Ir al contenido

Ir al índice

Jehová kúʼvi̱-inira xínira na̱ kéʼé ña̱ va̱ʼa

Jehová kúʼvi̱-inira xínira na̱ kéʼé ña̱ va̱ʼa

“Soo ña̱ nda̱kava nu̱ú ñuʼú ña̱ va̱ʼa, na̱yóʼo kúú na̱ yiví [...] ta táki̱ʼva íyo ku̱i̱ʼi saá íyo ña̱ táxina ta ndakúní íyo inina” (LUC. 8:15).

YAA: 68, 72

1, 2. a) ¿Ndáaña ndóʼoyó tá xíniso̱ʼoyó xa̱ʼa na̱ nátúʼun xa̱ʼa Ndióxi̱ nu̱ú kǒo xíín na̱ yiví kuniso̱ʼona, ta nda̱chun ndóʼoyó ña̱yóʼo? (Koto na̱ʼná ña̱ va̱xi chí xa̱ʼa). b) ¿Ndáaña ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús xa̱ʼa ña̱ natúʼunyó “ñuu nu̱ú ndóoyó”? (Koto nota).

TA̱ Sergio xíʼin ñá Olinda ñá síʼíra kúúna precursor ta yáʼaka 80 ku̱i̱ya̱ kúúmiína, na̱yóʼo ndóona chí Estados Unidos. Ta na̱yóʼo xa̱ʼa ña̱ kíʼvi xa̱ʼana, íxayo̱ʼvi̱ña xíʼinna ña̱ kakana. Soo ni saá ki̱ʼva ka̱a u̱xa̱ xi̱ta̱an xáa̱na nu̱ú chútúní na̱ yiví ta xíkoona yatin nu̱ú íyo terminal tú autobús ta kíxaʼána táxina tutu tu̱ʼun Ndióxi̱ ndaʼa̱ na̱ yiví. Xa̱a̱ ku̱a̱ʼání ku̱i̱ya̱ kéʼéna ña̱yóʼo. Ku̱a̱ʼání na̱ yiví kǒo xíínna kuniso̱ʼona ña̱ nátúʼunna, soo na̱yóʼo kǒo sándakoona ña̱ kéʼénaña, ta xáku̱na xítona nu̱ú na̱ yiví tá xítona nu̱úna. Tá xa̱a̱ ka̱a u̱xu̱ u̱vi̱ kúúña, kúee kúee ndíkóna ku̱a̱ʼa̱nna veʼena. Ta inka ki̱vi̱ ku̱ʼu̱n tukuna kuitana kán ki̱ʼva ka̱a u̱xa̱ xi̱ta̱an. Na̱yóʼo i̱ñu̱ ki̱vi̱ kéʼéna ña̱yóʼo ña̱ iin iin semana ta saá kéʼéna ndiʼi ku̱i̱ya̱.

2 Táki̱ʼva kéʼé na̱ hermano yóʼo, íyo ku̱a̱ʼání na̱ ñaniyó na̱ xa̱a̱ ku̱a̱ʼání ku̱i̱ya̱ chíka̱a̱ ndée ña̱ nátúʼunna ñuu nu̱ú ndóona ni kǒo xíín na̱ yiví kuniso̱ʼona. Tá ña̱yóʼo kúú ña̱ ndóʼondó, káʼa̱nndi̱ xíʼinndó ña̱ va̱ʼaní kéʼéndó. * Ña̱ kéʼéndó ndásandakúníña-ini ku̱a̱ʼání na̱ ndásakáʼnu Ndióxi̱, nda̱a̱ na̱ xa̱a̱ ku̱a̱ʼání ku̱i̱ya̱ ndásakáʼnu-ñaʼá. Ná káʼa̱nyó xa̱ʼa savaña, sava na̱ superintendente ña̱ circuito káʼa̱nna ña̱yóʼo: “Tá kítai̱ nátúʼi̱n xíʼin na̱ hermano yóʼo, xa̱ʼa ña̱ kéʼéna ndásandakúnína-inii̱”, “ña̱ nda̱kúní íyo inina xíʼin Ndióxi̱ chíndeé táʼanña xíʼi̱n ña̱ ndakú koo inii̱ natúʼi̱n xa̱ʼa Ndióxi̱” ta “ña̱ kéʼéna sákusi̱íníña-inii̱ ña̱ keʼíi̱ saá”.

