Ir al contenido

Ir al índice

ARTÍCULO ÑA̱ KAʼVIYÓ 35

Ná chindayáʼviyó na̱ hermanoyó na̱ xa̱a̱ ku̱chée

Ná chindayáʼviyó na̱ hermanoyó na̱ xa̱a̱ ku̱chée

“Nda̱a̱ táki̱ʼva íyo corona ña̱ liviní saá íyo vi̱xi xi̱ní na̱ xa̱a̱ ku̱chée” (PROV. 16:31).

YAA 138 Ndáyáʼviní na̱ xa̱a̱ ku̱chée

ÑA̱ KA̱ʼA̱NYÓ XA̱ʼA̱ *

1, 2. a) Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi Proverbios 16:31, ¿ndáa ki̱ʼva xíniñúʼu koo na̱ hermano na̱ xa̱a̱ ku̱chée nu̱úyó? b) ¿Ndáa pregunta ndakuiinyó nu̱ú artículo yóʼo?

CHÍ Arkansas (Estados Unidos), íyo iin parque nu̱ú kivi ndani̱ʼí na̱ yiví diamante ña̱ ndóo mií nu̱ú ñuʼú. Soo xa̱ʼa̱ ña̱ ta̱ʼán ndulivi ña̱ diamante yóʼo, na̱ yiví va̱ása kívi kuninaña ni yatin nu̱ú ndóoña yáʼana, ta ni va̱ása kúnda̱a̱-inina ña̱ ndáyáʼviníña.

2 Nda̱a̱ táki̱ʼva íyo diamante yóʼo saá íyo na̱ hermanoyó na̱ xa̱a̱ ku̱chée saáchi ndáyáʼvinína. Tu̱ʼun Ndióxi̱ chítáʼanña vi̱xi xi̱nína xíʼin iin corona (kaʼvi Proverbios 16:31; * 20:29). Soo sana ixayo̱ʼvi̱ña xíʼinyó kotoyó ña̱ ndáyáʼvinína. Soo tá ná kundayáʼvi na̱ hermanoyó na̱ xa̱a̱ ku̱chée nu̱úyó, ku̱a̱ʼání ña̱ va̱ʼa sakúaʼayó xíʼin ña̱ kéʼéna. Nu̱ú artículo yóʼo ndakuiinyó u̱ni̱ pregunta: ¿nda̱chun ndáyáʼviní na̱ hermano yóʼo nu̱ú Jehová?, ¿ndáa chiñu kúú ña̱ táxira ndaʼa̱na ti̱xin ñuura? ta, ¿ndáaña kivi keʼéyó ña̱ va̱ʼa sakúaʼayó xíʼin ña̱ kéʼéna?

¿NDA̱CHUN NDÁYÁʼVINÍ NA̱ HERMANO NA̱ XA̱A̱ KU̱CHÉE NU̱Ú JEHOVÁ?

Na̱ hermano na̱ xa̱a̱ ku̱chée ndáyáʼvinína nu̱ú Jehová ta saátu ndáyáʼvinína nu̱ú na̱ ndásakáʼnu-ñaʼá. (Koto párrafo 3).

3. Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi Salmo 92:12-15, ¿nda̱chun ndáyáʼviní na̱ hermano na̱ xa̱a̱ ku̱chée nu̱ú Jehová?

3 Ndáyáʼviní na̱ hermano na̱ xa̱a̱ ku̱chée nu̱ú Jehová. Saáchi kúnda̱a̱-inira ndáa ki̱ʼva íyona ta chíndayáʼviníra ña̱ va̱ʼa kúúmiína. Kúsi̱íní-ini Jehová tá xítora sánáʼa̱na na̱ hermano na̱ válíka xa̱ʼa̱ ndiʼi ña̱ sa̱kúaʼana ndiʼi tiempo ña̱ káchíñuna nu̱úra (Job 12:12; Prov. 1:1-4). Ta saátu ndáyáʼvinína nu̱úra xa̱ʼa̱ ña̱ kúndeé-inina (Mal. 3:16). Ta ni ku̱a̱ʼání tu̱ndóʼo yáʼana nu̱ú kándíxanína Jehová. Ta vitin ni loʼo va̱ása xíka-inina xa̱ʼa̱ ña̱ ndátuna ndakiʼinna chí nu̱únínu. Ta kúʼvi̱ní-ini Jehová xínirana saáchi ni xa̱a̱ ku̱chéena, ndákundeéna nátúʼunna xa̱ʼa̱ra xíʼin na̱ yiví (kaʼvi Salmo 92:12-15). *

4. ¿Ndáaña kivi chika̱a̱ ndee̱ xíʼin na̱ hermano na̱ xa̱a̱ ku̱chée?

