Ir al contenido

Ir al índice

ARTÍCULO ÑA̱ KAʼVIYÓ 41

Ndásakáʼnuyó Ndióxi̱ ta̱ kúndáʼvi-ini xíni miíyó

Ndásakáʼnuyó Ndióxi̱ ta̱ kúndáʼvi-ini xíni miíyó

“Jehová va̱ʼaní-inira xíʼin ndiʼiyó, ta xíʼin ndiʼi ña̱ʼa ña̱ ke̱ʼéra náʼa̱ra ña̱ kúndáʼvi-inira xínira miíyó” (SAL. 145:9).

YAA 44 Chindeé yi̱ʼi̱ nu̱ú tu̱ndóʼo

ÑA̱ KA̱ʼA̱NYÓ XA̱ʼA̱ *

1. Tá káʼa̱nyó xa̱ʼa̱ na̱ kúndáʼvi-ini xíni inkana, ¿ndáana ndákanixi̱níyó xa̱ʼa̱?

TÁ NDÁKANIXI̱NÍYÓ xa̱ʼa̱ iin na̱ yiví na̱ kúndáʼvi-ini xíni inkana, sana ndákanixi̱níyó xa̱ʼa̱ iin na̱ va̱ʼaní-ini xíʼin inkana, ta kúsuchí-inina xíʼinna tá xóʼvi̱na. Sana ndákaʼányó xa̱ʼa̱ ta̱ samaritano ta̱ na̱túʼun ta̱ Jesús xa̱ʼa̱, chi viíní ke̱ʼéra xíʼin ta̱ judío ta̱ ka̱ni na̱ kui̱ʼná. Ta ku̱ndáʼviní-inira xi̱nira ta̱ judío kán, ta xa̱ʼa̱ ña̱ ni̱kuʼvi̱-inira xi̱nirara cha̱ʼvira inkana ña̱ va̱ʼa ná kundaanara (Luc. 10:29-37). Parábola yóʼo náʼa̱ña ña̱ kúʼvi̱-ini Ndióxi̱ xínira miíyó ta xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo kúndáʼviní-inira xínira miíyó, ta ndiʼi ki̱vi̱ náʼa̱ra ña̱yóʼo.

2. ¿Ndáa inka ki̱ʼva náʼa̱ iin na̱ yiví ña̱ kúndáʼvi-inina xínina inkana?

2 Inka ki̱ʼva ña̱ na̱ʼa̱ iin na̱ yiví ña̱ kúndáʼvi-inina xínina inkana kúú ña̱ va̱ása taxina castigo ndaʼa̱na, ni xíniñúʼu ndakiʼinvanaña. Ta ki̱ʼva saátu kéʼé Jehová xíʼin miíyó, saáchi nda̱a̱ táki̱ʼva ka̱chi iin ta̱ ka̱ʼyí salmo, “su̱ví tá íyo míí ku̱a̱chiyó saá íxaara xíʼinyó” (Sal. 103:10). Soo sava yichi̱ xíniñúʼuva ndatiin Jehová ku̱a̱chi xíʼin iin na̱ ke̱ʼé ña̱ va̱ása va̱ʼa.

3. ¿Ndáa pregunta ndakuiinyó nu̱ú artículo yóʼo?

3 Nu̱ú artículo yóʼo sakúaʼayó ndáaña káʼa̱n Biblia xa̱ʼa̱ pregunta yóʼo: ¿nda̱chun kúndáʼvi-ini Jehová xínira miíyó?, ¿á náʼa̱ Jehová ña̱ kúndáʼvi-inira xínira na̱ kíta ti̱xin ñuura? ta, ¿ndáaña chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ kundáʼvi-iniyó kuniyó inkana?

¿NDA̱CHUN KÚNDÁʼVI-INI JEHOVÁ XÍNIRA MIÍYÓ?

4. ¿Nda̱chun kúndáʼvi-ini Jehová xínira miíyó?

4 Saáchi kúʼvi̱-inira xínira miíyó. Mií Ndióxi̱ chi̱ndeétáʼan xíʼin ta̱ apóstol Pablo ña̱ ka̱ʼyíra ña̱yóʼo: “Ndióxi̱ kúndáʼviní-inira xínira miíyó”. Ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Pablo xa̱ʼa̱ yóʼo kúú ña̱ ku̱ndáʼvi-ini Ndióxi̱ xi̱nira na̱ nda̱kaxinra ku̱ʼu̱n chí ndiví, saáchi ni kúúna na̱ yiví ku̱a̱chi kivi kutakuna chí ndiví (Efes. 2:4-7). Soo su̱ví nda̱saa na̱ ku̱ʼu̱n chí ndiví kúndáʼvi-ini Jehová xínira. Saáchi ña̱yóʼo ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ David nu̱ú iin salmo: “Jehová va̱ʼaní-inira xíʼin ndiʼiyó, ta xíʼin ndiʼi ña̱ʼa ña̱ ke̱ʼéra náʼa̱ra ña̱ kúndáʼvi-inira xínira miíyó” (Sal. 145:9). Xa̱ʼa̱ ña̱ kúʼvi̱-ini Jehová xínira miíyó, kíʼinra kuenta ama kúú ña̱ xíniñúʼu na̱ʼa̱ra ña̱ kúndáʼvi-inira xínira miíyó.

