Ir al contenido

Ir al índice

ARTÍCULO ÑA̱ KA̱ʼVIYÓ 24

Kǒo na̱ íxakáʼnu-ini nda̱a̱ táki̱ʼva íxakáʼnu-ini Jehová xa̱ʼa̱yó

Kǒo na̱ íxakáʼnu-ini nda̱a̱ táki̱ʼva íxakáʼnu-ini Jehová xa̱ʼa̱yó

“Saáchi miíún Jehová, va̱ʼaní-iniún ta íyo tu̱ʼvaún ña̱ koo káʼnu-iniún xa̱ʼa̱ na̱ yiví; ta ndixaní kúʼvi̱-iniún xíniún na̱ káʼa̱n xíʼún” (SAL. 86:5).

YAA 42 Ña̱ káʼa̱n na̱ ndásakáʼnu Ndióxi̱

ÑA̱ KA̱ʼA̱NYÓ XA̱ʼA̱ *

1. ¿Ndáaña ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ rey Salomón nu̱ú Eclesiastés 7:20?

 TA̱ REY Salomón ka̱chira: “Nu̱ú ñuʼú yóʼo kǒo na̱ va̱ʼaní íyo ña̱ kéʼé á na̱ nda̱kúní-ini, saáchi ndiʼivana kíʼvi ku̱a̱chi” (Ecl. 7:20). Ta ña̱ nda̱a̱ní kúú ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra, saáchi ndiʼivayó kúúyó na̱ yiví ku̱a̱chi (1 Juan 1:8). Ña̱kán ndiʼiyó kúni̱yó ña̱ ná ixakáʼnu-ini Ndióxi̱ xa̱ʼa̱yó, ta saátu ná ixakáʼnu-ini inkana xa̱ʼa̱yó.

2. ¿Ndáaña ndóʼoyó tá íxakáʼnu-ini iin na̱ migoyó xa̱ʼa̱yó?

2 ¿Á xa̱a̱ sáa̱ iin na̱ migoyó xíʼinyó xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼéyó á ni̱ka̱ʼa̱nyó iin ña̱ va̱ása va̱ʼa xíʼinna? Ndiʼivayó xa̱a̱ ndóʼo ña̱yóʼo. Ta xa̱ʼa̱ ña̱ kúni̱yó ña̱ ná ndakutáʼan viína xíʼinyó ndúkúyó ña̱ káʼnu-ini nu̱úna. ¿Ndáaña ndo̱ʼoyó tá i̱xakáʼnu-inina xa̱ʼa̱yó? Va̱ʼaníva ku̱niyó ta ku̱si̱íní-iniyó.

3. ¿Ndáaña sakúaʼayó nu̱ú artículo yóʼo?

3 Ndiʼivayó kúni̱yó ña̱ viíní ná kutáʼan Jehová xíʼinyó, soo ku̱a̱ʼání yichi̱ kéʼéyó á káʼa̱nyó ña̱ va̱ása kútóora. Ña̱kán vitin sakúaʼayó, ¿nda̱chun kivi kandíxayó ña̱ kúni̱vara ixakáʼnu-inira xa̱ʼa̱yó? ¿Nda̱chun káʼa̱nyó ña̱ síín íyo ña̱ íxakáʼnu-ini Jehová xa̱ʼa̱yó nu̱ú ña̱ íxakáʼnu-ini na̱ yiví xa̱ʼa̱yó? Ta, ¿ndáana íxakáʼnu-ini Ndióxi̱ xa̱ʼa̱?

KÚNI̱VA JEHOVÁ IXAKÁʼNU-INIRA XA̱ʼA̱YÓ

4. ¿Nda̱chun va̱ʼa xíni̱yó ña̱ kúni̱va Jehová ixakáʼnu-inira xa̱ʼa̱yó?

4 Jehová káʼa̱nra xíʼinyó nu̱ú tu̱ʼunra ña̱ kúni̱ra ixakáʼnu-inira xa̱ʼa̱yó. Tá kúú, nu̱ú yuku̱ Sinaí ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin ta̱ Moisés ndáa ki̱ʼva íyora. Ta iin ángel xi̱niñúʼura ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱yóʼo: “Jehová, Jehová, iin Ndióxi̱ ta̱ íxakáʼnu-ini xa̱ʼa̱ na̱ yiví ta kúndáʼvi-inira xínirana, kúee íyo inira, ndiʼi tiempo ndixaní kúʼvi̱-inira xínirana ta nda̱kúní íyo inira, ta náʼa̱ra ña̱ ndixaní kúʼvi̱-inira xínira ku̱a̱ʼání na̱ yiví, íxakáʼnu-inira xa̱ʼa̱ ña̱ kéʼéna xíʼin xa̱ʼa̱ ku̱a̱china” (Éx. 34:6, 7). Jehová kúʼvi̱ní-inira xínira miíyó ta kúndáʼviní-inira xínira miíyó, ta íyo tu̱ʼvara ña̱ ixakáʼnu-inira xa̱ʼa̱yó tá ndixa ndándikó-iniyó (Neh. 9:17; Sal. 86:15).

