Ir al contenido

Ir al índice

ARTÍCULO ÑA̱ KA̱ʼVIYÓ 48

Viíní ndakanixi̱níún tá yáʼún nu̱ú tu̱ndóʼo

Viíní ndakanixi̱níún tá yáʼún nu̱ú tu̱ndóʼo

“Viíní ndakanixi̱níún xa̱ʼa̱ ndiʼi ña̱ kéʼún” (2 TIM. 4:5).

YAA 123 Ná kundiku̱nyó ña̱ káʼa̱n Jehová

ÑA̱ KA̱ʼA̱NYÓ XA̱ʼA̱ a

1. ¿Ndáaña kúni̱ kachi ña̱ viíní ndakanixi̱níyó? (2 Timoteo 4:5).

 TÁ YÁʼAYÓ nu̱ú iin tu̱ndóʼo ña̱ ndeéní, ña̱yóʼo kivi ixayo̱ʼvi̱ña xíʼinyó ña̱ nda̱kúní koo iniyó xíʼin Jehová ta saátu xíʼin na̱ ñuura. ¿Ndáaña kivi chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ nda̱kú koo iniyó? Ña̱ viíní ndakanixi̱níyó, ña̱ kundito va̱ʼa nu̱úyó xíʼin ña̱ kándíxaníyó Jehová (kaʼvi 2 Timoteo 4:5). ¿Ndáaña keʼéyó ña̱ viíní ndakanixi̱níyó? Ña̱ ná kǒo kundi̱ʼi̱ní-iniyó ta ná chika̱a̱níyó ndee̱ ña̱ ndakanixi̱níyó nda̱a̱ táki̱ʼva ndákanixi̱ní Jehová. Chi tá saá ná keʼéyó, va̱ása ndakavaní-iniyó xíʼin ña̱ ndóʼoyó.

2. ¿Ndáaña sakúaʼayó nu̱ú artículo yóʼo?

2 Nu̱ú artículo ña̱ ni̱ya̱ʼa ni̱ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ u̱ni̱ ña̱ kivi kundoʼoyó xíʼin na̱ kǒo káʼvi tu̱ʼun Ndióxi̱. Nu̱ú artículo yóʼo ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ u̱ni̱ ña̱ʼa ña̱ kivi kundoʼoyó ti̱xin congregación ta sana xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo va̱ása nda̱kúka koo iniyó xíʼin Jehová. ¿Ndáaña kúú ña̱yóʼo? Tá ndákanixi̱níyó ña̱ ke̱ʼé iin na̱ hermano iin ña̱ va̱ása va̱ʼa xíʼinyó, tá táxina consejo ndaʼa̱yó xíʼin tá íxayo̱ʼvi̱níña xíʼinyó kundiku̱nyó ña̱ nása̱ma ti̱xin ñuu Ndióxi̱. Tásaá ná ndoʼoyó, ¿ndáaña kivi chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ vií ndakanixi̱níyó ta nda̱kú koo iniyó xíʼin Jehová ta saátu xíʼin na̱ ñuura?

TÁ NDÁKANIXI̱NÍYÓ ÑA̱ KE̱ʼÉ NA̱ HERMANO IIN ÑA̱ VA̱ÁSA VA̱ʼA XÍʼINYÓ

3. ¿Ndáaña kivi kundoʼoyó tá ndákanixi̱níyó ña̱ ke̱ʼé na̱ hermano iin ña̱ va̱ása va̱ʼa xíʼinyó?

3 ¿Á íyo iin na̱ hermano na̱ ke̱ʼé ña̱ va̱ása va̱ʼa xíʼún ta na̱yóʼo iin na̱ kúúmií iin chiñu káʼnu ti̱xin ñuu Ndióxi̱ kúúna? Sana na̱ hermano yóʼo kǒo níkuni̱vína keʼéna ña̱ va̱ása va̱ʼa xíʼún (Rom. 3:23; Sant. 3:2). Soo ni saá ni̱xo̱ʼvi̱ní-iniún xíʼin ña̱ ke̱ʼéna xíʼún. Sana nda̱a̱ ku̱a̱ʼa̱n ma̱ʼná nu̱ún ta ndakanikaví xi̱niún xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo: “Tá iin na̱ hermano kéʼéna saá, ¿á ndixa ñuu Ndióxi̱ kúú ña̱yóʼo?”. Saá kúni̱ ta̱ Ndi̱va̱ʼa ná ndakanixi̱níún (2 Cor. 2:11). Chi tásaá ná ndakanixi̱níyó kivi kuxíkáyó nu̱ú Jehová ta saátu nu̱ú na̱ ñuura. Ña̱kán tá iin ta̱ hermano á iin ñá hermana keʼéna ña̱ va̱ása va̱ʼa xíʼún, ¿ndáaña kivi chindeétáʼan xíʼún ña̱ vií ndakanixi̱níún ta va̱ása ndakava-iniún?

