မာတိကာဆီ ကျော်သွား

မာတိကာဆီ ကျော်သွား

ဆယ်ကျော်သက်ကိုယ်ဝန်ဆောင်မှု—ကမ္ဘာချီ ကြေကွဲဖွယ်ဖြစ်ရပ်ဆိုး

ဆယ်ကျော်သက်ကိုယ်ဝန်ဆောင်မှု—ကမ္ဘာချီ ကြေကွဲဖွယ်ဖြစ်ရပ်ဆိုး

ဆယ်ကျော်သက်​ကိုယ်ဝန်​ဆောင်​မှု—ကမ္ဘာချီ ကြေကွဲဖွယ်​ဖြစ်ရပ်ဆိုး

ဆယ်ကျော်သက်​ကိုယ်ဝန်​ဆောင်​မှု​ကို ကပ်ရောဂါ​ဟု ခေါ်ဆို​ခဲ့​ကြ​ပေ​ပြီ။ သို့သော် ထိတ်လန့်​နေသည့် ဆယ်ကျော်သက်​အရွယ် မိန်းကလေး​တစ်ဦး ကိုယ်ဝန်​ရသွား​ခြင်း​ကြောင့် သက်ရောက်​သည့်​ဒဏ်​ကို သုံးသပ်ကြည့်​သည့်​အခါ ဤ​ပြဿနာ​၏ ကြေကွဲဖွယ်​အတိုင်းအဆ​မှာ သိသာ​ထင်ရှား​ပါ​သည်။ ယု​တ်စွ​အဆုံး သူ၏​ဘဝတွင် သိသာ​သည့်​အပြောင်းအလဲ​များ​ကို တွေ့ကြုံ​ရမည်​ဖြစ်​ကာ မိမိ​ကိုယ်တိုင်​ကို​ရော၊ မိသားစု​နှင့် ချစ်​မြတ်နိုး​ရသူများကို​ပါ အကြီးအကျယ် ထိခိုက်​စေပါ​လိမ့်​မည်။

ဆယ်ကျော်သက်​လေး​များသည် ကျမ်းစာ​က​ဆို​သည့် “လူငယ်​ဘဝ၏​အပွင့်​လန်း​ဆုံး​အရွယ်” တွင် သွေးသား​တပ်မက်​သည့်​စိတ်​မှာ အမြင့်​မား​ဆုံး​ဖြစ်လေ့​ရှိ၏။ (၁ ကောရိန္သု ၇:၃၆က​ဘ) သို့​တိုင်၊ ဆယ်ကျော်သက်​ကိုယ်ဝန်​ဆောင်​မှု​ကို သန္ဓေတား​ဆေး မ​သုံး​ခြင်း​ကြောင့်​ဖြစ်သည့်​ကိစ္စ​ဟု​သာ သုံးသပ်​မည်​ဆိုလျှင် လွယ်​သ​ယောင်​ဖြစ်​ပေ​လိမ့်​မည်။ ဆယ်ကျော်သက်​ကိုယ်ဝန်​ဆောင်​မှု​တွင် ရှုပ်ထွေး​သည့် လူမှုရေး​နှင့် စိတ်​လှုပ်ရှားမှု​ပိုင်း​ဆိုင်ရာ​ကိစ္စရပ် အတော်များများ ပါဝင်​ပတ်သက်​နေကြောင်း အထောက်အထား​က ဖော်ပြ​နေသည်။

