Ir al contenido

Ir al índice

¿Nda̱saa xi̱tavána ki̱ʼva xíʼin tiempo?

¿Nda̱saa xi̱tavána ki̱ʼva xíʼin tiempo?

¿NDÁAÑA kéʼéyó tá kúni̱yó kunda̱a̱-iniyó ndáa hora kúúña? Sana xítoyó hora nu̱ú reloj ña̱ ndíka̱a̱ ndaʼa̱yó, á ña̱ tíkaa kándíka veʼeyó. Tá iin na̱ yiví ná nda̱ka̱tu̱ʼunna miíyó ndáa hora kúúña, ¿ndáaña kachiyó xíʼinna? Ku̱a̱ʼávaña kivi ka̱ʼa̱nyó xíʼinna.

Tá kúú ná kachiyó, ña̱ xa̱a̱ ni̱ya̱ʼa iin hora xíʼin 45 minuto tá káʼñu. Kivi kachiyó ña̱ kúúña 1:45 xi̱ku̱aá, á kúma̱níka 15 minuto ña̱ kooña ka̱a u̱vi̱ xi̱ku̱aá. Á sanatu ñuu nu̱ú íyoyó tá káʼa̱nna xa̱ʼa hora xíniñúʼu 24 saá hora, ta sana kivi ka̱ʼa̱nyó xíʼinna ña̱ kúúña 13:45 xi̱ku̱aá.

Tá káʼviyó Biblia sana ndákanixi̱níyó: “¿Nda̱saa xi̱tavána ki̱ʼva xíʼin tiempo tá ya̱chi̱?”. Na̱ yiví na̱ xi̱ndoo tá ya̱chi̱ nda̱a̱ táki̱ʼva kéʼé miíyó vitin saá xi̱keʼéna, xa̱a̱ síín síínva xi̱tavána ki̱ʼva xíʼin tiempo. Ña̱ Escrituras Hebreas, káʼa̱nña xa̱ʼa “xi̱ta̱an”, “káʼñu”, “xi̱ku̱aá” xíʼin tá xa̱a̱ “ku̱a̱ʼa̱n kúú ñu̱ú” (Gén. 8:11; 19:27; 43:16; Juec. 19:9). Soo sava yichi̱ Biblia xíniñúʼuña tu̱ʼun ña̱ yo̱ʼvi̱ka.

Tiempo xi̱naʼá xi̱xiniñúʼuna ña̱ xi̱naní centinela á vigía, ta ñu̱ú kúú ña̱ xi̱xiniñúʼukana ña̱yóʼo. Tá kúma̱níka kaku ta̱ Jesús na̱ ñuu Israel u̱ni̱ xindatáʼvína iin ñu̱ú ta xi̱ka̱ʼa̱nna vigilia ña̱ ñu̱ú xíʼinña (Sal. 63:6). Tá kúú Jueces 7:19 káʼa̱nña xa̱ʼa “vigilia ña̱ sava ñu̱ú”. Tiempo ta̱ Jesús, na̱ judío ki̱xaʼána távána ki̱ʼva xíʼin tiempo nda̱a̱ táki̱ʼva xi̱keʼé na̱ griego á na̱ romano ña̱yóʼo, na̱yóʼo ku̱mí xi̱ndataʼvínaña.

Ña̱ vigilia yóʼo ku̱a̱ʼáva yichi̱ va̱xiña nu̱ú ña̱ evangelio. Tá kúú iin ejemplo, ti̱xin vigilia ña̱ ku̱mí kúú ña̱ ni̱xi̱ka ta̱ Jesús nu̱ú ti̱kui̱í ta ni̱xa̱ʼa̱nra nda̱a̱ nu̱ú íyo na̱ discípulora xíʼin tú barco (Mat. 14:25). Ta saátu iin yichi̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús: “Tá iin na̱ kúúmií iin veʼe ná kunda̱a̱-inina ndáa hora ña̱ ñuu kúú ña̱ ki̱ʼvi iin na̱ kui̱ʼná veʼena, va̱ása ku̱su̱nna, ta ni va̱ása taxina ki̱ʼvina veʼena” (Mat. 24:43).

Ta̱ Jesús ni̱ka̱ʼa̱nra xa̱ʼa ku̱mí saá ki̱ʼva ña̱ ndáta̱ʼví iin ñu̱ú xíʼin na̱ discípulora, ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna: “Tu̱ʼvaní koondó saáchi va̱ása kúnda̱a̱-inindó ndáa hora ki̱xa̱a̱ ta̱ ndáandó veʼe, á xi̱ku̱aá, á tá sava ñu̱ú, á tá kana chele, á tá xi̱ta̱a̱n” (Mar. 13:35; nota u̱ni̱). Ña̱ nu̱ú xi̱kixaʼáña tá “xi̱ku̱aá” tá xi̱saʼvi ñu̱ʼu iinsaá nda̱a̱ ki̱ʼva ka̱a i̱i̱n ñu̱ú. Ña̱ u̱vi̱ xi̱kixaʼáña ki̱ʼva ka̱a i̱i̱n ñu̱ú iinsaá nda̱a̱ ka̱a u̱xu̱ u̱vi̱ ñu̱ú. Ña̱ u̱ni̱ xi̱kixaʼáña sava ñu̱ú iinsaá nda̱a̱ ka̱a u̱ni̱ xi̱ta̱a̱n tá xa̱a̱ ku̱a̱ʼa̱n túvi. Ta sana ki̱ʼva hora yóʼo kúú ña̱ ti̱i̱nna ta̱ Jesús, tá ka̱na iin chele (Mar. 14:72). Ña̱ ku̱mí xi̱kixaʼáña ki̱ʼva ka̱a u̱ni̱ xi̱ta̱a̱n iinsaá nda̱a̱ tá xi̱kita ñu̱ʼu.

Ña̱kán nda̱a̱ tá kíʼinyó kuenta, ni kǒova reloj níxi̱yo tá ya̱chi̱ soo ni saá ni̱xi̱yova ki̱ʼva ña̱ xi̱kaʼvina tiempo.