4. a) ¿Ndáaña chi̱ndeétáʼan xíʼin ta̱ José ña̱ viíní nda̱kanixi̱níra tá i̱xandi̱va̱ʼana xíʼinra? (Génesis 50:19-21). b) ¿Ndáaña sákuaʼayó xíʼin ña̱ ndo̱ʼora?

4 Va̱ása ndakavaní-iniún. Tá ni̱xi̱yo loʼo ta̱ José, na̱ ñanira ixandi̱va̱ʼanína xíʼinra. Ni̱sa̱a̱-inina xi̱ninara ta savana nda̱a̱ xi̱kuni̱na kaʼnínara (Gén. 37:4, 18-22). Nda̱a̱ ni̱xa̱a̱na ni̱xi̱kónara ña̱ ndu̱ura iin esclavo. Xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo ki̱ʼva 13 ku̱i̱ya̱ ku̱a̱ʼání nu̱ú tu̱ndóʼo ni̱ya̱ʼara nu̱ú. Nda̱a̱ kivi xa̱a̱ra ndakanixi̱níra ña̱ va̱ása kúʼvi̱ka-ini Jehová xínirara á ña̱ sa̱ndákoo ndaʼa̱rara. Soo ta̱ José va̱ása níndakava-inira. Ña̱ ke̱ʼéra kúú ña̱ viíní nda̱kanixi̱níra ta va̱ása níndi̱ʼi̱ní-inira. Tá ni̱xa̱a̱ na̱ ñanira nu̱úra, ta̱yóʼo ni̱na̱ʼa̱ra ña̱ kúʼvi̱ní-inira xínirana ta i̱xakáʼnu-inira xa̱ʼa̱na, kǒo níkeʼéra xíʼinna nda̱a̱ táki̱ʼva ke̱ʼé miína xíʼinra (Gén. 45:4, 5). ¿Nda̱chun va̱ása níkeʼéra nda̱a̱ táki̱ʼva keʼéna xíʼinra? Saáchi viíní nda̱kanixi̱níra. Nu̱úka ña̱ ndakanixi̱níra xa̱ʼa̱ ndiʼi tu̱ndóʼo ña̱ ni̱ya̱ʼara nu̱ú, nda̱kanixi̱níra xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱kuni̱ Jehová (kaʼvi Génesis 50:19-21). b ¿Ndáaña sákuaʼayó xíʼin ña̱yóʼo? Tá iinna kéʼéna ña̱ va̱ása va̱ʼa xíʼinyó ná kǒo ndakava-iniyó ta ndakanixi̱níyó ña̱ xa̱a̱ sa̱ndákoo ndaʼa̱ Jehová miíyó. Va̱ʼaka ná ndakanixi̱níyó ndáa ki̱ʼva chíndeétáʼanra xíʼinyó ña̱ va̱ʼa yáʼayó nu̱ú tu̱ndóʼo yóʼo. Ta saátu ná koo káʼnu-iniyó xa̱ʼa̱ inkana ta ná ndakaʼányó “chi na̱ kúʼvi̱-ini xíni inkana ndiʼi tiempo íyo tu̱ʼvana ña̱ koo káʼnu-inina xa̱ʼa̱ táʼanna” (1 Ped. 4:8).

5. ¿Ndáaña chi̱ndeétáʼan xíʼin ta̱ Miqueas ña̱ vií ndakanixi̱níra ni ni̱tu̱vira ña̱ va̱ása vií níkeʼéna xíʼinra?

