Ir al contenido

Ir al índice

ARTÍCULO ÑA̱ KAʼVIYÓ 19

Kǒo nda̱a̱ ni iin ña̱ʼa sási nu̱ú na̱ nda̱kú-ini

Kǒo nda̱a̱ ni iin ña̱ʼa sási nu̱ú na̱ nda̱kú-ini

“Na̱ kúʼvi̱-ini xíni ley ña̱ táxiún táxi̱n íyona, ta kǒo nda̱a̱ ni iin ña̱ʼa sási nu̱úna” (SAL. 119:165).

YAA 122 Ndakú ná koo iniyó xíʼin Jehová

ÑA̱ KA̱ʼA̱NYÓ XA̱ʼA̱ *

1, 2. a) ¿Ndáaña ka̱ʼyí iin ta̱a nu̱ú iin libro? b) ¿Ndáaña sakuaʼayó nu̱ú artículo yóʼo?

TIEMPO vitin ku̱a̱ʼání na̱ yiví káʼa̱nna ña̱ kándíxana ta̱ Jesús, soo va̱ása ndíku̱nna ña̱ sa̱náʼa̱ra (2 Tim. 4:3, 4). Iin ta̱a ta̱ káʼyí libro ka̱chira: “Tá ná koo inka ta̱ Jesús xíʼinyó tiempo vitin ta ná ka̱ʼa̱nra ndiʼi ña̱ʼa ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús [...]. Va̱ása kandíxa na̱ yiví kuniso̱ʼona ta̱yóʼo nda̱a̱ táki̱ʼva ke̱ʼéna xíʼin ta̱ Jesús tá ya̱chi̱”.

2 Tá siglo nu̱ú ku̱a̱ʼání na̱ yiví xi̱niso̱ʼona ña̱ sa̱náʼa̱ ta̱ Jesús ta xi̱nina ke̱ʼéra milagro, soo va̱ása níxiinna kandíxanara. ¿Nda̱chun? Nu̱ú artículo ña̱ ni̱ya̱ʼa sa̱kuaʼayó xa̱ʼa̱ ku̱míña, ta nu̱ú artículo yóʼo sakuaʼayó xa̱ʼa̱ inkaka ku̱míña. Ta saátu kotoyó nda̱chun va̱ása xíín na̱ yiví kuniso̱ʼona miíyó tiempo vitin, ta ndáaña chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ va̱ása kaka-iniyó.

1) VA̱ÁSA NÍNDAKA̱XIN TA̱ JESÚS NA̱ YIVÍ

Va̱ása níxiinna kandíxana ta̱ Jesús xa̱ʼa̱ na̱ yiví na̱ xi̱táʼanra xíʼin. Xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo kúú ña̱ va̱ása xíín na̱ yiví kunina miíyó tiempo vitin. (Koto párrafo 3). *

3. ¿Nda̱chun va̱ása níxiin sava na̱ yiví kandíxana ta̱ Jesús?

3 Tá ni̱xi̱yo ta̱ Jesús nu̱ú ñuʼú yóʼo va̱ʼa xi̱kitáʼanra xíʼin ndiʼi na̱ yiví. Xi̱xira xíʼin na̱ kúiká á na̱ ndáyáʼvi ta xi̱táʼanra xíʼin na̱ ndáʼvi. Ta ku̱ndáʼvi-inira xi̱nira na̱ yiví na̱ xi̱ka̱ʼa̱nna xa̱ʼa̱ ña̱ kúúna na̱ ku̱a̱chi. Ta na̱ yiví na̱ ni̱nuní xi̱kuni va̱ása níxiinna kandíxana ta̱ Jesús xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱keʼéra ña̱yóʼo. Chi nda̱a̱ ni̱nda̱ka̱tu̱ʼunna na̱ discípulora: “¿Nda̱chun xíxindó ta xíʼindó xíʼin na̱ ndákaya xu̱ʼún ña̱ impuesto, ta saátu xíʼin na̱ yiví ku̱a̱chi?”. Soo, ta̱ Jesús ka̱chira xíʼinna: “Na̱ íyo va̱ʼa kǒo xíniñúʼuna iin doctor, chi na̱ ndeé ndóʼova kúú na̱ xíniñúʼu iin doctor. Va̱ása va̱xii̱ ña̱ kanai̱ na̱ yiví va̱ʼa chi na̱ íyo ku̱a̱chiva va̱xii̱ xa̱ʼa̱, ña̱ va̱ʼa ná ndikó-inina” (Luc. 5:29-32).

4. Nda̱a̱ táki̱ʼva íyo ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ profeta Isaías, ¿ndáaña va̱ása níxiniñúʼu ndakanda̱-ini na̱ judío xíʼin?