3. ¿Ndáa u̱ni̱ pregunta ndakuiinyó ta nda̱saa chindeéña miíyó?

3 Nu̱ú artículo yóʼo ndakuiinyó u̱ni̱ pregunta: ¿Ndáaña kivi sandákava-iniyó? ¿Ndáa chiñu kivi keʼéyó nu̱ú Ndióxi̱ ta táki̱ʼva íyo ku̱i̱ʼi íyoña? ¿Ndáaña chindeé miíyó ña̱ va̱ʼa ndakú koo iniyó keʼéyó ku̱a̱ʼá chiñu nu̱ú Ndióxi̱? Ña̱ sakuaʼayó chindeé táʼan xíʼinyó ña̱ va̱ʼa saxínuyó chiñu ta̱xi ta̱ Jesús ndaʼa̱yó.

¿NDÁAÑA KIVI SANDÁKAVA-INIYÓ?

4. a) ¿Ndáaña ndo̱ʼo ta̱ Pablo xa̱ʼa ña̱ kǒo níkandíxa ku̱a̱ʼání na̱ judío ña̱ sa̱náʼa̱rana? b) ¿Nda̱chun ndo̱ʼora saá?

4 Tá nátúʼunyó nu̱ú kǒo xíín na̱ yiví kuniso̱ʼona ña̱ káʼa̱nyó kivi sandákavaña-iniyó. Tá xa̱a̱ ndóʼún ña̱yóʼo, kúnda̱a̱va-iniún nda̱saa ndo̱ʼo ta̱ apóstol Pablo. Tá ni̱xi̱kara na̱túʼunra xa̱ʼa Ndióxi̱ sana o̱ko̱ u̱xu̱ ku̱i̱ya̱ ke̱ʼéra ña̱yóʼo ta chi̱ndeéra ku̱a̱ʼání na̱ yiví ña̱ kandíxana Ndióxi̱ (Hech. 14:21; 2 Cor. 3:2, 3). Soo na̱ judío va̱ása níkandíxana Ndióxi̱. Savana kǒo níkandíxana ña̱ xi̱ka̱ʼa̱n ta̱ Pablo ta nda̱a̱ ku̱ndi̱va̱ʼana xíʼinra (Hech. 14:19; 17:1, 4, 5, 13). Ta̱yóʼo ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ nda̱kavaní-inira xíʼin ña̱yóʼo. Ni̱ka̱ʼa̱nra: “Kúsuchiní-inii̱ ta xóʼvi̱ní níma̱i̱” (Rom. 9:1-3). ¿Nda̱chun nda̱kava-inira? Saáchi xi̱kutóoníra natúʼunra xa̱ʼa Ndióxi̱ ta xi̱kuʼvi̱tu-inira xi̱xinira na̱ yiví. Xi̱ndi̱ʼi̱ní-inira xa̱ʼa na̱ judío ta xi̱xo̱ʼvi̱ní-inira chi ni kúndáʼvi-ini Ndióxi̱ xínirana kǒo níkandíxanara.

5. a) ¿Nda̱chun nátúʼunyó xa̱ʼa Ndióxi̱? b) ¿Nda̱chun ndákava-iniyó sava yichi̱?

