Ir al contenido

Ir al índice

ARTÍCULO ÑA̱ KAʼVIYÓ 13

Ná kuʼvi̱ní-iniyó kunitáʼanyó

Ná kuʼvi̱ní-iniyó kunitáʼanyó

“Kuʼvi̱ní-inindó kunitáʼanndó xíʼin ndiʼi níma̱ndó” (1 PED. 1:22).

YAA 109 Ná kúni̱níyó kuni táʼanyó

ÑA̱ KA̱ʼA̱NYÓ XA̱ʼA̱ *

Ñuú tá kúma̱níka kuvi ta̱ Jesús, ni̱xi̱yora xíʼin na̱ apóstolra ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna ña̱ ndáyáʼviní kuʼvi̱-inina kunitáʼanna. (Koto párrafo 1 xíʼin 2).

1. ¿Ndáaña káxiní ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús xíʼin na̱ discípulora? (Koto na̱ʼná ña̱ va̱xi chí sa̱tá tutu yóʼo).

ÑUÚ tá kúma̱níka kuvi ta̱ Jesús, káxiní ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin na̱ discípulora: “Ña̱yóʼo kúú iin ley xa̱á káʼi̱n xíʼinndó: [...] nda̱a̱ táki̱ʼva kúʼvi̱-inii̱ xínii̱ ndóʼó saá kuʼvi̱-inindó kunitáʼanndó”. Ta ni̱ka̱ʼa̱nkara: “Xíʼin ña̱yóʼo ndiʼina kunda̱a̱-ini ña̱ ndóʼó kúúndó discípuloi̱, tá kúʼvi̱-inindó xínitáʼanndó” (Juan 13:34, 35).

2. ¿Nda̱chun ndáyáʼviní na̱ʼa̱yó ña̱ kúʼvi̱-iniyó xínitáʼanyó?

2 Ta̱ Jesús ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ na̱ yiví ndakunina ndáana ndixa kúú discípulora, tá ná na̱ʼa̱na ña̱ kúʼvi̱-inina xínitáʼanna nda̱a̱ táki̱ʼva ni̱kuʼvi̱-inira xi̱nirana. Ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra ni̱xi̱nuña tá siglo nu̱ú, ta saátu xínuña tiempo vitin. Xa̱ʼa̱ ña̱kán, ndáyáʼviní na̱ʼa̱yó ña̱ kúʼvi̱-iniyó xínitáʼanyó ni íxayo̱ʼvi̱ña xíʼinyó.

3. ¿Ndáaña sakuaʼayó nu̱ú ña̱ artículo yóʼo?

3 Xa̱ʼa̱ ña̱ kúúyó na̱ yiví ku̱a̱chi, sava íxayo̱ʼvi̱ña xíʼinyó ña̱ kuʼvi̱-iniyó kunitáʼanyó. Soo ni saá, xíniñúʼu chika̱a̱yó ndee̱ ña̱ kundiku̱nyó yichi̱ ta̱ Cristo. Nu̱ú ña̱ artículo yóʼo sakuaʼayó, nda̱saa kivi chindeétáʼan ña̱ kúʼvi̱-ini xíʼinyó ña̱ vií kutáʼanyó, ña̱ va̱ása ndaka̱xinyó inkana ta va̱ʼa koo iniyó xíʼinna. Tá káʼviyóña ná nda̱ka̱tu̱ʼun xíʼin miíyó: “¿Ndáaña kivi sakuaʼi̱ xíʼin ña̱ ke̱ʼé na̱ hermano, na̱ ni̱na̱ʼa̱ ña̱ kúʼvi̱-inina xínitáʼanna ni i̱xayo̱ʼvi̱ña xíʼinna?”.

VIÍ NÁ KUTÁʼANYÓ

4. Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi Mateo 5:23, 24, ¿nda̱chun xíniñúʼu ndasaviíyó ku̱a̱chi ña̱ kúúmií iin na̱ hermano xíʼinyó?