5. ¿Nda̱chun va̱ʼa kúnda̱a̱-ini ta̱ Jesús ña̱ kúndáʼvi-ini Jehová xínira na̱ yiví?

5 Ta̱ Jesús va̱ʼaní kúnda̱a̱-inira ña̱ kútóoní Jehová na̱ʼa̱ra ña̱ kúndáʼvi-inira xínira miíyó. Saáchi ku̱a̱ʼání ku̱i̱ya̱ ni̱xi̱yora xíʼin yivára chí ndiví tá kúma̱ní kixira nu̱ú ñuʼú yóʼo (Prov. 8:30, 31). Ku̱a̱ʼání yichi̱ xi̱nira ndáa ki̱ʼva ni̱na̱ʼa̱ Jehová ña̱ ku̱ndáʼvi-inira xi̱nira na̱ yiví (Sal. 78:37-42). Tá sa̱náʼa̱ ta̱ Jesús na̱ yiví ku̱a̱ʼání yichi̱ ni̱ka̱ʼa̱nra xa̱ʼa̱ yivára ña̱ kúndáʼvi-inira xínirana.

Ta̱ ta̱a yóʼo va̱ása nísakúkaʼanra nu̱ú se̱ʼera, chi viíníva nda̱kiʼinrara ta nu̱mirara. (Koto párrafo 6). *

6. ¿Ndáaña na̱túʼun ta̱ Jesús xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ʼa na̱ʼa̱ra ña̱ kúndáʼvi-ini Jehová xínira miíyó?

6 Nda̱a̱ táki̱ʼva sa̱kúaʼayó nu̱ú artículo ña̱ ni̱ya̱ʼa, ta̱ Jesús na̱túʼunra xa̱ʼa̱ iin ta̱ loʼo ta̱ nda̱ñúʼu, ña̱ va̱ʼa sanáʼa̱ra ña̱ kútóoní Jehová na̱ʼa̱ra ña̱ kúndáʼviní-inira xínira miíyó. Ta̱ loʼo yóʼo ni̱xa̱ʼa̱nra inka ñuu ta kán “sa̱ndíʼi ndiʼira herencia ña̱ nda̱kiʼinra chi ku̱a̱ʼání ña̱ kini ke̱ʼéra” (Luc. 15:13). Tá ni̱ya̱ʼa tiempo, nda̱ndikó-inira xa̱ʼa̱ ndiʼi ña̱ kini ke̱ʼéra ta nda̱ndikóra veʼera. ¿Ndáaña ke̱ʼé yivára? Va̱ása níxiniñúʼu ya̱ʼa ku̱a̱ʼá tiempo ña̱ va̱ʼa kunda̱a̱-ini ta̱ loʼo yóʼo á ixakáʼnu-ini yivára xa̱ʼa̱ra. Ta̱ Jesús ka̱chira: “Tá xíkáka va̱xira xi̱ni yivárara ta ndeéní ku̱ndáʼvi-inira xi̱nirara. Ta xínura ni̱xa̱ʼa̱nra nda̱a̱ nu̱ú va̱xi ta̱ loʼo kán ta nu̱mirara ta chi̱tóra nu̱úra”. Nu̱úka ña̱ sakúkaʼanra nu̱ú se̱ʼera, ku̱ndáʼvi-inira xi̱nirara, i̱xakáʼnu-inira xa̱ʼa̱ra ta nda̱kiʼin tukurara veʼera. Ku̱a̱ʼání ña̱ va̱ása va̱ʼa ke̱ʼé ta̱ loʼo yóʼo, soo i̱xakáʼnuva-ini yivára xa̱ʼa̱ra, saáchi nda̱ndikó-inira xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼéra. Nda̱a̱ táki̱ʼva ke̱ʼé yivá ta̱ loʼo yóʼo saá kéʼé Jehová. Xíʼin ña̱yóʼo sa̱náʼa̱ ta̱ Jesús miíyó ña̱ kúni̱ yivára ixakáʼnu-inira xa̱ʼa̱ na̱ ndixa ndándikó-ini xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása va̱ʼa ke̱ʼéna (Luc. 15:17-24).

7. ¿Nda̱chun káʼa̱nyó ña̱ ndíchiní íyo Jehová xa̱ʼa̱ ña̱ kúndáʼvi-inira xínira miíyó?