5 Táki̱ʼva ke̱ʼé ta̱ Pablo, saátu miíyó nátúʼunyó xíʼin na̱ yiví chi ndíʼi̱-iniyó xa̱ʼana (Mat. 22:39; 1 Cor. 11:1). Xa̱a̱ xíni̱yó ña̱ kachíñuyó nu̱ú Jehová kúú iin ña̱ va̱ʼaní. Xa̱ʼa ña̱yóʼo kúni̱yó ndiʼi na̱ yiví na̱ ndóo ñuuyó ná kunda̱a̱-inina ña̱ va̱ʼaní kúú ña̱yóʼo. Xa̱ʼa ña̱yóʼo va̱ása sándákooyó ña̱ káʼa̱nyó xíʼinna xa̱ʼa Jehová ni xa̱ʼa ña̱ keʼéra chí nu̱únínu. Tu̱ʼun yóʼo táki̱ʼva íyo iin regalo ña̱ táxiyó ndaʼa̱ na̱ yiví saá íyoña, ta káʼa̱nyó xíʼinna ná ndakiʼinnaña. Tá kǒo kándíxanaña, ndákavava-iniyó táki̱ʼva nda̱kava-ini ta̱ Pablo. ¿Nda̱chun ndóʼoyó saá? Su̱ví xa̱ʼa ña̱ kǒo kándíxayó Ndióxi̱ kúúña, ndákava-iniyó chi kútóoyó natúʼunyó xa̱ʼa Ndióxi̱ ta kúʼvi̱-iniyó xíniyó na̱ yiví. Ta xa̱ʼa ña̱yóʼo xíkakayó nátúʼunyó xíʼinna ni tá sava yichi̱ ndákava-iniyó. Iin ñá hermana ñá naní Elena xa̱a̱ o̱ko̱ u̱ʼu̱n ku̱i̱ya̱ kúúñá precursora ta káchiñá: “Íxayo̱ʼvi̱vaña xíʼi̱n ña̱ nátúʼi̱n xa̱ʼa Ndióxi̱ xíʼin na̱ yiví, soo kúnda̱a̱va-inii̱ ña̱ va̱ʼaní kúú ña̱yóʼo”. ¿Á su̱ví saá ndákanixi̱nítu miíyó?

¿NDÁA CHIÑU KIVI KÉʼÉYÓ NU̱Ú NDIÓXI̱ TA TÁKI̱ʼVA ÍYO KU̱I̱ʼI ÍYOÑA?

6. ¿Ndáaña sakuaʼayó xa̱ʼa?

6 Ni tá kǒo xíínna kuniso̱ʼona ña̱ sánáʼa̱yó, kiviva keʼékayó ña̱ va̱ʼa nu̱ú Ndióxi̱ á ña̱ taxiyó ku̱i̱ʼi. ¿Nda̱chun káʼa̱nyó ña̱yóʼo? Ña̱ va̱ʼa ndakuiinyó ña̱yóʼo, xíniñúʼu kaʼviyó u̱vi̱ ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús xa̱ʼa ña̱ keʼéyó ña̱ va̱ʼa (Mat. 13:23). Ña̱ nu̱ú káʼa̱nña xa̱ʼa tú yitu̱n tú uva.

7. a) ¿Ndáa ta̱ kúú ta̱ chíʼi, ndáa ta̱ kúú yitu̱n tú táxi ku̱i̱ʼi tí va̱ʼa, ta ndáana kúú ndaʼa̱ yitu̱n? b) ¿Ndáaña xíniñúʼu ndakuiinyó?

7 (Kaʼvi Juan 15:1, 2, 8). * Ta̱ Jesús ni̱ka̱ʼa̱nra miíra kúú “yitu̱n tú táxi ku̱i̱ʼi tí va̱ʼa”, yivára kúú “ta̱ chíʼi” ta na̱ discípulo kúú “ndaʼa̱ yitu̱n”. Tándi̱ʼi ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin na̱ apóstolra: “Ndásakáʼnundó yivái̱ tá kéʼéndó ña̱ va̱ʼa tasaá náʼa̱ndó ña̱ kúúndó discípuloi̱”. * Ta, ¿ndáaña kúni̱ kachi ña̱ taxiyó ku̱i̱ʼi? Ta̱ Jesús va̱ása ni̱ka̱ʼa̱nra ndáaña kúni̱ kachi ña̱ taxiyó ku̱i̱ʼi, soo íyo iin ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ va̱ʼa kunda̱a̱-iniyó xíʼinña.

8. a) ¿Nda̱chun káʼa̱nyó ña̱ taxiyó ku̱i̱ʼi va̱ása kúni̱ kachiña ña̱ chindeéyó inkana koona discípulo? b) ¿Ndáaña ka̱ʼa̱n Jehová xíʼinyó keʼéyó?

