Ir al contenido

Ir al índice

Iin Ndióxi̱ ta̱ íyoní ndée soo va̱ʼaní-inira xíʼinyó

Iin Ndióxi̱ ta̱ íyoní ndée soo va̱ʼaní-inira xíʼinyó

Jehová “xíni̱ va̱ʼara ndáa ki̱ʼva na̱ku̱va̱ʼayó, ta ndákaʼánra ña̱ xíʼin ñuʼú na̱ku̱va̱ʼayó” (SAL. 103:14).

YAA: 30, 10

1, 2. a) ¿Nda̱chun síínní íyo ña̱ kéʼé na̱ yiví nu̱ú ña̱ kéʼé Jehová? b) ¿Ndáaña sakuaʼayó nu̱ú artículo yóʼo?

KU̱A̱ʼÁNÍ na̱ yiví na̱ kúúmií iin chiñu káʼnu á na̱ kúúmií ku̱a̱ʼá xu̱ʼún, “ndásakáʼnu xíʼin miína” nu̱ú inkana, ta sava nda̱a̱ íxaa ndi̱va̱ʼana xíʼinna (Mat. 20:25; Ecl. 8:9). Soo Jehová síínní íyora. Ni íyoní ndéera, soo viíní inira xíʼinyó, ni kúúyó na̱ yiví ku̱a̱chi. Va̱ʼaníva kéʼéra xíʼinyó, kíʼinra kuenta xíʼin ña̱ ndóʼoyó ta taxira ña̱ xíniñúʼuyó. Soo kǒo ndúkura nu̱úyó iin ña̱ʼa ña̱ kǒo kivi taxiyó ndaʼa̱ra, chi “ndákaʼánra ña̱ xíʼin ñuʼú na̱ku̱va̱ʼayó” (Sal. 103:13, 14).

2 Nu̱ú Biblia va̱xi sava yichi̱ ña̱ náʼa̱ nu̱úyó ndáa ki̱ʼva ke̱ʼé Jehová xíʼin na̱ xi̱ndasakáʼnu miíra tiempo xi̱naʼá. Ná ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa u̱ni̱ ña̱yóʼo. Ña̱ nu̱ú tá chi̱ndeéra ta̱ Samuel ña̱ va̱ʼa ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin ta̱ Elí. Ña̱ u̱vi̱, kúee ni̱xi̱yo inira tá ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Moisés xíʼinra ña̱ va̱ása kivi kuniʼira yichi̱ nu̱ú na̱ ñuu Israel. Ña̱ u̱ni̱ tá nda̱tavára na̱ ñuu Israel chí ñuu Egipto. Tá sákuaʼayó xa̱ʼa ña̱yóʼo, ná ndakanixi̱níyó xa̱ʼa ña̱ sákuaʼayó xa̱ʼa Jehová, ta nda̱saa kivi kundiku̱nyó yichi̱ra.

VA̱ʼANÍ ÑA̱ KE̱ʼÉ JEHOVÁ XÍʼIN IIN TA̱ LOʼO

3. a) ¿Ndáaña ndo̱ʼo ta̱ Samuel iin ñu̱ú? (Koto na̱ʼná ña̱ va̱xi chí xa̱ʼa). b) ¿Ndáaña kivi nda̱ka̱tu̱ʼunyó xíʼin miíyó?