7 Xa̱ʼa̱ ña̱ ndíchiníra. Ndiʼi ña̱ ndáka̱xin Jehová keʼéra, kéʼéraña xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ʼa miíyó. Ta Biblia káʼa̱nña xa̱ʼa̱ “ña̱ ndíchi ña̱ va̱xi chí ndiví” ña̱ “kúndáʼvi-iniña xíniña inkana ta kéʼéña” ña̱ va̱ʼa (Sant. 3:17). Jehová kúʼvi̱ní-inira xínira miíyó, ta kúnda̱a̱-inira ña̱ va̱ʼaní chíndeétáʼanra xíʼinyó tá kúndáʼvi-inira xínira miíyó (Sal. 103:13; Is. 49:15). Ta xa̱ʼa̱ ña̱ náʼa̱ Jehová ña̱ kúndáʼvi-inira xínira miíyó, íyo ña̱ ndátuyó ndakiʼinyó chí nu̱únínu ni kúúyó na̱ yiví ku̱a̱chi. Ta xa̱ʼa̱ ña̱ ndíchiníra kúnda̱a̱-inira ama kúú ña̱ kivi ixakáʼnu-inira xa̱ʼa̱yó, soo ki̱ʼvaní kéʼéra ña̱yóʼo. Saáchi tá xítora ña̱ xíniñúʼu ndakiʼinyó consejo, táxivaraña ndaʼa̱yó.

8. ¿Ndáaña xíniñúʼu keʼéna xíʼin na̱ ku̱a̱kiʼvi ku̱a̱chi, ta nda̱chun?

8 Ná kachiyó ña̱ iin na̱ ndásakáʼnu Ndióxi̱ kúnda̱a̱va-inina ña̱ va̱ása va̱ʼa ña̱ kéʼéna, soo ndákundeéna kéʼéña. Tá saá, ¿ndáaña xíniñúʼu keʼéna xíʼin na̱yóʼo? Ta̱ apóstol Pablo ka̱chira: “Sandákoondó ña̱ kutáʼanndó [...] xíʼin na̱ yiví kán” (1 Cor. 5:11). Na̱ ku̱a̱kiʼvi ku̱a̱chi ta va̱ása ndándikó-inina, xíniñúʼu kitana ti̱xin congregación. Tasaá kúú ña̱ ndáa na̱ anciano inkaka na̱ hermano, ta va̱ása kúyaku̱a̱ congregación. Soo savana ndákanixi̱nína ña̱ tá kíta iinna ti̱xin congregación, va̱ása náʼa̱ Ndióxi̱ ña̱ kúndáʼvi-inira xínirana. Soo ná kotoyó á ña̱ ndixa kúú ña̱yóʼo.

¿Á NÁʼA̱ JEHOVÁ ÑA̱ KÚNDÁʼVI-INIRA XÍNIRA IIN NA̱ KÍTA TI̱XIN ÑUURA?

Ni ta̱vá síínva ta̱ pastor tí ndikachi tí ndeéndóʼo, soo kíʼinvara kuenta xíʼinrí. (Koto párrafo 9 nda̱a̱ 11).

9, 10. a) Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi Hebreos 12:5, 6, ¿nda̱chun káʼa̱nyó ña̱ kúndáʼvi-ini Ndióxi̱ xínira na̱ kíta ti̱xin ñuura? b) ¿Ndáa ejemplo chíndeétáʼan xíʼinyó kunda̱a̱-iniyó xíʼin ña̱yóʼo?

9 Tá sáya̱ʼana anuncio ti̱xin congregación, ta káʼa̱nna xa̱ʼa̱ iin na̱ kúʼvi̱ní-iniyó xíniyó ña̱ va̱ása kúúkana testigo Jehová, kúsuchíní-iniyó. Ta nda̱a̱ kivi ndakanixi̱níyó á ndixa xi̱niñúʼu tavánana. ¿Á náʼa̱ Ndióxi̱ ña̱ kúndáʼvi-inira xínira iinna tá kítana ti̱xin ñuura? Náʼa̱vara ña̱ kúndáʼvi-inira xínirana. Saáchi tá kítana ti̱xin ñuura, saá náʼa̱ra ña̱ ndíchi íyora, ña̱ kúndáʼvi-inira xínirana ta kúʼvi̱-inira xínirana (Prov. 13:24). Tá távána iinna ti̱xin congregación, ¿á kivi chindeétáʼan ña̱yóʼo xíʼinna ña̱ ndandikó-inina, ta nasamana ña̱ kéʼéna? Chindeétáʼanvaña xíʼinna. Ku̱a̱ʼání na̱ ke̱e ti̱xin congregación, ki̱ʼinna kuenta ña̱ chi̱ndeétáʼanva ña̱yóʼo xíʼinna ña̱ ki̱xáʼana vií ndákanixi̱nína, saátu na̱samana ña̱ kéʼéna ta nda̱ndikóna nu̱ú Jehová (kaʼvi Hebreos 12:5, 6). *

