Ir al contenido

Ir al índice

ARTÍCULO ÑA̱ KAʼVIYÓ 9

Na̱ va̱lí, ¿ndáaña kivi keʼéndó ña̱ va̱ʼa kundaa-ini inkana ndóʼó?

Na̱ va̱lí, ¿ndáaña kivi keʼéndó ña̱ va̱ʼa kundaa-ini inkana ndóʼó?

“Ku̱a̱ʼání na̱ ta̱a na̱ válí ku̱ʼu̱n xíʼún, ta koona nda̱a̱ táki̱ʼva íyo yúyú ña̱ kóyo tá xi̱ta̱a̱n” (SAL. 110:3).

YAA 39 Ná kindo̱o va̱ʼayó nu̱ú Jehová

ÑA̱ KA̱ʼA̱NYÓ XA̱ʼA̱ *

1. ¿Ndáaña kivi ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ na̱ ta̱a válí na̱ xa̱a̱ nda̱kuchi?

NDÓʼÓ na̱ ta̱a válí, íyo ku̱a̱ʼání chiñu ña̱ kivi keʼéndó. Ta ku̱a̱ʼání ndóʼó íyoní ndee̱ndó (Prov. 20:29). Ta va̱ʼaní chíndeétáʼanndó xíʼin na̱ hermano na̱ íyo ti̱xin congregación. Sana ku̱a̱ʼání ndóʼó kúni̱ndó xa̱a̱ndó koondó siervo ministerial. Soo sana savandó ndákanixi̱níndó ña̱ inkana túvina ña̱ válíníndó ta ni va̱ása xíni̱ndó keʼéndó iin chiñu ña̱ ndáyáʼviní. ¿Á saá íyo ña̱ ndákanixi̱níún? Ni loʼovaún, soo íyo ku̱a̱ʼání ña̱ kivi keʼún ña̱ va̱ʼa xa̱a̱ na̱ hermano na̱ íyo ti̱xin congregación kundaa-inina yóʼó ta ixato̱ʼóna yóʼó.

2. ¿Ndáaña sakuaʼayó nu̱ú artículo yóʼo?

2 Nu̱ú artículo yóʼo, ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼé ta̱ rey David. Ta saátu ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼé u̱vi̱ na̱ rey na̱ ni̱xi̱yo ñuu Judá: ta̱ Asá xíʼin ta̱ Jehosafat. Kunda̱a̱-iniyó ndáa tu̱ndóʼo kúú ña̱ ni̱ya̱ʼana nu̱ú ta ndáaña ke̱ʼéna tá ni̱ya̱ʼana nu̱ú ña̱yóʼo, ta saátu ndáaña kivi sakuaʼa na̱ ta̱a válí xíʼin ña̱ ke̱ʼé na̱yóʼo.

ÑA̱ KE̱ʼÉ TA̱ REY DAVID

3. ¿Ndáa ki̱ʼva kivi chindeétáʼan na̱ ta̱a válí xíʼin na̱ hermano na̱ xa̱a̱ chée?

3 Tá ni̱xi̱yo loʼo ta̱ David sa̱kuaʼara keʼéra sava ña̱ʼa ña̱ xi̱ndayáʼviní nu̱ú inkana. Ta ta̱yóʼo va̱ʼaní xi̱kitáʼanra xíʼin Ndióxi̱; ta saátu chi̱ka̱a̱níra ndee̱ ña̱ va̱ʼa viíní sakáʼara tú arpa, ta xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo va̱ʼa chi̱ndeétáʼanra xíʼin ta̱ Saúl, rey ta̱ nda̱kaxin Ndióxi̱ (1 Sam. 16:16, 23). Ki̱ʼva saá kéʼé ku̱a̱ʼání na̱ ta̱a válí, chi xíni̱na keʼéna sava ña̱ʼa ña̱ kivi chindeétáʼan xíʼin na̱ hermano na̱ íyo ti̱xin congregación. Tá kúu, sava na̱ hermano na̱ xa̱a̱ chée kúsi̱íní-inina tá sánáʼa̱nana ña̱ kuniñúʼuna tableta á inkaka ña̱ʼa ña̱ va̱ʼa kaʼvi iinlá miína á ña̱ kuniñúʼuna ña̱yóʼo ti̱xin reunión. Ta xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ʼaní xíni̱ún kuniñúʼún ña̱ʼa yóʼo, va̱ʼaní chindeétáʼún xíʼin na̱ hermano na̱ xa̱a̱ chée.