8 Ta̱ Jesús ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱yóʼo xa̱ʼa yivára: “Ndiʼi ndaʼa̱ yitu̱n tú kǒo táxi ku̱i̱ʼi, xáʼndaranú”. Ña̱yóʼo kúni̱ kachiña, xíniñúʼu keʼéyó ña̱ va̱ʼa á ña̱ taxiyó ku̱i̱ʼi (Mat. 13:23; 21:43). Xa̱ʼa ña̱yóʼo ña̱ taxiyó ku̱i̱ʼi va̱ása kúni̱ kachiña ña̱ chindeéyó inkana koona discípulo (Mat. 28:19). ¿Nda̱chun va̱ása káʼa̱nña xa̱ʼa ña̱yóʼo? Saáchi íyo sava na̱ hermano ni ndakú íyo inina soo tá xíkana sánáʼa̱na na̱ yiví, na̱yóʼo kǒo kándíxana ña̱ káʼa̱nna, ta su̱ví xa̱ʼa ña̱yóʼo kúúna ndaʼa̱ tú yitu̱n tú va̱ása táxi ku̱i̱ʼi tú ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús xa̱ʼa. Va̱ása ndákanixi̱níyó ña̱yóʼo xa̱ʼana, chi kǒo íxandúxayó xíʼin na̱ yiví ña̱ kandíxana ña̱ sánáʼa̱yó. Saátu Jehová kúʼvi̱-inira xínira miíyó ta chíndayáʼviníra chiñu ña̱ kéʼéyó. Va̱ása ndúkúra nu̱úyó ña̱ keʼéyó ña̱ kǒo kuchiñuyó keʼéyó (Deut. 30:11-14).

9. a) ¿Ndáaña xíniñúʼu keʼéyó ña̱ va̱ʼa taxiyó ku̱i̱ʼi? b) ¿Ndáaña sakuaʼayó xa̱ʼa ta nda̱chun sakuaʼayó ña̱yóʼo?

9 Ña̱kán, ¿ndáaña kúú ku̱i̱ʼi ña̱ kivi taxiyó? Ña̱yóʼo kúú ña̱ kivi keʼé ndiʼiyó. Ta ¿ndáaña káʼa̱n Jehová xíʼin ndiʼiyó keʼéyó? Ña̱ ku̱ʼu̱nyó natúʼunyó xíʼin na̱ yiví xa̱ʼa Reino Ndióxi̱ (Mat. 24:14). * Va̱ʼa kúnda̱a̱-iniyó xa̱ʼa ña̱yóʼo xa̱ʼa ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús xa̱ʼa ta̱a ta̱ chíʼi. Ná sákuaʼayó xa̱ʼaña.

10. a) ¿Ndáaña kúú si̱ʼva̱ xíʼin ñuʼú ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús xa̱ʼa? b) ¿Ndáa ku̱i̱ʼi kúú ña̱ táxi planta tú trigo?

10 (Kaʼvi Lucas 8:5, 8, 11, 15). * Nu̱ú parábola ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra xa̱ʼa ta̱ chíʼi, “si̱ʼva̱ kúú tu̱ʼun Ndióxi̱”, á ña̱ nátúʼunyó xa̱ʼa Reino Ndióxi̱. Ñuʼú ña̱ va̱ʼa kúú níma̱ na̱ yiví. Si̱ʼva̱ ña̱ nda̱kava nu̱ú ñuʼú ña̱ va̱ʼa ka̱na tio̱ʼoña ta ndu̱uña iin planta xa̱á tá kúú tú trigo. Tándi̱ʼi xa̱ʼnukanú ta cien yichi̱ka ta̱xinú ku̱i̱ʼi. Soo ¿ndáa ku̱i̱ʼi táxi planta tú trigo? ¿Planta tú válíka? Va̱ása, ña̱ táxikanú kúú si̱ʼva̱ ña̱ xa̱á ta ña̱yóʼo ndúuña planta ña̱ xa̱á. Nu̱ú parábola yóʼo, iinlá si̱ʼva̱ táxikaña inka cien si̱ʼva̱. ¿Nda̱saa kítáʼan ña̱yóʼo xíʼin ña̱ xíkayó nátúʼunyó xa̱ʼa Ndióxi̱?

¿Ndáaña keʼéyó ña̱ va̱ʼa taxiyó ku̱i̱ʼi? (Koto párrafo 11).

11. a) ¿Nda̱saa kítáʼan parábola ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús xíʼin ña̱ ku̱a̱ʼa̱nyó sánáʼa̱yó na̱ yiví? b) ¿Ndáa ki̱ʼva chíʼiyó si̱ʼva̱ ña̱ xa̱á xa̱ʼa Reino Ndióxi̱?