Kúnda̱a̱tu-ini Jehová ndáa ki̱ʼva xa̱ʼnuyó, xa̱ʼa̱ ña̱kán íyoyó táki̱ʼva íyoyó. (Koto párrafo 5).

5. Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi Salmo 103:13, 14, ¿ndáaña kéʼé Jehová xíʼinyó xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ʼaní xíni̱ra miíyó?

5 Jehová kúú ta̱ i̱xava̱ʼa miíyó ña̱kán va̱ʼaní xíni̱ra miíyó. Ta̱yóʼo va̱ʼaní xíni̱ra iin tá iin na̱ yiví, ¿á va̱ása ndákanda̱-iniyó xíʼin ña̱yóʼo? (Sal. 139:15-17). Ña̱kán kúnda̱a̱va-inira ndáaña íxayo̱ʼvi̱ xíʼinyó chi na̱ yiví ku̱a̱chi kúúyó. Ta kúnda̱a̱tu-inira ndáa ki̱ʼva xa̱ʼnuyó, xa̱ʼa̱ ña̱kán íyoyó táki̱ʼva íyoyó. ¿Ndáaña kéʼé Jehová xa̱ʼa̱ ña̱ kúnda̱a̱-inira ndáa ki̱ʼva íyoyó? Íxakáʼnu-inira xa̱ʼa̱yó (Sal. 78:39; kaʼvi Salmo 103:13, 14). *

6. ¿Ndáa ki̱ʼva ni̱na̱ʼa̱ Jehová ña̱ kúni̱ra ixakáʼnu-inira xa̱ʼa̱yó?

6 Xa̱a̱ ni̱na̱ʼa̱ Jehová ña̱ kúni̱ra ixakáʼnu-inira xa̱ʼa̱yó. Ta kúnda̱a̱-inira ña̱ ndiʼiyó kúúyó na̱ yiví ku̱a̱chi, ta xíʼi̱yó xa̱ʼa̱ chiʼña ña̱ sa̱ndákoo ta̱ Adán (Rom. 5:12). Ta xi̱kunda̱a̱-inira ña̱ kǒo nda̱a̱ ni iin ña̱ kivi keʼéyó ña̱ va̱ʼa sa̱ñáyó ndaʼa̱ chiʼña ña̱ sa̱ndákoo ta̱ Adán ndaʼa̱yó (Sal. 49:7-9). Soo xa̱ʼa̱ ña̱ ku̱ndáʼviní-ini Ndióxi̱ xi̱nira miíyó, ke̱ʼéra iin ña̱ʼa ña̱ va̱ʼa sa̱ñáyó ndaʼa̱ chiʼña yóʼo. Juan 3:16 káʼa̱nña xíʼinyó ña̱ ni̱kuʼvi̱ní-ini Jehová xi̱nira miíyó, ña̱kán chi̱ndaʼára se̱ʼera ña̱ ki̱xira ni̱xi̱ʼi̱ra xa̱ʼa̱yó (Mat. 20:28; Rom. 5:19). Ta̱ Jesús ni̱xi̱ʼi̱ra xa̱ʼa̱yó, ta tá kúni̱yó sa̱ñáyó ndaʼa̱ ku̱a̱chi xíniñúʼu kandíxayóra (Heb. 2:9). Ndeéní ku̱suchí-ini Jehová tá xi̱nira ña̱ sa̱xóʼvi̱na se̱ʼera ta xa̱ʼnínara. Ña̱yóʼo náʼa̱ña nu̱úyó ña̱ kúni̱vara ixakáʼnu-inira xa̱ʼa̱yó, chi ta̱xira se̱ʼera ni̱xi̱ʼi̱ra xa̱ʼa̱yó.