Tá xi̱ndaa ta̱ David ndikachi sa̱na̱ yivára, ni̱na̱ʼa̱ra ña̱ kivi kundaa-ininara ta vií xi̱keʼéra chiñura. Iin yichi̱ nda̱a̱ sa̱kǎkurarí nu̱ú iin tí oso. (Koto párrafo 4).

4. ¿Ndáa ki̱ʼva kivi kundiku̱n na̱ ta̱a válí yichi̱ ta̱ David? (Koto na̱ʼná ña̱ va̱xi chí sa̱tá tutu yóʼo).

4 Ta̱ David ni̱na̱ʼa̱ra ña̱ kiviva kundaa-ini inkanara, saáchi viíní xi̱keʼéra chiñu ña̱ xi̱taxina ndaʼa̱ra. Tá kúú, tá ni̱xi̱yo loʼora xi̱ndaara ndikachi sa̱na̱ yivára ta chi̱ka̱a̱níra ndee̱ ña̱ viíní kundaararí, ni i̱yoní ni̱xi̱yo chiñu yóʼo. Tá ni̱ya̱ʼa tiempo ta̱ David ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱yóʼo xíʼin ta̱ rey Saúl: “Táta miíi̱, yi̱ʼi̱ kúú ta̱ ndáa ndikachi sa̱na̱ yivái̱. Iin ki̱vi̱ ki̱xi iin tí león ta inka yichi̱ ki̱xi iin tí oso, ta ki̱ʼinrí iin ndikachi ku̱a̱ʼa̱n xíʼinrí. Ta yi̱ʼi̱ xi̱ndiku̱i̱n sa̱tárí ta xa̱ʼníi̱rí ta sa̱kǎkui̱ tí ndikachi kán” (1 Sam. 17:34, 35). Ta̱ David xi̱kunda̱a̱-inira ña̱ xíniñúʼu kundaara tí ndikachi yóʼo, xa̱ʼa̱ ña̱kán ndakú ni̱xi̱yo inira ta sa̱kǎkurarí. Na̱ ta̱a válí kivi kundiku̱nna yichi̱ra tá viíní ná keʼéna chiñu ña̱ táxina ndaʼa̱na.

5. Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi Salmo 25:14, ¿ndáaña kúú iin ña̱ ndáyáʼviní kivi keʼé na̱ ta̱a válí?

5 Nda̱a̱ tá ni̱xi̱yo loʼo ta̱ David va̱ʼaní ni̱xa̱a̱ra ki̱táʼanra xíʼin Jehová. Ña̱yóʼo kúú ña̱ xi̱ndayáʼviníka nu̱úra, nu̱úka ña̱ ndakú ni̱xi̱yo inira á ña̱ va̱ʼaní xi̱sakáʼara tú arpa. Nu̱ú ta̱ David, su̱ví Ndióxi̱ kuitíra níxikuu Jehová chi ni̱xa̱a̱ra ku̱ura migora (kaʼvi Salmo 25:14). * Ndóʼó na̱ ta̱a válí, iin ña̱ ndáyáʼviní ña̱ kivi keʼéndó kúú ña̱ viíníka kutáʼanndó xíʼin yivándó ta̱ íyo chí ndiví. Tá saá ná keʼéndó, sana ndakiʼinndó ku̱a̱ʼáka chiñu ti̱xin congregación.

6. ¿Ndáaña va̱ása va̱ʼa xi̱ndakanixi̱ní savana xa̱ʼa̱ ta̱ David?

6 Iin tu̱ndóʼo ña̱ ni̱ya̱ʼa ta̱ David nu̱ú kúú ña̱ xi̱ka̱ʼa̱n inkana ña̱ va̱ása va̱ʼa xa̱ʼa̱ra. Tá kúú, tá ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ kanitáʼanra xíʼin ta̱ Goliat, ta̱ rey Saúl va̱ása níkuni̱ra ña̱ ná keʼé ta̱ David ña̱yóʼo ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: “Ta̱ loʼova kúún” (1 Sam. 17:31-33). Ta tá kúma̱níka kuu ña̱yóʼo, iin ñani ta̱ David ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra ña̱ va̱ása ndíʼi̱-inira xa̱ʼa̱ chiñura chi sa̱ndákoo miíra ndikachi (1 Sam. 17:26-30). Soo su̱ví saá níxi̱ndakanixi̱ní Jehová xa̱ʼa̱ ta̱yóʼo, saáchi xi̱xini̱ va̱ʼavarara. Ta ta̱ David xi̱kandíxavara ña̱ taxi Jehová ndee̱ ndaʼa̱ra, xa̱ʼa̱ ña̱kán ku̱chiñura xa̱ʼníra ta̱ Goliat (1 Sam. 17:45, 48-51).