4 ¿Ndáaña káʼa̱n Biblia? Tá kúma̱níka kixi ta̱ Mesías nu̱ú ñuʼú yóʼo, ta̱ Isaías ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ va̱ása kandíxa na̱ yiví ta̱yóʼo. Ña̱yóʼo ka̱ʼyíra: “Na̱ yiví ku̱ndasína xi̱ninara ta kǒo níxiinna kutáʼanna xíʼinra [...]. Va̱ása níxiinyó kuniyóra. Ku̱ndasíyóra, nda̱a̱ táki̱ʼva íyo iin ta̱ kǒo ndáyáʼvi saá ni̱xi̱yora nu̱úyó” (Is. 53:3). Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi ña̱ profecía yóʼo, na̱ yiví va̱ása kandíxana kutáʼanna xíʼin ta̱ Mesías. Ña̱kán na̱ judío na̱ xi̱ndoo tá siglo nu̱ú va̱ása níxi̱xiniñúʼu ndakanda̱-inina xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása níxiin na̱ yiví kutáʼanna xíʼin ta̱ Jesús.

5. ¿Ndáaña ndákanixi̱ní ku̱a̱ʼání na̱ yiví xa̱ʼa̱ miíyó na̱ ndásakáʼnu Ndióxi̱?

5 ¿Á kúu ña̱yóʼo tiempo vitin? Kúuvaña. Ku̱a̱ʼání na̱ níʼi yichi̱ nu̱ú na̱ veʼe-ñu̱ʼu kúsi̱íní-inina tá ndákiʼinna na̱ yiví na̱ kúiká, na̱ ndáyáʼviní á na̱ xíni̱ní, ni kéʼéna ña̱ kini á ni va̱ása kítáʼan ña̱ kéʼéna xíʼin ña̱ káʼa̱n Biblia. Ta na̱ níʼi yichi̱ nu̱ú na̱ veʼe-ñu̱ʼu yóʼo kúndasína xínina miíyó na̱ ndásakáʼnu Jehová, saáchi va̱ása ndáyáʼviyó nu̱ú na̱ ñuyǐví yóʼo ni chíka̱a̱nívayó ndee̱ ña̱ kachíñuyó nu̱ú Jehová ta va̱ása kéʼéyó ña̱ kini. Nda̱a̱ táki̱ʼva ka̱chi ta̱ Pablo, Ndióxi̱ nda̱kaxinra miíyó na̱ kúndasí na̱ yiví xínina (1 Cor. 1:26-29). Soo nu̱ú Jehová ndáyáʼviníva ndiʼi na̱ káchíñu nu̱úra.

6. ¿Ndáaña ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús nu̱ú Mateo 11:25, 26, ta ndáa ki̱ʼva kundiku̱nyó yichi̱ra?

6 ¿Ndáaña chindeétáʼan xíʼún ña̱ va̱ása kaka-iniún? (Kaʼvi Mateo 11:25, 26). * Va̱ása kuniso̱ʼún ña̱ va̱ása va̱ʼa káʼa̱n na̱ ñuyǐví yóʼo xa̱ʼa̱ na̱ ndásakáʼnu Ndióxi̱. Ta xíniñúʼu kandíxaún ña̱ xíniñúʼu Jehová na̱ yiví na̱ vitá-ini ña̱ va̱ʼa keʼéna ña̱ kúni̱ra (Sal. 138:6). Ta ndakanixi̱ní xa̱ʼa̱ ndiʼi ña̱ xa̱a̱ kéʼé Jehová ni xíniñúʼura na̱ yiví na̱ káʼa̱n na̱ ñuyǐví yóʼo xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása ndíchina á va̱ása xíni̱na.

2) TA̱ JESÚS NI̱KA̱ʼA̱NRA XÍʼINNA ÑA̱ XI̱SANÁʼA̱NA ÑA̱ VATÁ

7. ¿Nda̱chun ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús xíʼin na̱ fariseo ña̱ kúúna na̱ vatá, ta ndáaña ndo̱ʼona xíʼin ña̱yóʼo?