3 Ta̱ Samuel ki̱xaʼára káchíñura nu̱ú Jehová ini tabernáculo tá loʼovíra (1 Sam. 3:1). Iin ñu̱ú tá kánduʼura kísi̱ra, íyo iin ña̱ ku̱u ta nda̱kanda̱ní-inira xíʼinña * (kaʼvi 1 Samuel 3:4-6, 8-10). * Xi̱niso̱ʼora ña̱ ka̱nanara, ta nda̱kanixi̱níra ta̱ Elí ka̱nañaʼá. Xa̱ʼa ña̱ va̱ʼaní xi̱kandíxara, kamaní ni̱xa̱ʼa̱nra nu̱ú íyo ta̱ Elí ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: “Yóʼo íyoi̱ chi ka̱naún yi̱ʼi̱”. Ta̱ Elí ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra ña̱ su̱ví ta̱yóʼo níkanañaʼá. Saátu ku̱u tá yichi̱ u̱vi̱. Soo tá yichi̱ u̱ni̱ ña̱ ni̱xa̱ʼa̱n ta̱ Samuel nu̱ú íyo ta̱ Elí, ta̱ Elí na̱ku̱nda̱a̱-inira ña̱ Ndióxi̱ kúú ta̱ ka̱nañaʼá. Ña̱kán ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra ndáaña ndakuiinra, ta xi̱niso̱ʼova ta̱ Samuel ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra. ¿Nda̱chun va̱ása níka̱ʼa̱n Jehová xíʼin ta̱ Samuel ña̱ yichi̱ nu̱ú ña̱ miíra kúú ta̱ ka̱nañaʼá? Va̱ása káʼa̱n Biblia xa̱ʼa ña̱yóʼo. Soo ña̱ ke̱ʼéra náʼa̱ña nu̱úyó ña̱ va̱ʼaníva ña̱ ke̱ʼéra xíʼin ta̱ Samuel. ¿Nda̱chun káʼa̱nyó ña̱yóʼo?

4, 5. a) ¿Ndáaña ke̱ʼé ta̱ Samuel tá chi̱ndaʼá Jehová miíra ña̱ ka̱ʼa̱nra xíʼin ta̱ Elí? b) ¿Ndáaña sákuaʼayó xa̱ʼa Jehová xíʼin ña̱ ka̱ʼviyó yóʼo?

4 (Kaʼvi 1 Samuel 3:13, 15-18). * Ley Jehová xi̱ka̱ʼa̱nña xíʼin na̱ va̱lí ña̱ xíniñúʼu ixato̱ʼóna na̱ xa̱a̱ chée, ta kachikaví tá kúúna iin na̱ xáʼndachíñu nu̱úna (Éx. 22:28; Lev. 19:32). Ña̱kán sana i̱xayo̱ʼvi̱ña xíʼin ta̱ Samuel, ña̱ ku̱ʼu̱nra nu̱ú ta̱ Elí ta ka̱ʼa̱nra xíʼinra xa̱ʼa castigo ña̱ taxi Jehová ndaʼa̱ra. Nu̱ú relato yóʼo káʼa̱nña, ña̱ “ni̱yi̱ʼví-inira ka̱ʼa̱nra xíʼin ta̱ Elí” xa̱ʼa ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n Jehová xíʼinra. Soo Ndióxi̱ ni̱na̱ʼa̱ra nu̱úra ña̱ miíra kúú ta̱ ka̱na ta̱ Samuel. Ña̱kán ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Elí xíʼin ta̱ Samuel ña̱ ná ka̱ʼa̱nra ña̱ nda̱a̱ xíʼinra. Xi̱niso̱ʼova ta̱ Samuel ta ‘na̱túʼunra ndiʼi tu̱ʼun ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n Ndióxi̱ xíʼinraʼ.

5 Sana va̱ása níndakanda̱ví ini ta̱ Elí xíʼin ña̱ na̱túʼun ta̱ Samuel xíʼinra, chi ña̱yóʼo iinkáchi íyoña xíʼin ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n iinka ta̱ ta̱a xíʼinra tá ya̱chi̱ka loʼo (1 Sam. 2:27-36). Ña̱yóʼo sánáʼa̱ña miíyó ña̱ ndíchiníva Jehová ta viíní íyo ña̱ kéʼéra.

6. ¿Ndáaña sákuaʼayó xa̱ʼa ña̱ ke̱ʼé Ndióxi̱ xíʼin ta̱ Samuel?