10 Ná ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ejemplo yóʼo. Iin ta̱ pastor ki̱ʼinra kuenta ña̱ iin ndikachi sa̱na̱ra ki̱ʼinrí kue̱ʼe̱. Ta ña̱ va̱ʼa ixatátanrarí xíniñúʼu tavá síínrarí nu̱ú táʼanrí. Soo tá távárarí kíxáʼarí ndeéní xákurí, saáchi kútóorí kutáʼanrí xíʼin tí inka. Tá sákuxíkara tíyóʼo nu̱ú táʼanrí ña̱ va̱ʼa ixatátanrarí, ¿á kúni̱ kachi ña̱yóʼo ña̱ íxandi̱va̱ʼara xíʼinrí? Va̱ása. Saáchi kúnda̱a̱-inira ña̱ tá ná taxira kutáʼanrí xíʼin tí kǒo kue̱ʼe̱ kúúmií, kivi sakíʼinrí kue̱ʼe̱ tíyóʼo. Ña̱kán, tá távárarí saá kúú ña̱ ndáara tí inkaka (chitáʼanña xíʼin Levítico 13:3, 4).

11. a) ¿Nda̱chun káʼa̱nyó ña̱ nda̱a̱ táki̱ʼva íyo iin ndikachi tí ndeéndóʼo saá íyo na̱ ki̱ta ti̱xin congregación? b) ¿Ndáaña kivi chindeétáʼan xíʼin na̱ ki̱ta ti̱xin congregación?

11 Nda̱a̱ táki̱ʼva íyo tí ndikachi kán, saá íyo iin na̱ kíta ti̱xin congregación, saáchi xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása viíka kítáʼanna xíʼin Jehová táki̱ʼva íyo na̱ ndeéndóʼo saá íyona (Sant. 5:14). Iin na̱ yiví na̱ kúúmií iin kue̱ʼe̱ xíkun kivi sakíʼinna kue̱ʼe̱ inkana, ta ki̱ʼva saátu kivi keʼé iin na̱ ni̱ki̱ʼvi ku̱a̱chi. Saáchi kivi chindaʼána inkana ña̱ keʼéna ña̱ va̱ása va̱ʼa. Ta tá kítana ti̱xin congregación saá kúú ña̱ náʼa̱ Jehová ña̱ kúʼvi̱-inira xínira na̱ congregación, ta saátu chíndeétáʼanra xíʼin mií na̱ ni̱ki̱ʼvi ku̱a̱chi yóʼo ña̱ ndandikó-inina xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼéna. Soo ni ki̱tana ti̱xin congregación kiviva ku̱ʼu̱nna reunión, chi yóʼo kúú nu̱ú kivi sakúaʼakana xa̱ʼa̱ Jehová ta kandíxa tukunara. Ta saátu kivi kaʼvina tutu ña̱ tává na̱ ñuu Ndióxi̱, ta kivitu kotona JW Broadcasting®. Ta tá kíʼin na̱ anciano kuenta ña̱ ki̱xáʼana násamana ña̱ kéʼéna, kivi taxina consejo ndaʼa̱na ta chindeétáʼanna xíʼinna ña̱ ndakutáʼan viína xíʼin Jehová, tasaá kivi xa̱a̱ tukuna nduuna testigora. *

12. ¿Ndáa ki̱ʼva náʼa̱ na̱ anciano ña̱ kúʼvi̱-inina xínina iin na̱ ni̱ki̱ʼvi ku̱a̱chi?

12 Ná ndakaʼányó chi xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása ndándikó-ini iin na̱ ni̱ki̱ʼvi ku̱a̱chi kúú ña̱ távánana ti̱xin congregación. Na̱ anciano kúnda̱a̱-inina ña̱ ndáyáʼviní vií ndakanixi̱nína tá kúma̱ní tavána iinna ti̱xin congregación. Ta saátu kúnda̱a̱-inina ña̱ xíniñúʼu viíní ndatiinna ku̱a̱chi nda̱a̱ táki̱ʼva kéʼé mií Jehová (Jer. 30:11). Na̱yóʼo kúʼvi̱-inina xínina na̱ hermano, ta saátu va̱ása kúni̱na keʼéna nda̱a̱ ni iin ña̱ kivi sakúxíka na̱yóʼo nu̱ú Jehová. Soo xa̱ʼa̱ ña̱ kúʼvi̱-inina xínina na̱ ni̱ki̱ʼvi ku̱a̱chi ta kúndáʼvi-inina xíninana, va̱ʼaka távánana ti̱xin congregación.

13. ¿Nda̱chun xi̱niñúʼu tavána iin ta̱a ta̱ xi̱ndika̱a̱ ti̱xin congregación ña̱ Corinto?

