Ir al contenido

Ir al índice

ARTÍCULO ÑA̱ KAʼVIYÓ 46

¿Á vií íyo escudo ña̱ kúúmiíyó?

¿Á vií íyo escudo ña̱ kúúmiíyó?

“Ña̱ kándíxandó ná kooña nda̱a̱ táki̱ʼva íyo iin escudo” (EFES. 6:16).

YAA 119 Ná kandíxayó Jehová

ÑA̱ KA̱ʼA̱NYÓ XA̱ʼA̱ *

1, 2. a) Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi Efesios 6:16, ¿nda̱chun íyo ña̱ kándíxayó Ndióxi̱ nda̱a̱ táki̱ʼva íyo iin escudo? b) ¿Ndáa pregunta kúú ña̱ ndakuiinyó?

¿Á ÍYO ña̱ kándíxayó Ndióxi̱ nda̱a̱ táki̱ʼva íyo iin escudo? (Kaʼvi Efesios 6:16). * Sana saá íyovaña. Nda̱a̱ táki̱ʼva íyo iin escudo káʼnu ña̱ sási iníí na̱ yiví, ña̱ kándíxayó Ndióxi̱ ndáaña miíyó nu̱ú ndiʼi ña̱ va̱ása va̱ʼa ña̱ íyo ñuyǐví yóʼo, tá kúú ña̱ kini, ña̱ kánitáʼanna á inkaka ña̱ʼa ña̱ va̱ása kútóo Ndióxi̱.

2 Ta xa̱ʼa̱ ña̱ ndóoyó ki̱vi̱ nu̱ú ndíʼi, koo ña̱ ixayo̱ʼvi̱ xíʼinyó ña̱ kandíxayó Ndióxi̱ (2 Tim. 3:1). Xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo, ¿nda̱saa kivi kunda̱a̱-iniyó á ndakú íyo ña̱ kándíxayó Ndióxi̱ ña̱ íyo nda̱a̱ táki̱ʼva íyo escudo? Ta, ¿ndáaña xíniñúʼu keʼéyó ña̱ va̱ʼa kútu̱ tiinyó ña̱ escudo yóʼo? Ná ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo.

VIÍNÍ NÁ KOTOYÓ NDÁA KI̱ʼVA ÍYO ÑA̱ KÁNDÍXAYÓ NDIÓXI̱ ÑA̱ ÍYO TÁKI̱ʼVA ÍYO ESCUDO

U̱vi̱ na̱ soldado ndásaviína escudona tándi̱ʼi ka̱nitáʼanna. (Koto párrafo 3).

3. ¿Ndáa ki̱ʼva xi̱ndaa na̱ soldado escudona, ta nda̱chun?

3 Ña̱ escudo ña̱ ni̱xi̱yo tá tiempo xi̱naʼá xi̱ndasi ndiʼiña xíʼin ñii̱. Ta na̱ soldado xi̱chika̱a̱na xa̱ʼan sa̱tá ña̱yóʼo ña̱ vií kooña, ta saátu ña̱ va̱ása ndiʼi-xa̱ʼa̱ chí ti̱xinña nu̱ú kúú ña̱ ka̱a. Tá iin na̱ soldado ki̱ʼinna kuenta ña̱ kúni̱ ndiʼi-xa̱ʼa̱ escudona, xi̱sandáʼanaña ña̱ va̱ʼa koo tu̱ʼvana ña̱ ku̱ʼu̱nna nu̱ú ku̱a̱chi. ¿Ndáa ki̱ʼva kítáʼan ña̱yóʼo xíʼin ña̱ kándíxayó Ndióxi̱?

4. a) ¿Nda̱chun xíniñúʼu viíní kiʼinyó kuenta xíʼin ña̱ kándíxayó Ndióxi̱ ña̱ íyo táki̱ʼva íyo iin escudo? b) ¿Ndáa ki̱ʼva keʼéyóña?