7. ¿Ndáaña kivi sakuaʼún xíʼin ña̱ ndo̱ʼo ta̱ David?

7 ¿Ndáaña kivi sakuaʼún xíʼin ña̱ ndo̱ʼo ta̱ David? Ña̱ nu̱ú, xíniñúʼu kúee koo iniún. Sana na̱ xíni̱ yóʼó nda̱a̱ tá loʼún kivi ixayo̱ʼvi̱ña xíʼinna ña̱ xa̱a̱na kandíxana ña̱ kúún iin ta̱ loʼo ta̱ xa̱a̱ xu̱xa-ini. Soo ndakaʼún, Jehová va̱ása xíto kuitíra ndáa ki̱ʼva náʼún chi xítora ndáaña íyo níma̱ún. Ta saátu xíni̱ va̱ʼara yóʼó ta kúnda̱a̱-inira ndáaña kivi keʼún (1 Sam. 16:7). Ña̱ u̱vi̱, xíniñúʼu ndasandakún ña̱ kítáʼún xíʼinra. Ta̱ David ke̱ʼéra ña̱yóʼo tá xi̱xitora ña̱ʼa ña̱ i̱xava̱ʼa Jehová, ta xi̱ndakanixi̱níra ndáaña kúú ña̱ xi̱sanáʼa̱ ña̱yóʼo miíra xa̱ʼa̱ Jehová (Sal. 8:3, 4; 139:14; Rom. 1:20). Ña̱ u̱ni̱, xíniñúʼu ndukún ndee̱ nu̱ú Jehová. Tá kúú, tá na̱ káʼvi xíʼún escuela kúsi̱kindaana yóʼó xa̱ʼa̱ ña̱ kúún testigo Jehová, ka̱ʼa̱n xíʼinra ña̱ ná chindeétáʼanra xíʼún ña̱ ndakú koo iniún. Saátu kivi kundiku̱ún consejo ña̱ ndáni̱ʼún nu̱ú tu̱ʼunra xíʼin nu̱ú tutu á video ña̱ tává na̱ ñuura. Tá kíʼún kuenta ña̱ chíndeétáʼan Jehová xíʼún tá yáʼún nu̱ú iin tu̱ndóʼo, xa̱ún kandíxakaúnra. Ta tá ná kuni inkana ña̱ táxiún ña̱ chindeétáʼan Jehová xíʼún, xa̱a̱na kundaaka-inina yóʼó.

Tá vitá íyo ini na̱ ta̱a válí, ku̱a̱ʼání ki̱ʼva kivi chindeétáʼanna xíʼin inkana. (Koto párrafo 8 xíʼin 9).

8, 9. a) ¿Ndáaña chi̱ndeétáʼan xíʼin ta̱ David ña̱ kúee koo inira kundatura nda̱a̱ ná kixáʼara kaʼndachíñura? b) ¿Ndáaña kivi sakuaʼa na̱ ta̱a válí xíʼin ña̱ ke̱ʼé ta̱ David?

8 Ná kotoyó ndáa inka tu̱ndóʼo ni̱ya̱ʼa ta̱ David nu̱ú. Tándi̱ʼi nda̱kaxinnara ña̱ koora rey, xi̱niñúʼu kundatura ku̱a̱ʼá ku̱i̱ya̱ ña̱ va̱ʼa kixáʼara kaʼndachíñura (1 Sam. 16:13; 2 Sam. 2:3, 4). ¿Ndáaña chi̱ndeétáʼan xíʼinra ña̱ kúee koo inira kundatura? Nu̱úka ña̱ ndakavaní-inira xa̱ʼa̱ ña̱ ndóʼora, chi̱ka̱a̱ra ndee̱ ña̱ keʼéra inkaka ña̱ʼa. Tá kúú, tá xi̱nura nu̱ú ta̱ rey Saúl ni̱xi̱yora nu̱ú ñuʼú na̱ filisteo, ta kán ka̱nitáʼanra xíʼin na̱ sáa̱-ini xíni na̱ ñuu Israel. Tasaá xi̱ndaara nu̱ú ñuʼú na̱ ñuu Judá (1 Sam. 27:1-12).

