မာတိကာဆီ ကျော်သွား

မာတိကာဆီ ကျော်သွား

ကမ္ဘာ့ဖြစ်ရပ်အကဲခတ်

ကမ္ဘာ့ဖြစ်ရပ်အကဲခတ်

ကမ္ဘာ့​ဖြစ်ရပ်​အကဲခတ်

ငါး​အရေခွံ​ဖြင့်​ပြုလုပ်​ထားသော ဖိနပ်

ပီရူး​နိုင်ငံ အင်ဒီးစ်​တောင်တန်း​များ​ဒေသ​ရှိ လုပ်ငန်း​အသစ်​တစ်ခု​၌ ဖိနပ်​များ​ကို ထ​ရောက်​ငါး​အရေခွံ​ဖြင့် ပြုလုပ်​လျက်​ရှိနေကြောင်း လီ​မာ​မြို့​ထုတ်​သတင်းစာ အယ်​လ် ကို​မာ​စီ​ယို​က​ဖော်ပြ​လိုက်​သည်။ ငါး​ဥ​ဖောက်​သည့်​နေရာများ သို့​မဟုတ် ငါး​မွေးမြူရေး​ခြံ​များ​မှ ငါး​အရေခွံ​များ​ကို သားရေ​နယ်​သူများ​က သဘာဝ​အတိုင်း သန့်စင်​ဆေးကြော​ပစ်​ကာ အခြောက်ခံ​နေ​လှန်း​ကြသည်။ ၎င်းတို့ကို ဆီ​စိမ်​ပြီး​နောက် န​နွင်း၊ ပိုး​တစ်မျိုး​မှ​ရသည့်​အနီရောင်​ဆိုးဆေး သို့​မဟုတ် အော​ချီ​အို​တီ ဟု​ခေါ်​သည့် မက္ကဆီကန်​ဟင်းခတ်​အမွှေးအကြိုင် အစ​ရှိသည့် သဘာဝ​ထုတ်ကုန်​ပစ္စည်း​များနှင့် အရောင်​ဆိုး​လိုက်​ကြသည်။ ဤ​ပြုလုပ်​နည်း​သည် အရေခွံ​ပေါ်​ရှိ ဆွဲဆောင်မှု​ရှိသော မှန်ကူကွက်​ပုံစံ​ကို မဖျက်ဆီး​ပစ်​ချေ၊ ထို့​ပြင် “ငွေ​အ​ကြွေ​အိတ်များ၊ ပိုက်ဆံ​အိတ်များ၊ နာရီ​လက်​ပတ်​ကြိုး​များ သို့​မဟုတ် ဆယ်​လူ​လာ​ဖုန်း​အိတ်များ” ကိုလည်း ဖန်တီး​ပြုလုပ်​နိုင်​သည်။ အဆိုပါ​စီမံကိန်း​ကို ဦးဆောင်​သူ စက်​မှု​လုပ်ငန်း​အင်ဂျင်နီယာ ဘာ​ဘ​ရာ လေ​အွန်​က ဤသို့​ဆို​သည်– “အရေးကြီးဆုံး​အရာ​က​တော့ ခ​ရိုမီယံ​ဓာတ်​သတ္တု​နဲ့ သားရေ​နယ်​ခြင်း​မျိုးကို နည်းနည်းမှ အသုံးမပြု​ဖို့​ပါ​ပဲ။ အဲဒါက ညစ်ညမ်းမှု​ပြဿနာ​တွေ​ကို တိမ်းရှောင်​စေပြီး ထ​ရောက်​ငါး​အရေခွံ​ကိုလည်း ပတ်ဝန်းကျင်​ဆိုင်ရာ​ထုတ်ကုန်​ပစ္စည်း လုံးလုံး​ဖြစ်သွား​စေတယ်။”

ရယ်မော​ခြင်း—အကောင်းဆုံး​ဆေးဝါး​ဖြစ်​နေဆဲ!

