Ir al contenido

Ir al índice

ARTÍCULO ÑA̱ KAʼVIYÓ 17

Ná taxiyó chindeétáʼan Jehová xíʼinyó ña̱ kuchiñuyó xíʼin na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa

Ná taxiyó chindeétáʼan Jehová xíʼinyó ña̱ kuchiñuyó xíʼin na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa

“Kánitáʼanyó [...] xíʼin na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa na̱ ndóo chí ndiví” (EFES. 6:12).

YAA 55 Va̱ása yi̱ʼvíúnna

ÑA̱ KA̱ʼA̱NYÓ XA̱ʼA̱ *

1. Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi Efesios 6:10-13, ¿nda̱saa náʼa̱ Jehová ña̱ kúʼvi̱ní-inira xínira miíyó?

JEHOVÁ náʼa̱ra ña̱ kúʼvi̱ní-inira xínira miíyó chi chíndeétáʼanra xíʼinyó ña̱ va̱ʼa kuchiñuyó xíʼin na̱ sáa̱-ini xíni miíyó. Na̱yóʼo kúú ta̱ Ndi̱va̱ʼa xíʼin na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa. Jehová káʼa̱nra xíʼinyó ña̱ ná kiʼinníyó kuenta xíʼinna ta táxitura ña̱ xíniñúʼuyó ña̱ kanitáʼanyó xíʼinna (kaʼvi Efesios 6:10-13). * Tá ná taxiyó ña̱ chindeétáʼanra xíʼinyó ta ná kuniñúʼuyó ña̱ táxira ndaʼa̱yó, saá kúú ña̱ kuchiñuyó xíʼin ta̱ Ndi̱va̱ʼa. Kivi kandíxa va̱ʼayó Ndióxi̱ táki̱ʼva ke̱ʼé ta̱ apóstol Pablo, tá ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱yóʼo: “Tá Ndióxi̱ íyora xíʼinyó, ¿ndáana kivi keʼé ña̱ va̱ása va̱ʼa xíʼinyó?” (Rom. 8:31).

2. ¿Ndáaña ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ nu̱ú artículo yóʼo?

2 Miíyó na̱ kándíxa Jehová, va̱ása nándukúníyó xa̱ʼa̱ ta̱ Ndi̱va̱ʼa xíʼin na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa. Chi xa̱ʼa̱ Jehová ndíʼi̱ka-iniyó sákuaʼayó ta kachíñuyó nu̱úra (Sal. 25:5). Ni saá íyoña, xíniñúʼu kunda̱a̱-iniyó ndáaña kéʼé ta̱ Ndi̱va̱ʼa ña̱kán va̱ása taxiyó sandáʼvira miíyó (2 Cor. 2:11). Nu̱ú ña̱ artículo yóʼo, ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ ña̱ʼa ña̱ xíniñúʼu ta̱ Ndi̱va̱ʼa xíʼin na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa ña̱ sándáʼvina na̱ yiví. Saátu ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ ndáaña keʼéyó ña̱ kuchiñuyó xíʼinna.

¿NDA̱SAA SÁNDÁʼVI NA̱ TA̱CHÍ NDI̱VA̱ʼA NA̱ YIVÍ?

3, 4. a) ¿Ndáa ña̱ʼa xíniñúʼu ta̱ Ndi̱va̱ʼa xíʼin na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa ña̱ sándáʼvina na̱ yiví? b) ¿Nda̱saa na̱ yiví kándíxa ña̱ʼa ña̱ kúú kuenta ta̱ Ndi̱va̱ʼa?

