu̱nndi̱ reunión ni ña̱ natúʼunndi̱ xíʼin na̱ yiví. Ña̱yóʼo va̱ʼaní chi̱ndeétáʼanña xíʼinndi̱ ña̱ vií koo ña̱ ndaka̱xinndi̱ keʼéndi̱”.

NÁ CHIKA̱A̱YÓ NDEE̱ ÑA̱ VA̱ÁSA YI̱ʼVÍYÓ

19. ¿Ndáaña xa̱a̱ ku̱nu̱mí kuu?

19 Iníísaá nu̱ú ñuʼú íyo na̱ ndásakáʼnu Jehová ta kúchiñuna yáʼana nu̱ú nda̱a̱ ndáaka tu̱ndóʼo ña̱ va̱xi nu̱úna, chi mií Jehová chíndeétáʼan xíʼinna (1 Ped. 5:8, 9). Ta saátu yóʼó kuchiñún ya̱ʼún nu̱ú ña̱ sáxo̱ʼvi̱ yóʼó. Chi si̱lóʼoní kúma̱ní ta Jehová ka̱ʼa̱nra xíʼin ta̱ Jesús ta saátu xíʼin na̱ kaʼndachíñu xíʼinra ña̱ ná sandíʼi-xa̱ʼa̱na ndiʼi ña̱ va̱ása va̱ʼa kéʼé ta̱ Ndi̱va̱ʼa (1 Juan 3:8). Ta tá ná ndiʼi kuu ña̱yóʼo, ndiʼi na̱ ndásakáʼnu Ndióxi̱ na̱ kundoo nu̱ú ñuʼú yóʼo, kǒo nda̱a̱ ni iin ña̱ʼa sayíʼvi miína (Is. 54:14; Miq. 4:4). Ta nani ndátuyó ná kixaa̱ ña̱ ki̱vi̱ yóʼo, ná chika̱a̱yó ndee̱ ña̱ ndakú koo iniyó ta va̱ása yi̱ʼvíyó.

20. ¿Ndáaña chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ va̱ása yi̱ʼvíyó?

20 Xíniñúʼu kandíxaníyó ña̱ kúʼvi̱ní-ini Jehová xínira na̱ ndásakáʼnu-ñaʼá ta ndáarana. ¿Ndáaña chindeétáʼan xíʼinyó? Iin ña̱ chindeétáʼan xíʼinyó kúú ña̱ ndakanixi̱níyó ndáa ki̱ʼva xa̱a̱ ndáa Jehová na̱ káchíñu nu̱úra, ta saátu natúʼunyó xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo xíʼin inkana. Ta ná kotoyó ndáa ki̱ʼva xa̱a̱ chíndeétáʼanra xíʼinyó ña̱ yáʼayó nu̱ú tu̱ndóʼo ña̱ sándi̱ʼi̱ní-iniyó. Ta ná ndakaʼányó chi mií Jehová chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ kuchiñuyó ya̱ʼayó nu̱ú ña̱ sáyi̱ʼví miíyó (Sal. 34:4).

YAA 129 Ndakúní íyo iniyó

^ Iin ña̱ va̱ʼava kúú ña̱ yi̱ʼvíyó chi ña̱yóʼo chindeétáʼanña xíʼinyó nu̱ú ña̱ kivi kundoʼoyó. Soo tá va̱ása kíʼinyó kuenta xíʼin ña̱ yíʼviyó, ku̱a̱ʼání ña̱ kivi kundoʼoyó. ¿Nda̱chun? Saáchi ta̱ Ndi̱va̱ʼa kivi kuniñúʼura ña̱yóʼo ña̱ va̱ása vií koo ña̱ ndaka̱xinyó keʼéyó. Ña̱kán xíniñúʼu chika̱a̱níyó ndee̱ ña̱ va̱ása yi̱ʼvíníyó. Ta iin ña̱ chindeétáʼan xíʼinyó kúú ña̱ kandíxayó ña̱ íyo Jehová xíʼinyó ta kúʼvi̱ní-inira xínira miíyó, ta ña̱yóʼo kúú ña̱ sakúaʼayó nu̱ú artículo yóʼo.

^ Na̱sama sava ki̱vi̱na.

^ Salmo 27:10: “Ni ná sandákoo yivái̱ á siʼíi̱ yi̱ʼi̱, Jehová kúú ta̱ kiʼin kuenta xíʼi̱n”.

^ ÑA̱ KÁʼA̱N XA̱ʼA̱ NA̱ʼNÁ: Iin ta̱ hermano xíʼin ñá síʼira ku̱a̱ʼa̱nna taxina ña̱ kuxu iin ñá hermana xíʼin na̱ veʼeñá.

^ ÑA̱ KÁʼA̱N XA̱ʼA̱ NA̱ʼNÁ: Na̱ yivá iin ta̱ hermano va̱ása xíínna ña̱ koora testigo Jehová, soo kándíxara ña̱ mií Jehová chindeétáʼan xíʼinra.