9 ¿Ndáaña kivi sakuaʼún xíʼin ña̱ ke̱ʼé ta̱ David? Ña̱ xíniñúʼu chika̱ún ndee̱ ña̱ kachíñún nu̱ú Jehová ta chindeétáʼún xíʼin na̱ hermano. Ndakanixi̱ní xa̱ʼa̱ ña̱ ndo̱ʼo iin ta̱ hermano ta̱ naní Ricardo. * Tá ni̱xi̱yo loʼora, xi̱kuni̱níra koora precursor regular, soo ta̱ʼán koo tu̱ʼvara ña̱ keʼéra ña̱yóʼo. Nu̱úka ña̱ ndakava-inira á ña̱ sa̱a̱ra, ki̱xáʼara xíniñúʼura ku̱a̱ʼáka tiempo ña̱ va̱ʼa natúʼunra xíʼin na̱ yiví xa̱ʼa̱ Ndióxi̱. Káchira: “Vitin kíʼi̱n kuenta ña̱ tiempo ña̱ xi̱ndatui̱, chi̱ndeétáʼanña xíʼi̱n ña̱ kuaʼnukai̱ xíʼin tu̱ʼun Ndióxi̱. Saáchi tá xi̱ndani̱ʼíi̱ na̱ yiví na̱ kúni̱ka sakuaʼa xa̱ʼa̱ tu̱ʼun Ndióxi̱, viíníka xi̱chindeétáʼi̱n xíʼinna ta xa̱a̱ ya̱chi̱ka xi̱kaʼvi kúei̱ ña̱ va̱ʼa ku̱ʼi̱n kotoi̱na. Ta nda̱a̱ ki̱xáʼíi̱ káʼvii̱ xíʼin iin na̱ yiví xa̱ʼa̱ tu̱ʼun Ndióxi̱. Xa̱ʼa̱ ña̱ ku̱a̱ʼáka tiempo xi̱natúʼi̱n xa̱ʼa̱ Ndióxi̱, va̱ása níxi̱yi̱ʼvíkai̱”. Tiempo vitin ta̱ Ricardo kúúra siervo ministerial ta kúútura precursor regular.

10. ¿Ndáaña ke̱ʼé ta̱ David tá xi̱niñúʼu ndaka̱xinra keʼéra iin ña̱ ndáyáʼviní?

10 Vitin ná ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ inka tu̱ndóʼo ña̱ ni̱ya̱ʼa ta̱ David nu̱ú. Tá xíkara xínura nu̱ú ta̱ Saúl, miíra xíʼin na̱ ta̱a na̱ kítáʼan xíʼinra sa̱ndákoona na̱ veʼena ña̱ va̱ʼa ku̱ʼu̱nna kanitáʼanna. Na̱ sáa̱-ini xíniñaʼá ni̱xa̱a̱na i̱xakuíʼnána ña̱ʼa ña̱ kúúmiína, ta nda̱kiʼinna na̱ veʼena ku̱a̱ʼa̱n xíʼinna. Ta̱ David kivi xa̱a̱ra ndakanixi̱níra ña̱ kivi keʼéra iin ña̱ʼa ña̱ va̱ʼa sakǎkurana, saáchi xa̱a̱ xíni̱níra kanitáʼanra. Soo, nu̱úka ña̱ keʼéra ña̱yóʼo, ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin Jehová ña̱ ná chindeétáʼanra xíʼinra. Ta ta̱ su̱tu̱ ta̱ naní Abiatar chi̱ndeétáʼan xíʼinra ña̱ ni̱nda̱ka̱tu̱ʼunra Jehová ña̱yóʼo: “¿Á ku̱ʼi̱n sa̱tá na̱ kui̱ʼná yóʼo?”. Jehová ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra ña̱ ná ku̱ʼu̱nra ta saátu ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra ña̱ kuchiñuvara xíʼin na̱kán (1 Sam. 30:7-10). ¿Ndáaña kivi sakuaʼún xíʼin ña̱yóʼo?

Na̱ ta̱a válí xíniñúʼu ndukúna consejo nu̱ú na̱ anciano. (Koto párrafo 11).

11. ¿Ndáaña kivi keʼún tá kúma̱níka ndaka̱xiún keʼún iin ña̱ʼa?

11 Ndukú consejo nu̱ú inkana tá kúma̱níka nda̱kaxiún ña̱ keʼún. Nda̱ka̱tu̱ʼún na̱ yiváún ta saátu na̱ xa̱a̱ ku̱a̱ʼání ku̱i̱ya̱ kúú anciano. Va̱ʼaní consejo kivi taxi na̱yóʼo ndaʼún. Jehová nda̱kaxinra na̱ anciano ta ndáa-inira na̱yóʼo, ña̱kán saátu kivi keʼé miíún. Iin regalo ña̱ ta̱xira ndaʼa̱ na̱ congregación kúú na̱yóʼo (Efes. 4:8). Tá ndíku̱ún yichi̱na ta xíniso̱ʼún consejo ña̱ táxina, va̱ʼaní koo ña̱ nda̱kaxiún keʼún. Ta vitin ná kotoyó ndáaña kivi sakuaʼayó xíʼin ña̱ ke̱ʼé ta̱ rey Asá.