3 Ña̱ kivi sándáʼvina na̱ yiví, ta̱ Ndi̱va̱ʼa xíʼin na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa xíniñúʼuna ku̱a̱ʼání nu̱ú ña̱ʼa. Na̱ kéʼé ña̱yóʼo káchina, ña̱ tu̱ʼvanína ta va̱ása íyo inka na̱ kivi kéʼé táʼan ña̱yóʼo. Tá kúú na̱ ndáku káchina ña̱ va̱ʼa kúnda̱a̱-inina xíʼin ña̱ koo chí nu̱únínu. Inkatuna íxaa káʼa̱nna xíʼin níma̱ na̱ ni̱xi̱ʼi̱. Inkatuna íxaa tásina xíʼin inkana á xíniñúʼuna magia ña̱ keʼéna ña̱ va̱ása va̱ʼa xíʼin inka na̱ yiví. *

4 Iníísaá ñuyǐví ku̱a̱ʼánína xíniñúʼu ña̱ʼa ña̱ kúú kuenta ta̱ Ndi̱va̱ʼa. Iin estudio ña̱ ke̱ʼéna ti̱xin 18 país ña̱ latinoamérica xíʼin Caribe, ni̱na̱ʼa̱ña ña̱ ku̱a̱ʼání na̱ yiví yóʼo kándíxana ña̱ magia, ña̱ tási xíʼin ña̱ tu̱ʼva, ta saátu kúú na̱ yiví na̱ ni̱ka̱ʼa̱n ña̱ kivi ka̱ʼa̱nna xíʼin níma̱ na̱ ni̱xi̱ʼi̱. Inkaka estudio ña̱ ke̱ʼéna ti̱xin 18 país chí África, ku̱a̱ʼánína ni̱ka̱ʼa̱n ña̱ kándíxana ña̱ tási. Nda̱a̱ ndáaka nu̱ú íyoyó xíniñúʼu kiʼinníyó kuenta, chi ta̱ Ndi̱va̱ʼa kúni̱níra sandáʼvira ndiʼi na̱ yiví (Rev. 12:9).

5. ¿Nda̱saa xíto Jehová ña̱ʼa ña̱ kúú kuenta ta̱ Ndi̱va̱ʼa?

5 Jehová kúúra iin Ndióxi̱ ta̱ káʼa̱n mií ña̱ nda̱a̱ (Sal. 31:5). Ña̱kán kúndasí nu̱úra xínira ña̱ tu̱ʼva xíʼin inkaka ña̱ʼa ña̱ kúú kuenta ta̱ Ndi̱va̱ʼa. Ña̱yóʼo ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin na̱ ñuu Israel: “Va̱ása va̱ʼa koo na̱ xáʼmi se̱ʼe xíʼún, ni na̱ kéʼé ña̱ ndáku, ni na̱ kéʼé magia, ni na̱ kándíxa ña̱ ñiʼna, ni na̱ kéʼé ña̱ tási, ni na̱ íxaa tási xíʼin inkana, ni na̱ ku̱a̱ʼa̱n káʼa̱n xíʼin na̱ tu̱ʼva á na̱ tási, á na̱ nándukú na̱ ndáku, ni na̱ nátúʼun xíʼin na̱ ni̱xi̱ʼi̱. Chi ndiʼi na̱ yiví na̱ kéʼé ña̱ kini yóʼo kúndasí nu̱ú Jehová xínirana, xa̱ʼa̱ ña̱ʼa kini kéʼéna yóʼo, Jehová Ndióxi̱ miíún tavárana nu̱ú ñuʼú nu̱ú ndóona” (Deut. 18:10-12). Soo miíyó va̱ása íxanduxa Ndióxi̱ xíʼinyó ña̱ kundiku̱nyó ley ña̱ ta̱xira ndaʼa̱ na̱ ñuu Israel. Soo xíni̱vayó ña̱ nda̱a̱ tiempo vitin va̱ása kútóora ni iin ña̱ʼa ña̱ kúú kuenta ta̱ Ndi̱va̱ʼa (Mal. 3:6).

6. a) ¿Nda̱saa xíniñúʼu ta̱ Ndi̱va̱ʼa ña̱ vatá ña̱ sáxo̱ʼvi̱ra na̱ yiví? b) Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi Eclesiastés 9:5, ¿ndáa míí ku̱a̱ʼa̱n na̱ ni̱xi̱ʼi̱?