4 Ta̱ Jesús sa̱náʼa̱ra miíyó ña̱ ndáyáʼviní ndasaviíyó ku̱a̱chi ña̱ kúúmií iin na̱ hermano xíʼinyó (kaʼvi Mateo 5:23, 24). * Ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ xíniñúʼu vií kutáʼanyó xíʼin inkana tá kúni̱yó sakusi̱íyó-ini Ndióxi̱. Jehová kúsi̱í-inira tá xítora ña̱ chíka̱a̱yó ndee̱ ña̱ vií kutáʼanyó xíʼin na̱ hermanoyó. Soo va̱ása kusi̱í-inira xíʼin chiñu ña̱ kéʼéyó, tá va̱ása nándósó-iniyó xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼé iinna xíʼinyó, ta va̱ása xíínyó ndasaviíyó ku̱a̱chi xíʼinna (1 Juan 4:20).

5. ¿Nda̱chun i̱xayo̱ʼvi̱ña xíʼin ta̱ Mark ña̱ ndasaviíra ku̱a̱chi ña̱ xi̱kuumiíra?

5 Sana kivi ixayo̱ʼvi̱ña xíʼinyó ña̱ ndasaviíyó ku̱a̱chi ña̱ kúúmiíyó xíʼin iinna. ¿Nda̱chun? Ná kotoyó ña̱ ndo̱ʼo iin ta̱ hermano ta̱ naní Mark. * Ta̱yóʼo ku̱suchíní-inira tá níka̱ʼa̱n iin ta̱ hermano ña̱ va̱ása va̱ʼa xa̱ʼa̱ra xíʼin sava na̱ congregación. ¿Ndáaña ndo̱ʼo ta̱ Mark? Káchira: “Ni̱sa̱a̱níi̱ ta va̱ása va̱ʼa níka̱ʼi̱n xíʼinra”. Soo tá ni̱ya̱ʼa loʼo, nda̱ndikó-inira xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼéra ta xi̱kuni̱ra ndukúra ña̱ káʼnu-ini nu̱ú ta̱ hermano kán, ta ndasaviína ku̱a̱chi. Soo ta̱ hermano kán va̱ása níxiinra ixakáʼnu-inira xa̱ʼa̱ra. Tá xa̱ʼa̱, ta̱ Mark nda̱kanixi̱níra: “¿Nda̱chun yi̱ʼi̱ kúú ta̱ xíniñúʼu chika̱a̱ ndee̱ ña̱ ndasaviíi̱ ku̱a̱chi ta ta̱kán va̱ása kúni̱ra keʼéra ña̱yóʼo?”. Ña̱kán, ta̱ superintendente ña̱ circuito ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra ña̱ ná ndakundeékara chika̱a̱ra ndee̱. ¿Ndáaña ke̱ʼé ta̱ Mark?

6. a) ¿Ndáaña ke̱ʼé ta̱ Mark ña̱ ndasaviíra ku̱a̱chi xíʼin inka ta̱ hermano? b) ¿Ndáa ki̱ʼva xi̱ndiku̱n ta̱ Mark ña̱ káʼa̱n Colosenses 3:13, 14?

6 Ta̱ Mark ki̱ʼinra kuenta ña̱ xíniñúʼu vitáka koo inira, chi xi̱ndakanixi̱níra ña̱ xíni̱kara nu̱ú inkana. Ku̱ndaa̱-inira ña̱ xíniñúʼu nasamara ki̱ʼva ña̱ íyora (Col. 3:8, 9, 12). Ta xíʼin ña̱ vitá-ini, tuku ni̱xa̱ʼa̱nra ndu̱kúra ña̱ káʼnu-ini nu̱ú ta̱ hermano kán. Ta saátu ka̱ʼyíra sava carta ta̱xira ndaʼa̱ ta̱ hermano kán, nu̱ú ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ ndándikóní-inira xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼéra ta kúni̱ra ña̱ tuku ná ndikóna kutáʼan viína, saátu ta̱xira sava regalo ndaʼa̱ra ña̱ nda̱kanixi̱níra kutóora. Soo ta̱ hermano kán sáa̱kavara. Soo ta̱ Mark nda̱kundeéra chi̱ka̱a̱ra ndee̱ ña̱ kandíxara ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús, ña̱ kuʼvi̱-inira kunira ta̱ hermano kán ta ixakáʼnu-inira xa̱ʼa̱ra (kaʼvi Colosenses 3:13, 14). * Ni tá va̱ása xíín inkana ndasaviína ku̱a̱chi xíʼinyó, ña̱ kúʼvi̱-iniyó xíniyóna chindaʼáña miíyó ña̱ ixakáʼnu-iniyó xa̱ʼa̱na, ta ka̱ʼa̱nyó xíʼin Ndióxi̱ ña̱ ná chindeétáʼanra xíʼinyó ndasaviíyó ña̱ ku̱a̱chi yóʼo (Mat. 18:21, 22; Gál. 6:9).