“ဟာသ​ဇာတ်မြူး​အား လေး​ပတ်​ကြာ နေ့စဉ်​ကြည့်ရှု​ခြင်း​သည် စိတ်ဓာတ်ကျ​ခြင်း​ရောဂါ​လက္ခဏာစု​ကို သိသိသာသာ လျော့နည်းစေ​ကြောင်း ယခု တွေ့ ရှိခဲ့​ကြပြီ။ ဟာသ​သရုပ်ဆောင်​များ​၏ ကုထုံး​ဆိုင်ရာ​တိ​ပ်​ခွေ​များ​ကို တစ်နေ့​လျှင် မိနစ် ၃၀ ကြာ နားထောင်​ခဲ့​ကြ​သူ​အချို့​သည် ရောဂါ​မှ သက်သာ​ပျောက်ကင်း​ခဲ့​ကြသည်၊ အခြားသူ​တို့​မူ ၎င်းတို့၏ ဆိုးဝါး​သော​ရောဂါ​လက္ခဏာစု​များ တစ်ဝက်​တိ​တိ​သက်သာ​သွား​သည်ကို တွေ့ ရှိခဲ့​ကြ​၏” ဟု လန်ဒန်​မြို့​ထုတ်​သတင်းစာ သည်​အင်​ဒီ​ပဲ​န်းဒင့်​က ရေးသား​ဖော်ပြ​လိုက်​သည်။ ယူနိုက်တက်​စ​တိတ်​မှ သုတေသန​ပြုချက်​ပေါင်း ၁၀၀ ကျော်​က​လည်း ဟာသ​ကြောင့်​ဖြစ်ပေါ်​လာ​သည့် ရယ်မော​ခြင်း​သည် အကျိုးရှိ​နိုင်​ကြောင်း ဖော်ပြ​ခဲ့​ကြ​၏။ စိတ်ဓာတ်ကျ​နေ​သူများ​၌​သာမက သွေး​မတည့်​သူများ၊ သွေး​တိုး​နေ​သူများ၊ ရောဂါ​ပြီး​စနစ်​အားနည်းနေ​သူများ၊ ကင်ဆာ​ရောဂါ​သည်​များနှင့် ရူ​မ​တွိုက်​အရိုး​ဆစ်​ရော​င်​နာ​ရောဂါ​ရှိ​သူများ​၌​ပင် အာနိသင်​သက်ရောက်​ခဲ့​သည်။ မည်သို့​ဆောင်ရွက်​ကြောင်းကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်း နားမလည်​ကြ​သေး​သော်လည်း ရယ်မော​ခြင်း​သည် ကိုယ်​စိတ်​နှစ်​ဖြာ​ကျန်းမာ​ချမ်းသာ​စေ​ကြောင်း လူသိ​များ​ခဲ့​သည်​မှာ ကြာမြင့်​ခဲ့​ပေ​ပြီ။ သို့သော် စိတ်ရောဂါ​ကုထုံး​ပညာရှင် ဒေါက်တာ အက်ဒ် ဒန်​ကဲ​ယ်​ဘ​လူး​က သတိချပ်​စ​ရာ​အချို့​ကို ဤသို့​ဖော်ပြ​ပေး​သည်– စော်ကား​သော၊ ထေ့ငေါ့​သော ပြက်လုံး​ကို ရှောင်ကြဉ်ပါ၊ ရ​ယ်​ရွှင်မြူး​တူး​လွန်း​ခြင်း​ကိုလည်း ဂရုပြုပါ။ သို့​မဟုတ်လျှင် လူနာ​သည် မိမိ​ပြဿနာ​ကို အလေးအနက်​ထား​စ​ရာ​မလိုဟု ထင်မှတ်​သွား​နိုင်​သည်။

