Ir al contenido

Ir al índice

ARTÍCULO ÑA̱ KAʼVIYÓ 46

Na̱ sa̱kán ti̱ndaʼa̱, chika̱a̱ndó ndee̱ kachíñukandó nu̱ú Jehová

Na̱ sa̱kán ti̱ndaʼa̱, chika̱a̱ndó ndee̱ kachíñukandó nu̱ú Jehová

“Jehová kúú ta̱ táxi ndee̱ ndaʼíi̱, [...] ta ndáa-inii̱ra” (SAL. 28:7).

YAA 131 “Na̱ sa̱kítáʼan Ndióxi̱”

ÑA̱ KA̱ʼA̱NYÓ XA̱ʼA̱ *

1, 2. a) ¿Nda̱chun xíniñúʼu kundaa-ini na̱ sa̱kán ti̱ndaʼa̱ Jehová? (Salmo 37:3, 4). b) ¿Ndáaña sakúaʼayó nu̱ú artículo yóʼo?

 ¿Á SA̱KÁN ti̱ndaʼún á xa̱a̱ ku̱nu̱mí tindaʼa̱vaún? Tá saá íyoña, kúni̱nívaún si̱í koún xíʼin na̱ yiví na̱ kúni̱níún xíniún. Ña̱ nda̱a̱ kúúña íyova tu̱ndóʼo nu̱ú na̱ tíndaʼa̱, ta tá sa̱kán tíndaʼa̱na xíniñúʼu viíní ndaka̱xinna ndáaña keʼéna. Ña̱kán, ña̱ ndaka̱xinndó keʼéndó kivi chindeétáʼanña xíʼinndó ña̱ si̱íní koondó á va̱ása. Soo tá ná kundaa-inindó Jehová, saá viíní koo ña̱ ndaka̱xinndó keʼéndó, viíníka koondó xíʼin táʼanndó ta si̱íníka koondó xíʼin táʼanndó. Tá va̱ása ndíku̱nndó consejo Jehová, kixi ku̱a̱ʼání tu̱ndóʼo nu̱úndó ta va̱ása si̱í koondó xíʼin táʼanndó (kaʼvi Salmo 37:3, 4). *

2 Artículo yóʼo káʼa̱nña xíʼin na̱ sa̱kán ti̱ndaʼa̱, soo ka̱ʼa̱ntuña xa̱ʼa̱ tu̱ndóʼo ña̱ kivi kixi nu̱ú na̱ xa̱a̱ ku̱a̱ʼá tiempo ti̱ndaʼa̱. Ta saátu ka̱ʼa̱nña xíʼinyó xa̱ʼa̱ na̱ ta̱a xíʼin ná ñaʼá na̱ káʼa̱n tu̱ʼun Ndióxi̱ xa̱ʼa̱, ta ndáa ki̱ʼva kundiku̱nyó yichi̱ na̱yóʼo ña̱ va̱ʼa vií kachíñuyó nu̱ú Ndióxi̱ ta vií kutáʼanyó xíʼin na̱ ti̱ndaʼa̱ xíʼinyó. Ta saátu kotoyó ndáaña sakúaʼayó xíʼin ña̱ kéʼé na̱ hermano na̱ xa̱a̱ ti̱ndaʼa̱ tiempo vitin.

¿NDÁA TU̱NDÓʼO KIVI KIXI NU̱Ú NA̱ SA̱KÁN TI̱NDAʼA̱?

¿Ndáaña kivi kasi nu̱ú na̱ sa̱kán ti̱ndaʼa̱ ña̱ keʼéna ku̱a̱ʼáka chiñu nu̱ú Jehová? (Koto párrafo 3 xíʼin 4).

3, 4. ¿Ndáa tu̱ndóʼo kivi kixi nu̱ú na̱ sa̱kán ti̱ndaʼa̱?

3 Sava ñuu, káʼa̱nna xíʼin na̱ sa̱kán ti̱ndaʼa̱ ña̱ ná keʼéna nda̱a̱ táki̱ʼva kéʼé inka na̱ sa̱kán tíndaʼa̱. Tá kúú, sana na̱ yivána á na̱ veʼena íxandúxana xíʼinna ña̱ kama ná kixáʼana koo se̱ʼena. Á sana na̱ migona á na̱ veʼena káʼa̱nna xíʼinna ña̱ ná satána iin veʼe, ta ná satána ña̱ʼa ña̱ kuniñúʼuna ini veʼe yóʼo.