အခြေခံ​အကြောင်းရင်း​များ

ဆယ်ကျော်သက်​မိခင်များ​စွာ​တို့သည် အိမ်ထောင်ပျက်​များ​မှ​ဖြစ်​ကြောင်း သုတေသန​ပြုချက်​က ဖော်ပြ​၏။ “ကျွန်မ​ဘဝ​တစ်လျှောက်​လုံး လိုချင်​တောင့်တ​နေခဲ့တဲ့​အရာ​က စစ်မှန်တဲ့​မိသားစု​ပဲ” ဟူ​သည့်​စကား​ကို ဆယ်ကျော်သက်​ကိုယ်ဝန်ဆောင်​များစွာ ထပ်ခါတလဲ​လဲ ပြောဆို​ခဲ့​ကြသည်။ သို့​ဖြစ်၍ သာမန်​အနေအထား​မဟုတ်သည့် မိသားစု​များသည် ဆယ်ကျော်သက်​ကိုယ်ဝန်​ဆောင်​မှု​ဖြစ်​ရသည့် အကြောင်းရင်း​တစ်ခု​ဖြစ်​နိုင်​သည်​မှာ ထင်ရှား​ပါ​သည်။ ဆယ်ကျော်သက်​မိခင်များ​ကို ကူညီ​ပေး​သည့် အစီအစဉ်​တစ်ရပ်​က သူတို့သည် “၎င်းတို့၏​မိခင်များ​နှင့် တစ်ခဏမျှ​သာ ပြောဆို​ဆက်ဆံ​လေ့​ရှိပြီး ၎င်း​တို့​ဖခင်​များနှင့်​မူ ပြောဆို​ဆက်ဆံမှု​မရှိ” ကြောင်း တွေ့ရှိ​ခဲ့​သည်။ အသက် ၁၈ နှစ်အရွယ်​တွင် မိခင်​ဖြစ်လာ​သည့် အနီး​ထာ​က သူ၏​ကြင်ဖော်​မဲ့​မိခင်​သည် မိမိ​အား ရုပ်ပိုင်း​အရ ကြိုးကြိုးစားစား ထောက်ပံ့​ခဲ့​သော်လည်း ဖခင်​မရှိသည့်​အတွက် စိတ်ထဲ​ဟာတာတာ​ခံစား​နေရ​ဆဲ ဖြစ်​ကြောင်း ပြောပြ​လေ​သည်။

မိန်းကလေး​အချို့​သည် မတရား​ပြုကျင့်​ခံရ​သည့်​အတွက် လက်မ​ထပ်​သေး​သော မိခင်များ​ဖြစ်လာ​ကြသည်။ ထို​သူတို့​အနက် တချို့​အတွက် စိတ်ဒဏ်ရာ​သည် စိတ်ပိုင်း​ဆိုင်ရာ​နာကျင်မှုကို ဖြစ်စေ​ပုံ​ရ​ရာ နောက်ပိုင်း​တွင် ထိခိုက်​စေသော​အမူအကျင့်ကို ပြ​လာ​ကြ​ပေမည်။ သာဓက​အနေ​နှင့် ဂျက်စမင်​သည် အသက် ၁၅ နှစ်အရွယ်​တွင် မတရား​ပြုကျင့်​ခံ​ခဲ့​ရသည်။ “အဲဒီ​နောက်ပိုင်း ကျွန်မ​ကိုယ်​ကျွန်မ ဖျက်ဆီး​တော့​တာ​ပဲ။ ကျွန်မ အသက် ၁၉ နှစ်အရွယ်မှာ ကိုယ်ဝန်​ရလာ​ခဲ့တယ်။” လိင်ဆိုင်ရာ မတရား​ပြုကျင့်​ခံရ​ခြင်း​သည် တန်ဖိုး​မရှိ​ဟူသော​ခံစားချက်​များ​ကိုလည်း ဖြစ်ပေါ်​စေနိုင်​ပေ​သည်။ “ဘာနဲ့မှ မထိုက်တန်ဘူးလို့ ကျွန်မ​ခံစား​ခဲ့​ရတယ်” ဟု ဂျက်စမင်​က ဝမ်းနည်း​စွာ​ပြောပြ​သည်။ အနီး​ထာ​လည်း ထပ်တူ​ခံရ​ခက်​သည့်​အဖြစ်မျိုး ကြုံ​ခဲ့​ရ၏– “အသက် ၇ နှစ်​နဲ့ ၁၁ နှစ်အရွယ်​ကြား​မှာ ဆယ်ကျော်သက်​တစ်ယောက်​ရဲ့ စော်ကားမှု​ကို ခံ​ခဲ့​ရတယ်။ ကျွန်မ ကိုယ့်​ကိုယ်ကို မုန်းတီး​မိတယ်။ ကိုယ့်​ကိုယ်ကို အပြစ်​ပဲ​တင်​ခဲ့တယ်။” သူသည် အသက် ၁၇ နှစ်အရွယ်​တွင် ကိုယ်ဝန်​ရလာ​ခဲ့​၏။

