Ir al contenido

Ir al índice

ARTÍCULO ÑA̱ KAʼVIYÓ 38

Viíní ná kuniñúʼuyó tiempo ña̱ kǒo ku̱a̱chi íyo nu̱úyó

Viíní ná kuniñúʼuyó tiempo ña̱ kǒo ku̱a̱chi íyo nu̱úyó

“Va̱ása níxi̱yo ku̱a̱chi chí ñuu kán. Ndiʼi ku̱i̱ya̱ kán kǒo na̱ níkanitáʼan xíʼinra saáchi Jehová kúú ta̱ ta̱xi ña̱ ná ndakindee̱ra” (2 CRÓN. 14:6).

YAA 60 Nátúʼunyó ña̱ va̱ʼa ka̱kuna

ÑA̱ KA̱ʼA̱NYÓ XA̱ʼA̱ *

1. ¿Ama kúú ña̱ íxayo̱ʼvi̱kaña xíʼinyó kachíñuyó nu̱ú Jehová?

¿AMA kúú ña̱ íxayo̱ʼvi̱kaña xíʼinyó kachíñuyó nu̱ú Jehová? ¿Á tá yáʼayó nu̱ú tu̱ndóʼo á tá kǒo tu̱ndóʼo nu̱úyó? Ki̱vi̱ yáʼayó nu̱ú tu̱ndóʼo kama káʼa̱nyó xíʼin Jehová ña̱ ná chindeétáʼanra xíʼinyó. Soo, ¿ndáaña kéʼéyó tá va̱ása íyo tu̱ndóʼo nu̱úyó? ¿Á kivi nandósó-iniyó xa̱ʼa̱ ña̱ ndáyáʼviní kachíñuyó nu̱ú Ndióxi̱? Jehová ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin na̱ ñuu Israel ña̱ kivi kundoʼona ña̱yóʼo (Deut. 6:10-12).

Ta̱ rey Asá ndakú ni̱xi̱yo inira ta sa̱ndíʼi-xa̱ʼa̱ra ña̱ xi̱ndasakáʼnuna ndióxi̱ vatá. (Koto párrafo 2). *

2. ¿Ndáa yichi̱ sa̱ndákoo ta̱ rey Asá nu̱úyó?

2 Va̱ʼaní yichi̱ sa̱ndákoo ta̱ rey Asá nu̱úyó, saáchi nda̱kaxinra ña̱ kandíxara iinlá Jehová. Su̱ví tá tiempo yo̱ʼvi̱ kuití níxi̱kachíñura nu̱úra chi saátu tá xi̱kuuña tiempo va̱ʼa. Nda̱a̱ tá loʼoví ta̱ Asá xi̱kachíñura xíʼin ndiʼi níma̱ra nu̱ú Jehová (1 Rey. 15:14, nota). Ni̱na̱ʼa̱ra ña̱yóʼo tá sa̱ndíʼi-xa̱ʼa̱ra ña̱ xi̱ndasakáʼnuna ndióxi̱ vatá chí ñuu Judá. Ña̱ Biblia káchiña: “Sa̱kútaʼara ndiʼi altar xíʼin lugar nu̱ú xi̱ndasakáʼnuna ndióxi̱ ña̱ inka ñuu, sa̱ndíʼi-xa̱ʼa̱ra nama̱ xíʼin poste ña̱ yi̱i̱” (2 Crón. 14:3, 5). Ta saátu ki̱ndaara chiñu ndaʼa̱ xi̱tánra ñá Maacá ta va̱ása níxi̱yokañá reina, saáchi ke̱ʼéñá iin ndióxi̱ vatá ña̱ va̱ʼa ná ndasakáʼnu na̱ ñuu ña̱yóʼo (1 Rey. 15:11-13).

3. ¿Ndáaña ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ nu̱ú ña̱ artículo yóʼo?