4 Nda̱a̱ táki̱ʼva xi̱keʼé na̱ soldado na̱ ni̱xi̱yo tá tiempo xi̱naʼá, saá xíniñúʼu viíní kiʼinyó kuenta xíʼin ña̱ kándíxayó Ndióxi̱ ña̱ íyo táki̱ʼva íyo iin escudo ña̱ va̱ʼa vií kooña. Ta nda̱a̱ ni iinna va̱ása kivi keʼé ña̱yóʼo xa̱ʼa̱yó. Saá kúú ña̱ koo tu̱ʼvayó ña̱ kanitáʼanyó xíʼin na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa (Efes. 6:10-12). ¿Nda̱saa kivi koo tu̱ʼvayó ña̱ ya̱ʼayó nu̱ú ña̱yóʼo? Ña̱ nu̱ú, ná ka̱ʼa̱nyó xíʼin Jehová ña̱ ná chindeétáʼanra xíʼinyó. Tándi̱ʼi, ná kaʼviyó tu̱ʼunra ña̱ va̱ʼa kotoyó miíyó nda̱a̱ táki̱ʼva xítora miíyó (Heb. 4:12). Ña̱ Biblia káchiña: “Kandíxa Jehová xíʼin ndiʼi níma̱ún, va̱ása kandíxaún ña̱ ndíka̱a̱ xi̱ní miíún” (Prov. 3:5, 6). Xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo, ná ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ ña̱ sa̱kán nda̱ka̱xinyó ke̱ʼéyó. Tá kúú, tá ku̱maní xu̱ʼún nu̱úyó á inkaka ña̱ xíniñúʼuyó, ¿á nda̱kaʼányó xa̱ʼa̱ ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n Jehová nu̱ú Hebreos 13:5? Ña̱yóʼo káchiña: “Yi̱ʼi̱ kúú ta̱ chindeétáʼan xíʼún ta va̱ása sandákoo ndaʼíi̱ yóʼó”. ¿Á chi̱ndeé ña̱yóʼo miíyó ña̱ kandíxayó ña̱ mií Jehová chindeétáʼan xíʼinyó? Tá saá ke̱ʼéyó, ña̱ kándíxayó Ndióxi̱ ña̱ íyo táki̱ʼva íyo escudo viíva íyoña.

5. ¿Ndáaña kivi ndani̱ʼíyó tá ná kotoyó nda̱saa íyo ña̱ kándíxayó Ndióxi̱?

5 Tá ná kotoyó ndáa ki̱ʼva íyo ña̱ kándíxayó Ndióxi̱ kivi ndakanda̱-iniyó. Sana kivi ndani̱ʼíyó sava ña̱ íxayo̱ʼvi̱ xíʼinyó, ña̱ nda̱kanixi̱níyó kǒo kúúmiíyó. Tá kúú, ña̱ ndíʼi̱ní-iniyó, ña̱ vatá, á ña̱ ndákava-iniyó ku̱a̱ʼa̱n sándiʼi-xa̱ʼa̱ña ña̱ kándíxayó Ndióxi̱. Tá saá ndóʼoyó, ¿ndáaña kivi keʼéyó ña̱ va̱ása ndiʼi-xa̱ʼa̱ka ña̱yóʼo?

NÁ KUNDAAYÓ MIÍYÓ NU̱Ú ÑA̱ NDÍʼI̱NÍ-INIYÓ, ÑA̱ VATÁ XÍʼIN ÑA̱ NDÁKAVA-INIYÓ

6. ¿Nda̱chun iin ña̱ va̱ʼa kúú ña̱ kundi̱ʼi̱-iniyó xa̱ʼa̱ sava ña̱ʼa?