ဒုတိယ​အရေးကြီးသော ဘာသာရေး

မကြာသေးမီ​က ဘရာဇီး​နိုင်ငံ​၏ ဆင်းရဲ​နွမ်းပါး​သော​မြို့​ပြ​လူထု​အား စစ်တမ်း​ကောက်ယူ​ကြည့်​ရာ ၆၇ ရာခိုင်နှုန်း​က ကက်သလစ်​ဖြစ်သည်​ဟု​ပြောဆို​ကြသော်လည်း အမှန်စင်စစ်​တွင် ၃၅ ရာခိုင်နှုန်း​က​သာ ယေရှု၊ မယ်တော်​မာရိနှင့် ချာ့ခ်ျ​အယူဝါဒ​တို့ကို ယုံကြည်​ကြ​ကြောင်း ဖော်ပြ​ခဲ့​၏။ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်း​လောက်​က​သာ ချာ့ခ်ျ​ဝတ်ပြု​စည်းဝေးများ​ကို အပတ်စဉ် ပုံမှန်​တက်ရောက်​ကြသည်။ ထို့​အပြင် ဘရာဇီး​လီး​ယန်း​ဂိုဏ်းအုပ်​ဘုန်းတော်ကြီး​များ​၏ အမျိုးသား​ညီလာခံ တာဝန်ရ စစ်တမ်း​တစ်ခု​က များစွာ​သော​သူတို့သည် လက်မထပ်မီ​သံဝါသပြု​ခြင်း (၄၄ ရာခိုင်နှုန်း)၊ ကွာရှင်း​ခြင်း (၅၉ ရာခိုင်နှုန်း)၊ ပြန်​အိမ်ထောင်ပြုခြင်း (၆၃ ရာခိုင်နှုန်း) နှင့် ပဋိသန္ဓေ​တား​နည်းကို​အသုံးပြုခြင်း (၇၃ ရာခိုင်နှုန်း) တို့​နှင့်​ပတ်သက်​၍ ကက်သလစ်​ချာ့ခ်ျ​၏ သွန်သင်ချက်​ကို သဘောမတူ ဆန့်ကျင်​ကြ​ကြောင်း ဖော်ပြ​လိုက်​သည်။ ဓမ္မ​ပညာရှင် ဆီ​ဗီ​ရီ​နို ဗီ​စ​န်​တာ​၏​အဆို​အရ ခရစ်ယာန်​ဘုန်းကြီး​များ လျော့နည်း​ခြင်း၊ ဘ​ရားဇီး​နိုင်ငံ​၏ ပညာရေး​စနစ်​အပေါ် ဩဇာ​လွှမ်းမိုးမှု ယုတ်လျော့သွား​ခြင်း​နှင့် အယူဝါဒ​များ​ကို အပေါ်ယံ​ကြော​သွန်သင်ခြင်း​တို့​ကြောင့် ချာ့ခ်ျ​သည် ဆုတ်ယုတ်​ကျဆင်း​လျက်​ရှိသည်။ “ကက်သလစ်​တို့၏ မျိုးဆက်သစ်​သည် ဆက်နွှယ်ခြင်း​ပြ​ဝါဒ​ကို သင်ယူ​လာ​ခဲ့​ကြ​ရာ ဘာသာရေး​ကို ဒုတိယ​အရေးကြီး​ကိစ္စရပ်​တစ်ခု​အဖြစ် ရှုမြင်​ကြသည်။

ဘေးအန္တရာယ်—အိမ်​တွင်!