6 Xíʼin ña̱ sa̱kuaʼayó xa̱ʼa ta̱ Samuel, kúnda̱a̱-iniyó ña̱ xítova Jehová tá yáʼa na̱ válí nu̱ú tu̱ndóʼo, ta saátu kúnda̱a̱-inira ndáaña sándi̱ʼi̱-inina. ¿Á iin ta̱ loʼo kúún, ta sava yichi̱ íxayo̱ʼvi̱ña xíʼún ña̱ ka̱ʼún xíʼin iin na̱ káʼnuka nu̱ún á iin na̱ káʼvi xíʼún escuela? Xíniñúʼu kandíxaún ña̱ kúni̱ Jehová chindeétáʼanra xíʼún, ña̱kán xíniñúʼu ka̱ʼún xíʼinra xa̱ʼa ndiʼi ña̱ sándi̱ʼi̱-iniún (Sal. 62:8). Ndakanixi̱ní xa̱ʼa sava na̱ va̱lí na̱ ni̱xi̱yo tiempo xi̱naʼá, tá kúu ta̱ Samuel, ta saátu ka̱ʼa̱n xíʼin inka na̱ hermano na̱ kúúmií táʼan ku̱i̱ya̱ ña̱ kúúmiíún, á na̱ xa̱a̱ chéeka nu̱ún, na̱ xa̱a̱ ni̱ya̱ʼa nu̱ú tu̱ndóʼo táʼan ña̱ kúúmiíún. Sana kivi ka̱ʼa̱nna xíʼún nda̱saa chi̱ndeétáʼan Jehová xíʼinna ni va̱ása níxindátuna ña̱yóʼo.

VA̱ʼANÍ ÑA̱ KE̱ʼÉ JEHOVÁ XÍʼIN TA̱ MOISÉS

7, 8. ¿Nda̱saa ni̱na̱ʼa̱ Jehová ña̱ ni̱ndi̱ʼi̱-inira xa̱ʼa ta̱ Moisés?

7 Tá xi̱kuumií ta̱ Moisés 80 ku̱i̱ya̱, Jehová ta̱xira iin chiñu ña̱ yo̱ʼvi̱ní ndaʼa̱ra: ña̱ tavára na̱ ñuu Israel ti̱xin ñuu Egipto (Éx. 3:10). Ta̱ Moisés xi̱kuura pastor chí ñuu Madián ti̱xin 40 ku̱i̱ya̱, ña̱kán sana nda̱kanda̱ní-inira tá ta̱xi Jehová chiñu yóʼo ndaʼa̱ra. Xa̱ʼa ña̱yóʼo ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin Jehová: “¿Ndáa ta̱ kúi̱ ña̱ va̱ʼa ku̱ʼi̱n nu̱ú ta̱ faraón ta tavái̱ na̱ ñuu Israel ti̱xin ñuu Egipto?”. Soo Ndióxi̱ ni̱ka̱ʼa̱n xíʼinra: “Yi̱ʼi̱ chindeéi̱ yóʼó” (Éx. 3:11, 12). Saátu ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra, na̱ chiñu ñuu kán va̱ʼa kuniso̱ʼona ña̱ ka̱ʼa̱nra xíʼinna. Soo ta̱ Moisés tuku ni̱ka̱ʼa̱nra: “Soo ná kachiyó saá, ña̱ kǒo xíínna kandíxana yi̱ʼi̱” (Éx. 3:18; 4:1). Ña̱ ke̱ʼé ta̱ Moisés kúúña va̱ása níkandíxara ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n Ndióxi̱ xíʼinra. Soo Jehová kúee ni̱xi̱yo inira xíʼinra, ta ta̱xira ndée ndaʼa̱ra ña̱ va̱ʼa keʼéra milagro. Ta̱ Moisés kúú ta̱ nu̱ú káʼa̱n Biblia xa̱ʼa, ña̱ ta̱xi Jehová ndée ndaʼa̱ra ña̱ va̱ʼa ke̱ʼéra milagro (Éx. 4:2-9, 21).

8 Ni ta̱xi Jehová ndiʼi ña̱yóʼo ndaʼa̱ ta̱ Moisés, ta̱yóʼo ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ va̱ása kuchiñura keʼéraña chi kǒo kivi ka̱ʼa̱n va̱ʼara. Ta saá ni̱ka̱ʼa̱n Jehová xíʼinra: “Yi̱ʼi̱ chindeé yóʼó ña̱ va̱ʼa ka̱ʼún ta sanáʼi̱ yóʼó ndáaña ka̱ʼún”. ¿Á ka̱ndíxa ta̱ Moisés ña̱yóʼo? Va̱ása níkandíxara chi ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin Ndióxi̱, ná chindaʼára inkana ña̱ keʼéna chiñu ña̱ ta̱xira ndaʼa̱ra. Xa̱ʼa ña̱yóʼo ni̱sa̱a̱ Jehová xíʼinra. Ni saá va̱ʼaníva ña̱ ke̱ʼéra xíʼinra chi ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin ta̱ Aarón ña̱ ná chindeétáʼanra xíʼin ta̱ Moisés (Éx 4:10-16).