Tá sáa̱ iinna xíʼinyó, sana xíniñúʼu keʼéyó ku̱a̱ʼá ña̱ʼa ña̱ va̱ʼa ndasaviíyó ku̱a̱chi xíʼinna. (Koto párrafo 7 xíʼin 8). *

7. a) ¿Ndáaña ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús xíʼinyó keʼéyó? b) ¿Ndáaña ni̱ya̱ʼa iin ñá hermana nu̱ú?

7 Ta̱ Jesús ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinyó ña̱ ná chika̱a̱yó ndee̱ ña̱ vií keʼéyó xíʼin inkana, nda̱a̱ táki̱ʼva kúni̱ miíyó ná keʼéna xíʼinyó. Ta ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ su̱ví kuití na̱ kúʼvi̱-ini xíni miíyó kuʼvi̱-iniyó kuniyó (Luc. 6:31-33). ¿Ndáaña keʼéyó tá iin na̱ congregación va̱ása xíínna kunina miíyó á va̱ása xíínna chindeéna miíyó? Sava yichi̱ví kúu ña̱yóʼo, soo ña̱yóʼo kúú ña̱ ndo̱ʼo iin ñá hermana ñá naní Lara. Káchiñá: “Iin ñá hermana va̱ása níxi̱ka̱ʼa̱nñá xíʼi̱n, ta va̱ása níxikunda̱a̱-inii̱ nda̱chun xi̱keʼéñá ña̱yóʼo. Va̱ása va̱ʼa níxi̱kunii̱ ta xi̱ ixayo̱ʼvi̱ña xíʼi̱n ku̱ʼi̱n reunión”. Tá xa̱ʼa̱, ñá Lara xi̱ndakanixi̱níñá: “Su̱ví ku̱a̱chi yi̱ʼi̱ kúúña. Chi saátu sava na̱ hermano ti̱xin congregación túvina ña̱ síínní kéʼéñá”.

8. a) ¿Ndáaña ke̱ʼé ñá Lara ña̱ va̱ása níndi̱ʼi̱ka-iniñá? b) ¿Ndáaña sákuaʼayó xíʼin ña̱ ndo̱ʼo ñá Lara?

8 Ñá Lara ke̱ʼéñá ku̱a̱ʼá ña̱ʼa, ña̱ va̱ʼa ndakutáʼan viíñá xíʼin ñá hermana kán. Ni̱ka̱ʼa̱nñá xíʼin Jehová, ta chi̱ka̱a̱-iniñá ña̱ ka̱ʼa̱nñá xíʼinñá. Ta ni̱ka̱ʼa̱n táʼanná xa̱ʼa̱ ku̱a̱chi ña̱ kúúmiíná, nu̱mitáʼanná ta nda̱kutáʼan viíná. Va̱ʼakaví nda̱kutáʼanná. Soo ñá Lara káchiñá: “Tá ni̱ya̱ʼa tiempo, ñá hermana kán tuku ki̱xáʼañá kéʼéñá nda̱a̱ táki̱ʼva xi̱keʼéñá tá ya̱chi̱ xíʼi̱n. Ta nda̱kavaní-inii̱”. Tá xa̱ʼa̱, ñá Lara nda̱kanixi̱níñá ña̱ kivi kusi̱í-iniñá tá ná nasama ñá hermana kán ki̱ʼva ña̱ íyoñá. Soo tá ni̱ya̱ʼa tiempo ki̱ʼinñá kuenta ña̱ xíniñúʼu ndakundeéñá kuʼvi̱-iniñá kuniñá ñá hermana kán, ta ixakáʼnu-iniñá xa̱ʼa̱ñá (Efes. 4:32–5:2). Ta saátu nda̱kaʼánñá, ña̱ tá ndixa kúʼvi̱-ini na̱ cristiano xínitáʼanna “va̱ása ñúʼu-inina xa̱ʼa̱ ña̱ kéʼé inkana xíʼinna” ta saátu “kúndeé-inina xíʼin ndiʼi ña̱ ndóʼona, ndiʼiña kándíxana, ndiʼiña ndátuna, ndiʼiña kúndeé-inina xíʼin” (1 Cor. 13:5, 7). Ña̱yóʼo chi̱ndeétáʼan xíʼinñá, ña̱ va̱ása níndi̱ʼi̱ka-iniñá. Tá ni̱ya̱ʼa tiempo, ñá hermana kán ki̱xáʼañá káʼa̱n viíñá xíʼin ñá Lara. Tá chíka̱a̱yó ndee̱ ña̱ vií kutáʼanyó xíʼin na̱ hermanoyó ta ndákundeéyó kúʼvi̱-iniyó xíniyóna, kivi kandíxayó ña̱ mií Ndióxi̱ ta̱ kúʼvi̱ní-ini xíni miíyó chindeétáʼanra xíʼinyó (2 Cor. 13:11).