4 Tá xa̱a̱ ku̱a̱ʼa̱n kúchéún, va̱ása kaka-iniún chi ndákaʼánva Jehová xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼún nu̱úra tá ya̱chi̱ (Heb. 6:10). Xa̱a̱ ku̱a̱ʼání ku̱i̱ya̱ kúsi̱í-iniún nátúʼun xíʼin na̱ yiví xa̱ʼa̱ Ndióxi̱ ta ña̱yóʼo sákusi̱íníña-inira. Xa̱a̱ kúndeé-iniún xíʼin tu̱ndóʼo ña̱ yo̱ʼvi̱ní, xa̱a̱ ndakúní íyo iniún káʼún xa̱ʼa̱ ña̱ kúni̱ Ndióxi̱ ná keʼéyó, xa̱a̱ xi̱kuumiíún chiñu ña̱ ndáyáʼviní ta xa̱a̱ sa̱náʼún inkana. Ta xa̱a̱ chíka̱ún ndee̱ ña̱ kundiku̱ún ndiʼi ña̱ káʼa̱n na̱ ñuu Ndióxi̱. Ta saátu xa̱a̱ chíka̱ún ndee̱ xíʼin na̱ káchíñu ku̱a̱ʼá tiempo nu̱ú Ndióxi̱, ta chíndeétáʼún xíʼinna. Kúʼvi̱ní-ini Jehová xínira yóʼó xa̱ʼa̱ ña̱ nda̱kú íyo iniún xíʼinra, ta káʼa̱nra ña̱ va̱ása sandákoondaʼa̱ra yóʼó (Sal. 37:28). Ta káʼa̱ntura ña̱yóʼo xíʼún: “Ni ná kana vi̱xi xi̱níún ndakundeíi̱ chindeétáʼi̱n xíʼún” (Is. 46:4). Soo va̱ása ndakanixi̱níún ña̱ va̱ása ndáyáʼvikaún ti̱xin ñuu Jehová xa̱ʼa̱ ña̱ xa̱a̱ ku̱chéún, saáchi ndáyáʼvinívaún.

NDÁYÁʼVINÍNA TI̱XIN ÑUU JEHOVÁ

5. ¿Ndáaña xíniñúʼu ndakaʼán na̱ hermano na̱ xa̱a̱ ku̱chée?

5 Ku̱a̱ʼání ña̱ kivi keʼé na̱ hermano na̱ xa̱a̱ ku̱chée. Sana va̱ása íyoka ndee̱na nda̱a̱ táki̱ʼva ni̱xi̱yona tá ya̱chi̱, soo ku̱a̱ʼáníva ña̱ʼa xíni̱na keʼéna. Ta ku̱a̱ʼání nu̱ú kivi kuniñúʼu Jehová na̱yóʼo, nda̱a̱ táki̱ʼva ke̱ʼéra xíʼin na̱ ni̱xi̱yo tiempo xi̱naʼá ta saátu na̱ ndóo tiempo vitin. Ná sakúaʼayó xa̱ʼa̱ na̱yóʼo.

6, 7. Ka̱ʼa̱n xa̱ʼa̱ sava na̱ xi̱ndasakáʼnu Ndióxi̱ na̱ ta̱xira bendición ndaʼa̱ xa̱ʼa̱ ña̱ nda̱kú ni̱xi̱yo inina xíʼinra.

6 Tu̱ʼun Ndióxi̱ káʼa̱nña xa̱ʼa̱ ku̱a̱ʼání na̱ nda̱kundeé ka̱chíñu nu̱ú Jehová ni xa̱a̱ ku̱chéena. Tá kúú ta̱ Moisés, xa̱a̱ 80 ku̱i̱ya̱ra tá ndu̱ura profeta ta ki̱xáʼara níʼira yichi̱ nu̱ú na̱ ñuu Israel. Inkara xi̱kuu ta̱ Daniel, saáchi ni yáʼaka 90 ku̱i̱ya̱ra, soo nda̱kundeévara xi̱kuura profeta nu̱ú Jehová. Saátu ta̱ apóstol Juan yáʼaka 90 ku̱i̱ya̱ra, tá xi̱niñúʼu Jehová ta̱yóʼo ña̱ ka̱ʼyíra libro ña̱ Apocalipsis.