11 Ná ndakanixi̱níyó xa̱ʼa ña̱ sa̱náʼa̱ na̱ yiváyó miíyó xa̱ʼa Ndióxi̱. Ku̱si̱íníva-inina tá xi̱nina ña̱ ki̱xaʼáyó kándíxayó ña̱ sákuaʼayó xa̱ʼa Reino Ndióxi̱. Kivi ka̱ʼa̱nyó táki̱ʼva íyo ña̱ chi̱ʼina si̱ʼva̱ nu̱ú ñuʼú ña̱ va̱ʼa saá íyo ña̱ ke̱ʼéna. Si̱ʼva̱ yóʼo xa̱ʼnuña ta ki̱xaʼáña táxiña ku̱i̱ʼi. ¿Ndáaña? Táki̱ʼva kána si̱ʼva̱ ña̱ xa̱á ini iin planta, su̱ví planta xa̱á kúú ña̱ kána, saá íyo miíyó kána si̱ʼva̱ xa̱á ña̱ Reino iniyó, su̱ví na̱ discípulo xa̱á kána. * ¿Nda̱saa kéʼéyó ña̱yóʼo? Tá nátúʼunyó xa̱ʼa Reino Ndióxi̱. Tá káʼa̱nyó xíʼin na̱ yiví xa̱ʼa Ndióxi̱ nda̱a̱ ndáaka nu̱ú xíkayó, táki̱ʼva íyo ña̱ xátayó si̱ʼva̱ ña̱ chi̱ʼina níma̱yó saá íyoña (Luc. 6:45; 8:1). Parábola yóʼo sánáʼa̱ña miíyó ña̱ ndakú ná koo iniyó tá ku̱a̱ʼa̱nyó sánáʼa̱yó na̱ yiví.

12. a) ¿Ndáaña sákuaʼayó xíʼin ña̱ káʼa̱n xa̱ʼa yitu̱n tú uva xíʼin xa̱ʼa ta̱ chíʼi? b) ¿Nda̱saa chíndeé ña̱yóʼo miíún?

12 ¿Ndáaña sákuaʼayó xíʼin ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús xa̱ʼa yitu̱n tú uva xíʼin xa̱ʼa ta̱ chíʼi? Ñá ndáyáʼvika kúúña nda̱kú koo iniyó xíʼin Jehová chi ña̱yóʼo táki̱ʼva íyo ña̱ táxiyó ku̱i̱ʼi saá íyoña, ta va̱ása kundi̱ʼi̱-iniyó tá kǒo xíín na̱ yiví kuniso̱ʼona ña̱ káʼa̱nyó. Ta̱ Pablo ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱yóʼo: “Tá iin iinna ndakiʼinna ña̱ va̱ʼa xa̱ʼa chiñu ña̱ kéʼéna” (1 Cor. 3:8). Táki̱ʼva xítoyó Jehová taxira ña̱ va̱ʼa ndaʼa̱yó xa̱ʼa chiñu ña̱ kéʼéyó, su̱ví xa̱ʼa ña̱ nda̱saa na̱ yiví sánáʼa̱yó. Iin ñá hermana ñá naní Matilda xa̱a̱ o̱ko̱ ku̱i̱ya̱ kúúñá precursora ta káʼa̱nñá ña̱yóʼo: “Kúsi̱íní-inii̱ chi Jehová táxira ña̱ va̱ʼa ndaʼa̱yó tá chíka̱a̱yó ndée ña̱ kéʼéyó ña̱ va̱ʼa”.

¿NDÁA KI̱ʼVA KEʼÉKAYÓ CHIÑU NU̱Ú NDIÓXI̱ Á ÑA̱ TAXIKAYÓ KU̱I̱ʼI?

13, 14. Táki̱ʼva káchi Romanos 10:1, 2, ¿nda̱chun kǒo nísandákoo ta̱ Pablo ka̱ʼa̱nra xíʼin na̱ yiví xa̱ʼa Reino Ndióxi̱?