13 Ná kotoyó ndáaña ke̱ʼé ta̱ apóstol Pablo tá siglo nu̱ú xíʼin iin ta̱ ni̱ki̱ʼvi ku̱a̱chi ndeé, ta va̱ása níndandikó-inira. Iin ña̱ kininí xi̱keʼé ta̱ ta̱a kán, saáchi ñá síʼi yivára nda̱kiʼinra. Ta̱ Pablo xi̱kunda̱a̱-inira ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n Jehová ña̱yóʼo xíʼin na̱ ñuu Israel: “Ta̱a ta̱ kísi̱ xíʼin ñá síʼi yivára, sákukaʼanra nu̱ú yivára. U̱vi̱ saána xíniñúʼu kuvi” (Lev. 20:11). Ña̱ nda̱a̱ kúúña, ta̱ Pablo va̱ása níkivi ka̱ʼa̱nra xíʼin na̱ congregación ña̱ ná kaʼnína ta̱ ta̱a kán, soo ni̱ka̱ʼa̱nvara xíʼinna ña̱ ná tavánara ti̱xin congregación. Ña̱ kini ña̱ xi̱keʼé ta̱ ta̱a kán, va̱ása níxi̱chindeétáʼanña xíʼin na̱ congregación, saáchi nda̱a̱ ki̱xáʼana ndákanixi̱nína ña̱ su̱ví ku̱a̱chi ndeéví kúú ña̱ xi̱keʼéra (1 Cor. 5:1, 2, 13).

14. ¿Ndáa ki̱ʼva ni̱na̱ʼa̱ ta̱ Pablo ña̱ ku̱ndáʼvi-inira xi̱nira ta̱ ta̱a ta̱ ni̱ki̱ʼvi ku̱a̱chi, ta nda̱chun ku̱ndáʼvi-inira xi̱nirara? (2 Corintios 2:5-8, 11).

14 Tá ni̱ya̱ʼa tiempo, ta̱ Pablo ku̱ndaa̱-inira xa̱ʼa̱ ta̱ ta̱a kán ña̱ na̱samara ña̱ kéʼéra ta ndixa nda̱ndikó-inira xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼéra. Ni kininí íyo ña̱ ke̱ʼé ta̱ kán ti̱xin congregación, soo ta̱ Pablo ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin na̱ anciano ña̱ va̱ása níxi̱kuni̱ra ndeéní koo inira xíʼin ta̱ ta̱a kán. Ta ña̱yóʼo ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna ná keʼéna: “Xíniñúʼu koo káʼnu-inindó xa̱ʼa̱ra ta sandíkondó-inira”. Ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna nda̱chun kúú ña̱ xi̱niñúʼu keʼéna ña̱yóʼo: “Ña̱ va̱ʼa ná kǒo kundi̱ʼi̱ní-inira xa̱ʼa̱ ña̱ kúsuchíní-inira”. Ta̱ Pablo ku̱ndáʼvi-inira xi̱nira ta̱ ta̱a kán, saáchi nda̱ndikó-inira. Ta va̱ása níxi̱kuni̱ra kundi̱ʼi̱ní-ini ta̱ ta̱a kán, ta ndakavaní-inira tasaá va̱ása ndandikóra nu̱ú Jehová (kaʼvi 2 Corintios 2:5-8, * 11). *

15. ¿Ndáa u̱vi̱ ña̱ʼa kúú ña̱ kéʼé na̱ anciano tá ndátiinna ku̱a̱chi?

15 Nda̱a̱ táki̱ʼva kéʼé mií Jehová saá kéʼé na̱ anciano. Saáchi na̱yóʼo kúndáʼvi-inina xínina inkana. Na̱yóʼo távána iin na̱ ni̱ki̱ʼvi ku̱a̱chi ti̱xin congregación tá xíniñúʼu keʼénaña, soo saátu kivi na̱ʼa̱na ña̱ kúndáʼvi-inina xíninana tá xítona ña̱ kivi keʼénaña. Saáchi tá ná va̱ása tavána na̱yóʼo ti̱xin congregación, va̱ása na̱ʼa̱na ña̱ kúndáʼvi-inina xíninana, ta táxina kéʼéna ña̱ va̱ása va̱ʼa. Soo, ¿á iinlá na̱ anciano kúú na̱ xíniñúʼu na̱ʼa̱ ña̱ kúndáʼvi-inina xíninana?

¿NDÁAÑA CHINDEÉTÁʼAN XÍʼINYÓ KUNDÁʼVI-INIYÓ KUNIYÓ INKANA?

16. Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi Proverbios 21:13, ¿ndáaña kéʼé Jehová xíʼin na̱ va̱ása xíín kundáʼvi-ini kuni inkana?

