၁၉၄၉၊ ဇွန်လ ၁၉ ရက်မှာ ပြည်ပြေးအုပ်စုတစ်စုက ဒိုမီနီကန်နိုင်ငံကိုပြန်လာပြီး စစ်အာဏာရှင်ရာဖေးလ် ထရူဟီယိုကို ဖြုတ်ချဖို့ကြိုးစားကြတယ်။  ထရူဟီယိုအစိုးရအဖွဲ့က အဲဒီကြိုးပမ်းမှုကို အမြန်ဆုံးနှိမ်နင်းလိုက်ပေမဲ့ စစ်မှုမထမ်းသူတွေကိုရော၊ အစိုးရရဲ့ရန်သူလို့ သတ်မှတ်ခံရသူတွေကိုပါ ဖမ်းဆီးထောင်ချတယ်။ စစ်မှုမထမ်းလို့ ဦးဆုံးထောင်ချခံရတဲ့ ညီအစ်ကိုတွေကတော့ လာအော်န်၊ အန်ရီကီနဲ့ ရာဖေးလ် ဂလပ်စ်တို့ဖြစ်ပြီး လာအော်န်ရဲ့အလုပ်ဖော်ညီအစ်ကိုတချို့လည်း ပါတယ်။

လာအော်န် အခုလိုပြောပြတယ်– “စစ်ထောက်လှမ်းရေးက [ကျွန်တော်နဲ့အလုပ်ဖော်ညီအစ်ကိုတွေကို] ဖမ်းဆီးစစ်ဆေး၊ ခြိမ်းခြောက်ပြီးနောက် ပြန်လွှတ်လိုက်တယ်။ ဒါပေမဲ့ ရက်အနည်းငယ်ကြာတော့ စစ်မှုထမ်းဖို့ ဆင့်ခေါ်တယ်။ အဲဒါက လုပ်ထုံးလုပ်နည်းအတိုင်းခေါ်တာ မဟုတ်ဘူး။ သူတို့တောင်းဆိုတာကို မလုပ်တော့ ကျွန်တော်တို့ကို ထောင်ချလိုက်တယ်။ ထောင်ထဲ မှာ ညီအစ်ကိုလေးယောက်နဲ့တွေ့တယ်။ နှစ်ယောက်ကတော့ ကျွန်တော့်အစ်ကိုနဲ့ညီလေးပေါ့။ ထောင်ကလွတ်လာပြီးနောက် ထပ်အဖမ်းခံရတယ်။ တစ်ရက် ဒါမှမဟုတ် ရက်အနည်းငယ် လွှတ်ပေးပြီးရင် ထပ်ဖမ်းပြန်ရော။ အဲဒီလိုသုံးကြိမ် ဖြစ်ခဲ့တယ်။ အဲဒီသုံးကြိမ်ကိုပေါင်းကြည့်လိုက်တော့ ထောင်ထဲမှာ ခုနစ်နှစ်နီးပါးနေခဲ့ရတယ်။ နောက်ဆုံးတစ်ကြိမ်ကတော့ ငါးနှစ်ကြာတယ်။”

ထောင်ထဲမှာ ညီအစ်ကိုတွေဟာ စမ်းသပ်မှုတွေ ဆက်တိုက်ကြုံရတယ်။ အကျဉ်းသားတွေ၊ အစောင့်တွေက အမြဲလိုလို ကဲ့ရဲ့လှောင်ပြောင်ကြတယ်။ ညီအစ်ကိုတွေ ဦးဆုံးနေရတဲ့ ဖော့တ်အိုစာမာထောင်ရဲ့ ထောင်မှူးက “မင်းတို့ ယေဟောဝါသက်သေတွေ မာရ်နတ်ရဲ့သက်သေဖြစ်လာတဲ့အခါ ငါ့ကိုအကြောင်းကြားလိုက်။ မင်းတို့ကို လွှတ်ပေးမယ်” လို့ပြောတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဒီသစ္စာရှိညီအစ်ကိုတွေ သမာဓိချိုးဖောက်အောင် ဆန့်ကျင်သူတွေ မလုပ်နိုင်ခဲ့ဘူး။ အကြောင်းရင်းကို လာအော်န် အခုလိုရှင်းပြတယ်– ‘ကျွန်တော်တို့ခံရပ်နိုင်ဖို့ ယေဟောဝါ အမြဲခွန်အားပေးတယ်။ အသေးအဖွဲကိစ္စတွေမှာတောင် ကျွန်တော်တို့အကျိုးအတွက် ကိုယ်တော်ကြားဝင်လုပ်ဆောင်ပေးတာကို တွေ့ခဲ့ရတယ်။ တုတ်၊ ကြာပွတ်၊ ရိုင်ဖယ်သေနတ်တွေနဲ့ အရိုက်ခံရတဲ့အခါမှာတောင် ယေဟောဝါပေးတဲ့ခွန်အားနဲ့ ကြံ့ကြံ့ခံနိုင်ခဲ့တယ်။’