6 Jehová káʼa̱nra xíʼinyó ña̱ ná kundasí nu̱úyó kuniyó ndiʼi ña̱ʼa ña̱ kúú kuenta ta̱ Ndi̱va̱ʼa chi xíʼin ña̱yóʼo sáxo̱ʼvi̱ra na̱ yiví. Tá kúú xíniñúʼuraña ña̱ káʼa̱nra ña̱ vatá ña̱ tákukava na̱ ni̱xi̱ʼi̱ chí inka xiyo (kaʼvi Eclesiastés 9:5). * Saátu xíniñúʼura ña̱ vatá yóʼo ña̱ sáyíʼvira na̱ yiví, ña̱ kuxíkana nu̱ú Ndióxi̱. Kúni̱ra ña̱ na̱ yiví ná kandíxakana na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa ta va̱ása kandíxana Jehová.

¿NDÁAÑA KEʼÉYÓ ÑA̱ KUCHIÑUYÓ XÍʼIN NA̱ TA̱CHÍ NDI̱VA̱ʼA?

7. ¿Ndáaña káʼa̱n Jehová xíʼinyó?

7 Nda̱a̱ táki̱ʼva xa̱a̱ ni̱ka̱ʼa̱nyó, Jehová káʼa̱nra xíʼinyó ña̱ xíniñúʼu kunda̱a̱-iniyó xa̱ʼa̱ ta̱ Ndi̱va̱ʼa xíʼin na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa ña̱kán va̱ása sandáʼvina miíyó. Ná kotoyó ndáaña keʼéyó tasaá kuchiñuyó xíʼinna.

8. a) ¿Ndáaña kúú ña̱ ndáyáʼviní keʼéyó ña̱ kuchiñuyó xíʼin na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa? b) ¿Ndáaña káxiní káʼa̱n Salmo 146:4 xa̱ʼa̱ na̱ ni̱xi̱ʼi̱?

8 Ná kaʼviyó tu̱ʼun Ndióxi̱ ta ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ña. Ña̱yóʼo kúú ña̱ ndáyáʼvika keʼéyó tasaá kundasí nu̱úyó kuniyó ña̱ vatá ña̱ káʼa̱n na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa. Tu̱ʼun Ndióxi̱ íyoña táki̱ʼva íyo iin espada ña̱ sándiʼi-xa̱ʼa̱ ña̱ vatá ña̱ káʼa̱n ta̱ Ndi̱va̱ʼa (Efes. 6:17). Chi káʼa̱n káxiña xíʼinyó ña̱ va̱ása tákuka na̱ ni̱xi̱ʼi̱ ta va̱ása kivi ka̱ʼa̱nyó xíʼinna (kaʼvi Salmo 146:4). * Saátu káʼa̱nña xíʼinyó ña̱ iinlá Jehová kivi ka̱ʼa̱n xa̱ʼa̱ ña̱ koo chí nu̱únínu (Is. 45:21; 46:10). Tá ná kaʼviyóña ndiʼi ki̱vi̱ ta ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ña̱ káʼa̱nña, saá kúú ña̱ kundasí nu̱úyó kuniyó ndiʼi ña̱ vatá ña̱ xíniñúʼu na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa.

9. ¿Ndáaña kúú kuenta ta̱ Ndi̱va̱ʼa va̱ása xíniñúʼu keʼéyó?

9 Ná va̱ása keʼéyó ni iin ña̱ʼa ña̱ kúú kuenta ta̱ Ndi̱va̱ʼa. Miíyó na̱ ndásakáʼnu Jehová va̱ása xáʼa̱nyó nu̱ú na̱ tu̱ʼva ni nu̱ú na̱ tási, ta ni va̱ása káʼa̱nyó xíʼin níma̱ na̱ ni̱xi̱ʼi̱. Ta nda̱a̱ táki̱ʼva xa̱a̱ ni̱ka̱ʼa̱nyó nu̱ú artículo ña̱ ni̱ya̱ʼa, va̱ása ndíku̱nyó costumbre ña̱ kéʼé inkana tá xíʼi̱ iin na̱ yiví. Ta ni va̱ása káʼa̱nyó xíʼin na̱ ndáku ña̱ ná ka̱ʼa̱nna xíʼinyó xa̱ʼa̱ ña̱ koo chí nu̱únínu (Is. 8:19). Va̱ása kúni̱yó keʼéyó ni iin ña̱yóʼo. Chi xíni̱yó iin ña̱ i̱yo kúúña, chi kivi sakuyatinña miíyó nu̱ú ta̱ Ndi̱va̱ʼa xíʼin na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa.