7 Ni̱xi̱yo inkaka na̱ xi̱ndasakáʼnu Jehová, ta loʼoní xi̱xini̱ na̱ yiví na̱yóʼo ta saátu xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱keʼéna. Soo ki̱ʼinva Jehová kuenta xíʼin na̱yóʼo ta ku̱a̱ʼání ña̱ va̱ʼa ta̱xira ndaʼa̱na xa̱ʼa̱ ña̱ nda̱kú ni̱xi̱yo inina. Tá kúú, loʼoní káʼa̱n tu̱ʼun Ndióxi̱ xa̱ʼa̱ iin ta̱a ta̱ nda̱kúní-ini ta̱ naní Simeón, soo va̱ʼaníva xi̱xini̱ Jehová ta̱yóʼo, ta ta̱xira ña̱ ná kunira ta̱ Jesús tá ni̱xi̱yo loʼora, ta saátu ni̱ka̱ʼa̱nra iin profecía xa̱ʼa̱ ta̱ Jesús xíʼin siʼíra (Luc. 2:22, 25-35). Ná ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ñá Ana ñá xi̱kuu profeta. Ni ni̱xi̱ʼi̱ yiíñá ta ni xi̱kuumiíñá 84 ku̱i̱ya̱, ndiʼi tiempo xi̱ndika̱a̱ñá ti̱xin templo. Xa̱ʼa̱ ña̱ nda̱kúní ni̱xi̱yo iniñá, Jehová ta̱xira ña̱ ná kuniñá ta̱ Jesús tá ni̱xi̱yo loʼora. Xíʼin ña̱yóʼo kúnda̱a̱-iniyó ña̱ xi̱ndayáʼviní ta̱ Simeón xíʼin ñá Ana nu̱ú Jehová (Luc. 2:36-38).

Ñá hermana Didur, xa̱a̱ yáʼaka 80 ku̱i̱ya̱ kúúmiíñá ta ndákundeéñá káchíñuñá nu̱ú Jehová. (Koto párrafo 8).

8, 9. ¿Ndáaña ndáyáʼviní kéʼé sava ná hermana ni xa̱a̱ ni̱xi̱ʼi̱ yiíná?

8 Tiempo vitin ku̱a̱ʼání na̱ hermano na̱ xa̱a̱ ku̱chée va̱ʼaní yichi̱ chínúuna nu̱ú na̱ hermano na̱ válíka. Ná kotoyó ña̱ ndo̱ʼo iin ñá hermana ñá naní Lois Didur. Tá xi̱kuumiíñá 21 ku̱i̱ya̱ ki̱xáʼañá kúúñá precursora especial chí Canadá. Tá ni̱ya̱ʼa tiempo, yiíñá ta̱ John ku̱a̱ʼání ku̱i̱ya̱ ni̱xi̱yora superintendente ña̱ circuito. Ta saátu yáʼaka 20 ku̱i̱ya̱ ka̱chíñuna ti̱xin Betel ña̱ Canadá. Ta tá xi̱kuumiíñá 58 ku̱i̱ya̱, ni̱ka̱ʼa̱nna xíʼinna ña̱ ná ku̱ʼu̱nna kachíñuna chí Ucrania. ¿Ndáaña ke̱ʼéna? ¿Á nda̱kanixi̱nína ña̱ xa̱a̱ chéenína ta va̱ása kivi ku̱ʼu̱nna inka país? Va̱ása, chi ni̱xa̱ʼa̱nvana, ta ni̱ka̱ʼa̱nna xíʼin ta̱ John ña̱ koora Comité ña̱ Sucursal. Tá ni̱ya̱ʼa u̱xa̱ ku̱i̱ya̱ ni̱xi̱ʼi̱vara, soo ñá Lois ki̱ndoovañá chí Ucrania. Vitin xa̱a̱ 81 ku̱i̱ya̱ñá, soo ndákundeéñá káchíñuñá nu̱ú Jehová ti̱xin Betel ña̱ Ucrania, ta ndiʼina kúʼvi̱ní-inina xíninañá.

