Ir al contenido

¿Nda̱chun xíniñúʼu kuniñúʼuyó ki̱vi̱ ta̱ Jesús tá kéʼéyó oración?

¿Nda̱chun xíniñúʼu kuniñúʼuyó ki̱vi̱ ta̱ Jesús tá kéʼéyó oración?

IIN ña̱ xi̱sanáʼa̱ní ta̱ Jesús kúú ña̱ ka̱ʼa̱nyó xíʼin Ndióxi̱. Na̱ su̱tu̱ na̱ xi̱niʼi̱ yichi̱ nu̱ú na̱ judío xi̱kutóona ka̱ʼa̱nna xíʼin Ndióxi̱ “chí ti̱tu̱n calle ña̱ káʼnu”. ¿Nda̱chun xi̱keʼéna ña̱yóʼo? Ña̱ va̱ʼa ná kuni inkana miína. Xi̱kuni̱na ña̱ ná kuni inkana ña̱ va̱ʼaní ndásakáʼnuna Ndióxi̱. Ku̱a̱ʼání xi̱ka̱ʼa̱nna ta iin kuití kúú ña̱ xi̱ka̱ʼa̱nna xa̱ʼa̱ ta ku̱a̱ʼání yichi̱ xi̱ka̱ʼa̱nnaña, xi̱ndakanixi̱nína “xa̱ʼa̱ ña̱ ku̱a̱ʼání ka̱ʼa̱nna” kuniso̱ʼo Ndióxi̱ miína (Mateo 6:​5-8). Ta̱ Jesús káxiní íyo ña̱ sa̱náʼa̱ra ña̱ va̱ása ndáyáʼvi ña̱ xi̱keʼéna, ta saá sa̱náʼa̱ra na̱ yiví ndáaña kúú ña̱ va̱ása xíniñúʼu keʼéna tá káʼa̱nna xíʼin Ndióxi̱. Soo va̱ása níka̱ʼa̱n kuitíra ndáaña kúú ña̱ va̱ása va̱ʼa keʼéna tá káʼa̱nna xíʼin Ndióxi̱.

Ta̱ Jesús sa̱náʼa̱ra tá káʼa̱nyó xíʼin Ndióxi̱ xíniñúʼu na̱ʼa̱yó ña̱ kúni̱yó ña̱ ná nduyi̱i̱ ki̱vi̱ Ndióxi̱, ña̱ ná kixi Reinora ta saátu ña̱ ná koo ña̱ kúni̱ra keʼéra nu̱ú ñuʼú yóʼo. Ta saátu sa̱náʼa̱ra ña̱ ná ka̱ʼa̱nyó xíʼin Ndióxi̱ ña̱ ná taxira ña̱ kúni̱yó (Mateo 6:​9-13; Lucas 11:2-4). Ta saátu xi̱niñúʼura ejemplo ña̱ va̱ʼa sa̱náʼa̱ra miíyó ña̱ kǒo sandákooyó ña̱ ndukúyó nu̱ú Ndióxi̱ ña̱ xíniñúʼuyó, ña̱ kandíxayóra, ña̱ vitá koo iniyó tá kúni̱yó ña̱ ná kuniso̱ʼo Jehová miíyó (Lucas 11:5-13; 18:1-14). Ta va̱ása nísanáʼa̱ kuitíra ña̱yóʼo chi va̱ʼaní yichi̱ chinúura nu̱úyó (Mateo 14:23; Marcos 1:35).

Ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús chi̱ndeétáʼanña xíʼin na̱ discípulora ña̱ viíka ka̱ʼa̱nna xíʼin Ndióxi̱. Ta̱ Jesús xi̱ndatura ñuú tá kúma̱ní kuvira ña̱ sanáʼa̱ra na̱ discípulora ña̱ ndáyáʼviní ka̱ʼa̱nna xíʼin Ndióxi̱.

