Ir al contenido

Ir al índice

ARTÍCULO ÑA̱ KAʼVIYÓ 43

Jehová chindeétáʼan xíʼinndó “ña̱ ndakú koo inindó”

Jehová chindeétáʼan xíʼinndó “ña̱ ndakú koo inindó”

“Miíra chindeétáʼan xíʼinndó ña̱ nda̱kú koo inindó ta chindeétáʼanra xíʼinndó ña̱ kútu̱ní kunditandó” (1 PED. 5:10).

YAA 38 Jehová kundaa yóʼó

ÑA̱ KA̱ʼA̱NYÓ XA̱ʼA̱ a

1. ¿Ndáana xi̱taxi ndee̱ ndaʼa̱ na̱ xi̱ndasakáʼnu Ndióxi̱ tiempo xi̱naʼá?

 KU̱A̱ʼÁ yichi̱ káʼa̱n Biblia xa̱ʼa̱ na̱ xi̱ndasakáʼnu Ndióxi̱ tiempo xi̱naʼá ña̱ ndakúní ni̱xi̱yo inina. Soo sava yichi̱ xi̱ndakavaní-inina. Tá kúú, ta̱ rey David ndakúní ni̱xi̱yo inira, ta nda̱kanixi̱níra ña̱ ni̱xi̱yora táki̱ʼva íyo iin xi̱kí káʼnu, soo sava yichi̱ xi̱ndakavaní-inira ta xi̱yiʼvíra (Sal. 30:7). Soo saátu ta̱ Sansón ndakúní ni̱xi̱yora, saáchi xi̱ndakunira ña̱ mií Jehová xi̱taxi ndee̱ ndaʼa̱ra, chi tá su̱ví saá níxi̱yoña vitání koora nda̱a̱ táki̱ʼva íyo ndiʼi na̱ yiví (Juec. 14:​5, 6; 16:17). Soo, ¿ndáana xi̱chindeétáʼan xíʼin ndiʼi na̱yóʼo ña̱ ndakú koo inina? Jehová.

2. ¿Nda̱chun ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ apóstol Pablo ña̱ vitá xi̱kunira soo saátu ña̱ ndakú ni̱xi̱yo-inira? (2 Corintios 12:​9, 10).

2 Saátu ta̱ apóstol Pablo ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ xi̱niñúʼura ndee̱ ña̱ táxi Jehová (kaʼvi 2 Corintios 12:​9, 10). Nda̱a̱ táki̱ʼva ndóʼo ku̱a̱ʼání miíyó, saátu ta̱ Pablo ku̱a̱ʼání yichi̱ xi̱kiʼinra kue̱ʼe̱ (Gál. 4:​13, 14). Saátu xi̱chika̱a̱níra ndee̱ ña̱ kǒo keʼéra ña̱ va̱ása va̱ʼa (Rom. 7:​18, 19). Ta sava yichi̱ xi̱ndi̱ʼi̱ní-inira ta xi̱yiʼvíra ña̱ kuvira (2 Cor. 1:​8, 9). Ni saá ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱yóʼo: “Saáchi tá vitá kúnii̱ saá kúú ña̱ ndúndakúkai̱”. ¿Nda̱chun ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱yóʼo? Saáchi mií Jehová kúú ta̱ xi̱taxi ndee̱ ndaʼa̱ra, xa̱ʼa̱ ña̱kán ndu̱ndakú-inira.

3. ¿Ndáa pregunta ndakuiinyó nu̱ú artículo yóʼo?

3 Jehová káʼa̱nra ña̱ taxira ndee̱ ndaʼa̱yó ña̱ ndakú koo iniyó (1 Ped. 5:10). Soo ña̱ va̱ʼa chindeétáʼan Jehová xíʼinyó, saátu miíyó xíniñúʼu keʼéyó sava ña̱ʼa. Tá kúú, ná ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ iin ko̱ʼo̱ ña̱ comida. Ña̱ va̱ʼa chindeétáʼan comida kán xíʼinyó xíniñúʼu kiʼinyóña ta kuxuyóña. Saáchi ni íyovaña, soo tá ná va̱ása kuxuyóña kǒo chindeétáʼanvíña xíʼinyó. Nda̱a̱ táki̱ʼva íyo comida kán táxiña ndee̱ ndaʼa̱yó tá xíxiyóña, saátu Jehová kivi taxira ndee̱ ndaʼa̱yó, soo xíniñúʼu keʼéyó sava ña̱ʼa ña̱ va̱ʼa taxiraña ndaʼa̱yó. ¿Ndáaña xa̱a̱ táxi Jehová ndaʼa̱yó ña̱ va̱ʼa chindeétáʼanña xíʼinyó ña̱ ndakú koo iniyó? Ta, ¿ndáaña kivi keʼéyó ña̱ va̱ʼa chindeétáʼanña xíʼinyó? Ña̱ va̱ʼa kunda̱a̱-iniyó xíʼin ña̱yóʼo, ná kotoyó ndáa ki̱ʼva chi̱ndeétáʼan Jehová xíʼin ta̱ profeta Jonás, ñá María siʼí ta̱ Jesús xíʼin ta̱ apóstol Pablo. Saátu sakúaʼayó ña̱ mií Jehová chíndeétáʼan xíʼin na̱ ndásakáʼnu miíra tiempo vitin.