9 Tá xíʼi̱ yií sava ná hermana, nda̱a̱ táki̱ʼva ndo̱ʼo ñá Lois, sana va̱ása kíʼinníka na̱ hermano kuenta xíʼin ña̱ kéʼéná, soo ndáyáʼvinívaná nu̱ú Jehová. Ndáyáʼviníná nu̱úra saáchi ku̱a̱ʼání tiempo chi̱ndeétáʼanná xíʼin yiíná, ta ndákundeéná káchíñuná nu̱úra nda̱a̱ tiempo vitin (1 Tim. 5:3). Ta saátu va̱ʼaní chíka̱a̱ná ndee̱ xíʼin na̱ hermano na̱ válíka.

10. ¿Ndáaña sákuaʼayó xíʼin ña̱ kéʼé ta̱ Tony?

10 Íyo ku̱a̱ʼání na̱ hermano na̱ ndóo ti̱xin veʼe nu̱ú ndáana na̱ xa̱a̱ ku̱chée, ta saátu na̱yóʼo ndáyáʼvinína nu̱úyó. Ná ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ iin ta̱ hermano ta̱ naní Tony. Nda̱kuchira chí Pensilvania (Estados Unidos) tá agosto ña̱ ku̱i̱ya̱ 1942 tá xi̱kuumiíra 20 ku̱i̱ya̱. Tá ni̱ya̱ʼa loʼo tiempo va̱ása níxiinra ku̱ʼu̱nra nu̱ú ku̱a̱chi, ta xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo chi̱kaa̱nara veʼeka̱a u̱vi̱ ku̱i̱ya̱ sava. Miíra xíʼin ñá síʼira ñá naní Hilda, sa̱kúaʼnuna u̱vi̱ se̱ʼena ti̱xin ñuu Ndióxi̱. Ta ti̱xin ku̱i̱ya̱ yóʼo, ta̱ Tony xi̱kuura superintendente presidente ti̱xin u̱ni̱ congregación (ña̱yóʼo kúú chiñu ña̱ kéʼé ta̱ cordinador na̱ anciano tiempo vitin) ta xi̱kuutura superintendente ti̱xin asamblea ña̱ circuito. Saátu xi̱keʼéra reunión ti̱xin iin veʼeka̱a, ta xi̱kaʼvira xíʼin sava na̱ ñúʼu kán. Ta ni xa̱a̱ 98 ku̱i̱ya̱ra, va̱ása ndákanixi̱níra ña̱ xíniñúʼu ndakindee̱ra, saáchi ndákundeéra káchíñura nu̱ú Jehová ta chíndeétáʼanra xíʼin na̱ congregación.

11. ¿Ndáa ki̱ʼva na̱ʼa̱yó ña̱ chíndayáʼviyó na̱ hermano na̱ ndóo veʼe nu̱ú ndáana na̱ xa̱a̱ ku̱chée á na̱ va̱ása kívika kee ti̱xin veʼena?

11 ¿Ndáaña kivi keʼéyó ña̱ va̱ʼa na̱ʼa̱yó ña̱ chíndayáʼviyó na̱ hermano na̱ ndóo veʼe nu̱ú ndáana na̱ xa̱a̱ ku̱chée á na̱ va̱ása kívika kee ti̱xin veʼena? Tá kívi, na̱ anciano kúú na̱ xíniñúʼu chindeétáʼan xíʼinna ña̱ natúʼunna xíʼin na̱ yiví xa̱ʼa̱ Ndióxi̱, ña̱ ku̱ʼu̱nna reunión á ña̱ kuniso̱ʼona ña̱yóʼo. Ta saátu kivi na̱ʼa̱yó ña̱ ndíʼi̱-iniyó xa̱ʼa̱na tá ná ku̱ʼu̱nyó kotoyóna á ka̱ʼa̱nyó xíʼinna xíʼin videollamada. Sava na̱ hermano xíkání ndóona nu̱ú na̱ congregación ta na̱yóʼo kúú na̱ xíniñúʼu kundi̱ʼi̱níka-iniyó xa̱ʼa̱, ta va̱ása nandósó-iniyó xa̱ʼa̱na. Savana íxayo̱ʼvi̱ña xíʼinna natúʼunna xa̱ʼa̱ miína ta túvina ña̱ va̱ása va̱ʼa keʼéna ña̱yóʼo. Soo ku̱a̱ʼání ña̱ va̱ʼa sakúaʼayó tá ná taváyó tiempo ña̱ nda̱ka̱tu̱ʼunyóna xa̱ʼa̱ ndiʼi ña̱ xa̱a̱ ndóʼona ti̱xin ñuu Jehová, ta kuniso̱ʼoyó ña̱ natúʼunna xíʼinyó.