6 Iin ña̱ va̱ʼava kúú ña̱ kundi̱ʼi̱-iniyó xa̱ʼa̱ sava ña̱ʼa, tá kúú ña̱ sakusi̱íyó-ini Jehová xíʼin ta̱ Jesús (1 Cor. 7:32). Tá ni̱ki̱ʼviyó iin ku̱a̱chi ña̱ ndeé, sana ndíʼi̱-iniyó xa̱ʼa̱ ña̱ ndikóyó kutáʼan viíyó xíʼin Ndióxi̱ (Sal. 38:18). Ta saátu na̱ xa̱a̱ ti̱ndaʼa̱ iin ña̱ va̱ʼa kúú ña̱ kúni̱na sakusi̱ína-ini na̱ ti̱ndaʼa̱ xíʼinna, ta ndiʼiyó ndíʼi̱-iniyó xa̱ʼa̱ ña̱ koo va̱ʼa na̱ veʼeyó xíʼin na̱ hermanoyó (1 Cor. 7:33; 2 Cor. 11:28).

7. a) ¿Ndáa ki̱ʼva kivi sandiʼi-xa̱ʼa̱ ña̱ ndíʼi̱ní-iniyó ña̱ kándíxayó Ndióxi̱? b) Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi Proverbios 29:25, ¿nda̱chun va̱ása xíniñúʼu yi̱ʼvíyó nu̱ú na̱ yiví?

7 Soo ña̱ ndíʼi̱ní-iniyó kivi sandiʼi-xa̱ʼa̱ña ña̱ kándíxayó Ndióxi̱. Iin ña̱yóʼo kúú ña̱ kundi̱ʼi̱ní-iniyó xa̱ʼa̱ ña̱ koo ku̱a̱ʼání ti̱ko̱to̱yó á ña̱ kuxuyó (Mat. 6:31, 32). Ta ña̱yóʼo kivi chindaʼáña miíyó ña̱ kundi̱ʼi̱ka-iniyó xa̱ʼa̱ ña̱ koo ku̱a̱ʼání ña̱ʼayó, ta nda̱a̱ kivi xa̱a̱yó kutóoníyó xu̱ʼún. Tasaá, ña̱ kándíxayó Jehová kivi kuvitáña, ta ña̱ kítáʼanyó xíʼinra va̱ása viíka kooña (Mar. 4:19; 1 Tim. 6:10). Ta saátu kivi kundi̱ʼi̱ní-iniyó xa̱ʼa̱ ña̱ kindoo va̱ʼayó nu̱ú inkana. Ta xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo, sana kixáʼayó yi̱ʼvíkayó ña̱ kusi̱kindaana miíyó á ña̱ ixandi̱va̱ʼana xíʼinyó, nu̱úka ña̱ kitáʼan viíyó xíʼin Jehová. ¿Nda̱saa kivi kundaayó miíyó nu̱ú ña̱yóʼo? Ka̱ʼa̱nyó xíʼin Jehová ña̱ ná taxira ña̱ ndakú-ini ndaʼa̱yó ta saátu ña̱ kandíxakayóra (kaʼvi Proverbios 29:25; * Luc. 17:5).

(Koto párrafo 8) *

8. ¿Ndáaña xíniñúʼu keʼéyó ta iinna káʼa̱nna ña̱ vatá xa̱ʼa̱ Jehová xíʼin na̱ hermano?

8 Ta̱ Ndi̱va̱ʼa yivá ndiʼi na̱ káʼa̱n tu̱ʼun vatá, xíniñúʼura na̱ kéʼé ña̱ kúni̱ra ña̱ ka̱ʼa̱nna ña̱ vatá xa̱ʼa̱ Jehová xíʼin na̱ hermanoyó (Juan 8:44). Tá kúú, na̱ apóstata káʼa̱nna ña̱ vatá ta násamana ña̱ nda̱a̱ xa̱ʼa̱ na̱ ñuu Jehová nu̱ú Internet, televisión xíʼin inkakaña. Ña̱ vatá yóʼo, ta̱ Ndi̱va̱ʼa kúú ta̱ káʼa̱nña (Efes. 6:16). ¿Ndáaña xíniñúʼu keʼéyó tá iinna káʼa̱nna xa̱ʼa̱ ña̱ vatá yóʼo xíʼinyó? Va̱ása kandíxayóna. ¿Nda̱chun? Saáchi kándíxayó Jehová ta saátu na̱ hermanoyó. Ta, ni loʼo va̱ása kitáʼanyó xíʼin na̱ apóstata. Ta ni va̱ása táxiyó ña̱ nda̱a̱ ni iin ña̱ʼa ná chindaʼá miíyó ña̱ ka̱ʼa̱n kúáchiyó xíʼinna.

