Ir al contenido

Ir al índice

ARTÍCULO ÑA̱ KAʼVIYÓ 12

¿Ndáaña chindeétáʼan xíʼinyó kundeé-iniyó tá sáa̱-inina xínina miíyó?

¿Ndáaña chindeétáʼan xíʼinyó kundeé-iniyó tá sáa̱-inina xínina miíyó?

“Xáʼndai̱ chiñu yóʼo nu̱úndó ña̱ va̱ʼa kuʼvi̱-inindó kunitáʼanndó. Tá na̱ ñuyǐví yóʼo sáa̱-inina xínina ndóʼó, xa̱a̱ kúnda̱a̱va-inindó chi siʼnaka yi̱ʼi̱ ni̱sa̱a̱-inina xi̱nina nu̱úka ndóʼó” (JUAN 15:17, 18).

YAA 129 Ndakúní íyo iniyó

ÑA̱ KA̱ʼA̱NYÓ XA̱ʼA̱ *

1. Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi Mateo 24:9, ¿nda̱chun va̱ása ndákanda̱-iniyó tá sáa̱-ini na̱ ñuyǐví yóʼo xínina miíyó?

JEHOVÁ i̱xava̱ʼara miíyó ña̱ kuʼvi̱-iniyó kuniyó inkana ta saátu ña̱ kuʼvi̱-inina kunina miíyó. Xa̱ʼa̱ ña̱kán xóʼvi̱yó ta yíʼviyó tá sáa̱-ini inkana xínina miíyó. Tá kúú, iin ñá hermana ñá íyo chí Europa ñá naní Georgina káchiñá: “Tá kúúmiíi̱ 14 ku̱i̱ya̱, siʼíi̱ xi̱sa̱a̱-iniñá xi̱xiniñá yi̱ʼi̱ xa̱ʼa̱ ña̱ ndásakáʼnui̱ Jehová. Ku̱suchí-inii̱ ta xi̱kuni mitúʼi̱n ta ki̱xáʼíi̱ ndákanixi̱níi̱ ña̱ kúi̱ iin na̱ yiví na̱ kéʼé ña̱ va̱ása va̱ʼa”. * Ta iin ta̱ hermano ta̱ naní Danilo ka̱ʼyíra ña̱yóʼo: “Tá ka̱ni na̱ soldado yi̱ʼi̱, ni̱ka̱ʼa̱n ndi̱va̱ʼana xíʼi̱n ta ni̱ka̱ʼa̱nna ña̱ keʼéna ña̱ va̱ása va̱ʼa xíʼi̱n xa̱ʼa̱ ña̱ kúi̱ testigo Jehová, ni̱yi̱ʼvíi̱ ta nda̱kanixi̱níi̱ ña̱ va̱ása ndáyáʼvii̱”. Ni xóʼvi̱yó, soo va̱ása ndákanda̱-iniyó xa̱ʼa̱ ña̱ sáa̱-inina xínina miíyó saáchi ta̱ Jesús xa̱a̱ ni̱ka̱ʼa̱nvara ña̱ kuu ña̱yóʼo (kaʼvi Mateo 24:9). *

2, 3. ¿Nda̱chun sáa̱-ini na̱ ñuyǐví yóʼo xínina miíyó?

2 Na̱ yiví sáa̱-inina xínina miíyó, saáchi nda̱a̱ táki̱ʼva ni̱xi̱yo ta̱ Jesús va̱ása kúúyó táʼan na̱ ñuyǐví yóʼo (Juan 15:17-19). Ña̱kán ni íxato̱ʼóvayó na̱ chíñu na̱ íyo nu̱ú ñuyǐví yóʼo, va̱ása kíʼviyó xíʼin ña̱ política, ni va̱ása chíndeéyó bandera ta ni va̱ása xítayó himno nacional. Saáchi iinlá Jehová kúú ta̱ ndásakáʼnuyó. Miíyó káʼa̱nyó xa̱ʼa̱ derecho ña̱ kúúmií Ndióxi̱ ña̱ kaʼndachíñura nu̱úyó, soo ta̱ Ndi̱va̱ʼa ta saátu na̱ kítáʼan xíʼinra va̱ása íxato̱ʼóna derecho yóʼo (Gén. 3:1-5, 15). Nátúʼunyó xíʼin na̱ yiví xa̱ʼa̱ Reino Ndióxi̱ ña̱ iinlá ña̱yóʼo kúú ña̱ kuchiñu sandíʼi-xa̱ʼa̱ tu̱ndóʼo ña̱ kúúmiína, ta si̱lóʼo kúma̱ní ta sandíʼi-xa̱ʼa̱ Ndióxi̱ ndiʼi na̱ sáa̱-ini xíni Reinora (Dan. 2:44; Apoc. 19:19-21). Na̱ yiví na̱ vitá-ini kúsi̱í-inina xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo, soo na̱ yiví na̱ ndi̱va̱ʼa-ini va̱ása kúsi̱í-inina (Sal. 37:10, 11).