NÁ VA̱ÁSA NDAKA̱XINYÓ NA̱ YIVÍ

9. Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi Hechos 10:34, 35, ¿nda̱chun va̱ása xíniñúʼu ndaka̱xinyó na̱ yiví?

9 Jehová kǒo ndáka̱xinra nda̱a̱ ni iin na̱ yiví (kaʼvi Hechos 10:34, 35). * Tá ndíku̱nyó yichi̱ra náʼa̱yó ña̱ kúúyó se̱ʼera. Ta saátu kándíxayó ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús, ña̱ kuʼvi̱-iniyó kuniyó inkana nda̱a̱ táki̱ʼva kúʼvi̱-iniyó xíniyó miíyó, ta vií kítáʼanyó xíʼin na̱ ndásakáʼnu Ndióxi̱ (Rom. 12:9, 10; Sant. 2:8, 9).

10, 11. ¿Ndáaña ke̱ʼé iin ñá hermana ña̱ ki̱xáʼañá vií ndákanixi̱níñá xa̱ʼa̱ na̱ inka ñuu?

10 Savana ndáka̱xinna na̱ yiví. Ná ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ña̱ ndo̱ʼo iin ñá hermana ñá naní Ruth. Tá ni̱xi̱yo loʼoñá, iin na̱ inka ñuu ke̱ʼéna iin ña̱ va̱ása va̱ʼa xíʼinñá. ¿Ndáaña ndo̱ʼoñá xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo? Ñáyóʼo káchiñá: “Nda̱a̱ loʼo va̱ása níxikuni̱i̱ kunda̱a̱-inii̱ xa̱ʼa̱ ña̱ ñuu kán. Xi̱ndakanixi̱níi̱ ña̱ ndiʼi na̱ yiví na̱ íyo ñuu kán inkáchi íyona, nda̱a̱ na̱ hermano”. ¿Ndáaña chi̱ndeétáʼan xíʼinñá ña̱ vií ki̱xáʼañá ndákanixi̱níñá?

11 Ñá Ruth ki̱ʼinñá kuenta ña̱ xíniñúʼu nasamañá ki̱ʼva ña̱ ndákanixi̱níñá. Ka̱ʼviñá experiencia xíʼin ña̱ va̱xi nu̱ú Anuario ña̱ káʼa̱n xa̱ʼa̱ país kán. Káchiñá: “Chi̱ka̱i̱ ndee̱ ña̱ vií nda̱kanixi̱níi̱ xa̱ʼa̱ na̱ yiví na̱ íyo ñuu kán. Ki̱xáʼíi̱ ki̱ʼii̱n kuenta ña̱ kúsi̱íní-ini na̱ hermano kán káchíñuna nu̱ú Jehová. Ta na̱kunda̱a̱-inii̱ ña̱ saátu na̱yóʼo kúúna táʼan na̱ ñuu Ndióxi̱”. Loʼo tá loʼo ki̱ʼinñá kuenta ña̱ íyo inka ña̱ xíniñúʼu keʼéñá. Káchiñá: “Tá xi̱ndakutáʼi̱n xíʼin na̱ hermano ña̱ país kán, xi̱chika̱i̱ ndee̱ ña̱ vií ka̱ʼi̱n xíʼinna. Tasaá va̱ʼaníka ni̱xa̱i̱ xi̱nitáʼi̱n xíʼinna”. ¿Ndáaña va̱ʼa nda̱kiʼinñá xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo? Ñá Ruth káchiñá: “Tá ni̱ya̱ʼa tiempo, ki̱xáʼíi̱ vií ndákanixi̱níi̱ xa̱ʼa̱na”.

