နယူးယောက်မြို့၊ စတက်တင်အိုင်းလန်းမှာ WBBR ရေဒီယို အသံလွှင့်ရုံ ဆောက်ဖို့ ဗေသလက ညီအစ်ကိုတွေ တစ်နှစ်ကျော် ကြိုးပမ်းခဲ့ကြတယ်။ အလုပ်လုပ်မယ့်သူတွေ နေဖို့ အိမ်ကြီးတစ်လုံး၊ အသံလွှင့်ရုံသုံး ပစ္စည်းတွေ ဆင်ဖို့ အဆောက်အအုံတစ်ခုကို မြေရှင်းပြီးနောက်မှာ ဆောက်ကြတယ်။ အဲဒီနောက် အသံလွှင့်ဖို့ လိုအပ်တဲ့ ပစ္စည်းတွေ စုဆောင်းကြတယ်။ ဒါပေမဲ့ အခက်အခဲ အများကြီး ရှိတယ်။

အသံလွှင့်ရုံအတွက် ပင်မ ဧရိယာတိုင် တပ်ဆင်ဖို့ တော်တော် ခက်တယ်။ ပေ ၂၀၀ (၆၁ မီတာ) စီ မြင့်တဲ့ သစ်သားတိုင်နှစ်တိုင်ကြားမှာ ပေ ၃၀၀ (၉၁ မီတာ) ရှည်တဲ့ ဧရိယာတိုင် တပ်ဆင်ရမှာ။ ပထမတစ်ကြိမ် မအောင်မြင်ဘူး။ ယေဟောဝါဘုရားရဲ့ အကူအညီနဲ့ နောက်ဆုံးမှာတော့ အောင်မြင်သွားတယ်။ “ပထမတစ်ခေါက်နဲ့သာ အောင်မြင်သွားရင် ‘ငါတို့ လုပ်နိုင်တယ်ကွ’ ဆိုပြီး လက်ခမောင်းခတ် ပြောမိမှာ” လို့ စီမံကိန်းမှာ ပါဝင်ခဲ့တဲ့ ညီအစ်ကို ကယ်လ်ဗင် ပရော်ဆာ ပြောတယ်။ အောင်မြင်မှုအတွက် ယေဟောဝါကို ညီအစ်ကိုတွေ ဂုဏ်တင်ခဲ့ကြတယ်။ ဒါပေမဲ့ အခက်အခဲ နောက်တစ်ခု ရှိသေးတယ်။

ရေဒီယို အသံလွှင့်တာ မြေစမ်းခရမ်းပျိုး အဆင့်ပဲ ရှိသေးတယ်။ အသံလွှင့်ရုံအတွက် ရောင်းတမ်းဝင် ပစ္စည်းတွေ ရှာရခက်တယ်။ ဒါကြောင့် တစ်ပတ်ရစ် လက်လုပ် ဝပ် ၅၀၀ အား အသံလွှင့်စက်ကို အနီးအနားကနေ ဝယ်သုံးခဲ့ရတယ်။ မိုက်ခွက် သတ်သတ် မဝယ်ဘဲ ကြိုးဖုန်းက မိုက်ခွက် သုံးခဲ့ရတယ်။ ရှိတဲ့ ပစ္စည်းလေးတွေနဲ့ အသံစမ်းလွှင့်ဖို့ ဖေဖော်ဝါရီလ ညတစ်ညမှာ ညီအစ်ကိုတွေ ဆုံးဖြတ်ကြတယ်။ ထုတ်လွှင့်စရာ အစီအစဉ်တစ်ခုခုတော့ ရှိရမယ်ဆိုပြီး နိုင်ငံတော်သီချင်းတွေ ဆိုကြတယ်။ အဲဒီတုန်းက ရယ်စရာ အဖြစ်အပျက်ကို ညီအစ်ကို အားနက်စ် ပြန်ပြောပြတယ်။ ညီအစ်ကိုတွေ သီချင်းဆိုတာကို ၁၅ မိုင် (၂၅ ကီလိုမီတာ) လောက်အကွာ ဘရွတ်ကလင်မှာ ရှိတဲ့  တရားသူကြီး ရပ်သဖော့ b ရေဒီယိုကနေ ကြားပြီး ဖုန်းဆက်လာတဲ့အကြောင်းပါ။