5 Ná ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ ña̱ ndo̱ʼo iin ta̱ anciano ta̱ íyo chí Sudamérica ta̱ naní Miqueas. c Iin yichi̱ ta̱yóʼo ni̱tu̱vira ña̱ sava na̱ anciano va̱ása vií níkeʼéna xíʼinra. Ta̱yóʼo káchira: “Nda̱a̱ ni iin yichi̱ ta̱ʼán ndo̱ʼi̱ táʼan ña̱yóʼo, ni̱ndi̱ʼi̱ní-inii̱ ta kǒo níkivi ku̱su̱i̱n, xi̱xakukavíi̱ chi xi̱ndakanixi̱níi̱ ña̱ kǒo nda̱a̱ ni iin ña̱ʼa kivi keʼíi̱”. Ni ndo̱ʼo ta̱ Miqueas ña̱yóʼo, chika̱a̱ra ndee̱ ña̱ viíní ndakanixi̱níra ta va̱ása ndakava-inira. Xi̱ka̱ʼa̱nníra xíʼin Jehová ña̱ ná taxira espíritu santo ndaʼa̱ra ña̱ va̱ʼa kundeé-inira ya̱ʼara nu̱ú ña̱yóʼo. Ta saátu xi̱ndandukúra xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱ndoʼora nu̱ú tutu ña̱ tává na̱ ñuu Ndióxi̱. ¿Ndáaña sákuaʼayó xíʼin ña̱yóʼo? Tá ndákanixi̱níún ña̱ va̱ása vií ní keʼé iin na̱ hermano na̱ íyo ti̱xin congregación xíʼún, va̱ása kundi̱ʼi̱ní-iniún ta va̱ása ndakava-iniún. Sana íyova ña̱ ndo̱ʼo na̱ hermano kán xa̱ʼa̱ ña̱kán ni̱ka̱ʼa̱nna saá xíʼún á ke̱ʼéna saá xíʼún. Ña̱kán natúʼun xa̱ʼa̱ ndiʼi ña̱ ndóʼún xíʼin Jehová ta ka̱ʼa̱n xíʼinra ña̱ ná chindeétáʼanra xíʼún ña̱ va̱ʼa ná ndakanixi̱níún nda̱a̱ táki̱ʼva ndákanixi̱ní miíra. Ta ná ndakanixi̱níyó ña̱ va̱ása níkuni̱ví na̱ hermano kán keʼéna saá xíʼinyó ta ná ixakáʼnu-iniyó xa̱ʼa̱na (Prov. 19:11). Ndakaʼún chi Jehová kíʼinra kuenta xíʼin ndiʼi ña̱ ndóʼún ta taxira ndee̱ ndaʼún ña̱ va̱ʼa ya̱ʼún nu̱úña (2 Crón. 16:9; Ecl. 5:8).

TÁ TÁXINA IIN CONSEJO NDAʼA̱YÓ

6. ¿Nda̱chun ndáyáʼviní ndakanixi̱níyó ña̱ xa̱ʼa̱ ña̱ kúʼvi̱-ini Jehová xínira miíyó kúú ña̱ táxira consejo ndaʼa̱yó? (Hebreos 12:5, 6, 11).

6 Tá táxina consejo ndaʼa̱yó kivi xo̱ʼvi̱-iniyó xíʼinña. Soo tá nina ña̱yóʼo kuití ná ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱, kivi xa̱a̱yó ndakanixi̱níyó ña̱ va̱ása vií ní tiinna ku̱a̱chi xíʼinyó á va̱ása níxiniñúʼuví taxina iin consejo ndaʼa̱yó. Va̱ása chindeétáʼanña xíʼinyó ña̱ xa̱a̱yó kunda̱a̱-iniyó xa̱ʼa̱ iin ña̱ ndáyáʼviní: ña̱ mií Jehová kúú ta̱ táxi consejo ndaʼa̱yó xa̱ʼa̱ ña̱ kúʼvi̱-inira xínira miíyó (kaʼvi Hebreos 12:5, 6, 11). Tá ná ndakundeéyó ndakanixi̱níyó ña̱ va̱ása níkutóoyó consejo ña̱ ta̱xina ndaʼa̱yó, ta̱ Ndi̱va̱ʼa kuchiñura sandáʼvira miíyó. Chi ta̱yóʼo va̱ása kúni̱ra ña̱ ndakiʼinyó consejo, chi ña̱ kúni̱ra kúú ña̱ ná kuxíkáyó nu̱ú Jehová ta saátu nu̱ú na̱ congregación. Tá ta̱xina consejo ndaʼún, ¿ndáaña kivi chindeétáʼan xíʼún ña̱ vií ndakanixi̱níún?

Ta̱ Pedro vitá ni̱xi̱yo-inira ta ka̱ndíxara consejo ña̱ ta̱xina ndaʼa̱ra, ta xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo Jehová viíní xi̱niñúʼurara. (Koto párrafo 7).

7. a) Nda̱a̱ táki̱ʼva xítoyó nu̱ú na̱ʼná, ¿ndáa chiñu kúú ña̱ ta̱xi Jehová ndaʼa̱ ta̱ Pedro tá xa̱a̱ ndi̱ʼi nda̱kiʼinra consejo? b) ¿Ndáaña sákuaʼayó xíʼin ña̱ ke̱ʼé ta̱ Pedro?