4 Tá va̱ása vií ndáka̱xin na̱ sa̱kán ti̱ndaʼa̱ ña̱ keʼéna, kivi xa̱a̱na kuníkána ku̱a̱ʼání xu̱ʼún. Ta ña̱ va̱ʼa ndachaʼvina ña̱yóʼo, u̱vi̱ saána xíniñúʼu kachíñuna ku̱a̱ʼání hora. Ta va̱ása kooka tiempo nu̱úna ña̱ kaʼvi iinlá miína Biblia, ña̱ kaʼvina xíʼin táʼanna ta ni ña̱ natúʼunna xíʼin na̱ yiví xa̱ʼa̱ Ndióxi̱. Sana nda̱a̱ va̱ása ku̱ʼu̱nkana sava reunión ña̱ va̱ʼa kachíñukana ku̱a̱ʼá hora, tasaá va̱ása kindaana chiñuna á saátu ña̱ va̱ʼa kiʼinna ku̱a̱ʼáka xu̱ʼún. Ta ña̱yóʼo kivi kasiña nu̱úna ña̱ keʼéna ku̱a̱ʼáka chiñu nu̱ú Jehová.

5. ¿Ndáaña sákuaʼún xíʼin ña̱ ke̱ʼé ta̱ Klaus ta saátu ñá Marisa?

5 Ña̱ ndo̱ʼo inkana náʼa̱ña nu̱úyó ña̱ va̱ása koo si̱íyó tá ná kundi̱ʼi̱níka-iniyó xa̱ʼa̱ ña̱ kuumiíyó ku̱a̱ʼání ña̱ʼa. Ña̱yóʼo kúú ña̱ ndo̱ʼo ta̱ Klaus xíʼin ñá Marisa. * Tá ti̱ndaʼa̱na, u̱vi̱ saána ki̱xáʼana káchíñuna ku̱a̱ʼání hora ña̱ va̱ʼa kooka xu̱ʼún ndaʼa̱na, soo va̱ása si̱í níxi̱yona. Ta̱ Klaus káchira: “Kǒo ña̱ʼa níxi̱kuma̱ní nu̱úndi̱ chi xi̱kuumiívandi̱ ndiʼiña, soo va̱ása níxi̱chika̱a̱ndi̱ ndee̱ ña̱ keʼéndi̱ ku̱a̱ʼáka chiñu nu̱ú Jehová. Mií ña̱ nda̱a̱, ni̱xi̱yoní tu̱ndóʼo nu̱úndi̱ ta xi̱ndi̱ʼi̱ní-inindi̱”. Sana xa̱a̱ kíʼintu miíún kuenta ña̱ va̱ása kúsi̱í-iniún tá ndíʼi̱-iniún xa̱ʼa̱ ña̱ kuumiíún ku̱a̱ʼáka xu̱ʼún. Soo va̱ása ndakava-iniún, chi ña̱ kéʼé inkana kivi chindeétáʼanña xíʼún. Siʼna ná kotoyó ndáaña kivi sakúaʼa na̱ íyo ñá síʼi xíʼin ña̱ ke̱ʼé ta̱ rey Jehosafat.

KUNDAA-INIÚN JEHOVÁ NDA̱A̱ TÁKI̱ʼVA KE̱ʼÉ TA̱ REY JEHOSAFAT

6. Nda̱a̱ táki̱ʼva káʼa̱n Proverbios 3:5, 6, ¿ndáaña ke̱ʼé ta̱ rey Jehosafat tá ki̱xi tu̱ndóʼo nu̱úra?

6 Tá xa̱a̱ íyo ñá síʼún, ¿á ndíʼi̱ní-iniún xa̱ʼa̱ ndiʼi chiñu ña̱ kúúmiíún? Tá saá ndóʼún, ña̱ ke̱ʼé ta̱ Jehosafat kivi chindeétáʼanña xíʼún. Xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱kuura rey, xi̱niñúʼu kiʼinra kuenta xíʼin ku̱a̱ʼání na̱ yiví. Ta ña̱ va̱ʼa keʼéra chiñu yóʼo xi̱niñúʼu keʼéra ku̱a̱ʼání ña̱ʼa ña̱ va̱ʼa kundaara na̱ ñuura. I̱xava̱ʼara nama̱ sa̱tá ku̱a̱ʼání ñuu ña̱ ni̱xi̱yo chí Judá, ta nda̱kayara ku̱a̱ʼání na̱ yiví ña̱ va̱ʼa koona soldado, ta na̱yóʼo ni̱xa̱a̱na ku̱una 1,160,000 (2 Crón. 17:12-19). Tá ni̱ya̱ʼa tiempo ki̱xi iin tu̱ndóʼo káʼnuní nu̱úra xíʼin na̱ veʼera. Saáchi ku̱a̱ʼání na̱ soldado na̱ ñuu Ammón, na̱ ñuu Moab xíʼin na̱ ñuu Seír, ki̱xaa̱na ña̱ kanitáʼanna xíʼinna (2 Crón. 20:1, 2). ¿Ndáaña ke̱ʼé ta̱ Jehosafat? Ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin Jehová ña̱ ná chindeétáʼanra xíʼinra, ta ndu̱kúra ndee̱ nu̱úra nda̱a̱ táki̱ʼva káchi Proverbios 3:5, 6 * (kaʼviña). Ta nu̱ú 2 Crónicas 20:5-12, va̱xi oración ña̱ ke̱ʼéra ta ña̱yóʼo náʼa̱ña ña̱ xi̱ndaaní-inira Jehová. ¿Ndáa ki̱ʼva nda̱kuiin Jehová yuʼúra?