ÑA̱ CHINDEÉ MIÍYÓ KÚÚ ÑA̱ KEʼÉYÓ ORACIÓN XÍʼIN ÑA̱ KAʼVIYÓ

4. ¿Ndáaña xíniñúʼu keʼéyó ña̱ va̱ʼa taxi Jehová ndee̱ ndaʼa̱yó?

4 Iin ña̱ kivi keʼéyó ña̱ va̱ʼa taxi Jehová ndee̱ ndaʼa̱yó kúú ña̱ ka̱ʼa̱nyó xíʼinra. Ta̱kán ndákuiinra ña̱ káʼa̱nyó xíʼinra ta táxira ndee̱ “ña̱ ndakúníka nu̱ú ndiʼi ña̱ʼa” ndaʼa̱yó (2 Cor. 4:7). Soo, saátu inka ña̱ kivi keʼéyó kúú, ña̱ kaʼviyó tu̱ʼunra ta ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ña (Sal. 86:11). Ña̱ káʼa̱n Jehová xíʼinyó nu̱ú Biblia “kúúmiíníña ndee̱” (Heb. 4:12). Ña̱kán tá káʼún xíʼin Jehová ta kaʼviún tu̱ʼunra saá taxira ndee̱ ndaʼún ña̱ va̱ʼa kundeé-iniún, tasaá kusi̱í-iniún ndasakáʼnúnra, ta saátu ña̱ keʼún iin chiñu ña̱ nda̱kanixi̱níún kǒo kivi keʼún. Ná kotoyó ndáa ki̱ʼva chi̱ndeétáʼan Jehová xíʼin ta̱ profeta Jonás.

5. ¿Nda̱chun xi̱niñúʼu chindeétáʼan Jehová xíʼin ta̱ Jonás?

5 Ta̱ Jonás xi̱niñúʼu chindeétáʼanna xíʼinra. Jehová ta̱xira iin chiñu ña̱ ndáyáʼviní ndaʼa̱ra. Soo xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱yiʼvíra keʼéra ña̱yóʼo, nda̱ara iin barco ta nda̱kiʼinra ku̱a̱ʼa̱nra inka ñuu. Xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo miíra xíʼin ndiʼi na̱ ku̱a̱ʼa̱n ini barco kán si̱lóʼo kuvina chi ndeéní ki̱xáʼa kúun sa̱vi̱. Tá sa̱kánanara ini ti̱kui̱í ni̱yi̱ʼvíníra, saáchi iin ti̱a̱ká ko̱kóríra. ¿Ndáaña ndo̱ʼo ta̱ Jonás? ¿Á nda̱kanixi̱níra ña̱ kuvira? ¿Á nda̱kanixi̱níra ña̱ sa̱ndákoo ndaʼa̱ Jehová miíra? Kǒo kúnda̱a̱-iniyó, soo ta̱ Jonás ni̱yi̱ʼvínívara.

Ta̱ profeta Jonás ku̱ndeé-inira tá ni̱ya̱ʼara nu̱ú tu̱ndóʼo, ¿ndáaña kivi chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ kundeé-iniyó ya̱ʼayó nu̱ú tu̱ndóʼo? (Koto párrafo 6 nda̱a̱ 9).

6. ¿Ndáaña ke̱ʼé ta̱ Jonás tá xa̱a̱ ndíkaa̱ra ini ti̱a̱ká? (Jonás 2:​1, 2, 7).