7 Kuniso̱ʼo consejo ña̱ táxina ndaʼún ta nasama ña̱ kéʼún. Ku̱a̱ʼá yichi̱ nu̱ú ndiʼi na̱ apóstol ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús xíʼin ta̱ Pedro xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása va̱ʼa kéʼéra (Mar. 8:33; Luc. 22:31-34). Ku̱kaʼanníva nu̱ú ta̱ Pedro, soo va̱ása nísandákoora ta̱ Jesús, xi̱niso̱ʼovara consejo ña̱ ta̱xi ta̱ Jesús ndaʼa̱ra ta sa̱ndákoora ña̱ va̱ása va̱ʼa xi̱keʼéra. Ta xa̱ʼa̱ ña̱ nda̱kúní ni̱xi̱yo-inira, Jehová ku̱a̱ʼá ña̱ va̱ʼa ta̱xira ndaʼa̱ra ta ta̱xira iin chiñu káʼnu ndaʼa̱ra ti̱xin congregación (Juan 21:15-17; Hech. 10:24-33; 1 Ped. 1:1). ¿Ndáaña sákuaʼayó xíʼin ña̱yóʼo? Ña̱ ná kǒo ndakaniníxi̱níyó ña̱ sa̱kúkaʼannína nu̱úyó, va̱ʼaka ná kuniso̱ʼoyó consejo ña̱ táxina ndaʼa̱yó ta ná nasamayó ña̱ kéʼéyó. Chi tásaá ná keʼéyó, va̱ʼaníka kuniñúʼu Jehová miíyó ta saátu na̱ hermano.

8, 9. ¿Ndáaña ndo̱ʼo ta̱ Bernardo ta sa̱ndákoora ña̱ kúúra anciano, soo ndáaña chi̱ndeétáʼan xíʼinra ña̱ vií nda̱kanixi̱níra?

8 Ná ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ ña̱ ndo̱ʼo iin ta̱ hermano ta̱ naní Bernardo ta̱ ñuu Mozambique. Ta̱yóʼo anciano xi̱kuura soo tándi̱ʼi va̱ása níxi̱kuukara anciano. ¿Nda̱saa ku̱nira tá ndo̱ʼora ña̱yóʼo? Ta̱yóʼo káchira: “Nda̱kavaní-inii̱ chi va̱ása níkutói̱ consejo ña̱ ta̱xina ndaʼíi̱”. Xi̱ndiʼiní-inira ndáaña ka̱ʼa̱n na̱ hermano xa̱ʼa̱ra. Ta̱ Bernardo káchira: “Ku̱a̱ʼá yo̱o̱ ni̱ya̱ʼa ta saávi nda̱kunii̱ ña̱ va̱ʼava kúú consejo ña̱ ta̱xina ndaʼíi̱ ta ki̱xáʼa tukui̱ kándíxai̱ Jehová xíʼin na̱ ñuura”. ¿Ndáaña chi̱ndeétáʼan xíʼinra?

9 Ta̱ Bernardo na̱samara ki̱ʼva ña̱ xi̱ndakanixi̱níra. Ta̱yóʼo káchira: “Tá xi̱kui̱ anciano, xi̱xiniñúʼi̱ Hebreos 12:7 ña̱ va̱ʼa chindeétáʼi̱n xíʼin na̱ hermano ña̱ va̱ʼa viíní ná ndakiʼinna consejo ña̱ táxi na̱ hermano ndaʼa̱na. Tasaá nda̱kanixi̱níi̱: ‘¿Ndáana xíniñúʼu keʼé ña̱ káʼa̱n versículo yóʼo?’. Ndiʼi na̱ ndásakáʼnu Jehová, nda̱a̱ yi̱ʼi̱ xíniñúʼu keʼéña”. Ta̱ Bernardo íyo inka ña̱ ke̱ʼéra ña̱ va̱ʼa kandíxakara Jehová xíʼin na̱ ñuura. Ta̱vára tiempo ña̱ kaʼvira Biblia ta nda̱kanixi̱níra xa̱ʼa̱ ña̱ káʼa̱nña. Ni sava yichi̱ xi̱ndi̱ʼi̱kava-inira ndáaña xi̱ndakanixi̱ní na̱ hermano xa̱ʼa̱ra, soo nisaá xi̱kitavara predicación xíʼinna ta xi̱taxitura comentario ti̱xin reunión. Tá ni̱ya̱ʼa tiempo ndi̱kó tukura kúúra anciano. Tá nda̱kiʼún consejo nda̱a̱ táki̱ʼva ndo̱ʼo ta̱ Bernardo, va̱ása ndakaniní xi̱níún xa̱ʼa̱ ña̱ ku̱kaʼanní nu̱ún. Va̱ʼaka kuniso̱ʼo consejo ta nasama ña̱ kéʼún (Prov. 8:33; 22:4). d Tásaá ná keʼún, ku̱a̱ʼání ña̱ va̱ʼa taxi Jehová ndaʼún xa̱ʼa̱ ña̱ kǒo níkuxíkáún nu̱úra ni nu̱ú na̱ ñuura.