ညီအစ်ကို ရပ်သဖော့က “ရပ်လိုက်စမ်း။ အသံသေးအသံကြောင်နဲ့ ဘာတွေ ဆိုနေကြတာလဲ” တဲ့။ ညီအစ်ကိုတွေခမျာ အသံလွှင့်စက်ကို ရှက်ရှက်နဲ့ မြန်မြန် ပိတ်လိုက်ရတယ်။ ဒါပေမဲ့ အသံစမ်းလွှင့်တာ အဆင်ပြေမှန်း သိလိုက်ရလို့ ဦးဆုံးအကြိမ် အသံလွှင့်ဖို့ အားတက်သွားကြတယ်။

၁၉၂၄၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၄ ရက်မှာ ဦးဆုံးအကြိမ် အသံလွှင့်တယ်။ “မေရှိယနိုင်ငံတော် အကျိုးစီးပွားအတွက်” အသံလွှင့်ရုံကို ညီအစ်ကို ရပ်သဖော့ အပ်နှံခဲ့တယ်။ အသံလွှင့်ရုံရဲ့ ရည်ရွယ်ချက်ဟာ “ဘယ်ဘာသာ၊ ဘယ်ဂိုဏ်းဂဏက ဖြစ်ဖြစ် လူတိုင်းကို ကျမ်းစာအမှန်တရား နားလည်စေဖို့၊ အသက်ရှင်နေရတဲ့ ခေတ်ကာလရဲ့ အရေးကြီးမှုကို သဘောပေါက်စေဖို့ ဖြစ်တယ်” လို့ ပြောတယ်။

ဦးဆုံးအကြိမ် အသံလွှင့်တာ အကြီးအကျယ် အောင်မြင်တယ်။ အဖွဲ့အစည်း ရေဒီယိုအစီအစဉ်တွေ ထုတ်လွှင့်ဖို့ WBBR ကို ၃၃ နှစ် သုံးခဲ့တယ်။

၁၉၂၄၊ ဇူလိုင်လ၊ အိုဟိုင်အိုပြည်နယ်၊ ကိုလံဘတ်စ်မြို့မှာ အစည်းအဝေးကြီး ကျင်းပခဲ့တယ်။ ကမ္ဘာတစ်ဝန်းက ကျမ်းစာကျောင်းသားတွေ လာတက်ကြတယ်။ အာရဘီ၊ အင်္ဂလိပ်၊ ပြင်သစ်၊ ဂျာမန်၊ ဂရိ၊ ဟန်ဂေရီ၊ အီတလီ၊ လစ်သူယေးနီးယား၊ ပိုလန်၊ ရုရှား၊ စကင်ဒီနေးဗီးယား၊ ယူကရိန်း ဘာသာစကားတွေနဲ့ ဟောပြောချက်တွေ ပေးတယ်။ ဟောပြောချက်တချို့ကို ရေဒီယိုကနေ အသံလွှင့်တယ်။ အစည်းအဝေးကြီးနဲ့ပတ်သက်ပြီး နေ့စဉ်သတင်း ရေးဖို့ ဂျာနယ်တိုက်တစ်တိုက် (Ohio State Journal) ကို ညီအစ်ကိုတွေ တောင်းဆိုထားကြတယ်။

ဇူလိုင် ၂၄ ရက်၊ ကြာသပတေးနေ့မှာ အစည်းအဝေး တက်ရောက်သူ ၅,၀၀၀ ကျော် အမှုဆောင်ထွက်ကြတယ်။ စာအုပ် ၃၀,၀၀၀ နီးပါး ဝေငှကြတယ်။ ကျမ်းစာသင်အံမှု ထောင်ချီ ရကြတယ်။ “အစည်းအဝေးကြီးရဲ့ ပျော်စရာအကောင်းဆုံး အပိုင်း” လို့ အဲဒီနေ့နဲ့ပတ်သက်ပြီး ကင်းမျှော်စင် မှာ ဖော်ပြတယ်။