7. ¿Ndáa ki̱ʼva nda̱kuiin Jehová oración ña̱ ke̱ʼé ta̱ Jehosafat?

7 Jehová xi̱niñúʼura iin ta̱ levita ta̱ xi̱naní Jahaziel ña̱ va̱ʼa ndakuiinra yuʼú ta̱ Jehosafat. Ka̱chira: “Tuun kuitandó, táxi̱n koondó ta kotondó ndáa ki̱ʼva sáka̱ku Jehová ndóʼó” (2 Crón. 20:13-17). Kǒo nda̱a̱ ni iin na̱ ku̱a̱ʼa̱n nu̱ú ku̱a̱chi kéʼé ña̱yóʼo. Soo su̱ví na̱ yiví kúú na̱ níka̱ʼa̱n ña̱yóʼo xíʼinna chi Jehová kúú ta̱ ni̱ka̱ʼa̱nña xíʼinna. Ka̱ndíxava ta̱ Jehosafat ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n Ndióxi̱ xíʼinra, saáchi xi̱ndaaní-inirara. Tá ku̱a̱ʼa̱n ta̱ Jehosafat xíʼin na̱ ñuu ña̱ va̱ʼa ndakutáʼanna xíʼin na̱ kanitáʼan xíʼinna, su̱ví na̱ soldado na̱ xíni̱ va̱ʼa kanitáʼan kúú na̱ siʼna níchindaʼára ku̱ʼu̱n, saáchi na̱ ta̱a na̱ xítava kúú na̱ siʼna chi̱ndaʼára ku̱a̱ʼa̱n. Tasaá sa̱xínu Jehová ña̱ ki̱ndoora xíʼin ta̱ Jehosafat, saáchi sa̱ndíʼi-xa̱ʼa̱ra na̱ sáa̱-ini xíniñaʼá (2 Crón. 20:18-23).

Na̱ sa̱kán ti̱ndaʼa̱, kivi kundi̱ʼi̱ka-inina xa̱ʼa̱ iinlá chiñu Jehová tá ná keʼéna oración nu̱úra ta kaʼvina tu̱ʼunra. (Koto párrafo 8 xíʼin 10).

8. ¿Ndáaña kivi sákuaʼa na̱ íyo ñá síʼi xíʼin ña̱ ke̱ʼé ta̱ Jehosafat?

8 Ndóʼó na̱ xa̱a̱ íyo ñá síʼi, ¿ndáaña kivi sakúaʼandó xíʼin ña̱ ke̱ʼé ta̱ Jehosafat? Ndóʼó kúúmiíndó chiñu ña̱ kiʼinndó kuenta xíʼin na̱ veʼendó, ña̱kán chika̱a̱ndó ndee̱ ña̱ chindeétáʼanndó xíʼinna ta kundaandóna. Tá kíxáʼa íyo tu̱ndóʼo nu̱úndó, sana kivi ndakanixi̱níndó ña̱ iinlá miíndó kuchiñu ndasavií ña̱yóʼo. Soo va̱ása kundaa-inindó miíndó. Va̱ʼaka ka̱ʼa̱nndó xíʼin Jehová ña̱ ná chindeétáʼanra xíʼinndó. Ta saátu kivi inkáchi kutáʼanndó xíʼin ñá síʼindó ña̱ va̱ʼa ka̱ʼa̱nndó xíʼinra. Ta iin ki̱ʼva ña̱ taxindó ña̱ chindeétáʼan Jehová xíʼinndó kúú ña̱ kaʼvindó tu̱ʼunra xíʼin tutu na̱ tává na̱ ñuura, ta saátu kundiku̱nndó consejo ña̱ va̱xi nu̱ú ña̱yóʼo. Ta sana va̱ása kusi̱í-ini savana xíʼinndó xa̱ʼa̱ ña̱ ndíku̱nndó ña̱ káʼa̱n tu̱ʼun Ndióxi̱, ta nda̱a̱ kivi ka̱ʼa̱nna xíʼinndó ña̱ iin ña̱ kíʼviní kúú ña̱ ndáka̱xinndó keʼéndó. Ta saátu kivi ka̱ʼa̱nna xíʼinndó ña̱ va̱ʼaníka kundaandó na̱ veʼendó tá ná koo xu̱ʼúnndó ta kuumiíndó ku̱a̱ʼá ña̱ʼa. Soo ndakaʼánndó xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼé ta̱ Jehosafat, saáchi xíʼin ña̱ ke̱ʼéra ni̱na̱ʼa̱ra ña̱ xi̱ndaaní-inira Jehová. Ta va̱ása nísandákoo ndaʼa̱ra ta̱ Jehosafat saáchi nda̱kúní ni̱xi̱yo inira xíʼinra, ta saátu ndóʼó va̱ása sandákoo ndaʼa̱ra ndóʼó (Sal. 37:28; Heb. 13:5). Ta, ¿ndáaña kivi keʼéndó ña̱ va̱ʼa si̱í koondó xíʼin táʼanndó?