9. ¿Ndáaña ke̱ʼé ta̱ Moisés xa̱ʼa ña̱ kúee ni̱xi̱yo ini Jehová xíʼinra?

9 ¿Ndáaña sákuaʼayó xa̱ʼa Jehová xíʼin ña̱yóʼo? Xa̱ʼa ña̱ kúúra iin Ndióxi̱ ta̱ íyoní ndée, tá níkuni̱ra va̱ʼa sayíʼvira ta̱ Moisés ña̱ keʼéra ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra. Soo va̱ása níkeʼéra ña̱yóʼo, vitá ni̱xi̱yo inira ta va̱ʼa ni̱xi̱yo inira xíʼinra, ta nda̱a̱ sa̱ndíkora-inira chi vitá ni̱xi̱yo inira. ¿Ndáaña ndo̱ʼo ta̱yóʼo xa̱ʼa ña̱ va̱ʼaní ke̱ʼé Jehová xíʼinra? Ni̱xa̱a̱ra ku̱ura iin ta̱a ta̱ va̱ʼaní níʼi yichi̱ nu̱ú na̱ ñuura, ta saátu kúee ni̱xi̱yo inira xíʼin inkana táki̱ʼva ke̱ʼé Jehová xíʼinra (Núm. 12:3).

¿Á ndíku̱nyó yichi̱ Jehová ta kéʼéyó ña̱ va̱ʼa xíʼin inkana? (Koto párrafo 10).

10. ¿Nda̱saa kivi kundiku̱nyó yichi̱ Jehová ta va̱ʼa koo iniyó xíʼin inkana?

10 Xíʼin ña̱yóʼo sákuaʼayó sava ña̱ʼa. Tá na̱ xa̱a̱ ti̱ndaʼa̱ kúúyó ta íyo se̱ʼeyó, á kúútuyó anciano ña̱ congregación, xáʼndachíñuyó nu̱ú inkana. Soo ni saá ndáyáʼviní ña̱ vií keʼéyó xíʼinna, va̱ʼa koo iniyó xíʼinna ta kúee koo iniyó xíʼinna, táki̱ʼva kéʼé Jehová (Col. 3:19-21; 1 Ped. 5:1-3). Tá chíka̱a̱yó ndée ña̱ kooyó táki̱ʼva íyo Jehová xíʼin ta̱ Jesús, saá va̱ása ixayo̱ʼvi̱ña xíʼin inkana ña̱ natúʼunna xíʼinyó ndáaña ndóʼona ta va̱ʼaní ndasandeéyó inina (Mat. 11:28, 29). Saátu va̱ʼaní yichi̱ chinúuyó nu̱ú inkana (Heb. 13:7).

NI KÚÚRA IIN NDIÓXI̱ TA̱ ÍYONÍ NDÉE, VA̱ʼANÍVA INIRA

11, 12. Tá ta̱vá Jehová na̱ ñuu Israel ti̱xin ña̱ ñuu Egipto, ¿nda̱saa chi̱ndeérana ña̱ va̱ʼa kǒo níyi̱ʼvína?

11 Tá ke̱e na̱ ñuu Israel ti̱xin ña̱ ñuu Egipto, ña̱ ku̱i̱ya̱ 1513 t.x. sana u̱ni̱ millón xi̱kuuna. Ku̱a̱ʼání xi̱kuuna, na̱ va̱lí, na̱ xa̱a̱ chée á na̱ ndeé ndóʼo. Ña̱ va̱ʼa kuniʼina yichi̱ nu̱ú na̱yóʼo xi̱niñúʼu va̱ʼa koo inina xíʼinna ta ndiʼi-inina xa̱ʼana. Tasaá ni̱ka̱ʼa̱n Jehová xíʼin ta̱ Moisés keʼéra xíʼinna. Tixaʼvi ña̱yóʼo va̱ása níyi̱ʼví na̱ ñuu Israel tá ke̱ena ñuu nu̱ú xi̱ndoona (Sal. 78:52, 53).