အခြား​တစ်ဖက်​တွင်​မူ၊ လူငယ်​အချို့​သည် ကိုယ့်​ကိုယ်ကို ယုံကြည်​စိတ်ချ​လွန်း​ခြင်း​နှင့် စူးစမ်း​လို​စိတ်​တို့​ကြောင့် ဆိုးကျိုး​များ​ခံစား​ကြ​ရသည်။ ရှေ့​ဆောင်းပါး​တွင် ကိုးကား​ဖော်ပြ​ခဲ့​သည့် နီ​ကိုးလ်​က ဤသို့​ဝန်ခံ​သည်– “အားလုံး​ကို သိထားတယ်၊ ဘာ​မဆို ဖြေရှင်း​နိုင်စွမ်း​ရှိတယ်လို့ ထင်​ခဲ့​တာ။ ဒီလိုနဲ့​ပဲ ကလေး​တစ်ယောက်​ရအောင်​လည်း စွမ်းဆောင်​နိုင်​ခဲ့တယ်​လေ။” အလားတူ ငယ်​ငယ်ရွယ်​ရွယ်​နှင့် လက်မ​ထပ်​ထား​သည့် မိခင်​တစ်ဦး​ဖြစ်လာ​သော ကယ်​ရဲ​လ်​သည်လည်း စူးစမ်း​လို​စိတ်​ကြောင့် လိင်ဆက်ဆံ​ကြည့်​ခဲ့​သည်။ “ကျွန်မ​လက်လွှတ်​ဆုံးရှုံး​နေတဲ့ အရာ​တွေ​ရှိတယ်လို့ ခံစား​ခဲ့​မိတယ်” ဟု သူက​ဆို​သည်။

လိင်ဆက်ဆံခြင်း​၏ ဆိုးကျိုး​များ​ကို လျစ်လျူရှု​ခြင်း​က​လည်း အကြောင်းရင်း​တစ်ရပ်​ဖြစ်​ပေ​သည်။ ဗြိတိန်​နိုင်ငံ​တွင် လူမှုရေး​ဗေဒ​ပညာရှင်​များ​ဖြစ်သော ကယ်​ရဲ​င် ရို​လင်​စဲန်​နှင့် စတီဗင် မ​က္ကေး​တို့၏​အဆို​အရ လူငယ်​တချို့​သည် “လိင်ဆက်ဆံ​လျှင် ဘာဖြစ်​မည်၊ ကိုယ်ဝန်​ရခြင်း​က ဘာကို​ဆိုလို​သည်​နှင့်​ပတ်သက်​၍ တိကျ​မှန်ကန်​သည့် အသိပညာ မရှိကြ​ပေ။” လူငယ်​တချို့​မှာ​မူ လိင်​နှင့် ကိုယ်ဝန်ဆောင်​ခြင်း​တို့ ဆက်နွှယ်မှု​ကို သဘောပေါက်​ဟန်​မတူကြ​ချေ။ စစ်တမ်း​တစ်ခု​အရ ဆယ်ကျော်သက်​မိခင်များ​သည် “သန္ဓေတား​ဆေး​ကို အသုံးမပြု​ခဲ့​လျက်​ပင် မိမိတို့​ကိုယ်ဝန်​ရှိနေကြောင်း သိရှိ​သည့်​အခါ အထိတ်တလန့်၊ အံ့ဩ​တ​ကြီး ဖြစ်တတ်​ကြသည်​ဟု ဖော်ပြ​သည်။”

သို့​ဖြစ်​လင့်​ကစား၊ ဆယ်ကျော်သက်​ကိုယ်ဝန်​ဆောင်​မှု​အပေါ် အကြီးမားဆုံး ဩဇာ​သက်ရောက်​သည့်​အရာ​မှာ လိင်​နှင့်​ပတ်သက်​သည့် ပြောင်းလဲ​နေသော သဘောထားများ​ဖြစ်သည်။ လူတို့သည် “ဘုရားသခင်​ကို နှစ်သက်​သည်ထက် ကာ​မ​ဂုဏ်​ခံစားခြင်း​ကို သာ၍​နှစ်သက်” ကြ​သည့်​အချိန်တွင် ကျွန်ုပ်​တို့ အသက်​ရှင်​နေကြ​ရ၏။ (၂ တိမောသေ ၃:၁-၄) ဩစတြေးလျ​လူမျိုး သုတေသီ​များ​ဖြစ်​ကြ​သည့် အိုင်​ဆာ ဘာ​န်း​နှင့် က​က်တ် စကော့​တ်​တို့​က “လက်မ​ထပ်​ဘဲ လိင်ဆက်ဆံမှု​ကို တားမြစ်​သည့် လူမှုရေး၊ ဘာသာရေး​နှင့် စီးပွားရေး ပြဋ္ဌာန်းချက်​များ လျော့​ရဲ​လာ” နေပြီ​ဟု ဆို​ကြသည်။ လက်မ​ထပ်​ဘဲ​ကလေး​ရခြင်း​ကြောင့် အတိတ်​က​ရရှိခဲ့​သည့် ထပ်တူ​အ​မည်း​စက်​မျိုး ဆက်ကပ်​ငြိ​သွားတော့​မည်​မဟုတ်​ချေ။ ယင်းကြောင့် တချို့​နေရာများ​တွင် ဆယ်ကျော်သက်​များသည် ကလေး​ရခြင်း​ကို အောင်မြင်မှု​၏​အထိမ်းအမှတ် သို့​မဟုတ် လူမှုရေး​ဂုဏ်ပုဒ်​တစ်ခု​အဖြစ်ပင် ရှုမြင်ကြ​ပေမည်!