9. ¿Ndáaña kivi ndoʼoyó xa̱ʼa̱ ña̱ ndákava-iniyó?

9 Ña̱ ndákava-iniyó kivi ixavitáña ña̱ kándíxayó Ndióxi̱. Sava yichi̱, tá íyo tu̱ndóʼo nu̱úyó ndákava-iniyó. Soo ña̱ nda̱a̱, ndiʼivayó yáʼa nu̱ú ña̱yóʼo, ta va̱ása kivi sayáʼayóña. Ña̱ va̱ása xíniñúʼu keʼéyó kúú ña̱ tuku ta tuku ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ña, chi kivi nandósóyó xa̱ʼa̱ ña̱ káʼa̱n Jehová taxira ndaʼa̱yó chí nu̱únínu (Apoc. 21:3, 4). Ta xa̱ʼa̱ ña̱ ndeéní ndákava-iniyó nda̱a̱ kivi xa̱a̱yó sandákooyó ña̱ ndasakáʼnuyó Jehová (Prov. 24:10). Soo miíyó va̱ása xíniñúʼu kundoʼoyó ña̱yóʼo.

10. ¿Ndáaña sákuaʼayó xíʼin ña̱ ka̱ʼyí iin ñá hermana?

10 Ná kotoyó ndáaña kéʼé iin ñá hermana ñá ndáa yiíñá ta̱ ndeéní ndóʼo, ñá íyo chí Estados Unidos, ña̱ va̱ʼa vií koo ña̱ kándíxañá Ndióxi̱. Ka̱ʼyíñá iin carta ku̱a̱ʼa̱n nu̱ú na̱ central mundial nu̱ú káchiñá: “Sava yichi̱ tu̱ndóʼo ña̱ yáʼandi̱ nu̱ú sándi̱ʼi̱níña-inindi̱ ta sándakavaña-inindi̱, soo ña̱ ndátundi̱ ndakiʼinndi̱ chí nu̱únínu ndakúva íyoña. Ndákanda̱ní-inii̱ xa̱ʼa̱ ndiʼi ña̱ sákuaʼandi̱ xa̱ʼa̱ ña̱ xíniñúʼu ndakú koo ña̱ kándíxandi̱, ta kusi̱í-inindi̱. Mií ña̱ nda̱a̱ xíniñúʼundi̱ consejo yóʼo. Chíndeétáʼanña xíʼinndi̱ ña̱ kundeé-inindi̱ ya̱ʼandi̱ nu̱ú tu̱ndóʼo ña̱ táxi ta̱ Ndi̱va̱ʼa”. Tu̱ʼun ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ñá hermana yóʼo sánáʼa̱ña miíyó ña̱ kiviva ndakú koo iniyó ta va̱ása ndakava-iniyó. ¿Ndáa ki̱ʼva? Kotoyó ña̱ yáʼayó nu̱ú ña̱ kúúña prueba ta̱ Ndi̱va̱ʼa, ta kandíxayó ña̱ sandíko Jehová iniyó ta saátu ná kundayáʼvi ndiʼi ña̱ sákuaʼayó nu̱úyó.

¿Á vií íyo ña̱ kándíxayó Ndióxi̱ ña̱ íyo táki̱ʼva íyo escudo? (Koto párrafo 11). *

11. ¿Ndáaña xíniñúʼu nda̱ka̱tu̱ʼun xíʼin miíyó ña̱ va̱ʼa kunda̱a̱-iniyó á vií íyo ña̱ kándíxayó Ndióxi̱?