3 Ta saátu, na̱ ñuyǐví yóʼo sáa̱-inina xínina miíyó saáchi tákuyó nda̱a̱ táki̱ʼva kúni̱ Ndióxi̱, ta ña̱yóʼo va̱ása kítáʼanña xíʼin ña̱ kéʼéna. Tiempo vitin ku̱a̱ʼání na̱ yiví túvina ña̱ iin ña̱ va̱ʼava kúú ña̱ keʼéna ña̱ kini táʼan ña̱ xi̱keʼé na̱ yiví na̱ ni̱xi̱yo ñuu Sodoma xíʼin Gomorra, soo Ndióxi̱ sa̱ndíʼi-xa̱ʼa̱rana (Jud. 7). Xa̱ʼa̱ ña̱ kéʼéyó ña̱ káʼa̱n Biblia ta va̱ása kéʼéyó ña̱ kini, ku̱a̱ʼání na̱ yiví kúsi̱kindaana miíyó ta káʼa̱nna ña̱ va̱ása íxato̱ʼóyó ña̱ kútóona keʼéna (1 Ped. 4:3, 4).

4. ¿Ndáaña chindeétáʼan xíʼinyó kundeé-iniyó tá sáa̱-ini na̱ yiví xínina miíyó?

4 ¿Ndáaña chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ kundeé-iniyó tá sáa̱-inina xínina miíyó á tá káʼa̱n ndi̱va̱ʼana xíʼinyó? Xíniñúʼu kandíxaníyó ña̱ chindeétáʼan Jehová xíʼinyó. Ña̱ kándíxayó Ndióxi̱ íyoña nda̱a̱ táki̱ʼva íyo iin escudo ta xíʼin ña̱yóʼo kuchiñuyó ndaʼvayó ndiʼi ña̱ chíndaʼá ta̱ Ndi̱va̱ʼa va̱xi nu̱úyó, “ña̱ íyo nda̱a̱ táki̱ʼva íyo flecha tú xíxi̱” (Efes. 6:16). Soo inkaka ña̱ chindeétáʼan xíʼinyó kúú ña̱ kúʼvi̱-iniyó xíniyó inkana. ¿Nda̱chun? Saáchi tá kúʼvi̱-iniyó xíniyó inkana va̱ása kama sa̱a̱yó ta kundeé-iniyó nu̱ú ndiʼi ña̱ sáxo̱ʼvi̱ miíyó (1 Cor. 13:4-7, 13). Vitin sakuaʼayó ña̱ tá kúʼvi̱-iniyó xíniyó Jehová ta saátu na̱ hermanoyó á nda̱a̱ na̱ íyo contra xíʼinyó, chíndeétáʼanña xíʼinyó ña̱ kundeé-iniyó tá sáa̱-inina xínina miíyó.

TÁ KÚʼVI̱-INIYÓ XÍNIYÓ JEHOVÁ KIVI KUNDEÉ-INIYÓ TÁ SÁA̱-ININA XÍNINA MIÍYÓ

5. ¿Ndáaña ku̱chiñu ta̱ Jesús ke̱ʼéra xa̱ʼa̱ ña̱ kúʼvi̱-inira xínira yivára?

5 Ñuú tá kúma̱ní kaʼnína ta̱ Jesús, ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱yóʼo xíʼin na̱ discípulora: “Soo ña̱ va̱ʼa ná kunda̱a̱-ini na̱ ñuyǐví ña̱ kúʼvi̱-inii̱ xínii̱ yivái̱, kéʼíi̱ nda̱a̱ táki̱ʼva íyo chiñu ña̱ xa̱ʼndara nu̱úi̱” (Juan 14:31). Xa̱ʼa̱ ña̱ kúʼvi̱-ini ta̱ Jesús xínira Jehová, ña̱yóʼo ta̱xiña ndee̱ ndaʼa̱ra ña̱ ni̱ya̱ʼara nu̱ú tu̱ndóʼo. Ta saátu miíyó xa̱ʼa̱ ña̱ kúʼvi̱-iniyó xíniyó Jehová, ña̱yóʼo chindeétáʼanña xíʼinyó ña̱ ya̱ʼayó nu̱ú tu̱ndóʼo.

6. Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi Romanos 5:3-5, ¿ndáaña ndóʼo miíyó na̱ ndásakáʼnu Jehová tá sáa̱-ini na̱ ñuyǐví xínina miíyó?

6 Na̱ ndásakáʼnu Jehová kúʼvi̱-inina xíninara, ña̱kán kúndeé-inina tá íxandi̱va̱ʼana xíʼinna. Tá kúú, tá ni̱ka̱ʼa̱n na̱ chíñu náʼnu nu̱ú na̱ judío xíʼin na̱ apóstol ña̱ ná va̱ása natúʼunkana xíʼin na̱ yiví xa̱ʼa̱ Ndióxi̱, ña̱ kúʼvi̱-inina xínina Ndióxi̱ chi̱ndaʼáñana ña̱ kuniso̱ʼona ña̱ káʼa̱n Ndióxi̱ chi ta̱yóʼo kúú ta̱ xáʼndachíñu nu̱úna, nu̱úka ña̱ kuniso̱ʼona ña̱ káʼa̱n na̱ yiví (Hech. 5:29; 1 Juan 5:3). Ta ña̱yóʼo kúútu ña̱ chíndeétáʼan xíʼin na̱ hermanoyó ña̱ nda̱kú íyo inina xíʼin Ndióxi̱ ni íxandi̱va̱ʼa na̱ chíñu náʼnu xíʼinna. Tá sáa̱-ini na̱ ñuyǐví yóʼo xínina miíyó va̱ása ndákava-iniyó saáchi na̱ kúsi̱í-inivakuyó (Hech. 5:41; kaʼvi Romanos 5:3-5). *

7. ¿Ndáaña keʼéyó tá sási na̱ veʼeyó nu̱úyó ña̱ ndasakáʼnuyó Ndióxi̱?