KACHÍÑUNDÓ NDA̱A̱ TÁKI̱ʼVA KE̱ʼÉ TA̱ ISAÍAS XÍʼIN ÑÁ SÍʼIRA

9. ¿Ndáaña kivi ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ ta̱ profeta Isaías xíʼin ñá síʼira?

9 Ta̱ Isaías xíʼin ñá síʼira, ni̱ndi̱ʼi̱níka-inina xa̱ʼa̱ ña̱ kachíñuna nu̱ú Jehová. Ta̱yóʼo xi̱kuura profeta ta sana ña̱yóʼo kúútu chiñu ña̱ xi̱keʼé ñá síʼira, saáchi tu̱ʼun Ndióxi̱ káʼa̱nña xa̱ʼa̱ñá ña̱ xi̱kuuñá profeta (Is. 8:1-4). Ña̱ xi̱ndayáʼvika nu̱ú na̱yóʼo kúú ña̱ ndasakáʼnuna Jehová. Ña̱kán, ta̱ Isaías xíʼin ñá síʼira, va̱ʼaní yichi̱ sa̱ndákoona nu̱ú na̱ xa̱a̱ ti̱ndaʼa̱ tiempo vitin.

10. ¿Nda̱chun xíniñúʼu kaʼvi na̱ xa̱a̱ ti̱ndaʼa̱ profecía ña̱ va̱xi nu̱ú Biblia?

10 ¿Ndáa ki̱ʼva kundiku̱n na̱ xa̱a̱ ti̱ndaʼa̱ yichi̱ ta̱ Isaías xíʼin ñá síʼira? Kundiku̱nna yichi̱na tá ná chika̱a̱na ndee̱ keʼéna ku̱a̱ʼáka chiñu nu̱ú Jehová. Ña̱ va̱ʼa kandíxakana Ndióxi̱, kivi kaʼvina profecía ña̱ va̱xi nu̱ú Biblia ta kotona ndáa ki̱ʼva xínu ña̱yóʼo (Tito 1:2). * Ta saátu kivi ndakanixi̱nína ndáaña keʼéna ña̱ va̱ʼa xi̱nu profecía ña̱ va̱xi nu̱ú Biblia, tá kúú profecía ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús xa̱ʼa̱ tá ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ iníísaá nu̱ú ñuʼú natúʼunna xa̱ʼa̱ Ndióxi̱ tasaá ndiʼi-xa̱ʼa̱ ñuyǐví (Mat. 24:14). Tá ná kandíxana ña̱ xa̱a̱ xínu profecía ña̱ va̱xi nu̱ú Biblia, saá kúú ña̱ kuni̱na keʼéna ku̱a̱ʼáka chiñu nu̱ú Jehová.

SIʼNA CHIÑU NDIÓXI̱ KEʼÉNDÓ NDA̱A̱ TÁKI̱ʼVA KE̱ʼÉ ÑÁ PRISCILA XÍʼIN TA̱ ÁQUILA

11. ¿Ndáaña ke̱ʼé ñá Priscila ta saátu ta̱ Áquila, ta nda̱chun?