7. Ka̱ʼa̱n xa̱ʼa̱ sava na̱ i̱xakáʼnu-ini Jehová xa̱ʼa̱.

7 Tu̱ʼun Ndióxi̱ káʼa̱nña xa̱ʼa̱ ku̱a̱ʼání na̱ yiví na̱ i̱xakáʼnu-ini Ndióxi̱ xa̱ʼa̱ (Efes. 4:32). ¿Á ndákaʼún xa̱ʼa̱ iin na̱yóʼo? Sana ndákanixi̱níún xa̱ʼa̱ ta̱ rey Manasés. Ta̱yóʼo ndi̱va̱ʼaní ni̱xi̱yo inira ta ku̱a̱ʼání ku̱a̱chi ndeé ke̱ʼéra nu̱ú Jehová. Ta saátu nda̱sakáʼnura ku̱a̱ʼání ndióxi̱ vatá ta xa̱ʼmira se̱ʼera nu̱ú na̱yóʼo. Ta nda̱a̱ ka̱nindichira iin ndióxi̱ vatá ini templo Jehová. Ña̱yóʼo káʼa̱n tu̱ʼun Ndióxi̱ xa̱ʼa̱ra: “Ke̱ʼéra ku̱a̱ʼání ña̱ va̱ása va̱ʼa nu̱ú Jehová ña̱ va̱ʼa sasáa̱rara” (2 Crón. 33:2-7). Soo tá ni̱na̱ʼa̱ ta̱ Manasés ña̱ ndixaní nda̱ndikó-inira xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása va̱ʼa ke̱ʼéra, Jehová i̱xakáʼnu-inira xa̱ʼa̱ra ta ta̱xi tukura ña̱ koora rey (2 Crón. 33:12, 13). Inka ta̱ ndákaʼányó xa̱ʼa̱ kúú ta̱ rey David, ta̱ ni̱ki̱ʼvi ku̱a̱chi ña̱ ndeéní saáchi ni̱ki̱si̱ra xíʼin ñá síʼi inka ta̱a, ta xa̱ʼníra ta̱yóʼo. Soo tá nda̱kuni ta̱ David ku̱a̱chi ña̱ ni̱ki̱ʼvira ta ndixa nda̱ndikó-inira xa̱ʼa̱ña, Jehová i̱xakáʼnu-inira xa̱ʼa̱ra (2 Sam. 12:9, 10, 13, 14). Ña̱kán kivi kandíxayó ña̱ kúni̱va Jehová ixakáʼnu-inira xa̱ʼa̱yó. Ta síínva íyo ki̱ʼva ña̱ íxakáʼnu-inira xa̱ʼa̱yó nu̱ú ña̱ íxakáʼnu-ini na̱ yiví xa̱ʼa̱yó, ta ña̱yóʼo kúú ña̱ ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ vitin.

KǑO NA̱ ÍXAKÁʼNU-INI NDA̱A̱ TÁKI̱ʼVA ÍXAKÁʼNU-INI JEHOVÁ XA̱ʼA̱YÓ

8. Xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ʼaní ndátiin Jehová ku̱a̱chi, ¿ndáa ki̱ʼva chíndeétáʼan ña̱yóʼo xíʼinra ña̱ ixakáʼnu-inira xa̱ʼa̱yó?

8 Jehová kúú ta̱ ndátiin ku̱a̱chi iníísaá nu̱ú ñuʼú (Gén. 18:25). Iin na̱ ndátiin ku̱a̱chi xíniñúʼu kuxini̱ va̱ʼana ndáaña káʼa̱n ley. Ta xíni̱níva Jehová ndáa ki̱ʼva íyo ley saáchi miíra kúú ta̱ ta̱xiña, ña̱kán va̱ʼaní ndátiinra ku̱a̱chi (Is. 33:22). Nda̱a̱ ni iinna va̱ása kívi ndakunina ndáaña kúú ña̱ va̱ʼa ta ndáaña kúú ña̱ va̱ása va̱ʼa nda̱a̱ táki̱ʼva kéʼé Jehová. ¿Ndáa inka ña̱ xíniñúʼu keʼé na̱ ndátiin ku̱a̱chi? Tá kúma̱níka ndatiinna ku̱a̱chi xíʼin iin na̱ yiví, siʼna xíniñúʼu nandukú va̱ʼana xa̱ʼa̱ ku̱a̱china. Ta va̱ʼaníva kéʼé Jehová ña̱yóʼo, ña̱kán kǒo nda̱a̱ ni iin na̱ ndátiin ku̱a̱chi nda̱a̱ táki̱ʼva ndátiin ta̱yóʼo ku̱a̱chi.

9. ¿Ndáaña chíndeétáʼan xíʼin Jehová ña̱ kunda̱a̱-inira á ixakáʼnu-inira xa̱ʼa̱ iin na̱ yiví á va̱ása?