ဗြိတိန်​နိုင်ငံ ကူး​သန်း​ရောင်းဝယ်ခြင်း​နှင့် စက်​မှု​လုပ်ငန်း​ဌာန​မှ ထုတ်ဝေ​သည့် ၁၉၉၉ ခုနှစ်​အတွက် ဆေးရုံ​စာရင်းအင်း​များ​က “အိမ်တွင်း​မတော်တဆမှုများ​ကြောင့် ပတ်စဉ် လူ ၇၆ ဦး သေဆုံး​ကြ​ရသည်—ထို​ထက်မက​သော​လူတို့သည် လမ်းပေါ်​မတော်တဆမှုများ​ကြောင့် သေဆုံး​ခဲ့​ကြ​ကြောင်း” ဖော်ပြ​ထား​သည်ကို လန်ဒန်​သတင်းစာ သည်​ဂါးဒီးယန်း​က အစီရင်ခံ​လိုက်​သည်။ “ကိုယ်ထူကိုယ်ထ​ကိရိယာ​များ၊ လှေကား​များ၊ ကော်ဇော​များနှင့် ရေ​နွေး​က​ရား​အိုး​များ” သည် အသက်ဆုံးရှုံး​စေနိုင်​သည့်​အကြောင်း​တွင် အများဆုံး​ဖြစ်လေ့​ရှိသည်။ နှစ်စဉ် လူပေါင်း ၃,၀၀၀ ကျော်​သည် အဝတ်​ခြင်း​များ​ပေါ် ခလုတ်​တိုက်​လဲကျ​ပြီး​သည့်​နောက် အရေးပေါ်​အခန်း​သို့ သွားခဲ့​ရသည်၊ လူပေါင်း ၁၀,၀၀၀ ကျော်​သည် ခြေစွပ်​များ သို့​မဟုတ် အသားကပ်​ဘောင်းဘီ​များ​ကို အလျင်စလို​ကောက်​စွပ်​နေစဉ် ပေါ်ပေါက်​လာ​သည့် မတော်တဆမှုများ​ကြောင့် ဆေးရုံ​တက်​ခဲ့​ရသည်၊ ဒဏ်ရာ​အနာတရ​ဖြစ်မှု​ပေါင်း ၁၃,၀၀၀ ကျော်​သည် ဟင်းသီးဟင်းရွက်​ပြင်ဆင်​နေစဉ် တွေ့ကြုံ​ခဲ့​ရ၏။ မတော်တဆမှု ၁၀၀,၀၀၀ ခန့်​သည် အရက်ယမကာ​များနှင့်​ဆက်နွှယ်​နေသည်။ မတော်တဆမှုများ​ကာကွယ်​ရေး တော်ဝင်​လူမှု​အဖွဲ့အစည်း​မှ ပြောရေးဆိုခွင့်​ရှိသူ​အမျိုးသမီး​တစ်ဦး​က ဤသို့​ထုတ်ဖော်​ပြောဆို​လိုက်​သည်– “ကျွန်မ​တို့​ဟာ အလုပ်ခွင်​နဲ့ လမ်းတွေပေါ်​မှာ သတိရှိ​ကြ​ပေမဲ့ အိမ်မှာ​ကျ​တော့ သတိ​လက်လွတ်​ဖြစ်​ကုန်တယ်။ လက်ဖက်ရည်​အိုး​အ​စွပ်​ကို ဆွဲ​ချွတ်​မိ​ပြီး သင့်​ခြေထောက်​ပေါ် ရေ​နွေး​ပူလောင်​သွားမယ်​ဆိုရင် အကြီးအကျယ် ဒဏ်ရာ​ရသွား​နိုင်တယ်။”