TÁ NÁSAMA NA̱ ÑUU NDIÓXI̱ ÑA̱ KÉʼÉNA TA ÍXAYO̱ʼVI̱ÑA XÍʼINYÓ KUNDIKU̱NYÓÑA

10. ¿Ndáaña kúú sava ña̱ na̱sama tá tiempo na̱ ñuu Israel ta sana savana kǒo níkutóona ña̱yóʼo?

10 Tá násama na̱ ñuu Ndióxi̱ ña̱ kéʼéna, sana kivi ixayo̱ʼvi̱ ña̱yóʼo xíʼinyó. Tá kǒo kíʼinyó kuenta, nda̱a̱ kivi kuxíkáyó nu̱ú Jehová. Ná ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ sava ña̱ na̱sama tá nda̱kiʼin ta̱ Moisés Ley, ta sana i̱xayo̱ʼvi̱ ña̱yóʼo xíʼin na̱ ñuu Israel. Chi tá ya̱chi̱, mií na̱ ta̱a na̱ níʼi yichi̱ nu̱ú na̱ veʼena kúú na̱ xi̱kuu su̱tu̱, xi̱keʼéna altar ta xi̱taxina sacrificio ndaʼa̱ Jehová xa̱ʼa̱ na̱ veʼena (Gén. 8:20, 21; 12:7; 26:25; 35:1, 6, 7; Job 1:5). Soo tá nda̱kiʼin ta̱ Moisés Ley, na̱ ta̱ na̱ xi̱niʼi yichi̱ nu̱ú na̱ veʼena kǒo níkivika koona su̱tu̱. Chi Jehová nda̱kaxinra na̱ veʼe ta̱ Aarón ña̱ koona su̱tu̱ ta taxina sacrificio ndaʼa̱ra. Ta naní saá, tá iinna kéʼéna iin chiñu ña̱ kéʼé ta̱ su̱tu̱ ta su̱ví na̱ veʼe ta̱ Aarón kúúna, xi̱niñúʼu kuvina (Lev. 17:3-6, 8, 9). e ¿Á xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo kúú ña̱ ta̱ Coré ta̱ Datán xíʼin ta̱ Abiram xíʼin inka 250 na̱ ta̱a ndu̱una contra ta̱ Moisés xíʼin ta̱ Aarón? (Núm. 16:1-3). Kǒo kúnda̱a̱-iniyó. Soo ni nda̱a̱ ndáaka xa̱ʼa̱ kúúña, ta̱ Coré xíʼin na̱ ta̱a na̱ xi̱kitáʼan xíʼinra va̱ása níxi̱yo nda̱kú-inina xíʼin Jehová. ¿Ndáaña keʼún tá kǒo kútóún iin ña̱ nása̱ma ti̱xin ñuu Ndióxi̱?

Tá ta̱xina chiñu ndaʼa̱ na̱ cohatita ña̱ katana, ña̱ kundaana yéʼé á ña̱ kundaana nu̱ú xi̱taánna ña̱ʼa, na̱yóʼo xíʼin ña̱ si̱í-ini ka̱ndíxana ke̱ʼéna chiñu yóʼo. (Koto párrafo 11).

11. ¿Ndáaña sákuaʼayó xíʼin ña̱ ke̱ʼé sava na̱ levita na̱ veʼe ta̱ Cohat?