7 Sana iin tu̱ndóʼo ña̱ íxayo̱ʼvi̱ní xíʼinyó ña̱ kundeé-iniyó nu̱ú kúú tá sási na̱ veʼeyó nu̱úyó ña̱ ndasakáʼnuyó Ndióxi̱. Tá kíʼin sava na̱ veʼeyó kuenta ña̱ kúni̱kayó sakuaʼayó xa̱ʼa̱ Jehová, kíxáʼana ndákanixi̱nína ña̱ sa̱ndáʼvina miíyó á ki̱xáʼayó sánayó (chitáʼanña xíʼin Marcos 3:21). Ta nda̱a̱ kivi kixáʼana ixandi̱va̱ʼana xíʼinyó, soo va̱ása xíniñúʼu ndakanda̱-iniyó tá ná kuu ña̱yóʼo, saáchi ta̱ Jesús ni̱ka̱ʼa̱nra: “Na̱ koo contra xíʼin iin tá iinna, koona mií na̱ veʼevana” (Mat. 10:36). Ni nda̱a̱ ndáaka ña̱ ná keʼéna xíʼinyó va̱ása sáa̱-iniyó xíniyó na̱ veʼeyó. Saáchi tá kúʼvi̱ka-iniyó xíniyó Jehová kúʼvi̱ka-iniyó xíniyó inkana (Mat. 22:37-39). Soo nda̱a̱ ni iin yichi̱ va̱ása ya̱ʼandosóyó ña̱ káʼa̱n tu̱ʼun Ndióxi̱ ña̱ va̱ʼa sakusi̱íyó-ini iin na̱ yiví.

Ni ná xo̱ʼvi̱yó sava yichi̱, Jehová va̱ása sandákoo ndaʼa̱ra miíyó. Ndiʼi tiempo sandíkora-iniyó ta ndasandakúra-iniyó. (Koto párrafo 8 nda̱a̱ 10).

8, 9. ¿Ndáaña chi̱ndeétáʼan xíʼin iin ñá hermana ña̱ ndakú koo iniñá ni ndeéní xi̱sasina nu̱úñá ña̱ ndasakáʼnuñá Ndióxi̱?

8 Ñá Georgina, ñá ni̱ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ nu̱ú párrafo 1, ku̱chiñuñá nda̱kú ni̱xi̱yo-iniñá ni i̱xandi̱va̱ʼaní siʼíñá xíʼinñá, ñáyóʼo káchiñá: “Inkáchi ki̱xáʼandi̱ sákuaʼandi̱ xa̱ʼa̱ Biblia xíʼin na̱ testigo Jehová. Soo, tá ni̱ya̱ʼa i̱ñu̱ yo̱o̱ tá ki̱xáʼíi̱ kúni̱i̱ ku̱ʼi̱n reunión, ñáyóʼo na̱samañá ña̱ kéʼéñá. Tasaá ni̱xa̱i̱ ku̱nda̱a̱-inii̱ ña̱ xi̱natúʼunñá xíʼin na̱ apóstata ta xi̱xiniñúʼuñá ña̱ káʼa̱n na̱yóʼo tá xi̱natúʼunñá xíʼi̱n. Ta saátu xi̱ka̱ʼa̱n ndi̱va̱ʼañá xíʼi̱n, xi̱sitáñá yixí xi̱níi̱, xi̱kuʼníñá su̱kúi̱n, ta xi̱xatañá tutui̱ ña̱ tává na̱ ñuu Ndióxi̱. Tá ni̱xi̱nui̱ 15 ku̱i̱ya̱, nda̱kuchii̱ ta xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱kuni̱ñá ña̱ ná va̱ása ndasakáʼnukai̱ Jehová, chi̱ka̱a̱ñá yi̱ʼi̱ iin veʼe nu̱ú ñúʼu na̱ va̱lí na̱ kéʼé ña̱ va̱ása va̱ʼa. Sava na̱yóʼo xi̱xiniñúʼuna droga á xi̱kiʼvina inkaka ku̱a̱chi. Íxayo̱ʼvi̱níkaña xíʼinyó ña̱ kundeé-iniyó ya̱ʼayó nu̱ú ña̱yóʼo tá iin na̱ xíniñúʼu kuʼvi̱-ini kuni miíyó á kundaana miíyó kúú na̱ íxandi̱va̱ʼa xíʼinyó”.