ဓမ္မဆရာတွေကို ရဲရဲဝံ့ဝံ့ ပြစ်တင်ရှုတ်ချထားတဲ့ စွဲချက်ကို ဇူလိုင် ၂၅ ရက်၊ သောကြာနေ့မှာ ညီအစ်ကို ရပ်သဖော့ ဖတ်ပြတယ်။ နိုင်ငံရေး၊ ဘာသာရေး၊ စီးပွားရေး ခေါင်းဆောင်တွေဟာ “လူတွေကို ကောင်းချီးပေးဖို့ ဘုရား အသုံးပြုမယ့် နိုင်ငံတော်အကြောင်း မှောင်ချထားကြတယ်။ . . . နိုင်ငံပေါင်းချုပ်အသင်းကို ‘ဘုရားအုပ်ချုပ်ရေးနည်းလမ်း’ အဖြစ် ပုံဖော်တဲ့အပြစ်၊ ထောက်ခံတဲ့အပြစ် အဲဒီခေါင်းဆောင်တွေမှာ ရှိတယ်” လို့ စွဲချက်မှာ ဆိုထားတယ်။ စွဲချက်မှာ  ပါတာတွေကို ကျမ်းစာကျောင်းသားတွေ ရဲရဲဝံ့ဝံ့ လိုက်ကြေညာကြရမယ်။

“ကိုလံဘတ်စ် အစည်းအဝေးကြီး တက်ရောက်သူ သခင့်တပ်သားတွေဟာ ယုံကြည်ခြင်းအပြည့်နဲ့ ပြန်သွားကြတယ်။ . . . ရန်သူ့တန်ခိုး၊ မီးစက်လက်နက်တွေကို မမှုတဲ့ သတ္တိနဲ့ ပြန်သွားကြတာ” လို့ အစည်းအဝေးကြီးနဲ့ပတ်သက်ပြီး နောက်ပိုင်းမှာ ကင်းမျှော်စင် က ဖော်ပြတယ်။ “အစည်းအဝေးကြီးလည်း ပြီးရော စွဲချက်မှာ ပါတာတွေကို ကိုယ့်ဒေသမှာ လိုက်ကြေညာဖို့ စိတ်ပြင်းပြနေတော့တာပဲ” လို့ အစည်းအဝေးကြီး တက်ရောက်သူ ညီအစ်ကို လီယို ကလာ့စ် ပြောတယ်။

ညီအစ်ကို ရပ်သဖော့ရဲ့ စွဲချက်ကို ပုံနှိပ်ပုံစံနဲ့ ထုတ်ဝေထားတဲ့ စွဲချက်တင်ခံရသည့်ဓမ္မဆရာများ ဝေစာ သန်းချီကို အောက်တိုဘာလမှာ ကျမ်းစာကျောင်းသားတွေ စဝေငှကြတယ်။ အိုကလာဟိုးမားပြည်နယ်၊ ကလိဖ်လန်းမြို့လေးမှာ ဝေစာ လိုက်ဝေသူတွေထဲက တစ်ယောက်ကတော့ ညီအစ်ကို ဖရန့် ဂျွန်ဆင်ပါ။ တာဝန်ကျရပ်ကွက်မှာ ဝေစာ လိုက်ဝေလို့ ပြီးသွားပေမဲ့ တခြားညီအစ်ကို/မတွေနဲ့ ပြန်ဆုံဖို့ မိနစ် ၂၀ လောက် လိုသေးတယ်။ လူမြင်ကွင်းမှာ စောင့်လို့တော့ မဖြစ်ဘူး။ သူ ဝေထားခဲ့တဲ့ ဝေစာကြောင့် မြို့သားတွေ ဒေါသထွက်ပြီး လိုက်ရှာနေကြလို့ပဲ။ ဒါနဲ့ အနားက ချာ့ချ်မှာ ဝင်ပုန်းဖို့ ဆုံးဖြတ်လိုက်တယ်။ ချာ့ချ်ထဲ ဝင်သွားတော့ ဘယ်သူ့ကိုမှ မတွေ့တာနဲ့ တရားဟောဆရာရဲ့ ကျမ်းစာအုပ်ထဲမှာ၊ ခုံတန်းတွေမှာ စွဲချက်တင်ခံရသည့်ဓမ္မဆရာများ ဝေစာတွေ ထားခဲ့လိုက်တယ်။ ပြီးတော့ ခပ်သုတ်သုတ် ပြန်ထွက်လာတယ်။ အချိန်ပိုနေသေးလို့ နောက်ထပ် ချာ့ချ်နှစ်ခုကို သွားပြီး ခုနကအတိုင်း ဝေစာတွေ ထားခဲ့လိုက်တယ်။