12. ¿Ndáana kivi ndani̱ʼíyó ti̱xin congregaciónyó?

12 Saátu ti̱xin congregaciónyó kivi ndani̱ʼíyó na̱ hermano na̱ va̱ʼaní yichi̱ chínúu nu̱úyó xa̱ʼa̱ ña̱ nda̱kúní íyo inina xíʼin Ndióxi̱. Iin ñá hermana ñá naní Harriette ñá íyo chí Estados Unidos, ku̱a̱ʼání ku̱i̱ya̱ ka̱chíñuñá nu̱ú Jehová ti̱xin iin congregación ña̱ íyo chí Nueva Jersey. Soo nda̱kiʼinñá ku̱a̱ʼa̱nñá kooñá inka ñuu xíʼin se̱ʼeñá. Ta na̱ hermano na̱ íyo ti̱xin congregación nu̱ú ni̱xa̱a̱ñá ta̱vána tiempo ña̱ kuxini̱kanañá, tasaá ki̱ʼinna kuenta ña̱ ndáyáʼviníñá. Ñáyóʼo na̱túʼunñá xíʼinna xa̱ʼa̱ ki̱ʼva ña̱ xi̱natúʼunñá xíʼin na̱ yiví xa̱ʼa̱ Ndióxi̱ tá ku̱i̱ya̱ 1920, tá sa̱kán sa̱kúaʼañá xa̱ʼa̱ ña̱ nda̱a̱. Tá tiempo saá, tá xi̱keeñá xi̱natúʼunñá xa̱ʼa̱ Ndióxi̱, xi̱niʼiñá cepillo tú xi̱ndakatañá yuʼúñá, saáchi xi̱kunda̱a̱-iniñá ña̱ kivi chika̱a̱nañá veʼeka̱a. Tá ku̱i̱ya̱ 1933, u̱vi̱ yichi̱ ti̱innañá ta chi̱kaa̱nañá veʼeka̱a, ta iin semana xi̱ndika̱a̱ñá iin iin yichi̱ yóʼo. Ta tá xi̱ndika̱a̱ñá veʼeka̱a, yiíñá ta̱ va̱ása kúú testigo Jehová, xi̱ndaara u̱ni̱ saá na̱ va̱lí se̱ʼena. Na̱ hermano na̱ nda̱kúní-ini xíʼin Jehová nda̱a̱ táki̱ʼva ke̱ʼé ñá hermana Harriette, xíniñúʼu kundayáʼvinína nu̱úyó.

13. ¿Nda̱chun ndáyáʼviní na̱ hermanoyó na̱ xa̱a̱ ku̱chée ti̱xin ñuu Jehová?

13 Na̱ hermanoyó na̱ xa̱a̱ ku̱chée ndáyáʼvinína ti̱xin ñuu Jehová. Na̱yóʼo xa̱a̱ xínina ndáa ki̱ʼva táxi Jehová ku̱a̱ʼání bendición ndaʼa̱ na̱ ñuura, ta saátu ndaʼa̱ miína. Ku̱a̱ʼání ña̱ xa̱a̱ sa̱kúaʼana xíʼin ña̱ va̱ása va̱ʼa ke̱ʼéna tá ya̱chi. Na̱yóʼo ndíchinína ta xíni̱nína, ña̱kán ná sakúaʼayó xíʼin ña̱ kéʼéna (Prov. 18:4). Tá ná taváyó tiempo ña̱ kuxini̱yóna, saá kúú ña̱ kandíxakayó Ndióxi̱ ta ku̱a̱ʼáníka ña̱ʼa xa̱a̱yó kuxini̱yó.