“Va̱ʼaníka ki̱xáʼana káʼa̱nna xíʼin Ndióxi̱”

Ta̱ Jesús iníísaá ñuú chi̱ka̱a̱ra ndee̱ xíʼin na̱ discípulora na̱ nda̱kú ni̱xi̱yo ini. Ta saá kúú ña̱ va̱ʼa ka̱ʼa̱nra iin ña̱ xa̱á xíʼinna. Ta ka̱chira: “Yi̱ʼi̱ kúú yichi̱, yi̱ʼi̱ kúú ña̱ nda̱a̱ ta kúúmiíi̱ ña̱ táku. Nda̱a̱ ni iinna kǒo kivi xa̱a̱ nu̱ú yivái̱ tá su̱ví xa̱ʼa̱ yi̱ʼi̱ kúúña”. Ta saá ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱yóʼo xíʼinna ta chi̱ka̱a̱níña ndee̱ xíʼinna: “Ta nda̱a̱ ndáaka ña̱ ná ndukúndó xa̱ʼa̱ ki̱víi̱, keʼévai̱ña ña̱kán va̱ʼa ndasakáʼnundó Ndióxi̱. Tá ná ndukúndó iin ña̱ʼa xa̱ʼa̱ ki̱víi̱, keʼévai̱ña”. Ta saá ni̱ka̱ʼa̱nkara xíʼinna: “Nda̱a̱ vitin ni iin ña̱ʼa ta̱ʼán ndukúndó xa̱ʼa̱ ki̱víi̱. Ndukúndóña ta ndakiʼinvandóña, ña̱ va̱ʼa kusi̱íní-inindó” (Juan 14:​6, 13, 14; 16:24).

Ndáyáʼviní ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n iin diccionario ña̱ káʼa̱n xa̱ʼa̱ Biblia káchiña: “Nani saá nasa̱ma ki̱ʼva ña̱ kéʼéna oración”. Ta̱ Jesús va̱ása níka̱ʼa̱nra ña̱ xíʼin miíra xíniñúʼu ka̱ʼa̱nna nu̱úka ña̱ ka̱ʼa̱nna xíʼin Ndióxi̱. Saáchi nda̱a̱ táki̱ʼva íyo iin ta̱ nda̱kuná yichi̱ nu̱úna ña̱ va̱ʼa kuyatinna nu̱ú Ndióxi̱ Jehová saá íyora.

Ndióxi̱ ndiʼi tiempo xíniso̱ʼora ña̱ káʼa̱n na̱ nda̱kú íyo ini káchíñu nu̱úra (1 Samuel 1:9-19; Salmo 65:2). Soo nda̱a̱ tá ke̱ʼé Ndióxi̱ iin trato xíʼin na̱ ñuu Israel, ndiʼi na̱ xi̱kuni̱ ña̱ ná kuniso̱ʼora oración ña̱ kéʼéna xi̱niñúʼu ndakunina ña̱ mií Jehová kúú ta̱ nda̱kaxin na̱ ñuu Israel. Tá tiempo tá ni̱xi̱yo ta̱ Salomón xi̱niñúʼu ndakunina ña̱ templo kúú nu̱ú nda̱kaxin Ndióxi̱ ña̱ va̱ʼa so̱kóna ña̱ʼa ndaʼa̱ra (Deuteronomio 9:29; 2 Crónicas 6:32, 33). Soo ki̱ʼva ña̱ ndasakáʼnunara na̱samavaña. Ta nda̱a̱ táki̱ʼva ka̱ʼyí ta̱ apóstol Pablo ley ña̱ ta̱xi Ndióxi̱ ndaʼa̱ na̱ ñuu Israel ta saátu ña̱ xi̱so̱kóna ña̱ʼa ti̱xin templo, ña̱ “xi̱ndana̱ʼa̱ kuití ña̱ʼa ña̱ va̱ʼa ña̱ kixi chí nu̱únínu xi̱kuuña, soo su̱ví mií ña̱ xa̱a̱ ndixaví níxi̱kuu ña̱yóʼo” (Hebreos 10:​1, 2). Ña̱yóʼo nda̱na̱ʼa̱ña ña̱ʼa ña̱ xíniñúʼu kixi (Colosenses 2:17). Nda̱a̱ tá ku̱i̱ya̱ 33 tiempo vitin va̱ása xíniñúʼu kundiku̱n kuitíyó ley ta̱ Moisés ña̱ va̱ʼa kitáʼanyó xíʼin Jehová. Nu̱úka ña̱yóʼo, xíniñúʼu keʼéyó ña̱ xi̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesucristo, ta̱ xi̱ka̱ʼa̱n ley xa̱ʼa̱ (Juan 15:​14-16; Gálatas 3:​24, 25).