11 Ku̱a̱ʼání ña̱ kivi sakúaʼa na̱ ti̱ndaʼa̱ xíʼin ña̱ ke̱ʼé ñá Priscila ta saátu ta̱ Áquila, na̱yóʼo judío xi̱kuuna ta̱ xi̱ndoona chí ñuu Roma. Ta tá ni̱xa̱a̱na ku̱ndaa̱-inina xa̱ʼa̱ ta̱ Jesús, ni̱xa̱a̱na nda̱kundiku̱nnara. Xi̱kusi̱íníva-inina xíʼin ña̱ xi̱keʼéna. Soo iin kama na̱sama ndiʼi ña̱ ndo̱ʼona, saáchi ta̱ chíñu Claudio ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ ná kee ndiʼi na̱ judío ti̱xin ñuu Roma. Ná ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ña̱ ndo̱ʼo ta̱ Áquila xíʼin ñá Priscila. Xi̱niñúʼu sandákoona ñuuna, ta tá ni̱xa̱a̱na inka ñuu xi̱niñúʼu ndukúna iin veʼe nu̱ú koona. Ta saátu xi̱niñúʼu ndukúna nu̱ú kivi koo negocio ña̱ xi̱kuumiína, saáchi veʼe válí ña̱ manta xi̱ ixava̱ʼana. Xa̱ʼa̱ ña̱ ndo̱ʼona ña̱yóʼo, ¿á ni̱ndi̱ʼi̱ka-inina xa̱ʼa̱ chiñu miína ta va̱ása níndi̱ʼi̱ka-inina xa̱ʼa̱ chiñu Ndióxi̱? Va̱ása, saáchi tá ni̱xa̱a̱na ñuu Corinto ki̱xáʼana chíndeétáʼanna xíʼin na̱ congregación, ta saátu chi̱ndeétáʼanna xíʼin ta̱ apóstol Pablo ña̱ va̱ʼa ndasandakúna-ini na̱ hermano. Tá ni̱ya̱ʼa tiempo, nda̱kiʼinna ku̱a̱ʼa̱nna koona inka ñuu nu̱ú kúma̱ní na̱ natúʼun xíʼin na̱ yiví xa̱ʼa̱ Ndióxi̱ (Hech. 18:18-21; Rom. 16:3-5). Ku̱a̱ʼání chiñu ni̱xi̱yo nu̱úna, soo saátu xi̱kusi̱íní-inina.

12. ¿Nda̱chun xíniñúʼu chika̱a̱-ini na̱ xa̱a̱ ti̱ndaʼa̱ keʼéna ku̱a̱ʼáka chiñu nu̱ú Ndióxi̱?

12 Na̱ xa̱a̱ ti̱ndaʼa̱, kivi kundiku̱nna yichi̱ ñá Priscila xíʼin ta̱ Áquila tá siʼna chiñu Ndióxi̱ ná kundi̱ʼi̱-inina xa̱ʼa̱. Tá sa̱kán ki̱xáʼana xíkana xíʼin táʼanna, saá kúú ña̱ ndáyáʼviní natúʼunna xa̱ʼa̱ chiñu ña̱ kúni̱na keʼéna nu̱ú Ndióxi̱. Tá xa̱a̱ ya̱chi̱ka chíka̱a̱-inina keʼéna ku̱a̱ʼáka chiñu nu̱ú Jehová, ta chíka̱a̱na ndee̱ ña̱ xa̱a̱na keʼéna ña̱yóʼo, saá kúú ña̱ kiʼinníkana kuenta ndáa ki̱ʼva chíndeétáʼan ña̱ espíritu santo xíʼinna (Ecl. 4:9, 12). Ná ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼé ta̱ Russell ta saátu ñá Elizabeth. Ta̱ Russell ka̱chira: “Tá xi̱xikandi̱ xíʼin táʼanndi̱, xi̱natúʼunndi̱ xa̱ʼa̱ chiñu ña̱ kúni̱kandi̱ keʼéndi̱ nu̱ú Jehová”. Ñá Elizabeth káchiñá: “Xi̱natúʼunndi̱ xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo ña̱ va̱ʼa vií koo ña̱ ndaka̱xinndi̱ keʼéndi̱, tasaá kǒo nda̱a̱ ni iin ña̱ʼa kasi nu̱úndi̱ ña̱ xa̱a̱ndi̱ keʼéndi̱ ku̱a̱ʼáka chiñu nu̱ú Jehová”. Ta tá ni̱ya̱ʼa tiempo, ta̱ Russell xíʼin ñá Elizabeth nda̱kiʼinna ku̱a̱ʼa̱nna koona chí Micronesia, ña̱ va̱ʼa chindeétáʼanna xíʼin na̱ hermano nu̱ú kúma̱ní na̱ natúʼun xa̱ʼa̱ Ndióxi̱.

Na̱ sa̱kán ti̱ndaʼa̱, kivi kundi̱ʼi̱ka-inina xa̱ʼa̱ iinlá chiñu Jehová tá ná chika̱a̱-inina keʼéna ku̱a̱ʼáka chiñu nu̱úra. (Koto párrafo 13).

13. Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi Salmo 28:7, ¿ndáaña va̱ʼa ndakiʼin na̱ xa̱a̱ ti̱ndaʼa̱ tá ná kundaa-inina Jehová?