7 Ta̱ Jesús va̱ása níyi̱ʼvíra ka̱ʼa̱nra xíʼin na̱ su̱tu̱ na̱ ni̱xi̱yo tá tiempo saá xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása va̱ʼa xi̱keʼéna. Tá kúú, ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin na̱ fariseo ña̱ kúúna na̱ vatá saáchi xi̱ndi̱ʼi̱níka-inina xa̱ʼa̱ ña̱ ndakatana ndaʼa̱na nu̱úka ña̱ kundaana na̱ yivána (Mat. 15:1-11). Na̱ discípulo ta̱ Jesús nda̱kanda̱ní-inina xíʼin ña̱yóʼo, ta ni̱ka̱ʼa̱nna xíʼinra: “¿Á xíni̱ún, ña̱ ni̱sa̱a̱ na̱ fariseo xíʼin ña̱ ni̱ka̱ʼún?”. Ta̱ Jesús nda̱kuiinra ta ka̱chira: “Ndiʼi yitu̱n tú kǒo níchiʼi yivái̱ ta̱ íyo chí ndiví tuʼunvananú. Ña̱kán kǒo kuniso̱ʼondó ña̱ káʼa̱nna. Na̱ kúáava kúúna ta níʼina yichi̱ nu̱ú inkana. Tá iin na̱ kúáa nu̱ú, níʼina yichi̱ nu̱ú inka na̱ kúáa nu̱ú u̱vi̱ saá na̱yóʼo ko̱yo ini iin ya̱vi̱” (Mat. 15:12-14; nota). Ni ni̱sa̱a̱ na̱ su̱tu̱ xíʼin ta̱ Jesús soo nda̱kundeévara ni̱ka̱ʼa̱nra xa̱ʼa̱ ña̱ nda̱a̱.

8. ¿Ndáa ki̱ʼva ni̱na̱ʼa̱ ta̱ Jesús ña̱ va̱ása kíndo̱o-ini Ndióxi̱ xíʼin ña̱ kándíxa na̱ yiví?

8 Ta̱ Jesús ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin na̱ yiví ña̱ xi̱sanáʼa̱na ña̱ vatá. Ta̱yóʼo va̱ása níka̱ʼa̱nra ña̱ kíndo̱o-ini Ndióxi̱ xíʼin ndiʼi ña̱ kándíxa na̱ yiví. Saáchi ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra kúú ña̱ ku̱a̱ʼánína ku̱ʼu̱n yichi̱ ña̱ ndíka̱ ta na̱ ndiʼi-xa̱ʼa̱ kúú na̱yóʼo, soo loʼova kúú na̱ ku̱ʼu̱n yichi̱ ña̱ táñu ta na̱ ka̱ku kúú na̱yóʼo (Mat. 7:13, 14). Ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ sava na̱ yiví ka̱ʼa̱nna ña̱ ndásakáʼnuna Ndióxi̱ soo su̱ví ña̱ nda̱a̱ kooña. Ña̱kán ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱yóʼo: “Kuenta koondó xíʼin na̱ profeta vatá, chi náʼa̱na táki̱ʼva íyo ndikachi soo chí inina lobo ndi̱va̱ʼa kúúna. Xíʼin ña̱ kéʼéna ndakunindó na̱yóʼo” (Mat. 7:15-20).

Va̱ása níxiinna kandíxana ta̱ Jesús xa̱ʼa̱ ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna ña̱ va̱ása va̱ʼa íyo ña̱ xi̱keʼéna ta saátu ña̱ xi̱sanáʼa̱na. Xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo kúú ña̱ va̱ása xíín na̱ yiví kunina miíyó tiempo vitin. (Koto párrafo 9). *

9. Ta̱ Jesús ni̱ka̱ʼa̱nra xa̱ʼa̱ sava ña̱ vatá ña̱ xi̱sanáʼa̱ na̱ yiví, ¿ndáaña kúúña?

9 ¿Ndáaña káʼa̱n Biblia? Iin profecía ña̱ va̱xi nu̱ú tu̱ʼun Ndióxi̱ ni̱ka̱ʼa̱nña xa̱ʼa̱ ta̱ Mesías ña̱ kuʼvi̱ní-inira kunira veʼe yivára (Sal. 69:9; Juan 2:14-17). Ta xa̱ʼa̱ ña̱ ni̱kuʼvi̱ní-inira xi̱nira yivára ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin na̱ yiví ña̱ va̱ása va̱ʼa íyo ña̱ xi̱sanáʼa̱na ni ña̱ xi̱keʼéna. Tá kúú, na̱ fariseo xi̱ndakanixi̱nína ña̱ tákukava iin na̱ yiví tá xa̱a̱ ni̱xi̱ʼi̱na, soo ta̱ Jesús ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ nda̱a̱ táki̱ʼva íyo na̱ kísi̱ saá íyona ta kǒoka ña̱ kúnda̱a̱-inina xa̱ʼa̱ (Juan 11:11). Ta na̱ saduceo va̱ása níxi̱kandíxana ña̱ ndataku na̱ ni̱xi̱ʼi̱, soo ta̱ Jesús sandátakura ta̱ Lázaro (Juan 11:43, 44; Hech. 23:8). Na̱ fariseo xi̱ka̱ʼa̱nna ña̱ mií Ndióxi̱ kúú ta̱ xa̱a̱ nda̱kaxin ndáaña kúú ña̱ kundoʼoyó, soo síínva íyo ña̱ xi̱sanáʼa̱ ta̱ Jesús saáchi ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ miívayó kúú na̱ ndaka̱xin á kachíñuyó nu̱ú Ndióxi̱ á va̱ása (Mat. 11:28).