6 ¿Ndáaña ke̱ʼé ta̱ Jonás tá xa̱a̱ ndíkaa̱ra ini ti̱a̱ká? Ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin Jehová (kaʼvi Jonás 2:​1, 2, b 7). c Ni i̱xaso̱ʼova ta̱ Jonás, soo xi̱kunda̱a̱-inira ña̱ kuniso̱ʼova Jehová oración ña̱ ke̱ʼéra, saáchi nda̱ndikóva-inira. Ta nda̱kanixi̱níra xa̱ʼa̱ ña̱ va̱xi nu̱ú tu̱ʼun Ndióxi̱. ¿Nda̱chun va̱ʼa xíni̱yó ña̱yóʼo? Saáchi oración ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ va̱xi nu̱ú Jonás capítulo 2, inkáchi íyoña xíʼin ña̱ va̱xi nu̱ú Salmo (tá kúú, chitáʼan Jonás 2:​2, 5 xíʼin Salmo 69:1; 86:7). Va̱ʼaníva xi̱xini̱ ta̱ Jonás ña̱ va̱xi nu̱ú tutu ña̱ Salmo. Tá ni̱ya̱ʼara nu̱ú tu̱ndóʼo saá nda̱kanixi̱níra xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo ta kǒo níxi̱ka-inira ña̱ mií Jehová kuniso̱ʼo ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra ta chindeétáʼanra xíʼinra. Tá xa̱a̱ ki̱tara ini ti̱a̱ká, xa̱a̱ ni̱xi̱yo tu̱ʼvara ña̱ keʼéra ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n Jehová xíʼinra (Jon. 2:​10–3:4).

7, 8. ¿Ndáaña chi̱ndeétáʼan xíʼin iin ta̱ hermano ña̱ ndakú koo inira tá ni̱ya̱ʼara nu̱ú iin tu̱ndóʼo?

7 Ña̱ ndo̱ʼo ta̱ Jonás kivi chindeétáʼanña xíʼinyó tá yáʼayó nu̱ú tu̱ndóʼo ña̱ yo̱ʼvi̱ní. Ná ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ ña̱ ndo̱ʼo iin ta̱ hermano ta̱ ñuu Taiwán ta̱ naní Zhiming. d Ta̱yóʼo ki̱ʼin kue̱ʼe̱ra ta ndeéní ndo̱ʼora. Soo xa̱ʼa̱ ña̱ ndásakáʼnura Jehová i̱xandi̱va̱ʼaní na̱ veʼera xíʼinra. Ña̱kán, ¿ndáaña kéʼéra ña̱ va̱ʼa ndakiʼinra ndee̱ ña̱ táxi Jehová ndaʼa̱ra? Kéʼéra oración ta saátu káʼvira. Ta̱yóʼo káchira: “Sava yichi̱ tá yáʼi̱ nu̱ú iin tu̱ndóʼo, ndíʼi̱ní-inii̱ ta xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo kǒo kívika kaʼvii̱”. Soo ta̱yóʼo kǒo ndákava-inira. Káchira: “Ña̱ siʼna kéʼíi̱ kúú ña̱ káʼi̱n xíʼin Jehová, tándi̱ʼi kíxáʼíi̱ xíniso̱ʼi̱ yaa ña̱ tává na̱ ñuu Ndióxi̱. Sava yichi̱ vitá ya̱a̱ kuití xítai̱ tasaá ndíko-inii̱. Tá xa̱a̱ kéʼíi̱ ña̱yóʼo, saá va̱ʼa kíxáʼíi̱ káʼvii̱”.

8 Ña̱ sákuaʼa ta̱ Zhiming tá káʼvira, ña̱yóʼo chíndeétáʼan xíʼinra tá xa̱a̱ yáʼara nu̱ú iin tu̱ndóʼo. Iin yichi̱ tá nda̱tánara xa̱ʼa̱ iin kue̱ʼe̱ ndeéní xi̱ndoʼora, ñá enfermera ni̱ka̱ʼa̱nñá xíʼinra ña̱ nu̱uní glóbulos rojos ña̱ kúúmiíra ña̱kán xi̱niñúʼu nde̱e ni̱i̱ miíra. Soo iin ñuú tá kúma̱níka ndatánara ka̱ʼvira experiencia iin ñá hermana ñá ndo̱ʼo táʼa̱n ña̱ ndo̱ʼo miíra. Ta ñákán loʼoníkava glóbulos rojos xi̱kuumiíñá, soo kǒo níxiinñá nde̱e ni̱i̱ miíñá ta nda̱ʼavañá. Ña̱ ka̱ʼvira xa̱ʼa̱ ñá hermana yóʼo chi̱ndeétáʼanña xíʼinra ña̱ nda̱kú koo inira xíʼin Ndióxi̱.