ဗိုင်​ကင်း အစာ​ထိန်း​ဆေး

လွန်ခဲ့သော​အနှစ်​တစ်ထောင်​က ဗိုင်​ကင်း​တို့သည် လပေါင်း​များစွာ အထားခံ​သည့် စိမ့်မြေ​မှ​ရရှိသော​ရေ​ကို ပင်လယ်ရေ​ကြောင်း​ခရီး​သွားလာ​ရာ​တွင် ယူဆောင်​သွားခဲ့​ကြသည်။ ကုန်းပေါ်​တွင်​မူ စ​ကင်​ဒီ​နေးဗီး​ယန်း​လူမျိုး​တို့သည် ရိုးရာ​အစဉ်အလာ​အရ ငါး​နှင့် မုန်​လာ​ဥ​ဝါ၊ ခါး​ဖု​ဖြူ​ကဲ့သို့​သော အပင်​အစားအစာ​များ​ကို သစ်​ဆွေး​စိမ့်မြေ​ထဲ​တွင် သိမ်းဆည်း​သိုလှောင်​ထားခြင်း​ဖြင့် တာရှည်ခံ​အောင်​ထိန်းသိမ်း​ခဲ့​ကြသည်။ သုတေသန​ပညာရှင်​များသည် စိမ့်မြေ​ထဲ​တွင်​ရှိနေ​သည့် သားရေ​နယ်​ရာ​တွင်​သုံး​သော သစ်​ခေါက်​ဖန်​ရည် သို့​မဟုတ် အောက်​စီ​ဂျင်​ကင်းမဲ့​နေ​မှု​သည် အော်​ဂဲ​နစ် ဒြပ်​ဝတ္ထု​ပစ္စည်း​များ​၏ ယိုယွင်း​ပျက်စီးမှု​ကို နှေးကွေး​စေသည့်​အရာ​ဖြစ်​ကြောင်း ကြာမြင့်စွာ​ကတည်းက တွေးတော​လာ​ခဲ့​ကြသည်။ မကြာသေးမီ​က နော်​ဝေး​ဂျီး​ယန်း သိပ္ပံ​နှင့်​နည်း​ပညာ​တက္ကသိုလ်​မှ ဒေါက်တာ ထဲ​ရ​င့်စ် ပိန်​တာ​နှင့် သူ၏​အပေါင်းအဖော်​များသည် အစာ​ထိန်း​ဆေး​အစစ်​ဖြစ်သည်​ဟု ၎င်း​တို့​ယုံကြည်​ကြ​သည့် သကြား​ဒြပ်​ပေါင်း​တစ်ခု​ကို ရေ​ညှိ​မှ ခွဲထုတ်​ယူ​ခဲ့​ကြ​ကြောင်း စီ​အဲ​န်​အဲ​န် သတင်း​ဌာန​က အစီရင်ခံ​သည်။ ယင်း​၏​ထိရောက်​မှု​ကို​ဖော်ပြ​ရန် သူတို့သည် ဆာ​မွန်​ငါး​အရေခွံ​အချို့​ကို သစ်သား​ဆယ်​လျူ​လို့​စ်​ထဲ မြှုပ်​ထားခဲ့​ကြ​ပြီး အခြား​အရေခွံ​အချို့​ကို​မူ သစ်​ဆွေး​မြေ​ထဲ​မြှုပ်​ထား​လိုက်​ကြသည် သို့​မဟုတ် ယင်း​တို့ကို ရေ​ညှိ​မှ​ထုတ်ယူ​ထား​သည့် အဆီအနှစ်​ဖြင့် ဖုံးအုပ်​ထား​လိုက်​ကြသည်။ “သစ်သား​ဆယ်​လျူ​လို့​စ်​ထဲ​မြှုပ်​ထား​သည့် ငါး​များသည် နှစ်​ရက်​ကြာပြီး​နောက် ပုပ်စော်နံ​သွား​သော်လည်း သစ်​ဆွေး​မြေ​ထဲ သို့​မဟုတ် အဆီအနှစ်​ထဲ​မြှုပ်​ထား​သည့် ငါး​များ​မူ တစ်လ​အထိ အထားခံ​သည်” ဟု အဆိုပါ​အစီရင်ခံစာ​က​ဆို​၏။