ညီအစ်ကို/မတွေနဲ့ ဆုံမယ့်နေရာကို ခပ်မြန်မြန် ပြန်လာတယ်။ လိုက်ရှာနေတဲ့ မြို့သားတွေကို ဓာတ်ဆီဆိုင်နောက်မှာ ပုန်းရင်း ဖရန့် ချောင်းကြည့်နေတယ်။ ကားနဲ့ သူတို့ ဖြတ်သွားပေမဲ့ ဖရန့်ကို မမြင်ကြဘူး။ သူတို့လည်း ထွက်သွားရော အနားမှာ ဟောနေတဲ့ ညီအစ်ကို/မတွေ ရောက်လာပြီး ဖရန့်ကို ကားနဲ့ လာခေါ်သွားကြတယ်။

“အပြန်လမ်းမှာ ချာ့ချ်သုံးခုကို ကျွန်တော်တို့ ဖြတ်သွားတယ်။ ချာ့ချ်တိုင်းရဲ့ ရှေ့မှာ လူ ၅၀ လောက် ရပ်နေကြတယ်။ တချို့က ဝေစာ ဖတ်နေကြတယ်။ တချို့က ဓမ္မဆရာကို ဝေစာ ပြနေကြတယ်။ ပြဿနာ မတက်ခင် သီသီလေး လွတ်လာလို့ တော်သေးတယ်။ အန္တရာယ်ကို ရှောင်ကွင်းနိုင်အောင် ကူညီပေးခဲ့လို့ ယေဟောဝါကို ကျေးဇူးတင်ပါတယ်” လို့ ညီအစ်ကိုတစ်ယောက် ပြောတယ်။

တခြားနိုင်ငံတွေမှာလည်း ကျမ်းစာကျောင်းသားတွေ ရဲရဲဝံ့ဝံ့ ဟောပြောကြတယ်။ ပိုလန်ကနေ ပြင်သစ်မြောက်ပိုင်းမှာ လာအလုပ်လုပ်တဲ့ ကျောက်မီးသွေးတွင်းလုပ်သားတွေကို ညီအစ်ကို ရိုးဆက်ဖ် ကရတ် ဟောပြောတယ်။ “သေဆုံးသွားသူတွေ မကြာခင် ရှင်ပြန်ထမြောက်တော့မယ်” ဆိုတဲ့ ဟောပြောချက် ပေးဖို့ စီစဉ်တယ်။ မြို့ထဲမှာ ညီအစ်ကို/မတွေ ဖိတ်စာ လိုက်ဝေတော့ ဟောပြောချက် သွားနားမထောင်ဖို့ အသင်းသားတွေကို ဒေသခံ ဘုန်းတော်ကြီး သတိပေးတယ်။ ဘုန်းတော်ကြီး သတိပေးခါမှပဲ ဟောပြောချက် လာနားထောင်သူ ၅,၀၀၀ ကျော်သွားတယ်။ အဲဒီထဲမှာ ဘုန်းတော်ကြီးကိုယ်တိုင်တောင် ပါတယ်။ ကိုယ့်ယုံကြည်ချက်အကြောင်း ဘုန်းတော်ကြီးကို ညီအစ်ကို ကရတ် ရှင်းပြခိုင်းတယ်။ ဘုန်းတော်ကြီး ရှင်းမပြနိုင်ဘူး။ ဟောပြောချက် လာနားထောင်သူတွေ တရားစကားတော်ကို ငတ်မွတ်နေတာ ညီအစ်ကို ကရတ် သတိထားမိလို့ ဟောပြောချက်အပြီးမှာ ရှိသမျှ စာပေအားလုံး ဝေပေးလိုက်တယ်။—အာ. ၈:၁၁။