ÑA̱ KE̱ʼÉ TA̱ REY ASÁ

12. ¿Ndáaña va̱ʼa xi̱kuumií ta̱ rey Asá tá ki̱xáʼara xáʼndachíñura?

12 Tá ni̱xi̱yo loʼo ta̱ rey Asá vitá ni̱xi̱yo inira ta saátu ndakúní ni̱xi̱yo inira. Tá kúú, ni̱xa̱a̱ra ndu̱ura rey tá ni̱xi̱ʼi̱ yivára ta̱ xi̱naní Abías, tasaá ki̱xáʼara sándiʼi-xa̱ʼa̱ra ndiʼi ndióxi̱ vatá ña̱ ni̱xi̱yo ñuu kán. Tasaá “ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin na̱ ñuu Judá ña̱ ná nandukúna Jehová Ndióxi̱ ta̱ xi̱ndasakáʼnu na̱ xi̱ína, ta ná kuniso̱ʼona ña̱ káʼa̱n ley xíʼin ndiʼika ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n Ndióxi̱” (2 Crón. 14:1-7). Ta tá ki̱xaa̱ ta̱ Zérah xíʼin iin millón na̱ soldado na̱ ke̱e ñuu Etiopía ña̱ va̱ʼa sandíʼi-xa̱ʼa̱na na̱ ñuu Judá, ta̱ Asá ndíchi ni̱xi̱yora ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin Jehová ña̱ ná chindeétáʼanra xíʼinna. Ta ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱yóʼo xíʼin Jehová: “Jehová, va̱ása ndáyáʼviví á na̱ ndakú kúú na̱ chíndeétáʼún xíʼin á na̱ kǒo ndee̱ kúúmií kúúna. Chindeétáʼan xíʼinndi̱ Jehová Ndióxi̱ miíndi̱, saáchi kándíxandi̱ yóʼó”. Ña̱ tu̱ʼun yóʼo ni̱na̱ʼa̱ña ña̱ va̱ʼaní xi̱kandíxa ta̱ Asá ña̱ sakǎku Jehová miíra xíʼin na̱ ñuura. Ta̱ Asá ka̱ndíxaníra Jehová, ta mií Jehová sa̱ndíʼi-xa̱ʼa̱ na̱ ñuu Etiopía (2 Crón. 14:8-12).

13. ¿Ndáaña ndo̱ʼo ta̱ Asá tá ni̱ya̱ʼa tiempo, ta nda̱chun?

13 Iin ña̱ i̱yoní kúú ña̱ kanitáʼanna xíʼin iin millón na̱ soldado. Soo ta̱ Asá ka̱ndíxara Jehová, ta xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo ku̱chiñuna ka̱nitáʼanna xíʼinna. Tá ni̱ya̱ʼa tiempo ta̱ rey Baasá ta̱ ñuu Israel, xi̱kuni̱ra keʼéra ña̱ va̱ása va̱ʼa xíʼin ta̱ Asá. Ni va̱ása i̱yoníví níxi̱yo ña̱yóʼo, soo va̱ása va̱ʼa ña̱ ke̱ʼé ta̱ Asá chi ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin ta̱ rey ña̱ ñuu Siria ña̱ chindeétáʼanra xíʼinra, nu̱úka ña̱ ka̱ʼa̱nra xíʼin Jehová. Ta xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása vií íyo ña̱ nda̱kaxinra keʼéra, ni̱xi̱yoní tu̱ndóʼo nu̱úra. Jehová xi̱niñúʼura ta̱ profeta Hananí, ña̱ va̱ʼa ka̱ʼa̱nra ña̱yóʼo xíʼinra: “Xa̱ʼa̱ ña̱ ka̱ndíxaún ta̱ rey ñuu Siria ta va̱ása níkandíxaún Jehová Ndióxi̱ miíún, va̱ása kivika kanitáʼún xíʼin na̱ soldado ta̱ rey ñuu Siria”. Ta nani saá ki̱xáʼa ni̱xi̱yoní na̱ ka̱nitáʼan xíʼin ta̱ Asá (2 Crón. 16:7, 9; 1 Rey. 15:32).