3 Ta̱ Asá va̱ása nísandíʼi-xa̱ʼa̱ kuitíra ña̱ xi̱ndasakáʼnuna ndióxi̱ vatá. Chi saátu chi̱ndeétáʼanra xíʼin na̱ ñuu Judá ña̱ ki̱xáʼa tukuna ndásakáʼnuna Jehová. Ndióxi̱ ta̱xira bendición ndaʼa̱ ta̱ Asá xíʼin na̱ ñuu Judá, chi ni̱xi̱yo iin tiempo ña̱ va̱ása níxi̱yo ku̱a̱chi nu̱úna á ña̱ táxi̱n xi̱ndoona. * Tá xi̱xaʼndachíñura, ki̱ʼva u̱xu̱ ku̱i̱ya̱ kǒo na̱ níkanitáʼan xíʼinna (2 Crón. 14:1, 4, 6). Nu̱ú ña̱ artículo yóʼo siʼna ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼé ta̱ Asá ndiʼi tiempo kán. Tándi̱ʼi ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼé na̱ cristiano na̱ ni̱xi̱yo tá siglo nu̱ú, na̱ viíní xi̱niñúʼu tiempo ña̱ va̱ása níxi̱yo ku̱a̱chi nu̱úna nda̱a̱ táki̱ʼva ke̱ʼé ta̱ Asá. Ta saátu ndakuiinyó pregunta yóʼo: tá ndóoyó iin lugar nu̱ú táxina ña̱ ndasakáʼnuyó Ndióxi̱ ¿ndáa ki̱ʼva kivi kuniñúʼu viíyó tiempo yóʼo?

¿NDÁA KI̱ʼVA XI̱NIÑÚʼU TA̱ ASÁ TIEMPO ÑA̱ KǑO KU̱A̱CHI NÍXI̱YO NU̱ÚNA?

4. Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi 2 Crónicas 14:2, 6, 7, ¿ndáa ki̱ʼva xi̱niñúʼu ta̱ Asá tiempo ña̱ kǒo ku̱a̱chi níxi̱yo nu̱úna?

4 (Kaʼvi 2 Crónicas 14:2, * 6, 7). * Ta̱ Asá ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin na̱ ñuu kán ña̱ mií Jehová kúú ta̱ ta̱xi ña̱ táxi̱n íyona. Soo va̱ása níndakanixi̱níra ña̱ kúúña tiempo ña̱ ndakindee̱ra. Chi ki̱xáʼara íxava̱ʼara ñuu, nama̱, torre xíʼin yéʼé. Tá ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin na̱ ñuu Judá: “Kuenta miíyó kúú país yóʼo”. ¿Ndáaña xi̱kuni̱ kachira? Ña̱ kǒo na̱ sáa̱-ini xíniñaʼá na̱ kivi kasi nu̱úna ña̱ ku̱ʼu̱nna nda̱a̱ ndáaka nu̱ú kúni̱ miína á ña̱ ixava̱ʼana iin ña̱ʼa. Ña̱kán níka̱ʼa̱nra xíʼin na̱ ñuu kán ña̱ viíní ná kuniñúʼuna tiempo ña̱ kǒo ku̱a̱chi níxi̱yo nu̱úna.

5. ¿Nda̱chun chi̱ndeétáʼan ta̱ Asá xíʼin na̱ xi̱xa̱ʼa̱n nu̱ú ku̱a̱chi ña̱ koo tu̱ʼvana kanitáʼanna?

5 Ta saátu, ta̱ Asá viíní xi̱niñúʼura tiempo ña̱ kǒo ku̱a̱chi níxi̱yo nu̱úna ña̱ va̱ʼa chi̱ndeétáʼanra xíʼin na̱ xi̱xa̱ʼa̱n nu̱ú ku̱a̱chi ña̱ koo tu̱ʼvana ña̱ kanitáʼanna (2 Crón. 14:8). ¿Á kúni̱ kachi ña̱yóʼo ña̱ va̱ása níxi̱kandíxara Jehová? Xi̱kandíxavara Jehová, soo xa̱ʼa̱ ña̱ kúúra rey xi̱kunda̱a̱-inira ña̱ xi̱niñúʼu chindeétáʼanra xíʼin na̱ ñuu ña̱ koo tu̱ʼvana nu̱ú tu̱ndóʼo ña̱ kivi kixi nu̱úna chí nu̱únínu. Xi̱kunda̱a̱-inira ña̱ su̱ví ndiʼi tiempo kúú ña̱ táxi̱n kundoona, tasaá ku̱uva.