စိတ်ပိုင်း​ဆိုင်ရာ နောက်ဆက်တွဲ​ဒဏ်

ဆယ်ကျော်သက်​မိခင်​ဘဝ ဖြစ်ရပ်မှန်​များသည် ပျို​မျစ်​နုနယ်​ချိန်​က စိတ်ထင်​များနှင့် အတော်ပင်​ခြားနား​ပါ​သည်။ မိမိတို့ ကိုယ်ဝန်​ရှိ​နေသည်​ကို သိရှိ​သွား​ကြ​သည့် မိန်းကလေး​များသည် အကြီးအကျယ် စိတ်​လှုပ်ရှား​လေ့​ရှိကြ​၏။ မိန်းကလေး​အများ​က ခြေမကိုင်မိ​လက်မ​ကိုင်​မိ အထိတ်တလန့်​ဖြစ်​ကြ​ကြောင်း ဝန်ခံ​ကြသည်။ “ဖြစ်လေ့ဖြစ်ထ​ရှိသည့် တုံ့ပြန်မှု​များ​တွင် ဒေါသ​ထွက်​ခြင်း၊ အပြစ်ရှိ​သည်​ဟု ခံစား​ရခြင်း​နှင့် အဖြစ်မှန်​ကို လက်မခံ​ခြင်း​တို့ ပါဝင်​ကြသည်” ဟု အမေရိကန်​နိုင်ငံ​ရှိ ကလေး​နှင့် မြီး​ကောင်​ပေါက် စိတ်ရောဂါ​ကုသ​ပေး​သည့်​ကျောင်း​က ဆို​၏။ သို့သော် အဖြစ်မှန်​ကို ငြင်းပယ်​ခြင်း​သည် အန္တရာယ်​ရှိ​နိုင်​သည်၊ အကြောင်း​မှာ ယင်းက မိန်းကလေး​အား လိုအပ်​သည့် ဆေး​ကုသမှု​ကို မခံယူ​ရန် တားဆီး​ပေမည်။

“စွန့်စား” ၍ လိင်ဆက်ဆံ​မိ​သည့်​ရလဒ်များ​ကို ထိပ်တိုက်​ရင်ဆိုင်​လိုက်ရ​သည့် တစ်ခဏ​တွင် “ကျွန်မ အထိတ်တလန့်​ဖြစ်သွား​ခဲ့တယ်” ဟု အဲလ်​ဗီ​နီး​ယား​က ပြန်​ပြောပြ​သည်။ ကိုယ်ဝန်​ရသွား​သည့် မိန်းကလေး​များစွာ​မှာ ရင်ဖွင့်​ရမည့်​သူ​မရှိ၊ မိမိတို့၏​အခြေအနေ​ကို မပြောပြ​ရဲ​လောက်​အောင်​ဖြစ်တတ်​ကြသည်။ သို့​ဖြစ်၍ မိန်းကလေး​အချို့ အပြစ်ရှိ​သည်​ဟု ခံစား​ကြ​ခြင်း၊ ကြောက်​ကြ​ခြင်း​မှာ မ​ဆန်း​ချေ။ ထို့​အပြင် ကိုယ်ဝန်ဆောင် ဆယ်ကျော်သက်​များစွာ​သည် အကြီးအကျယ် စိတ်ဓာတ်ကျ​တတ်ကြ​သည်။ “အသက်ရှင်​နေထိုင်​ရေး​ကို ကျွန်မ ထူး​ထူး​ထွေ​ထွေ ဂရုစိုက်​မနေ​တော့​ဘူး၊ ကျွန်မ သေသွား​လည်း ဂရုမစိုက်​ပါ​ဘူး” ဟု ဂျက်စမင်​က​ဆို​သည်။ *