13 Nda̱a̱ táki̱ʼva ke̱ʼé ta̱ Russell ta saátu ñá Elizabeth, ku̱a̱ʼání na̱ xa̱a̱ ti̱ndaʼa̱ tiempo vitin loʼo ña̱ʼa kúúmiína, saáchi kúni̱na kuumiína ku̱a̱ʼáka tiempo ña̱ va̱ʼa natúʼunna xíʼin na̱ yiví xa̱ʼa̱ Ndióxi̱ ta sanáʼa̱nana. Tá ná chika̱a̱-ini na̱ xa̱a̱ ti̱ndaʼa̱ keʼéna ku̱a̱ʼáka chiñu nu̱ú Jehová, ta tándi̱ʼi chíka̱a̱na ndee̱ ña̱ saxínuna ña̱yóʼo, ku̱a̱ʼání bendición ndakiʼinna. Chi kunina ndáa ki̱ʼva ndáa Jehová miína, ta saátu kandíxaníkanara ta si̱íní koona (kaʼvi Salmo 28:7). *

KANDÍXANDÓ JEHOVÁ NDA̱A̱ TÁKI̱ʼVA KE̱ʼÉ TA̱ PEDRO XÍʼIN ÑÁ SÍʼIRA

14. ¿Ndáa ki̱ʼva ni̱na̱ʼa̱ ta̱ apóstol Pedro ta saátu ñá síʼira ña̱ xi̱kandíxana ña̱ káʼa̱n Mateo 6:25, 31-34?

14 Saátu ta̱ apóstol Pedro xíʼin ñá síʼira, va̱ʼaní yichi̱ sa̱ndákoona nu̱ú na̱ xa̱a̱ ti̱ndaʼa̱. Tá ni̱ya̱ʼa iin ku̱i̱ya̱ sava ña̱ xi̱nitáʼan ta̱ Pedro xíʼin ta̱ Jesús, xi̱niñúʼu ndaka̱xinra keʼéra iin ña̱ ndáyáʼviní. Chiñu ña̱ xi̱kuumií ta̱ Pedro kúú ña̱ xi̱tiinra ti̱a̱ká, ta ña̱yóʼo chi̱ndeétáʼan xíʼinra ña̱ va̱ʼa xi̱ndaara na̱ veʼera (Luc. 5:1-11). Ña̱kán, tá ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús xíʼinra ña̱ koora apóstolra, xi̱niñúʼu viíní ndakanixi̱níra ndáaña kivi keʼéra ña̱ va̱ʼa chindeétáʼanra xíʼin na̱ veʼera. Soo ni saá, va̱ʼaní ña̱ nda̱kaxinra ke̱ʼéra, chi chi̱ka̱a̱-inira ku̱ʼu̱nra xíʼin ta̱ Jesús ña̱ natúʼunna xíʼin na̱ yiví xa̱ʼa̱ Ndióxi̱. Ta saátu chi̱ndeétáʼanva ñá síʼira xíʼinra. Saáchi tu̱ʼun Ndióxi̱ káʼa̱nña ña̱ tá xa̱a̱ nda̱taku ta̱ Jesús, ni̱xi̱yo iin tiempo ña̱ ni̱xi̱kañá xíʼin ta̱ Pedro tá ni̱xi̱kara na̱túʼunra xíʼin na̱ yiví xa̱ʼa̱ Ndióxi̱ (1 Cor. 9:5). Ta xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ʼaní ni̱xi̱yo chiñu ña̱ xi̱keʼé ñáyóʼo, ta̱ Pedro va̱ása níkukaʼan nu̱úra taxira consejo ndaʼa̱ na̱ xa̱a̱ ti̱ndaʼa̱ (1 Ped. 3:1-7). Ña̱yóʼo náʼa̱ña nu̱úyó ña̱ xi̱kandíxaní ta̱ Pedro ta saátu ñá síʼira ña̱ mií Jehová taxi ndiʼi ña̱ xíniñúʼuna, tá siʼna chiñura ná kundi̱ʼi̱-inina xa̱ʼa̱ (kaʼvi Mateo 6:25, 31-34).

15. ¿Ndáaña sákuaʼún xíʼin ña̱ ndo̱ʼo ta̱ Tiago ta saátu ñá Esther?

