Ir al contenido

Ir al índice

Ndióxi̱ íxato̱ʼóra ná ñaʼá ta ndáyáʼviná nu̱úra

Ndióxi̱ íxato̱ʼóra ná ñaʼá ta ndáyáʼviná nu̱úra

TÁ NI̱XI̱YO ta̱ Jesús nu̱ú ñuʼú yóʼo ni̱na̱ʼa̱ra ña̱ va̱ʼa ña̱ kúúmií yivára ta ke̱ʼéra nda̱a̱ táki̱ʼva kéʼé yivára ta̱ íyo chí ndiví, ka̱chira: “Kǒo kéʼíi̱ ña̱ kúni̱ miíi̱, chi káʼi̱n ña̱ sa̱náʼa̱ yivái̱ yi̱ʼi̱” ta ka̱chikara: “Ndiʼi yichi̱ kéʼíi̱ ña̱ kúni̱ra” (Juan 8:28, 29; Colosenses 1:15). Ña̱kán tá kúni̱yó kotoyó ndáa ki̱ʼva ndákanixi̱ní Ndióxi̱ xa̱ʼa̱ ná ñaʼá ta ndáa ki̱ʼva kéʼéra xíʼinná, kivi kotoyó ndáa ki̱ʼva ke̱ʼé ta̱ Jesús xíʼinná.

Na̱ ka̱ʼvi va̱ʼa xa̱ʼa̱ Evangelio ni̱ka̱ʼa̱nna ña̱ síínníva ni̱xi̱yo ini ta̱ Jesús xíʼin ná ñaʼá. ¿Ndáa ki̱ʼva xi̱keʼéra xíʼinná? Ta ña̱ ndáyáʼvika, ¿á kivi chindeétáʼan ña̱ sa̱náʼa̱ra xíʼin ná ñaʼá ná íyo tiempo vitin?

Ndáa ki̱ʼva ke̱ʼé ta̱ Jesús xíʼin ná ñaʼá

Ta̱ Jesús va̱ása níndakanixi̱níra ña̱ yaku̱a̱ xa̱ʼa̱ ná ñaʼá. Ku̱a̱ʼání na̱ xi̱niʼi yichi̱ nu̱ú na̱ veʼe-ñu̱ʼu na̱ judío, xi̱xitona ná ñaʼá ña̱ i̱yoní ña̱ ki̱ʼvina ku̱a̱chi xíʼinná. Ña̱kán va̱ása nítaxina ka̱ʼa̱n ná ñaʼá xíʼin na̱ ta̱a nu̱ú íyo ku̱a̱ʼá na̱ yiví ta saátu xi̱niñúʼu ndakasiná xi̱níná tá ku̱a̱ʼa̱nná inka táʼví. Ta̱ Jesús va̱ása níka̱ʼa̱nra nda̱a̱ ni iin yichi̱ ña̱ keʼéna saá xíʼin ná ñaʼá, chi ña̱ sa̱náʼa̱ra kúú na̱ ta̱a kúú na̱ xíniñúʼu kaʼnu̱-ini ta ixato̱ʼóna ná ñaʼá (Mateo 5:28).