မိန်းကလေး​တစ်ဦး​သည် အစပိုင်း​တွင် မည်သို့​ပင်​တုံ့ပြန်​ပါစေ မိမိ​ကိုယ်တိုင်​နှင့် ရင်သွေး​အတွက် ကြီး​လေး​သည့် ဆုံးဖြတ်ချက်​အတော်များများကို ချ​ကြ​ရ​ပါ​မည်။ မိန်းကလေး​များသည် အဆိုပါ​ဆုံးဖြတ်ချက်​များ​ကို ပညာရှိ​စွာ မည်သို့​ချ​နိုင်​ကြောင်း နောက်​ဆောင်းပါး​တွင် ဖော်ပြ​ထား​သည်။

[အောက်ခြေမှတ်ချက်]

^ အပိုဒ်၊ 12 ကိုယ့်​ကိုယ်ကို​သတ်​သေချင်စိတ်​ကို ကိုင်တွယ်​ဖြေရှင်းခြင်း​အကြောင်းကို ၂၀၀၂၊ စက်တင်ဘာ​လ ၈ ရက်ထုတ် နိုးလော့! မဂ္ဂဇင်း​ပါ “အသက်ရှင်​ရကျိုးနပ်” ဆောင်းပါး​ကို​ရှု။

[စာမျက်နှာ ၇ ပါ လေးထောင့်ကွက်]

ဆယ်ကျော်သက်​ကိုယ်ဝန်​ဆောင်​မှု တုန်လှုပ်​ဖွယ် ဖြစ်ရပ်မှန်​များ

အောက်ပါ​အချက်အလက်​များသည် အမေရိကန်​ပြည်ထောင်စု​ရှိ အခြေအနေ​ကို ဖော်ပြခြင်း​ဖြစ်​သော်လည်း ကမ္ဘာ​တစ်ဝန်း​ရှိ ကိုယ်ဝန်ဆောင် ဆယ်ကျော်သက်​များ ရင်ဆိုင်​နေရ​သည့် အဖြစ်မှန်​အချို့​ကို ပေါ်လွင်​စေပါ​သည်။

• မိန်းကလေး ၁၀ ဦး​တွင် လေးဦး​သည် အသက် ၂၀ မတိုင်မီ—နှစ်စဉ် ဆယ်ကျော်သက် ၉၀၀,၀၀၀ ကျော်—ကိုယ်ဝန်​ရ​နေကြ၏။

• ဆယ်ကျော်သက်​မိခင် ၄၀ ရာခိုင်နှုန်း​ခန့်​သည် အသက် ၁၈ နှစ်​အောက်​များ​ဖြစ်​ကြ​၏။

• ဆယ်ကျော်သက်​မိဘများ​၏ ကလေး​များသည် အသက်အရွယ်​ပို​ကြီး​သည့် မိဘများ​၏ ကလေး​များ​ထက် မတရား​ပြု​ခံရ​မှု​နှင့် လျစ်လျူရှု​ခံရ​မှု​နှုန်း ပို​မြင့်မား​သည်။

• အသက် ၁၈ နှစ်​အောက် မိခင် ၁၀ ဦး​တွင် ၄ ဦး​သာ အထက်တန်း​ကျောင်း​ပြီး​ကြသည်။

• ကလေး​အဖေ ၈၀ ရာခိုင်နှုန်း​နီးပါး​သည် ဆယ်ကျော်သက်​ကလေး​အမေ​များ​ကို လက်မ​ထပ်​ကြ​ချေ။

• ကလေး​မွေး​ပြီး​နောက်​မှ လက်ထပ်​ကြ​သည့် ဆယ်ကျော်သက်​မိခင် ၃၀ ရာခိုင်နှုန်း​သာ အိမ်ထောင်မြဲ​ကြသည်; ဆယ်ကျော်သက်​အိမ်ထောင်ရေး​သည် အနည်းဆုံး အသက် ၂၅ နှစ်​ရှိ​အမျိုးသမီး​၏ အိမ်ထောင်ရေး​ထက် ပျက်ပြား​နိုင်​စ​ရာ​အကြောင်း နှစ်ဆ​ပို​များသည်။