15 Tá xa̱a̱ ku̱a̱ʼá ku̱i̱ya̱ ti̱ndaʼa̱ndó, ¿ndáaña kivi keʼéndó ña̱ va̱ʼa kuni̱ndó keʼéndó ku̱a̱ʼáka chiñu nu̱ú Jehová? Kivi kotondó ndáaña kéʼé inkaka na̱ xa̱a̱ ti̱ndaʼa̱. Tá kúú, kivi kaʼvindó serie ña̱ artículo ña̱ naní “Nda̱kaxinna ña̱ ku̱ʼu̱nna natúʼunna”. Ña̱yóʼo kúú ña̱ ke̱ʼé ta̱ Tiago xíʼin ñá Esther, na̱ ndóo chí Brasil. Artículo yóʼo chi̱ndeétáʼanña xíʼinna ña̱ kuni̱na kachíkañuna nu̱ú kúma̱ní na̱ natúʼun xa̱ʼa̱ Ndióxi̱. Ta̱ Tiago káchira: “Tá xi̱kaʼvindi̱ ña̱yóʼo, ki̱ʼinndi̱ kuenta ndáa ki̱ʼva ndáa Jehová na̱ káchíñu nu̱úra tiempo vitin, ta saátu miíndi̱ xi̱kuni̱ndi̱ ña̱ ná kundaara ndi̱ʼi̱ ta kuniʼira yichi̱ nu̱úndi̱”. Ta tá ku̱i̱ya̱ 2014 nda̱kiʼinna ku̱a̱ʼa̱nna koona chí Paraguay ña̱ va̱ʼa natúʼunna xa̱ʼa̱ Ndióxi̱ xíʼin na̱ yiví na̱ káʼa̱n tu̱ʼun portugués. Ñá Esther káchiñá: “Iin texto ña̱ kútóoní u̱vi̱ saándi̱ kúú Efesios 3:20. Ta ndiʼi tiempo ña̱ xa̱a̱ káchíñundi̱ nu̱ú Jehová xa̱a̱ kíʼinndi̱ kuenta ndáa ki̱ʼva xínu tu̱ʼun yóʼo”. Nu̱ú carta ña̱ chi̱ndaʼá ta̱ Pablo ku̱a̱ʼa̱n ndaʼa̱ na̱ ñuu Éfeso, ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ taxi Jehová ndiʼi ña̱ ndúkúyó nu̱úra ta nda̱a̱ ku̱a̱ʼákaña taxira ndaʼa̱yó. Ta nda̱a̱ tiempo vitin kéʼé Jehová ña̱yóʼo.

Na̱ sa̱kán ti̱ndaʼa̱, kivi kundi̱ʼi̱ka-inina xa̱ʼa̱ iinlá chiñu Jehová tá ná ndukúna consejo nu̱ú na̱ xa̱a̱ ku̱a̱ʼání tiempo káchíñu nu̱úra. (Koto párrafo 16).

16. ¿Ndáana kivi chindeétáʼan xíʼin na̱ sa̱kán ti̱ndaʼa̱ tá xítona ndáa inkaka chiñu keʼéna nu̱ú Jehová?

16 Ndóʼó na̱ sa̱kán ti̱ndaʼa̱, ku̱a̱ʼání ña̱ kivi sakúaʼandó xíʼin na̱ matrimonio na̱ kándíxaní Jehová. Sava na̱yóʼo xa̱a̱ ku̱a̱ʼání ku̱i̱ya̱ káchíñuna nu̱úra. Ndukúndó consejo nu̱ú na̱yóʼo tá kúni̱ndó ná chindeétáʼanna xíʼinndó ña̱ kotondó ndáa inkaka chiñu kivi keʼéndó nu̱ú Jehová, tá ná keʼéndó ña̱yóʼo saá na̱ʼa̱ndó ña̱ kándíxandóra (Prov. 22:17, 19). Ta na̱ anciano kivi chindeétáʼanna xíʼinndó ña̱ ndaka̱xinndó keʼéndó ku̱a̱ʼáka chiñu nu̱ú Jehová, tasaá xa̱a̱ndó saxínundó ña̱yóʼo.

17. ¿Ndáaña ndo̱ʼo ta̱ Klaus xíʼin ñá Marisa, ta ndáaña sákuaʼayó xíʼin ña̱ ke̱ʼé na̱yóʼo?