နှလုံး​ရပ်တန့်ခြင်း​ကို တိုး​ဖြစ်စေ​သည့် မီးခိုး​မြူ​အန္တရာယ်

“နွေ​ရာသီ​တွင် ကနေဒါ​နိုင်ငံ မြို့ကြီး​များစွာ​ကို လွှမ်းခြုံ​ထား​သည့် ပိန်း​နေသော မီးခိုး​မြူ​ထု​သည် နှစ်နာရီ​အတွင်း နှလုံး​ရပ်တန့်​မှုများ​ကို ဖြစ်စေ​နိုင်​သည်” ဟု ကနေဒါ​နိုင်ငံ​ထုတ် နယ်​ရှင်​နယ်​လ် ပို့​စ်​သတင်းစာ​က အစီရင်ခံ​လိုက်​သည်။ မီးခိုး​မြူတွင် အဓိက​အားဖြင့် မော်တော်ကား​များ၊ လျှပ်စစ်ဓာတ်​အားပေး​စက်ရုံ​များနှင့် မီးဖိုခန်း​များ​မှ​လွှတ်​ထုတ်​လိုက်​သည့် အလွန့်အလွန်​သေးငယ်​၍ မျက်စိဖြင့်​မမြင်နိုင်​သော ညစ်ညမ်း​စေသည့်​ပစ္စည်း​များ—အမှုန်​များ​ပါဝင်​ကြသည်။ “နှလုံး​ရပ်တန့်​လွယ်​သည့် လူနာများ၊ ဆီး​ချို​ရောဂါ​သည်​များ၊ နှလုံး​ရောဂါ​သည်​များ သို့​မဟုတ် ရောဂါ​ရ​င့်​နေ​သူများ​သည် အမှုန်​များ​ဖြင့် အကြီးအကျယ်​ညစ်ညမ်း​နေသည့် လေထု​တွင် လေ​သ​လ​ပ်​ခံ​ကြ​ပြီး​နောက် နှစ်နာရီ​အတွင်း နှလုံး​ရပ်တန့်ခြင်း​အန္တရာယ် ၄၈ ရာခိုင်နှုန်း မြင့်မား​လာ​သည်ကို တွေ့ကြုံ​ခဲ့​ကြ​ရသည်။ ဘေးအန္တရာယ်​မှာ ၂၄ နာရီ​အတွင်း ၆၂ ရာခိုင်နှုန်း​အထိ တိုးများ​လာ​ခဲ့​၏” ဟု အဆိုပါ​သတင်းစာ​က​ဆို​သည်။ မီးခိုး​မြူ​သတိပေး​ချက်​များ ထုတ်ပြန်​ထားပြီး​ဖြစ်​သော်လည်း “အိမ်တွင်း​များ​၌​သာ အချိန်ကုန်​ရန် ကြိုးစား​ပါ၊ ဖြစ်​နိုင်​လျှင် လေ​အေး​ပေး​စက်​ဖွင့်​၍​နေ​က ပို​ကောင်း​သည်။ အဆိုပါ​အမှုန်​များသည် အလွန်​သေးငယ်​သဖြင့် အိမ်တွင်း​ရှိ လေ​ထဲ​ဖောက်ထွင်း​ဝင်ရောက်​နိုင်​ကာ လေ​အေး​ပေး​စက်​က ယင်း​အမှုန်​တို့ကို စစ်ထုတ်​ပေး​ပါ​လိမ့်​မည်” ဟု ဟားဗတ်​တက္ကသိုလ် ဆေး​ကျောင်း​မှ ဒေါက်တာ မူ​ရေး မီ​တဲ​လ်​မ​န်​က အကြံပြု​လိုက်​သည်။