¿NDÁA KI̱ʼVA XI̱NIÑÚʼU NA̱ CRISTIANO NA̱ NI̱XI̱YO TÁ SIGLO NU̱Ú TIEMPO ÑA̱ TÁXI̱N XI̱NDOONA?

6. ¿Ndáa ki̱ʼva xi̱niñúʼu na̱ cristiano na̱ ni̱xi̱yo tá siglo nu̱ú tiempo ña̱ táxi̱n xi̱ndoona?

6 Ku̱a̱ʼá yichi̱ xi̱ i̱xandi̱va̱ʼana xíʼin na̱ cristiano na̱ ni̱xi̱yo tá siglo nu̱ú, soo saátu ni̱xi̱yo tiempo ña̱ táxi̱n xi̱ndoona. ¿Ndáa ki̱ʼva xi̱niñúʼuna tiempo yóʼo? Na̱ cristiano kán chi̱ka̱a̱nína ndee̱ ña̱ na̱túʼunna xíʼin na̱ yiví. Tutu ña̱ Hechos nátúʼunña xa̱ʼa̱ congregación ña̱ ni̱xi̱yo tiempo saá ña̱ xi̱kuʼvi̱ní-inina xi̱xina Jehová, ta xa̱ʼa̱ ña̱ nda̱kundeéna na̱túʼunna xíʼin na̱ yiví, ku̱a̱ʼákana ni̱xa̱a̱na ndu̱una cristiano. Ña̱yóʼo náʼa̱ña ña̱ ta̱xiva Jehová bendición ndaʼa̱na xa̱ʼa̱ña chi̱ka̱a̱nína ndee̱ na̱túʼunna xíʼin na̱ yiví tá tiempo ña̱ kǒo ku̱a̱chi níxi̱yo nu̱úna (Hech. 9:26-31).

7, 8. Ka̱ʼa̱n xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱keʼé ta̱ Pablo xíʼin inkaka na̱ cristiano tá xi̱kunda̱a̱-inina ña̱ kivi natúʼunna xíʼin na̱ yiví xa̱ʼa̱ Ndióxi̱.

7 Na̱ discípulo na̱ ni̱xi̱yo tá siglo nu̱ú chi̱ka̱a̱nína ndee̱ ña̱ na̱túʼunna xíʼin na̱ yiví xa̱ʼa̱ Ndióxi̱. Tá kúú, ta̱ apóstol Pablo ki̱ndoora ñuu Éfeso tá xi̱nira ña̱ kivi natúʼunra xíʼin na̱ ñuu kán xa̱ʼa̱ Ndióxi̱, tasaá xa̱a̱na koona discípulo ta̱ Jesús (1 Cor. 16:8, 9).

8 Tá ku̱i̱ya̱ 49 tá nda̱saviína ku̱a̱chi xa̱ʼa̱ á xíniñúʼu taʼnda̱ nu̱ú yi̱i̱ na̱ ta̱a, ta̱ Pablo xíʼin inkaka na̱ cristiano xi̱nina ña̱ kivi natúʼunna xíʼin ku̱a̱ʼá na̱ yiví xa̱ʼa̱ Ndióxi̱ (Hech. 15:23-29). Tá na̱kunda̱a̱-ini na̱ congregación xa̱ʼa̱ ña̱ nda̱kaxinna keʼéna, ndiʼina chi̱ka̱a̱nína ndee̱ ña̱ na̱túʼunna xíʼin na̱ yiví xa̱ʼa̱ Ndióxi̱ (Hech. 15:30-35). ¿Ndáaña ku̱u xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo? Ña̱ Biblia káchiña “na̱ congregación ki̱xáʼana kándíxakana Ndióxi̱ ta ndúku̱a̱ʼákana ki̱vi̱ tá ki̱vi̱” (Hech. 16:4, 5).

¿Á VIÍ XÍNIÑÚʼUYÓ TIEMPO ÑA̱ KǑO KU̱A̱CHI ÍYO NU̱ÚYÓ?

9. ¿Ndáaña táxina keʼéyó ku̱a̱ʼání lugar tiempo vitin, ta ndáaña xíniñúʼu ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱?