Ta inka yichi̱ ni̱ka̱ʼa̱nra: “Yi̱ʼi̱ káʼi̱n xíʼinndó ndiʼi ta̱ sándakoo ñá síʼí, ta tíndaʼa̱ra xíʼin inkañá kíʼvira ku̱a̱chi ta sáxo̱ʼvi̱ra ñá nu̱ú” (Marcos 10:11, 12). Ta̱ Jesús su̱ví inkáchi níndakanixi̱níra xíʼin na̱ su̱tu̱ na̱ ni̱xi̱yo tiempo saá saáchi na̱yóʼo xi̱ka̱ʼa̱nna ña̱ kiviva sandákoona ñá síʼína “xa̱ʼa̱ nda̱a̱ ndáaka ña̱ʼa” (Mateo 19:3, 9). Na̱ judío síínva xi̱ndakanixi̱ní na̱yóʼo xa̱ʼa̱ na̱ yiví na̱ xi̱kiʼvi ku̱a̱chi xíʼin ná kǒo níti̱ndaʼa̱ xíʼinna. Na̱yóʼo xi̱ndakanixi̱nína ña̱ tá iin ta̱a ni̱ki̱sira xíʼin iin ñaʼá ñá va̱ása kúú ñá síʼíra su̱ví ku̱a̱chi ndeéví kúúña. Na̱ su̱tu̱ xi̱ka̱ʼa̱nna, ná ñaʼá kúú ná xi̱kiʼvi ku̱a̱chi su̱ví na̱ ta̱a. Nda̱a̱ táki̱ʼva káʼa̱n iin tutu ña̱ káʼa̱n xa̱ʼa̱ Biblia, “tá ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús ña̱ u̱vi̱ saá na̱ ti̱ndaʼa̱ xíniñúʼu ixato̱ʼó táʼanna ni̱na̱ʼa̱ra ña̱ ndáyáʼviva ná ñaʼá”.

Ña̱ va̱ʼa ndákiʼin ná ñaʼá ná íyo tiempo vitin: Ná ñaʼá ná íyo ti̱xin congregación na̱ testigo Jehová kítáʼan náyóʼo xíʼin na̱ ta̱a ta va̱ása ndákanixi̱níná ña̱ ndakanixi̱ní na̱ ta̱a ña̱ va̱ása va̱ʼa xa̱ʼa̱ná. Na̱ ta̱a na̱ ndásakáʼnu Ndióxi̱ chíka̱a̱na ndee̱ ña̱ ixato̱ʼóna ná ñaʼá ná náʼnuka nu̱úna nda̱a̱ táki̱ʼva íyo siʼína ta ná válíka nda̱a̱ táki̱ʼva íyo ku̱ʼvana, ta íxato̱ʼónína náyóʼo (1 Timoteo 5:2).

Ta̱ Jesús ta̱vára tiempo ña̱ sa̱náʼa̱raná. Na̱ su̱tu̱ na̱ ni̱xi̱yo tiempo xi̱naʼá xi̱ka̱ʼa̱nna ña̱ ná va̱ása sakúaʼa ná ñaʼá. Soo ta̱ Jesús ta̱vára tiempo ña̱ sa̱náʼa̱raná xa̱ʼa̱ ña̱ nda̱a̱, ta saátu ni̱ka̱ʼanra xíʼinná ña̱ ná ka̱ʼa̱nná xa̱ʼa̱ ña̱ ndákanixi̱níná. Ta saátu va̱ása níndakanixi̱níra ña̱ iinlá ti̱xin veʼena kúú nu̱ú xíniñúʼu kachíñuná. Ni̱na̱ʼa̱ra ña̱yóʼo iin yichi̱ tá va̱ása nísasira nu̱ú ñá María ña̱ sakúaʼañá xa̱ʼa̱ra (Lucas 10:38-42). Ta ña̱ viíní nda̱kanixi̱ní ñá Marta kuʼvi̱ ñá María, tá ni̱ka̱ʼa̱nñá xíʼin ta̱ Jesús tá ni̱xi̱ʼi̱ ku̱ʼvañá ta̱ Lázaro ña̱yóʼo ni̱na̱ʼa̱ña ña̱ xi̱taváñá tiempo ña̱ xi̱sakúaʼañá xa̱ʼa̱ra (Juan 11:21-27).