Iin ki̱vi̱ ña̱ ndáyáʼvika nu̱ú ndiʼi ki̱vi̱

Ta̱ Jesús ke̱ʼéra iin ña̱ ndáyáʼviní ña̱ va̱ʼa kuyatinyó nu̱ú Jehová. Kivi kachiyó ta̱ Jesús kúúra iin migoyó ta̱ ndakúní ta̱ nda̱kuná yichi̱ nu̱úyó ña̱ va̱ʼa kuyatinyó nu̱ú Ndióxi̱ ña̱ kuniso̱ʼora ña̱ káʼa̱nyó xíʼinra ta chindeétáʼanra xíʼinyó. ¿Nda̱chun va̱ʼa kéʼé ta̱ Jesús ña̱yóʼo xa̱ʼa̱yó?

Nda̱a̱ tá kákuvíyó xa̱a̱ kúúyó na̱ yiví ku̱a̱chi ni iin ña̱ sóko̱yó á ña̱ kéʼéyó va̱ása kívi ndakataña ña̱yóʼo, á ña̱ xa̱a̱yó ña̱ vií kutáʼanyó xíʼin Jehová Ndióxi̱, ta̱ kǒo ña̱ yaku̱a̱ kúúmií (Romanos 3:20, 24; Hebreos 1:3, 4). Soo xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása níxikuumií ta̱ Jesús ku̱a̱chi ta ni̱xi̱ʼi̱ra xa̱ʼa̱yó kivi ndatavára miíyó nu̱ú ku̱a̱chi (Romanos 5:12, 18, 19). Xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼéra, ndiʼi na̱ kúni̱ vií koo nu̱ú Jehová va̱ása xíka inina ña̱ ka̱ʼa̱nna xíʼinra nani kándíxana ña̱ ni̱xi̱ʼi̱ ta̱ Jesús xa̱ʼa̱na ta xíniñúʼuna ki̱vi̱ra tá káʼa̱nna xíʼin Ndióxi̱ (Efesios 3:11, 12).

Tá xíniñúʼuyó ki̱vi̱ ta̱ Jesús tá káʼa̱nyó xíʼin Ndióxi̱, náʼa̱yó ña̱ kándíxayó u̱ni̱ ña̱ʼa xa̱ʼa̱ chiñu ña̱ nda̱kiʼin ta Cristo nu̱ú Ndióxi̱: 1) Ña̱ kúúra “ndikachi sana Ndióxi̱”, ta xa̱ʼa̱ ña̱ ni̱xi̱ʼi̱ra kivi koo káʼnu ini Ndióxi̱ xa̱ʼa̱ ku̱a̱chiyó. 2) Xa̱ʼa̱ ña̱ sa̱ndátaku Jehová miíra, vitin kúúra iin “su̱tu̱ káʼnu” ta chíndeétáʼanra xíʼinyó ña̱ ndakiʼinyó ña̱ va̱ʼa xa̱ʼa̱ ña̱ sa̱kákura miíyó. 3) Iinlá ta̱yóʼo kúú yichi̱ ña̱ sákuyatin miíyó nu̱ú Jehová tá káʼa̱nyó xíʼinra (Juan 1:29; 14:6; Hebreos 4:​14, 15).

Tá xíniñúʼuyó ki̱vi̱ ta̱ Jesús tá káʼa̱nyó xíʼin Ndióxi̱ náʼa̱yó ña̱ íxato̱ʼóyóra. Ta ña̱yóʼo va̱ʼaní kítáʼanña xíʼin ña̱ kúni̱ Jehová “ña̱kán xa̱ʼa̱ ki̱vi̱ ta̱ Jesús ndiʼina ná kuxítí [...], ta ndiʼina ná ndakuni ña̱ ni̱xa̱a̱ ta̱ Jesucristo ndu̱ura táta ña̱ va̱ʼa ndukáʼnu yiváyó Ndióxi̱” (Filipenses 2:​10, 11). Ta iin ña̱ ndáyáʼvika, tá xíniñúʼuyó ki̱vi̱ ta̱ Jesús tá káʼa̱nyó xíʼin Ndióxi̱ ndásakáʼnuña mií Jehová, saáchi ta̱yóʼo kúú ta̱ ta̱xi se̱ʼera xa̱ʼa̱ ku̱a̱chiyó (Juan 3:16).