NÁ SAKÚAʼAYÓ XÍʼIN ÑA̱ VA̱ʼA ÑA̱ KÉʼÉ NA̱ XA̱A̱ KU̱CHÉE

Ku̱a̱ʼání ña̱ va̱ʼa nda̱kiʼin ta̱ Eliseo xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱táʼanra xíʼin ta̱ Elías, ta saátu miíyó ku̱a̱ʼání ña̱ va̱ʼa ndakiʼinyó tá ná natúʼun na̱ hermano na̱ xa̱a̱ ku̱a̱ʼání tiempo káchíñuna nu̱ú Jehová xíʼinyó xa̱ʼa̱ ña̱ xa̱a̱ ndóʼona. (Koto párrafo 14 xíʼin 15).

14. ¿Ndáa consejo táxi Deuteronomio 32:7 ndaʼa̱ na̱ hermano na̱ válíka?

14 Siʼna miíyó ná kuyatin nu̱ú na̱ hermano na̱ xa̱a̱ ku̱chée ta ná natúʼunyó xíʼinna (kaʼvi Deuteronomio 32:7). * Sana va̱ása kívika kotona táki̱ʼva xi̱xitona tá ya̱chi̱, á sana kúeeka xíkana ta kúeeka káʼa̱nna. Soo ni xa̱a̱ ku̱chéena si̱íníva íyo inina. Ta kúsi̱íní-ini Jehová xa̱ʼa̱ ndiʼi ña̱ xa̱a̱ kéʼéna nu̱úra (Ecl. 7:1, nota). Ná ndakaʼányó nda̱chun ndáyáʼvinína nu̱ú Jehová, ta ná ndakundeéyó ixato̱ʼóyóna. Ná keʼéyó nda̱a̱ táki̱ʼva ke̱ʼé ta̱ Eliseo, saáchi tá xa̱a̱ ku̱numí kuvi ta̱ Elías, va̱ása níxiinra sandákoorara. Ta nda̱a̱ u̱ni̱ yichi̱ ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱yóʼo xíʼin ta̱ Elías: “Va̱ása sandákoi̱ yóʼó” (2 Rey. 2:2, 4, 6).

15. ¿Ndáaña kivi nda̱ka̱tu̱ʼunyó na̱ hermanoyó na̱ xa̱a̱ ku̱chée?

15 Kivi na̱ʼa̱yó nu̱ú na̱ hermano na̱ xa̱a̱ ku̱chée ña̱ ndixa ndíʼi̱-iniyó xa̱ʼa̱na tá viíní ná nda̱ka̱tu̱ʼunyóna (Prov. 1:5; 20:5). Tá kúú, kivi nda̱ka̱tu̱ʼunyóna ña̱yóʼo: “¿Ndáaña chi̱ndeétáʼan xíʼún tá ni̱xi̱yo loʼún ña̱ va̱ʼa ka̱ndíxaún ña̱ nda̱ni̱ʼún ña̱ nda̱a̱?”, “¿Ndáaña ndo̱ʼún tá ya̱chi̱ kúú ña̱ sa̱kúyatinka yóʼó nu̱ú Jehová?”, “¿Ndáaña xa̱a̱ chíndeétáʼan xíʼún ña̱ ndakundeéún kusi̱í-iniún kachíñún nu̱ú Jehová?” (1 Tim. 6:6-8). Tándi̱ʼi, viíní ná kuniso̱ʼoyó ña̱ natúʼunna xíʼinyó.

16. Tá nátúʼun iin na̱ hermano na̱ válíka xíʼin iin na̱ hermano na̱ xa̱a̱ ku̱chée, ¿ndáaña va̱ʼa ndakiʼinna?

16 Tá nátúʼun iin na̱ hermano na̱ válíka xíʼin iin na̱ hermano na̱ xa̱a̱ ku̱chée kivi chika̱a̱na ndee̱ xíʼin táʼanna (Rom. 1:12). Na̱ hermano na̱ válíka xa̱a̱na kandíxana ña̱ va̱ʼaní ndáa Jehová na̱ káchíñu nu̱úra, ta na̱ hermano na̱ xa̱a̱ ku̱chée kunina ña̱ kúʼvi̱ní-ini inkana xíninana, ta kusi̱íní-inina natúʼunna xa̱ʼa̱ ki̱ʼva ña̱ xa̱a̱ chíndeétáʼan Jehová xíʼinna.

17. ¿Nda̱chun káʼa̱nyó ña̱ ndúlivika na̱ hermanoyó na̱ xa̱a̱ ku̱chée tá yáʼa ku̱i̱ya̱ ku̱a̱ʼa̱nña?