14. a) ¿Ndáa ki̱ʼva kivi na̱ʼún ña̱ kándíxaún Jehová? b) Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi 1 Timoteo 4:12, ¿ndáaña va̱ʼa ndakiʼún tá ná keʼún ña̱yóʼo?

14 ¿Ndáaña kivi sakuaʼún xíʼin ña̱ ndo̱ʼo ta̱ Asá? Ña̱ ndiʼi tiempo xíniñúʼu vitá koo iniún ta kandíxaún Jehová. Tá nda̱kuchiún ni̱na̱ʼún ña̱ kándíxaníúnra ta ndáa-iniúnra. Ta viíní nda̱kiʼin Jehová yóʼó ti̱xin ñuura. Iin ña̱ va̱ʼaní kúú ña̱yóʼo. Ta ña̱ xíniñúʼu keʼún vitin kúú ña̱ ndakundeún kundaa-iniún Jehová. Va̱ása ixayo̱ʼvi̱víña xíʼún ña̱ keʼún ña̱yóʼo tá xíniñúʼu ndaka̱xiún keʼún ña̱ ndáyáʼviní. Soo saátu xíniñúʼu kundaa-iniún Jehová ni nda̱a̱ ndáaka ña̱ ndáka̱xiún keʼún, kúúña ña̱ kotonde̱ʼún á ña̱ kusíkíún á chiñún á inkaka ña̱ kúni̱ún keʼún. Nu̱úka ña̱ keʼún ña̱ ndákanixi̱ní miíún, va̱ʼaka nandukú ña̱ káʼa̱n tu̱ʼun Ndióxi̱ ña̱ kivi chindeétáʼan xíʼún, ta keʼé ña̱ káʼa̱n ña̱yóʼo (Prov. 3:5, 6). Saá kúú ña̱ sakúsi̱íníún-ini Jehová, ta ixato̱ʼó na̱ hermano na̱ íyo ti̱xin congregación yóʼó (kaʼvi 1 Timoteo 4:12). *

ÑA̱ KE̱ʼÉ TA̱ REY JEHOSAFAT

15. Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi 2 Crónicas 18:1-3 xíʼin 19:2, ¿ndáaña va̱ása va̱ʼa ke̱ʼé ta̱ rey Jehosafat?

15 Ndiʼivayó kúúyó na̱ yiví ku̱a̱chi ta xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo sava yichi̱ keʼún ña̱ va̱ása va̱ʼa. Soo ña̱yóʼo va̱ása xíniñúʼu kasiña nu̱ún ña̱ chika̱a̱níún ndee̱ ña̱ kachíñún nu̱ú Jehová. Ndakanixi̱ní xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼé ta̱ rey Jehosafat. Ta̱yóʼo ku̱a̱ʼání ña̱ va̱ʼa xi̱kuumiíra. Nda̱a̱ tá ki̱xáʼara xáʼndachíñura na̱ndukúra Ndióxi̱ yivára, ta xi̱ndiku̱nra ndiʼi ña̱ xi̱ka̱ʼa̱n ta̱yóʼo. Saátu chi̱ndaʼára na̱ príncipe ñuu ña̱ íyo chí Judá ña̱ va̱ʼa sanáʼa̱na na̱ yiví kán xa̱ʼa̱ Jehová (2 Crón. 17:4, 7). Ni va̱ʼaní ni̱xi̱yo ña̱ ke̱ʼé ta̱ Jehosafat, soo sava yichi̱ va̱ása va̱ʼa ña̱ nda̱kaxinra keʼéra. Ta xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo Jehová chi̱ndaʼára iin ta̱a ña̱ va̱ʼa taxira consejo ndaʼa̱ ta̱yóʼo (kaʼvi 2 Crónicas 18:1-3; * 19:2). * Ná kotoyó ndáaña kivi sakuaʼún xíʼin ña̱ ke̱ʼéra.

Na̱ ta̱a válí na̱ va̱ʼaní káchíñu, va̱ʼaní káʼa̱n inkana xa̱ʼa̱na ta ndáa-ininana. (Koto párrafo 16).

16. ¿Ndáaña kivi sakuaʼún xíʼin ña̱ ndo̱ʼo ta̱ Rajeev?