13 ¿Ndáaña chindeé miíyó ña̱ va̱ʼa keʼéyó chiñu nu̱ú Ndióxi̱? Xa̱a̱ sa̱kuaʼayó ndáaña ndo̱ʼo ta̱ Pablo tá kǒo níxiniso̱ʼo na̱ judío ña̱ na̱túʼunra xíʼinna xa̱ʼa Reino Ndióxi̱. Soo va̱ása nísandákoora keʼéra ña̱yóʼo. Ná kotoyó ndáaña ni̱ka̱ʼa̱nra nu̱ú carta ña̱ ka̱ʼyíra ku̱a̱ʼa̱n ndaʼa̱ na̱ ñuu Roma xa̱ʼa ña̱ ndo̱ʼora xa̱ʼa na̱ judío. Ni̱ka̱ʼa̱nra: “Ñaniyó xíʼin ndiʼi níma̱i̱ kúni̱i̱ ta xákundáʼvii̱ nu̱ú Ndióxi̱ xa̱ʼana ña̱ ná ka̱kuna. Chi kúnda̱a̱-inii̱ ña̱ kúni̱na ndasakáʼnuna Ndióxi̱, soo va̱ása xíni̱na míí ña̱ nda̱a̱” (Rom. 10:1, 2). ¿Nda̱chun va̱ása nísandákoora ña̱ sanáʼa̱rana?

14 Ña̱ nu̱ú, ni̱ka̱ʼa̱nra ke̱ʼéraña chi xíʼin ndiʼi níma̱ra xi̱kuni̱ra ná ka̱ku na̱ judío (Rom. 11:13, 14). Ña̱ u̱vi̱, ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ xa̱kundáʼvira nu̱ú Ndióxi̱ ña̱ ná chindeéra sava na̱ judío ña̱ ná kandíxana tu̱ʼun xa̱ʼa Reino Ndióxi̱. Ta ña̱ u̱ni̱ ni̱ka̱ʼa̱nra: “Kúni̱na ndasakáʼnuna Ndióxi̱”. Ta̱ Pablo xi̱xitora ña̱ va̱ʼa ña̱ xi̱kuumií iin iin na̱ yiví. Ta xíni̱ va̱ʼara na̱ yiví na̱ kúni̱ní ndasakáʼnu Ndióxi̱ kivi xa̱a̱na kundi̱ʼi̱ní-inina xa̱ʼa chiñu Ndióxi̱.

15. ¿Ndáaña va̱ʼa keʼéyó ña̱ va̱ʼa kundiku̱nyó yichi̱ ta̱ Pablo? Ka̱ʼa̱n xa̱ʼa sava ña̱ kéʼé na̱ hermano.

15 ¿Ndáaña kivi keʼéyó ña̱ va̱ʼa kundiku̱nyó yichi̱ ta̱ Pablo? Ña̱ nu̱ú, xíniñúʼu xíʼin ndiʼi níma̱yó ná kuni̱yó sanáʼa̱yó na̱ yiví na̱ kúni̱ sakuaʼa xa̱ʼa Ndióxi̱ tasaá va̱ʼa kutakuna ndiʼi tiempo. Ña̱ u̱vi̱, ná ka̱ʼa̱nyó xíʼin Jehová ña̱ ná kunára níma̱ na̱ yiví na̱ ndixa kúni̱ sákuaʼa ña̱ nda̱a̱ xa̱ʼara (Hech. 13:48; 16:14). Ñá Silvana, xa̱a̱ o̱ko̱ u̱xu̱ ku̱i̱ya̱ kúúñá precursora ta káʼa̱nñá ña̱yóʼo: “Tá kúma̱níka̱ xa̱i̱ yéʼé na̱ yiví, siʼna káʼi̱n xíʼin Jehová ná chindeéra yi̱ʼi̱ ña̱ vií ná ndakanixi̱níi̱ xa̱ʼana”. Saátu miíyó ná ka̱ʼa̱nyó xíʼin Ndióxi̱ ñá chindeé táʼanra xíʼinyó xíʼin na̱ ángel ña̱ va̱ʼa ná ndani̱ʼíyó na̱ yiví na̱ kúni̱ sákuaʼa ña̱ nda̱a̱ (Mat. 10:11-13; Rev. 14:6). Iin ta̱ hermano ta̱ naní Robert xa̱a̱ yáʼaka o̱ko̱ u̱xu̱ ku̱i̱ya̱ kúúra precursor ta káchira: “Kúsi̱íní-inii̱ ña̱ káchíñui̱ xíʼin na̱ ángel chi na̱yóʼo xíni̱na ndáaña ndóʼo iin iin na̱ yiví”. Ta ña̱ u̱ni̱, ná kotoyó ña̱ va̱ʼa ña̱ kúúmií na̱ yiví. Iin ta̱ anciano ta̱ naní Carl xa̱a̱ yáʼaka 50 ku̱i̱ya̱ nda̱kuchira ta káchira ña̱yóʼo: “Xítoi̱ ndiʼi ña̱ va̱ʼa ña̱ kúúmií na̱ yiví, á ña̱ xáku̱na á ña̱ xítona á ña̱ xíʼin ndinuʼu-inina ndáka̱tu̱ʼunna”. Tá kéʼéyó ña̱yóʼo, táki̱ʼva íyo na̱ taxi ku̱i̱ʼi saá íyoyó táki̱ʼva ke̱ʼé ta̱ Pablo.