11 Ndiʼi ña̱ násama na̱ ñuu Ndióxi̱, xíʼin ndiʼi níma̱ún keʼúnña. Tá xi̱xika na̱ ñuu Israel chí nu̱ú ñuʼú yi̱chí, na̱ levita na̱ veʼe ta̱ Cohat kúú na̱ xi̱kuumií iin chiñu ña̱ ndáyáʼviní. Tá sava yichi̱ tá xi̱xiniñúʼu nasa̱ma lugar nu̱ú ku̱ʼu̱nna, sava na̱ veʼe ta̱ Cohat kúú na̱ xi̱niʼi arca ña̱ pacto nu̱ú ndiʼi na̱ ñuu (Núm. 3:29, 31; 10:33; Jos. 3:2-4). Iin chiñu káʼnuní kúú ña̱ xi̱kuumií na̱yóʼo. Soo tá xa̱a̱ ni̱xa̱a̱ na̱ ñuu Israel nu̱ú ñuʼú ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n Jehová taxira ndaʼa̱na, na̱sama sava ña̱ʼa ña̱ xi̱keʼéna. Va̱ása níxi̱xiniñúʼuka tuku ta tuku nasamana lugar nu̱ú kundichi tú arca. Ña̱kán tá tiempo ña̱ xi̱xaʼndachíñu ta̱ rey Salomón, sava na̱ veʼe ta̱ Cohat xi̱kuu na̱ xi̱xitava, savana xi̱ndaana yéʼé á savatuna xi̱ndaana nu̱ú xi̱taánna ña̱ʼa (1 Crón. 6:31-33; 26:1, 24). Nu̱ú Biblia va̱ása káʼa̱nña xa̱ʼa̱ na̱ veʼe ta̱ Cohat ña̱ va̱ása níxi̱natúʼun kúáchina xa̱ʼa̱ ña̱ na̱sama chiñu ña̱ xi̱keʼéna, chí tá ya̱chi̱ xi̱keʼéna chiñu ña̱ ndáyáʼviníka. ¿Ndáaña sákuaʼayó xíʼin ña̱yóʼo? Xíʼin ndiʼi-iniún keʼún chiñu ña̱ násama na̱ ñuu Jehová, ni xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo xíniñúʼu sandákoo miíún sava ña̱ xi̱kutóún keʼún ti̱xin ñuu Jehová. Ni nda̱a̱ ndáaka chiñu ná taxina ndaʼún, kusi̱í-iniún xíʼinña. Ndakaʼún chi ndáyáʼvivaún nu̱ú Jehová ni nda̱a̱ ndáaka chiñu ná kuumiíún ti̱xin ñuura. Nu̱ú Jehová ña̱ ndáyáʼvika kúú ña̱ ná kuniso̱ʼún ña̱ káʼa̱nra nu̱úka chiñu ña̱ kúúmiíún (1 Sam. 15:22).

12. ¿Nda̱saa ku̱ni ñá Zaira tá ki̱tañá Betel?

12 Ná ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ ña̱ ndo̱ʼo iin ñá hermana ñá naní Zaira, ñá íyo chí Oriente Medio. Ñáyóʼo xi̱kutóoníñá kachíñuñá Betel ta yáʼa 23 ku̱i̱ya̱ xi̱ndika̱a̱ñá. Soo tá ni̱ya̱ʼa tiempo, na̱samana chiñu ña̱ xi̱kuumiíñá ta ni̱xa̱a̱ñá ndu̱uñá precursora especial. Ñáyóʼo káchiñá: “Ku̱suchíní-inii̱ xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo. Nda̱a̱ xi̱ndakanixi̱níi̱ ña̱ va̱ása ndáyáʼvíi̱ ta xi̱ndakanixi̱níi̱ ña̱ íyova iin ña̱ va̱ása va̱ʼa ke̱ʼíi̱ ña̱kán ta̱vána yi̱ʼi̱”. Ta sava na̱ hermano xi̱sandákavanína-iniñá chi xi̱ka̱ʼa̱nna xíʼinñá: “Tá vií níkeʼún chiñu, va̱ása tavávína yóʼo”. Ta ni̱xi̱yo iin tiempo ña̱ nda̱kavaní-ini ñá Zaira ta ndiʼi ñuú xi̱xakuñá. Soo ñáyóʼo káchiñá: “Nda̱a̱ ni iin yichi̱ va̱ása níxi̱ka-inii̱ xa̱ʼa̱ Jehová kúʼvi̱-inira xínira yi̱ʼi̱ ni na̱ ñuura”. ¿Ndáaña chi̱ndeétáʼan xíʼinña ña̱ vií nda̱kanixi̱níñá?

13. ¿Ndáaña ke̱ʼé ñá Zaira ña̱ va̱ʼa kǒo níndakava-iniñá ta vií nda̱kanixi̱níñá?