9 Su̱ví nda̱a̱ táki̱ʼva ndátiin na̱ yiví ku̱a̱chi saá ndátiin Jehová ku̱a̱chi, saáchi tá ndátaxina ku̱a̱chi ndaʼa̱ra va̱ʼaní kúnda̱a̱-inira xa̱ʼa̱ ndiʼi ña̱ ku̱u (Gén. 18:20, 21; Sal. 90:8). Va̱ása ndátiinra ku̱a̱chi xa̱ʼa̱ ña̱ xítora á ña̱ xíniso̱ʼo kuitíra nda̱a̱ táki̱ʼva kéʼé na̱ yiví. Chi Jehová kúnda̱a̱-inira ña̱ ki̱ʼva ña̱ ku̱va̱ʼa iin na̱ yiví, ki̱ʼva ña̱ xa̱ʼnuna, nu̱ú ndóona ña̱ ndóʼona ta saátu ki̱ʼva ña̱ ndákanixi̱nína kúú ña̱ chíndaʼá miína ña̱ xáa̱na kéʼéna iin ña̱ʼa. Saátu kúnda̱a̱-inira ndáaña ndíka̱a̱ níma̱yó, ña̱yóʼo kúni̱ kachiña ña̱ kúnda̱a̱-inira ndáaña kúni̱yó keʼéyó, ndáaña chíndaʼá miíyó ña̱ keʼéyóña ta ndáaña kúni̱yó ndakiʼinyó xíʼinña. Kǒo nda̱a̱ ni iin ña̱ʼa íyo se̱ʼé nu̱úra saáchi ndiʼiña xítora (Heb. 4:13). Ña̱kán tá íxakáʼnu-ini Jehová xa̱ʼa̱ iin na̱ ke̱ʼé ña̱ va̱ása va̱ʼa, kéʼéraña saáchi kúnda̱a̱-inira xa̱ʼa̱ ndiʼi ña̱ ku̱u.

Jehová va̱ása ndáka̱xinra nda̱a̱ ni iin na̱ yiví. Kǒo na̱ kivi chaʼvi-ña̱ʼa ña̱ va̱ʼa ixakáʼnu-inira xa̱ʼa̱na. (Koto párrafo 10).

10. ¿Nda̱chun va̱ʼaní íyo ndiʼi ña̱ ndáka̱xin Jehová keʼéra? (Deuteronomio 32:4).

10 Va̱ʼaní íyo ndiʼi ña̱ ndáka̱xin Jehová keʼéra. Ta nda̱kúní ndátiinra ku̱a̱chi xíʼin ndiʼina saáchi va̱ása ndáka̱xinrana. Jehová va̱ása íxakáʼnu-inira xa̱ʼa̱ iin na̱ yiví xa̱ʼa̱ ki̱ʼva ña̱ náʼa̱na, xa̱ʼa̱ xu̱ʼún ña̱ kúúmiína, xa̱ʼa̱ chiñu ña̱ ndáyáʼvi ña̱ kúúmiína á xa̱ʼa̱ ki̱ʼva ña̱ xíni̱na (1 Sam. 16:7; Sant. 2:1-4). Kǒo na̱ kivi ixandúxa xíʼin Jehová ña̱ ixakáʼnu-inira xa̱ʼa̱na á ña̱ chaʼvinara ña̱ va̱ʼa keʼéra ña̱yóʼo (2 Crón. 19:7). Ta tá íxakáʼnu-inira xa̱ʼa̱ iin na̱ yiví va̱ása kéʼéraña xa̱ʼa̱ ña̱ ndíʼi̱ní-inira á xa̱ʼa̱ ña̱ kúni̱ra kindo̱o va̱ʼara xíʼinna (Éx. 34:7). Ña̱kán va̱ʼaní ndátiin Jehová ku̱a̱chi chi kúnda̱a̱-inira xíʼinyó ta saátu kúnda̱a̱-inira xíʼin ña̱ ndóʼoyó (kaʼvi Deuteronomio 32:4). *

11. ¿Nda̱chun va̱ása kítáʼan ki̱ʼva ña̱ íxakáʼnu-ini Jehová xa̱ʼa̱yó xíʼin ki̱ʼva ña̱ íxakáʼnu-ini na̱ yiví xa̱ʼa̱ inkana?