9. ¿Ndáaña kivi keʼún tá túviún ña̱ va̱ása kúchiñukaún xíʼin tu̱ndóʼo ña̱ yáʼún nu̱ún? (Koto na̱ʼná).

9 ¿Á xa̱a̱ sava yichi̱ tá yáʼún nu̱ú iin tu̱ndóʼo ndíʼi̱ní-iniún ta xa̱ʼa̱ ña̱kán kǒo kívi keʼún oración? ¿Á túviún ña̱ kǒoka ndeún ña̱ kaʼviún? Ndakaʼán chi Jehová kúndaa̱va-inira xíʼin ña̱ yáʼún nu̱ú. Ni sava yichi̱ kǒo níʼuún tu̱ʼun ña̱ ka̱ʼún xíʼin Jehová, soo ta̱kán xa̱a̱ xíni̱vara ndáa ki̱ʼva chindeétáʼanra xíʼún (Efes. 3:20). Tá ndóʼún iin kue̱ʼe̱ á ndákavaní-iniún ta kǒo káchi-iniún kaʼviún, iin ña̱ kivi keʼún kúú ña̱ kuniso̱ʼún audio ña̱ kúúmií Biblia á inkaka tutu ña̱ tává na̱ ñuu Ndióxi̱. Inka ña̱ kivi keʼún kúú ña̱ chika̱ún yaa kuniso̱ʼún nu̱ú jw.org. Jehová kúni̱vara chindeétáʼanra xíʼún, ña̱kán tá kéʼún oración nu̱úra tasaá nándukún ña̱ kivi chindeétáʼan xíʼún nu̱ú tu̱ʼunra, kán kivi ndani̱ʼún ña̱ xíniñúʼún ña̱ taxi ndee̱ ndaʼún.

NA̱ HERMANO CHÍKAA̱NA NDEE̱ XÍʼINYÓ

10. ¿Ndáa ki̱ʼva chíndeétáʼan na̱ hermano xíʼinyó?

10 Jehová kivi kuniñúʼura na̱ hermano ña̱ chikaa̱na ndee̱ xíʼinyó. Tá yáʼayó nu̱ú iin tu̱ndóʼo ña̱ ndeéní á tá ndákanixi̱níyó ña̱ kǒo kuchiñuyó keʼéyó chiñu ña̱ ta̱xina ndaʼa̱yó, na̱ hermano kivi sandíkona-iniyó (Col. 4:​10, 11). Tá yáʼayó nu̱ú tu̱ndóʼo, saá kúú ña̱ xíniñúʼuníyó ña̱ chindeétáʼan na̱ migoyó xíʼinyó (Prov. 17:17). Tá túviyó ña̱ kǒo kúndeéka-iniyó, na̱ hermano kivi chindeétáʼanna xíʼinyó ña̱ ndakaʼányó ña̱ kǒo nándósó-ini Jehová xa̱ʼa̱yó ta saátu taxina ña̱ xíniñúʼuyó. Ná kotoyó ndáaña chi̱ndeétáʼan xíʼin ñá María siʼí ta̱ Jesús.

11. ¿Nda̱chun xi̱niñúʼu ndakúní koo ini ñá María?

11 Ñá María xi̱niñúʼu chindeétáʼanna xíʼinñá ña̱ va̱ʼa sáxi̱nuñá ña̱ ndu̱kú Jehová nu̱úñá. Sana ni̱ndi̱ʼiníva-iniñá tá ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ ángel xíʼinñá xa̱ʼa̱ chiñu ña̱ ndáyáʼviní ta̱xi Ndióxi̱ ndaʼa̱ñá. Saáchi ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinñá ña̱ ke̱e se̱ʼeñá, soo kǒo yii̱ñá níxi̱yo. Kǒo níxi̱kunda̱a̱-iniñá ndáa ki̱ʼva sákuaʼnuñá na̱ va̱lí chi kǒo se̱ʼeñá níxi̱yo, soo xi̱niñúʼu sákuaʼnuñá se̱ʼe Ndióxi̱. Ni iin yichi̱ ta̱ʼán ku̱su̱nñá xíʼin ni iin ta̱a, soo xi̱niñúʼu ka̱ʼa̱nñá xíʼin ta̱ José chi ta̱yóʼo kúú ta̱ tindaʼa̱ xíʼinñá ña̱ xa̱a̱ ñúʼuva se̱ʼeñá (Luc. 1:​26-33).