16 Ndiʼi miíyó na̱ ndásakáʼnu Jehová kúni̱yó kundáʼvi-iniyó kuniyó inkana nda̱a̱ táki̱ʼva kéʼé miíra. ¿Nda̱chun? Saáchi Ndióxi̱ va̱ása xíniso̱ʼora ña̱ káʼa̱n na̱ va̱ása kúndáʼvi-ini xíni inkana (kaʼvi Proverbios 21:13). * Xa̱ʼa̱ ña̱ kúni̱yó ná kuniso̱ʼo Jehová oraciónyó, kíʼinníyó kuenta ña̱ va̱ása ndeé koo iniyó xíʼin inkana, ta va̱ása ndásiyó so̱ʼoyó “tá kána na̱ kúma̱ní ña̱ʼa nu̱ú”. Saáchi íyo tu̱ʼvayó ña̱ kuniso̱ʼoyó ña̱ káʼa̱n na̱ hermanoyó na̱ xóʼvi̱. Ta kándíxayó ña̱ káʼa̱n tu̱ʼun Ndióxi̱: “Na̱ va̱ása kúndáʼvi-ini xíni inkana, va̱ása kundáʼvi-inina kuninana tá ná ndatiinna ku̱a̱chi xíʼinna” (Sant. 2:13). Tá vitá íyo iniyó ta ndákuniyó ña̱ xíniñúʼu kundáʼvi-ini inkana kunina miíyó, ña̱yóʼo chindeétáʼanña xíʼinyó ña̱ saátu kundáʼvi-iniyó kuniyó inkana. Ta kúni̱yó na̱ʼa̱yó ña̱yóʼo xíʼin na̱ ndándikó ti̱xin congregación, xa̱ʼa̱ ña̱ nda̱ndikó-inina.

17. ¿Ndáa ki̱ʼva ni̱na̱ʼa̱ ta̱ rey David ña̱ ku̱ndáʼvi-inira xi̱nira ta̱ Saúl?

17 Nu̱ú tu̱ʼun Ndióxi̱ kivi ndani̱ʼíyó ña̱ kivi chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ kundáʼvi-iniyó kuniyó inkana, ta va̱ása ndeé koo iniyó xíʼinna. Ná ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ta̱ rey David, ta̱yóʼo ku̱a̱ʼání yichi̱ ni̱na̱ʼa̱ra ña̱ ku̱ndáʼvi-inira xi̱nira inkana. Ta ni xi̱kuni̱ ta̱ Saúl kaʼnírara, ku̱ndáʼvi-inira xi̱nirara saáchi rey ta̱ nda̱kaxin Ndióxi̱ xi̱kuu ta̱ Saúl, ta nda̱a̱ ni iin yichi̱ va̱ása níxi̱kuni̱ra kaʼnírara á ixandi̱va̱ʼara xíʼinra (1 Sam. 24:9-12, 18, 19).

18, 19. ¿Ama kúú ña̱ va̱ása níkundáʼvi-ini ta̱ David kunira inkana?

18 Soo su̱ví ndiʼi tiempo níkundáʼvi-ini ta̱ David kunira inkana. Tá kúú, iin ta̱a ta̱ ndi̱va̱ʼaní-ini ta̱ xi̱naní Nabal, ni̱ka̱ʼa̱n-ndi̱va̱ʼara xíʼinra ta va̱ása níxiinra taxira ña̱ kuxura xíʼin na̱ ta̱a na̱ xi̱kitáʼan xíʼinra. Ta̱ David ni̱sa̱a̱níra ta ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ kaʼníra ta̱ Nabal xíʼin ndiʼi na̱ veʼera. Soo ñá síʼi ta̱ Nabal, ñá xi̱naní Abigaíl, kúee ni̱xi̱yo iniñá ta va̱ʼa ni̱xi̱yo iniñá xíʼin ta̱ David, ta xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo va̱ása níxaʼníra ta̱ Nabal ni na̱ veʼera (1 Sam. 25:9-22, 32-35).

19 Ta̱ profeta Natán na̱túʼunra xíʼin ta̱ David xa̱ʼa̱ iin ta̱a ta̱ ku̱i̱ká ta̱ i̱xakuíʼna iin ndikachi loʼo sa̱na̱ iin ta̱a ta̱ nda̱ʼví. Ta̱ David ni̱sa̱a̱níra ta ka̱chira: “Chínaʼíi̱ xa̱ʼa̱ Jehová Ndióxi̱ ta̱ táku, ña̱ xíniñúʼu kuvi ta̱ ta̱a kán” (2 Sam. 12:1-6). Ta̱yóʼo xi̱kunda̱a̱-inira ña̱ xi̱ka̱ʼa̱n ley, ña̱ tá iinna xi̱ ixakuíʼnána iin ndikachi, xi̱niñúʼu ndataxina ku̱mí ndikachi xa̱ʼa̱ tí i̱xakuíʼnána (Éx. 22:1). Soo tá ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ xi̱niñúʼu kuvi ta̱ ta̱a kán, ni̱na̱ʼa̱ra ña̱ va̱ása va̱ʼa níxi̱yo inira xíʼinra. Ta̱ Natán na̱túʼunra xa̱ʼa̱ ta̱ ta̱a yóʼo xíʼin ta̱ David ña̱ va̱ʼa kunda̱a̱-inira ña̱ ku̱a̱ʼáníka ña̱ va̱ása va̱ʼa ke̱ʼé ta̱ David. Ta̱ David va̱ása níkundáʼvi-inira kunira ta̱ ta̱a ta̱ na̱túʼun ta̱ Natán xa̱ʼa̱, soo ku̱ndáʼviva-ini Jehová xi̱nira ta̱ David (2 Sam. 12:7-13).