11 ¿Á xíniñúʼu ndasaviíyó ña̱ kándíxayó Ndióxi̱ ña̱ íyo táki̱ʼva íyo escudo? Ná ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼéyó yo̱o̱ ña̱ xa̱a̱ ni̱ya̱ʼa: “¿Á ni̱ndi̱ʼi̱ní-inii̱? ¿Á chi̱ka̱a̱-inii̱ ña̱ va̱ása kuniso̱ʼi̱ ña̱ vatá ña̱ káʼa̱n na̱ apóstata á ña̱ ka̱ʼa̱n kúáchii̱ xíʼinna? ¿Á ku̱chiñui̱ ni̱ya̱ʼi̱ nu̱ú ña̱ sándakava-inii̱?”. Tá ku̱chiñuyó ni̱ya̱ʼayó nu̱ú ña̱yóʼo, ña̱ kándíxayó Ndióxi̱ viíva íyoña. Soo vitin, xíniñúʼu kiʼinníyó kuenta chi ta̱ Ndi̱va̱ʼa íyo inka ña̱ kúni̱ra keʼéra xíʼinyó. Ná kotoyó iin ña̱yóʼo.

NÁ KUNDAAYÓ MIÍYÓ NU̱Ú ÑA̱ KUNI̱YÓ KOO KU̱A̱ʼÁNÍ ÑA̱ʼAYÓ

12. ¿Ndáaña kivi ndoʼoyó tá ná ndi̱ʼi̱ní-iniyó xa̱ʼa̱ ña̱ koo ku̱a̱ʼá ña̱ʼayó?

12 Tá ná kuni̱yó koo ku̱a̱ʼání ña̱ʼayó, kivi kixáʼayó kundi̱ʼi̱ka-iniyó xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo, ta nandósóyó xa̱ʼa̱ ña̱ kándíxayó Ndióxi̱. Ta̱ apóstol Pablo ni̱ka̱ʼa̱nra: “Nda̱a̱ ni iin na̱ kúú soldado va̱ása ndíʼi̱-inina xa̱ʼa̱ ña̱ koo iin negociona, chi ña̱ kúni̱na kúú ña̱ sakusi̱ína-ini ta̱ ta̱xi chiñu ndaʼa̱na ña̱ koona soldado” (2 Tim. 2:4). Na̱ soldado romano va̱ása níxitaxina ña̱ kuumiína iin negocio. ¿Ndáaña kivi kuu tá iin na̱ soldado ná ya̱ʼandosóna ña̱yóʼo?

13. ¿Nda̱chun va̱ása níxikuumií na̱ soldado negocio?

13 Ná ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo. Iin tiʼvi na̱ soldado ñúʼuna sákuaʼana xíʼin espadana iníí xi̱ta̱an, soo iin ta̱ táʼan na̱yóʼo ndíka̱a̱ra chí ñuu ndákunara tienda nu̱ú íxi̱kóra comida. Tá xi̱ku̱aá, na̱ soldado xítona á vií íyo kotóna ña̱ ka̱a ta saátu ndásaxi̱ínna yuʼú espadana. Soo, ta̱ kúúmií tienda ndíʼi̱ka-inira ña̱ keʼéra comida ña̱ xi̱kóra inka ki̱vi̱. Ta tá xi̱ta̱an, iin kama ki̱xaa̱ na̱ sáa̱-ini xíniñaʼá ña̱ kanitáʼanna xíʼinna. ¿Ndáa soldado kúú na̱ íyo tu̱ʼva ña̱ kanitáʼanna, ta sakusi̱ína-ini ta̱ comandante? Ta, ¿ndáana kúni̱yó kutáʼanyó xíʼin? ¿Á xíʼin na̱ ni̱xi̱yo tu̱ʼva ña̱ kanitáʼanna á xíʼin ta̱ ni̱ndi̱ʼi̱ka-ini xa̱ʼa̱ chiñu?

14. ¿Ndáaña kúú ña̱ ndáyáʼvika nu̱ú miíyó na̱ soldado ta̱ Jesús?