9 Tiempo vitin, íyo ku̱a̱ʼání lugar nu̱ú va̱ása sásina nu̱úyó ña̱ natúʼunyó xíʼin na̱ yiví xa̱ʼa̱ Ndióxi̱. Tá ndóoyó iin país nu̱ú táxina ndasakáʼnuyó Ndióxi̱, ná ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo: “¿Á vií xíniñúʼi̱ tiempo yóʼo?”. Tiempo nu̱ú ndíʼi vitin, na̱ ñuu Jehová kéʼéna iin chiñu ña̱ káʼnuní ña̱ nátúʼunna xíʼin na̱ yiví xa̱ʼa̱ Ndióxi̱ ta sánáʼa̱nana (Mar. 13:10). Kúsi̱íní-iniyó saáchi íyo ku̱a̱ʼání ki̱ʼva ña̱ kachíñukayó nu̱ú Jehová.

Ku̱a̱ʼání bendición ndákiʼin na̱ hermano na̱ ku̱a̱ʼa̱n inka país á tá nátúʼunna xíʼin na̱ yiví na̱ káʼa̱n inka tu̱ʼun. (Koto párrafo 10 nda̱a̱ 12). *

10. ¿Ndáaña káʼa̱n 2 Timoteo 4:2 xíʼinyó keʼéyó?

10 Tá ndóoyó tiempo ña̱ kǒo ku̱a̱chi, ¿ndáa ki̱ʼva kivi kuniñúʼuyóña? (Kaʼvi 2 Timoteo 4:2). * Ná ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ña̱ kivi keʼé miíyó á iin na̱ veʼeyó ña̱ va̱ʼa natúʼunkana xa̱ʼa̱ Ndióxi̱ xíʼin na̱ yiví, ta nda̱a̱ kivi xa̱a̱na koona precursor. Va̱ása kúúña tiempo ña̱ kuumiíyó ku̱a̱ʼáka ña̱ ku̱i̱ká, chi ña̱ ndiʼi-xa̱ʼa̱va kúú ña̱yóʼo ti̱xin ña̱ gran tribulación (Prov. 11:4; Mat. 6:31-33; 1 Juan 2:15-17).

11. ¿Ndáaña kéʼé sava na̱ publicador ña̱ va̱ʼa ku̱a̱ʼáka na̱ yiví natúʼunna xíʼin xa̱ʼa̱ Ndióxi̱?

11 Ku̱a̱ʼání na̱ publicador xa̱a̱ sákuaʼana inka tu̱ʼun ña̱ va̱ʼa natúʼunna, ta sanáʼa̱na inka na̱ yiví xa̱ʼa̱ Ndióxi̱. Ta na̱ ñuu Jehová ku̱a̱ʼání nu̱ú tu̱ʼun sándaya̱ʼana tutu ña̱ távána ña̱ va̱ʼa chindeétáʼanna xíʼinna. Tá kúú, tá ku̱i̱ya̱ 2010 tutu ña̱ tává na̱ ñuu Ndióxi̱ ki̱ʼva 500 nu̱ú tu̱ʼun ni̱xi̱yoña, soo vitin xa̱a̱ yáʼaka 1,000 nu̱ú tu̱ʼun íyoña.

12. ¿Ndáaña ndóʼo na̱ yiví tá nátúʼunna xíʼinna xa̱ʼa̱ Reino Ndióxi̱ tu̱ʼun miína?

12 ¿Ndáaña ndóʼo na̱ yiví tá nátúʼunna xíʼinna xa̱ʼa̱ Jehová tu̱ʼun miína? Ná ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ña̱ ndo̱ʼo iin ñá hermana ñá ni̱xa̱ʼa̱n iin asamblea ña̱ ni̱xi̱yo chí Memphis (Tennessee, Estados Unidos) ta tu̱ʼun miíñá ña̱ kiniaruanda ni̱xi̱yo ña̱ asamblea yóʼo, tu̱ʼun yóʼo kúú ña̱ káʼa̱nna chí Ruanda, República Democrática ña̱ Congo xíʼin Uganda. Tá ndi̱ʼi ña̱ asamblea kán ni̱ka̱ʼa̱nñá ña̱yóʼo: “Xa̱a̱ 17 ku̱i̱ya̱ kúú ña̱ íyoi̱ chí Estados Unidos, soo ña̱yóʼo kúú ña̱ yichi̱ nu̱ú ña̱ ku̱nda̱a̱-inii̱ xíʼin ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nna”. Xíʼin ña̱yóʼo kúnda̱a̱-iniyó ña̱ nda̱a̱ níma̱ñá ni̱xa̱a̱ ña̱ xi̱niso̱ʼoñá chi tu̱ʼun miíñá ni̱xi̱yoña. ¿Á kivi sakuaʼayó inka tu̱ʼun ña̱ va̱ʼa natúʼunyó xíʼin na̱ yiví na̱ íyo nu̱ú territorio ña̱ kúúmiíyó? ¿Á kutóoka na̱ yiví kuniso̱ʼona tá tu̱ʼun miína ná natúʼunyó xíʼinna? Ku̱a̱ʼání ña̱ va̱ʼa ndakiʼinyó tá ná chika̱a̱yó ndee̱ keʼéyó ña̱yóʼo.