Ta̱ Jesús xi̱ndi̱ʼi̱-inira xa̱ʼa̱ ná ñaʼá ña̱ ná sakúaʼaná. Chi ku̱a̱ʼání ná ñaʼá judía tiempo saá ña̱ xi̱ndi̱ʼi̱ka-ininá xa̱ʼa̱ kúú ña̱ koo se̱ʼená tá na̱ va̱lí yóʼo xa̱a̱na koona iin na̱ ndáyáʼviní, ta kúú ña̱ koona iin profeta. Ña̱kán tá iin ñaʼá ni̱ka̱ʼa̱nñá xíʼinra ña̱yóʼo “si̱íní íyo ñá ñaʼá ñá sa̱káku yóʼó”, xi̱niñúʼura ña̱yóʼo ña̱ va̱ʼa sanáʼa̱ra ña̱ ndáyáʼvika ña̱ kuniso̱ʼona Ndióxi̱ (Lucas 11:27, 28). Tasaá ni̱na̱ʼa̱ra ña̱ xi̱xiniñúʼu keʼéná inka ña̱ ndáyáʼvika su̱ví keʼé kuitíná costumbre ña̱ xi̱kuumiína tiempo saá (Juan 8:32).

Ña̱ va̱ʼa ndákiʼin ná ñaʼá ná íyo tiempo vitin: Ti̱xin congregación, comentario ña̱ táxi ná ñaʼá ti̱xin reunión va̱ʼaní kúniyó xíʼinña, na̱ ta̱a na̱ sánáʼa̱ xa̱ʼa̱ Ndióxi̱ íxato̱ʼóna ná ñaʼá nu̱ú íyo ku̱a̱ʼá na̱ yiví á nu̱ú loʼona íyo, chi náyóʼo va̱ʼaní sánáʼa̱ná xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ʼa (Tito 2:3). Ta saátu chíndeétáʼan náyóʼo ña̱ ka̱ʼa̱nná xa̱ʼa̱ tu̱ʼun va̱ʼa xa̱ʼa̱ Reino Ndióxi̱ (Salmo 68:11; koto recuadro ña̱ naní “ ¿Á ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ apóstol Pablo ña̱ va̱ása va̱ʼa ka̱ʼa̱n ná ñaʼá?”, ña̱ va̱xi nu̱ú página 9).

Ta̱ Jesús xi̱ndayáʼviní ná ñaʼá nu̱úra. Tiempo ña̱ káʼa̱n Biblia xa̱ʼa̱, na̱ yiví xi̱ndayáʼvika na̱ ta̱a válí se̱ʼena nu̱úka ná ñaʼá. Nda̱a̱ nu̱ú ña̱ Talmud xi̱ka̱ʼa̱nña ña̱yóʼo: “Va̱ʼaní ke̱e na̱ íyo iin ta̱a se̱ʼe ta ndáʼviní na̱ íyo ná ñaʼá se̱ʼe”. Na̱ ni̱xi̱yo iin ná ñaʼá se̱ʼe iin ña̱ yo̱ʼvi̱ní xi̱kuu ña̱yóʼo nu̱úna: xi̱niñúʼu ndani̱ʼína iin na̱ ti̱ndaʼa̱ xíʼin ñáyóʼo ta xi̱niñúʼu chaʼvina xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo, ta va̱ása kivika kundaañá na̱ yiváñá tá ná kuchéena.

Soo nu̱ú ta̱ Jesús ndáyáʼviní ná ñaʼá válí ta saátu na̱ ta̱a válí. Nda̱a̱ táki̱ʼva sa̱ndátakura se̱ʼe ñá ñaʼá ñuu Naín ñá ni̱xi̱ʼi̱ yií, saátu sa̱ndátakura ñá loʼo se̱ʼe ta̱ Jairo (Marcos 5:35, 41, 42; Lucas 7:11-15). Ta inka yichi̱ sa̱ndáʼara “iin ñaʼá ñá xa̱a̱ ku̱a̱ʼa̱n 18 ku̱i̱ya̱ kúúmií ta̱chí ndi̱va̱ʼa ña̱ ta̱xi kue̱ʼe̱ ndaʼa̱ñá” ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinñá ña̱ kúúñá se̱ʼe ta̱ Abrahán iin tu̱ʼun ña̱ va̱ása níxi̱xiniñúʼu na̱ judío tiempo saá (Lucas 13:10-16). Ta xíʼin ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra yóʼo ni̱na̱ʼa̱ra ña̱ va̱ʼa-inira xíʼin ná ñaʼá ta nda̱kunira ña̱ ndáyáʼviníná xa̱ʼa̱ ña̱ kándíxaná Ndióxi̱ (Lucas 19:9; Gálatas 3:7).