Va̱ása níkundáʼvi-ini ta̱ rey David kunira ta̱ na̱túʼun ta̱ Natán xa̱ʼa̱. (Koto párrafo 19 xíʼin 20). *

20. ¿Ndáaña sákuaʼayó xíʼin ña̱ ke̱ʼé ta̱ rey David?

20 Xa̱ʼa̱ ña̱ ni̱sa̱a̱ní ta̱ David xi̱kuni̱ra kaʼníra ta̱ Nabal xíʼin na̱ veʼera. Ta saátu ni̱sa̱a̱níra tá na̱túʼun ta̱ Natán xíʼinra xa̱ʼa̱ iin ta̱a ta̱ i̱xakuíʼná, ta ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ xi̱niñúʼu kuvi ta̱ ta̱a kán. Ta̱ David va̱ʼaní ni̱xi̱yo inira. Tá saá, ¿nda̱chun ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ xi̱niñúʼu kuvi ta̱ ta̱a kán? Ná ndakanixi̱níyó ndáaña kúú ña̱ ndóʼo ta̱ David tá ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱yóʼo. Tá tiempo saá, xi̱ndi̱ʼi̱ní-inira xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼéra ña̱ va̱ása va̱ʼa. Ta va̱ása vií níndatiinra ku̱a̱chi saáchi va̱ása vií kítáʼanra xíʼin Jehová tiempo saá. Káxiní ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo tá ka̱chira: “Va̱ása ndatiinndó ku̱a̱chi xíʼin inkana ña̱kán va̱ása ndatiin Ndióxi̱ ku̱a̱chi xíʼinndó. Saáchi táki̱ʼva tíinndó ku̱a̱chi xíʼin inkana saá tiin Ndióxi̱ ku̱a̱chi xíʼinndó” (Mat. 7:1, 2). Ña̱kán ná kiʼinníyó kuenta ña̱ va̱ása ndeé koo iniyó xíʼin inkana, ta ná chika̱a̱yó ndee̱ ña̱ kundáʼvi-iniyó kuniyóna nda̱a̱ táki̱ʼva kéʼé mií Ndióxi̱yó.

21, 22. ¿Ndáa ki̱ʼva na̱ʼa̱yó ña̱ kúndáʼvi-iniyó xíniyó inkana?

21 Va̱ása xíniñúʼu ka̱ʼa̱n kuitíyó ña̱ kúndáʼvi-iniyó xíniyó inkana, saáchi xíniñúʼu na̱ʼa̱yóña xíʼin ña̱ kéʼéyó. Ña̱kán, ndiʼiyó kivi ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ na̱ kivi kundáʼvi-iniyó kuniyó ti̱xin veʼeyó, ti̱xin congregación á na̱ íyo nu̱ú territorio ña̱ kúúmiíyó. Kiviva ndani̱ʼíyó ki̱ʼva ña̱ na̱ʼa̱yó ña̱ kúndáʼvi-iniyó xíniyóna. ¿Á xíni̱yó iin na̱ kúsuchí-ini? ¿Á kivi ku̱ʼu̱nyó xíʼin ña̱ʼa kuxuna, á ndukúyó inka ki̱ʼva ña̱ chindeétáʼanyó xíʼinna? ¿Á íyo iin na̱ sa̱kán nda̱ndikó ti̱xin congregación na̱ xíniñúʼu chika̱a̱yó ndee̱ xíʼin, ta sandíkoyó inina? ¿Á kivi ku̱ʼu̱nyó natúʼunyó xíʼin na̱ yiví xa̱ʼa̱ Reino Ndióxi̱? Tá ná keʼéyó ña̱yóʼo, saá na̱ʼa̱yó ña̱ kúndáʼvi-iniyó xíniyóna (Job 29:12, 13; Rom. 10:14, 15; Sant. 1:27).

22 Tá ná kiʼinyó kuenta xíʼin ña̱ ndóʼo inkana, saá kúú ña̱ kunda̱a̱-iniyó ña̱ kivi na̱ʼa̱yó ña̱ kúndáʼvi-iniyó xíniyóna. Ta tá kéʼéyó ña̱yóʼo saá kúú ña̱ sákusi̱íyó-ini Jehová, ta̱ kúndáʼvi-ini xíni inkana.