12. Táki̱ʼva káchi Lucas 1:​39-45, ¿ndáa ki̱ʼva chi̱ndeétáʼanna xíʼin ñá María ña̱ ndu̱ndakú-iniñá?

12 ¿Ndáa ki̱ʼva nda̱kiʼin ñá María ndee̱ ña̱ va̱ʼa sáxi̱nuñá chiñu ña̱ xa̱ʼnda Jehová nu̱úñá? Ni̱ka̱ʼa̱nñá xíʼin inkana ña̱ chindeétáʼanna xíʼinñá. Tá kúú, ni̱nda̱ka̱tu̱ʼúnñá ta̱ ángel Gabriel ndáaka ña̱ kivi keʼéñá ña̱ va̱ʼa sáxi̱nuñá chiñu ña̱ ta̱xi Jehová ndaʼa̱ñá (Luc. 1:34). Tá ni̱ya̱ʼa loʼo tiempo, xíkání ni̱xa̱ʼa̱nñá ña̱ va̱ʼa ku̱ʼu̱nñá kotoñá iin táʼanñá ñá xi̱naní Elisabet. Ta espíritu santo Jehová chi̱ndeétáʼan xíʼin ñá Elisabet ña̱ ka̱ʼa̱nñá profecía xa̱ʼa̱ ta̱ loʼo se̱ʼe ñá María (kaʼvi Lucas 1:​39-45). Ta ñá María ni̱ka̱ʼa̱nñá ña̱ mií Jehová xíniñúʼura ndee̱ra ña̱ keʼéra ku̱a̱ʼání ña̱ʼa (Luc. 1:​46-51). Jehová xi̱niñúʼura ta̱ ángel Gabriel xíʼin ñá Elisabet ña̱ va̱ʼa ndasandakúna-ini ñá María.

13. ¿Ndáaña ku̱u tá ni̱ka̱ʼa̱n ñá Dasurí xíʼin na̱ hermano ña̱ chindeétáʼanna xíʼinñá?

13 Nda̱a̱ táki̱ʼva ke̱ʼéna xíʼin ñá María, saátu kivi keʼé inka na̱ hermano xíʼin miívaún. Ná kotoyó ña̱ ndo̱ʼo iin ñá hermana ñá ñuu Bolivia ñá naní Dasurí. Ni̱ka̱ʼa̱nna xíʼin yiváñá ña̱ kúúmiíra iin kue̱ʼe̱, ta kǒoka ta̱tán ña̱ kivi chindeétáʼan xíʼinra ta chi̱kaa̱nara hospital. Ñáyóʼo viíní xi̱kuni̱ñá kundaañá yiváñá (1 Tim. 5:4). Soo xi̱niñúʼuñá ña̱ chindeétáʼan inkana xíʼinñá chi sava yichi̱ xi̱ ixayo̱ʼvi̱ña xíʼinñá. Ñáyóʼo káchiñá: “Ku̱a̱ʼání yichi̱ xi̱ndakanixi̱níi̱ ña̱ kǒo kívika kundai̱ yivái̱ chi xi̱kunaaníi̱”. Soo kǒo níka̱ʼa̱nñá xíʼin inkana ña̱ chindeétáʼanna xíʼinñá. ¿Nda̱chun? Ñá Dasurí káchiñá: “Kǒo níxii̱n sándi̱ʼii̱-ini inkana, saáchi xi̱ka̱ʼi̱n: ‘Jehová chindeétáʼan xíʼi̱n’. Soo ki̱ʼi̱n kuenta ña̱ iinlá miíi̱ xi̱yaʼa nu̱ú ndiʼi tu̱ndóʼo yóʼo, saáchi kǒo níka̱ʼi̱n xíʼin inkana ña̱ chindeétáʼanna xíʼi̱n” (Prov. 18:1). Ña̱kán ñá Dasurí ni̱ka̱ʼa̱nñá xíʼin sava na̱ migoñá xa̱ʼa̱ sava tu̱ndóʼo ña̱ xi̱ndoʼoñá. Ñáyóʼo káʼa̱nkañá: “Na̱ hermano va̱ʼaní chi̱ndeétáʼanna xíʼi̱n, kǒo níʼíi̱ tu̱ʼun ña̱ ka̱ʼi̱n xíʼinna xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ʼaní chi̱ndeétáʼanna xíʼi̱n. Na̱ hermano xi̱xaa̱na xíʼin ña̱ʼa ña̱ xi̱xixindi̱ hospital, ta saátu xi̱kaʼvina texto nu̱úi̱ ña̱ va̱ʼaní xi̱chika̱a̱ ndee̱ xíʼi̱n. Va̱ʼaní kúniyó tá kúnda̱a̱-iniyó ña̱ kǒo íyo mitúʼunyó. Saáchi ñúʼuyó ti̱xin familia Jehová, ta na̱yóʼo kúni̱na chindeétáʼanna xíʼún, kuakuna xíʼún, ta saátu ña̱ chika̱a̱na ndee̱ xíʼún”.