10. ¿Nda̱chun va̱ása kándíxa ku̱a̱ʼání na̱ yiví ña̱ sánáʼa̱yó?

10 ¿Á kúu ña̱yóʼo tiempo vitin? Kúuvaña. Ku̱a̱ʼání na̱ yiví va̱ása xíínna kuniso̱ʼona miíyó saáchi ña̱ sánáʼa̱yó xa̱ʼa̱ Biblia náʼa̱ña ña̱ ndiʼi ña̱ sánáʼa̱ na̱ veʼe-ñu̱ʼu, ña̱ vatá kúúña. Na̱ níʼi yichi̱ nu̱ú na̱ veʼe-ñu̱ʼu káʼa̱nna ña̱ íyo infierno ta kán kúú nu̱ú sáxo̱ʼvi̱ Ndióxi̱ na̱ kéʼé ña̱ va̱ása va̱ʼa, ta xíʼin ña̱ vatá yóʼo sáyi̱ʼvína na̱ yiví ña̱ va̱ʼa keʼéna ña̱ kúni̱ na̱yóʼo. Soo miíyó na̱ ndásakáʼnu Jehová káʼa̱nyó ña̱ vatá kúú ña̱yóʼo, chi Ndióxi̱ kúʼvi̱va-inira xínira miíyó. Inka religión káʼa̱nña ña̱ tákukava iin na̱ yiví tá xa̱a̱ ni̱xi̱ʼi̱na. Soo miíyó sánáʼa̱yó na̱ yiví ña̱ va̱ása káʼa̱n Biblia xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo. Saáchi tá ña̱ ndixa kúú ña̱yóʼo, ¿nda̱chun káʼa̱n Biblia ña̱ sandátaku Ndióxi̱ na̱ yiví? Na̱ inka religión káʼa̱nna ña̱ mií Ndióxi̱ kúú ta̱ ndáka̱xin ndáaña kundoʼoyó. Soo miíyó na̱ testigo Jehová sánáʼa̱yó ña̱ ndiʼiyó kivi ndaka̱xinyó ndáaña keʼéyó á ndasakáʼnuyó Ndióxi̱ á va̱ása. Tá kúnda̱a̱-ini na̱ níʼi yichi̱ nu̱ú na̱ veʼe ñu̱ʼu xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo sáa̱nína.

11. Nda̱a̱ táki̱ʼva ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús nu̱ú Juan 8:45-47, ¿ndáaña kúni̱ Ndióxi̱ ná keʼé na̱ káchíñu nu̱úra?

11 ¿Ndáaña chindeétáʼan xíʼún ña̱ va̱ása kaka-iniún? Tá kúʼvi̱-iniún xíniún ña̱ nda̱a̱, xíniñúʼu kandíxaún ndiʼi ña̱ káʼa̱n Ndióxi̱ (kaʼvi Juan 8:45-47). * Va̱ása keʼún nda̱a̱ táki̱ʼva ke̱ʼé ta̱ Ndi̱va̱ʼa, va̱ʼaka nda̱kú koo iniún ta kandíxaún ña̱ nda̱a̱ ta saátu va̱ása sandákoúnña (Juan 8:44). Ndióxi̱ kúni̱ra ña̱ ná kundiku̱nyó yichi̱ ta̱ Jesús, ña̱kán káʼa̱nra ña̱yóʼo xíʼinyó: “Kundasíndó kunindó ña̱ va̱ása va̱ʼa; xíniñúʼu kuʼvi̱-inindó kunindó ña̱ va̱ʼa” (Rom. 12:9; Heb. 1:9).

3) TA̱ JESÚS KU̱NDEÉ-INIRA TÁ I̱XANDI̱VA̱ʼANA XÍʼINRA

Va̱ása níxiinna kandíxana ta̱ Jesús xa̱ʼa̱ ña̱ ni̱xi̱ʼi̱ra ndaʼa̱ iin yitu̱n. Xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo kúú ña̱ va̱ása xíín na̱ yiví kunina miíyó tiempo vitin. (Koto párrafo 12). *

12. ¿Nda̱chun va̱ása níkandíxa ku̱a̱ʼání na̱ judío ta̱ Jesús xa̱ʼa̱ ki̱ʼva ña̱ ni̱xi̱ʼi̱ra?