အာဖရိက၊ ဂိုးလ်ကို့စ် (အခုအခေါ် ဂါနာ) နိုင်ငံမှာ ညီအစ်ကို ကလော့ဒ် ဘရောင်း သတင်းကောင်း သွားဟောတယ်။ ညီအစ်ကို ဘရောင်းရဲ့ ဟောပြောချက်တွေ၊ ဝေငှတဲ့ စာပေတွေကြောင့် လူများစွာဆီ အမှန်တရား အလျင်အမြန် ရောက်သွားတယ်။ ညီအစ်ကို ဘရောင်းရဲ့ ဟောပြောချက်တစ်ခုကို ဆေးဝါးသိပ္ပံကျောင်းသား ဂျွန် ဘလန့်ဆန် သွားနားထောင်တယ်။ အမှန်တရား ရှာတွေ့ပြီဆိုတာ ချက်ချင်း သိလိုက်တယ်။ “အမှန်တရား သိလိုက်ရလို့ ဝမ်းသာသွားတာများ လေပေါ် မြောက်တက်မတတ်ပဲ။ ကျောင်းမှာ တွေ့သမျှ လူတိုင်းကို အမှန်တရားအကြောင်း ပြန်ပြောပြနေတော့တာ” လို့ ဂျွန် ပြောတယ်။

သုံးပါးပေါင်းတစ်ဆူ သွန်သင်ချက်ဟာ ကျမ်းစာနဲ့ မညီမှန်း ဂျွန်  သိသွားပြီ။ ဒါနဲ့ တစ်ရက်တော့ အင်္ဂလီကန်ချာ့ချ်ကို သွားပြီး သုံးပါးပေါင်းတစ်ဆူအကြောင်း ဘုန်းတော်ကြီးကို မေးတယ်။ “မင်း ခရစ်ယာန် မဟုတ်ဘူး။ မာရ်နတ်ရဲ့ အဖွဲ့သားပဲ။ အခုချက်ချင်း ဒီကနေ ထွက်သွား” ဆိုပြီး ဘုန်းတော်ကြီး အော်ထုတ်တယ်။

အိမ်ရောက်တာနဲ့ ဘုန်းတော်ကြီးဆီ ဂျွန် စာရေးတယ်။ သုံးပါးပေါင်းတစ်ဆူအကြောင်း လူအများရှေ့ ဆွေးနွေးဖို့ ချိန်းတယ်။ ဘုန်းတော်ကြီး တိုင်လိုက်လို့ ဆေးဝါးသိပ္ပံကျောင်းအုပ် ရုံးခန်းကို ဂျွန် ခေါ်တွေ့ခံရပါလေရော။ ဘုန်းတော်ကြီးဆီ အဲဒီလို တကယ် စာပို့လိုက်သလားလို့ ကျောင်းအုပ် မေးတယ်။

“ဟုတ်ပါတယ် ခင်ဗျာ” လို့ ဂျွန် ဖြေတယ်။

ဘုန်းတော်ကြီးဆီ တောင်းပန်စာ ရေးခိုင်းတော့ ဂျွန် ဒီလိုရေးတယ်–

“ဘုန်းတော်ကြီး ခင်ဗျာ၊ ဘုန်းတော်ကြီးဆီ ကျွန်တော့်ကို ကျောင်းအုပ်က တောင်းပန်စာ ရေးခိုင်းနေပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ အယူဝါဒအမှားတွေကို ဘုန်းတော်ကြီး သွန်သင်ပေးနေတယ်ဆိုတာ ဝန်ခံမှ ကျွန်တော် တောင်းပန်စာ ရေးနိုင်ပါမယ်။”

တောင်းပန်စာကို ကြည့်ပြီး ကျောင်းအုပ် မျက်လုံးပြူးသွားတယ်။ “ဘလန့်ဆန်၊ ဒါလား တောင်းပန်စာ” ဆိုပြီး ပြောတယ်။

“ဟုတ်ပါတယ်။ ကျွန်တော် ရေးနိုင်တာ ဒါအကုန်ပါပဲ။”

“မင်း ကျောင်းထုတ်ခံချင်နေပြီနဲ့ တူတယ်။ အစိုးရချာ့ချ်ရဲ့ ဘုန်းတော်ကြီးကို ဒီလိုပြောဆိုပြီး အစိုးရကျောင်း ဆက်တက်လို့ရမယ် ထင်နေတာလား။”