14. ¿Nda̱chun xíniñúʼu taxiyó ña̱ chindeétáʼan na̱ anciano xíʼinyó?

14 Jehová xíniñúʼura na̱ anciano ña̱ ndasandakúna-iniyó. Nda̱a̱ táki̱ʼva íyo regalo na̱ táxira ndaʼa̱yó ña̱ sándi̱kona-iniyó saá íyona (Is. 32:​1, 2). Ña̱kán ka̱ʼa̱n xíʼinna tá íyo ña̱ sándi̱ʼi̱-iniún, ta tá káʼa̱nna ña̱ chindeétáʼanna xíʼún taxi ná chindeéna yóʼó. Jehová xíniñúʼu na̱yóʼo ña̱ va̱ʼa chindeéna yóʼó.

ÑA̱ KOO CHÍ NU̱ÚNÍNU NDÁSANDAKÚÑA-INIYÓ

15. ¿Ndáaña va̱ʼa ndátu ndiʼi miíyó na̱ ndásakáʼnu Ndióxi̱?

15 Ña̱ káʼa̱n Biblia koo chí nu̱únínu ndásandakúña-iniyó (Rom. 4:​3, 18-20). Ndiʼi miíyó na̱ ndásakáʼnu Ndióxi̱ ndátuyó kutakuyó ndiʼi tiempo, savana koona nu̱ú ñuʼú yóʼo ta savana koona chí ndiví. Ña̱ ndátuyó koo chí nu̱únínu táxiña ndee̱ ndaʼa̱yó ña̱ va̱ʼa kundeé-iniyó tá yáʼayó nu̱ú tu̱ndóʼo, ña̱ natúʼunyó xíʼin na̱ yiví xa̱ʼa̱ Ndióxi̱ ta saátu ña̱ keʼéyó chiñu ña̱ táxira ndaʼa̱yó ti̱xin congregación (1 Tes. 1:3). Ná kotoyó ndáa ki̱ʼva chi̱ndeétáʼan ña̱yóʼo xíʼin ta̱ apóstol Pablo.

16. ¿Nda̱chun xi̱niñúʼu ndakú koo ini ta̱ apóstol Pablo?

16 Ta̱ Pablo xi̱niñúʼura ña̱ chikaa̱na ndee̱ xíʼinra. Nu̱ú carta ña̱ chi̱ndaʼára nu̱ú na̱ Corinto ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ nda̱a̱ táki̱ʼva íyo iin ki̱si ñuʼú saá ni̱xi̱yora. Ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ i̱xandi̱va̱ʼana xíʼinra, ña̱ sa̱xóʼvi̱nara, ña̱ ni̱xi̱kaní-inira ta si̱lóʼo kuvira (2 Cor. 4:​8-10). Ndiʼi ña̱yóʼo ka̱ʼyíraña yichi̱ u̱ni̱ tá ni̱xa̱ʼa̱nra ndiʼi congregación. Ta sana kǒo níxi̱kunda̱a̱ví-inira ña̱ nu̱ú si̱lóʼoní tiempo ya̱ʼara nu̱ú ku̱a̱ʼáníka tu̱ndóʼo. Tá ni̱ya̱ʼa loʼo, iin tiʼvi na̱ yiví ka̱ninína̱ra, chi̱kaa̱nara veʼeka̱a ta si̱lóʼo kuvira tá ndi̱ʼi̱-xa̱ʼa̱ barco tú ku̱a̱ʼa̱nra.