Táki̱ʼva ke̱ʼé na̱ cristiano tá siglo nu̱ú, saátu xíniñúʼu keʼé miíyó, ná sandiʼi-xa̱ʼa̱yó ndiʼi ña̱ʼa ña̱ kítáʼan xíʼin ña̱ kúú kuenta ta̱ Ndi̱va̱ʼa, tá kúú ña̱ sásikiyó á ña̱ xítondeʼéyó. (Koto párrafo 10 nda̱a̱ 12).

10, 11. a) ¿Ndáaña ke̱ʼé sava na̱ ñuu Éfeso tá ku̱nda̱a̱-inina xa̱ʼa̱ ña̱ nda̱a̱? b) Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi 1Corintios 10:21, ¿nda̱chun xíniñúʼu kundiku̱nyó yichi̱na, ta nda̱saa kivi keʼéyóña?

10 Ná sandiʼi-xa̱ʼa̱yó ndiʼi ña̱ʼa ña̱ kúú kuenta ta̱ Ndi̱va̱ʼa. Tá siglo nu̱ú, sava na̱ ni̱xi̱yo ñuu Éfeso xi̱keʼéna ña̱ tu̱ʼva xíʼin ña̱ tási. Soo tá ku̱nda̱a̱-inina ña̱ nda̱a̱, ke̱ʼéna iin ña̱ʼa. Táki̱ʼva káʼa̱n Biblia, “ku̱a̱ʼání na̱ xi̱keʼé ña̱ magia nda̱kayana librona ta xa̱ʼminaña nu̱ú ndiʼina” (Hech. 19:19). Na̱yóʼo chi̱ka̱a̱-inina keʼéna ña̱yóʼo ña̱kán kuchiñuna xíʼin na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa. Ni yaʼviní libro yóʼo, soo sa̱ndíʼi-xa̱ʼa̱naña ta va̱ása níxi̱kónaña ta ni va̱ása nísani̱ʼínaña ndaʼa̱ inkana. Ni̱ndi̱ʼi̱ka-inina xa̱ʼa̱ ña̱ kitáʼan va̱ʼana xíʼin Jehová ta va̱ása níndi̱ʼi̱-inina xa̱ʼa̱ ña̱ ya̱ʼviní libro yóʼo.

11 ¿Nda̱saa kivi kundiku̱nyó yichi̱na? Tá kúúmiíyó sava ña̱ʼa ña̱ kúú kuenta ta̱ Ndi̱va̱ʼa, tá kúú amuleto, á talismán á inkaka ña̱ʼa ña̱ kándíxa na̱ yiví ña̱ ndáa miína nu̱ú ña̱ va̱ása va̱ʼa, xíniñúʼu kama sandiʼi-xa̱ʼa̱yóña (kaʼvi 1 Corintios 10:21). *

12. ¿Ndáaña xíniñúʼu ndáka̱tu̱ʼun xíʼin miíyó?