Tá kúʼvi̱-iniyó xíniyó ndiʼi na̱ ndásakáʼnu Ndióxi̱, va̱ása ndaka̱xinyó nda̱a̱ ni iinna. (Koto párrafo 12 xíʼin 13). *

12. ¿Ndáaña xi̱keʼé iin ñá hermana ñá naní Sarah?

12 Íyo savana kúndasína xínina inka na̱ yiví, soo va̱ása kíʼinna kuenta ña̱ kéʼéna ña̱yóʼo. Tá kúú, iin ñá hermana ñá naní Sarah xi̱ndakanixi̱níñá ña̱ va̱ása kúndasíñá xíniñá na̱ yiví, chi va̱ása ndáka̱xinñána xa̱ʼa̱ razana, xa̱ʼa̱ ña̱ʼa ña̱ kúúmiína á xa̱ʼa̱ chiñu ña̱ kúúmiína ti̱xin ñuu Ndióxi̱. Soo káchiñá: “Ki̱xáʼíi̱ ki̱ʼii̱n kuenta ña̱ ndáka̱xinvai̱ na̱ yiví”. ¿Ndáa ki̱ʼva xi̱keʼéñá ña̱yóʼo? Ndiʼi na̱ veʼe ñáyóʼo, na̱ ka̱ʼvi universidad xi̱kuuna, ña̱kán xi̱kutóokañá kutáʼanñá xíʼin na̱ yiví na̱ ka̱ʼvi va̱ʼa. Iin yichi̱ ni̱ka̱ʼa̱nñá ña̱yóʼo xíʼin iin na̱ migoñá: “Iinlá na̱ hermano na̱ ka̱ʼvi va̱ʼa kútói̱ kitáʼi̱n xíʼin, ta va̱ása kútói̱ kitáʼi̱n xíʼin na̱ va̱ása níkaʼvi va̱ʼa”. Ñá Sarah xi̱niñúʼu nasamañá ki̱ʼva ña̱ íyoñá. ¿Ndáa ki̱ʼva ke̱ʼéñá ña̱yóʼo?

13. ¿Ndáaña sákuaʼayó xíʼin ña̱ ke̱ʼé ñá Sarah ña̱ va̱ʼa nasamañá ki̱ʼva ña̱ íyoñá?

13 Iin ta̱ superintendente ña̱ circuito chi̱ndeétáʼan xíʼin ñá Sarah ña̱ kotoñá ndáa ki̱ʼva íyoñá. Ñáyóʼo káchiñá: “Ni̱ka̱ʼa̱nra tu̱ʼun va̱ʼa xíʼi̱n xa̱ʼa̱ ña̱ nda̱kú íyo inii̱, xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ʼaní táxii̱ comentario xíʼin xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ʼaní xíni̱i̱ xa̱ʼa̱ Biblia. Tándi̱ʼi ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼi̱n ña̱ tá ku̱a̱ʼáka ña̱ʼa xíni̱yó xa̱ʼa̱, saátu xíniñúʼu kuumiíyó ku̱a̱ʼá ña̱ va̱ʼa, tá kúú ña̱ vitá koo iniyó, kundáʼvi-iniyó kuniyó inkana ta ndakuniyó ña̱ íyo sava ña̱ va̱ása kuchiñuyó keʼéyó”. Va̱ʼaní ka̱ndíxa ñá Sarah ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ superintendente xíʼinñá. Káchiñá: “Ki̱ʼii̱n kuenta ña̱ ndáyáʼvika kúú ña̱ va̱ʼa koo iniyó ta na̱ʼa̱yó ña̱ kúʼvi̱-iniyó xíniyó inkana”. Tasaá vií ki̱xáʼañá kéʼéñá xíʼin na̱ hermano. Ñáyóʼo káchiñá: “Chi̱ka̱i̱ ndee̱ ña̱ kotoi̱ ndáaña va̱ʼa kúú ña̱ kúúmiína, ña̱kán ndáyáʼvina nu̱ú Jehová”. Ta miíyó va̱ása kúni̱yó ndakanixi̱níyó ña̱ ndáyáʼviníkayó xa̱ʼa̱ ña̱ ka̱ʼvi va̱ʼayó. Tá kúʼvi̱-iniyó xíniyó ndiʼi na̱ ndásakáʼnu Ndióxi̱, va̱ása ndaka̱xinyó nda̱a̱ ni iinna (1 Ped. 2:17).