“ဆရာ၊ . . . ဆရာ့ပို့ချချက်တွေမှာ ကျွန်တော်တို့ တစ်ခုခု နားမလည်ရင် မေးခွင့် ရှိတယ် မဟုတ်လား။”

“အင်း၊ ရှိတယ်။”

“ဒါပဲလေ၊ ဆရာ။ ဘုန်းတော်ကြီးက ကျမ်းစာထဲက အကြောင်းအရာတွေ သွန်သင်ပေးတယ်ဆိုလို့ ကျွန်တော် မေးခွန်း မေးလိုက်တာ။ သူ မဖြေနိုင်တာကို ဘာကြောင့် ကျွန်တော်က တောင်းပန်ရမှာလဲ။”

ဘလန့်ဆန် ကျောင်းထုတ်မခံရသလို ဘာတောင်းပန်စာမှလည်း မပို့လိုက်ရဘူး။

“‘ကျွန်တော် စစ်တိုက်နိုင်အောင် ကိုယ်တော် အစွမ်းခွန်အား ပေးလိမ့်မယ်’ လို့ ဒါဝိဒ် ပြောသလို ကျွန်တော်တို့ တကယ် ပြောနိုင်ပါတယ်။ (ဆာလံ ၁၈:၃၉) ဒီနှစ်ဟာ သိပ်အားရှိစရာကောင်းခဲ့တယ်။ အမှုတော်မှာ ယေဟောဝါရဲ့ လက်တော်ကို တွေ့ခဲ့ရလို့ပါပဲ။ . . . ဆက်ကပ်အပ်နှံထားတဲ့ ကျေးကျွန်စစ်တွေဟာ . . . သတင်းကောင်းကို ဝမ်းမြောက်ဝမ်းသာ ဟောပြောခဲ့ကြတယ်” ဆိုပြီး တစ်နှစ်တာ လုပ်ဆောင်မှု အနှစ်ချုပ်ကို ကင်းမျှော်စင် မှာ ဖော်ပြတယ်။

အဲဒီနှစ်နှောင်းပိုင်းမှာ ရေဒီယို အသံလွှင့်ရုံ နောက်တစ်ရုံ ဆောက်ဖို့ ညီအစ်ကိုတွေ စီစဉ်ကြတယ်။ ချီကာဂိုမြို့နားမှာ ဆောက်ကြတယ်။ အသံလွှင့်ရုံကို WORD လို့ နာမည်ပေးကြတယ်။ ရေဒီယိုကနေ ဘုရားသခင့် တရားစကားတော်ကို ဟောပြောကြမှာ ဖြစ်တဲ့အတွက် တရားစကားတော်လို့ အဓိပ္ပာယ်ရတဲ့ ဒီနာမည်ဟာ တကယ် သင့်တော်တယ်။ ဒီတစ်ကြိမ်တော့ ဝပ် ၅,၀၀၀ အား ရှိတဲ့ အသံလွှင့်စက် သုံးနိုင်ပြီ ဖြစ်လို့ မိုင်ရာချီအထိ၊ မြောက်ပိုင်းမှာ ရှိတဲ့ ကနေဒါအထိ ရောက်အောင် နိုင်ငံတော်သတင်း ထုတ်လွှင့်နိုင်ပါပြီ။

၁၉၂၅ ခုနှစ်မှာ ဗျာဒိတ် အခန်းကြီး ၁၂ ကို ကျမ်းစာကျောင်းသားတွေ ရှင်းရှင်းလင်းလင်း နားလည်ဖို့ ယေဟောဝါ ကူညီပေးတယ်။ နားလည်မှုအသစ်ကြောင့် တချို့ တိုက်မိလဲသွားကြတယ်။ အများစုကတော့ ကောင်းကင်မှာ ဖြစ်ခဲ့တဲ့ ဖြစ်ရပ်တွေအကြောင်း၊ မြေကြီးမှာ ရှိတဲ့ ဘုရားလူမျိုးအပေါ် အဲဒီဖြစ်ရပ်တွေ သက်ရောက်ပုံအကြောင်း နားလည်ရလို့ ဝမ်းသာခဲ့ကြတယ်။