11 Na̱ ka̱ʼyí ña̱ Escrituras Hebreas xi̱kunda̱a̱-inina ña̱ va̱ása kítáʼan ki̱ʼva ña̱ íxakáʼnu-ini Ndióxi̱ xa̱ʼa̱yó xíʼin ki̱ʼva ña̱ íxakáʼnu-ini iin na̱ yiví xa̱ʼa̱ inkana. Iin libro káchiña ña̱ íyo iin tu̱ʼun hebreo “ña̱ káʼa̱n xa̱ʼa̱ iinlá kuití ña̱ íxakáʼnu-ini Ndióxi̱ xa̱ʼa̱ iin na̱ ni̱ki̱ʼvi ku̱a̱chi”, ta sava yichi̱ xi̱niñúʼuna ña̱ tu̱ʼun yóʼo nu̱ú ña̱ Escrituras Hebreas. Ta káchikaña: “Nda̱a̱ ni iin yichi̱ va̱ása xíniñúʼuna ña̱ tu̱ʼun yóʼo ña̱ va̱ʼa ka̱ʼa̱nna xa̱ʼa̱ ña̱ íxakáʼnu-ini iin na̱ yiví xa̱ʼa̱ inkana” (Sinónimos del Antiguo Testamento, traducción y adaptación de Santiago Escuain). Iinlá Jehová kúú ta̱ kivi ixakáʼnu-ini xa̱ʼa̱ iin na̱ yiví na̱ ni̱ki̱ʼvi ku̱a̱chi tá ndixa ndándikó-inina. ¿Ndáa ki̱ʼva kúniyó tá íxakáʼnu-ini Jehová xa̱ʼa̱yó?

12, 13. a) ¿Ndáaña va̱ʼa ndákiʼin na̱ íxakáʼnu-ini Jehová xa̱ʼa̱? b) ¿Á ndákaʼánka Jehová xa̱ʼa̱ ku̱a̱chi ña̱ ni̱ki̱ʼviyó?

12 Tá kándíxayó ña̱ ndixa i̱xakáʼnu-ini Jehová xa̱ʼa̱yó, va̱ʼaní kúniyó. Ta ña̱yóʼo chíndeétáʼanña xíʼinyó ña̱ va̱ása ndi̱ʼiní-iniyó ta vií koo ña̱ xínitúni̱yó. Ta va̱ása ndákiʼinvíyó ña̱yóʼo tá íxakáʼnu-ini iin na̱ yiví xa̱ʼa̱yó, chi iinlá Jehová kúú ta̱ táxiña (Hech. 3:19). Ta tá íxakáʼnu-inira xa̱ʼa̱yó, táxira ña̱ ná xa̱a̱yó ndakutáʼan vií tukuyó xíʼinra, ta nda̱a̱ táki̱ʼva íyo na̱ va̱ása níki̱ʼvi ku̱a̱chi saá íyoyó nu̱úra.

13 Tá xa̱a̱ i̱xakáʼnu-ini Jehová xa̱ʼa̱ iin na̱ yiví, va̱ása ndíkóra káʼa̱nra xa̱ʼa̱ña xíʼinna ta va̱ása táxira castigo ndaʼa̱na xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼéna (Is. 43:25; Jer. 31:34). Saáchi nda̱a̱ táki̱ʼva xíká kíndo̱o nu̱ú kána ñu̱ʼu xíʼin nu̱ú kíʼviña saá xíká ndákoo Jehová ku̱a̱chiyó (Sal. 103:12). * Tá ndákanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ki̱ʼva ña̱ íxakáʼnu-ini Jehová xa̱ʼa̱yó, táxiníyó tíxa̱ʼvi ndaʼa̱ra ta saátu íxato̱ʼóníyóra (Sal. 130:4). Soo, ¿ndáana íxakáʼnu-inira xa̱ʼa̱?

¿NDÁANA ÍXAKÁʼNU-INI JEHOVÁ XA̱ʼA̱?

14. ¿Ndáaña xa̱a̱ sa̱kúaʼayó xa̱ʼa̱ ña̱ íxakáʼnu-ini Jehová xa̱ʼa̱yó?