9 Ñá Georgina nátúʼunñá ndáaña chi̱ndeétáʼan xíʼinñá ña̱ ku̱ndeé-iniñá: “Tá ki̱xáʼa siʼíi̱ íxandi̱va̱ʼañá xíʼi̱n, mií ki̱vi̱ saá kúú ña̱ sa̱ndíʼii̱ ka̱ʼvii̱ iníísaá Biblia. Ni̱xa̱i̱ ka̱ndíxai̱ ña̱ nda̱niʼíi̱ ña̱ nda̱a̱ ta yatinní ni̱xi̱yo Jehová xíʼi̱n. Xi̱ka̱ʼa̱n ni̱ʼii̱ xíʼinra ta xi̱xiniso̱ʼora ña̱ xi̱ka̱ʼi̱n xíʼinra. Ndiʼi tiempo tá ni̱xi̱yoi̱ veʼe nu̱ú chi̱ndaʼá siʼíi̱ yi̱ʼi̱, iin ñá hermana xi̱kanañá yi̱ʼi̱ ña̱ ku̱ʼi̱n veʼeñá ta inkáchi xi̱kaʼvindi̱ Biblia. Ndiʼi tiempo ña̱ ku̱u ña̱yóʼo na̱ hermano chi̱ka̱a̱nína ndee̱ xíʼi̱n. Ta nda̱a̱ táki̱ʼva kéʼéna xíʼin na̱ veʼena saá ke̱ʼéna xíʼi̱n. Tasaá ki̱ʼii̱n kuenta ña̱ ndakúníkava Jehová nu̱ú na̱ sáa̱-ini xíni miíyó ni nda̱a̱ ndáaka na̱ kúúna”.

10. ¿Ndáaña kivi kandíxayó?

10 Ta̱ apóstol Pablo ka̱ʼyíra ña̱ nda̱a̱ ni iin ña̱ʼa “kǒo kivi sakúxíkáña miíyó nu̱ú ña̱ kúʼvi̱-ini Ndióxi̱ xínira miíyó, ta ña̱yóʼo kúú ña̱ ni̱na̱ʼa̱ ta̱ Cristo Jesús nu̱úyó” (Rom. 8:38, 39). Ni sava yichi̱ xóʼvi̱yó, Jehová va̱ása sandákoo ndaʼa̱ra miíyó. Ndiʼi tiempo sandíkora-iniyó ta taxira ndee̱ ndaʼa̱yó. Nda̱a̱ táki̱ʼva ndo̱ʼo ñá Georgina, kuniñúʼura na̱ hermanoyó ña̱ va̱ʼa chindeétáʼanra xíʼinyó.

TÁ KÚʼVI̱-INIYÓ XÍNIYÓ NA̱ HERMANOYÓ KIVI KUNDEÉ-INIYÓ TÁ SÁA̱-ININA XÍNINA MIÍYÓ

11. ¿Ndáa ki̱ʼva chi̱ndeétáʼan ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús nu̱ú Juan 15:12, 13 xíʼin na̱ discípulora? Ka̱ʼa̱n xa̱ʼa̱ iin ejemplo.

11 Ñuú tá kúma̱ní kuvi ta̱ Jesús sa̱ndákaʼánra na̱ discípulora ña̱ xíniñúʼu kuʼvi̱-inina kunitáʼanna (kaʼvi Juan 15:12, 13). * Saáchi xi̱kunda̱a̱-inira ña̱ chindeétáʼanña xíʼinna ña̱ inkáchi kutáʼanna ta kundeé-inina tá ná sa̱a̱-ini na̱ ñuyǐví yóʼo kuninana. Ná ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ña̱ ndo̱ʼo na̱ congregación na̱ ni̱xi̱yo ñuu Tesalónica, nani tá ki̱xáʼana sákuaʼana xa̱ʼa̱ Ndióxi̱ saáví ki̱xáʼa na̱ yiví íxandi̱va̱ʼana xíʼinna. Na̱ hermano kán va̱ʼaní yichi̱ sa̱ndákoona nu̱úyó xa̱ʼa̱ ña̱ ni̱kuʼvi̱-inina xi̱nitáʼanna, ta saátu xa̱ʼa̱ ña̱ ku̱ndeé-inina nu̱ú tu̱ndóʼo (1 Tes. 1:3, 6, 7). Ta̱ Pablo ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna ña̱ ná ndakundeéna na̱ʼa̱kana ña̱ kúʼvi̱-inina xínitáʼanna (1 Tes. 4:9, 10). Ta ña̱yóʼo chindaʼáñana ña̱ sandíkona-ini na̱ kúsuchí-ini ta chindeétáʼanna xíʼin na̱ ndákava-ini (1 Tes. 5:14). Ta ke̱ʼévana ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Pablo, saáchi tá ni̱ya̱ʼa iin ku̱i̱ya̱, nu̱ú carta ña̱ u̱vi̱ ña̱ chi̱ndaʼára ndaʼa̱na ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱yóʼo: “Ña̱ kúʼvi̱-inindó xínitáʼanndó ku̱a̱ʼa̱n xáʼnuníka ña̱yóʼo” (2 Tes. 1:3-5). Xa̱ʼa̱ ña̱ ni̱kuʼvi̱-inina xi̱nitáʼanna chi̱ndeétáʼanña xíʼinna ña̱ ku̱ndeé-inina nu̱ú tu̱ndóʼo ta saátu tá i̱xandi̱va̱ʼa na̱ yiví xíʼinna.

Miíyó na̱ ndásakáʼnu Ndióxi̱ kúʼvi̱-iniyó xínitáʼanyó, ta ña̱yóʼo chíndeétáʼanña xíʼinyó ña̱ kundeé-iniyó tá sáa̱-ini na̱ yiví xínina miíyó. (Koto párrafo 12). *

12. ¿Ndáa ki̱ʼva ni̱na̱ʼa̱ na̱ hermano ña̱ kúʼvi̱-inina xínitáʼanna tá ni̱xi̱yo ku̱a̱chi país nu̱ú íyona?