12 ¿Ndáa inka xa̱ʼa̱ kúú ña̱ va̱ása níxiin na̱ judío kandíxana ta̱ Jesús? Ta̱ Pablo ka̱chira: “Miíyó nátúʼunyó xa̱ʼa̱ ta̱ Cristo ta̱ ka̱tikaana ndaʼa̱ yitu̱n, soo nu̱ú na̱ judío nda̱a̱ táki̱ʼva íyo iin yu̱u̱ ña̱ sándakava miína saá íyoña” (1 Cor. 1:23; nota). ¿Nda̱chun va̱ása níkandíxana ta̱ Jesús? Saáchi ni̱xi̱ʼi̱ra ndaʼa̱ iin yitu̱n nda̱a̱ táki̱ʼva kéʼéna xíʼin iin na̱ kui̱ʼná á na̱ kéʼé ña̱ va̱ása va̱ʼa, ta xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo va̱ása níkandíxana ña̱ kúúra ta̱ Mesías (Deut. 21:22, 23).

13. Na̱ va̱ása níkandíxa ta̱ Jesús, ¿ndáaña va̱ása níxiinna ndakunina?

13 Ta̱ Jesús kǒo ku̱a̱chi níxi̱kuumiíra, ta ni̱ka̱ʼa̱nna ña̱ vatá xa̱ʼa̱ra ta saátu va̱ása nda̱kú níndatiinna ku̱a̱chi xa̱ʼa̱ra, soo sava na̱ judío va̱ása níxiinna ndakunina ña̱yóʼo. Na̱ chíñu kamaní nda̱tiinna ku̱a̱chi xa̱ʼa̱ra ta ni va̱ása ní ixato̱ʼóna ña̱ xi̱ka̱ʼa̱n ley (Luc. 22:54; Juan 18:24). Nu̱úka ña̱ vií kuniso̱ʼona ndáa ku̱a̱chi kúú ña̱ xi̱chika̱a̱ na̱ yiví ta̱ Jesús, va̱ʼaka ndu̱kúna na̱ ka̱ʼa̱n ña̱ síkí xa̱ʼa̱ra ña̱ va̱ʼa kaʼnínara. Soo tá ki̱ʼinna kuenta ña̱ va̱ása níkuchiñuna keʼéna ña̱yóʼo, ta̱ su̱tu̱ káʼnu xi̱kuni̱ra ña̱ ná ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús iin ña̱ va̱ása va̱ʼa tasaá kivi chika̱a̱na ku̱a̱chira. Tá ke̱ʼéna ña̱yóʼo ni̱ya̱ʼandosóna ña̱ xi̱ka̱ʼa̱n ley (Mat. 26:59; Mar. 14:55-64). Ta tá xa̱a̱ nda̱taku ta̱ Jesús, na̱ chíñu yóʼo cha̱ʼvina na̱ soldado na̱ xi̱kiʼin kuenta xíʼin ya̱vi̱ nu̱ú xi̱ndika̱a̱ra, ña̱ va̱ʼa ná ka̱ʼa̱nna ña̱ vatá nda̱chun kǒokara ndíka̱a̱ ini ya̱vi̱ kán (Mat. 28:11-15).

14. ¿Ndáaña xi̱ka̱ʼa̱n profecía xa̱ʼa̱ ki̱ʼva ña̱ kuvi ta̱ Mesías?

14 ¿Ndáaña káʼa̱n Biblia? Ku̱a̱ʼání na̱ judío xi̱ndakanixi̱nína ña̱ va̱ása kuvi ta̱ Mesías, soo ná kotoyó ndáaña xi̱ka̱ʼa̱n profecía xa̱ʼa̱ra: “Ta̱yóʼo kúú ta̱ ni̱xi̱ʼi̱ xa̱ʼa̱na, ta iin ta̱ ku̱a̱chi ni̱xi̱yora nu̱úna; sa̱ndíʼi-xa̱ʼa̱ra ku̱a̱chi ku̱a̱ʼánína ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin Ndióxi̱ xa̱ʼa̱ ndiʼi na̱ yiví ku̱a̱chi” (Is. 53:12). Ña̱kán, tá xa̱ʼnína ta̱ Jesús va̱ása níxiniñúʼu kaka-ini na̱ judío xa̱ʼa̱ra.