13 Ña̱ va̱ʼa va̱ása ndakavaníka-ini ñá Zaira, ka̱ʼviñá sava tutu ña̱ tává na̱ ñuu Ndióxi̱ ña̱ káʼa̱n xa̱ʼa̱ ña̱ ndóʼoñá. Iin ña̱ va̱ʼaní chi̱ndeétáʼan xíʼinñá kúú tutu La Atalaya ña̱ 1 tí febrero ña̱ ku̱i̱ya̱ 2001, ña̱ naní “Usted puede afrontar el desánimo”. Artículo yóʼo ni̱ka̱ʼa̱nña xa̱ʼa̱ iin ta̱ ka̱ʼyí iin libro ña̱ Biblia ta̱ naní Marcos, ta̱yóʼo sana ndo̱ʼora nda̱a̱ táki̱ʼva ndo̱ʼo ñáyóʼo. Ñá Zaira káchiñá: “Ña̱ sa̱kúaʼi̱ xa̱ʼa̱ ta̱ Marcos va̱ʼaní chi̱ndeétáʼanña xíʼin ña̱ va̱ása ndakavaka-inii̱”. Ñáyóʼo va̱ása níkuxíkáñá nu̱ú na̱ hermano, ni nu̱ú na̱ migoñá ta ni va̱ása níndakundeéñá ndakanixi̱níñá xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱ndoʼoñá. Ku̱nda̱a̱-iniñá ña̱ mií espíritu santo Jehová kúú ña̱ níʼi yichi̱ nu̱ú na̱ ñuura, ta na̱ hermano ndixaní kúʼvi̱-inina xíninañá. Saátu ku̱ndaa̱-iniñá ña̱ mií ña̱ ndáyáʼvi va̱ʼaka nu̱ú na̱ ñuu Jehová kúú ña̱ ná xi̱nu chiñu ña̱ ta̱xi Jehová ndaʼa̱na.

14. ¿Ndáaña xi̱niñúʼu kandíxa ta̱ Vlado, ta ndáaña chi̱ndeétáʼan xíʼinra?

14 Iin ta̱ anciano ta̱ congregación Eslovenia ta̱ naní Vlado ta̱ kúúmií 73 ku̱i̱ya̱, i̱xayo̱ʼvi̱níña xíʼinra kandíxara ña̱ nda̱kutáʼan congregación nu̱ú xi̱ndíkaa̱ra xíʼin inkaña, ta nda̱sina salón nu̱ú xi̱xa̱ʼa̱nra. Ta̱yóʼo káchira: “Va̱ása níxi̱kunda̱a̱-inii̱ nda̱chun nda̱sina salón kán ta liviníña. Ni̱sa̱íi̱ saáchi sa̱kán sandáʼandi̱ña. Saátu xa̱ʼa̱ ña̱ kúi̱ carpintero ke̱ʼíi̱ sava ña̱ʼa kuñuʼu iniñá. Ta xa̱ʼa̱ ña̱ nda̱kutáʼan congregación i̱xayo̱ʼvi̱níña xíʼin ndi̱ʼi̱ na̱ xa̱a̱ ku̱chée”. ¿Ndáaña chi̱ndeétáʼan xíʼin ta̱ hermano yóʼo ña̱ kundiku̱nra ña̱ nda̱kaxinna? Ta̱yóʼo káchira: “Ku̱a̱ʼáníva ña̱ va̱ʼa ndákiʼinyó tá ndíku̱nyó ña̱ ndáka̱xin na̱ ñuu Jehová. Chi ña̱yóʼo chindeétáʼanña xíʼinyó kandíxayó ña̱ ka̱ʼa̱n na̱ ñuu Ndióxi̱ chí nu̱únínu”. ¿Á íxayo̱ʼvi̱ña xíʼún xa̱ʼa̱ ña̱ nda̱kutáʼan congregación nu̱ú ndíka̱ún á xa̱ʼa̱ ña̱ na̱sama chiñu kéʼún? Va̱ása kundi̱ʼi̱-iniún chi kúnda̱a̱va-ini Jehová ndáa ki̱ʼva kúniún. Tá nda̱kú íyo iniún xíʼin Jehová ta saátu xíʼin na̱ ñuura ta ndíku̱ún ña̱ nása̱ma ti̱xin ñuura, ku̱a̱ʼání ña̱ va̱ʼa ndakiʼún (Sal. 18:25).

VIÍ NDAKANIXI̱NÍÚN XA̱ʼA̱ NDIʼI ÑA̱ʼA

15. ¿Ndáaña kivi keʼéyó ña̱ vií ndakanixi̱níyó tá íyo ña̱ íxayo̱ʼvi̱ xíʼinyó ti̱xin congregación?