12 Ná ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ ña̱ ndo̱ʼo ta̱ Danilo xíʼin ñá síʼíra, ta̱ xa̱a̱ ni̱ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ nu̱ú párrafo 1. Xa̱ʼa̱ ña̱ ni̱xi̱yo ku̱a̱chi país kán, nda̱a̱ ñuu nu̱ú ni̱xi̱yona ki̱xáʼa na̱ yiví kánitáʼanna, soo ni saá nda̱kundeévana ni̱xa̱ʼa̱nna reunión, ta saátu chi̱ka̱a̱na ndee̱ ña̱ natúʼunna xíʼin na̱ yiví xa̱ʼa̱ Ndióxi̱, saátu ña̱ʼa ña̱ xi̱kuumiína kuxuna xi̱taxinaña ndaʼa̱ na̱ hermano. Iin ki̱vi̱, sava na̱ soldado ni̱xa̱a̱na veʼe ta̱ Danilo ta níʼina tu̱xi̱í. Ta̱yóʼo káchira: “Ni̱ka̱ʼa̱nna xíʼi̱n ña̱ ná va̱ása kookai̱ testigo Jehová. Ta xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása níkandíxai̱ keʼíi̱ ña̱yóʼo ka̱nina yi̱ʼi̱ ta xi̱kuni̱na kaʼnína yi̱ʼi̱, soo va̱ása níkeʼéna ña̱yóʼo saáchi yatin xi̱nívai̱ sa̱káʼndi̱na tu̱xi̱í. Ta tá xa̱a̱ ku̱a̱ʼa̱nna ni̱ka̱ʼa̱nna ña̱ ndikóna ta ixandúxana xíʼin ñá síʼíi̱ ña̱ ku̱su̱nna xíʼinñá. Na̱ hermano kama chi̱ndaʼána ndi̱ʼi̱ xíʼin tren ña̱ va̱ʼa ku̱ʼu̱nndi̱ inka ñuu. Va̱ása nandósó-inii̱ xa̱ʼa̱ ña̱ ni̱na̱ʼa̱na ña̱ kúʼvi̱-inina xínina ndi̱ʼi̱. Ta tá ni̱xa̱a̱ndi̱ ñuu kán, na̱ hermano ta̱xina ña̱ kuxundi̱, ta chi̱ndeétáʼanna xíʼi̱n ña̱ ndaniʼíi̱ iin chiñu ta saátu veʼe nu̱ú koondi̱. Tíxa̱ʼvi ña̱yóʼo, tá ni̱ya̱ʼa tiempo nda̱a̱ nda̱kiʼinndi̱ sava na̱ hermano na̱ nda̱koo ñuuna xa̱ʼa̱ ña̱ ni̱xi̱yo ku̱a̱chi”. Ña̱ ndo̱ʼo na̱ hermano yóʼo náʼa̱ña nu̱úyó ña̱ kivi kundeé-iniyó nu̱ú ña̱ sáa̱-ini na̱ yiví xínina miíyó tá kúʼvi̱-iniyó xínitáʼanyó.

TÁ KÚʼVI̱-INIYÓ XÍNIYÓ NA̱ ÍYO CONTRA XÍʼINYÓ KIVI KUNDEÉ-INIYÓ TÁ SÁA̱-ININA XÍNINA MIÍYÓ

13. ¿Ndáa ki̱ʼva chíndeétáʼan espíritu santo Ndióxi̱ xíʼinyó ña̱ ndakundeéyó kachíñuyó nu̱úra tá sáa̱-inina xínina miíyó?

13 Ta̱ Jesús ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinyó ña̱ xíniñúʼu kuʼvi̱-iniyó kuniyó na̱ íyo contra xíʼinyó (Mat. 5:44, 45). Yo̱ʼvi̱va keʼéyó ña̱yóʼo, soo tá ná chindeétáʼan espíritu santo Ndióxi̱ xíʼinyó kuchiñuvayó keʼéyóña. Ña̱ va̱ʼa ña̱ kúúmií espíritu chindeétáʼanña xíʼinyó ña̱ kundeé-iniyó tá sáa̱-inina xínina miíyó, tá kúú chíndeétáʼanña xíʼinyó ña̱ kuʼvi̱-iniyó kuniyó inkana, ña̱ kúee koo iniyó, ña̱ va̱ʼa koo iniyó, ña̱ vitá koo iniyó ta saátu ña̱ ka̱ʼnu̱-iniyó (Gál. 5:22, 23). Ku̱a̱ʼánína va̱ása sásikana nu̱ú inkana ña̱ ndasakáʼnuna Ndióxi̱ saáchi ñá síʼína, á yiína á se̱ʼena á iin na̱ íyo yatin xíʼinna ni̱na̱ʼa̱na táʼan ña̱ va̱ʼa yóʼo. Ta ku̱a̱ʼání na̱yóʼo nda̱a̱ ni̱xa̱a̱na ndu̱una testigo Jehová. Ña̱kán tá íxayo̱ʼvi̱níña xíʼinyó ña̱ kuʼvi̱-iniyó kuniyó na̱ sáa̱-ini xíni miíyó xa̱ʼa̱ ña̱ kándíxayó Ndióxi̱, ná ndukúyó espíritu santo nu̱ú Jehová (Luc. 11:13). Ña̱kán ná va̱ása kaka-iniyó: ña̱ va̱ʼaníka kúú ña̱ tá ndiʼi tiempo kéʼéyó ña̱ káʼa̱n Ndióxi̱ (Prov. 3:5-7).