13. ¿Ndáa ki̱ʼva xi̱niñúʼu na̱ hermanoyó na̱ ndóo chí Rusia tiempo ña̱ kǒo ku̱a̱chi níxi̱yo nu̱úna?

13 Su̱ví ndiʼi na̱ hermanoyó táxina ña̱ ná natúʼunna xa̱ʼa̱ Ndióxi̱, saáchi íyo sava lugar nu̱ú va̱ása táxi na̱ chíñu ña̱ keʼéna ña̱yóʼo. Ná ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ na̱ hermanoyó na̱ íyo chí Rusia. Ku̱a̱ʼání ku̱i̱ya̱ i̱xandi̱va̱ʼana xíʼinna, soo tá yo̱o̱ marzo ña̱ ku̱i̱ya̱ 1991 na̱ chíñu ta̱xina ña̱ ná ndasakáʼnu tukuna Ndióxi̱. Tá ku̱i̱ya̱ saá, ki̱ʼva 16,000 na̱ publicador ni̱xi̱yo. Tá ni̱ya̱ʼa o̱ko̱ ku̱i̱ya̱, yáʼaka 160,000 publicador kúúna. Ña̱yóʼo náʼa̱ña ña̱ na̱ hermanoyó viíní xi̱niñúʼuna tiempo kán. Ni loʼo tiempo táxi̱n xi̱ndoona, soo ndákundeéna káchíñuna nu̱ú Jehová, ta chíka̱a̱nína ndee̱ ña̱ keʼéna ña̱yóʼo ni íyo tu̱ndóʼo nu̱úna.

SU̱VÍ NDIʼI TIEMPO KÚÚ ÑA̱ TÁXI̱N KUNDOOYÓ

Tá ka̱nitáʼan ku̱a̱ʼání na̱ soldado xíʼin na̱ ñuu Judá, ta̱ rey Asá xa̱kundáʼvira nu̱ú Jehová ña̱ ná chindeétáʼanra xíʼinra, ta chi̱ndeétáʼanvara xíʼinra. (Koto párrafo 14 xíʼin 15).

14, 15. ¿Ndáa ki̱ʼva xi̱niñúʼu Jehová ndee̱ra ña̱ va̱ʼa chi̱ndeétáʼanra xíʼin ta̱ Asá?

14 Ná ka̱ʼa̱n tukuyó xa̱ʼa̱ tiempo ña̱ ni̱xi̱yo ta̱ Asá. Su̱ví ndiʼi tiempo va̱ʼa níxi̱yo na̱ ñuu Judá, saáchi iin millón na̱ soldado ña̱ ñuu Etiopía ni̱xa̱a̱na kanitáʼanna xíʼinna. Ta̱ xi̱niʼi yichi̱ nu̱úna xi̱kuu ta̱ Zérah, ta xi̱ndakanixi̱níra ña̱ kuchiñura sandíʼi-xa̱ʼa̱ra na̱ ñuu Judá. Soo ta̱ Asá xi̱kandíxara Jehová, ña̱kán xa̱kundáʼvira nu̱úra: “Chindeétáʼan xíʼindi̱, Jehová Ndióxi̱ miíndi̱, saáchi kándíxandi̱ yóʼó, xa̱ʼa̱ ki̱vi̱ún kúú ña̱ va̱xindi̱ kanitáʼanndi̱ xíʼin ndiʼi na̱ yiví yóʼo” (2 Crón. 14:11).