15. Ka̱ʼa̱n ndáaña kéʼé na̱ yiví xíʼin na̱ testigo Jehová kúú ña̱ sási nu̱ú inkana ña̱ sakuaʼana xa̱ʼa̱ra.

15 ¿Á kúu ña̱yóʼo tiempo vitin? Kúuvaña. Nda̱a̱ táki̱ʼva ke̱ʼéna xíʼin ta̱ Jesús ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nna ña̱ vatá xa̱ʼa̱ra ta va̱ása nda̱kú níndatiinna ku̱a̱chi xa̱ʼa̱ra, saátu kéʼé na̱ yiví xíʼin miíyó na̱ testigo Jehová. Ná ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ sava ña̱ xa̱a̱ kéʼéna xíʼinyó. Chí Estados Unidos tá ku̱i̱ya̱ 1930 nda̱a̱ 1940 ku̱a̱ʼá yichi̱ ni̱xa̱ʼa̱n na̱ hermano nu̱ú na̱ chiñu ña̱ va̱ʼa taxina ndasakáʼnuna Ndióxi̱. Sava na̱ chíñu ni̱na̱ʼa̱ káxina ña̱ kúndasína xínina na̱ hermano. Chí ñuu Quebec (Canadá), na̱ veʼe-ñu̱ʼu nda̱kutáʼanna xíʼin na̱ chíñu ña̱ kasina nu̱ú na̱ hermano ña̱ ndasakáʼnuna Jehová. Ta ta̱ánna ku̱a̱ʼánína veʼeka̱a saáchi xi̱natúʼunna xíʼin na̱ yiví xa̱ʼa̱ Reino Ndióxi̱. Ta chí Alemania, na̱ nazi xa̱ʼnína ku̱a̱ʼání na̱ hermano. Ta saátu tiempo vitin, na̱ Rusia táanna ku̱a̱ʼání na̱ hermanoyó veʼeka̱a xa̱ʼa̱ ña̱ nátúʼunna xíʼin na̱ yiví xa̱ʼa̱ Ndióxi̱, saáchi na̱ chíñu yóʼo káʼa̱nna ña̱ yáʼandosóna ña̱ káʼa̱n ley. Ta saátu va̱ása táxina ña̱ ná kuniñúʼu na̱ hermano ña̱ Traducción del Nuevo Mundo de las Santas Escrituras ña̱ tu̱ʼun ruso, saáchi kúúmiíña ki̱vi̱ Jehová, ta káʼa̱nna ña̱ yáʼandosóña ña̱ káʼa̱n ley.

16. Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi 1 Juan 4:1, ¿nda̱chun va̱ása xíniñúʼu kandíxayó ña̱ vatá ña̱ káʼa̱nna xa̱ʼa̱ na̱ ndásakáʼnu Jehová?

16 ¿Ndáaña chindeétáʼan xíʼún ña̱ va̱ása kaka-iniún? Nandukú va̱ʼún xa̱ʼa̱ ndiʼi ña̱ʼa. Tá na̱túʼun ta̱ Jesús xíʼin na̱ yiví chí yuku̱, ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ sava na̱ yiví ka̱ʼa̱nna ku̱a̱ʼání ña̱ vatá xa̱ʼa̱ na̱ discípulora (Mat. 5:11). Ta̱ Ndi̱va̱ʼa kúú ta̱ káʼa̱n ndiʼi ña̱ vatá yóʼo. Saáchi chíka̱a̱ra-ini na̱ yiví na̱ sáa̱-ini xíni miíyó ña̱ ka̱ʼa̱nna ña̱ vatá xa̱ʼa̱yó (Apoc. 12:9, 10). Va̱ása kuniso̱ʼún ña̱ vatá yóʼo ta ni va̱ása taxiún ña̱ sayíʼvina yóʼó, va̱ʼaka ndakundeún kandíxaún Ndióxi̱ (kaʼvi 1 Juan 4:1). *

4) NI̱XI̱KÓNA TA̱ JESÚS TA SA̱NDÁKOONARA

Va̱ása níxiinna kandíxana ta̱ Jesús xa̱ʼa̱ ña̱ ni̱xi̱kó ta̱ Judas ta̱yóʼo. Xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo kúú ña̱ va̱ása xíín na̱ yiví kunina miíyó tiempo vitin. (Koto párrafo 17 xíʼin 18). *

17. ¿Ndáaña sana ndo̱ʼo na̱ yiví tá xi̱nina ndiʼi ña̱ ku̱u tá kúma̱ní kuvi ta̱ Jesús?

17 Tá kúma̱ní si̱lóʼo kuvi ta̱ Jesús iin ta̱ apóstolra ni̱xi̱kórara. Ta inkara u̱ni̱ yichi̱ ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ va̱ása xíni̱ra ta̱ Jesús, ta na̱ inka apóstol sa̱ndákoonara ta xi̱nuna tá ti̱innara (Mat. 26:14-16, 47, 56, 75). Soo va̱ása níndakanda̱-ini ta̱ Jesús xíʼin ña̱yóʼo, saáchi xa̱a̱ ni̱ka̱ʼa̱nvara ña̱ saá kuu (Juan 6:64; 13:21, 26, 38; 16:32). Tá xi̱ni inka na̱ yiví ña̱yóʼo, sana ki̱xáʼana xíka-inina ta nda̱kanixi̱nína: “Tá ña̱yóʼo kúú ña̱ kéʼé na̱ apóstol ta̱ Jesús va̱ása kúni̱i̱ kutáʼi̱n xíʼinna”.

18. ¿Ndáa profecía kúú ña̱ ni̱xi̱nu tá kúma̱ní kuvi ta̱ Jesús?

