Ir al contenido

Ir al índice

Pregunta ña̱ kéʼé na̱ káʼvi tutu yóʼo

Pregunta ña̱ kéʼé na̱ káʼvi tutu yóʼo

¿Ndáana kúú na̱ benefactor, na̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús xa̱ʼa iin ñu̱ú tá kúma̱ní kuvira, ta nda̱chun xi̱nanína saá?

Iin ñu̱ú tá kúma̱ní kuvi ta̱ Jesús, ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin na̱ apóstolra ña̱ va̱ása kuni̱na ndukáʼnuna nu̱ú inkaka na̱ ndásakáʼnu Ndióxi̱. Ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna: “Na̱ kúú rey nu̱ú na̱ ñuu ni̱nu kúnina, ta na̱ xáʼndachíñu nu̱ú na̱ ñuu yóʼo nanína benefactor. Soo ndóʼó va̱ása keʼéndó táʼan ña̱ kéʼé na̱yóʼo” (Lucas 22:25, 26).

¿Ndáana kúú na̱ benefactor na̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús xa̱ʼa? Táki̱ʼva káchi sava tutu xíʼin inkaka ña̱ʼa ña̱ ka̱ʼyína tiempo xi̱naʼá, na̱ ñuu Grecia xíʼin na̱ ñuu Roma xi̱kuumiína costumbre ña̱ ndasakáʼnuna sava na̱ chíñu, xíʼin inkaka na̱ kítáʼan xíʼinna ta xi̱taxina título ndaʼa̱na ña̱ kunanína benefactor (ña̱ tu̱ʼun griego, euerguétes á evérgetes). Ta xi̱taxina ña̱ título yóʼo ndaʼa̱na xa̱ʼa ña̱ xi̱keʼéna iin chiñu ña̱ ndáyáʼviní xíʼin na̱ ñuuna.

Ni̱xi̱yo ku̱a̱ʼá na̱ chíñu na̱ xi̱kuumií título yóʼo. Iin ta̱yóʼo xi̱kuu ta̱ rey ñuu Egipto ta̱ Tolomeo III Evérgetes (k. 247-222 t.x.) xíʼin ta̱ Tolomeo VIII Evérgetes II (k. 147-117 t.x.). Ta saátu ta̱ chíñu ña̱ ñuu Roma, ta̱ Julio César (48-44 t.x.) xíʼin ta̱ Augusto (31 t.x.-14 t.v.), saátu ta̱ Herodes el Grande, ta̱ rey ñuu Judea. Nda̱kiʼinra ña̱ título yóʼo xa̱ʼa ña̱ ni̱ndi̱ʼi̱-inira xa̱ʼa na̱ ñuura, chi sa̱tára trigo inka ñuu ña̱ va̱ʼa kuxu na̱ ñuura, ta saátu ta̱xira ti̱ko̱to̱ ndaʼa̱ na̱ nda̱ʼví.

Ta̱ biblista ta̱ ñuu Alemania ta̱ naní Adolf Deissmann ni̱ka̱ʼa̱nra xa̱ʼa ña̱ título benefactor chi ku̱a̱ʼánína xi̱xiniñúʼuña. Ta ka̱chira: “Kivi ndani̱ʼíyó ña̱yóʼo nu̱ú sava tutu, ta yáʼaka 100 yichi̱ va̱xiña [káʼa̱nña xa̱ʼa título yóʼo]”.

Ña̱kán ¿ndáaña xi̱kuni̱ kachi ta̱ Jesús xíʼin na̱ discípulora tá ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ va̱ása xíniñúʼu koona táki̱ʼva íyo na̱ yiví kán? ¿Á kúni̱ kachira ña̱ va̱ása xíniñúʼu kundi̱ʼi̱-inina xa̱ʼa na̱ ñuuna? Va̱ása. Ña̱ xi̱ndi̱ʼi̱-inira xa̱ʼa kúú ña̱, ndáa xa̱ʼa kéʼéna ña̱ va̱ʼa xíʼin inkana.

Tá tiempo ña̱ ni̱xi̱yo ta̱ Jesús nu̱ú ñuʼú yóʼo, na̱ ku̱i̱ká xi̱xiniñúʼuna xu̱ʼúnna ña̱ va̱ʼa keʼéna ña̱ʼa ña̱ sakusi̱í-ini na̱ yiví, xi̱keʼéna parque, veʼe-ñu̱ʼu ta xi̱taxina xu̱ʼúnna ña̱ keʼéna inkaka ña̱ʼa. Soo va̱ása níxikeʼénaña xíʼin ña̱ va̱ʼa inina, chi xa̱ʼa ña̱ xi̱kuni̱na ka̱ʼa̱n va̱ʼa inka na̱ yiví xa̱ʼana kúúña. Iin tutu ña̱ káʼa̱n xa̱ʼa ña̱yóʼo káchiña: “Ni̱xi̱yo sava na̱ xi̱taxi ña̱ʼana ndaʼa̱ inka na̱ yiví xíʼin ndiʼi níma̱na, ta ku̱a̱ʼána xi̱taxina ña̱ʼa ndaʼa̱ inkana xa̱ʼa ña̱ kúni̱na ka̱ʼa̱n va̱ʼa na̱ yiví xa̱ʼana”. Ña̱yóʼova kúú ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús xíʼin na̱ discípulora ña̱ va̱ása xíniñúʼu keʼéna.

Tá ni̱ya̱ʼa ku̱i̱ya̱, nu̱ú iin carta ña̱ ka̱ʼyí ta̱ apóstol Pablo ku̱a̱ʼa̱n ndaʼa̱ na̱ cristiano ña̱ ñuu Corinto, ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ xíniñúʼu va̱ʼa koo inina ta su̱ví ña̱ ka̱ʼa̱n va̱ʼa inkana xa̱ʼana keʼéna ña̱yóʼo. Ta ka̱chira xíʼinna: “Iin iinna ná taxina ña̱ kúni̱na, ná kǒo sa̱a̱-inina taxinaña ni ná kǒo taxinaña xíʼin ña̱ ndúxa, saáchi Ndióxi̱ kúʼvi̱-inira xínira na̱ ndinuʼu-ini táxi ña̱ʼa” (2 Cor. 9:7).