17 Tá xáʼnuyó ku̱a̱ʼa̱nyó, ndíʼi-xa̱ʼa̱va ña̱ livi náʼa̱yó. Soo nu̱ú Jehová na̱ ndúlivikava kúú na̱ káchíñu nu̱úra tá yáʼa ku̱i̱ya̱ (1 Tes. 1:2, 3). ¿Nda̱chun? Saáchi xa̱a̱ ku̱a̱ʼání ku̱i̱ya̱ táxina ña̱ ná chindeétáʼan espíritu santo Jehová xíʼinna ña̱ nasamana ña̱ kéʼéna, tasaá viíníka keʼéna chiñu nu̱úra. Tá ná kuxini̱kayó na̱ hermanoyó na̱ xa̱a̱ ku̱chée ta saátu tá ná sakúaʼakayó xíʼin ña̱ kéʼéna, saá kúú ña̱ xa̱a̱na kundayáʼvikana nu̱úyó.

18. ¿Ndáaña sakúaʼayó nu̱ú inka artículo?

18 Ku̱a̱ʼání ña̱ va̱ʼa ndákiʼin na̱ congregación, tá chíka̱a̱na ndee̱ ña̱ kundayáʼvika na̱ hermano na̱ xa̱a̱ ku̱chée nu̱úna. Soo saátu ku̱a̱ʼání ña̱ va̱ʼa ndakiʼin na̱ hermano na̱ xa̱a̱ ku̱chée tá ná chika̱a̱na ndee̱ ña̱ kundayáʼvika na̱ válí nu̱úna. Nu̱ú inka artículo kotoyó ndáaña kivi keʼé na̱ hermano na̱ xa̱a̱ ku̱chée ña̱ va̱ʼa na̱ʼa̱na ña̱ ndáyáʼvi na̱ hermano na̱ válíka nu̱úna.

YAA 144 Ndakanixi̱ní xa̱ʼa ña̱ ndakiʼún

^ párr. 5 Na̱ hermanoyó na̱ xa̱a̱ ku̱chée ndáyáʼvinína. Artículo yóʼo chindeétáʼanña xíʼinyó ña̱ kundayáʼvikana nu̱úyó, ta na̱ʼa̱ña nu̱úyó ndáaña kivi keʼéyó ña̱ va̱ʼa sakúaʼayó xíʼin ña̱ ndíchi ña̱ kúúmiína. Ta saátu na̱ʼa̱ña nu̱ú na̱ hermano na̱ xa̱a̱ ku̱chée ña̱ ndáyáʼvinína ti̱xin ñuu Ndióxi̱.

^ párr. 2 Proverbios 16:31: “Nda̱a̱ táki̱ʼva íyo corona ña̱ liviní saá íyo vi̱xi xi̱ní na̱ xa̱a̱ ku̱chée, tá kéʼéna ña̱ nda̱kú”.

^ párr. 3 Salmo 92:12-15: “Na̱ nda̱kú íyo ini koona nda̱a̱ táki̱ʼva íyo tú palmera tú xáa yita ndaʼa̱, ta kuaʼnuna nda̱a̱ táki̱ʼva xáʼnu tú cedro chí Líbano. 13 Na̱yóʼo íyona ti̱xin veʼe Jehová, ta xáana nda̱a̱ táki̱ʼva xáa yita yéʼé Ndióxi̱yó. 14 Ta ni xa̱a̱ ku̱chéena ku̱a̱ʼáva ña̱ va̱ʼa kuumiína; koo ndee̱na ta va̱ʼa kunina, 15 ta ka̱ʼa̱nna ña̱ nda̱kúní-ini Jehová. Ta̱yóʼo kúú ta̱ ndáa-inii̱ chi nda̱kúní íyo ña̱ kéʼéra”.

^ párr. 14 Deuteronomio 32:7: “Ndakaʼán xa̱ʼa̱ ki̱vi̱ ña̱ ni̱ya̱ʼa, ndakanixi̱ní xa̱ʼa̱ tiempo xi̱naʼá. Nda̱ka̱tu̱ʼun yiváún ta ta̱yóʼo natúʼunra xíʼún. Nda̱ka̱tu̱ʼun na̱ xa̱a̱ chée, ta na̱kán natúʼunna xíʼún”.