VA̱ʼA NÁ KOO INIYÓ

14. Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi Hebreos 13:16, ¿ndáaña ndóʼo Jehová tá xítora ña̱ va̱ʼa íyo iniyó xíʼin inkana?

14 Nu̱ú Jehová ndáyáʼviní ña̱ va̱ʼa koo iniyó xíʼin inkana (kaʼvi Hebreos 13:16). * Ña̱ va̱ʼa koo iniyó iin kítáʼanña xíʼin ña̱ ndásakáʼnuyó Ndióxi̱, tá kúú tá chíndeétáʼanyó xíʼin na̱ kúma̱ní ña̱ʼa nu̱ú (Sant. 1:27; 2:14-17). Xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo, ña̱ Biblia táxiña ña̱ consejo yóʼo ndaʼa̱yó: “Ndiʼi tiempo va̱ʼa koo inindó” (Rom. 12:13). Tá va̱ʼa íyo iniyó, náʼa̱yó nu̱ú inkana ña̱ kúni̱yó xíniyóna ta kúni̱yó kutáʼanyó xíʼinna. Kúsi̱íní-ini Jehová tá táxiyó loʼo ña̱ xíxiyó kuxu inkana á ña̱ koʼona, ta saátu tá táváyó tiempo ña̱ kooyó xíʼinna ta chindeétáʼanyó xíʼinna (1 Ped. 4:8-10). Soo íyo sava ña̱ʼa ña̱ kivi kasi nu̱úyó ña̱ va̱ʼa koo iniyó xíʼin inkana.

“Tá ya̱chi̱ xi̱ ixayo̱ʼvi̱ña xíʼi̱n ña̱ va̱ʼa koo inii̱ xíʼin inkana, soo na̱samai̱ ki̱ʼva ña̱ ndákanixi̱níi̱, ta si̱íníka íyoi̱ vitin” (ñá Edit). (Koto párrafo 16). *

15, 16. a) ¿Nda̱chun íxayo̱ʼvi̱ña xíʼin savana ña̱ va̱ʼa koo inina xíʼin inkana? b) ¿Ndáaña chi̱ndeétáʼan xíʼin ñá Edit ña̱ va̱ʼa koo iniñá?

15 Sana kivi ixayo̱ʼvi̱ña xíʼinyó ña̱ na̱ʼa̱yó ña̱ va̱ʼa íyo iniyó xíʼin inkana, xa̱ʼa̱ ña̱ kǒo ku̱a̱ʼá ña̱ʼa kúúmiíyó á xa̱ʼa̱ ki̱ʼva ña̱ xa̱ʼnuyó. Ña̱yóʼo kúú ña̱ ndo̱ʼo iin ñá hermana ñá ni̱xi̱ʼi̱ yií, ñá naní Edit. Tá kúma̱níka xa̱a̱ñá kooñá testigo Jehová, loʼoní xi̱kitáʼanñá xíʼin na̱ yiví. Ñáyóʼo xi̱ndakanixi̱níñá ña̱ na̱ kúúmií ku̱a̱ʼáka ña̱ʼa, kúú na̱ kivi va̱ʼa koo ini xíʼin inkana.

16 Tá ni̱xa̱a̱ ñá Edit ndu̱uñá testigo Jehová, na̱samañá ki̱ʼva ña̱ ndákanixi̱níñá ta chi̱ka̱a̱ñá ndee̱ ña̱ va̱ʼa koo iniñá xíʼin inka. Ñáyóʼo káchiñá: “Tá ku̱va̱ʼa iin salón ña̱ xa̱á, iin ta̱ anciano ni̱nda̱ka̱tu̱ʼunra yi̱ʼi̱ á kivi taxii̱ veʼi̱ koo iin na̱ matrimonio u̱vi̱ semana, ña̱ chindeétáʼanna xíʼin na̱ íxava̱ʼa salón. Tasaá nda̱kanixi̱níi̱ xa̱ʼa̱ ki̱ʼva ña̱ ta̱xi Jehová bendición ndaʼa̱ iin ñá ñaʼá ñá ni̱xi̱ʼi̱ yií, ñá ñuu Sarepta” (1 Rey. 17:12-16). Ña̱kán, ta̱xiva ñá Edit ña̱ koona veʼeñá. ¿Ndáa bendición nda̱kiʼinñá? Káchiñá: “Su̱ví u̱vi̱ semana kuití ni̱xi̱yona veʼi̱ chi u̱vi̱ yo̱o̱ ni̱xi̱yona. Ta ndiʼi tiempo kán va̱ʼaní ni̱xa̱a̱ndi̱ ki̱táʼanndi̱”. Ta saátu vitin va̱ʼaní kítáʼan ñá Edit xíʼin na̱ congregación. Vitin kúúñá precursora, ta tándíʼi xáʼa̱nna nátúʼunna xa̱ʼa̱ Ndióxi̱ kútóoñá kanañá na̱ hermano ña̱ ku̱ʼu̱nna veʼeñá kaxína sava ña̱ʼa. Ñáyóʼo káchiñá: “Ña̱ táxii̱ ña̱ kúúmiíi̱ ndaʼa̱ inkana sákusi̱íníña-inii̱, ta ku̱a̱ʼání bendición ndákiʼii̱n xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo” (Heb. 13:1, 2).