Ña̱ va̱ʼa ndákiʼin ná ñaʼá ná íyo tiempo vitin: Nda̱a̱ táki̱ʼva íyo ña̱ káʼa̱n na̱ íyo chí Asia, ña̱ sakuaʼnuna iin ñaʼá íyoña nda̱a̱ táki̱ʼva ña̱ ko̱so̱na jardín inkana. Na̱ íyo se̱ʼe na̱ ndásakáʼnu Ndióxi̱ va̱ása ndákanixi̱nína saá. Chi ña̱ kéʼéna kúú ña̱ vií ndáana se̱ʼena, kúúna ta̱a válí áñaʼá válí, chíka̱a̱na ndee̱ ña̱ vií sanáʼa̱na ta saátu kundaana na̱ va̱lí ña̱ va̱ása kiʼin kue̱ʼe̱na.

Ta̱ Jesús ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin ñá María Magdalena ña̱ ka̱ʼa̱nñá xíʼin na̱ apóstol ña̱ xa̱a̱ nda̱takura

Ta̱ Jesús xi̱ndaa-inira ná ñaʼá. Nu̱ú na̱ chíñu judío ña̱ xi̱ka̱ʼa̱n iin ñaʼá loʼoní xi̱ndayáʼviña nda̱a̱ táki̱ʼva íyo ña̱ xi̱ka̱ʼa̱n iin na̱ esclavo. Nda̱a̱ táki̱ʼva íyo ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n iin ta̱ historiador ta̱ naní Josefo ta̱ káʼa̱n xa̱ʼa̱ ña̱ ni̱xi̱yo tá siglo I káchira: “Va̱ása ndáyáʼvi ña̱ káʼa̱n ná ñaʼá xa̱ʼa̱ ña̱ kúú kuitíná ñaʼá”.

Síínní ni̱xi̱yo ta̱ Jesús, ta̱yóʼo xi̱niñúʼura ná ñaʼá ña̱ va̱ʼa ka̱ʼa̱nná xa̱ʼa̱ ña̱ nda̱takura (Mateo 28:1, 8-10). Nda̱a̱ ná ñaʼá ná nda̱kú ni̱xi̱yo ini xi̱niná tá xa̱ʼnína ta̱ Jesús ta saátu tá sa̱ndúxu̱nnara, soo nda̱a̱ na̱ apóstol va̱ása níkandíxana ña̱ xi̱ka̱ʼa̱nná (Mateo 27:55, 56, 61; Lucas 24:10, 11). Ta̱ Jesús nda̱kaxinra siʼna ná ñaʼá ña̱ va̱ʼa kuniná ña̱ nda̱takura ta xíʼin ña̱yóʼo ni̱na̱ʼa̱ra ña̱ ndáyáʼviníná nu̱úra nda̱a̱ táki̱ʼva ndáyáʼvi inka na̱ discípulo (Hechos 1:8, 14).

Ña̱ va̱ʼa ndákiʼin ná ñaʼá ná íyo tiempo vitin: Ta̱a na̱ kúúmií chiñu ti̱xin congregación na̱ ndásakáʼnu Ndióxi̱ náʼa̱na ña̱ ndáyáʼvi ná ñaʼá nu̱úna tá káʼa̱n náyóʼo xíʼinna. Ta̱a ta̱ xa̱a̱ ti̱ndaʼa̱ xíniñúʼu ixato̱ʼóra ñá síʼíra ta saátu vií kuniso̱ʼora miíñá (1 Pedro 3:7; Génesis 21:12).