“VA̱ÁSA SANDÁKOÚN KEʼÚNÑA”

16, 17. a) ¿Ndáaña kivi sakuaʼayó xíʼin ña̱ káʼa̱n Eclesiastés 11:6? b) Ka̱ʼa̱n xa̱ʼa iin ejemplo ña̱ náʼa̱ nu̱úyó ña̱ xíto inka na̱ yiví ña̱ kéʼéyó.

16 Ni sava yichi̱ ndákanixi̱níyó ña̱ kǒo xíín na̱ yiví kuniso̱ʼona ta kǒo kándíxana ña̱ káʼa̱nyó, va̱ása sandákooyó chiñu ña̱ kéʼéyó vitin á ña̱ chiʼiyó (kaʼvi Eclesiastés 11:6). * Ña̱ nda̱a̱va ku̱a̱ʼání na̱ yiví va̱ása xíínna kuniso̱ʼona ña̱ káʼa̱nyó soo xítovana ña̱ kéʼéyó. Xítona va̱ʼa ndíxiyó, ña̱ to̱ʼó iniyó á ña̱ ndiʼi tiempo kúsi̱í-iniyó. Tá ná yáʼa tiempo tá vií kéʼéyó sana nda̱a̱ kixaʼána ka̱ʼa̱n va̱ʼana xa̱ʼayó. Ña̱yóʼo kúú ña̱ xi̱ni ta̱ Sergio xíʼin ñá Olinda, na̱ ni̱ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa nu̱ú párrafo ña̱ nu̱ú.

17 Ta̱yóʼo káʼa̱nra: “Va̱ása níxa̱ʼa̱nndi̱ iin tiempo loʼo ña̱ natúʼunndi̱ xa̱ʼa Ndióxi̱ chi ndeé ndo̱ʼondi̱. Tá ki̱xaʼá tukundi̱ xáʼa̱nndi̱, na̱ yiví xi̱nda̱ka̱tu̱ʼunna ndi̱ʼi̱ ndáaña ndo̱ʼondi̱ ta ni̱ka̱ʼa̱nna xíʼinndi̱ ña̱ xi̱ndakaʼánna xa̱ʼandi̱”. Ñá Olinda xáku̱ñá ta káchiñá: “Na̱ káva tú autobús xi̱chindeéna ndi̱ʼi̱ ta savana xi̱ka̱ʼa̱nna xíʼinndi̱: ‘Va̱ʼaní chiñu kéʼéndóʼ. Nda̱a̱ xi̱ndukúna revista nu̱úndi̱”. Iin ki̱vi̱ iin nda̱kanda̱-ini na̱yóʼo. Iin ta̱ ta̱a xi̱kundichi yatinra xíʼin carro loʼo nu̱ú nátúʼunna xa̱ʼa Ndióxi̱, ta̱xira yita ndaʼa̱na ta ta̱xira tixaʼvi ndaʼa̱na xa̱ʼa ña̱ chiñu kéʼéna.

18. ¿Nda̱chun kúni̱ún ndakú koo iniún xíʼin chiñu ña̱ kéʼún?