17. ¿Ndáaña ku̱ndaa̱-ini ta̱ Luke xíʼin ñá síʼíra?

17 Sana va̱ʼava íyo iniyó xíʼin inkana, soo ¿ndáa inka ña̱ kivi keʼéyó? Tá kúú, ta̱ Luke xíʼin ñá síʼíra va̱ʼaní-inina. Xi̱kuumiína costumbre ña̱ kanana na̱ veʼena, na̱ migona xíʼin ta̱ superintendente ña̱ circuito xíʼin ñá síʼíra ña̱ ku̱ʼu̱nna veʼena. Soo ta̱ Luke káchira: “Ki̱ʼinndi̱ kuenta ña̱ nina na̱ kítáʼan vií xíʼinndi̱ xi̱kanandi̱ ña̱ ku̱ʼu̱nna veʼendi̱”. ¿Ndáaña ke̱ʼéna ña̱ va̱ʼa koo inina xíʼin ndiʼina?

18. ¿Ndáaña ke̱ʼé ta̱ Luke xíʼin ñá síʼíra ña̱ va̱ʼaka koo inina?

18 Ta̱ Luke xíʼin ñá síʼíra na̱kunda̱a̱-inina ndáaña kúni̱ kachi ña̱ va̱ʼa koo inina, tá nda̱kanixi̱nína xa̱ʼa̱ tu̱ʼun ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús: “Tá kúʼvi̱-inindó xínindó na̱ kúʼvi̱-ini xíni ndóʼó ¿ndáaña va̱ʼa ndakiʼinndó?” (Mat. 5:45-47). Tasaá ku̱ndaa̱-inina ña̱ xíniñúʼu kundiku̱nna yichi̱ Jehová, chi va̱ʼaní-inira xíʼin ndiʼina. Ta chi̱ka̱a̱-inina ña̱ kanana inkaka na̱ hermano ña̱ ku̱ʼu̱nna veʼena. Ta̱ Luke káchira: “Vitin kúsi̱íní-inindi̱ tá ndákutáʼanndi̱ xíʼin inka na̱ hermano, chi chíka̱a̱na ndee̱ xíʼinndi̱”.

19. ¿Ndáa ki̱ʼva náʼa̱yó ña̱ kúúyó discípulo ta̱ Jesús, ta ndáaña chíka̱a̱-iniyó keʼéyó?

19 Nu̱ú ña̱ artículo yóʼo ku̱ndaa̱-iniyó ña̱ tá kúʼvi̱-iniyó xínitáʼanyó viíka kítáʼanyó, va̱ása ndáka̱xinyó inkana, ta va̱ʼa íyo iniyó xíʼinna. Xíniñúʼu sandiʼi-xa̱ʼa̱yó ndiʼi ña̱ va̱ása va̱ʼa ña̱ ndákanixi̱níyó xa̱ʼa̱ inkana, ta kuʼvi̱-iniyó kuniyóna xíʼin ndiʼi níma̱yó. Tá ná keʼéyó ña̱yóʼo si̱íka kooyó, ta na̱ʼa̱yó ña̱ ndixa kúúyó discípulo ta̱ Jesús (Juan 13:17, 35).