12 Ná kiʼinníyó kuenta xíʼin ña̱ʼa ña̱ xítondeʼéyó á ña̱ sásikiyó. Ná nda̱ka̱tu̱ʼun xíʼin miíyó ña̱yóʼo: “¿Á káʼvii̱ libro, revista, á inkaka ña̱ kána nu̱ú Internet ña̱ káʼa̱n xa̱ʼa̱ ña̱ tu̱ʼva á ña̱ tási? ¿Á kíʼi̱n kuenta xíʼin yaa ña̱ xíniso̱ʼi̱, película á inkaka ña̱ʼa ña̱ yáʼa nu̱ú tele ña̱ xítoi̱, xíʼin videojuego ña̱ sásikii̱? ¿Á kítáʼan ña̱ sásikii̱ xíʼin ña̱ʼa ña̱ kúú kuenta ta̱ Ndi̱va̱ʼa? ¿Á va̱xi vampiro, á zombi á inkaka ña̱ʼa xíʼin ña̱yóʼo? ¿Á sánáʼa̱ ña̱ xítondeʼéi̱ ña̱ va̱ása va̱ʼa nu̱úi̱?”. Sana su̱ví ndiʼi cuento á historia kítáʼan xíʼin ña̱ kúú kuenta ta̱ Ndi̱va̱ʼa. Tá xa̱a̱ nda̱kanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo, ná chika̱a̱yó ndee̱ ña̱ xíka kooyó nu̱ú ña̱ʼa ña̱ va̱ása kútóo Ndióxi̱. Kúni̱yó chika̱a̱yó ndee̱ ña̱ vií koo ña̱ ndákanixi̱níyó nu̱ú Jehová (Hech. 24:16). *

13. ¿Ndáaña va̱ása kúni̱yó keʼéyó?

13 Ná kǒo natúʼunyó cuento ña̱ káʼa̱n xa̱ʼa̱ na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa. Xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo xíniñúʼu kundiku̱nyó yichi̱ ta̱ Jesús (1 Ped. 2:21). Tá ni̱xi̱yora chí ndiví, ku̱nda̱a̱-inira ku̱a̱ʼání ña̱ʼa xa̱ʼa̱ ta̱ Ndi̱va̱ʼa xíʼin na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa. Soo tá ki̱xira nu̱ú ñuʼú yóʼo, va̱ása nínatúʼunra xa̱ʼa̱ na̱yóʼo. Xa̱ʼa̱ Jehová na̱túʼunra ta su̱víka xa̱ʼa̱ ta̱ Ndi̱va̱ʼa. Táki̱ʼva ke̱ʼé ta̱ Jesús, va̱ása nátúʼunyó cuento xa̱ʼa̱ ña̱ kéʼé na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa. Va̱ʼaka, xíʼin ña̱ si̱í-ini ná natúʼunyó xa̱ʼa̱ ña̱ nda̱a̱ (Sal. 45:1).

Va̱ása yi̱ʼvíyó na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa, saáchi Jehová, ta̱ Jesús xíʼin na̱ ángel íyoníka ndee̱ na̱yóʼo. (Koto párrafo 14 xíʼin 15). *

14, 15. a) ¿Nda̱chun va̱ása xíniñúʼu yi̱ʼvíyó na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa? b) ¿Ndáaña náʼa̱ nu̱úyó ña̱ ndáava Jehová na̱ ñuura tiempo vitin?

14 Ná va̱ása yi̱ʼvíyó na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa. Nu̱ú ñuyǐví yóʼo, ndiʼivayó kivi kundoʼo iin ña̱ʼa ña̱ va̱ása va̱ʼa. Iin kamava kivi ndoʼoyó ña̱yóʼo, á kiʼin kue̱ʼe̱ miíyó á nda̱a̱ kuviyó. Soo va̱ása xíniñúʼu ndakanixi̱níyó ña̱ na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa ndíso ndiʼi ku̱a̱chi xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo. Tu̱ʼun Ndióxi̱ káʼa̱nña ña̱ kivi iin sana ndoʼoyó iin ña̱ʼa (Ecl. 9:11). Kúnda̱a̱-iniyó ña̱ íyoníka ndee̱ Jehová nu̱úka na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa. Tá kúú, va̱ása nítaxira ña̱ kaʼní ta̱ Ndi̱va̱ʼa ta̱ Job (Job 2:6). Ta, tá tiempo ta̱ Moisés, ni̱na̱ʼa̱ra ña̱ íyoníka ndee̱ra nu̱úka na̱ su̱tu̱ na̱ kéʼé magia ña̱ ñuu Egipto (Éx. 8:18; 9:11). Tá ni̱ya̱ʼa tiempo Jehová ta̱xira ndee̱ ndaʼa̱ ta̱ Jesús, tasaá sa̱kánara ta̱ Ndi̱va̱ʼa xíʼin na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa va̱xina chí nu̱ú ñuʼú yóʼo. Si̱lóʼo tiempo kúma̱ní ta sandiʼi-xa̱ʼa̱rana ta va̱ása keʼékana nda̱a̱ ni iin ña̱ʼa xíʼin na̱ yiví (Rev. 12:9; 20:2, 3).