12 ¿Ndáaña ke̱ʼé Jehová ña̱kán va̱ása níyi̱ʼví na̱ ñuu Israel? Viíní ta̱vára na̱yóʼo (Éx. 13:18). Xa̱ʼa ña̱ viíní ta̱várana na̱kunda̱a̱-inina ña̱ kivi chindeétáʼanra xíʼinra, xi̱niñúʼura iin vi̱kó ña̱ xi̱niʼi yichi̱ nu̱úna tá ndiví, ta saátu xi̱niñúʼura iin ñuʼu̱ ña̱ xi̱niʼi yichi̱ nu̱úna tá ñu̱ú (Sal. 78:14). Ña̱ ku̱ni̱ kachira xíʼinna kúú ña̱yóʼo: “Va̱ása yi̱ʼvíndó. Yóʼo íyoi̱ xíʼinndó ña̱ kuniʼi̱ yichi̱ nu̱úndó ta saátu ña̱ kundai̱ ndóʼó”. Xi̱niñúʼu kandíxanína ña̱yóʼo.

¿Nda̱saa ni̱na̱ʼa̱ Jehová ña̱ va̱ʼa ni̱xi̱yo inira xíʼin na̱ ñuu Israel tá ta̱várana ti̱xin tá mar Rojo? (Koto párrafo 13).

13, 14. a) ¿Nda̱saa chi̱ndeé Jehová na̱ ñuu Israel nu̱ú tá mar Rojo? b) ¿Nda̱saa ni̱na̱ʼa̱ Jehová nu̱ú na̱ ñuu Egipto ña̱ íyoní ndéera?

13 Ná ndakanixi̱níyó ña̱ íyoyó kán, kǒoka inka nu̱ú kivi ku̱ʼu̱nyó chi iin xiyo sási na̱ soldado ta̱ faraón nu̱úyó, ta inka xiyo ndíka̱a̱ tá mar Rojo (Éx. 14:19-22). Soo Jehová chi̱ka̱a̱ra vi̱kó nu̱ú ku̱a̱ʼa̱nyó, ta na̱ ñuu Egipto va̱ása kívika kunina miíyó. Iin ku̱naa nu̱ú na̱yóʼo soo nu̱ú miíyó túunva ñuʼu̱. Tasaá xítoyó ña̱ nda̱niʼi ta̱ Moisés ndaʼa̱ra nu̱ú tá mar ta ki̱xaʼá nda̱táʼvira, ta ndatuví ñuʼú yichí nu̱ú ku̱ʼu̱nyó. Tasaá, miíyó xíʼin na̱ veʼeyó, saátu kití sa̱na̱yó, ki̱xaʼáyó ku̱a̱ʼa̱nyó ma̱ʼñúra xíʼin inkaka na̱ ñuu. Soo ndákanda̱-iniyó xíʼin ña̱yóʼo: ñuʼú nu̱ú xíkayó ku̱a̱ʼa̱nyó, yi̱chíña. Ta nda̱a̱ na̱ kúeení xíka va̱ʼa xa̱a̱na nda̱a̱ inka xiyo.

14 (Kaʼvi Éxodo 14:23, 26-28). * Soo ta̱ faraón xa̱ʼa ña̱ ni̱nuní kúnira ni̱kiʼvira va̱xira satáyó. Tasaá ta̱ Moisés tuku nda̱niʼira ndaʼa̱ra nu̱ú tá mar. Ta u̱vi̱ saá táʼvi ti̱kui̱í yóʼo ki̱xaʼá ndákitáʼanra ta kamaní va̱xira nda̱a̱ ni̱xa̱a̱ra nda̱kitáʼanra. Xa̱ʼa ña̱yóʼo ta̱ faraón xíʼin na̱ soldadora ni va̱ása níkivika ka̱kuna (Éx. 15:8-10).