16 Ndáyáʼviní ña̱ ná kuniso̱ʼún consejo ña̱ táxina ndaʼún ta keʼúnña. Ku̱a̱ʼání na̱ ta̱a válí, íxayo̱ʼvi̱ña xíʼinna ña̱ kundayáʼvika chiñu Jehová nu̱úna. Sana saá ndóʼo miíún, soo va̱ása ndakava-iniún. Ndakanixi̱ní xa̱ʼa̱ ña̱ ndo̱ʼo iin ta̱ hermano ta̱ naní Rajeev. Káʼa̱nra xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱ndoʼora tá ni̱xi̱yo loʼokara: “Kǒo níkunda̱a̱-inii̱ ndáaña keʼíi̱ tá tiempo saá. Nda̱a̱ táki̱ʼva ndóʼo ku̱a̱ʼání na̱ va̱lí, ña̱ xi̱kutóokai̱ kúú ña̱ kusíkíi̱ á ña̱ keʼíi̱ inkaka ña̱ʼa ña̱ sákusi̱í-inii̱ nu̱úka ña̱ ku̱ʼi̱n reunión á ña̱ ku̱ʼi̱n natúʼi̱n xíʼin na̱ yiví xa̱ʼa̱ Ndióxi̱”. ¿Ndáaña chi̱ndeétáʼan xíʼinra? Miíra nátúʼun ña̱ iin ta̱ anciano viíní ta̱xira consejo ndaʼa̱ra, káchira: “Chi̱ndeétáʼanra xíʼi̱n ña̱ ndakanixi̱níi̱ xa̱ʼa̱ ña̱ káʼa̱n 1 Timoteo 4:8”. Ta̱ Rajeev vitá ni̱xi̱yo inira ta xi̱niso̱ʼora consejo yóʼo, tasaá ki̱xáʼara vií ndákanixi̱níra xa̱ʼa̱ ña̱ kúni̱ra keʼéra. Káchira: “Chi̱ka̱a̱-inii̱ ña̱ kundayáʼvika chiñu Jehová nu̱úi̱”. Ta miíra káʼa̱n ndáaña va̱ʼa nda̱kiʼinra, káchira: “Tá ni̱ya̱ʼa loʼo ku̱i̱ya̱ ña̱ ta̱xina consejo ndaʼíi̱, va̱ʼa ni̱xa̱i̱ ku̱i̱ siervo ministerial”.

SAKÚSI̱Í-INI YIVÁÚN TA̱ ÍYO CHÍ NDIVÍ

17. ¿Ndáaña ndákanixi̱ní na̱ hermano xa̱ʼa̱ ña̱ ta̱a válí na̱ káchíñu nu̱ú Jehová?

17 Ta̱ loʼo, na̱ hermano na̱ íyo ti̱xin congregación chíndáyáʼvinína yóʼó xa̱ʼa̱ ña̱ inkáchi káchíñún xíʼinna nu̱ú Jehová (Sof. 3:9). Kúsi̱íní-inina tá xítona ña̱ xíʼin ndiʼi ndee̱ún kéʼún chiñu ña̱ ta̱xina ndaʼún, ta xíʼin ña̱ si̱í-ini kéʼúnña. Xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo íxato̱ʼónína yóʼó ta ndáa-inina yóʼó (1 Juan 2:14).

18. Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi Proverbios 27:11, ¿ndáaña ndákanixi̱ní Jehová xa̱ʼa̱ na̱ ta̱a válí na̱ káchíñu nu̱úra?

18 Va̱ása nandósóún ña̱ kúʼvi̱ní-ini Jehová xínira yóʼó ta ndáa-inira yóʼó. Miíra ni̱ka̱ʼa̱n ña̱ tiempo nu̱ú ndíʼi vitin koo ku̱a̱ʼání na̱ ta̱a válí na̱ kuni̱ kachíñu nu̱úra (Sal. 110:1-3). Ta̱kán kúnda̱a̱-inira ña̱ kúʼvi̱ní-iniún xíniúnra, ta kúni̱ún taxiún ña̱ va̱ʼa ña̱ kúúmiíún ndaʼa̱ra. Xa̱ʼa̱ ña̱kán, kúee koo iniún xíʼin inkana ta saátu kúee koo iniún xíʼin miíún. Tá ná keʼún ña̱ va̱ása va̱ʼa, kuniso̱ʼo consejo ña̱ táxina ndaʼún. Ta ndakaʼún chi mií Jehová kúú ta̱ káʼa̱n ña̱yóʼo xíʼún (Heb. 12:6). Viíní keʼún chiñu ña̱ táxina ndaʼún. Ta saátu chika̱a̱níún ndee̱ ña̱ sakúsi̱íún-ini yiváún ta̱ íyo chí ndiví (kaʼvi Proverbios 27:11). *

YAA 135 “Se̱ʼe miíi̱ vií va̱ʼa ndakanixi̱níún”

^ párr. 5 Na̱ ta̱a válí na̱ xa̱a̱ nda̱kuchi tá xáʼnukana xíʼin tu̱ʼun Ndióxi̱, kúni̱na keʼéna ku̱a̱ʼáka chiñu nu̱ú Jehová. Ña̱ va̱ʼa xa̱a̱ na̱yóʼo koona siervo ministerial xíniñúʼu chika̱a̱na ndee̱ ña̱ vií koo ña̱ keʼéna, tasaá na̱ hermano na̱ íyo ti̱xin congregación ixato̱ʼónana. ¿Ndáa ki̱ʼva kivi keʼéna ña̱yóʼo?