Xíniñúʼu ka̱ʼa̱nyó xíʼin Ndióxi̱ “xíʼin ndiʼi níma̱yó”

Ña̱ va̱ʼa kunda̱a̱-iniyó ña̱ ndáyáʼviní chiñu ña̱ kúúmií ta̱ Jesús, Biblia ku̱a̱ʼá ki̱ʼva káʼa̱nña xa̱ʼa̱ra xíʼin ki̱vi̱ra ña̱ va̱xi nu̱úña. Ndiʼi ña̱yóʼo chíndeétáʼanña xíʼinyó ña̱ kiʼinyó kuenta ña̱ ku̱a̱ʼání bendición ndákiʼinyó xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼé ta̱ Jesús, ña̱ kéʼéra ta saátu ña̱ keʼékara xa̱ʼa̱yó. (Koto recuadro “ Chiñu ña̱ ndáyáʼviní ña̱ kéʼé ta̱ Jesús” .) Xa̱ʼa̱ ña̱kán ta̱ Jesús nda̱kiʼinra iin ki̱vi̱ ña̱ ndáyáʼviníka nu̱ú inkaña, ña̱yóʼo kúni̱ kachiña ña̱ kúúmiíra chiñu chí ndiví ta saátu nu̱ú ñuʼú yóʼo (Filipenses 2:9; Mateo 28:18). *

Su̱ví iin costumbre kuití kúúña

Nda̱a̱ táki̱ʼva xa̱a̱ sa̱kúaʼayó, tá kéʼéyó oración xíniñúʼu kuniñúʼuyó ki̱vi̱ ta̱ Jesús ña̱ va̱ʼa kuniso̱ʼo Jehová ña̱ káʼa̱nyó xíʼinra (Juan 14:​13, 14). Va̱ása kúni̱yó ña̱ ná va̱ása kundayáʼvi “ki̱vi̱ ta̱ Jesús” nu̱úyó tá káʼa̱nyó xíʼin Ndióxi̱. ¿Nda̱chun?

Ndakanixi̱ní xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo. Tá ndákiʼún iin carta na̱ íxi̱kó ña̱ʼa nu̱ún, ta nu̱ú ndíʼi carta ka̱ʼyína ña̱yóʼo, “yi̱ʼi̱ kúú na̱ káʼa̱n xíʼún”. ¿Á xíʼin ndiʼi-inina káʼa̱nna xíʼún á na̱ chíndeé kuitíva kúúna yóʼó? Ña̱kán ndáyáʼviní ki̱vi̱ ta̱ Jesús tá xíniñúʼuyoña ña̱ káʼa̱nyó xíʼin Ndióxi̱ nu̱úka ña̱ káʼa̱n na̱ yiví tá íxi̱kóna ña̱ʼa. Ni xíniñúʼu ka̱ʼa̱nníyó xíʼin Ndióxi̱ xíniñúʼu keʼéyóña xíʼin ndiʼi níma̱yó (1 Tesalonicenses 5:17; Salmo 119:145).

¿Ndáaña kivi keʼéyó ña̱ va̱ʼa kundayáʼvi ki̱vi̱ ta̱ Jesús nu̱úyó tá káʼa̱nyó xíʼin Ndióxi̱? Ná ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ʼa ña̱ kúúmií ta̱ Cristo, ná ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱keʼé ta̱ Jesús ta saátu xa̱ʼa̱ ña̱ xa̱a̱ kúni̱ra keʼéra xa̱ʼa̱yó. Tá káʼa̱nyó xíʼin Ndióxi̱ ná taxiyó tíxa̱ʼvi ndaʼa̱ra ta saátu ná ndasakáʼnuyó Jehová xa̱ʼa̱ ña̱ viíní xi̱niñúʼura se̱ʼera, tásaá ná keʼéyó kandíxakayó ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús tá ka̱chira: “Nda̱a̱ ndáaka ña̱ ná ndukúndó nu̱ú yivái̱ xa̱ʼa̱ ki̱víi̱, taxivaraña ndaʼa̱ndó” (Juan 16:23).

^ párr. 14 Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi Diccionario expositivo de palabras del Antiguo y del Nuevo Testamento exhaustivo ña̱ ta̱vá ta̱ W. E. Vine, tu̱ʼun griego ña̱ sándaya̱ʼana “ki̱vi̱” kivi ka̱ʼa̱ntuña “ndiʼi ña̱ kúni̱ kachi ki̱vi̱ yóʼo”, ña̱yóʼo káʼa̱nña “xa̱ʼa̱ chiñu, ki̱ʼva íyo inina, chiñu ña̱ kúúmiína, ña̱ káʼnuna, ndee̱, ña̱ ndáyáʼvinína á inkakaña”.