15 Íyo ku̱a̱ʼání ña̱ náʼa̱ nu̱úyó vitin ña̱ ndáava Jehová na̱ ñuura. Ná ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo: miíyó xíkayó nátúʼunyó xa̱ʼa̱ ña̱ nda̱a̱ iníísaá nu̱ú ñuʼú yóʼo (Mat. 28:19, 20). Xíʼin ña̱yóʼo náʼa̱yó nu̱ú na̱ yiví ña̱ va̱ása va̱ʼa ña̱ kéʼé ta̱ Ndi̱va̱ʼa. Tá ndixa kúchiñura, kiviva kasira nu̱úyó ña̱ natúʼunyó xa̱ʼa̱ ña̱ nda̱a̱. Soo va̱ása kúchiñura. Xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo va̱ása xíniñúʼu yi̱ʼvíyó kuniyó na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa. Xíni̱yó chi Jehová kíʼinníra kuenta xíʼin na̱ káchíñu nu̱úra, na̱ íyo ndinuʼu-ini xíʼinra (2 Crón. 16:9). Tá nda̱kú íyo iniyó xíʼinra, na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa va̱ása kuchiñuna saxo̱ʼvi̱na miíyó xíʼin iin ña̱ʼa ndiʼi tiempo.

JEHOVÁ TÁXIRA KU̱A̱ʼÁNÍ ÑA̱ VA̱ʼA NDAʼA̱ NA̱ TÁXI ÑA̱ CHÍNDEÉTÁʼANRA XÍʼINNA

16, 17. Ka̱ʼa̱n xa̱ʼa̱ ña̱ ndo̱ʼo iinna ña̱ náʼa̱ nu̱úyó ña̱ kuchiñuvayó xíʼin na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa.

16 Xíniñúʼu ndakú koo iniyó ña̱ kuchiñuyó xíʼin na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa, kachikaví tá káʼa̱n na̱ táʼanyó á na̱ migoyó xíʼinyó ña̱ ná kundiku̱nyó costumbrena. Soo Jehová ku̱a̱ʼá ña̱ va̱ʼa táxira ndaʼa̱ na̱ ndakú íyo ini xíʼinra. Ná kotoyó ndáaña ndo̱ʼo iin ñá hermana ñá naní Erica, ñá íyo ñuu Ghana. Tá kúúmiíñá 21 ku̱i̱ya̱, ki̱xáʼañá káʼviñá Biblia. Yiváñá kúúra iin ta̱ tási, ña̱kán nda̱kanixi̱ní inkana ña̱ miíñá kaxí ku̱ñu ña̱ táxina ndaʼa̱ na̱ ndióxi̱ yiváñá. Tá ni̱ka̱ʼa̱nñá ña̱ va̱ása keʼéñá ña̱yóʼo, ni̱sa̱a̱nína ta ka̱china ña̱ kǒo íxatóʼoñá ndióxi̱ kán. Nda̱kanixi̱nína ña̱ taxi na̱yóʼo castigo ndaʼa̱na, á kue̱ʼe̱ á ña̱ sanana.