14 Nda̱a̱ táki̱ʼva ke̱ʼé na̱ inka soldado, miíyó va̱ása ndíʼi̱ka-iniyó xa̱ʼa̱ inka ña̱ʼa, chi ña̱ kúni̱yó kúú ña̱ sakusi̱íyó-ini Jehová xíʼin ta̱ Jesús na̱ kúú comandanteyó. Ta ndáyáʼvika ña̱yóʼo nu̱úyó nu̱ú inkaka ña̱ʼa ña̱ íyo nu̱ú ñuyǐví ta̱ Ndi̱va̱ʼa. Chíka̱a̱yó ndee̱ ña̱ kuumiíyó tiempo ña̱ ndasakáʼnuyó Jehová, ta vií koo ña̱ kándíxayóra ña̱ íyo táki̱ʼva íyo escudo, ta saátu iníí kotóyó ña̱ ka̱a espiritual.

15. ¿Ndáaña ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Pablo xíʼinyó, ta nda̱chun?

15 Ná kiʼinníyó kuenta. ¿Nda̱chun? Ta̱ apóstol Pablo ni̱ka̱ʼa̱nra “na̱ kúni̱ koo ku̱a̱ʼá xu̱ʼún” kíxáʼana “nándósó-inina xa̱ʼa̱ Ndióxi̱” (1 Tim. 6:9, 10). Ña̱yóʼo kúni̱ kachiña ña̱ kivi kixáʼayó kundi̱ʼi̱ka-iniyó xa̱ʼa̱ ña̱ koo ku̱a̱ʼání ña̱ʼayó, ña̱ va̱ása xíniñúʼuyó. Ta níma̱yó kivi kixáʼaña kuni̱ña ña̱ va̱ása va̱ʼa. Ña̱kán, ná va̱ása taxiyó ki̱ʼvi ña̱yóʼo níma̱yó. Ná ndákaʼányó chi ta̱ Ndi̱va̱ʼa xíniñúʼura ña̱yóʼo ña̱ va̱ʼa sandiʼi-xa̱ʼa̱ra ña̱ kándíxayó Ndióxi̱.

16. Tá ná kaʼviyó ña̱ káʼa̱n Marcos 10:17-22, ¿ndáaña kúú ña̱ xíniñúʼu ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱?

16 Ná kachiyó ña̱ kúúmiíyó ku̱a̱ʼání xu̱ʼún ña̱ satáyó ku̱a̱ʼání ña̱ʼa. ¿Á iin ña̱ va̱ása va̱ʼa kúú ña̱ kuni̱yó kuumiíyó ku̱a̱ʼání ña̱ʼa ña̱ va̱ása xíniñúʼuyó? Sana va̱ása. Soo, ná ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ pregunta yóʼo: Ni kúúmiívayó xu̱ʼún ña̱ satáyó ña̱yóʼo, soo ¿á íyo ku̱a̱ʼá tiempoyó xíʼin ndee̱yó ña̱ kuniñúʼuyó ña̱yóʼo ta kundaayóña? Ta saátu, ¿á kivi xa̱a̱yó kuʼvi̱-iniyó kuniyó ña̱ʼa ña̱ kúúmiíyó? Ta, ¿á kivi chindaʼá ña̱yóʼo miíyó ña̱ xa̱a̱yó keʼéyó nda̱a̱ táki̱ʼva ke̱ʼé ta̱a ta̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús xíʼin, ña̱ keʼéra ku̱a̱ʼáka chiñu nu̱ú Ndióxi̱? (Kaʼvi Marcos 10:17-22). * Va̱ʼaníka kúú ña̱ ná kuumiíyó loʼo ña̱ʼa, ta ndakundeékayó kuniñúʼuyó tiempoyó xíʼin ndee̱yó ña̱ kachíñuyó nu̱ú Jehová.

KÚTU̱ VA̱ʼA NÁ KUNIʼIYÓ ESCUDOYÓ

17. ¿Ndáaña va̱ása xíniñúʼu nandósóyó?