15. ¿Ndáaña sákuaʼún xa̱ʼa Jehová xíʼin relato yóʼo?

15 Ña̱yóʼo sánáʼa̱ña miíyó ña̱ va̱ʼaníva ña̱ kéʼé Jehová, tasaá kúnda̱a̱-iniyó ña̱ chindeétáʼanvara xíʼinyó (1 Cor. 14:33). Saátu sánáʼa̱ña miíyó ña̱ kúúra iin pastor ta̱ kúʼvi̱-ini xíni miíyó ta va̱ʼaní ndáara miíyó. Jehová sákákura miíyó, ta saátu ndáara miíyó nu̱ú na̱ sáa̱-ini xíni miíyó. Va̱ʼaníva kúniyó tá kúnda̱a̱-iniyó xa̱ʼa ndiʼi ña̱yóʼo, chi ndáa si̱lóʼo tiempo kúma̱ní ña̱ ndiʼi-xa̱ʼa ñuyǐví yóʼo (Prov. 1:33).

16. ¿Nda̱saa chíndeéña miíyó tá ndákanixi̱níyó xa̱ʼa ña̱ ke̱ʼé Jehová xa̱ʼa na̱ ñuu Israel?

16 Saátu tiempo vitin Jehová ndáara na̱ ñuura, ta taxira ña̱ xíniñúʼuna. Ta keʼétura ña̱yóʼo tá ná ki̱xa̱a̱ ña̱ gran tribulación, ndáa si̱lóʼova tiempo kúma̱ní ña̱ kixa̱a̱ña (Rev. 7:9, 10). Ña̱kán ni tá kúúyó na̱ va̱lí á na̱ xa̱a̱ chée, ni va̱ʼa íyoyó á ni kúúmiíyó iin kue̱ʼe̱, va̱ása yi̱ʼvíyó tá ná kixa̱a̱ ña̱ gran tribulación. * Ná ndakaʼányó xa̱ʼa tu̱ʼun yóʼo: “Ndaniʼindó nu̱úndó saáchi xa̱a̱ ki̱xa̱a̱ ña̱ ka̱kundó” (Luc. 21:28). Va̱ása ndakava-iniyó tá ná kixaʼá ku̱a̱ʼání na̱ ñuu kuni̱na sandiʼi-xa̱ʼana miíyó, á ni ndeéníka náʼa̱ na̱yóʼo nu̱ú ta̱ faraón (Ezeq. 38:2, 14-16). ¿Nda̱chun va̱ása yi̱ʼvíyó? Saáchi xa̱a̱ xíni̱yó ña̱ va̱ása násama Jehová ña̱ kéʼéra. Miíra sáka̱ku miíyó ta va̱ʼaníva ña̱ keʼéra xíʼinyó (Is. 26:3, 20).

17. a) ¿Ndáaña keʼéyó ña̱ va̱ʼa sakuaʼakayó xa̱ʼa Jehová tá káʼviyó relato ña̱ va̱xi nu̱ú Biblia, ta ndáaña va̱ʼa ndakiʼinyó xa̱ʼa ña̱yóʼo? b) ¿Ndáaña sakuaʼayó nu̱ú inka artículo?

17 Nu̱ú artículo yóʼo sa̱kuaʼayó xa̱ʼa u̱ni̱ ña̱ʼa ña̱ náʼa̱ nu̱úyó nda̱saa íyo Jehová, ta xíʼin ña̱yóʼo náʼa̱ra ña̱ kúʼvi̱ní-inira xínira miíyó, ta viíní kéʼéra xíʼin na̱ ñuura tá sáka̱kurana. Ná ndakanixi̱níyó xa̱ʼa ña̱yóʼo. Tasaá kotoyó ndáaña kivi sakuaʼayó xa̱ʼa Jehová. Ña̱yóʼo chindeétáʼanña xíʼinyó, ña̱ va̱ása nandósóyó xa̱ʼa ña̱ va̱ʼa ña̱ kúúmiíra, ta ndasandakúkaña ña̱ kándíxayóra, ta va̱ása sandákooyó ña̱ kuʼvi̱-iniyó kuniyóra. Nu̱ú inka artículo sakuaʼayó, ndáaña kivi keʼéyó ña̱ va̱ʼa kundiku̱nyó yichi̱ Ndióxi̱, ta vií keʼéyó: xíʼin na̱ veʼeyó, na̱ congregación, ta saátu tá ku̱a̱ʼa̱nyó sánáʼa̱yó na̱ yiví.