^ párr. 5 Salmo 25:14: “Na̱ íxato̱ʼó Jehová kúú na̱ va̱ʼaní kítáʼanra xíʼin, ta táxira ná kunda̱a̱-inina xa̱ʼa̱ ña̱ ki̱ndoora keʼéra”.

^ párr. 9 Na̱sama sava ki̱vi̱na.

^ párr. 14 1 Timoteo 4:12: “Nda̱a̱ ni iinna ná kǒo ka̱ʼa̱n xa̱ʼún ña̱ va̱ása ndáyáʼviún xa̱ʼa̱ ña̱ kúún iin ta̱ loʼo. Nu̱úka ña̱yóʼo iin yichi̱ va̱ʼaní chinúún nu̱ú na̱ ndásakáʼnu Ndióxi̱ xíʼin ndinuʼu-inina, chinúu yichi̱ nu̱úna xíʼin ki̱ʼva ña̱ káʼún, xíʼin ki̱ʼva ña̱ kéʼún, xíʼin ña̱ kúʼvi̱-iniún xíniún inkana, xíʼin ña̱ kándíxaún Ndióxi̱ ta saátu xa̱ʼa̱ ña̱ kǒo kéʼún ña̱ yaku̱a̱”.

^ párr. 15 2 Crónicas 18:1-3: “Ni ku̱a̱ʼání ña̱ ku̱i̱ká xi̱kuumií ta̱ Jehosafat ta ku̱a̱ʼání na̱ yiví xi̱xini̱ñaʼá, ni̱xa̱a̱ra sa̱tíndaʼa̱ra se̱ʼera xíʼin se̱ʼe ta̱ Acab. Xa̱ʼa̱ ña̱kán tá ni̱ya̱ʼa loʼo ku̱i̱ya̱ ni̱xa̱ʼa̱nra xi̱tora ta̱ Acab chí Samaria. Ta̱ Acab xa̱ʼníra ku̱a̱ʼání ndikachi xíʼin si̱ndi̱ki̱ xa̱ʼa̱ ta̱yóʼo xíʼin xa̱ʼa̱ na̱ yiví na̱ kítáʼan xíʼinra, ta ni̱ka̱ʼa̱nníra xíʼin ta̱ Jehosafat ña̱ ku̱ʼu̱nra xíʼinra ña̱ kanitáʼanna xíʼin na̱ ndóo chí Ramot-Galaad. Tasaá ta̱ Acab ta̱ xi̱kuu rey nu̱ú na̱ ñuu Israel ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin ta̱ Jehosafat ta̱ xi̱kuu rey nu̱ú na̱ ñuu Judá: ‘¿Á ku̱ʼún xíʼi̱n chí Ramot-Galaad?ʼ. Ta̱yóʼo nda̱kuiinra: ‘Ku̱ʼu̱nvai̱ xíʼún, ta na̱ ñui̱ ku̱ʼu̱nna xíʼin na̱ ñuún, ta chindeétáʼanndi̱ xíʼún tá ná kanitáʼúnʼ”.

^ párr. 15 2 Crónicas 19:2: “Ta̱ Jehú se̱ʼe ta̱ Hananí ta̱ xi̱xito visión, ni̱xa̱ʼa̱nra nu̱ú ta̱ rey Jehosafat ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: ‘¿Á ña̱ va̱ʼa kúú ña̱ kéʼún ña̱ chíndeétáʼún xíʼin na̱ kéʼé ña̱ va̱ása va̱ʼa, ta kúʼvi̱-iniún xíniún na̱ sáa̱-ini xíni Jehová? Xa̱ʼa̱ ña̱kán kúú ña̱ sáa̱ní Jehová xíʼúnʼ”.

^ párr. 18 Proverbios 27:11: “Se̱ʼe miíi̱ vií va̱ʼa ndakanixi̱níún ta sakúsi̱íún-inii̱, ña̱kán va̱ʼa ndakuii̱n yuʼú na̱ kúsi̱kindaa yi̱ʼi̱”.