14 Nda̱a̱ táki̱ʼva xa̱a̱ sa̱kuaʼayó, ndiʼivana íxakáʼnu-ini Jehová xa̱ʼa̱ ni nda̱a̱ ndáaka ku̱a̱chi ni̱ki̱ʼvina. Ta saátu xa̱a̱ sa̱kuaʼayó ña̱ ku̱a̱ʼání ña̱ʼa xíni̱ Jehová xa̱ʼa̱yó chi miíra kúú ta̱ i̱xava̱ʼa miíyó, ta va̱ʼaní xíni̱ra xa̱ʼa̱ ley chi miíra kúú ta̱ ta̱xiña ta saátu nda̱kúní ndátiinra ku̱a̱chi xíʼinyó. Ta ndiʼi ña̱yóʼo kúú ña̱ xíniñúʼura tá xítora á ixakáʼnu-inira xa̱ʼa̱yó á va̱ása. Tá saá, ¿ndáaña kíʼin Jehová kuenta xíʼin tá íxakáʼnu-inira xa̱ʼa̱ iin na̱ ni̱ki̱ʼvi ku̱a̱chi?

15. Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi Lucas 12:47, 48, ¿ndáaña kíʼin Jehová kuenta xíʼin tá xítora á koo káʼnu-inira xa̱ʼa̱yó á va̱ása?

15 Jehová kíʼinra kuenta á xi̱kunda̱a̱-ini na̱ yiví kán ña̱ va̱ása va̱ʼa íyo ña̱ xi̱keʼéna. Ta̱ Jesús káxiní ni̱ka̱ʼa̱nra xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo nu̱ú Lucas 12:47, 48 (kaʼviña). Ña̱kán tá iin na̱ yiví kéʼéna ña̱ va̱ása va̱ʼa ni kúnda̱a̱ káxi inina ña̱ va̱ása va̱ʼaña ta va̱ása kútóo Ndióxi̱ ña̱yóʼo, iin ku̱a̱chi ndeé ku̱a̱kiʼvina. Ta tá kéʼéna saá, Jehová kivi ndaka̱xinra á koo káʼnu-inira xa̱ʼa̱na á va̱ása (Mar. 3:29; Juan 9:41). Soo xíniñúʼu ndakuniyó ña̱ sava yichi̱ kéʼéyó ña̱ va̱ása va̱ʼa ni kúnda̱a̱va-iniyó ña̱ su̱ví ña̱ va̱ʼa kúúña. Tá saá, ¿á kandíxa Jehová ixakáʼnu-inira xa̱ʼa̱yó? Kandíxavara, saáchi íyo inka ña̱ kíʼin Jehová kuenta xíʼin tá kúma̱níka ixakáʼnu-inira xa̱ʼa̱yó.

Kandíxayó ña̱ ixakáʼnu-ini Jehová xa̱ʼa̱yó, tá ndinuʼu-iniyó ndándikó-iniyó xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása va̱ʼa ke̱ʼéyó. (Koto párrafo 16 xíʼin 17).

16. ¿Ndáaña kéʼé iin na̱ ndixa ndándikó-ini, ta nda̱chun ndáyáʼviní keʼéna ña̱yóʼo?

16 Inka ña̱ kíʼin Jehová kuenta xíʼin kúú ña̱ á ndixa ndándikó-inina xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása va̱ʼa ke̱ʼéna. ¿Ndáaña kéʼé iin na̱ yiví na̱ ndixa ndándikó-ini? Na̱yóʼo násamana ña̱ ndákanixi̱nína, ki̱ʼva ña̱ íyona á ña̱ kéʼéna. Ta saátu va̱ása va̱ʼa kúnina ta kúsuchíní-inina xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása va̱ʼa ke̱ʼéna. Na̱ yiví yóʼo va̱ása va̱ʼa kúnina xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼéna, soo saátu va̱ása va̱ʼa kúnina xa̱ʼa̱ ña̱ ku̱xíkána nu̱ú Jehová ta ni̱xa̱a̱na ke̱ʼéna ña̱ va̱ása va̱ʼa yóʼo. Ná ka̱ʼa̱n tukuyó xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼé ta̱ rey Manasés ta saátu ta̱ rey David. Ni ndeéní ku̱a̱chi ni̱ki̱ʼvi na̱yóʼo, soo Jehová i̱xakáʼnu-inira xa̱ʼa̱na saáchi xíʼin ndinuʼu-inina nda̱ndikó-inina (1 Rey. 14:8). Ña̱kán, Jehová íxakáʼnu-inira xa̱ʼa̱ iin na̱ yiví tá ndixa náʼa̱na ña̱ ndándikó-inina. Va̱ása xíniñúʼu ka̱ʼa̱n kuitína ña̱ va̱ása va̱ʼa kúnina xíʼin ña̱ ke̱ʼéna, saáchi xíniñúʼu na̱ʼa̱na ña̱yóʼo xíʼin ña̱ kéʼéna. * Ta vitin ná ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ inka ña̱ kíʼin Jehová kuenta xíʼin.