15 Xa̱ʼa̱ ña̱ xa̱a̱ ku̱yatin ndiʼi-xa̱ʼa̱ ñuyǐví yóʼo, va̱ása ndákanda̱-iniyó ña̱ ti̱xin congregación kúu sava ña̱ kivi ixayo̱ʼvi̱ xíʼinyó nda̱kú koo iniyó xíʼin Jehová. Ta ndáyáʼviní vií ndakanixi̱níyó ta kúu ña̱yóʼo. Tá ndákanixi̱níyó ña̱ va̱ása vií níkeʼé iin na̱ hermano xíʼinyó, ná va̱ása sa̱a̱yó. Tá táxina iin consejo ndaʼa̱yó, ná kundiku̱nyóña ta ná nasamayó ña̱ kéʼéyó ta ná va̱ása ndakaniníxi̱níyó ndáa ki̱ʼva ta̱xinaña ndaʼa̱yó. Ta tá nása̱ma sava ña̱ʼa ti̱xin ñuu Jehová ta íxayo̱ʼvi̱ña xíʼinyó kandíxayóña, xíʼin ndiʼi níma̱yó ná kundiku̱nyó ña̱ káʼa̱nna xíʼinyó.

16. ¿Ndáaña kivi keʼún ña̱ va̱ʼa ndakundeún kandíxaún Jehová ta saátu na̱ ñuura?

16 Kiviva ndakundeún kandíxaún Jehová tá íyo ña̱ íxayo̱ʼvi̱ xíʼún ti̱xin ñuura. Ta ña̱ va̱ʼa keʼún ña̱yóʼo xíniñúʼu vií ndakanixi̱níún á táxi̱n koo iniún, ta ndakanixi̱níyó nda̱a̱ táki̱ʼva ndákanixi̱ní Jehová. Kaʼvi xa̱ʼa̱ na̱ va̱xi nu̱ú Biblia, na̱ ku̱chiñu ni̱ya̱ʼa nu̱ú ña̱ xi̱ ixayo̱ʼvi̱ xíʼinna ta ndakanixi̱ní xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼéna. Ka̱ʼa̱n xíʼin Jehová ná chindeétáʼanra xíʼún ta va̱ása kuxíkáún nu̱ú na̱ hermano. Ña̱kán nda̱a̱ ndáaka ña̱ ná kuu, ta̱ Ndi̱va̱ʼa va̱ása kuchiñura sakúxíkára yóʼó nu̱ú Jehová ta ni nu̱ú na̱ ñuura (Sant. 4:7).

YAA 126 Nda̱kúní ná koo iniyó xíʼin Ndióxi̱

a Sava yichi̱ tá íyo iin ña̱ ndóʼoyó ti̱xin congregación, ña̱yóʼo kivi ixayo̱ʼvi̱ña xíʼinyó ña̱ nda̱kú koo iniyó xíʼin Jehová. Nu̱ú artículo yóʼo ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ u̱ni̱ ña̱ʼa ña̱ kivi kundoʼoyó ta ka̱ʼa̱ntuyó xa̱ʼa̱ ndáaña kivi keʼéyó ña̱ va̱ʼa kǒo sandákooyó ña̱ nda̱kú koo iniyó xíʼin Ndióxi̱.

b Génesis 50:19-21: “Tasaá ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ José xíʼinna: ‘Va̱ása yi̱ʼvíndó. Chi su̱ví yi̱ʼi̱ kúú Ndióxi̱. 20 Ni xi̱kuni̱vandó ixandi̱va̱ʼandó xíʼi̱n, soo Ndióxi̱ xi̱niñúʼura ña̱yóʼo ña̱ keʼéra ña̱ va̱ʼa ta sakǎkura ku̱a̱ʼání na̱ yiví. Ta ña̱yóʼo kúú ña̱ kéʼévara vitin. 21 Ña̱kán va̱ása yi̱ʼvíndó. Chi ndakundeévai̱ taxii̱ ña̱ kuxundó xíʼin na̱ va̱lí se̱ʼendó’. Ta xíʼin tu̱ʼun ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna va̱ʼaní sa̱ndíkora-inina”.

c Na̱sama sava ki̱vi̱na.

d Ndani̱ʼún ña̱ káʼa̱nka xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo nu̱ú artículo ña̱ naní “¿Le gustaría recuperar su privilegio de servicio?”, ña̱ va̱xi nu̱ú tutu La Atalaya 15 tí agosto ña̱ ku̱i̱ya̱ 2009.

e Ña̱ Ley xi̱kachiña ña̱ tá iin ta̱a ta̱ níʼi yichi̱ nu̱ú na̱ veʼera xi̱kuni̱ra kaʼníra iin kití ña̱ kuxura xíʼin na̱ veʼera, xi̱xiniñúʼu ku̱ʼu̱nra xíʼinrí chí santuario. Soo na̱ xíkání xi̱ndoo nu̱ú xi̱kindo̱o ña̱ santuario va̱ása níxi̱xiniñúʼuví keʼéna ña̱yóʼo (Deut. 12:21).