14, 15. ¿Ndáa ki̱ʼva chi̱ndeétáʼan ña̱ káʼa̱n Romanos 12:17-21 xíʼin ñá Yasmín ña̱ na̱ʼa̱ñá ña̱ kúʼvi̱-iniñá xíniñá yiíñá ni xi̱ ixandi̱va̱ʼara xíʼinñá?

14 Vitin ná ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ ña̱ ndo̱ʼo ñá Yasmín ñá íyo chí Oriente Medio. Tá ni̱xa̱a̱ñá ndu̱uñá testigo Jehová, yiíñá nda̱kanixi̱níra ña̱ sa̱ndáʼvinañá, ta xi̱kuni̱ra ña̱ ná va̱ása ndasakáʼnukañá Ndióxi̱. Ni̱ka̱ʼa̱n ndi̱va̱ʼara xíʼinñá ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin na̱ veʼena, iin ta̱ su̱tu̱ ta saátu iin ta̱ tu̱ʼva ña̱ ná ka̱ʼa̱nna ña̱ va̱ása va̱ʼa xíʼinñá, ta chika̱a̱na ku̱a̱chiñá ña̱ ndátaʼvíñá na̱ veʼeñá. Ta nda̱a̱ ni̱xa̱ʼa̱n yiíñá tá íyo iin reunión ta ndeéní ni̱ka̱ʼa̱n ndi̱va̱ʼara xíʼin na̱ hermano. Ñá Yasmín ku̱a̱ʼání yichi̱ xi̱xakuñá xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱ ixandi̱va̱ʼara xíʼinñá.

15 Tá xi̱xiyo reunión, xi̱sandíko na̱ hermano ini ñá Yasmín ta xi̱chika̱a̱na ndee̱ xíʼinñá. Ta na̱ anciano ta̱xina consejo ndaʼa̱ñá, ña̱ ná keʼéñá ña̱ káʼa̱n Romanos 12:17-21 * (kaʼviña). Ñá Yasmín káchiñá: “I̱xayo̱ʼvi̱níña xíʼi̱n keʼíi̱ ña̱ káʼa̱n Biblia, soo ni̱ka̱ʼi̱n xíʼin Jehová ña̱ ná chindeétáʼanra xíʼi̱n ta chi̱ka̱a̱níi̱ ndee̱ ña̱ keʼíi̱ ña̱yóʼo. Ña̱kán tá xi̱sakúyaku̱a̱ chiñura piso ña̱ cocina xa̱ʼa̱ ña̱ sáa̱ra, xi̱ndaya̱kúi̱nña; tá xi̱ka̱ʼa̱n ndi̱va̱ʼara xíʼi̱n viíva xi̱ndakuiin yuʼúra ta xi̱ndai̱ra tá xi̱kiʼin kue̱ʼe̱ra”.

Tá ná na̱ʼa̱yó ña̱ kúʼvi̱-iniyó xíniyó na̱ íxandi̱va̱ʼa xíʼinyó kivi xa̱a̱na nasamana ña̱ kéʼéna. (Koto párrafo 16 xíʼin 17). *

16, 17. ¿Ndáaña sákuaʼún xíʼin ña̱ ke̱ʼé ñá Yasmín?

16 Ñá Yasmín káʼa̱nñá xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ʼa nda̱kiʼinñá xa̱ʼa̱ ña̱ ni̱na̱ʼa̱ñá ña̱ kúʼvi̱-iniñá xíniñá yiíñá: “Ki̱xáʼara ndáa-inira yi̱ʼi̱ saáchi kúnda̱a̱-inira ña̱ nda̱a̱ ni iin yichi̱ va̱ása káʼi̱n ña̱ vatá. Ta viíní ki̱xáʼara xíniso̱ʼora ña̱ káʼi̱n tá nátúʼunndi̱ xa̱ʼa̱ religión, ta saátu ka̱ndíxara ña̱ ná va̱ása kooka ku̱a̱chi ti̱xin veʼendi̱. Ta vitin nda̱a̱ chíka̱a̱ra ndee̱ xíʼi̱n ña̱ ná ndakundeíi̱ ku̱ʼi̱n reunión. Viíka kítáʼanndi̱ ta táxi̱n íyondi̱. Ndátui̱ ña̱ ná ki̱xaa̱ iin ki̱vi̱ ña̱ ná sakuaʼara xa̱ʼa̱ Ndióxi̱ ta inkáchi kachíñundi̱ nu̱úra”.

17 Ña̱ ndo̱ʼo ñá Yasmín náʼa̱ña nu̱úyó na̱ kúʼvi̱-ini xíni inkana “ndiʼiña kúndeé-inina xíʼin”, “ndiʼiña ndátuna” ta “ndiʼiña íxandakú-inina xíʼin” (1 Cor. 13:4, 7). Ña̱ sáa̱-inina xínina miíyó ndakúvaña saáchi kivi saxóʼvi̱ña miíyó, soo ña̱ kúʼvi̱-iniyó xíniyó inkana ndakúníkava ña̱yóʼo saáchi kivi xa̱a̱ña nda̱a̱ níma̱ na̱ yiví, ta nasamana ña̱ kéʼéna. Tá náʼa̱yó ña̱ kúʼvi̱-iniyó xíniyó inkana sákusi̱íyó-ini Jehová. Ni ná ndakundeéna sa̱a̱-inina kunina miíyó kiviva ndakundeéyó kusi̱í-iniyó. Ná kotoyó ndáa ki̱ʼva keʼéyó ña̱yóʼo.