တစ်မှေး​အိပ်ခြင်း​၏​အစွမ်း

လ​ပ်ဖ်​ဘာ​ရာ​တက္ကသိုလ်​မှ ဗြိတိသျှ​အ​အိပ်​ပညာရှင် ပါမောက္ခ ဂျင်မ် ဟော​န်​၏​အဆို​အရ နေ့ခင်း​ငိုက်မျဉ်း​ခြင်း​အတွက် အကောင်းဆုံး​ကုထုံး​မှာ “ဆယ်မိနစ် တစ်မှေး​အိပ်​ရုံ​သာ​ဖြစ်သည်” ဟု လန်ဒန် တိုင်းမ်​စ်​က​အစီရင်ခံ​သည်။ ဟော​န်​က ဤသို့​အခိုင်အမာ​ဆို​လိုက်​သည်– “တစ်စုံတစ်ရာ​သော ကုသမှု​ကဲ့သို့​ပင်​ဖြစ်သည်– ကုသမှု​ခံယူ​ရမည့် ဝေဒနာ​ရဲ့​အချိန်နီး​လာ​လေ ပို​ပြီး​ထိရောက်​လေ​ဖြစ်သည်။” ယူနိုက်တက်​စ​တိတ်​ရှိ ကော်ပိုရေးရှင်း​တချို့​သည် တစ်မှေး​အိပ်စက်​အနားယူ​သည့်​အခန်း​များ—အိပ်ရာ​များ၊ စောင်​များ၊ ခေါင်းအုံး​များနှင့် အမှုထမ်းများ​အတွက် မိနစ် ၂၀ တိုင်း အသံ​ပေး​ရန် အချိန်ကိုက်​ထား​သည့် စားပွဲ​တင် နှိုးစက်​နာရီ​များနှင့်​အတူ အေးဆေး​ငြိ​မ့်​ညောင်း​သည့်​အသံများ သွင်းထား​ပေးခြင်း—ထား​ပေး​ကြသည်။ သို့သော် သင်သည် အချိန်ကြာကြာ—၂၅ မိနစ်—ငိုက်မျဉ်း​နေ​မည်​ဆိုလျှင် နိုး​လာ​သည့်​အခါ စိတ်​မ​သက်​မ​သာ​ခံစား​နေရ​မည်​ဟု ပေါ​မော​က္ခ ဟော​န်​က​သတိပေး​၏။ “ကိုယ်ခန္ဓာ​သည် ဆယ်မိနစ်​ထက်​ကျော်လွန်​၍ အနားယူ​လိုက်​သည်​နှင့်​တစ်ပြိုင်နက် ည​အချိန်​ရောက်နေပြီ​ဟု စ၍​ထင်မြင်​လာပြီး နှစ်နှစ်​ခြိုက်​ခြိုက် အိပ်မောကျ​သွားပေ​မည်။”

အဝ​လွန်​ခြင်း​နှင့် ကင်ဆာ​ရောဂါ

“အနောက်​နိုင်ငံ​၌ ဆေးလိပ်​မ​သောက်​သူများ​တွင် အဝ​လွန်​ခြင်း​သည် ကင်ဆာ​နှင့်​စပ်လျဉ်း၍ အဓိက​ရှောင်ကြဉ်​ရမည့်​အကြောင်းရင်း​ဖြစ်သည်” ဟု လန်ဒန်​မြို့​ထုတ် သည်​တိုင်းမ်​စ်​သတင်းစာ​က အစီရင်ခံ​သည်။ ဘဝ​ပုံစံ​ပြောင်းလဲမှု​များ​က—ဝ​လွန်း​ပါ​က အလေးချိန်​လျှော့ချခြင်း​အပါအဝင်—ဆေးလိပ်​မ​သောက်​သူများ​၌ ကင်ဆာ​ရောဂါ​ဖြစ်ပေါ်မှု​ကို တစ်ဝက်​လျှော့ချ​ပစ်​နိုင်​ကြောင်း အနှစ်​ငါးဆယ်​ကြာ​သုတေသန​ပြုချက်​က ဖော်ပြ​သည်။ “သင်သည် ဆေးလိပ်​မ​သောက်​သူ​တစ်ဦး​ဖြစ်ပါ​က အထူး​ဂရုစိုက်​ရမည့်​အရာ​နှစ်ခု​မှာ ကိုယ်​အလေးချိန်​တိုး​ခြင်း​နှင့် အစာအိမ်​နှင့်​သား​အိမ်​ကင်ဆာ​ဖြစ်စေ​နိုင်​သည့် ဗိုင်းရပ်စ်​ပိုး​များ​ဖြစ်​ကြသည်” ဟု ဗြိတိန် ကင်ဆာ​သုတေသန​အင်စတီကျူ့​မှ ပါမောက္ခ ဂျူလီယန် ပီ​တို​က ပြောဆို​လိုက်​သည်။ “အစာကို အကန့်အသတ်​ဖြင့်​ကျွေးမွေး​ထား​သည့် တိရစ္ဆာန်​များနှင့်​စမ်းသပ်​လေ့လာမှု​များ​က ကင်ဆာ​ဖြစ်​မည့်​အန္တရာယ်ကို များစွာ​လျှော့ချ​ပေး​သည်ကို ဖော်ပြ​နေသည်။” ဆေး​ဘက်​ဆိုင်ရာ​စံနှုန်း​များ​အရ လူတစ်ဦး​၏ ကိုယ်​အလေးချိန်​သည် အသက်၊ လိင်၊ အမြင့်၊ ကိုယ်လုံး​ကိုယ်​ဖန်​နှင့်​ပတ်သက်​၍ စံပြ​ကိုယ်​အလေးချိန်​ထက် ၂၀ ရာခိုင်နှုန်း​ထက်မက ကျော်လွန်​နေ​မည်​ဆိုလျှင် အလွန်​ဝ​သည်​ဟု​သတ်မှတ်​သည်။