17 Sava yichi̱, ña̱ ndáka̱xinyó keʼéyó nu̱ú Jehová va̱ása kánaña nda̱a̱ táki̱ʼva kúni̱ miíyó. Ná ka̱ʼa̱n tukuyó xa̱ʼa̱ ta̱ Klaus xíʼin ñá Marisa. Tá ni̱ya̱ʼa u̱ni̱ ku̱i̱ya̱ ña̱ ti̱ndaʼa̱na, sa̱ndákoona veʼena ta ki̱xáʼana káchíñuna nu̱ú kúva̱ʼa veʼe ña̱ ndásakáʼnuyó Ndióxi̱, ti̱xin sucursal ña̱ Finlandia. Soo ni̱ka̱ʼa̱nna xíʼinna ña̱ i̱ñu̱ yo̱o̱ kuití kúú ña̱ kachíñuna kán. Tá xa̱ʼa̱, nda̱kavaní-inina. Soo tá ni̱ya̱ʼa loʼo tiempo ni̱ka̱ʼa̱nna xíʼinna ña̱ ku̱ʼu̱nna iin curso nu̱ú sákuaʼana tu̱ʼun árabe. Ta vitin kúsi̱íní-inina káchíñuna inka país nu̱ú káʼa̱nna tu̱ʼun yóʼo. Tá ndákanixi̱ní ñá Marisa xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo, káchiñá: “Yíʼviníyó keʼéyó iin ña̱ʼa ña̱ ta̱ʼán keʼéyó nda̱a̱ ni iin yichi̱, ta xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo xíniñúʼu kundaaní-iniyó Jehová. Soo xa̱a̱ kíʼii̱n kuenta ña̱ va̱ʼaníva chíndeétáʼanra xíʼinndi̱. Vitin kándíxaníkai̱ Jehová xa̱ʼa̱ ña̱ ndo̱ʼondi̱”. Ña̱yóʼo náʼa̱ña nu̱úyó ña̱ kivi kandíxayó ña̱ ku̱a̱ʼání ña̱ va̱ʼa taxi Jehová ndaʼa̱yó xa̱ʼa̱ ña̱ ndáa-iniyóra xíʼin ndiʼi níma̱yó.

18. ¿Ndáaña kivi keʼé na̱ xa̱a̱ ti̱ndaʼa̱ ña̱ va̱ʼa ndakundeéna kundaa-inina Jehová?

18 Na̱ ti̱ndaʼa̱, iin regalo ña̱ ta̱xi Jehová ndaʼa̱na kúú ña̱yóʼo ta kúni̱ra si̱íní ná koona (Prov. 5:18; Mat. 19:5, 6). Tá sa̱kán ti̱ndaʼa̱ndó, ¿á kivi ndakanixi̱níndó xa̱ʼa̱ ña̱ kéʼéndó? ¿Á chíka̱a̱ndó ndee̱ ña̱ na̱ʼa̱ndó nu̱ú Jehová ña̱ táxiníndó tíxa̱ʼvi ndaʼa̱ra xa̱ʼa̱ ndiʼi ña̱ va̱ʼa ña̱ táxira ndaʼa̱ndó? Ka̱ʼa̱nndó xíʼin Jehová, nandukúndó ña̱ kivi chindeétáʼan xíʼinndó nu̱ú tu̱ʼunra, ta kundiku̱nndó consejo ña̱ táxira ndaʼa̱ndó. Ta kivi kandíxandó ña̱ si̱íní koondó tá iinlá chiñu Jehová ná kundi̱ʼi̱-inindó xa̱ʼa̱.

YAA 132 Iin ndu̱uyó vitin

^ párr. 5 Sava ña̱ ndáka̱xinyó keʼéyó kivi kindaaña tiempoyó xíʼin ndee̱yó ña̱ kivi kuniñúʼuyó kachíñuyó nu̱ú Jehová. Na̱ sa̱kán ti̱ndaʼa̱ kúú na̱ xíniñúʼu viíní ndaka̱xin ndáaña keʼéna, saáchi ña̱yóʼo chindeétáʼanña xíʼinna ña̱ si̱í koona á va̱ása. Artículo yóʼo chindeétáʼanña xíʼinna ña̱ vií koo ña̱ ndaka̱xinna keʼéna, tasaá si̱í koona xíʼin táʼanna.

^ párr. 1 Salmo 37:3, 4: “Kandíxa Jehová ta keʼún ña̱ va̱ʼa, ta ndiʼi tiempo ña̱ íyoún nu̱ú ñuʼú yóʼo keʼún ña̱ nda̱kú. 4 Kusi̱íní-iniún xíʼin Jehová, ta ta̱yóʼo taxira ña̱ kúni̱ún ndaʼún”.

^ párr. 5 Na̱sama sava ki̱vi̱na.

^ párr. 6 Proverbios 3:5, 6: “Kandíxa Jehová xíʼin ndiʼi níma̱ún, ta va̱ása kandíxaún ña̱ ndíka̱a̱ xi̱ní miíún. 6 Ka̱ʼa̱n xíʼinra xa̱ʼa̱ ndiʼi ña̱ kúni̱ún keʼún ta miíra na̱ʼa̱ yichi̱ nu̱ún”.

^ párr. 13 Salmo 28:7: “Jehová kúú ta̱ táxi ndee̱ ndaʼíi̱, ta ndáara yi̱ʼi̱ ta ndáa-inii̱ra. Xa̱a̱ chíndeétáʼanra xíʼi̱n ta kúsi̱íní-inii̱; ña̱kán katai̱ nu̱úra ña̱ va̱ʼa ndasakáʼnui̱ra”.