စစ်မှန်တဲ့ဝတ်ပြုရေးရဲ့ရန်သူတွေကြောင့် တစ်နိုင်ငံလုံးမှာ နှိပ်စက်ညှဉ်းပန်းမှုတွေ ပိုပြင်းထန်လာတယ်။ ဒါတောင်မှ ၁၉၅၀၊ မေလမှာ တစ်နိုင်ငံလုံးရဲ့ကြေညာသူအရေအတွက်ဟာ သာသနာပြုတွေမပါဘဲ ၂၃၈ ယောက်ရှိခဲ့တယ်။ အဲဒီထဲက နှစ်ဆယ့်တစ်ယောက်ဟာ အချိန်ပြည့်ရှေ့ဆောင်တွေဖြစ်တယ်။

အဲဒီအချိန်လောက်မှာ ထောက်လှမ်းရေးတစ်ယောက်က သမ္မတရဲ့အတွင်းရေးမှူးဆီကို “ယေဟောဝါသက်သေဂိုဏ်းသားတွေဟာ ဒီမြို့ [စီယူဒက် ထရူ ဟီယိုမြို့] အနှံ့မှာ သူတို့ရဲ့လုပ်ငန်းကို တက်တက်ကြွကြွလုပ်နေကြတယ်” ဆိုပြီး စာရေးခဲ့တယ်။ ဒီလိုလည်း ဆက်ပြောတယ်– “ယေဟောဝါသက်သေတွေကို အထူးသတိထားပါလို့ ကျွန်တော်ထပ်ပြောချင်တယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ သူတို့ရဲ့ဟောပြောခြင်းလုပ်ငန်းနဲ့ တခြားလုပ်ငန်းတွေက လူတွေရဲ့အတွေးအခေါ်ကို၊ အထူးသဖြင့် သာမန်လူထုရဲ့အတွေးအခေါ်ကို ပြောင်းလဲစေလို့ပဲ။”

ပြည်ထဲရေးဌာနနဲ့ ရဲဌာနရဲ့အတွင်းရေးမှူး ဂျေ အန်တိုနီယို အန်ဂရီယာက ညီအစ်ကိုရွိုင်ကို စစ်မှုထမ်းတာ၊ အလံအလေးပြုတာ၊ အခွန်ဆောင်တာနဲ့ပတ်သက်ပြီး သက်သေခံတွေရဲ့ရပ်တည်ချက်အကြောင်း စာတင်ခိုင်းတယ်။ ညီအစ်ကိုရွိုင်က “ဘုရားသခင်သစ္စာတော်တည်စေသတည်း” စာအုပ်ထဲက အချက်အလက်တွေကိုသုံးပြီး ရေးသားခဲ့တယ်။ ဒါပေမဲ့ ၁၉၅၀၊ ဇွန်လ ၂၁ ရက်မှာ အတွင်းရေးမှူးအန်ဂရီယာက ဒိုမီနီကန်နိုင်ငံမှာ ယေဟောဝါသက်သေတွေရဲ့လုပ်ငန်းကို ပိတ်ပင်လိုက်ကြောင်း အမိန့်ထုတ်ပြန်ခဲ့တယ်။ ဒီအမိန့်ကို ကိုယ်တိုင်လာနားထောင်ဖို့ ညီအစ်ကိုရွိုင်ကို အန်ဂရီယာရဲ့ရုံးဆီ ဆင့်ခေါ်လိုက်တယ်။ ညီအစ်ကိုရွိုင်က ဒီနိုင်ငံမှာ သာသနာပြုတွေ ဆက်နေခွင့်ရှိမရှိမေးတော့  အန်ဂရီယာက ဥပဒေကိုလိုက်နာသရွေ့၊ ကိုယ့်ဘာသာရေးယုံကြည်ချက်အကြောင်း တခြားသူတွေကို မပြောပြသရွေ့ နေလို့ရတယ်လို့ပြောတယ်။ *