18 ¿Ndáaña káʼa̱n Biblia? Tá kúma̱níka kixi ta̱ Jesús nu̱ú ñuʼú yóʼo xa̱a̱ ni̱ka̱ʼa̱nva Jehová nu̱ú tu̱ʼunra ña̱ xi̱kóna ta̱ Mesías xa̱ʼa̱ 30 xu̱ʼún ña̱ plata (Zac. 11:12, 13). Ta iin migo miíra kúú ta̱ xi̱kóñaʼá (Sal. 41:9). Ta saátu, ta̱ Zacarías ka̱ʼyíra ña̱yóʼo: “Sátukue̱ʼe̱ ta̱ pastor, ta ndiʼi tí ndikachi xa̱a̱ síín síín nu̱ú ku̱ʼu̱nrí” (Zac. 13:7). Soo na̱ yiví na̱ ndixa kándíxa ña̱ káʼa̱n tu̱ʼun Ndióxi̱ va̱ása kuxíkana nu̱ú ta̱ Jesús xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo. Saáchi tá ná kunina xi̱nu ndiʼi profecía ña̱ káʼa̱n xa̱ʼa̱ra xa̱a̱na kandíxakanara.

19. ¿Ndáaña kúnda̱a̱-ini na̱ ndixa kándíxa ña̱ káʼa̱n tu̱ʼun Ndióxi̱?

19 ¿Á kúu ña̱yóʼo tiempo vitin? Kúuvaña. Saáchi sava na̱ xi̱kuu testigo Jehová sa̱ndákoona ña̱ nda̱a̱ ta ndu̱una apóstata, ta kúni̱na ña̱ saá ná keʼé inkaka na̱ hermano. Ta nu̱ú Internet, nu̱ú tele, ti̱xin radio á nu̱ú periódico xáxana ña̱ vatá xa̱ʼa̱yó. Soo na̱ yiví na̱ ndixa kándíxa ña̱ káʼa̱n tu̱ʼun Ndióxi̱ va̱ása kándíxana ña̱yóʼo. Saáchi kúnda̱a̱-inina ña̱ xa̱a̱ ni̱ka̱ʼa̱nva Biblia ña̱ kuu ña̱yóʼo tiempo vitin (Mat. 24:24; 2 Ped. 2:18-22).

20. ¿Ndáaña chindeétáʼan xíʼún ña̱ va̱ása kandíxaún ña̱ vatá ña̱ káʼa̱n na̱ apóstata? (2 Timoteo 4:4, 5).

20 ¿Ndáaña chindeétáʼan xíʼún ña̱ va̱ása kaka-iniún? Ña̱ chindeétáʼan xíʼún kúú ña̱ kaʼviún tu̱ʼun Ndióxi̱ ndiʼi ki̱vi̱, ka̱ʼa̱n ni̱ʼún xíʼinra ta saátu ña̱ chika̱a̱níún ndee̱ ña̱ natúʼún xíʼin inkana xa̱ʼa̱ra (kaʼvi 2 Timoteo 4:4, 5). * Tá kándíxaún Ndióxi̱ va̱ása kaka-iniún tá ná kuniso̱ʼún ña̱ vatá ña̱ káʼa̱nna xa̱ʼa̱ na̱ testigo Jehová (Is. 28:16). Tá kúʼvi̱-iniún xíniún Jehová, tu̱ʼunra ta saátu na̱ hermano, ña̱yóʼo chindeétáʼan xíʼún ña̱ va̱ása kandíxaún ña̱ vatá ña̱ káʼa̱n na̱ apóstata.

21. Ni ku̱a̱ʼání na̱ yiví va̱ása xíínna kuniso̱ʼona ña̱ nátúʼunyó, ¿ndáaña kúnda̱a̱ káxi-iniyó?

21 Tá siglo nu̱ú ku̱a̱ʼánína va̱ása níxiinna kandíxana ta̱ Jesús ta ni̱xi̱ka-inina xa̱ʼa̱ra, soo saátu ni̱xi̱yo ku̱a̱ʼání na̱ ka̱ndíxañaʼá. Tá kúú iin ta̱a ta̱ xi̱kitáʼan xíʼin na̱ Sanedrín ni̱xa̱a̱ra ka̱ndíxara ta̱ Jesús, ta saátu ke̱ʼé iin tiʼvi na̱ su̱tu̱ (Hech. 6:7; Mat. 27:57-60; Mar. 15:43). Ta ki̱ʼva saá kéʼé ku̱a̱ʼání na̱ yiví tiempo vitin chi ndáka̱xinna ña̱ kundiku̱nna ta̱ Jesús. ¿Nda̱chun? Saáchi xáa̱na sákuaʼana xa̱ʼa̱ ña̱ nda̱a̱ ña̱ va̱xi nu̱ú Biblia ta kúʼvi̱-inina xíninaña. Tu̱ʼun Ndióxi̱ káchiña: “Na̱ kúʼvi̱-ini xíni ley ña̱ táxiún táxi̱n íyona, ta kǒo nda̱a̱ ni iin ña̱ʼa sási nu̱úna” (Sal. 119:165).