• ဆယ်ကျော်သက်​မိခင်များ​၏ ကလေး​များသည် လမစေ့​ဘဲ​မွေး​ဖို့၊ ပေါင်​မပြည့်​ဘဲ မွေး​ဖို့​အကြောင်း ပို​များသည်၊ ကလေး​ငယ်​သေဆုံး​ခြင်း၊ မျက်စိ​မမြင်​ခြင်း၊ နား​မကြား​ခြင်း၊ နာတာရှည်​အသက်ရှူ​လမ်းကြောင်း ဆိုင်ရာ ပြဿနာ​များ​ရှိ​ခြင်း၊ ဉာဏ်​နုံ့​ခြင်း၊ စိတ်ရောဂါ၊ ဦးနှောက်​သွက်ချာပါဒ​ရောဂါ၊ ဒစ်​လက်​စ်ဇီး​ယား (စာဖတ်​ခက်​ရောဂါ) နှင့် လွန်ကဲ​စွာ​လှုပ်ရှား​သည့်​ရောဂါ​တို့ ဖြစ်​နိုင်​စ​ရာ​ပို​များသည်။

[Credit Line]

နောက်ထပ်​ကိစ္စ​တစ်ခုမျှသာ​မဟုတ်– အခြားသော ရတက်မအေး​ဖွယ် လူမှုရေး​ကိစ္စ​များနှင့် ဆယ်ကျော်သက်​ကိုယ်ဝန်​ဆောင်​မှု ကာကွယ်​တားဆီးရေး​၏​ဆက်နွှယ်မှု​မှ ကောက်နုတ်​ထား​ပါ​သည်၊ ၂၀၀၂ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ​လ၊ ဆယ်ကျော်သက် ကိုယ်ဝန်​ဆောင်​မှု​တားဆီးရေး အမျိုးသား​လှုပ်ရှားမှု။

[စာမျက်နှာ ၇ ပါ လေးထောင့်ကွက်]

ကမ္ဘာချီ ဆယ်ကျော်သက်​ကိုယ်ဝန်​ဆောင်​မှု

ဘရာဇီး​လ်– “၁၉၉၈ ခုနှစ်​တွင် အသက် ၁၉ နှစ်​အောက် ဆယ်ကျော်သက်​မိန်းကလေး ၆၉၈,၄၃၈ ဦး​သည် ဘရာဇီး​လ်​အစိုးရ ကျန်းမာ​ရေး​စနစ်​ကို အသုံးပြု​ကာ ကလေး​မွေးဖွား​ခဲ့​ကြသည်။ . . . ယင်း​မိန်းကလေး​များ​အနက် ၃၁,၈၅၇ ဦး​သည် အသက် ၁၀ နှစ်​နှင့် ၁၄ နှစ်​အကြား​ရှိ ကလေး​များ​ဖြစ်​ကြ​ရာ ငယ်​ငယ်ရွယ်​ရွယ်​နှင့် ကလေး​ရခြင်း​သည် သဘာဝ​မကျ​ကြောင်း သင်​သဘောတူ​ပါ​လိမ့်​မည်” ဟု​ဆို​သည်။—ဖိုလ်ယာ ဒီ အက်စ်. ပေါ်​လို၊ ဩဂုတ် ၂၅၊ ၁၉၉၉။

ဗြိတိန်–“အနောက်​ဥရောပ​တွင် ဗြိတိန်​နိုင်ငံ​သည် ဆယ်ကျော်သက်​ကလေး​မွေးဖွား​မှု​နှုန်း အမြင့်​မား​ဆုံး​နိုင်ငံ​ဖြစ်သည်။ . . . ၁၉၉၇ ခုနှစ်​တွင် အင်္ဂလန်​နိုင်ငံ​၌ ဆယ်ကျော်သက် ၉၀,၀၀၀ နီးပါး ကိုယ်ဝန်​ရခဲ့​ကြသည်။ ငါး​ပုံ​သုံး​ပုံ​ခန့် (၅၆,၀၀၀) သည် ကလေး​မွေးဖွား​ခဲ့​ကြ​ပြီး၊ ၁၉၉၇ ခုနှစ်​တွင် ဆယ်ကျော်သက်​ကလေး​မွေးဖွား​မှု ၉၀ ရာခိုင်နှုန်း (၅၀,၀၀၀ ခန့်) သည် လက်မ​ထပ်​ဘဲ မွေးဖွား​ခဲ့​ကြ​ခြင်း​ဖြစ်သည်။”—ကြင်ဖော်​မဲ့​မိဘ​ရှိ မိသားစု​များ၊ ၂၀၀၂။