17 Xi̱kuni̱na ixandúxana xíʼinñá ña̱ kundiku̱nñá costumbrena, soo va̱ása níkandíxañána, ta ta̱xínañá. Sava na̱ testigo Jehová ta̱xina ña̱ kooñá veʼena. Saá kúú ña̱ ta̱xi Jehová na̱ veʼeñá mií na̱ nda̱a̱, na̱ ndásakáʼnu miíra (Mar. 10:29, 30). Ni ku̱ndasí na̱ veʼeñá xi̱ninañá ta nda̱a̱ xa̱ʼmina ña̱ʼañá, nda̱kú ni̱xi̱yo iniñá xíʼin Ndióxi̱ ta nda̱kuchiñá ta vitin kúúñá precursora regular. Ta va̱ása yíʼviñá na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa. Ñáyóʼo káʼa̱nñá xa̱ʼa̱ na̱ veʼeñá: “Káʼa̱nníi̱ xíʼin Ndióxi̱ ta̱ kúʼvi̱ní-ini xíni miíyó, ndiʼi ki̱vi̱, ña̱ ná taxira kunda̱a̱-inina ña̱ kivi koo si̱ína ta sañana nu̱ú ña̱ va̱ása va̱ʼa, ña̱ va̱ʼa kachíñuna nu̱úra”.

18. ¿Ndáaña va̱ʼa taxi Jehová ndaʼa̱yó tá ná kandíxaníyóra?

18 Su̱ví ndiʼiyó ndóʼo táʼan ña̱yóʼo. Soo ndiʼivayó xíniñúʼu chika̱a̱yó ndee̱ ña̱ kuxíkayó nu̱ú na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa ta kandíxayó Jehová. Tá saá ná keʼéyó, ku̱a̱ʼání ña̱ va̱ʼa taxira ndaʼa̱yó. Tá kúú, ta̱ Ndi̱va̱ʼa va̱ása sandáʼvikara miíyó. Saátu va̱ása sandákooyó ña̱ kachíñuyó nu̱ú Ndióxi̱ xa̱ʼa̱ ña̱ yíʼviyó na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa. Tasaá xa̱a̱yó kitáʼan va̱ʼakayó xíʼin Jehová. Ta̱ discípulo Santiago ka̱ʼyíra ña̱yóʼo: “Kuniso̱ʼondó ña̱ káʼa̱n Ndióxi̱ ta va̱ása keʼéndó ña̱ kúni̱ ta̱ Ndi̱va̱ʼa, ta ta̱yóʼo kuxíkara nu̱úndó. Kuyatinndó nu̱ú Ndióxi̱ tasaá kuyatinra nu̱úndó” (Sant. 4:7, 8).

YAA 150 Jehová kúú ta̱ sáka̱ku yóʼó

^ párr. 5 Jehová, ta̱ kúʼvi̱ní-ini xíni miíyó, káʼa̱nra xíʼinyó ná kiʼinníyó kuenta xíʼin na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa xíʼin ña̱ kivi keʼéna xíʼinyó. ¿Ndáaña kéʼéna ña̱ va̱ʼa sandáʼvina na̱ yiví? ¿Ndáaña keʼéyó ña̱ va̱ása kuchiñuna keʼéna nda̱a̱ ni iin ña̱ʼa xíʼinyó? Ña̱ artículo yóʼo ka̱ʼa̱nña xíʼinyó nda̱saa chíndeétáʼan Jehová xíʼinyó ña̱ va̱ása sandáʼvi na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa miíyó.

^ párr. 1 Efesios 6:10-13: “Ta vitin, taxindó ná taxi ta̱ Jesús ndee̱ ña̱ xíniñúʼundó ndaʼa̱ndó. Kuniñúʼundó ndiʼi ña̱ táxi Ndióxi̱ ndaʼa̱ndó ña̱ va̱ʼa ná kǒo ndakavandó ndaʼa̱ ta̱ Ndi̱va̱ʼa; Saáchi su̱ví xíʼin na̱ yiví kánitáʼanyó, chi xíʼin na̱ gobiernova kánitáʼanyó, na̱ xáʼndachíñu, na̱ ndóo iníísaá ñuyǐví ta saátu xíʼin na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa na̱ ndóo chí ndiví. Xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo xíniñúʼu kuniñúʼundó ndiʼi ña̱ táxi Ndióxi̱ ndaʼa̱ndó, tasaá va̱ʼa ndakú koo inindó tá ná kixi tu̱ndóʼo, tá ná keʼéndó ndiʼi ña̱yóʼo, va̱ʼa ya̱ʼandó nu̱ú tu̱ndóʼo”.