17 Ná va̱ása nandósóyó ña̱ íyo na̱ kánitáʼan xíʼinyó, ta xíniñúʼu koo tu̱ʼvayó ña̱ kanitáʼanyó ndiʼi ki̱vi̱ (Apoc. 12:17). Na̱ hermanoyó va̱ása kivi ndasandakúna ña̱ kándíxayó Ndióxi̱ á ña̱ kuniʼina escudoyó. Chi miívayó kúú na̱ xíniñúʼu ndasandakú ña̱yóʼo á kútu̱ní kuniʼi ña̱ escudo.

18. ¿Nda̱chun kútu̱ní xi̱niʼi na̱ soldado tiempo xi̱naʼá escudona?

18 Tá tiempo xi̱naʼá, xi̱ ixato̱ʼóna na̱ soldado na̱ ndakú xi̱xiyó ini nu̱ú ku̱a̱chi. Soo iin ña̱ kaʼan nu̱ú xi̱kuuña tá xi̱ndandikoona ta kǒo escudo níʼina. Iin ta̱ historiador romano ta̱ naní Tácito ka̱ʼyíra: “Ña̱ sandákoona escudo iin ña̱ kaʼanní nu̱ú kúú ña̱yóʼo”. Xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo kúú ña̱ kútu̱ní xi̱niʼi na̱ soldado escudona.

Iin ñá hermana ndakúní íyo ña̱ kándíxañá Ndióxi̱ á kútu̱ní tíinñá escudo ña̱ kúúmiíñá, chi káʼviñá Biblia ta xáʼa̱n ni̱ʼiñá reunión ta saátu nátúʼunñá xa̱ʼa̱ Ndióxi̱. (Koto párrafo 19).

19. ¿Ndáaña xíniñúʼu keʼéyó ña̱ va̱ʼa ndakú koo ña̱ kándíxayó Ndióxi̱ á kútu̱ tiinyó escudoyó?

19 Ña̱ va̱ʼa ndakú koo ña̱ kándíxayó Ndióxi̱ á kútu̱ tiinyó escudo ña̱ kúúmiíyó, xíniñúʼu ku̱ʼu̱n ni̱ʼiyó reunión ta saátu ña̱ ka̱ʼa̱nyó xíʼin na̱ yiví xa̱ʼa̱ Jehová xíʼin ña̱ chíñura (Heb. 10:23-25). Ta saátu xíniñúʼu kaʼviyó Biblia ndiʼi ki̱vi̱, ta ka̱ʼa̱nyó xíʼin Jehová ña̱ ná chindeétáʼanra xíʼinyó ña̱ va̱ʼa keʼéyó ndiʼi ña̱ káʼa̱nra (2 Tim. 3:16, 17). Saá kúú ña̱ nda̱a̱ ni iin ña̱ kéʼé ta̱ Ndi̱va̱ʼa va̱ása kuchiñuña sáxóʼvi̱ña miíyó (Is. 54:17). Escudo ña̱ kúúmiíyó kundaaña miíyó. Ta ndakú kooyó ña̱ inkáchi ndasakáʼnuyó Jehová xíʼin na̱ hermanoyó. Ta su̱ví nda̱saa ña̱ yáʼayó nu̱ú ndiʼi ki̱vi̱ kuchiñuyó xíʼin, chi saátu ndakutáʼanyó xíʼin ta̱ Jesús tá ná ndiʼi kanitáʼanra xíʼin ta̱ Ndi̱va̱ʼa xíʼin na̱ kítáʼan xíʼinra (Apoc. 17:14; 20:10).

YAA 118 Kúni̱ndi̱ kandíxandi̱ yóʼó

^ párr. 5 Ña̱ escudo xi̱ndaaña na̱ soldado tá xi̱xa̱ʼa̱nna nu̱ú ku̱a̱chi, xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo xi̱ndaanínaña. Nu̱ú miíyó, ña̱ kándíxayó Ndióxi̱ íyoña nda̱a̱ táki̱ʼva íyo iin escudo, ña̱kán xíniñúʼu kundaaníyóña. Nu̱ú ña̱ artículo yóʼo, sakuaʼayó ndáaña xíniñúʼu keʼéyó ña̱ va̱ʼa vií koo ña̱ kándíxayó Ndióxi̱.