မလေးရှား– “နိုင်ငံ​အတွင်းရှိ လက်မ​ထပ်​ဘဲ မွေးဖွား​လာ​သည့် ကလေး​များသည် အသက် ၁၈၊ ၁၉ နှစ်အရွယ်​ရှိ မိခင်​အများစု​နှင့်အတူ ၁၉၉၈ ခုနှစ်​ကတည်းက တိုးများ​လာ​ခဲ့​သည်။”—န​ယူး စ​ထ​ရိတ်​စ် တိုင်းမ်​စ်– မ​န်း​နေ့​ရှ်​မဲ​န်တ် တိုင်းမ်​စ်၊ ဧပြီ ၁၊ ၂၀၀၂။

ရုရှား– “ယ​မ​န်​နှစ်​က ရုရှား​နိုင်ငံ​တွင် မွေးဖွား​ခဲ့​သည့် ကလေး​သူငယ်​အားလုံး​၏ သုံးပုံတစ်ပုံ​နီးပါး​သည် လက်မ​ထပ်​ထား​သည့် မိခင်များ​မှ မွေးဖွား​လာ​ခဲ့​ကြ​ခြင်း​ဖြစ်၏၊ ယခင်​ဆယ်စုနှစ်​၏ ရာခိုင်နှုန်း​ထက် နှစ်ဆ​တိုး​သွားပြီး ဒုတိယ​ကမ္ဘာ​စစ်​ကတည်းက မဖြစ်ခဲ့​သည့်​နှုန်း​ဖြစ်​ကြောင်း အစိုးရ​စာရင်း​ဇယား​များ​က ဖော်ပြ​သည်။ ယင်းက​လေး​သူငယ်​များ​အနက် ၄၀ ရာခိုင်နှုန်း​ကျော်​သည် ဆယ်ကျော်သက်​များ​မှ မွေးဖွား​လာ​ကြ​ခြင်း​ဖြစ်သည်။”—သည်​မော်​စ​ကို တိုင်းမ်​စ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၉၊ ၂၀၀၁။

အမေရိကန်​ပြည်ထောင်စု– “မကြာသေးမီ​က ဆယ်ကျော်သက်​ကိုယ်ဝန်ဆောင်​နှုန်း ကျဆင်း​သွား​လင့်​ကစား ဆယ်ကျော်သက်​မိန်းကလေး ၁၀ ဦး​တွင် ၄ ဦး​သည် အသက် ၂၀ မတိုင်မီ အနည်းဆုံး တစ်ကြိမ် ကိုယ်ဝန်ဆောင်​နေကြ​သည်။”—ကလေး​ဘဝ ဘာဖြစ်​သွားပါ​လိမ့်။ အမေရိကန်​ပြည်ထောင်စု​ရှိ ဆယ်ကျော်သက်​ကိုယ်ဝန်​ဆောင်​မှု​ပြဿနာ၊ ၁၉၉၇။

[စာမျက်နှာ ၅ ပါ ရုပ်ပုံ]

မိဘများ လမ်းခွဲ​ကြ​သည့်​အခါ ဆယ်ကျော်သက်​ကိုယ်ဝန်​ဆောင်​မှု အန္တရာယ် ပို​တိုးများ​လာ

[စာမျက်နှာ ၆ ပါ ရုပ်ပုံ]

လူငယ်​တချို့​သည် လိင်​နှင့် ကိုယ်ဝန်ဆောင်​ခြင်း​တို့ ဆက်နွှယ်မှု​ကို သဘောပေါက်​ဟန်​မတူကြ

[စာမျက်နှာ ၆ ပါ ရုပ်ပုံ]

ကိုယ်ဝန်ဆောင်​ခြင်း​သည် ယင်း​မိန်းကလေးကို​ရော သူ၏ ချစ်​မြတ်နိုး​ရသူများကို​ပါ သိသိသာသာ ထိခိုက်