KÚSI̱Í-INIYÓ NI SÁA̱-ININA XÍNINA MIÍYÓ

18. ¿Nda̱chun kivi kusi̱í-iniyó ni sáa̱-inina xínina miíyó?

18 Ta̱ Jesús ni̱ka̱ʼa̱nra: “Si̱íní íyo ndóʼó tá sáa̱-ini na̱ yiví xínina ndóʼó” (Luc. 6:22). Ña̱ nda̱a̱ kúú ña̱ va̱ása kúniyó ña̱ ná sa̱a̱-inina kunina miíyó á ña̱ ná ixandi̱va̱ʼana xíʼinyó xa̱ʼa̱ ña̱ kándíxayó Ndióxi̱. Tá saá, ¿nda̱chun kivi kusi̱í-iniyó ni tá sáa̱-inina xínina miíyó? Kivi kusi̱í-iniyó xa̱ʼa̱ u̱ni̱ ña̱ʼa. Ña̱ nu̱ú, saáchi tá kúndeé-iniyó kúsi̱í-ini Ndióxi̱ xíʼin ña̱ kéʼéyó (1 Ped. 4:13, 14). Ña̱ u̱vi̱, chi saá kúú ña̱ ndáyáʼvika ña̱ kándíxayó Ndióxi̱ ta ndúndakúníkaña (1 Ped. 1:7). Ña̱ u̱ni̱, saáchi chí nu̱únínu ndakiʼinyó iin ña̱ ndáyáʼviní: ña̱ kutakuyó ndiʼi tiempo (Rom. 2:6, 7).

19. ¿Nda̱chun ni̱kusi̱í-ini na̱ apóstol ni ka̱ninana?

19 Tá ni̱ya̱ʼa loʼo tiempo ña̱ nda̱taku ta̱ Jesús, na̱ apóstolra ku̱si̱í-inina nda̱a̱ táki̱ʼva xa̱a̱ ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna. Ni ka̱ninana ta ni ni̱ka̱ʼa̱nna xíʼinna ña̱ ná va̱ása natúʼunkana xíʼin na̱ yiví xa̱ʼa̱ Ndióxi̱, na̱yóʼo ni̱kusi̱í-inina “saáchi ta̱xi Ndióxi̱ ña̱ kundoʼona ña̱ kaʼan nu̱ú xa̱ʼa̱ ki̱vi̱ ta̱ Jesús” (Hech. 5:40-42). Ndakúka ni̱xi̱yo ña̱ kúʼvi̱-inina xínina ta̱ Jesús, nu̱úka ña̱ yi̱ʼvína kunina na̱ sáa̱-ini xíniñaʼá. Ni̱na̱ʼa̱na ña̱ kúʼvi̱-inina xíninara tá ni̱xi̱ka ni̱ʼina na̱túʼunna xíʼin na̱ yiví xa̱ʼa̱ Ndióxi̱. Tiempo vitin, ku̱a̱ʼání na̱ hermanoyó ndákundeéna káchíñuna nu̱ú Jehová ni yáʼana nu̱ú tu̱ndóʼo. Kúnda̱a̱-inina ña̱ va̱ása nandósó-inira xa̱ʼa̱ ña̱ kéʼéna ni ña̱ náʼa̱na ña̱ kúʼvi̱-inina xínina ki̱vi̱ra (Heb. 6:10).

20. ¿Ndáaña sakuaʼayó nu̱ú inka artículo?

20 Nani ndóoyó nu̱ú ñuyǐví ta̱ Ndi̱va̱ʼa, na̱ yiví ndakundeéna sa̱a̱-inina kunina miíyó (Juan 15:19). Soo va̱ása xíniñúʼu yi̱ʼvíyóna. Nda̱a̱ táki̱ʼva sakuaʼayó nu̱ú inka artículo, Jehová ndasandakúra-ini na̱ nda̱kú-ini káchíñu nu̱úra ta kundaarana (2 Tes. 3:3). Ña̱kán ná ndakundeéyó kuʼvi̱-iniyó kuniyó Jehová, na̱ hermanoyó ta saátu nda̱a̱ na̱ íyo contra xíʼinyó. Tá ná keʼéyó ña̱yóʼo viíka kutáʼanyó ta ndakúka koo ña̱ kándíxayó Ndióxi̱, tasaá ndasakáʼnuyóra ta saátu na̱ʼa̱yó ña̱ ndakúka ña̱ kúʼvi̱-iniyó xíniyó inkana nu̱ú ña̱ saána xínina miíyó.