Ña̱ káʼa̱n Biblia sákusi̱íña-ini ná ñaʼá

Na̱ kéʼé ña̱ káʼa̱n Biblia íxato̱ʼóna ta vií kéʼéna xíʼin ná ñaʼá

Na̱ kéʼé nda̱a̱ táki̱ʼva kéʼé ta̱ Cristo náʼa̱na ña̱ íxato̱ʼóna ná ñaʼá nda̱a̱ táki̱ʼva xi̱kuni̱ Ndióxi̱ kooná tá i̱xava̱ʼara miíná (Génesis 1:27, 28). Ta̱a na̱ ndásakáʼnu Ndióxi̱ va̱ása ndákanixi̱nína ña̱ ndáyáʼvikana nu̱ú ñá síʼina. Nu̱úka ña̱yóʼo ndíku̱nna ña̱ káʼa̱n Biblia ña̱ va̱ʼa kusi̱í-ini ñá síʼina (Efesios 5:28, 29).

Tá ki̱xáʼa ñá Yelena káʼviña Biblia va̱ása níxi̱ndatu̱ʼunñá xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱keʼé yiíñá xíʼinñá ta va̱ása níxi̱kunda̱a̱-inira xíʼin ña̱ xi̱ndoʼoñá. Ta̱yóʼo xa̱ʼnura nu̱ú xi̱ i̱xandi̱va̱ʼana xíʼin na̱ yiví ta saátu xi̱ i̱xakui̱ʼnána ná ñaʼá ta xi̱ i̱xandi̱va̱ʼana xíʼinná, ñáyóʼo káchiñá: “Biblia chi̱ka̱a̱níña ndee̱ xíʼi̱n sa̱kuaʼi̱ ña̱ íyo iin Ndióxi̱ ta̱ ndixa ndíʼi̱-ini xa̱ʼíi̱ ta kúʼvi̱-inira xínira yi̱ʼi̱ ta ndáyáʼvii̱ nu̱úra. Ki̱ʼi̱n kuenta ña̱ yiíi̱ kivi nasa̱mara tá ná kaʼvira Biblia”. Tá ni̱ya̱ʼa tiempo yiíñá nda̱kuchira ta ndu̱ura testigo Jehová. Ñá Yelena káchiñá: “Saá sa̱kuaʼara ka̱ʼnu̱-inira ta u̱vi̱ saándi̱ sa̱kuaʼandi̱ ña̱ koo káʼnu-inindi̱ xa̱ʼa̱ táʼanndi̱”. Ñáyóʼo káchikañá: “Ña̱ va̱xi nu̱ú Biblia chíndeétáʼanña xíʼi̱n ña̱ kunda̱a̱-inii̱ ña̱ kúʼvi̱-inira xínira yi̱ʼi̱ ta ndáara yi̱ʼi̱” (Colosenses 3:13, 18, 19).

Ta su̱ví iinlá ñá Yelena kúúñá ndóʼo saá, chi íyo ku̱a̱ʼá ná ñaʼá ná ndásakáʼnu Ndióxi̱ ná si̱í íyo ta chíka̱a̱na ndee̱ xíʼin yiína ña̱ keʼéna ña̱ káʼa̱n Biblia ña̱ vií kutáʼanna. Ña̱yóʼo sándi̱koña-ininá tá íxato̱ʼó yiíná miíná ta va̱ʼa kúniná kitáʼanná xíʼin inka na̱ ndásakáʼnu Ndióxi̱ (Juan 13:34, 35).

Ndiʼi na̱ ndásakáʼnu Ndióxi̱ kúúna ta̱a á ñaʼá ndákunina ña̱ kúúna na̱ yiví ku̱a̱chi ta ndíka̱a̱na ndaʼa̱ ña̱ ñuyǐví ku̱a̱chi ta saátu kúnda̱a̱-inina ña̱ tá ná kuyatinna nu̱ú Ndióxi̱ ta̱ va̱ʼa-ini ta̱ kúú yivána, Jehová, sa̱ñána ndaʼa̱ tu̱ndóʼo, ta xa̱a̱na koona nda̱a̱ táki̱ʼva íyo na̱ se̱ʼe Ndióxi̱. Íyo iin ña̱ va̱ʼaní ndakiʼin na̱ ta̱a ta saátu ná ñaʼá na̱ kúʼvi̱ní-ini Ndióxi̱ xínira ta ndáarana (Romanos 8:20, 21).