^ párr. 3 Ta̱ historiador ta̱ naní Josefo káchira ña̱ 12 ku̱i̱ya̱ xi̱kuumií ta̱ Samuel tiempo saá.

^ párr. 3 1 Samuel 3:4-6, 8-10: “Tasaá Jehová ka̱nara ta̱ Samuel. Ta ta̱yóʼo nda̱kuiinra: ‘Yóʼo íyoi̱ʼ. Ta xi̱nura ku̱a̱ʼa̱nra nu̱ú íyo ta̱ Elí ta ni̱ka̱ʼa̱nra: “Yóʼo íyoi̱ chi ka̱naún yi̱ʼi̱”. Soo ta̱ Elí ni̱ka̱ʼa̱nra: ‘Va̱ása níkanai̱ yóʼó, kúaʼan tuku ku̱su̱nʼ. Tasaá ta̱yóʼo ndi̱kó tukura ku̱a̱ʼa̱nra ku̱su̱nra. Soo Jehová tuku ka̱nara: “Samuel”. Tasaá nda̱koora ta ku̱a̱ʼa̱nra nu̱ú íyo ta̱ Elí ta ni̱ka̱ʼa̱nra: ‘Yóʼo íyoi̱ chi ka̱navaún yi̱ʼi̱ʼ. Soo ta̱ Elí ni̱ka̱ʼa̱nra: “Va̱ása níkanai̱ yóʼó se̱ʼe miíi̱. Kúaʼan tuku ku̱su̱n”. Tasaá tuku ni̱ka̱ʼa̱n Jehová ña̱ yichi̱ u̱ni̱: ‘Samuelʼ. Tasaá nda̱koora ta ku̱a̱ʼa̱nra nu̱ú íyo ta̱ Elí ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: “Yóʼo íyoi̱ chi ka̱navaún yi̱ʼi̱ vitin”. Tasaá ta̱ Elí ki̱xaʼá kúnda̱a̱-inira ña̱ Jehová kúú ta̱ káʼa̱n xíʼin ta̱ loʼo yóʼo. Tasaá ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Elí xíʼin ta̱ Samuel: “Kúaʼan tuku ku̱su̱n, ta tá ná kana tukuna yóʼó, ña̱yóʼo ndakuiún: ‘Ka̱ʼa̱n Jehová chi xíniso̱ʼovai̱ʼ”. Tasaá ndi̱kó tuku ta̱ Samuel nda̱kandúʼura nu̱ú kísi̱ra. Tasaá ki̱xa̱a̱ tuku Jehová ka̱nara ta̱yóʼo: “Samuel, Samuel”. Tasaá nda̱kuiin ta̱ Samuel: ‘Ka̱ʼa̱n chi xíniso̱ʼovai̱ʼ”.

^ párr. 4 1 Samuel 3:13, 15-18: Ta xíniñúʼu ka̱ʼún xíʼinra ña̱ tii̱n ku̱a̱chi xíʼin na̱ veʼera ndiʼi tiempo, xa̱ʼa ña̱ ke̱ʼéna ña̱ va̱ása va̱ʼa, chi xa̱a̱ xíni̱vara xa̱ʼa ña̱yóʼo, saáchi se̱ʼera kéʼéna ña̱ va̱ása va̱ʼa nu̱úi̱, soo ta̱yóʼo va̱ása káʼa̱nra xíʼinna. Tasaá ta̱ Samuel nda̱koora tá ni̱tu̱vi. Ta xu̱nára yéʼé ña̱ veʼe Jehová. Soo ni̱yi̱ʼví ta̱ Samuel ña̱ natúʼunra xíʼin ta̱ Elí xa̱ʼa ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n Jehová xíʼinra. Tasaá ka̱na ta̱ Elí ta̱ Samuel ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: ‘Samuel se̱ʼe miíi̱ʼ. Ta nda̱kuiin ta̱yóʼo: “Yóʼo íyoi̱”. Ta ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Elí: ‘Ndáaña ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼún? Ka̱ʼa̱n ña̱ nda̱a̱ xíʼi̱n. Chi tá ná va̱ása ka̱ʼún ña̱ nda̱a̱ xíʼi̱n, Ndióxi̱ taxira castigo ndaʼúnʼ. Ña̱kán na̱túʼun ta̱ Samuel ndiʼi tu̱ʼun ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n Jehová xíʼinra. Tasaá nda̱kuiin ta̱ Elí: ‘Jehová kúú ta̱ ni̱ka̱ʼa̱n ña̱yóʼo. Miíra xíni̱ ndáaña kúú ña̱ va̱ʼa, ta ná keʼérañaʼ”.