လက်မထပ်မီ အတူ​နေထိုင်ခြင်း

“လက်မထပ်မီ အတူ​နေထိုင်ခဲ့​ကြ​သည့် မိဘများသည် အများအားဖြင့် ခွဲနေ​ဖို့​အကြောင်း​နှစ်ဆ​ပို​များသည်” ဟု ကနေဒါ​သတင်းစာ နေ​ရှင်​နယ်​လ်​ပို့​စ်​က​ဖော်ပြ​သည်။ ကလေး​တစ်ဦး​ရှိနေခြင်း​သည် မိဘများ တစ်ဦး​ကိုတစ်​ဦး ကတိကဝတ်​ပြု​ထားခြင်း​၏ သင်္ကေတ​တစ်ခု​ဖြစ်သည်​ကို​တွေ့ရ​ဖို့ သုတေသန​ပညာရှင်​များ​က​မျှော်လင့်​ထား​ကြောင်း ကနေဒါ​စာရင်း​ဇယား​များ​က ပြုလုပ်​ခဲ့​သော လေ့လာမှု​တစ်ရပ်​၏ တွဲဖက်​စာရေး​ဆရာမ ဟီ​သာ ဂျူ​ဘီ​က​ပြောဆို​လိုက်​သည်။ “သို့သော် ဇနီး​မောင်နှံ​တို့သည် လက်မ​ထပ်​ဘဲ အတူတကွ​ပေါင်းသင်း​နေထိုင်​လို​စိတ်​ပို​ရှိ​လေ ခွဲနေ​လို​စိတ်​လည်း​ပို​ရှိ​မည်” ဟု​သူ​ရေးသားခဲ့​သည်။ လက်မထပ်မီ အတူ​မနေ​ခဲ့​ကြ​သည့်​မိဘ ၁၃.၆ ရာခိုင်နှုန်း​နှင့်​နှိုင်းယှဉ်​ကြည့်​သော် လက်မထပ်မီ အတူတကွ​ပေါင်းသင်း​နေထိုင်သူ ၂၅.၄ ရာခိုင်နှုန်း​က ခွဲနေ​ခဲ့​ကြသည်​ကို သုတေသန​ပညာရှင်​များ​က တွေ့ရှိ​ခဲ့​သည်။ “အရင်ဆုံး အတူ​နေထိုင်ခဲ့​သူတို့သည် တည်ငြိမ်​သည့် ဆက်ဆံ​ရေး​မရှိကြ​ချေ၊ အကြောင်း​မှာ [အတူတကွ​ပေါင်းသင်း​နေထိုင်] ရန် အသင့်ပြင်​ထား​ကြ​သူတို့သည် အိမ်ထောင်ပြုခြင်း​ဆိုင်ရာ​ကတိကဝတ်​ကို တန်ဖိုး​မထား​ကြ​သူများ​ဖြစ်​ကြောင်း” ဂျူ​ဘီ​က​ပြောဆို​လိုက်​သည်။