17. ¿Ndáaña kúni̱ kachi ña̱ nasamayó ña̱ kéʼéyó, ta ndáa ki̱ʼva chindeétáʼanña xíʼinyó ña̱ va̱ása ki̱ʼviyó ku̱a̱chi ña̱ xa̱a̱ ni̱ki̱ʼviyó tá ya̱chi̱? (Isaías 55:7).

17 ¿Ndáa inka ña̱ʼa kíʼin Jehová kuenta xíʼin? Ña̱ kíʼinra kuenta xíʼin kúú ña̱ nasamayó ña̱ kéʼéyó, ña̱yóʼo kúni̱ kachiña ña̱ sandákooyó ña̱ va̱ása va̱ʼa kéʼéyó ta kixáʼayó keʼéyó ña̱ kúni̱ra (kaʼvi Isaías 55:7). * Iin na̱ yiví na̱ násama ña̱ kéʼéna xíniñúʼu taxina ña̱ ná nasama Jehová ki̱ʼva ña̱ ndákanixi̱nína (Rom. 12:2; Efes. 4:23). Ta saátu xíniñúʼu chika̱a̱-inina ña̱ sandákoona ña̱ va̱ása va̱ʼa xi̱ndakanixi̱nína xíʼin ña̱ va̱ása va̱ʼa xi̱keʼéna (Col. 3:7-10). Ná ndakaʼányó chi ña̱ va̱ʼa ixakáʼnu-ini Ndióxi̱ xa̱ʼa̱yó, xíniñúʼu kandíxayó ña̱ ni̱xi̱ʼi̱ ta̱ Jesús xa̱ʼa̱yó. Ña̱kán tá xíto Jehová ña̱ chíka̱a̱níyó ndee̱ ña̱ nasamayó ña̱ kéʼéyó, íxakáʼnuva-inira xa̱ʼa̱yó saáchi xa̱a̱ ni̱xi̱ʼi̱ se̱ʼera xa̱ʼa̱yó (1 Juan 1:7).

KANDÍXA ÑA̱ IXAKÁʼNUVA-INI JEHOVÁ XA̱ʼÚN

18. ¿Ndáaña sa̱kuaʼayó xa̱ʼa̱ ña̱ íxakáʼnu-ini Jehová xa̱ʼa̱yó?

18 Ná ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ ña̱ ndáyáʼviní sa̱kuaʼayó nu̱ú artículo yóʼo. Sa̱kuaʼayó ña̱ kǒo nda̱a̱ ni iin na̱ íxakáʼnu-ini nda̱a̱ táki̱ʼva íxakáʼnu-ini Jehová. ¿Nda̱chun va̱ʼa kúnda̱a̱-iniyó ña̱yóʼo? Ña̱ nu̱ú, saáchi ndiʼi tiempo íyo tu̱ʼva Jehová ña̱ ixakáʼnu-inira xa̱ʼa̱yó. Ña̱ u̱vi̱, saáchi iinlá ta̱yóʼo kúú ta̱ va̱ʼaní xíni̱ ndáa ki̱ʼva íyoyó, ta iinlá ta̱yóʼo kúnda̱a̱-ini á ndixa ndándikó-iniyó xa̱ʼa̱ ku̱a̱chi ña̱ ni̱ki̱ʼviyó. Ta ña̱ u̱ni̱, tá íxakáʼnu-ini Jehová xa̱ʼa̱yó va̱ása ndákaʼánkara xa̱ʼa̱ ku̱a̱chi ña̱ ni̱ki̱ʼviyó. Ta ña̱yóʼo chíndeétáʼanña xíʼinyó ña̱ vií koo ña̱ xínitúni̱yó chi kúnda̱a̱-iniyó ña̱ kúsi̱í-ini Jehová xíʼinyó.

19. Ni keʼékavayó ña̱ va̱ása va̱ʼa xa̱ʼa̱ ña̱ kúúyó na̱ yiví ku̱a̱chi, ¿soo nda̱chun kivi kusi̱í-iniyó?

19 Xa̱ʼa̱ ña̱ kúúyó na̱ yiví ku̱a̱chi sana keʼékavayó ña̱ va̱ása va̱ʼa, soo va̱ʼaní sándi̱kó ña̱ káʼa̱n libro Perspicacia para comprender las Escrituras, volumen 1, página 209 iniyó, ña̱ káchi: “Jehová kúndáʼvi-inira xínira na̱ ndásakáʼnu miíra, saáchi kúnda̱a̱-inira ndáaña íxayo̱ʼvi̱ xíʼinna. Xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo su̱ví ndiʼi tiempo xíniñúʼu ndakava-inina xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása va̱ʼa ke̱ʼéna, chi na̱ yiví ku̱a̱chi kúúna. (Sl 103:8-14; 130:3.) Ta kiviva kusi̱í-inina tá ndíku̱nna ña̱ káʼa̱n Ndióxi̱ (Flp 4:4-6; 1Jn 3:19-22)”. Ta ña̱yóʼo va̱ʼaní sándi̱koña-iniyó.