^ párr. 14 Éxodo 14:23, 26-28: “Ta na̱ ñuu Egipto ki̱xaʼá ndíku̱nna satána, ta ndiʼi kuáyi̱ ta̱ faraón xíʼin carrora tú xíka nu̱ú ku̱a̱chi, xíʼin ndiʼika na̱ ku̱a̱ʼa̱n nu̱ú ku̱a̱chi xíʼinra, ni̱ki̱ʼvina ma̱ʼñú tá mar sa̱tá na̱yóʼo. Tasaá ni̱ka̱ʼa̱n Jehová xíʼin ta̱ Moisés: ‘Ndaniʼi ndaʼún nu̱ú tá mar, tasaá ko̱yo ndiʼi ti̱kui̱í sa̱tá na̱ ñuu Egipto, xíʼin carrona tú ku̱a̱ʼa̱n nu̱ú ku̱a̱chi, xíʼin na̱ soldado na̱ yósó kuáyi̱ʼ. Ta ndi̱ku̱n saá nda̱niʼi ta̱ Moisés ndaʼa̱ra nu̱ú tá mar, tá xa̱a̱ ku̱a̱ʼa̱n túvi ndi̱kó ndiʼirá nu̱ú xi̱ñuʼurá, soo na̱ ñuu Egipto ki̱xaʼána xínuna ña̱ ná kǒo ko̱yo ti̱kui̱í satána, soo Jehová kǒo nítaxira kununa ta ki̱ndo̱ona ma̱ʼñú tá mar. Ta ni̱ko̱yo ndiʼi ti̱kui̱í yóʼo satána, saá ki̱ndo̱o ndiʼi carrona tú xíka nu̱ú ku̱a̱chi ini ti̱kui̱í yóʼo, xíʼin na̱ soldado na̱ yósó kuáyi̱ na̱ kítáʼan xíʼin ta̱ faraón, ta ni loʼo va̱ása nítaxira ña̱ ka̱ku ni iin na̱yóʼo. Soo na̱ ñuu Israel, na̱yóʼo ni̱ya̱ʼana ini tá mar nu̱ú ñuʼú yichi̱, ta tá mar yóʼo tá ni̱xi̱yo iin nama̱ saá ni̱xi̱yora xi̱ndaarana. Saá sa̱káku Jehová na̱ ñuu Israel kivi kán nu̱ú na̱ ñuu Egipto, ta chí yuʼú tá mar xi̱nina na̱ ñuu Egipto, soo xa̱a̱ ni̱xi̱ʼi̱vana”.

^ párr. 16 Tá ná ya̱ʼa ña̱ gran tribulación ka̱kuva na̱ yiví na̱ ndu̱chiʼña. Tá ni̱xi̱yo ta̱ Jesús nu̱ú ñuʼú yóʼo sa̱ndáʼara ndiʼi nu̱ú kue̱ʼe̱ ña̱ xi̱kuumií na̱ yiví (Mat. 9:35). Xíʼin ña̱yóʼo kúnda̱a̱-iniyó ndáaña keʼéra xíʼin na̱ ka̱ku tá ná ya̱ʼa ña̱ Armagedón, chi na̱ ndataku va̱ása keʼékara ña̱yóʼo xíʼinna. ¿Nda̱chun? Saáchi na̱ ndataku va̱ása kuumiína ni iin kue̱ʼe̱.