15 Ni ku̱a̱ʼáníka ni̱xi̱yo na̱ soldado ña̱ ñuu Etiopía nu̱ú na̱ soldado ña̱ ñuu Judá, soo ta̱ Asá xi̱kunda̱a̱-inira ña̱ kúúmií Jehová ndee̱ ña̱ chindeétáʼanra xíʼin na̱ ñuura. Tasaá kúú ña̱ ke̱ʼéva Jehová. Chi ku̱chiñuvana xíʼin na̱ soldado ña̱ ñuu Etiopía (2 Crón. 14:8-13).

16. ¿Nda̱chun kúnda̱a̱-iniyó ña̱ su̱ví ndiʼi tiempo kúú ña̱ va̱ʼa kundooyó?

16 Ni va̱ása kúnda̱a̱ káxi iniyó ndáaña kundoʼo iin tá iin na̱ káchíñu nu̱ú Ndióxi̱, soo kúnda̱a̱va-iniyó ña̱ su̱ví ndiʼi tiempo kúú ña̱ va̱ʼa kundooyó. Ná ndakaʼányó chi ta̱ Jesús ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ ki̱vi̱ nu̱ú ndíʼi, “ndiʼi na̱ yiví sa̱a̱-inina kunina” na̱ ndíku̱nñaʼá (Mat. 24:9). Ta ki̱ʼva saá íyo ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ apóstol Pablo: “Ndiʼi na̱ kúni̱ kundiku̱n ta̱ Cristo Jesús, saátu na̱yóʼo ixandi̱va̱ʼa na̱ yiví xíʼinna” (2 Tim. 3:12). Ta̱ Ndi̱va̱ʼa sáa̱níra, ña̱kán ná va̱ása sandáʼviyó miíyó ta ndakanixi̱níyó ña̱ va̱ása kuchiñura keʼéra nda̱a̱ ni iin ña̱ʼa xíʼinyó (Apoc. 12:12).

17. ¿Ndáaña kivi ixayo̱ʼvi̱ xíʼinyó ña̱ kandíxayó Ndióxi̱?

17 Si̱lóʼo kúma̱ní ta ya̱ʼayó nu̱ú tu̱ndóʼo ña̱ ixayo̱ʼvi̱ xíʼinyó ña̱ kandíxayó Ndióxi̱. Chi kixaa̱ ña̱ gran tribulación. Ña̱ Biblia káchiña ña̱ “nda̱a̱ tá ki̱xáʼa íyo ñuyǐví ta nda̱a̱ tiempo vitin ta̱ʼán kuu iin tu̱ndóʼo táʼan ña̱yóʼo” (Mat. 24:21). Sana tá ná kuu ña̱yóʼo, na̱ veʼeyó koona contrayó, ta na̱ chíñu va̱ása taxikana natúʼunyó xíʼin na̱ yiví xa̱ʼa̱ Ndióxi̱ (Mat. 10:35, 36). Ná ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo: “¿Á keʼíi̱ nda̱a̱ táki̱ʼva ke̱ʼé ta̱ Asá ta kandíxai̱ ña̱ chindeétáʼan Jehová xíʼi̱n ta kundaara yi̱ʼi̱?”.

18. Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi Hebreos 10:38, 39, ¿ndáaña chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ koo tu̱ʼvayó ya̱ʼayó nu̱ú tu̱ndóʼo ña̱ koo chí nu̱únínu?

18 Jehová kúni̱ra ña̱ ná koo tu̱ʼvayó ya̱ʼayó nu̱ú tu̱ndóʼo ña̱ koo chí nu̱únínu, ta xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo chíndeétáʼanra xíʼinyó ña̱ kandíxakayóra. Xíniñúʼura “ta̱ esclavo ta̱ ndíchiní ta̱ nda̱kúní káchíñu” ña̱ va̱ʼa taxira ña̱ xíniñúʼuyó mií tiempo ña̱ xíniñúʼuyóña, ta ña̱yóʼo chíndeétáʼanña xíʼinyó ña̱ ndakú koo iniyó (Mat. 24:45). Soo iin tá iinyó xíniñúʼu chika̱a̱yó ndee̱ ña̱ kandíxaníkayóra (kaʼvi Hebreos 10:38, 39). *

19, 20. Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi 1 Crónicas 28:9, ¿ndáaña xíniñúʼu ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱, ta nda̱chun?