20. ¿Ndáaña sakúaʼayó nu̱ú inka artículo?

20 Táxiníyó tíxa̱ʼvi ndaʼa̱ Jehová xa̱ʼa̱ ña̱ íyo tu̱ʼvara ña̱ ixakáʼnu-inira xa̱ʼa̱yó tá ndinuʼu-iniyó ndándikó-iniyó xa̱ʼa̱ ku̱a̱chiyó. Soo, ¿ndáa ki̱ʼva kundiku̱nyó yichi̱ra? ¿Ndáa ki̱ʼva kítáʼan ña̱ íxakáʼnu-ini Jehová xíʼin ña̱ íxakáʼnu-iniyó xa̱ʼa̱ inkana? ¿Nda̱chun síín íyo ña̱ kéʼé Jehová nu̱úyó? Ta, ¿nda̱chun ndáyáʼviní kunda̱a̱-iniyó xíʼin ña̱yóʼo? Nu̱ú inka artículo kunda̱a̱-iniyó xa̱ʼa̱ña.

YAA 45 “Ña̱ ndákani-inii̱ xa̱ʼa”

^ Jehová káʼa̱nra xíʼinyó nu̱ú tu̱ʼunra ña̱ íyo tu̱ʼvara ña̱ ixakáʼnu-inira xa̱ʼa̱ na̱ ku̱a̱kiʼvi ku̱a̱chi tá ndixa ndándikó-inina. Soo sava yichi̱ túviyó ña̱ va̱ása xíniñúʼu ixakáʼnu-inira xa̱ʼa̱yó. Ña̱kán, nu̱ú artículo yóʼo sakúaʼayó nda̱chun kivi kandíxayó ña̱ kúni̱va Ndióxi̱ ixakáʼnu-inira xa̱ʼa̱yó tá ndixa ndándikó-iniyó xa̱ʼa̱ ku̱a̱chi ña̱ ni̱ki̱ʼviyó.

^ Salmo 103:13, 14: “Nda̱a̱ táki̱ʼva kúndáʼvi-ini iin ta̱ íyo se̱ʼe xínira se̱ʼera, saá kúndáʼvi-ini Jehová xínira na̱ íxato̱ʼó-ñaʼá. 14 Saáchi xíni̱ va̱ʼara ndáa ki̱ʼva ku̱va̱ʼayó, ta ndákaʼánra ña̱ xíʼin ñuʼú ku̱va̱ʼayó”.

^ Deuteronomio 32:4: “Ta̱yóʼo nda̱a̱ táki̱ʼva íyo iin yu̱u̱ saá íyora, ndiʼi ña̱ kéʼéra va̱ʼaní kánaña, saáchi ndiʼi yichi̱ra ña̱ nda̱kú kúúña. Iin Ndióxi̱ ta̱ nda̱kúní-ini kúúra ta nda̱a̱ ni iin yichi̱ va̱ása sándaʼvira”.

^ ÑA̱ KÚNI̱ KACHIÑA: Iin na̱ ndixa ndándikó-ini násamana ki̱ʼva ña̱ íyona ta saátu va̱ása va̱ʼa kúni̱na xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱keʼéna tá ya̱chi̱, xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼéna iin ña̱ va̱ása va̱ʼa á xa̱ʼa̱ ña̱ kǒo níkeʼéna iin ña̱ va̱ʼa. Ta náʼa̱na ña̱ ndixa ndándikó-inina tá násamana ña̱ kéʼéna.

^ Isaías 55:7: “Na̱ yiví na̱ ndi̱va̱ʼa-ini ná sandákoona ña̱ kéʼéna, ta na̱ kéʼé ña̱ va̱ása va̱ʼa ná va̱ása ndakanikaxi̱nína xa̱ʼa̱ña; ná ndikóna nu̱ú Jehová chi kundáʼvi-inira kunirana, ná ndikóna nu̱ú Ndióxi̱yó, chi koo káʼnu inira xa̱ʼa̱ ndiʼi ku̱a̱china”.