17. Táki̱ʼva káchi 2 Corintios 4:​16-18, ¿ndáaña chi̱kaa̱ ndee̱ xíʼin ta̱ Pablo ña̱ va̱ʼa ya̱ʼara nu̱ú tu̱ndóʼo?

17 ¿Ndáaña chi̱ndeétáʼan xíʼin ta̱ Pablo ña̱ ndakú koo inira? Ña̱ nda̱kaʼánra xa̱ʼa̱ ña̱ ndátura ndakiʼinra chí nu̱únínu (kaʼvi 2 Corintios 4:​16-18). Ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin na̱ hermano na̱ Corinto ña̱ xa̱a̱ ku̱a̱ʼa̱n kúchéevara, soo kǒo níndakava-inira saáchi nda̱kanixi̱níra xa̱ʼa̱ ña̱ ndakiʼinra chí nu̱únínu. Ta kǒo nítaxira kasi ni iin ña̱ʼa nu̱úra, ta i̱xandakú-inira ni ni̱ya̱ʼara nu̱ú ku̱a̱ʼání tu̱ndóʼo. Chi xi̱kuni̱ra ndakiʼinra ña̱ taxi Ndióxi̱ ndaʼa̱ra ña̱ ku̱ʼu̱nra chí ndiví. Ta xa̱ʼa̱ ña̱ nda̱kanixi̱ní ta̱ Pablo xa̱ʼa̱ ña̱ ndakiʼinra chí nu̱únínu ña̱yóʼo kúú ña̱ chi̱kaa̱ ndee̱ xíʼinra.

18. Ña̱ ndákanixi̱ní ta̱ Tíjomir xíʼin na̱ veʼera xa̱ʼa̱ ña̱ koo chí nu̱únínu, ¿ndáa ki̱ʼva chíndeétáʼan ña̱yóʼo xíʼinna?

18 Iin ta̱ hermano ta̱ íyo chí ñuu Bulgaria ta̱ naní Tíjomir ndákanixi̱níra xa̱ʼa̱ ña̱ koo chí nu̱únínu ta ña̱yóʼo táxi ndee̱ ndaʼa̱ra. Sa̱kán íyo loʼo ku̱i̱ya̱ ñanira ta̱ Zdravko, ni̱xi̱ʼi̱ra chi ndo̱ʼora iin accidente. Ta̱ Tíjomir ku̱suchíní-inira. Soo, ¿ndáaña chíndeétáʼan xíʼin miíra ta saátu xíʼin na̱ veʼera ña̱ ya̱ʼana nu̱ú tu̱ndóʼo yóʼo? Ña̱ ndákanixi̱nína xa̱ʼa̱ ndáa ki̱ʼva koo ña̱ ndataku na̱ yiví. Ta̱yóʼo káchira: “Tá kúú, ndákanixi̱níndi̱ ndáa ki̱ʼva koo ña̱ ndakutáʼanndi̱ xíʼin ta̱ Zdravko, ndáa ña̱ʼa ixava̱ʼandi̱ kuxura, ndáana kanandi̱ tá ná keʼéndi̱ vikó xa̱ʼa̱ra, ta ka̱ʼa̱ntundi̱ xíʼinra xa̱ʼa̱ ña̱ ku̱u ki̱vi̱ so̱ndíʼi ña̱ ndóoyó vitin”. Ta̱ Tíjomir káʼa̱nra ña̱ chíndeétáʼan xíʼin miíra ta saátu xíʼin na̱ veʼera kúú, ña̱ ndákanixi̱nína xa̱ʼa̱ ña̱ koo chí nu̱únínu tá ná sandátaku Jehová ta̱ Zdravko.

¿Á xa̱a̱ ndákanixi̱níún ndáaña keʼún ñuyǐví xa̱á? (Koto párrafo 19). e

19. ¿Ndáaña kivi keʼún ña̱ va̱ʼa kandíxakaún ña̱ káʼa̱n Ndióxi̱ taxira ndaʼa̱yó chí nu̱únínu? (Koto na̱ʼná).

19 ¿Ndáaña kivi keʼún ña̱ va̱ʼa kandíxakaún ña̱ káʼa̱n Ndióxi̱ keʼéra chí nu̱únínu? Tá nu̱ú ñuʼú yóʼo kúú ña̱ koún, kaʼvi ña̱ káʼa̱n Biblia xa̱ʼa̱ paraíso ta ndakanixi̱ní ña̱ xa̱a̱ íyoún kán (Is. 25:8; 32:​16-18). Ndakanixi̱ní ña̱ xa̱a̱ íyoún ñuyǐví xa̱á, ¿ndáana xítoún? ¿Ndáaña xíniso̱ʼún? ¿Ndáa ki̱ʼva kúniún? Na̱ʼná ña̱ va̱xi nu̱ú tutu ña̱ tává na̱ ñuu Ndióxi̱ kivi chindeétáʼanña xíʼún ña̱ ndakanixi̱níún xa̱ʼa̱ ñuyǐví xa̱á. Ta saátu kivi kotoún video ña̱ tává na̱ ñuu Ndióxi̱ tá kúú ña̱ naní Ñuyǐví ña̱ ndátuyó, Ñuyǐví xa̱á ku̱yatinníña, Liviní ñuyǐví xítoi̱. Tá ndákanixi̱níyó ndáa ki̱ʼva koo ñuyǐví xa̱á, ña̱yóʼo chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ kundeé-iniyó ni yáʼayó nu̱ú tu̱ndóʼo (2 Cor. 4:17). Ña̱ káʼa̱n Jehová taxira ndaʼa̱yó chí nu̱únínu kúú ña̱ ndásandakú-iniyó.