19 Ná keʼéyó nda̱a̱ táki̱ʼva ke̱ʼé ta̱ rey Asá, ta nandukúyó Jehová (2 Crón. 14:4; 15:1, 2). Ki̱xáʼayó nándukúyóra tá sa̱kuaʼayó xa̱ʼa̱ra ta nda̱kuchiyó. Ña̱kán, vitin kúú ña̱ xíniñúʼu ndakundeéyó kúʼvi̱ka-iniyó kuniyóra. Ña̱ va̱ʼa kunda̱a̱-iniyó á kéʼéyó ña̱yóʼo, ná ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo: “¿Á chíka̱i̱ ndee̱ ña̱ ku̱ʼi̱n ndiʼi reunión?”. Chi yóʼo kúú nu̱ú ndákiʼinyó ndee̱ ña̱ xíniñúʼuyó ña̱ va̱ʼa ndakundeéyó kachíñuyó nu̱ú Jehová, ta saátu va̱ʼa kítáʼanyó xíʼin na̱ hermano (Mat. 11:28). Saátu kivi ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo: “¿Á ndiʼi ki̱vi̱ káʼvii̱ Biblia? Tá íyoyó xíʼin na̱ veʼeyó, ¿á ndiʼi semana ndákutáʼanyó ña̱ va̱ʼa kaʼviyó? Á tá íyo mitúʼunyó, ¿á táváyó tiempo ña̱ kaʼviyó nda̱a̱ táki̱ʼva kéʼé na̱ familia? ¿Á chíka̱a̱yó ndee̱ ña̱ natúʼunyó xíʼin na̱ yiví xa̱ʼa̱ Ndióxi̱ ta sanáʼa̱yóna?”.

20 ¿Nda̱chun xíniñúʼu ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo? Ña̱ Biblia káchiña ña̱ xíto Jehová ndáaña ndákanixi̱níyó xíʼin ña̱ íyo níma̱yó. Ta saátu miíyó xíniñúʼu keʼéyó ña̱yóʼo (kaʼvi 1 Crónicas 28:9). * Tá xítoyó ña̱ xíniñúʼu nasamayó ña̱ kúni̱yó keʼéyó, ki̱ʼva ña̱ íyoyó xíʼin ña̱ ndákanixi̱níyó, ná ka̱ʼa̱nyó xíʼin Jehová chindeétáʼanra xíʼinyó. Vitin kúú ña̱ xíniñúʼu koo tu̱ʼvayó ña̱ ya̱ʼayó nu̱ú tu̱ndóʼo ña̱ si̱lóʼo kúma̱ní koo chí nu̱únínu. Xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo tá tiempo ña̱ va̱ʼa kúú ña̱ ndóoyó, ná va̱ása taxiyó kasi nda̱a̱ ni iin ña̱ʼa nu̱úyó ña̱ kuniñúʼu viíyó tiempo yóʼo.

YAA 62 Yaa xa̱á

^ párr. 5 ¿Á ndóoyó iin lugar nu̱ú va̱ása sásina nu̱úyó ña̱ ndasakáʼnuyó Jehová? Tá saá íyoña, ¿á vií xíniñúʼuyó tiempo yóʼo? Nu̱ú ña̱ artículo yóʼo sakuaʼayó ndáa ki̱ʼva kivi kundiku̱nyó yichi̱ ta̱ Asá ta̱ xi̱kuu rey ña̱ ñuu Judá xíʼin na̱ cristiano na̱ níxi̱yo tá siglo nu̱ú, na̱ viíní xi̱niñúʼu tiempo ña̱ va̱ása níxi̱yo ku̱a̱chi nu̱úna.

^ párr. 3 ÑA̱ KÚNI̱ KACHIÑA: Ña̱ tu̱ʼun “táxi̱n” va̱ása káʼa̱n kuitíña xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása níxi̱yo ku̱a̱chi nu̱úna, chi saátu káʼa̱nña xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása níxikuumiína kue̱ʼe̱ ta va̱ʼaní ni̱xi̱yona.