^ párr. 1 Efesios 6:16: “Ta ña̱ kándíxandó ná kooña nda̱a̱ táki̱ʼva íyo iin escudo ña̱ va̱ʼa ya̱ʼandó nu̱ú tu̱ndóʼo ña̱ táxi ta̱ Ndi̱va̱ʼa”.

^ párr. 7 Proverbios 29:25: “Ña̱ yi̱ʼvíyó kuniyó na̱ yiví i̱yoní ña̱yóʼo chi kivi ndakavayó ndaʼa̱ña, soo na̱ kándíxa Jehová kundaara miína”.

^ párr. 16 Marcos 10:17-22: “Tá ki̱tara ku̱a̱ʼa̱nra chí yichi̱ nda̱kutáʼanra xíʼin iin ta̱a ta̱ xínu ki̱xaa̱ nu̱úra ta xi̱kuxítíra nu̱úra ta ni̱nda̱ka̱tu̱ʼunrara: ‘Maestro yóʼó kúú ta̱ va̱ʼaní, ¿ndáaña xíniñúʼu keʼíi̱ ña̱ va̱ʼa kutakui̱ ndiʼi tiempo?ʼ. 18 Ta̱ Jesús ni̱ka̱ʼa̱nra: “¿Nda̱chun káʼún ta̱ va̱ʼa xíʼi̱n? Kǒo ni iinna va̱ʼa, iinlá Ndióxi̱ kúú ta̱ va̱ʼa. 19 Xa̱a̱ xíni̱vaún ña̱ káʼa̱n ley: ‘Va̱ása kaʼníún, va̱ása ki̱ʼviún ku̱a̱chi xíʼin iin na̱ ti̱ndaʼa̱, va̱ása ixakuíʼnáún, va̱ása ka̱ʼún tu̱ʼun vatá xa̱ʼa̱ inkana, va̱ása sandáʼviún, ixato̱ʼó yiváún xíʼin siʼúnʼ”. 20 Ta̱ ta̱a yóʼo ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: ‘Maestro, ndiʼi ña̱ʼa yóʼo nda̱a̱ tá loʼoví kúnda̱a̱-inii̱ xa̱ʼa̱ñaʼ. 21 Ta xi̱to va̱ʼa ta̱ Jesús nu̱úra, ta ni̱kuʼvi̱-inira xi̱nirara ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: ‘Íyo iin ña̱ kúma̱ní keʼún: Kúáʼan, ta xi̱kóún ndiʼi ña̱ʼa ña̱ kúúmiíún, ta taxiúnña ndaʼa̱ na̱ ndáʼvi, ta kuumiíún ña̱ ku̱i̱ká chí ndiví, ta kixiún kundiku̱n yi̱ʼi̱ʼ. 22 Soo ta̱yóʼo ni̱kusuchíní-inira xa̱ʼa̱ ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra, ta ku̱suchíní-inira ku̱a̱ʼa̱nra chi ku̱a̱ʼání kúú ña̱ʼa ña̱ kúúmiíra”.

^ párr. 61 ÑA̱ KÁʼA̱N XA̱ʼA̱ NA̱ʼNÁ: Iin na̱ familia kama ndáʼvana televisión tá kíxáʼa kána na̱ apóstata na̱ káʼa̱n ña̱ vatá xa̱ʼa̱ na̱ testigo Jehová.

^ párr. 63 ÑA̱ KÁʼA̱N XA̱ʼA̱ NA̱ʼNÁ: Tá xa̱a̱ ñuú, tá káʼvina xíʼin na̱ veʼena ta̱ hermano yóʼo xíniñúʼura iin relato ña̱ va̱xi nu̱ú Biblia ña̱ va̱ʼa ndasandakúra ña̱ kándíxa na̱ veʼera Ndióxi̱.