YAA 106 Ná kuʼvi̱-iniyó kuniyó na̱ táʼanyó

^ párr. 5 Nu̱ú artículo yóʼo sakuaʼayó ña̱ tá kúʼvi̱-iniyó xíniyó Jehová ta saátu na̱ hermanoyó á nda̱a̱ na̱ íyo contra xíʼinyó chindeétáʼanña xíʼinyó kundeé-iniyó tá sáa̱-ini na̱ ñuyǐví yóʼo xínina miíyó. Ta saátu sakuaʼayó nda̱chun ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús ña̱ kivi kusi̱í-iniyó tá sáa̱-inina xínina miíyó.

^ párr. 1 Na̱sama sava ki̱vi̱na.

^ párr. 1 Mateo 24:9: “Tasaá ixandi̱va̱ʼana xíʼinndó ta kaʼnína ndóʼó ta ndiʼi na̱ ñuu sa̱a̱-inina kunina ndóʼó xa̱ʼa̱ ña̱ kándíxandó yi̱ʼi̱”.

^ párr. 6 Romanos 5:3-5: “Ta ná kusi̱í-iniyó tá yáʼayó nu̱ú tu̱ndóʼo, saáchi tá yáʼayó nu̱ú tu̱ndóʼo saá kúú ña̱ ndúndakúka-iniyó; ta tá ndakú íyo iniyó saá kúú ña̱ kíndo̱o va̱ʼayó nu̱ú Ndióxi̱; ta xa̱ʼa̱ ña̱ kíndo̱o va̱ʼayó nu̱ú Ndióxi̱, ña̱yóʼo chíndeétáʼanña xíʼinyó ña̱ kundatuyó ña̱ koo chí nu̱únínu, ta ña̱ ndátuyó koo chí nu̱únínu va̱ása sándakavaña-iniyó; saáchi Ndióxi̱ xíniñúʼura espíritu santora ña̱ táxira ndaʼa̱yó, ña̱ va̱ʼa na̱ʼa̱ra ña̱ kúʼvi̱-inira xínira miíyó”.

^ párr. 11 Juan 15:12, 13: “Ña̱yóʼo kúú chiñu ña̱ xáʼndai̱: ña̱ kuʼvi̱-inindó kunitáʼanndó nda̱a̱ táki̱ʼva kúʼvi̱-ini yi̱ʼi̱ xínii̱ ndóʼó. 13 Na̱ ndátaxi mií ña̱ kuvina xa̱ʼa̱ na̱ migona na̱yóʼo kúú na̱ ndixa náʼa̱ ña̱ kúʼvi̱-inina xíninana”.

^ párr. 15 Romanos 12:17-21: “Tá inkana kéʼéna ña̱ va̱ása va̱ʼa xíʼinndó, va̱ása keʼéndó xíʼinna nda̱a̱ táki̱ʼva kéʼéna xíʼinndó. Keʼéndó ña̱ ndákanixi̱ní na̱ yiví ña̱ kúú ña̱ va̱ʼa. 18 Tá kívika, chika̱a̱níkandó ndee̱ ña̱ vií kutáʼanndó xíʼin ndiʼi na̱ yiví. 19 Ñaniyó, tá iinna kéʼéna ña̱ va̱ása va̱ʼa xíʼinndó, va̱ása keʼéndó xíʼinna nda̱a̱ táki̱ʼva kéʼéna xíʼinndó, va̱ʼaka sandákoondóna ndaʼa̱ Ndióxi̱ ña̱ ndatiinra ku̱a̱chi xíʼinna. Chi tu̱ʼun Ndióxi̱ káchiña: ‘“Miíi̱ kúú ta̱ ndatiin ku̱a̱chi xíʼinna, yi̱ʼi̱ kúú ta̱ taxi castigo ndaʼa̱na”, káchi Jehováʼ. 20 Ña̱ va̱ʼaka keʼún kúú ña̱yóʼo: ‘Tá na̱ sáa̱-ini xíni yóʼó kúni̱na kuxuna, taxi ña̱ kuxuna; tá kúni̱na koʼona ti̱kui̱í, taxi ti̱kui̱í ná koʼona; chi tá ná keʼún ña̱yóʼo sana ndakanda̱-inina ta nduvitá níma̱naʼ. 21 Kǒo taxiún kuchiñu ña̱ va̱ása va̱ʼa xíʼún, va̱ʼaka ndakundeún keʼún ña̱ va̱ʼa tasaá kuchiñún nu̱ú ña̱ va̱ása va̱ʼa”.

^ párr. 62 ÑA̱ KÁʼA̱N XA̱ʼA̱ NA̱ʼNÁ: Tá ni̱ka̱ʼa̱n na̱ soldado ña̱ keʼéna ña̱ va̱ása va̱ʼa xíʼin ta̱ Danilo ta saátu xíʼin ñá siʼíra, na̱ hermano chíndeétáʼanna xíʼinna ña̱ va̱ʼa ku̱ʼu̱nna inka ñuu, ta na̱ hermano na̱ íyo ñuu kán ndákiʼinnana ta chíndeétáʼanna xíʼinna.

^ párr. 64 ÑA̱ KÁʼA̱N XA̱ʼA̱ NA̱ʼNÁ: Yií ñá Yasmín sásira nu̱úñá ña̱ ndasakáʼnuñá Ndióxi̱. Na̱ anciano viíní consejo táxina ndaʼa̱ñá. Ñáyóʼo chíka̱a̱ñá ndee̱ ña̱ vií keʼéñá xíʼin yiíñá. Ta ndáañára tá ndeé ndóʼora.