^ párr. 4 2 Crónicas 14:2: “Ta̱ Asá ke̱ʼéra ña̱ va̱ʼa xíʼin ña̱ nda̱kú nu̱ú Jehová Ndióxi̱ miíra”.

^ párr. 4 2 Crónicas 14:6, 7: “I̱xava̱ʼara ñuu ña̱ ndeéní chí Judá xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása níxi̱yo ku̱a̱chi nu̱úna. Ndiʼi ku̱i̱ya̱ kán kǒo na̱ níkanitáʼan xíʼinra saáchi Jehová kúú ta̱ ta̱xi ña̱ ná ndakindee̱ra. Ta̱ Asá ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin na̱ ñuu Judá: ‘Ná ixava̱ʼayó ñuu ta ná koo nama̱ sa̱táña xíʼin torre, ta saátu kútu̱ ná koo yéʼéña. Kuenta miíyó kúú país yóʼo, chi na̱ndukúyó Jehová Ndióxi̱ miíyó. Na̱ndukúyóra ta ta̱xira ña̱ táxi̱n ndóoyó xíʼin ndiʼi na̱ íyo yatin xíʼinyóʼ. Ta va̱ʼaní ka̱na ña̱ i̱xava̱ʼara”.

^ párr. 10 2 Timoteo 4:2: “Natúʼun xa̱ʼa̱ tu̱ʼun Ndióxi̱, ña̱yóʼo kundi̱ʼi̱ka-iniún xa̱ʼa̱ ni tiempo va̱ʼa kúúña á ni tiempo yo̱ʼvi̱ kúúña; ka̱ʼa̱n xíʼinna xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása va̱ʼa kéʼéna ta viíní taxiún consejo ndaʼa̱na, kúee koo iniún ta viíní sanáʼún”.

^ párr. 18 Hebreos 10:38, 39: “‘Soo na̱ nda̱kú íyo ini xíʼi̱n kutakuna xa̱ʼa̱ ña̱ kándíxana yi̱ʼi̱ʼ ta ‘tá ná ndandikóna chí sa̱tá, na̱yóʼo va̱ása sakúsi̱ína-inii̱ʼ. 39 Soo miíyó va̱ása kúúyó táʼan na̱ ndándikó chí sa̱tá ta ndíʼi-xa̱ʼa̱na, chi kúúyó na̱ kándíxa Ndióxi̱ ta xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo kutakuyó”.

^ párr. 20 1 Crónicas 28:9: “Ta yóʼó, Salomón, se̱ʼe miíi̱, sakuaʼún xa̱ʼa̱ Ndióxi̱ yiváún ta xíʼin ndiʼi níma̱ún kachíñún nu̱úra ta xíʼin ña̱ si̱í-ini keʼúnña, saáchi Jehová xítora ndiʼi ña̱ ndíka̱a̱ níma̱yó ta saátu xítora ndiʼi ña̱ ndákanixi̱níyó. Tá ná nándukúnra, ta̱kán taxira ña̱ ná ndani̱ʼúnra; soo tá ná sandákoúnra ta̱kán sandákoora yóʼó ndiʼi tiempo”.

^ párr. 62 ÑA̱ KÁʼA̱N XA̱ʼA̱ NA̱ʼNÁ: Ta̱ rey Asá ki̱ndaara chiñu ña̱ xi̱kuumií xi̱tánra saáchi xi̱ndasakáʼnuñá ndióxi̱ vatá ta na̱ yiví xi̱keʼéna nda̱a̱ táki̱ʼva xi̱keʼéñá. Na̱ nda̱kú ni̱xi̱yo ini ke̱ʼéna nda̱a̱ táki̱ʼva ke̱ʼé ta̱ Asá ta sa̱ndíʼi-xa̱ʼa̱na ndióxi̱ vatá.

^ párr. 64 ÑA̱ KÁʼA̱N XA̱ʼA̱ NA̱ʼNÁ: Iin na̱ matrimonio sándakoona sava ña̱ʼa ña̱ kúúmiína ña̱ va̱ʼa ku̱ʼu̱nna kachíñuna inka lugar nu̱ú xíniñúʼuna na̱ natúʼun xa̱ʼa̱ Ndióxi̱.