^ párr. 3 ÑA̱ KÚNI̱ KACHIÑA: Ku̱a̱ʼání kúú ña̱ʼa ña̱ kúú kuenta na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa. Iin ña̱ kúú ña̱ kándíxana ña̱ kíndo̱o níma̱ iin na̱ ni̱xi̱ʼi̱ ta xíniñúʼuna iin na̱ tu̱ʼva á iin na̱ tási ña̱ ndákuatina nu̱ú níma̱na, tasaá va̱ása keʼéna ña̱ ndi̱va̱ʼa xíʼinna á ña̱ va̱ʼa chindeétáʼanna xíʼinna. Inkaka ña̱ kéʼéna kúú ña̱ ku̱a̱ʼa̱nna nu̱ú na̱ ndáku á na̱ tu̱ʼva ña̱ ná kotondosóna xíʼin ndaʼa̱na á xíʼin baraja tasaá kunda̱a̱-inina xíʼin xa̱ni á ña̱ koo chí nu̱únínu. Tá káʼa̱nyó xa̱ʼa̱ magia, nu̱ú artículo yóʼo, káʼa̱nyó xa̱ʼa̱ ña̱ʼa ña̱ kúú kuenta na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa, tá íxaa tásina á tá sándaʼana iin na̱ yiví. Magia ña̱ káʼa̱nyó xa̱ʼa̱ yóʼo va̱ása kúúña ña̱ kéʼéna nu̱ú circo nu̱ú íyo ku̱a̱ʼá na̱ yiví.

^ párr. 6 Eclesiastés 9:5: “Saáchi na̱ táku kúnda̱a̱-inina ña̱ kixaa̱ iin ki̱vi̱ kuvina; soo na̱ ni̱xi̱ʼi̱, kǒoka ña̱ xínitúni̱na, kǒoka xu̱ʼún kíʼinna, kǒoka na̱ ndákaʼán xa̱ʼa̱na”.

^ párr. 8 Salmo 146:4: “Kée espírituna, ndúu tukuna ñuʼú; tasaá kǒoka ña̱ ndákanixi̱nína”.

^ párr. 11 1 Corintios 10:21: “Kǒo kívi koʼondó copa Jehová ta koʼondó copa na̱ demonio; kǒo kívi keʼéndó ‘ña̱ kúni̱ Jehováʼ ta keʼéndó ña̱ kúni̱ na̱ demonio”.

^ párr. 12 Na̱ anciano va̱ása kivi ka̱ʼa̱nna xíʼinyó ndáaña kotondeʼéyó ta ndáaña va̱ása. Saáchi iin iin na̱ cristiano xíniñúʼu ndakanixi̱ní xa̱ʼa̱ ña̱ káʼa̱n Biblia tasaá ndaka̱xinna ña̱ kaʼvina á ña̱ kotondeʼéna á ña̱ kusíkina. Na̱ kíʼin kuenta xíʼin na̱ veʼena, xíniñúʼu kotona ña̱ ná kandíxa na̱ veʼena ña̱ káʼa̱n Biblia xa̱ʼa̱ ndáaña kúú ña̱ va̱ʼa kotondeʼéyó (koto artículo “¿Tienen los testigos de Jehová una lista de películas, canciones o libros prohibidos?” nu̱ú sitio jw.org®, sección SOBRE NOSOTROS > PREGUNTAS FRECUENTES).

^ párr. 58 ÑA̱ KÁʼA̱N XA̱ʼA̱ NA̱ʼNÁ: Yóʼo níndichi ta̱ Jesús ña̱ kúúra rey ta̱ xáʼndachíñu nu̱ú ku̱a̱ʼání na̱ ángel.