18 Ña̱ Biblia káchiña: “Va̱ása sandákoún keʼúnña”. Tá xíkakayó nátúʼunyó xa̱ʼa Ndióxi̱ á chíʼiyó si̱ʼva̱ xa̱ʼa Reino, va̱ʼaníva chiñu kéʼéyó nu̱úra “ña̱ va̱ʼa kunda̱a̱-ini ndiʼi na̱ yiví” xa̱ʼara (Mat. 24:14). Ta ndiʼi tiempo kúsi̱í-iniyó chi va̱ʼaní kúni Jehová xíʼin ña̱ kéʼéyó, chi miíra kúʼvi̱-inira xínira na̱ ndakú íyo ini xíʼinra.

^ párr. 2 Táki̱ʼva ni̱ka̱ʼa̱n na̱ ka̱ʼyí ku̱mí ña̱ evangelio, nda̱a̱ ta̱ Jesús ni̱ka̱ʼa̱n ña̱ yo̱ʼvi̱ní ña̱ natúʼunyó ñuu nu̱ú ndóoyó (Mat. 13:57; Mar. 6:4; Luc. 4:24; Juan 4:44).

^ párr. 7 Juan 15:1, 2, 8: “Yi̱ʼi̱ kúú yitu̱n tú uva tú táxi ku̱i̱ʼi tí va̱ʼa, ta yivái̱ kúú ta̱ chíʼi. Ndiʼi ndaʼa̱ yitu̱n tú kǒo táxi ku̱i̱ʼi, xáʼndaranú soo ndiʼi tú táxi ku̱i̱ʼi ndásaviíranú ña̱ va̱ʼa kanaka ku̱i̱ʼi ndaʼa̱nú. Ndásakáʼnundó yivái̱ tá kéʼéndó ña̱ va̱ʼa tasaá náʼa̱ndó ña̱ kúúndó discípuloi̱”.

^ párr. 7 Ni na̱ ndaʼa̱ tú yitu̱n yóʼo kúú na̱ ku̱ʼu̱n chí ndiví, ndiʼiyó na̱ ndásakáʼnu Ndióxi̱ íyo ña̱ kivi sákuaʼayó xíʼinña.

^ párr. 9 Ña̱ taxiyó ku̱i̱ʼi kúni̱ kachiña ña̱ keʼéyó ña̱ kúúmií espíritu Ndióxi̱. Soo nu̱ú artículo yóʼo xíʼin ña̱ inka ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa ña̱ natúʼunyó xa̱ʼa Reino Ndióxi̱ (Gál. 5:22, 23; Heb. 13:15).

^ párr. 10 Lucas 8:5, 8, 11, 15: “Iin ta̱ chíʼi ki̱tara chi̱ʼira si̱ʼva̱. Tá ki̱xaʼára chíʼira sava si̱ʼva̱ yóʼo nda̱kavaña nu̱ú yichi̱ ta ni̱xañindosó na̱ yivíña ta tí saa xa̱xiríña. Inkaña nda̱kavaña nu̱ú ñuʼú ña̱ va̱ʼa ta xa̱ʼnuña ta cien yichi̱ka ta̱xiña ku̱i̱ʼi”. Tá ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱yóʼo ka̱chira: “Na̱ kúni̱ kuniso̱ʼo, ná kuniso̱ʼona”. Ña̱yóʼo kúni̱ kachi ilustración yóʼo: Si̱ʼva̱ kúú tu̱ʼun Ndióxi̱. Soo ña̱ nda̱kava nu̱ú ñuʼú ña̱ va̱ʼa, na̱yóʼo kúú na̱ yiví tá xíniso̱ʼona tu̱ʼun Ndióxi̱, xíʼin ndiʼi níma̱na kándíxanaña ta táki̱ʼva íyo ku̱i̱ʼi saá íyo ña̱ táxina ta ndakúní íyo inina”.

^ párr. 11 Inkaka yichi̱ ta̱ Jesús iin chi̱táʼanra ña̱ ku̱a̱ʼa̱nyó nátúʼunyó xa̱ʼa Ndióxi̱ xíʼin ña̱ kéʼé na̱ chíʼi xíʼin na̱ sákee (Mat. 9:37; Juan 4:35-38).

^ párr. 16 Eclesiastés 11:6: “Xi̱ta̱anní chiʼún si̱ʼva̱ ña̱ kúúmiíún, ta va̱ása sandákoún keʼúnña chi va̱ása xíni̱ún mií kana ña̱ kuaʼnu, á ña̱ nu̱ú á ña̱ u̱vi̱, á u̱vi̱ saáña kuaʼnu”.