YAA 43 Iin oración ña̱ táxiyó tixaʼvi ndaʼa̱ Ndióxi̱

^ párr. 5 Iin ña̱ liviní kúúmií Jehová kúú ña̱ kúndáʼviní-inira xínira miíyó ta ndiʼiyó xíniñúʼu kuumií ña̱yóʼo. Nu̱ú artículo yóʼo sakúaʼayó nda̱chun kúndáʼvi-ini Jehová xínira miíyó, ta nda̱chun káʼa̱nyó ña̱ tá kíta iinna ti̱xin ñuura saá náʼa̱ra ña̱ kúndáʼvi-inira xínirana. Ta saátu ndáa ki̱ʼva na̱ʼa̱ miíyó ña̱ kúndáʼvi-iniyó xíniyóna.

^ párr. 9 Hebreos 12:5, 6: “Ta na̱ndósó va̱ʼa inindó xa̱ʼa̱ consejo ña̱ nda̱kiʼinndó xa̱ʼa̱ ña̱ íyondó nda̱a̱ táki̱ʼva íyo se̱ʼe Ndióxi̱, ta ña̱yóʼo káchiña: ‘Se̱ʼe miíi̱, kǒo kundasíún kuniún consejo ña̱ táxi Jehová ndaʼún, ta ni kǒo ndakava-iniún tá káʼa̱nra xíʼún xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása va̱ʼa kéʼún, saáchi Jehová táxira consejo ndaʼa̱ na̱ kúʼvi̱-inira xínira. Ta táxira castigo ndaʼa̱ ndiʼi na̱ ndákiʼinra ña̱ xa̱a̱na koona se̱ʼera’”.

^ párr. 11 Nu̱ú tutu yóʼo va̱xi artículo ña̱ naní “¿Ndáaña keʼún ña̱ va̱ʼa ndakutáʼan tukún xíʼin Jehová?”, ña̱yóʼo káʼa̱nña ndáaña kivi keʼé na̱ nda̱ndikó ti̱xin congregación ña̱ va̱ʼa ndakutáʼan viína xíʼin Ndióxi̱, ta ndáa ki̱ʼva chindeétáʼan na̱ anciano xíʼinna.

^ párr. 14 2 Corintios 2:5-8: “Soo tá íyo iin na̱ sa̱kúsuchí-inindó, su̱ví yi̱ʼi̱ nísakúsuchína-ini, chi ndóʼóva kúú na̱ ku̱suchí-ini i̱xaana (soo kǒo kúni̱i̱ ka̱ʼa̱nníi̱ xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo). Saáchi xíʼin ña̱ ke̱ʼéndó xíʼin ta̱ ta̱a yóʼo, xa̱a̱ cha̱ʼvivara xa̱ʼa̱ ku̱a̱chi ña̱ ni̱ki̱ʼvira. 7 Ña̱kán xíniñúʼu koo káʼnu-inindó xa̱ʼa̱ra ta sandíkondó-inira ña̱ va̱ʼa ná kǒo kundi̱ʼi̱ní-inira xa̱ʼa̱ ña̱ kúsuchíní-inira. Xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo káʼi̱n xíʼinndó ña̱ na̱ʼa̱ndó ña̱ kúʼvi̱-inindó xínindóra”.

^ párr. 14 2 Corintios 2:11: “Ña̱ va̱ʼa ná kǒo sandáʼvi ta̱ Ndi̱va̱ʼa miíyó saáchi xíni̱ va̱ʼavayó xa̱ʼa̱ ña̱ kéʼéra”.

^ párr. 16 Proverbios 21:13: “Na̱ ndákasi so̱ʼo tá kána na̱ kúma̱ní ña̱ʼa nu̱ú, va̱ása ndakuiinna yuʼú miína tá ná kanana”.

^ párr. 64 ÑA̱ KÁʼA̱N XA̱ʼA̱ NA̱ʼNÁ: Ta̱ loʼo ta̱ na̱túʼun ta̱ Jesús xa̱ʼa̱ nda̱ndikóra veʼera. Nda̱a̱ xi̱ní veʼe kánuu yivára tá xi̱nira va̱xira, ta xínura ni̱xa̱ʼa̱nra nu̱mirara.

^ párr. 68 ÑA̱ KÁʼA̱N XA̱ʼA̱ NA̱ʼNÁ: Ta̱ rey David xi̱ndi̱ʼi̱ní-inira xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼéra ña̱ va̱ása va̱ʼa, ña̱kán ni̱sa̱a̱níra tá na̱túʼun ta̱ Natán xíʼinra xa̱ʼa̱ iin ta̱a, ta ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ xi̱niñúʼu kuvi ta̱ ta̱a kán.