YAA 88 Ná kunda̱a̱-inindi̱ xa̱ʼa yichiún

^ párr. 5 Ta̱ Jesús ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ tá kúʼvi̱-iniyó xínitáʼanyó, náʼa̱yó ña̱ kúúyó cristiano na̱ nda̱a̱. Ña̱ kúʼvi̱-iniyó xíniyó na̱ hermanoyó chíndaʼáña miíyó ña̱ vií kitáʼanyó xíʼinna, ña̱ va̱ása ndaka̱xinyóna ta va̱ʼa koo iniyó xíʼinna. Soo kivi ixayo̱ʼvi̱ña xíʼinyó ña̱ keʼéyó ña̱yóʼo. Ña̱ artículo yóʼo taxiña sava consejo ndaʼa̱yó, ña̱ kivi chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ ndakundeéyó kuʼvi̱-iniyó kunitáʼanyó xíʼin ndiʼi níma̱yó.

^ párr. 4 Mateo 5:23, 24: “Ña̱kán, tá níʼún iin ña̱ʼa ku̱a̱ʼún nu̱ú altar, ta kán nda̱kaʼún ña̱ íyo iin na̱ kúúmií ku̱a̱chi xíʼún, 24 sandákoo ña̱ níʼún ku̱a̱ʼún yatin nu̱ú íyo altar, ta kúáʼan. Siʼnaka ndasaviún ku̱a̱chi ña̱ kúúmiíún xíʼin ñaniún, tándi̱ʼi saá ndikóún taxiún ña̱ kúni̱ún ndaʼa̱ Ndióxi̱”.

^ párr. 5 Nu̱ú ña̱ artículo yóʼo, na̱sama sava ki̱vi̱na.

^ párr. 6 Colosenses 3:13, 14: “Kundeé-inindó xíʼin ña̱ kéʼéna xíʼinndó ta xíʼin ndinuʼu-inindó koo káʼnu-inindó xa̱ʼa̱ táʼanndó tá íyo iin xa̱ʼa̱ kúú ña̱ sáa̱ndó xíʼin inkana. Nda̱a̱ táki̱ʼva ke̱ʼé Jehová ña̱ xíʼin ndinuʼu-inira i̱xakáʼnu-inira xa̱ʼa̱ndó, saá xíniñúʼu koo káʼnu-inindó xa̱ʼa̱ táʼanndó. 14 Soo, kuʼvi̱-inindó kunitáʼanndó, chi saá kúú ña̱ va̱ʼaní kundoo xíʼin táʼanndó”.

^ párr. 9 Hechos 10:34, 35: “Tá xi̱niso̱ʼo ta̱ Pedro ña̱yóʼo, ka̱chira: ‘Vitin kúnda̱a̱-inii̱, ña̱ va̱ása ndáka̱xin Ndióxi̱ na̱ yiví, 35 chi ndákiʼinra na̱ kándíxañaʼá ta kéʼéna ña̱ va̱ʼa, ni nda̱a̱ ndáaka ñuuna”.

^ párr. 14 Hebreos 13:16: “Ta saátu, va̱ása nandósóndó keʼéndó ña̱ va̱ʼa xíʼin inkana ta chindeétáʼanndó xíʼinna, chi ña̱yóʼo kúú ña̱ kútóoní Ndióxi̱”.

^ párr. 61 ÑA̱ KÁʼA̱N XA̱ʼA̱ NA̱ʼNÁ: Iin ñá hermana kúni̱ñá ndasaviíñá ku̱a̱chi ña̱ kúúmiíñá xíʼin inkañá, soo va̱ása kúchiñuñá. Xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása ndákava-iniñá ta chíka̱a̱ñá ndee̱ ña̱ na̱ʼa̱ñá ña̱ kúʼvi̱-iniñá xíniñá ñá hermana kán, vií ndákutáʼanná.

^ párr. 63 ÑA̱ KÁʼA̱N XA̱ʼA̱ NA̱ʼNÁ: Iin ta̱ hermano ta̱ xa̱a̱ chée, túvira ña̱ sava na̱ hermano ti̱xin congregación va̱ása ndíʼi̱-inina xa̱ʼa̱ra.

^ párr. 65 ÑA̱ KÁʼA̱N XA̱ʼA̱ NA̱ʼNÁ: Iin ñá hermana xi̱ ixayo̱ʼvi̱ña xíʼinñá ña̱ va̱ʼa koo iniñá xíʼin inkana, soo na̱samañá ki̱ʼva ña̱ ndákanixi̱níñá ta si̱íníka kúniñá.