YAA 124 Ndiʼi ki̱vi̱ nda̱kú ná koo iniyó

^ párr. 5 Nu̱ú artículo ña̱ ni̱ya̱ʼa ni̱ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ ku̱mí ña̱ʼa ña̱ ni̱na̱ʼa̱ nu̱úyó nda̱chun kúú ña̱ va̱ása níxiin na̱ yiví kandíxana ta̱ Jesús, ta saátu nda̱chun kúú ña̱ va̱ása xíínna kuniso̱ʼona miíyó tiempo vitin. Ta nu̱ú artículo yóʼo ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ inka ku̱míkaña. Ta saátu sakuaʼayó nda̱chun kǒo nda̱a̱ ni iin ña̱ʼa kasi nu̱úyó tá kúʼvi̱-iniyó xíniyó Jehová.

^ párr. 6 Mateo 11:25, 26: “Ki̱vi̱ saá, ta̱ Jesús ni̱ka̱ʼa̱nra: ‘Ndásakáʼnui̱ yóʼó nu̱ú ndiʼina, yivá, chi kuenta miíún kúú ndiví xíʼin ñuʼú, saáchi va̱ása nítaxiún kunda̱a̱-ini na̱ ndíchi xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo, chi sa̱náʼúnña nu̱ú na̱ vitá-ini na̱ íyo táki̱ʼva íyo na̱ va̱lí. 26 Saá i̱xaún yivá miíi̱, chi saá kúni̱ miíún ná kooñaʼ”.

^ párr. 11 Juan 8:45-47: “Soo xa̱ʼa̱ ña̱ káʼi̱n ña̱ nda̱a̱ xíʼinndó, kǒo kándíxandó yi̱ʼi̱. 46 ¿Ndáa ndóʼó kivi ka̱ʼa̱n ña̱ íyo iin ku̱a̱chii̱? Ña̱ nda̱a̱va káʼi̱n xíʼinndó, ¿nda̱chun kǒo kándíxandó yi̱ʼi̱? 47 Na̱ kúú kuenta Ndióxi̱ xíniso̱ʼona tu̱ʼun Ndióxi̱. Ña̱kán ndóʼó va̱ása xíniso̱ʼondó: saáchi su̱ví kuenta Ndióxi̱ kúúndó”.

^ párr. 16 1 Juan 4:1: “Ndóʼó na̱ kúʼvi̱ní-inii̱ xínii̱, kǒo kandíxandó ndiʼi tu̱ʼun ña̱ náʼa̱ ña̱ kúúña kuenta Ndióxi̱, va̱ʼaka kotondó á ndixa kuenta Ndióxi̱ kúúña chi xa̱a̱ ku̱a̱ʼání na̱ profeta vatá ki̱xáʼa íyo ñuyǐví yóʼo”.

^ párr. 20 2 Timoteo 4:4, 5: “Va̱ása kuniso̱ʼokana ña̱ nda̱a̱ ta kixáʼana kuniso̱ʼona cuento vatá. Soo yóʼó, viíní ndakanixi̱níún xa̱ʼa̱ ndiʼi ña̱ kéʼún, kundeé-iniún nu̱ú nda̱a̱ ndáaka tu̱ndóʼo ña̱ va̱xi nu̱ún, ndakundeún natúʼún xa̱ʼa̱ tu̱ʼun va̱ʼa ta viíní saxínún chiñu ña̱ kúúmiíún”.

^ párr. 64 ÑA̱ KÁʼA̱N XA̱ʼA̱ NA̱ʼNÁ: Ta̱ Jesús xíxira xíʼin ta̱ Mateo ta saátu xíʼin inkaka na̱ xi̱ndakiʼin xu̱ʼún ña̱ impuesto.

^ párr. 66 ÑA̱ KÁʼA̱N XA̱ʼA̱ NA̱ʼNÁ: Ta̱ Jesús távára na̱ íxi̱kó ti̱xin templo.

^ párr. 68 ÑA̱ KÁʼA̱N XA̱ʼA̱ NA̱ʼNÁ: Ta̱ Jesús ndísora yitu̱n ku̱a̱ʼa̱nra.

^ párr. 70 ÑA̱ KÁʼA̱N XA̱ʼA̱ NA̱ʼNÁ: Tá ni̱xi̱kó ta̱ Judas ta̱ Jesús chi̱tóra nu̱úra.