20. Tá túviyó ña̱ kǒoka ndee̱ kúúmiíyó, ¿ndáaña kivi chindeétáʼan xíʼinyó?

20 Ni túviyó ña̱ xa̱a̱ ku̱vitáyó, soo mií Jehová taxi ndee̱ ña̱ xíniñúʼuyó (Sal. 108:13). Ku̱a̱ʼání ña̱ʼa táxi Jehová ndaʼa̱yó ña̱ va̱ʼa chindeétáʼanra xíʼinyó ña̱ ndakú koo iniyó. Ña̱kán tá íxayo̱ʼvi̱ña xíʼún sáxi̱nún iin chiñu ña̱ ta̱xina ndaʼún ti̱xin ñuu Ndióxi̱, tá yáʼún nu̱ún iin tu̱ndóʼo, á ña̱ va̱ása kúsi̱íka-iniún, xíʼin ndiʼi níma̱ún ka̱ʼún xíʼin Jehová, ta kaʼvi Biblia ña̱ va̱ʼa ndaka̱xin viíún ña̱ keʼún. Ta saátu taxi ná chindeétáʼan na̱ hermano xíʼún. Ta kǒo nandósó-iniún xa̱ʼa̱ ña̱ káʼa̱n Jehová taxira ndaʼún chí nu̱únínu. Saáchi Jehová ku̱a̱ʼání ndee̱ kúúmiíra ta chindeétáʼanra xíʼún, ta taxira ndee̱ ndaʼún ña̱ kundeé-iniún ya̱ʼún nu̱ú tu̱ndóʼo tasaá kusi̱í-iniún (Col. 1:11).

YAA 33 Ka̱ʼa̱n xíʼin Jehová ña̱ ndóʼún

a Artículo yóʼo chindeétáʼanña xíʼin sava na̱ ndákanixi̱ní ña̱ kǒo kuchiñuna ya̱ʼana nu̱ú iin tu̱ndóʼo, á túvina ña̱ kǒo kívi kéʼéna iin chiñu ña̱ táxina ndaʼa̱na ti̱xin ñuu Ndióxi̱. Ta saátu sakúaʼayó ndáa ki̱ʼva chindeétáʼan Jehová xíʼinyó ta ndáaña kivi keʼéyó ña̱ va̱ʼa chindeétáʼanra xíʼinyó.

b Jonás 2:​1, 2: “Tasaá tá ndíkaa̱ ta̱ Jonás ini ti̱a̱ká ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin Jehová Ndióxi̱ 2 ta ka̱chira: ‘Tá xóʼvi̱níi̱ ni̱ka̱ʼi̱n xíʼún Jehová, ta nda̱kuiinvaún yuʼíi̱. Tá xa̱a̱ ku̱yatin kuvii̱ xákui̱ ni̱ka̱ʼi̱n xíʼún ña̱ chindeétáʼún xíʼi̱n. Ta xi̱niso̱ʼún ña̱ ni̱ka̱ʼi̱n xíʼún’”.

c Jonás 2:7: “Tá xa̱a̱ ku̱yatin kuvii̱, nda̱kaʼíi̱n xa̱ʼún Jehová. Ta xi̱niso̱ʼún ña̱ ni̱ka̱ʼi̱n, chi nda̱a̱ templo nu̱ú íyoún ni̱xa̱a̱ ña̱ ni̱ka̱ʼi̱n”.

d Na̱sama sava ki̱vi̱na.

e ÑA̱ KÁʼA̱N XA̱ʼA̱ NA̱ʼNÁ: Iin ñá hermana ñá va̱ása xíniso̱ʼo ndákanixi̱níñá ña̱ káʼa̱n Ndióxi̱ keʼéra chí nu̱únínu ta xítoñá iin video ña̱ yaa. Ta ndákanixi̱níñá ndáa ki̱ʼva kooñá ñuyǐví xa̱á.